Dyrektywa 95/28/WE odnosząca się do palności materiałów konstrukcyjnych używanych w niektórych kategoriach pojazdów silnikowych
Dz.U.UE.L.1995.281.1
Akt utracił mocDYREKTYWA 95/28/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
z dnia 24 października 1995 r.
odnosząca się do palności materiałów konstrukcyjnych używanych w niektórych kategoriach pojazdów silnikowych
uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 100a,
uwzględniając wniosek Komisji(1),
uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego(2),
stanowiąc zgodnie z procedurą ustanowioną w art. 189b Traktatu(3),
rynek wewnętrzny obejmuje obszar bez granic wewnętrznych, w którym zapewniony jest swobodny przepływ towarów, osób, usług i kapitału; ważne jest podjęcie środków w tym celu;
wymogi techniczne, które niektóre kategorie pojazdów muszą spełniać na mocy prawa krajowego, odnoszą się między innymi do palności materiałów konstrukcyjnych używanych w niektórych kategoriach pojazdów silnikowych;
wymogi te różnią się w poszczególnych Państwach Członkowskich;
dlatego niezbędne jest, aby wszystkie Państwa Członkowskie przyjęły takie same wymogi, w uzupełnieniu lub zamiast obowiązujących na ich terytorium wymogów, w szczególności w celu umożliwienia szerszego zastosowania procedury homologacji EWG, która została ustanowiona dyrektywą Rady 70/156/EWG z dnia 6 lutego 1970 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do homologacji typu pojazdów silnikowych i ich przyczep(4);
niniejsza dyrektywa jest jedną ze szczegółowych dyrektyw dotyczących procedury homologacji EWG, ustanowionej dyrektywą 70/156/EWG; w konsekwencji przepisy ustanowione w dyrektywie 70/156/EWG dotyczącej układów, części i oddzielnych zespołów technicznych odnoszą się do niniejszej dyrektywy;
należy odwołać się do dyrektywy Rady 77/649/EWG(5), która zawiera procedurę określenia położenia referencyjnego punktu siedzenia (punkt "R");
w celu zapewnienie bezpieczeństwa pasażerom oraz bezpieczeństwa drogowego istotne jest, aby materiały stosowane w konstrukcji wnętrza karoserii autobusu i autokaru spełniały minimalne wymagania, po to aby wykluczyć lub co najmniej ograniczyć postęp płomieni, tak aby umożliwić pasażerom ewakuowanie się z pojazdu w przypadku pożaru;
pożądanym jest wprowadzenie alternatywnych sposobów homologacji pojazdów, takich jak sposoby przewidziane w niniejszej dyrektywie, to jest na podstawie badań palności materiałów stosowanych we wnętrzu pojazdów silnikowych lub na podstawie homologacji EWG części, dla każdego materiału lub wyposażenia takiego jak siedzenia, zasłony, itp. instalowanego we wnętrzu konstrukcji tych pojazdów, według której należy sprawdzić, czy materiały lub wyposażenie homologowane zostały właściwie zainstalowane,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
(1) Dz.U. C 154 z 19.6.1992, str. 4.
(2) Dz.U. C 332 z 16.12.1992, str. 12.
(3) Opinia Parlamentu Europejskiego z dnia 29 października 1992 r. (Dz.U. C 305 z 23.11.1992, str. 109), wspólne stanowisko Rady z dnia 8 grudnia 1994 r. (Dz.U. C 384 z 31.12.1994, str. 1) oraz decyzja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 czerwca 1995 r. (Dz.U. C 166 z 3.7.1995).
(4) Dz.U. nr L 42 z 23.2.1970, str. 1. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą Komisji 93/81/EWG (Dz.U. L 264 z 23.10.1993, str. 49).
(5) Dz.U. L 267 z 19.10.1977, str. 1. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą Komisji 90/630/EWG (Dz.U. L 341 z 6.12.1990, str. 20).
