Pierwsza dyrektywa ustanawiająca wspólnotowe metody analiz do celów urzędowej kontroli pasz.

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.1971.155.13

Akt utracił moc

Wersja od: 16 lutego 2005 r.

PIERWSZA DYREKTYWA KOMISJI

z dnia 15 czerwca 1971 r.

ustanawiająca wspólnotowe metody analizy do celów urzędowej kontroli pasz

(71/250/EWG)

(Dz.U.UE L z dnia 12 lipca 1971 r.)

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą,

uwzględniając dyrektywę Rady z dnia 20 lipca 1970 r. w sprawie wprowadzenia wspólnotowych metod pobierania próbek i analizy do celów urzędowej kontroli pasz ⁽¹⁾, w szczególności jej art. 2,

a także mając na uwadze, co następuje:

dyrektywa wymaga, żeby urzędowe kontrole pasz były przeprowadzane wspólnotowymi metodami pobierania próbek i analizy w celu sprawdzenia zgodności z wymaganiami przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych, dotyczących jakości i składu pasz;

należy ustanowić najszybciej jak to jest możliwe wszystkie niezbędne metody analizy, pierwszym etapem w tym procesie jest ustanowienie metod oznaczania kwasu cyjanowodorowego, wapnia, węglanów, popiołu nieoczyszczonego, popiołu nierozpuszczalnego w HCl, chloru z chlorków, olejku gorczycznego, laktozy, potasu, sodu, cukrów, teobrominy i mocznika oraz oznaczania alkaloidów w łubinie i oszacowania aktywności ureazy w produktach pochodzących z soi;

środki przewidziane w niniejszej dyrektywie są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. pasz;

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:

Artykuł  1 ¹

Państwa Członkowskie wymagają, żeby analizy stosowane w ramach urzędowych kontroli pasz do oznaczania kwasu cyjanowodorowego, wapnia, węglanów, popiołu nieoczyszczonego, popiołu nierozpuszczalnego w HCl, chloru z chlorków, laktozy, potasu, sodu, cukrów i mocznika i oszacowania aktywności ureazy w produktach uzyskanych z soi były przeprowadzane przy użyciu metod przedstawionych w Załączniku do niniejszej dyrektywy.

W odniesieniu do substancji niepożądanych w rozumieniu dyrektywy 2002/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady⁽²⁾, w tym dioksyny i dioksynopodobne polichlorowane bifenyle (PCB), stosuje się część 1 pkt C(3) Załącznika do wyżej wymienionej dyrektywy.

Ogólne zasady zawarte w części 1 Załącznika stosuje się do metod analizy przyjętych na mocy dyrektywy Rady 7/373/EWG.

Artykuł  2

Państwa Członkowskie najpóźniej do dnia 1 lipca 1972 r. wprowadzą w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy i niezwłocznie powiadomią o tym Komisję.

Artykuł  3

Niniejsza dyrektywa skierowana jest do Państw Członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 15 czerwca 1971 r.

	W imieniu Komisji
	Franco M. MALFATTI
	Przewodniczący

______

⁽¹⁾ Dz.U. L 170 z 3.8.1970, str. 2.

⁽²⁾ Dz.U. L 140 z 30.5.2002, str. 10.

ZAŁĄCZNIK ²

METODY ANALIZY SKŁADNIKÓW PASZ

1.

PRZEPISY OGÓLNE DOTYCZĄCE METOD ANALIZY W ODNIESIENIU DO PASZ

A. PRZYGOTOWANIE PRÓBEK DO ANALIZY

1. Cel

Opisane poniżej procedury dotyczą przygotowania do analizy końcowych próbek, przesyłanych po pobraniu próbek do laboratoriów kontrolnych zgodnie z przepisami przewidzianymi w pierwszej dyrektywie Komisji 76/371/EWG z dnia 1 marca 1976 r. ustanawiającej wspólnotowe metody pobierania próbek i dokonywania analizy do celów urzędowej kontroli pasz⁽¹⁾.

Próbki te muszą być przygotowane w taki sposób, aby odważone ilości, jak przewidziano w metodach analizy, były jednorodne i reprezentatywne w odniesieniu do próbek końcowych.

2. Środki ostrożności, które należy podjąć

Wszelkie niezbędne działania muszą być przeprowadzone w taki sposób, aby zapobiec, w możliwie najszerszym zakresie, zanieczyszczeniu próbki i zmianom w jej składzie. Mielenie, mieszanie i przesiewanie powinny być przeprowadzane tak szybko, jak tylko możliwe, z minimalnym narażeniem próbki na działanie powietrza i światła. Młynki i rozcieracze, mogące prawdopodobnie znacznie podgrzać próbki, nie powinny być używane. Ręczne mielenie jest zalecane w odniesieniu do pasz, które są szczególnie wrażliwe na ciepło. Powinno się zachować ostrożność w celu zapewnienia, że sama aparatura nie jest źródłem zanieczyszczenia pierwiastkami śladowymi.

Jeśli przygotowanie nie może być przeprowadzone bez znacznych zmian w zawartości wilgoci próbki, oznaczyć zawartość wilgoci przed i po przygotowaniu, zgodnie z metodą ustanowioną w części 1 Załącznika do drugiej dyrektywy Komisji 71/393/EWG z dnia 18 listopada 1971 r. ustanawiającej wspólnotowe metody analiz do celów urzędowej kontroli pasz⁽²⁾, ostatnio zmienionej dyrektywą Komisji 73/47/EWG z dnia 5 grudnia 1972 r.⁽³⁾

3. Procedura

Zmieszać dokładnie końcową próbkę albo mechanicznie, albo ręcznie. Podzielić próbkę na dwie równe części (gdzie stosowne powinna zostać zastosowana metoda dzielenia na ćwierci). Zgromadzić jedną część w odpowiednim czystym, suchym pojemniku, wyposażonym w hermetyczny korek i przygotować pozostałą część lub jej reprezentatywną część, wielkości co najmniej 100 g, jak wskazano poniżej.

3.1. Pasze, które mogą być zmielone

Jeśli nie ustalono inaczej w metodzie analizy, jeśli to niezbędne, po zmieleniu całą próbkę przesiać przez sito o oczkach w kształcie kwadratu, o boku wielkości 1 mm (zgodnie z zaleceniem ISO R565). Należy unikać nadmiernego rozdrobnienia.

Przesianą próbę zmieszać oraz zgromadzić w odpowiednim czystym, suchym pojemniku, wyposażonym w hermetyczny korek. Zmieszać powtórnie bezpośrednio przed odważeniem ilości do analizy.

3.2. Pasze, które mogą być zmielone po wysuszeniu

Jeśli nie ustalono inaczej w metodzie analizy, wysuszyć próbkę w celu obniżenia jej poziomu wilgotności z 12 do 8 %, zgodnie ze wstępną procedurą suszenia opisaną w ramach ppkt 4.3 metody oznaczania wilgotności, wymienionej w sekcji 2 powyżej. Dalej postępować zgodnie z procedurą wskazaną w sekcji 3.1.

3.3. Pasze płynne lub półpłynne

Zgromadzić próbkę w odpowiednim czystym, suchym pojemniku, wyposażonym w hermetyczny korek. Zmieszać dokładnie bezpośrednio przed odważeniem ilości do analizy.

3.4. Inne pasze

Próbki, które nie mogą być przygotowane zgodnie z jedną z powyższych procedur, powinny być poddawane działaniu innej procedury, która zapewnia, że odważone ilości do celów analizy są jednorodne oraz reprezentatywne dla próbki końcowej

4. Przechowywanie próbek

Próbki muszą być przechowywane w temperaturze, która nie spowoduje zmiany ich składu. Próbki przeznaczone do analizy witamin lub substancji, które są szczególnie wrażliwe na światło, powinny być przechowywane w brązowych, szklanych pojemnikach.

B. PRZEPISY DOTYCZĄCE ODCZYNNIKÓW ORAZ APARATURY UŻYWANEJ W METODACH ANALIZY

1. Jeśli nie określono w metodzie analizy inaczej, wszystkie odczynniki analityczne muszą być analitycznie czyste. Podczas oznaczania pierwiastków śladowych, czystość odczynników musi być sprawdzona za pomocą próby ślepej. W zależności od uzyskanych wyników może być wymagane dalsze oczyszczanie odczynników.

2. Każde działanie, obejmujące przygotowanie roztworów, rozcieńczanie, płukanie lub mycie, wspomniane w metodach analizy bez wskazania charakteru stosowanych rozpuszczalnika lub rozcieńczalnika zakłada, że wykorzystana musi być woda. Jako ogólna zasada, woda powinna być demineralizowana lub destylowana. W szczególnych przypadkach, które są wskazane w metodach analizy, woda musi być poddana specjalnym procedurom oczyszczania.

3. Z uwagi na sprzęt stosowany zwykle w laboratoriach kontrolnych w metodach analizy określane są jedynie te przyrządy lub aparatura, które wymagają szczególnego użycia. Muszą one być czyste, w szczególności, jeśli muszą być oznaczane bardzo małe ilości substancji.

C. ZASTOSOWANIE METOD ANALIZY I WYRAŻENIE WYNIKÓW

1. Zasadniczo pojedyncza metoda analizy jest ustanowiona w odniesieniu do oznaczenia każdej substancji w paszach. W przypadku gdy podanych jest kilka metod, szczególna metoda wykorzystywana przez laboratorium musi być wskazana w sprawozdaniu z analizy.

2. Wyniki podane w sprawozdaniu z analizy stanowią średnią wartość uzyskaną z przynajmniej dwóch oznaczeń, przeprowadzonych na oddzielnych porcjach próbki oraz o zadawalającej powtarzalności.

Wynik jest wyrażony w ramach procedury ustanowionej w metodzie analizy do odpowiedniej liczby znaczących danych liczbowych i jest korygowany, w razie konieczności, do zawartości wilgotności w końcowej próbce przed przygotowaniem.