ZAŁĄCZNIK IV
BADANIE OKREŚLAJĄCE POZIOMY WSPÓŁCZYNNIKA PALNOŚCI MATERIAŁÓW
BADANIE OKREŚLAJĄCE POZIOMY WSPÓŁCZYNNIKA PALNOŚCI MATERIAŁÓW
próbka jest umocowana w poziomie, w uchwycie w kształcie litery U i jest wystawiona na działanie określonego niskoenergetycznego płomienia w ciągu 15 sekund w komorze spalania, płomień działa na swobodny koniec próbki. Badanie określa, czy i kiedy płomień gaśnie lub czas, w którym płomień przebywa mierzoną odległość.
2. Aparatura
2.1. Komora spalania (rysunek 1), najlepiej ze stali nierdzewnej i o wymiarach podanych na rysunku 2. Przód komory stanowi odporne na płomienie okno, które może zajmować przód i które może być skonstruowane jako panel dostępu. Na spodzie komory znajdują się otwory wentylacyjne, a na górze znajduje się dookoła otwór wentylacyjny. Komora spalania umieszczona jest na czterech podpórkach o wysokości 10 mm. Na jednym z końców komory może znajdować się otwór służący do wprowadzania uchwytu, do którego przytwierdzona jest próbka, otwór po przeciwnej stronie jest przeznaczony dla linii gazowej. Topniejący materiał spada do miski (patrz rysunek 3), umieszczonej na spodzie komory, między otworami wentylacyjnymi, tak aby nie przykrywała otworów wentylacyjnych.
Rysunek 1
Przykładowa komora spalania z uchwytem, do którego przytwierdzona jest próbka, i z miską, do której ścieka topniejący materiał
Rysunek 2
Przykład komory spalania
(Wymiary w milimetrach)
Rysunek 3
Typowa miska, do której ścieka topniejący materiał
(Wymiary w milimetrach)
2.2. Uchwyt próbki składający się z dwóch metalowych plyt lub ram w kształcie litery U z metalu odpornego na korozję. Wymiary podane są na rysunku 4.
Niższa płyta wyposażona jest w trzpienie, a górna w odpowiadające im otwory dla zapewnienia właściwego trzymania próbki. Trzpienie służą także jako punkty pomiarowe na początku i na końcu odcinka palenia.
Pod spodem ramy w kształcie litery U znajduje się podstawa w formie żaroodpornych drutów o średnicy 0,25 mm, rozciągniętych na ramie w 25-milimetrowych odstępach (patrz rysunek 5).
Płaszczyzna niższej położonej strony próbki znajduje się 178 mm ponad płytą podłogi. Odcinek od przedniej krawędzi uchwytu próbki od końca komory mierzy 22 mm; odcinek od wzdłużnej strony uchwytu próbki do boków komory mierzy 50 mm (wszystkie wymiary w wewnątrz). (Patrz rysunki 1 i 2).
Rysunek 4
Przykład uchwytu próbki
(Wymiary w milimetrach)
Rysunek 5
Przykład dolnej części ramy w kształcie litery U, przeznaczonej dla podstawy z drutu
(Wymiary w milimetrach)
2.3. Palnik gazowy. Małe źródło zapłonu zapewnione jest przez palnik Bunsena, o średnicy wewnętrznej
9,5 ± 0,5 mm. Jest on zlokalizowany w komorze do badania tak, że środek jego dyszy wylotowej znajduje się
19 mm poniżej środka dolnej krawędzi otwartego końca próbki (patrz rysunek 2).
2.4. Gaz do badania. Gaz dostarczany do palnika ma wartość kaloryczną bliską 38 MJ/m3 (na przykład gaz ziemny).
2.5. Grzebień metalowy, przynajmniej o długości 110 mm, posiadający od siedmiu do ośmiu gładkich, okrągłych zębów po 25 mm.
2.6. Stoper zapewniający dokładność do 0,5 sekundy.
2.7. Pomieszczenie dymowe. Komora spalania może być umieszczona w zmontowanym pomieszczeniu dymowym, pod warunkiem że jego wewnętrzna objętość jest przynajmniej 20 razy, ale nie więcej niż 110 razy, większa od objętości komory spalania i pod warunkiem że żaden z pojedynczych wymiarów, tj. wysokość, szerokość lub długość pomieszczenia dymowego, nie jest większy niż 2 i " razy od każdego z dwóch pozostałych wymiarów.
Przed badaniem należy zmierzyć pionową prędkość powietrza przez pomieszczenie dymowe w odległości 100 mm z przodu i z tylu ostatecznego stanowiska, w którym komora spalania będzie umieszczona. Wynosi ona od 0,10 do 0,30 m/s, w celu uniknięcia negatywnego wpływu produktów spalania na obsługującego urządzenie. Możliwe jest użycie pomieszczenia dymowego z naturalną wentylacją i z właściwą prędkością powietrza.
3. Próbki
3.1. Kształt i wymiary
3.1.1. Kształt i wymiary próbek określone są na rysunku 6. Grubość próbki odpowiada grubości produktu poddawanego badaniu. Nie jest większa niż 13 mm. Należy tak pobierać próbkę, o ile to możliwe, aby miała ona taki sam przekrój na całej długości.
Rysunek 6
Próbka
(Wymiary w milimetrach)
3.1.2. Jeżeli kształt i wymiary produktu nie pozwalają na pobranie próbki podanego rozmiaru, wówczas są zachowane następujące minimalne wymiary:
a) dla próbek o szerokości od 3 do 60 mm długość wynosi 356 mm. W tym przypadku materiał jest badany na szerokości produktu;
b) dla próbek o szerokości od 60 do 100 mm długość wynosi przynajmniej 138 mm. W tym przypadku potencjalny odcinek palenia odpowiada długości próbki, pomiar zaczyna się od pierwszego punktu pomiarowego.
3.2. Pobieranie próbek
Próbki są pobierane z materiału podlegającego badaniu. W materiałach o różnych współczynnikach palności w różnych kierunkach materiału każdy kierunek musi zostać zbadany. Próbki są pobierane i umieszczane w urządzeniu do badania, tak aby można było zmierzyć najwyższy współczynnik palności. Jeśli materiał jest dostarczony w szerokości, zostaje ucięta próbka o długości przynajmniej 500 mm, obejmująca całą szerokość. Z tej próbki pobrane są próbki znajdujące się przynajmniej 100 mm od krawędzi materiału i w równej odległości od siebie nawzajem. Próbki pobrane są w ten sam sposób z gotowych produktów, o ile pozwala na to kształt produktu. Jeśli grubość produktu wynosi więcej niż 13 mm, jest ona zmniejszona do 13 mm przez zastosowanie procesu mechanicznego w stosunku do strony, która nie jest zwrócona przodem do kabiny pasażerskiej. Jeżeli nie jest to możliwe, badanie jest przeprowadzone odpowiednio przez placówkę techniczną na materiale o pierwotnej szerokości, co zostaje wskazane w sprawozdaniu z badań. Materiały kompozytowe (patrz załącznik I ppkt 2.10) są poddawane badaniom tak, jakby były jednolite. W przypadku materiałów wykonanych z nakładanych dodatkowo warstw z różnych części, które nie są materiałami kompozytowymi, wszystkie warstwy materiału obejmujące głębokość 13 mm od powierzchni zwróconej przodem do kabiny pasażerskiej są poddawane badaniom indywidualnie.
3.3. Kondycjonowanie
Próbki są przechowywane przynajmniej przez 24 godziny, ale nie dłużej niż siedem dni w temperaturze 23 ± 2 °C i wilgotności względnej 50 ± 5 % i są utrzymywane w tych warunkach aż do chwili rozpoczęcia badań.