3. W odniesieniu do substancji niepożądanych w rozumieniu dyrektywy 2002/32/EC, w tym dioksyn i dioksynopodobnych polichlorowanych bifenyli (PCB), uznaje się, że produkt przeznaczony do żywienia zwierząt jest niezgodny pod względem ustalonej zawartości maksymalnej, w przypadku gdy wynik analizy wskazuje na przekroczenie zawartości maksymalnej z uwzględnieniem rozszerzonej niepewności pomiaru i poprawki na współczynnik odzysku. Badane stężenie po uwzględnieniu poprawki i odjęciu rozszerzonej niepewności pomiaru stanowi podstawę oceny zgodności. Ma to zastosowanie jedynie w przypadkach, gdy stosowana metoda analizy pozwala na ustalenie wartości niepewności pomiaru i współczynnika odzysku (np. nie jest to możliwe w przypadku analizy mikroskopowej).

Wynik analizy podaje się w sposób następujący (na tyle, na ile stosowana metoda analizy pozwala na ustalenie wartości niepewności pomiaru i współczynnika odzysku):

a) jako skorygowany lub nieskorygowany na współczynnik odzysku, sposób raportowania i podanie współczynnika odzysku powinno być wskazane;

b) jako "x +/- U", gdzie x oznacza wynik analizy, a U rozszerzoną niepewność pomiaru, przy użyciu współczynnika rozszerzenia k=2, który daje wynik w przedziale ufności 95 %.

2.

OZNACZANIE KWASU WODOROCYJANOWEGO

1. Cel i zakres metody

Metoda ta umożliwia oznaczenie zawartości kwasu wodorocyjanowego, wolnego i związanego w postaci glikozydów w paszach, w produktach wytwarzanych z nasion lnu, mączki manioku i w szczególności z niektórych gatunków fasoli.

2. Zasada

Próbka stanowi zawiesinę w wodzie. Kwas wodorocyjanowy jest uwalniany poprzez działanie enzymów, porywany podczas destylacji z parą wodną i zbierany w określonej objętości kwaśnego roztworu azotanu srebra. Cyjanek srebra jest oddzielany poprzez filtrowanie, a nadmiar azotanu srebra jest odmiareczkowywany roztworem tiocyjanianu amonowego.

3. Odczynniki

3.1. Zawiesina słodkich migdałów: rozgnieść 20 blanszowanych słodkich migdałów w 100 ml wody o temperaturze 37-40 °C. Sprawdzić, czy w 10 ml zawiesiny nie ma kwasu wodorocyjanowego, stosując do tego celu sodowy papierek pikrotowy lub przeprowadzając ślepą próbę zgodnie opisem w pkt 5 akapit ostatni.

3.2. 10-procentowy roztwór (procent wagowy) octanu sodowego, obojętny dla fenoloftaleiny.

3.3. Emulsja przeciwpieniąca (np. silikon).

3.4. Kwas azotowy o gęstości 1,40.

3.5. Roztwór azotanu srebra: 0,02 N.

3.6. Roztwór tiocyjanianu amonowego: 0,02 N.

3.7. Nasycony roztwór siarczanu żelazowo-amonowego.

3.8. Amoniak o gęstości 0,958.

4. Aparatura

4.1. Piec z termostatem nastawionym na 38 °C.

4.2. Aparatura do destylacji poprzez porywanie kropelek w parze, wyposażona w skraplacz z zakrzywionym przedłużaczem.

4.3. 1.000-mililitrowe kolby o płaskim dnie, ze szlifowanymi korkami.

4.4. Kąpiel olejowa.

4.5. Biureta wyskalowana co 1/20 ml.

5. Procedura

Odważyć 20 g próbki z dokładnością do 5 mg, umieścić w jednolitrowej kolbie z płaskim dnem i dolać 50 ml wody i 10 ml zawiesiny słodkich migdałów (3.1). Zatkać kolbę i wstawić do pieca na 16 godzin w temperaturze 38 °C. Następnie ostudzić do temperatury pokojowej i dolać 80 ml wody, 10 ml roztworu octanu sodowego (3.2) i kroplę emulsji przeciwpieniącej (3.3).

Podłączyć kolbę do aparatury do destylacji z parą wodną i umieścić w kąpieli olejowej uprzednio podgrzanej do temperatury nieco ponad 100 °C. Przedestylować 200-300 ml cieczy, przepuszczając duży strumień pary przez kolbę i delikatnie podgrzewając kąpiel olejową. Zebrać destylat w kolbie Erlenmeyera osłoniętej przed światłem i zawierającej dokładnie 50 ml 0,02 N roztworu azotanu srebra (3.5) i 1 ml kwasu azotowego (3.4). Upewnić się, czy przedłużacz skraplacza jest zanurzony w roztworze azotanu srebra.

Przelać zawartość kolby Erlenmeyera do 500-mililitrowej kolby miarowej, uzupełnić do pełnej objętości wodą, zamieszać i przefiltrować. Odlać 250 ml filtratu, dodać około 1 ml roztworu siarczanu żelazowo-amonowego (3.7) i odmiareczkować nadmiar azotanu srebra 0,02 N roztworem tiocyjanianu amonowego (3.6) pobranego z biurety wyskalowanej co 1/20 ml.

W razie potrzeby można przeprowadzić próbę ślepą według tej samej procedury zastosowanej do 10 ml zawiesiny słodkich migdałów (3.1), bez próbki przeznaczonej do analizy.

6. Obliczanie wyników

Jeśli ślepa próba wykaże, że 0,02 N roztwór azotanu srebra został zużyty, należy odjąć jego objętość od objętości zużytej przez destylat z próbki. 1 ml 0,02 N roztworu AgNO₃ odpowiada 0,54 mg HCN. Wynik wyrazić jako udział procentowy w próbce.

7. Uwagi

Jeśli próbka zawiera dużą ilość siarczków (np. fasola), tworzy się czarny, wytrącony osad siarczku srebra, który jest filtrowany razem z osadem cyjanku srebra. Wytrącanie się osadu powoduje ubytek 0,02 N roztworu azotanu srebra, którego objętość należy odjąć od objętości użytej do obliczenia zawartości HCN. W tym celu należy postępować w następujący sposób:

Potraktować pozostały na filtrze osad 50 ml amoniaku (3.8), aby rozpuścić cyjanek srebra. Wymyć pozostałość rozcieńczonym amoniakiem, a następnie oznaczyć w nim zawartość srebra. Przeliczyć uzyskaną wartość na objętość w ml 0,02 N roztworu azotanu srebra.

Zawartość HCN w próbce można także oznaczyć miareczkując kwaśny amoniakalny filtrat kwasem azotowym.

3.

OZNACZANIE WAPNIA

1. Cel i zakres metody

Metoda ta umożliwia oznaczenie zawartości wapnia w paszach.

2. Zasada

Wapń jest spopielany. Popiół jest traktowany kwasem chlorowodorowym, wapń wytrącany w postaci szczawianu wapnia. Wytrącony osad jest rozpuszczany kwasem siarkowym i miareczkowany kwasem szczawiowym, który powstaje wraz z roztworem nadmanganianu potasu.

3. Odczynniki

3.1. Czysty kwas chlorowodorowy o gęstości 1,14.

3.2. Czysty kwas azotowy o gęstości 1,40.

3.3. Czysty kwas siarkowy o gęstości 1,13.

3.4. Czysty amoniak o gęstości 0,98.

3.5. Zimny, nasycony roztwór czystego szczawianu amonowego.

3.6. 30-procentowy (procent wagowy) roztwór czystego kwasu cytrynowego.

3.7. 5-procentowy (procent wagowy) roztwór czystego chlorku amonowego.

3.8. 0,04-procentowy (procent wagowy) roztwór zieleni bromokrezolowej.

3.9. 0,1 N roztwór nadmanganianu potasu.

4. Aparatura

4.1. Elektryczny piec muflowy z cyrkulacją powietrza i termostatem.

4.2. Platynowe, kwarcowe lub porcelanowe tygle do spopielania.

4.3. Szklane tygle filtracyjne o porowatości G₄

5. Procedura

Odważyć około 5 g próbki (lub więcej w razie potrzeby) z dokładnością do 1 mg. Poddać kalcynacji w temperaturze 550 °C i przenieść popiół do 250-mililitrowej zlewki. Dodać 40 ml kwasu chlorowodorowego (3.1), 60 ml wody i kilka kropel kwasu azotowego (3.2). Doprowadzić do wrzenia i utrzymywać w temperaturze wrzenia przez 30 minut. Następnie roztwór schłodzić i przelać do 250-mililitrowej kolby miarowej. Przepłukać, uzupełnić wodą do kreski, poddać homogenizacji i przefiltrować.

Przy pomocy pipety przenieść do 250-mililitrowej zlewki podwielokrotność zawierającą 10-40 ml wapnia, stosownie do założonej zawartości wapnia. Dodać 1 ml roztworu kwasu cytrynowego (3.6) i 5 ml roztworu chlorku amonowego (3.7).

Uzupełnić wodą do około 100 ml. Doprowadzić do wrzenia, dodać 8-10 kropli roztworu zieleni bromokrezolowej (3.8) i 30 ml ciepłego roztworu szczawianu amonowego (3.5). Jeśli wytrąci się osad, rozpuścić go, dodając kilka kropli kwasu chlorowodorowego (3.1).

Zobojętniać bardzo powoli amoniakiem (3.4), ciągle mieszając dopóki pH nie osiągnie wartości 4,4-4,6 (tj. wskaźnik zmieni kolor). Wstawić zlewkę do wrzącej wody i pozostawić w niej przez 30 minut, aby wytrącony osad osiadł. Wyjąć zlewkę z kąpieli wodnej, pozostawić na godzinę i przefiltrować zawartość przez tygiel filtracyjny G₄.

Płukać zlewkę i tygiel wodą aż do całkowitego usunięcia nadmiaru szczawianu amonowego (brak chlorku w wodzie przemywającej wskazuje na dostateczne przepłukanie).

Wytrącony osad na filtrze rozpuścić w 50 ml ciepłego kwasu siarkowego (3.3). Wypłukać tygiel ciepłą wodą i uzupełnić filtrat do około 100 ml. Podgrzać do temperatury 70-80 °C i miareczkować kropla po kropli roztworem nadmanganianu potasu (3.9) aż do uzyskania różowego koloru, co będzie trwało około minuty.