4. Procedura
4.1. Umieścić próbki z mechatą lub pętelkową powierzchnią na płaskiej powierzchni i poczesać dwukrotnie "pod włos", używając grzebienia (2.5).
4.2. Umieścić próbkę w uchwycie próbki (2.2) tak, że przednia strona była zwrócona dołem do płomienia.
4.3. Wyregulować płomień gazowy do wysokości 38 mm, używając znaku w komorze, przy zamknięciu dopływu powietrza do palnika. Przed rozpoczęciem pierwszego badania płomień pali się przez 1 min dla jego stabilizacji.
4.4. Wepchnąć uchwyt próbki do komory spalania, tak aby koniec próbki został wystawiony na działanie płomienia, i po 15 sekundach odciąć dopływ gazu.
4.5. Pomiar czasu palenia zaczyna się w momencie, kiedy podstawa płomienia przechodzi pierwszy punkt pomiarowy.
Obserwować rozchodzenie się płomienia na stronie płonącej szybciej (górna lub dolna strona).
4.6. Pomiar czasu palenia należy zakończyć, kiedy płomień dochodzi do ostatniego punktu pomiarowego lub płomień gaśnie przed dojściem do ostatniego punktu pomiarowego. Jeżeli płomień nie osiąga ostatniego punktu pomiarowego, mierzy się spalony odcinek aż do punktu, gdzie płomień zgasł. Spalony odcinek jest częścią próbki, która jest zniszczona na swojej powierzchni lub wewnątrz przez spalenie.
4.7. Jeśli próbka nie zapala się lub się nie pali po wygaszeniu palnika, lub kiedy płomień gaśnie przed osiągnięciem pierwszego punktu pomiarowego tak, że nie zostaje zmierzony żaden czas palenia, w sprawozdaniu z badania odnotowuje się, że współczynnik palności wynosi 0 mm/min.
4.8. W przypadku przeprowadzania serii badań lub powtarzania badań należy się upewnić, że komora spalania i uchwyt próbki mają maksymalną temperaturę 30 °C przed rozpoczęciem następnego badania.
5. Obliczenia
Współczynnik palności, B(1), w milimetrach na minutę, określa się za pomocą następującego wzoru:
gdzie:
s jest spaloną odległością, w milimetrach;
t jest czasem, w sekundach, potrzebnym na spalenie odcinka s.
______
(1) Współczynnik palności (B) dla każdej próbki jest liczony tylko w przypadku, gdy płomień osiąga ostatni punkt pomiarowy lub koniec próbki.
ZAŁĄCZNIK VI
BADANIE OKREŚLAJĄCE PIONOWY WSPÓŁCZYNNIK PALNOŚCI MATERIAŁÓW
BADANIE OKREŚLAJĄCE PIONOWY WSPÓŁCZYNNIK PALNOŚCI MATERIAŁÓW
Badanie to polega na wystawianiu próbek, trzymanych w pozycji pionowej, na działanie płomienia i określaniu szybkości rozchodzenia się płomienia na badanym materiale.
2. Aparatura
Aparatura składa się z:
a) uchwytu próbki;
b) palnika;
c) systemu wentylacyjnego dla odprowadzenia gazu i produktów spalania;
d) szablonu;
e) nitki znacznika z białej, merceryzowanej, bawełnianej nitki, mającej maksymalną liniową zwartość 50 tex.
2.1. Uchwyt próbki składa się z prostokątnej ramy o wysokości 560 mm i dwóch sztywno połączonych równoległych prętów, rozstawionych w odległości 150 mm od siebie, na których są zamontowane trzpienie w celu umieszczenia próbek poddawanych badaniu, które są umieszczone na płaszczyźnie znajdującej się w odległości przynajmniej 20 mm od ramy. Trzpienie nie mają średnicy większej niż 2 mm i mają przynajmniej 27 mm długości. Rama jest umieszczona na odpowiedniej podstawie, w celu zachowania pionowego położenia w czasie badań (do celów umieszczania próbki na trzpieniach na płaszczyźnie oddalonej od ramy można zastosować rozpórki o średnicy 2 mm przylegające do trzpieni).