6. Obliczanie wyników

1 ml 0,1 N roztworu nadmanganianu potasu odpowiada 2,004 mg wapnia. Uzyskany wynik wyrazić jako udział procentowy w próbce.

7. Uwagi

7.1. W przypadku bardzo małej zawartości wapnia należy postępować w sposób następujący: przefiltrować osad szczawianu wapnia przez filtr papierowy bez popiołu. Po wypłukaniu wysuszyć filtr z popiołem w temperaturze 550 °C w platynowym tyglu. Ponownie rozpuścić pozostałość kilkoma kroplami kwasu siarkowego (3.3), odparować do całkowitego wyschnięcia, ponownie poddać kalcynacji w temperaturze 550 °C i zważyć. Jeśli p jest masą uzyskanego siarczanu wapnia, to zawartość wapnia w podwielokrotności pobranej jako próbka wynosi p x 0,2944.

7.2. Jeśli próbka składa się jedynie z substancji mineralnych, należy rozpuścić ją w kwasie chlorowodorowym bez uprzedniego spopielania. W przypadku produktów takich jak fosforan wapniowo-glinowy, które są trudne do rozpuszczenia w kwasie, przed rozpuszczeniem należy je stopić w procesie alkalicznym w następujący sposób: wymieszać starannie w platynowym tyglu próbkę przeznaczoną do analizy z mieszaniną o masie równej pięciokrotnej masie próbki, składającą się z równych części węglanu potasu i węglanu sodu. Podgrzać dokładnie, dopóki mieszanina nie stopi się całkowicie. Następnie schłodzić i rozpuścić w kwasie chlorowodorowym.

7.3. Jeśli w próbce jest podwyższona zawartość magnezu, należy wytrącić szczawian wapnia po raz drugi.

4.

OZNACZANIE WĘGLANÓW

1. Cel i zakres metody

Metoda ta umożliwia oznaczenie zawartości węglanów, tradycyjnie wyrażanej jako zawartość węglanu wapnia, w większości pasz.

Jednakże w pewnych wypadkach (np. węglan żelaza) należy stosować szczególną metodę.

2. Zasada

Węglany są rozkładane w kwasie chlorowodorowym; uwalniany dwutlenek węgla zbierany jest w cylindrze miarowym, a jego objętość porównywana z objętością uwolnioną w tych samych warunkach przez znaną ilość czystego węglanu wapnia.

3. Odczynniki

3.1. Kwas chlorowodorowy czysty o gęstości 1,10.

3.2. Czysty węglan wapnia.

3.3. W przybliżeniu 0,1 N kwas siarkowy zabarwiony na czerwono metylem.

4. Aparatura

Aparatura Scheiblera-Dietriecha (patrz schemat) lub aparatura równoważna.

5. Procedura

W zależności od zawartości węglanu w próbce odważyć porcję próbki w następujący sposób:

0,5 g w przypadku produktów zawierających 50-100% węglanów, wyrażonych zawartością węglanu wapniowego;

1 g w przypadku produktów zawierających od 10 do 50 % węglanów, wyrażonych zawartością węglanu wapniowego;

2-3 g w przypadku innych produktów.

Umieścić próbkę w specjalnej kolbie (4) aparatury, wyposażonej w małą rurkę z nietłukącego się materiału, zawierającą 10 ml kwasu chlorowodorowego (3.1) i połączyć kolbę z aparaturą. Odkręcić trójdrogowy kurek (5) tak, żeby rurka (1) miała połączenie z otoczeniem. Za pomocą przesuwnej rurki (2) wypełnionej zabarwionym kwasem siarkowym (3.3), połączonej z rurką miarową (1) ustawić poziom cieczy na znaku zerowym. Odkręcić kurek (5) w celu połączenia rurek (1) i (3), a następnie sprawdzić, czy poziom jest na zerze.

Wypuszczać powoli kwas chlorowodorowy (3.1) na próbkę, przechylając kolbę (4). Wyrównać ciśnienie opuszczając rurkę (2). Potrząsać kolbą (4), dopóki nie ustanie wydzielanie dwutlenku węgla.

Przywrócić ciśnienie, ustalając taki sam poziom cieczy w rurkach (1) i (2). Po kilku minutach, po ustaleniu się objętości gazu, dokonać odczytu.

W tych samych warunkach przeprowadzić próbę kontrolną, poddając próbie 0,5 g węglanu wapniowego (3.2).

6. Obliczanie wyników

Zawartość węglanów w gramach, wyrażona jako udział procentowy węglanu wapniowego w próbce, obliczana jest z następujących wzorów:

V x 100

---------

T x 2P

gdzie:

V = objętość CO₂, w ml, wydzielona przez porcję próbki.

T = objętość CO₂, w ml, wydzielona przez 0,5 g czystego CaCO₃.

P = masa porcji próbki, w gramach.

7. Uwagi

7.1. Jeśli porcja próbki waży ponad 2 g, najpierw należy wlać do kolby (4) 15 ml destylowanej wody i wymieszać przed rozpoczęciem próby. W próbie kontrolnej należy użyć tej samej objętości wody.

7.2. Jeśli objętość użytej aparatury różni się od objętości aparatury Scheiblera-Dietricha, należy odpowiednio dopasować porcje pobrane z próbki i z substancji kontrolnej, jak również obliczyć wyniki.

APARATURA SCHEIBLERA-DIETRICHA DO OZNACZANIA CO₂

..................................................

Notka Wydawnictwa Prawniczego "Lex"

Grafiki zostały zamieszczone wyłącznie w Internecie. Obejrzenie grafik podczas pracy z programem Lex wymaga dostępu do Internetu.

..................................................

grafika

5.

OZNACZANIE NIEOCZYSZCZONEGO POPIOŁU

1. Cel i zakres metody

Metoda ta umożliwia oznaczenie zawartości nieoczyszczonego popiołu w paszach.

2. Zasada

Próbka jest spopielana w temperaturze 550 °C; pozostałość jest ważona.

3. Odczynniki

20-procentowy roztwór (procent wagowy) azotanu amonowego.

4. Aparatura

4.1. Płyta grzejna.

4.2. Piec muflowy z termostatem.

4.3. Tygle do spopielania wykonane z platyny lub stopu platyny i złota (10 % Pt, 90 % Au) prostokątne (60 x 40 x 25 mm) lub okrągłe (średnica: 60-75 mm, wysokość: 20-25 mm).

5. Procedura

Z dokładnością do 1 mg odważyć 5 g próbki (2,5 g w przypadku produktów wykazujących tendencję do pęcznienia) i umieścić w tyglu do spopielania, który został wcześniej wyprażony i wytarowany. Umieścić tygiel na płycie grzejnej i stopniowo podgrzewać do momentu zwęglenia się substancji. Wstawić tygiel do pieca muflowego nastawionego na temperaturę 550 °C ± 5 °C. Trzymać w tej temperaturze do momentu uzyskania białego, jasnoszarego lub czerwonawego popiołu, który wydaje się pozbawiony cząstek zawierających węgiel. Umieścić tygiel w suszarce, pozostawić do ostygnięcia i natychmiast zważyć.

6. Obliczanie wyników

Obliczyć masę pozostałości, odejmując tarę.

Wynik wyrazić jako udział procentowy w próbce.

7. Uwagi

7.1. Popiół substancji trudnych do spopielenia należy poddać wstępnemu spopielaniu, co najmniej przez 3 godziny, następnie ostudzić i dodać kilka kropli 20-procentowy roztworu azotanu amonowego (trzeba to robić ostrożnie, aby uniknąć rozproszenia lub zbrylenia). Po wysuszeniu w piecu kontynuować kalcynację. W razie potrzeby powtórzyć operację aż do całkowitego spopielenia.

7.2. W przypadku substancji odpornych na obróbkę opisaną w ppkt 7.1 należy postępować w następujący sposób: po spopielaniu przez 3 godziny wrzucić popiół do ciepłej wody i przefiltrować przez mały filtr pozbawiony popiołu. Spopielić filtr wraz z zawartością w pierwotnym tyglu. Umieścić filtrat w ochłodzonym tyglu, odparować do całkowitego wysuszenia, spopielić i zważyć.

7.3. W przypadku olejów i tłuszczów należy dokładnie odważyć próbkę o masie około 25 g w tyglu o odpowiednich wymiarach. Zwęglić substancję, podpalając ją wraz z paskiem pozbawionego popiołu filtra papierowego. Po spaleniu zwilżyć niewielką ilością wody. Wysuszyć i spopielić zgodnie z opisem w pkt 5.

6.

OZNACZANIE POPIOŁU NIEROZPUSZCZALNEGO W KWASIE CHLOROWODOROWYM

1. Cel i zakres metody

Metoda ta umożliwia oznaczenie zawartości w paszach substancji mineralnych, które nie rozpuszczają się w kwasie chlorowodorowym. W zależności od właściwości próbki można stosować dwie metody.

1.1. Metoda A: stosowana do prostych pasz organicznych i do większości pasz złożonych;

1.2. Metoda B: stosowana do związków i mieszanek mineralnych, jak również do złożonych pasz, w których zawartość substancji nierozpuszczalnych w kwasie chlorowodorowym, określona według metody A, jest większa niż 1 %.

2. Zasada

2.1. Metoda A: próbka jest spopielana; popiół jest gotowany w kwasie chlorowodorowym, a nierozpuszczalna pozostałość filtrowana i ważona.

2.2. Metoda B: próbka jest traktowana kwasem chlorowodorowym. Roztwór jest filtrowany, pozostałość spopielana, a uzyskany popiół poddawany obróbce zgodnie z metodą A.

3. Odczynniki

3.1. 3 N kwas chlorowodorowy.

3.2. 20iprocentowy roztwór (udział wagowy) kwasu trójchlorooctowego.

3.3. 1-procentowy roztwór (udział wagowy) kwasu trójchlorooctowego.

4. Aparatura

4.1. Płyta grzejna.

4.2. Elektryczny piec muflowy z termostatem.

4.3. Tygle do spopielania wykonane z platyny lub stopu platyny i złota (10 % Pt, 90 % Au) prostokątne (60 x 40 x 25 mm) lub okrągłe (średnica: 60-75 mm, wysokość: 20-25 mm).

5. Procedura

5.1. Metoda A

Spopielić próbkę za pomocą metody opisanej w oznaczaniu nieoczyszczonego popiołu. Można także użyć popiołu, który uzyskano z tamtej analizy.

Zmyć popiół do zlewki o pojemności 250-400 ml, dodając 75 ml 3 N kwasu chlorowodorowego (3.1). Ciecz doprowadzić powoli do wrzenia i gotować delikatnie przez 15 minut. Przefiltrować gorący roztwór przez filtr papierowy pozbawiony popiołu, a pozostałość wymywać gorącą wodą, dopóki reakcja z kwasem przestanie być widoczna. Wysuszyć filtr zawierający pozostałość i spopielić go w wytarowanym tyglu w temperaturze nie niższej niż 550 °C i nie wyższej niż 700 °C. Ochłodzić w eksykatorze i zważyć.

5.2. Metoda B

Odważyć 5 g próbki z dokładnością do 1 mg i wsypać do zlewki o pojemności 250-400 ml. Następnie dodawać kolejno 25 ml wody i 25 ml 3 N kwasu chlorowodorowego (3.1), wymieszać i odczekać aż przestanie pienić się. Dodać kolejne 50 ml 3 N kwasu chlorowodorowego (3.1). Odczekać, aż ustanie wydzielanie gazu, następnie wstawić zlewkę do wrzącej wody i pozostawić w niej na 15 minut lub w razie potrzeby na dłużej w celu dokładnego shydrolizowania ewentualnej skrobi.

Przefiltrować ciepłą zawartość zlewki przez filtr bez popiołu i przemyć filtr w 50 ml ciepłej wody (patrz pkt 7). Włożyć filtr zawierający pozostałość do tygla do spopielania, wysuszyć go i spopielić w temperaturze nie niższej niż 550 °C i nie wyższej niż 700 °C. Zmyć popiół do zlewki o pojemności 250-400 ml, dodając 75 ml 3 N kwasu chlorowodorowego (3.1); kontynuować czynności opisane w ppkt 5.1 akapit drugi.

6. Obliczanie wyników

Obliczyć masę pozostałości, odejmując tarę. Wynik wyrazić jako udział procentowy w próbce.

7. Uwagi

Jeśli filtrowanie okaże się trudne, należy ponowić analizę, zastępując 50 ml 3 N kwasu chlorowodorowego (3.1) 50 ml 20-procentowego kwasu trójchlorooctowego (3.2) i przemywając filtr ciepłym roztworem 1-procentowego kwasu trójchlorooctowego (3.3).

7.

OZNACZANIE CHLORU Z CHLORKÓW

1. Cel i zakres metody

Metoda ta umożliwia oznaczenie zawartości chloru w chlorkach rozpuszczalnych w wodzie, tradycyjnie wyrażanej zawartością chlorku sodu. Metodę tę stosuje się do wszystkich pasz.

2. Zasada

Chlorki są rozpuszczane w wodzie. Jeśli produkt zawiera substancję organiczną, jest on oczyszczany. Roztwór jest nieznacznie zakwaszany kwasem azotowym, a chlorki wytrącane w postaci chlorku srebra za pomocą roztworu azotanu srebra. Nadmiar azotanu srebra jest miareczkowany roztworem tiocyjanianu amonowego metodą Volharda.

3. Odczynniki

3.1. 0,1 N roztwór tiocyjanianu amonowego.

3.2. 0,1 N roztwór azotanu srebra.

3.3. Nasycony roztwór siarczanu żelazowo-amonowego.

3.4. Kwas azotowy o gęstości 1,38.

3.5. Czysty eter etylowy.

3.6. Czysty aceton.

3.7. Roztwór Carreza I: rozpuścić w wodzie 21,9 g octanu cynkowego Zn(CH₃COO)₂ x 2H₂O i 3 g kwasu octowego lodowatego. Uzupełnić wodą do 100 ml.

3.8. Roztwór Carreza II: rozpuścić w wodzie 10,6 g żelazocyjanku potasowego K₄Fe (CN)₆ x 3H₂O. Uzupełnić wodą do 100 ml.

3.9. Czysty węgiel aktywny, bez chlorków i nieabsorbujący ich.

4. Aparatura

Mieszarka (bębnowa): około 35-40 obr/min.

5. Procedura

5.1. Przygotowanie roztworu

Zależnie od rodzaju próbki przygotować roztwór według ppkt 5.1.1, 5.1.2 lub 5.1.3.

Jednocześnie przeprowadzić próbę ślepą bez próbki przeznaczonej do analizy.

5.1.1. Próbki niezawierające substancji organicznej

Z dokładnością do 1 mg odważyć próbkę o masie nie większej niż 10 g, zawierającą nie więcej niż 3 g chloru w postaci chlorków. Próbkę umieścić w kolbie miarowej o pojemności 500 ml, dolać 400 ml wody o temperaturze około 20 °C. Mieszać przez 30 minut w mieszarce bębnowej, uzupełnić do pierwotnej objętości, poddać homogenizacji i przefiltrować.

5.1.2. Próbki zawierające substancję organiczną, z wyjątkiem produktów wymienionych w ppkt 5.1.3

Z dokładnością do 1 mg odważyć próbkę o masie około 5 g i razem z 1 g aktywnego węgla włożyć do kolby miarowej o pojemności 500 ml. Dolać 400 ml wody o temperaturze około 20 °C i 5 ml roztworu Carreza I (3.7). Następnie wymieszać, dodać 5 ml roztworu Carreza II (3.8). Mieszać przez 30 minut w mieszarce bębnowej, uzupełnić do pełnej objętości, poddać homogenizacji i przefiltrować.

5.1.3. Pasze gotowane, makuchy i mączka lniana, produkty bogate w mączkę lnianą i inne produkty bogate w substancje kleiste lub koloidalne (np. skrobia dekstrynowana)

Przygotować roztwór zgodnie z ppkt 5.1.2, lecz nie filtrować go. Przelać sklarowany płyn (w razie potrzeby odwirować), odlać 100 ml cieczy sklarowanej nad osadem i przenieść do kolby miarowej o pojemności 200 ml. Wymieszać z acetonem (3.6) i uzupełnić tym rozpuszczalnikiem do pełnej objętości. Poddać homogenizacji i przefiltrować.

5.2. Miareczkowanie

Przy pomocy pipety przenieść do kolby Erlenmayera 25-100 ml filtratu (zależnie od założonej zawartości chloru) uzyskanego zgodnie z opisem w ppkt 5.1.1, 5.1.2 lub 5.1.3. Podwielokrotność nie może zawierać więcej niż 150 mg chloru (Cl). W razie potrzeby rozcieńczyć wodą, aby otrzymać objętość nie mniejszą niż 50 ml, dodać 5 ml kwasu azotowego (3.4), 20 ml nasyconego roztworu siarczanu żelazowo-amonowego (3.3) i 2 krople roztworu tiocyjanianu amonowego (3.1) przeniesionego za pomocą biurety wypełnionej do znaku zerowego. Za pomocą biurety przenosić roztwór azotanu srebra (3.2) w taki sposób, aby uzyskać dodatkowo 5 ml. Dodać 5 ml eteru etylowego (3.5) i mocno potrząsnąć, aby skoagulować osad.

Nadmiar azotanu srebra odmiareczkować roztworem tiocyjanianu amonowego (3.1), dopóki przez jedną minutę nie będzie utrzymywało się rudawo-brązowe zabarwienie.

6. Obliczanie wyników

Zawartość wagową chloru (p), wyrażoną zawartością chlorku sodu, występującą w filtracie pobranym do miareczkowania, oblicza się z następującego wzoru:

p = 5,845 (V₁ - V₂) mg

gdzie:

V₁ = objętość (ml) dodanego 0,1 N roztworu azotanu srebra,

V₂ = objętość (ml) 0,1 N roztworu tiocyjanianu amonowego użytego do miareczkowania,

Jeśli ślepa próba wykaże, że 0,1 N roztwór azotanu srebra został zużyty, należy odjąć jego objętość od objętości (V₁ - V₂).

7. Uwagi

7.1 Miareczkowanie można także przeprowadzać metodą potencjometryczną.

7.2. W przypadku produktów o bardzo dużej zawartości olejów i tłuszczów, najpierw należy je odtłuścić eterem etylowym lub lekką ropą naftową.

7.3. W przypadku mączki rybnej miareczkowanie można przeprowadzić metodą Mohra.

8.

(skreślony)

9.

OZNACZANIE LAKTOZY

1. Cel i zakres metody

Metoda ta umożliwia oznaczenie zawartości laktozy w paszach zawierających ponad 0,5 % laktozy.

2. Zasada

Cukry rozpuszczane są w wodzie. Roztwór jest poddawany fermentacji drożdżowej z udziałem drożdży Saccharomyces cerevisiae, które nie rozkładają laktozy. Po oczyszczeniu i przefiltrowaniu zawartość laktozy w filtracie oznaczana jest metodą Luffa-Schoorla.

3. Odczynniki

3.1. Zawiesina drożdży Saccharomyces cerevisiae: rozprowadzić 25 g świeżych drożdży w 100 ml wody. Zawiesinę można przechowywać w lodówce maksymalnie przez tydzień.

3.2. Roztwór Carreza I: rozpuścić w wodzie 21,9 g octanu cynkowego Zn (CH₃COO)₂ x 2H₂O i 3 g kwasu octowego lodowatego. Uzupełnić wodą do 100 ml.

3.3. Roztwór Carrez’a II: rozpuścić w wodzie 10,6 g żelazocyjanku potasowego K₄Fe(CN)₆ x 3H₂O. Uzupełnić wodą do 100 ml.

3.4. Odczynnik Luffa-Schoorla:

Starannie mieszając, wlać roztwór kwasu cytrynowego (3.4.2) do roztworu węglanu sodowego (3.4.3). Dolać roztworu siarczanu miedziowego (3.4.1) i uzupełnić wodą do 1 l. Odstawić roztwór na noc do odstania się i przefiltrować. Sprawdzić czy uzyskany odczynnik jest właściwy (Cu 0,1 N; Na₂CO₃ 2 N). Wartość pH roztworu powinna wynosić w przybliżeniu 9,4.

3.4.1. Roztwór siarczanu miedziowego: rozpuścić 25 g czystego siarczanu miedziowego CuSO₃ x 5H₂O, pozbawionego żelaza, w 100 ml wody.

3.4.2. Roztwór kwasu cytrynowego: rozpuścić 50 g czystego kwasu cytrynowego C₆H₈O₇ · H₂O w 50 ml wody.

3.4.3. Roztwór węglanu sodowego: Rozpuścić 143,8 g czystego, bezwodnego węglanu sodowego w około 300 ml ciepłej wody. Pozostawić do ostygnięcia.

3.5. Granulowany pumeks gotowany w kwasie chlorowodorowym, wypłukany w wodzie i wysuszony.

3.6. 30-procentowy roztwór (procent wagowy) jodku sodowego.

3.7. 6 N kwas siarkowy.

3.8. 0,1 N roztwór tiosiarczanu sodowego.

3.9. Roztwór skrobi: dodać mieszaninę 5 g skrobi rozpuszczonej w 30 ml wody do 1 l wrzącej wody. Gotować przez 3 minuty, pozostawić do ostygnięcia i w razie potrzeby dodać 10 mg jodku rtęciowego jako środka konserwującego.

4. Aparatura

Kąpiel wodna z termostatem nastawionym na temperaturę 38-40 °C.

5. Procedura

Z dokładnością do 1 mg odważyć 1 g próbki i umieścić porcję próbki w 100-mililitrowej kolbie miarowej. Dodać 25-30 g wody. Wstawić kolbę do wrzącej wody na 30 minut, a następnie ostudzić do temperatury około 35 °C. Dodać 5 ml zawiesiny drożdży (3.1) i poddać homogenizacji. Pozostawić kolbę w kąpieli wodnej na 2 godziny w temperaturze 38-40 °C. Ostudzić do temperatury około 20 °C.

Dodać 2,5 ml roztworu Carreza I (3.2) i mieszać przez 30 sekund, następnie dodać 2,5 ml roztworu Carreza II (3.3) i ponownie mieszać przez 30 sekund. Uzupełnić wodą do 100 ml, wymieszać i przefiltrować. Pipetą odmierzyć porcję filtratu nieprzekraczającą 25 ml, która zawiera 40-80 mg laktozy, i przenieść ją do kolby Erelenmeyera o pojemności 300 ml. W razie potrzeby uzupełnić wodą do 25 ml.

Przeprowadzić ślepą próbę według tej samej procedury, biorąc do próby 5 ml zawiesiny drożdży (3.1).

Oznaczyć zawartość laktozy metodą Luffa-Schoorla w następujący sposób: dodać dokładnie 25 ml odczynnika Luffa-Schoorla (3.4) i 2 granulki pumeksu (3.5). Mieszać ręcznie jednocześnie podgrzewając na wolnym ogniu o średniej wielkości i doprowadzić ciecz do wrzenia w ciągu 2 minut. Natychmiast postawić kolbę Erelenmeyera na siatce drucianej pokrytej azbestem z otworem o średnicy około 6 cm, pod którym pali się ogień. Wielkość płomienia należy regulować w taki sposób, aby podgrzewane było tylko dno kolby. Do kolby Erelenmeyera zamontować chłodnicę zwrotną. Zawartość kolby gotować dokładnie przez 10 minut. Ostudzić natychmiast w zimnej wodzie i po upływie około pięciu minut miareczkować w następujący sposób:

Dodać 10 ml roztworu jodku potasowego (3.6) i natychmiast po tym (ostrożnie, ze względu na ryzyko nadmiernego pienienia) dodać 25 ml 6 N kwasu siarkowego (3.7). Miareczkować 0,1 N roztworem tiosiarczanu sodowego (3.8), aż do momentu pojawienia się mętnego żółtego koloru, dodać wskaźnik skrobiowy (3.9) i zakończyć miareczkowanie.

Przeprowadzić takie samo miareczkowanie dokładnie odmierzonej mieszaniny 25 ml odczynnika Luffa-Schoorla (3.4) i 25 ml wody, po dodaniu 10 ml roztworu jodku potasowego (3.6) i 25 ml 6 N kwasu siarkowego (3.7) bez gotowania.

6. Obliczanie wyników

Korzystając z załączonej tabeli, ustalić ilość laktozy w mg, która odpowiada różnicy między wynikami dwóch miareczkowań, wyrażonej w ml 0,1 N tiosiarczanu sodowego.

Wynik wyrazić jako udział procentowy części bezwodnej laktozy w próbce.

7. Uwagi

W przypadku produktów zawierających ponad 40-procentowego cukru ulegającego fermentacji, należy użyć ponad 5 ml zawiesiny drożdży (3.1).

Tabela wartości dla 25 ml odczynnika Luffa-Schoorla

objętość 0,1 N Na₂S₂O₃ (ml), podgrzewanie - 2 min, gotowanie - 10 min

Na2S2O3 0,1 N	Glukoza, fruktoza, cukry inwertowane C6H12O6		Laktoza C12H22O11		Maltoza C12H22O11		Na2S2O3 0,1 N
ml	mg	różnica	mg	różnica	mg	różnica	ml
1	2,4	2,4	3,6	3,7	3,9	3,9	1
2	4,8	2,4	7,3	3,7	7,8	3,9	2
3	7,2	2,5	11,0	3,7	11,7	3,9	3
4	9,7	2,5	14,7	3,7	15,6	4,0	4
5	12,2	2,5	18,4	3,7	19,6	3,9	5
6	14,7	2,5	22,1	3,7	23,5	4,0	6
7	17,2	2,6	25,8	3,7	27,5	4,0	7
8	19,8	2,6	29,5	3,7	31,5	4,0	8
9	22,4	2,6	33,2	3,8	35,5	4,0	9
10	25,0	2,6	37,0	3,8	39,5	4,0	10
11	27,6	2,7	40,8	3,8	43,5	4,0	11
12	30,3	2,7	44,6	3,8	47,5	4,1	12
13	33,0	2,7	48,4	3,8	51,6	4,1	13
14	35,7	2,8	52,2	3,8	55,7	4,1	14
15	38,5	2,8	56,0	3,9	59,8	4,1	15
16	41,3	2,9	59,9	3,9	63,9	4,1	16
17	44,2	2,9	63,8	3,9	68,0	4,2	17
18	47,1	2,9	67,7	4,0	72,2	4,3	18
19	50,0	3,0	71,7	4,0	76,5	4,4	19
20	53,0	3,0	75,7	4,1	80,9	4,5	20
21	56,0	3,1	79,8	4,1	85,4	4,6	21
22	59,1	3,1	83,9	4,1	90,0	4,6	22
23	62,2		88,0		94,6		23

10.

OZNACZANIE POTASU

1. Cel i zakres metody

Metoda ta umożliwia oznaczenie zawartości potasu w paszach.

2. Zasada

Próbka jest spopielana, a popiół rozpuszczany w kwasie chlorowodorowym. Zawartość potasu w roztworze oznaczana jest metodą fotometrii płomieniowej w obecności chlorku cezu i azotanu glinu. Dodanie tych substancji w dużym stopniu eliminuje zakłócenia pochodzące od pierwiastków przeszkadzających.

3. Odczynniki

3.1. Czysty kwas chlorowodorowy o gęstości 1,12.

3.2. Czysty chlorek cezu.

3.3. Azotan glinowy Al (NO₃)₃ · 9H₂O chemicznie czysty.

3.4. Czysty, bezwodny chlorek potasowy.

3.5. Środek wiążący (substancje przeszkadzające): rozpuścić w wodzie 50 g chlorku cezu (3.2) i 250 g azotanu glinowego (3.3), uzupełnić wodą do 1 l i poddać homogenizacji. Przechowywać w plastykowych butelkach.

3.6. Wzorcowy roztwór potasu: rozpuścić w wodzie 1,907 g chlorku potasowego (3.4), dodać 5 ml kwasu chlorowodorowego (3.1), uzupełnić wodą do 1 l i poddać homogenizacji. Przechowywać w plastykowych butelkach. 1 ml tego roztworu zawiera 1,00 mg potasu.

4. Aparatura

4.1. Platynowe, kwarcowe lub porcelanowe tygle do spopielania, w razie potrzeby z pokrywkami.

4.2. Elektryczny piec muflowy z termostatem.

4.3. Fotometr płomieniowy.

5. Procedura

5.1. Analiza próbki

Z dokładnością do 10 mg odważyć 10 g próbki, umieścić w tyglu i spopielać w temperaturze 450 °C przez 3 godziny. Po ostudzeniu przenieść popiół ilościowo do kolby miarowej o pojemności 500 ml za pomocą wody w ilości 250-300 ml, a następnie 50 ml kwasu chlorowodorowego (3.1). Po ustaniu wydzielania dwutlenku węgla podgrzać roztwór i utrzymywać w temperaturze około 90 °C przez 2 godziny, od czasu do czasu potrząsając. Po ostudzeniu do temperatury pokojowej, uzupełnić wodą do kreski, wstrząsnąć i przefiltrować. Przelać podwielokrotność filtratu, zawierającą maksymalnie 1,0 mg potasu, do kolby miarowej o pojemności 100 ml. Dodać 10,0 ml środka wiążącego (3.5), uzupełnić wodą do kreski i poddać homogenizacji. W przypadku większej zawartości potasu rozcieńczyć analizowany roztwór w odpowiednich proporcjach przed dodaniem środka wiążącego. Poniższą tabelę podano w charakterze wytycznej dla próbki o masie około 10 g.

Założona zawartość potasu w próbce (% K)	Współczynnik rozcieńczenia	Wymierna porcja roztworu (ml)
do 0,1	-	50
0,1-0,5	-	10
0,5-1,0	-	5
1,0-5,0	1:10	10
5,0-10,0	1:10	5
10,0-20,0	1:20	5

Pomiaru dokonywać metodą fotometrii płomieniowej przy długości fali 768 nm. Wynik obliczyć, posługując się krzywą wzorcowania.

5.2 Krzywa wzorcowania

Nalać dokładnie 10 ml wzorcowego roztworu (3.6) do kolby miarowej o pojemności 250 ml, uzupełnić wodą do kreski i poddać homogenizacji. Nalać do kolb miarowych o pojemności 100 ml dokładnie 5, 10, 15, 20 i 25 ml tego roztworu odpowiadających zawartościom potasu odpowiednio 0,2, 0,4, 0,6, 0,8 i 1,0 mg. Uzupełnić szereg pustą kolbą miarową niezawierającą wzorcowego roztworu. Do każdej kolby dodać 10 ml środka wiążącego (3.5), uzupełnić wodą do kreski i poddać homogenizacji. Przeprowadzić pomiary zgodnie z ppkt 5.1. Krzywa wzorcowania jest zwykle liniowa do zawartości potasu 1 mg w 100 ml roztworu.

6. Obliczanie wyników

Wynik wyrazić jako udział procentowy w próbce.

7. Uwagi

Nie zawsze konieczne jest dodawanie środka wiążącego (3.5) w celu eliminacji pierwiastków przeszkadzających.

11.

OZNACZANIE SODU

1. Cel i zakres metody

Metoda ta umożliwia oznaczenie zawartości sodu w paszach.

2. Zasada

Próbka jest spopielana, a popiół rozpuszczany w kwasie chlorowodorowym. Zawartość sodu w roztworze oznaczana jest metodą fotometrii płomieniowej w obecności chlorku cezu i azotanu glinu. Dodanie tych substancji w dużym stopniu eliminuje zakłócenia pochodzące od pierwiastków przeszkadzających.

3. Odczynniki

3.1. Czysty kwas chlorowodorowy o gęstości 1,12.

3.2. Czysty chlorek cezu.

3.3. Azotan glinowy Al (NO₃)₃ · 9H₂O chemicznie czysty.

3.4. Czysty, bezwodny chlorek potasowy.

3.5. Środek wiążący (substancje przeszkadzające): rozpuścić w wodzie 50 g chlorku cezu (3.2) i 250 g azotanu glinowego (3.3), uzupełnić wodą do 1 l i poddać homogenizacji. Przechowywać w plastykowych butelkach.

3.6. Wzorcowy roztwór sodu: rozpuścić w wodzie 2,542 g chlorku sodowego (3.4), dodać 5 ml kwasu chlorowodorowego (3.1), uzupełnić wodą do 1 l i poddać homogenizacji. Przechowywać w plastykowych butelkach. 1 ml tego roztworu zawiera 1,00 mg sodu.

4. Aparatura

4.1. Platynowe, kwarcowe lub porcelanowe tygle do spopielania, w razie potrzeby z pokrywkami.

4.2. Elektryczny piec muflowy z termostatem.

4.3. Fotometr płomieniowy.

5. Procedura

5.1. Analiza próbki

Z dokładnością do 10 mg odważyć, zgodnie z ogólnymi zasadami, 10 g próbki, umieścić w tyglu i spopielać w temperaturze 450 °C przez 3 godziny. Unikać przegrzania (zapalenie). Po ostudzeniu przenieść popiół ilościowo do kolby miarowej o pojemności 500 ml dolewając 250-300 ml wody, a następnie 50 ml kwasu chlorowodorowego (3.1). Po ustaniu wydzielania dwutlenku węgla podgrzać roztwór i utrzymywać w temperaturze około 90 °C przez 2 godziny, od czasu do czasu potrząsając. Po ostudzeniu do temperatury pokojowej uzupełnić wodą do kreski, wstrząsnąć i przefiltrować. Przelać podwielokrotność filtratu, zawierającą maksymalnie 1,0 mg sodu, do kolby miarowej o pojemności 100 ml. Dodać 10,0 ml środka wiążącego (3.5), uzupełnić wodą do kreski i poddać homogenizacji. W przypadku większej zawartości sodu rozcieńczyć analizowany roztwór w odpowiednich proporcjach przed dodaniem środka wiążącego.

Poniższą tabelę podano w charakterze wytycznej dla próbki o masie około 10 g.

Założona zawartość sodu w próbce (%)	Współczynnik rozcieńczenia	Wymierna porcja roztworu (ml)
do 0,1	-	50
0,1-0,5	-	10
0,5-1,0	-	5
1,0-5,0	1:10	10
5,0-10,0	1:10	5
10,0-20,0	1:20	5

Pomiaru dokonywać metodą fotometrii płomieniowej przy długości fali 768 nm. Wynik obliczyć, posługując się krzywą wzorcowania.

5.2. Krzywa wzorcowania

Nalać dokładnie 10 ml wzorcowego roztworu (3.6) do kolby miarowej o pojemności 250 ml, uzupełnić wodą do kreski i poddać homogenizacji. Nalać do kolb miarowych o pojemności 100 ml dokładnie 5, 10, 15, 20 i 25 ml tego roztworu odpowiadających zawartościom sodu odpowiednio 0,2, 0,4, 0,6, 0,8 i 1,0 mg. Uzupełnić szereg pustą kolbą miarową niezawierającą wzorcowego roztworu. Do każdej kolby dodać 10 ml środka wiążącego (3.5), uzupełnić wodą do kreski i poddać homogenizacji. Przeprowadzić pomiary zgodnie ppkt 5.1. Krzywa wzorcowania jest zwykle liniowa do zawartości sodu 1 mg w 100 ml roztworu.

6. Obliczanie wyników

Wynik wyrazić jako udział procentowy w próbce.

7. Uwagi

7.1. W przypadku produktów zawierających ponad 4 % sodu wskazane jest spopielanie substancji przez 2 godziny w tyglu z pokrywką. Po ostudzeniu dolać wody, doprowadzić popiół do zawiesiny za pomocą drutu platynowego, wysuszyć i ponownie spopielać przez 2 godziny w tyglu z pokrywką.

7.2. Jeśli próbka zawiera wyłącznie substancje mineralne, należy ją rozpuścić bez uprzedniego spopielania.

12.

OZNACZANIE CUKRU

1. Cel i zakres metody

Metoda ta umożliwia oznaczenie zawartości cukrów redukujących i wszystkich cukrów po inwersji, wyrażonych w postaci glukozy lub w stosownych przypadkach sacharozy, poprzez pomnożenie przez współczynnik równy 0,95. Metoda ma zastosowanie do pasz złożonych. Dla innych pasz przewidziane są specjalne metody. W razie potrzeby zawartość laktozy można oznaczyć oddzielnie i uwzględnić przy obliczaniu wyników.

2. Zasada

Cukry ekstrahowane są w rozcieńczonym etanolu; roztwór jest oczyszczany roztworami Carreza I i II. Po wyeliminowaniu etanolu ilości przed inwersją i po inwersji oznaczane są metodą Luffa-Schoorla.

3. Odczynniki

3.1. 40 % roztwór (procent objętościowy) o gęstości 0,948 w temperaturze 20 °C; zobojętniony, a następnie sprawdzony fenoloftaleiną.

3.2. Roztwór Carreza I: rozpuścić w wodzie 24 g octanu cynkowego Zn(CH₃COO)₂ x 2H₂O i 3 g kwasu octowego lodowatego. Uzupełnić wodą do 100 ml.

2H₂O i 3 g kwasu octowego lodowatego. Uzupełnić wodą do 100 ml.

3.3. Roztwór Carrez’a II: rozpuścić w wodzie 10,6 g żelazocyjanku potasowego K₄Fe(CN)₆ x 3H₂O. Uzupełnić wodą do 100 ml.

3.4. 0,1-procentowy roztwór (procent wagowy) oranżu metylowego.

3.5. 4 N kwas chlorowodorowy.

3.6. 0,1 N kwas chlorowodorowy.

3.7. 0,1 N roztwór wodorotlenku sodowego.

3.8. Odczynnik Luffa-Schoorla:

Starannie mieszając, wlać roztwór kwasu cytrynowego (3.8.2) do roztworu węglanu sodowego (3.8.3). Dolać roztworu siarczanu miedziowego (3.8.1) i uzupełnić wodą do 1 l. Odstawić roztwór na noc do odstania się i przefiltrować. Sprawdzić, czy uzyskany odczynnik jest właściwy (Cu 0,1 N, Na₂CO₃ 2 N). Wartość pH roztworu powinna wynosić w przybliżeniu 9,4.

3.8.1. Roztwór siarczanu miedziowego: rozpuścić 25 g czystego siarczanu miedziowego CuSO₃ x 5H₂O, pozbawionego żelaza, w 100 ml wody.

3.8.2. roztwór kwasu cytrynowego: rozpuścić 50 g czystego kwasu cytrynowego C₆H₈O₇ x H₂O w 50 ml wody.

3.8.3. roztwór węglanu sodowego: rozpuścić 143,8 czystego, bezwodnego węglanu sodowego w około 300 ml ciepłej wody. Pozostawić do ostygnięcia.

3.9. 0,1 N roztwór tiosiarczanu sodowego.

3.10. roztwór skrobi: Dodać mieszaninę 5 g skrobi rozpuszczonej w 30 ml wody do 1 l wrzącej wody. Gotować przez 3 minuty, pozostawić do ostygnięcia i w razie potrzeby dodać 10 mg jodku rtęciowego jako środka konserwującego.

3.11. 6 N kwas siarkowy.

3.12. 30-procentowy roztwór (procent wagowy) jodku potasowego.

3.13. Granulowany pumeks gotowany w kwasie chlorowodorowym, wypłukany w wodzie i wysuszony.

3.14. Isopentanol.

4. Aparatura

Mieszarka (bębnowa): około 35-40 obr/min.

5. Procedura

5.1. Ekstrakcja próbki

Z dokładnością do 1 mg odważyć 2,5 g próbki i umieścić porcję próbki w 250-mililitrowej kolbie miarowej. Dodać 200 ml etanolu (3.1) i mieszać w mieszarce bębnowej przez godzinę. Dodać 5 ml roztworu Carreza I (3.2) i mieszać przez minutę, następnie dodać 5 ml roztworu Carreza II (3.3) i ponownie mieszać przez minutę. Uzupełnić do pełnej objętości etanolem (3.1), poddać homogenizacji i przefiltrować. Odlać 200 ml filtratu i odparować do około połowy objętości w celu usunięcia większości etanolu. Pozostałość po odparowaniu przenieść ilościowo do kolby miarowej o pojemności 200 ml za pomocą ciepłej wody, ostudzić, uzupełnić do pełnej objętości wodą, poddać homogenizacji i w razie potrzeby przefiltrować. Roztwór ten będzie stosowany do oznaczania zawartości cukrów redukujących i całkowitej zawartości cukru po inwersji.

5.2. Oznaczanie cukrów redukujących

Odmierzyć pipetą porcję roztworu nieprzekraczającą 25 ml, która zawiera mniej niż 60 mg cukrów redukujących wyrażonych zawartością glukozy. W razie potrzeby uzupełnić destylowaną wodą do 25 ml i oznaczyć zawartość cukrów redukujących metodą Luffa-Schoorla. Wynik jest wyrażony jako udział procentowy glukozy w próbce.

5.3. Oznaczanie całkowitej zawartości cukru po inwersji

Odmierzyć pipetą 50 ml roztworu i przenieść do 100-mililitrowej kolby miarowej. Dodać kilka kropli roztworu oranżu metylowego (3.4), następnie ostrożnie i ciągle mieszając, dodawać 4 N kwas chlorowodorowy (3.5), dopóki roztwór nie zmieni barwy na zdecydowaną czerwień. Dodać 15 ml 0,1 N kwasu chlorowodorowego (3.6), zanurzyć kolbę w mocno wrzącej wodzie i pozostawić w niej przez 30 minut. Ostudzić gwałtownie do około 20 °C i dodać 15 ml 0,1 N roztworu wodorotlenku sodu (3.7). Uzupełnić wodą do 100 ml i poddać homogenizacji. Odlać nie więcej niż 25 ml zawierających mniej niż 60 mg cukrów redukujących wyrażonych zawartością glukozy. W razie potrzeby uzupełnić destylowaną wodą do 25 ml i oznaczyć zawartość cukrów redukujących metodą Luffa-Schoorla. Wynik jest wyrażony jako udział procentowy glukozy lub w stosownych przypadkach sacharozy przez pomnożenie przez współczynnik równy 0,95.

5.4. Miareczkowanie metodą Luffa-Schoorla

Odmierzyć pipetą 25 ml odczynnika Luffa-Schoorla (3.8) i przenieść do kolby Erlenmeyera o pojemności 300 ml; dodać dokładnie 25 ml sklarowanego roztworu cukru. Dodać 2 granulki pumeksu (3.13). Mieszać ręcznie, jednocześnie podgrzewając na wolnym ogniu o średniej wielkości i doprowadzić ciecz do wrzenia mniej więcej w ciągu 2 minut. Natychmiast postawić kolbę Erlenmeyera na siatce drucianej pokrytej azbestem z otworem o średnicy około 6 cm, pod którym pali się ogień. Wielkość płomienia należy regulować w taki sposób, aby podgrzewane było tylko dno kolby. Do kolby Erlenmeyera zamontować chłodnicę zwrotną. Zawartość kolby gotować dokładnie przez 10 minut. Ostudzić natychmiast w zimnej wodzie i po upływie około pięciu minut miareczkować w następujący sposób:

Dodać 10 ml roztworu jodku potasowego (3.12) i natychmiast po tym (ostrożnie, ze względu na ryzyko nadmiernego pienienia) dodać 25 ml 6 N kwasu siarkowego (3.11). Miareczkować 0,1 N roztworem tiosiarczanu sodowego (3.9), aż do momentu pojawienia się mętnego żółtego koloru, dodać wskaźnika skrobiowego (3.10) i zakończyć miareczkowanie.

Przeprowadzić takie samo miareczkowanie dokładnie odmierzonej mieszaniny 25 ml odczynnika Luffa-Schoorla (3.8) i 25 ml wody, po dodaniu 10 ml roztworu jodku potasowego (3.12) i 25 ml 6 N kwasu siarkowego (3.11) bez gotowania.

6. Obliczanie wyników

Korzystając z załączonej tabeli, ustalić ilość glukozy w mg, która odpowiada różnicy między wynikami dwóch miareczkowań, wyrażonej w ml 0,1 N tiosiarczanu sodowego. Wynik wyrazić jako udział procentowy glukozy w próbce.

7. Procedury specjalne

7.1. W przypadku pasz o dużej zawartości melasy oraz innych pasz, które nie są zbytnio jednorodne, odważyć 20 g, wrzucić do kolby miarowej o pojemności 1 l i dolać 500 ml wody. Mieszać przez godzinę w mieszarce bębnowej. Sklarować za pomocą odczynników Carreza I (3.2) i II (3.3) zgodnie z opisem w ppkt 5.1, jednakże tym razem stosując czterokrotne ilości każdego odczynnika. Uzupełnić do pełnej objętości 80% etanolem (procent objętościowy).

Poddać homogenizacji i przefiltrować. Usunąć etanol zgodnie z opisem w ppkt. 5.1. Jeżeli brak jest skrobi dekstrynowanej, uzupełnić do pełnej objętości destylowaną wodą.

7.2. W przypadku melasy i pasz prostych, które są bogate w cukier i prawie pozbawione skrobi (chleb świętojański, suszona krajanka buraczana itd.) odważyć 5 g, wrzucić do kolby miarowej o pojemności 250 ml i dolać 200 ml destylowanej wody. Mieszać w mieszarce bębnowej przez godzinę lub w razie potrzeby dłużej. Sklarować za pomocą odczynników Carreza I (3.2) i II (3.3) zgodnie z opisem w ppkt 5.1. Uzupełnić do pełnej objętości zimną wodą, poddać homogenizacji i przefiltrować. W celu oznaczenia zawartości całkowitej cukrów postępować dalej zgodnie z ppkt 5.3.

8. Uwagi

8.1. Aby zapobiec pienieniu, wskazane jest dodanie (bez względu na objętość) około 1 ml isopentalu (3.14) przed gotowaniem z odczynnikiem Luffa-Schoorla.

8.2. Różnica całkowitej zawartości cukrów po inwersji, wyrażona zawartością glukozy i zawartość cukrów redukujących, wyrażona zawartością glukozy pomnożonej przez 0,95 daje zawartość procentową sacharozy.

8.3. W celu oznaczenia zawartości cukrów redukujących, bez laktozy, można zastosować dwie metody:

8.3.1. W obliczeniach przybliżonych zawartość laktozy ustaloną inną metodą analizy należy pomnożyć przez 0,675 i odjąć uzyskany wynik od zawartości cukrów redukujących.

8.3.2. W dokładnych obliczeniach zawartości cukrów redukujących, bez laktozy, w dwóch końcowych oznaczeniach musi być użyta ta sama próbka. Jedna z analiz dotyczy części roztworu uzyskanego w ppkt 5.1, druga analiza dotyczy części roztworu uzyskanego podczas oznaczania laktozy metodą przewidzianą do tego celu (po fermentacji innych rodzajów cukrów i sklarowaniu).

W obu przypadkach zawartość cukru jest oznaczana metodą Luffa-Schoorla i obliczana w mg glukozy. Jedna wartość jest odejmowana od drugiej, a różnica wyrażana jest jako udział procentowy w próbce.

Przykład

Dwie pobrane objętości odpowiadają próbce o masie 250 g dla każdego oznaczenia.

W pierwszym przypadku zużyto 17 ml 0,1 N roztworu tiosiarczanu sodowego odpowiadającego 44,2 mg glukozy; w drugim 11 ml odpowiadającego 27,6 mg glukozy.

Różnica stanowi 16,6 mg glukozy.

A zatem zawartość cukrów redukujących (bez laktozy), obliczonych jako zawartość glukozy wyniesie:

4 x 16,6

----------- = 6,64 %

10

Tabela wartości dla 25 ml odczynnika Luffa-Schoorla

objętość 0,1 N Na₂S₂O₃ (ml), podgrzewanie - 2 min, gotowanie - 10 min

Na2S2O3 0,1 N	Glukoza, fruktoza, cukry inwertowane C6H12O6		Laktoza C12H22O11		Maltoza C12H22O11		Na2S2O3 0,1 N
ml	mg	różnica	mg	różnica	mg	różnica	ml
1	2,4	2,4	3,6	3,7	3,9	3,9	1
2	4,8	2,4	7,3	3,7	7,8	3,9	2
3	7,2	2,5	11,0	3,7	11,7	3,9	3
4	9,7	2,5	14,7	3,7	15,6	4,0	4
5	12,2	2,5	18,4	3,7	19,6	3,9	5
6	14,7	2,5	22,1	3,7	23,5	4,0	6
7	17,2	2,6	25,8	3,7	27,5	4,0	7
8	19,8	2,6	29,5	3,7	31,5	4,0	8
9	22,4	2,6	33,2	3,8	35,5	4,0	9
10	25,0	2,6	37,0	3,8	39,5	4,0	10
11	27,6	2,7	40,8	3,8	43,5	4,0	11
12	30,3	2,7	44,6	3,8	47,5	4,1	12
13	33,0	2,7	48,4	3,8	51,6	4,1	13
14	35,7	2,8	52,2	3,8	55,7	4,1	14
15	38,5	2,8	56,0	3,9	59,8	4,1	15
16	41,3	2,9	59,9	3,9	63,9	4,1	16
17	44,2	2,9	63,8	3,9	68,0	4,2	17
18	47,1	2,9	67,7	4,0	72,2	4,3	18
19	50,0	3,0	71,7	4,0	76,5	4,4	19
20	53,0	3,0	75,7	4,1	80,9	4,5	20
21	56,0	3,1	79,8	4,1	85,4	4,6	21
22	59,1	3,1	83,9	4,1	90,0	4,6	22
23	62,2		88,0		94,6		23

13.

(skreślony)

14.

OZNACZANIE MOCZNIKA

1. Cel i zakres metody

Metoda ta umożliwia oznaczenie zawartości mocznika w paszach.

2. Zasada

Próbka tworzy zawiesinę wodną ze środkiem klarującym. Zawiesina jest filtrowana. Zawartość mocznika w filtracie oznaczana jest po dodaniu 4-dwumetyloaminobenzaldehydu (4-DMAB) w wyniku pomiaru gęstości optycznej przy długości fali 420 nm.

3. Odczynniki

3.1. Roztwór 4-dwumetyloaminobenzaldehydu: rozpuścić 1,6 g czystego 4-DMAB, w 100 ml 96 % etanolu i dodać 10 ml czystego kwasu chlorowodorowego (o gęstości 1,19). Trwałość tego odczynnika wynosi maksymalnie 2 tygodnie.

3.2. Roztwór Carreza I: rozpuścić w wodzie 24 g octanu cynkowego Zn (CH₃COO)₂ x 2H₂O i 3 g kwasu octowego lodowatego. Uzupełnić wodą do 100 ml.

3.3. Roztwór Carrez’a II: rozpuścić w wodzie 10,6 g żelazocyjanku potasowego K₄Fe(CN)₆ x 3H₂O. Uzupełnić wodą do 100 ml.

3.4. Czysty aktywny węgiel nieabsorbujący mocznika (należy sprawdzić).

3.5. Czysty 0,1-procentowy roztwór (procent wagowy) mocznika.

4. Aparatura

4.1. Mieszarka (bębnowa): o obrotach 35 do 40 obr./min.

4.2. Probówki: 160 x 16 mm ze szklanymi, szlifowanymi krokami.

4.3. Spektrofotometr.

5. Procedura

5.1. Analiza próbki

Z dokładnością do 1 mg odważyć 2 g próbki i umieścić w 500-mililitrowej kolbie miarowej razem z 1 g aktywnego węgla (3.4). Dodać 400 ml wody i po 5 ml roztworu Carreza I (3.2) i II (3.3). Mieszać przez 30 minut w mieszarce bębnowej. Uzupełnić wodą do pełnej objętości, wstrząsnąć i przefiltrować.

Do probówek ze szklanymi szlifowanymi korkami odlać 5 ml przezroczystego, bezbarwnego filtratu, dodać 5 ml roztworu 4-DMAB (3.1) i wymieszać. Wstawić probówki do wody o temperaturze 20 °C. Po 15 minutach zmierzyć gęstość optyczną roztworu próbki spektrofotometrem o długości fali 420 nm przez porównanie z roztworem odczynników ze ślepej próby.

5.2. Krzywa wzorcowania

Do kolb miarowych o pojemności 100 ml nalać 1, 2, 4, 5 i 10 ml roztworu mocznika (3.5) i uzupełnić do pełnej objętości wodą. Z każdego roztworu odlać 5 ml, dodać 5 ml roztworu 4-DMAB (3.1) do każdej kolby, poddać homogenizacji i zmierzyć gęstość optyczną w podany wyżej sposób porównując z roztworem kontrolnym zawierającym 5 ml 4-DMAB i 5 ml wody pozbawionej mocznika. Wykreślić krzywą wzorcowania.

6. Obliczanie wyników

Na podstawie krzywej wzorcowania oznaczyć zawartość mocznika w próbce.

Wynik wyrazić jako udział procentowy w próbce.

7. Uwagi

7.1. Jeśli zawartość mocznika przekracza 3 %, zmniejszyć masę próbki do 1 g lub rozcieńczyć pierwotny roztwór tak, aby w 500 ml nie znajdowało się więcej niż 50 mg mocznika.

7.2. W przypadku niskiej zawartości mocznika zwiększać masę próbki dotąd, dopóki filtrat pozostaje przezroczysty i bezbarwny.

7.3. Jeśli próbka zawiera proste związki azotowe, takie jak aminokwasy, gęstość optyczną należy mierzyć przy długości fali 435 nm.

15.

(skreślony)

16.

OSZACOWANIE AKTYWNOŚCI UREAZY W PRODUKTACH POCHODZĄCYCH Z SOI

1. Cel i zakres metody

Próba ta umożliwia oszacowanie aktywności ureazy w produktach pochodzących z soi oraz wykazanie, czy produkty te były gotowane wystarczająco długo.

2. Zasada

Aktywność ureazy jest oceniana poprzez ilość azotu amonowego na 1 g produktu na minutę uwolnionego z roztworu mocznika, w temperaturze 30 °C.

3. Odczynniki

3.1. 0,1 N kwas chlorowodorowy.

3.2. 0,1 N roztwór wodorotlenku sodowego.

3.3. Środek wiążący z 0,05-molowego fosforanu w 1.000 ml zawierający 4,45 g fosforanu dwusodowego (Na₂HPO₄ x 2H₂O) i 3,40 g fosforanu potasowego (KH₂PO₄).

3.4. Świeżo przygotowany mocznikowy środek wiążący zawierający 30,0 g mocznika na 1.000 ml środka wiążącego (3.3); pH 6,9-7,0.

4. Aparatura

4.1. Aparatura do miareczkowania potencjometrycznego lub bardzo dokładny pehametr (0,02 pH) z mieszadłem magnetycznym.

4.2. Kąpiel wodna z termostatem nastawionym dokładnie na 30 °C.

4.3. Probówki: 150 x 18 mm ze szlifowanymi korkami.

5. Procedura

Zemleć około 10 g próbki (na przykład w młynku do kawy) tak, żeby przechodziła przez sito o wielkości oczka 0,2 mm. Z dokładnością do 1 mg odważyć 0,2 g zmielonej próbki, wsypać do probówki ze szlifowanym korkiem szklanym i dodać 10 ml środka wiążącego z mocznikiem (3.4). Zatkać natychmiast i energicznie wstrząsnąć. Wstawić probówkę do kąpieli wodnej o temperaturze dokładnie 30 °C i trzymać w wodzie dokładnie przez 30 minut. Natychmiast dodać 10 ml 0,1 N kwasu chlorowodorowego (3.1), gwałtownie ochłodzić do temperatury 20 °C i ilościowo przenieść zawartość probówki do naczynia do miareczkowania, przepłukując dwukrotnie 5 mililitrami wody. Miareczkować elektrometrycznie natychmiast i szybko 0,1 N roztworem wodorotlenku sodowego (3.2) do osiągnięcia pH = 4,7, stosując szklaną elektrodę (4.1).

Próbę ślepą przeprowadzić w następujący sposób:

Próbkę o masie 0,2 g, odważoną z zaokrągleniem do 1 mg, szybko umieścić w probówce ze szlifowanym korkiem szklanym, dodać 10 ml 0,1 N kwasu chlorowodorowego (3.1), a następnie 10 ml środka wiążącego z mocznikiem (3.4). Natychmiast ochłodzić probówkę w wodzie z lodem i pozostawić w niej przez 30 minut. W opisanych wyżej warunkach przenieść zawartość probówki do naczynia do miareczkowania dodając 0,1 N roztwór wodorotlenku sodowego (3.2) do osiągnięcia pH równego 4,7.

6. Obliczanie wyników

Aktywność ureazy obliczana jest z następującego wzoru:

mg N 1 x 4(b - a)

------ = --------------

g min 30 x E

gdzie:

a = = objętość w ml 0,1 N roztworu wodorotlenku sodowego zużytego przez próbkę,

b = = objętość w ml 0,1 N roztworu wodorotlenku sodowego zużytego w ślepej próbie,

E = = masa próbki w gramach g.

7. Uwagi

7.1. Opisywana metoda nadaje się do określania aktywności ureazy w zakresie do 1 mg N/g/min w temperaturze 30 °C. Dla bardziej aktywnych produktów wielkość próbki można zmniejszyć do 50 mg.

7.2. Produkty zawierające ponad 10 % surowej substancji tłuszczowej należy najpierw odtłuścić na zimno.

______

⁽¹⁾ Dz.U. L 102 z 15.4.1976, str. 1.

⁽²⁾ Dz.U. L 279 z 20.12.1971, str. 7.

⁽³⁾ Dz.U. L 83 z 30.3.1973, str. 35.".

¹ Art. 1:

- zmieniony przez art. 1 pkt 1 dyrektywy nr 81/680/EWG z dnia 30 lipca 1981 r. (Dz.U.UE.L.81.246.32) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 19 sierpnia 1981 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 1 dyrektywy nr 98/54/WE z dnia 16 lipca 1998 r. (Dz.U.UE.L.98.208.49) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 13 sierpnia 1998 r.

- zmieniony przez art. 2 pkt 1 dyrektywy nr 1999/27/WE z dnia 20 kwietnia 1999 r. ustanawiającej wspólnotowe metody analiz dla oznaczania amprolium, diklazurilu i karbadoksu w paszach oraz zmieniającej dyrektywy 71/250/EWG, 73/46/EWG i uchylającej dyrektywę 74/203/EWG (Dz.U.UE.L.99.118.36) z dniem 26 maja 1999 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 1 dyrektywy nr 2005/6/WE z dnia 26 stycznia 2005 r. (Dz.U.UE.L.05.24.33) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 16 lutego 2005 r.

² Załącznik:

-zmieniony przez art. 1 pkt 2 dyrektywy nr 81/680/EWG z dnia 30 lipca 1981 r. (Dz.U.UE.L.81.246.32) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 19 sierpnia 1981 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 2 dyrektywy nr 98/54/WE z dnia 16 lipca 1998 r. (Dz.U.UE.L.98.208.49) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 13 sierpnia 1998 r.

- zmieniony przez art. 2 pkt 2 dyrektywy nr 1999/27/WE z dnia 20 kwietnia 1999 r. ustanawiającej wspólnotowe metody analiz dla oznaczania amprolium, diklazurilu i karbadoksu w paszach oraz zmieniającej dyrektywy 71/250/EWG, 73/46/EWG i uchylającej dyrektywę 74/203/EWG (Dz.U.UE.L.99.118.36) z dniem 26 maja 1999 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 2 dyrektywy nr 2005/6/WE z dnia 26 stycznia 2005 r. (Dz.U.UE.L.05.24.33) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 16 lutego 2005 r.