2.2. Palnik jest opisany na rysunku 3.
Gazem dostarczanym do palnika może być przemysłowy gaz propan lub przemysłowy gaz butan. Palnik jest umieszczony z przodu, ale poniżej próbki tak, że leży na płaszczyźnie przechodzącej przez pionową linię środkową próbki i prostopadle do swojego przodu (patrz rysunek 2), tak że oś wzdłużna jest nachylona w górę pod kątem 30° do pionu, w odniesieniu do niższej krawędzi próbki. Odległość między końcem palnika i dolną krawędzią próbki wynosi 20 mm.
2.3. Urządzenie do badania może być umieszczone w zmontowanym pomieszczeniu dymowym pod warunkiem, że jego wewnętrzna objętość jest przynajmniej 20 razy, ale nie więcej niż 110 razy, większa od objętości urządzenia do badania i pod warunkiem, że żaden z pojedynczych wymiarów, tj. wysokość, szerokość lub długość pomieszczenia dymowego, nie jest większy niż 2 i " razy od każdego z dwóch pozostałych wymiarów. Przed badaniem należy zmierzyć pionową prędkość powietrza przez pomieszczenie dymowe w odległości 100 mm z przodu i z tylu ostatecznego stanowiska, w którym komora spalania będzie umieszczona. Wynosi ona od 0,10 do 0,30 m/s, w celu uniknięcia negatywnego wpływu produktów spalania na obsługującego urządzenie. Możliwe jest użycie pomieszczenia dymowego z naturalną wentylacją i z właściwą prędkością powietrza.
2.4. Należy użyć płaskiego, sztywnego szablonu, wykonanego z odpowiedniego materiału i o rozmiarach odpowiadających rozmiarom próbki. Otwory o średnicy około 2 mm są wywiercone w szablonie i umiejscowione tak, że odległość między środkami otworów odpowiada odległościom między końcówkami ramy (patrz rysunek 1). Otwory są umiejscowione w równej odległości do pionowej linii środkowej szablonu.
3. Próbki
3.1. Rozmiary próbek wynoszą: 560 × 170 mm.
3.2. Próbki są kondycjonowane przynajmniej 24 godziny w temperaturze 23 ± 2 °C i względniej wilgotności 50 ± 5 % i są utrzymywane w tych warunkach aż do chwili rozpoczęcia badań.
4. Procedura
4.1 Badanie jest przeprowadzone w powietrzu o temperaturze od 10° do 30 °C i względnej wilgotności od 15 % do 80 %.
4.2. Palnik jest uprzednio podgrzewany przez dwie minuty. Wysokość płomienia jest doprowadzona do 40 ± 2 mm mierzonych jako odległość między górą rurki palnika i zakończeniem żółtej części płomienia, gdy palnik jest ustawiony pionowo, a płomień jest widziany w przytłumionym świetle.
4.3. Próbka jest umieszczona na trzpieniach ramy do badania w taki sposób, aby niektóre trzpienie przechodziły przez zaznaczone punkty szablonu, i że próbka znajduje się co najmniej 20 mm od płomienia. Rama leży na podstawie w taki sposób, że próbka jest w pozycji pionowej.
4.4. Nitki znacznika są dołączone poziomo, z przodu próbki, w położeniu pokazanym na rysunku 1. W każdym położeniu pętla z nitki jest umieszczona tak, że dwa segmenty są rozmieszczone 1 mm i 5 mm od płaszczyzny z przodu próbki.
Każda pętla jest dołączona do odpowiedniego urządzenia mierzącego czas. Odpowiednie napięcie jest przykładane do nitki w celu utrzymania odpowiedniej pozycji nitki w stosunku do próbki.
4.5. Próbka jest wystawiona na działanie płomienia przez pięć sekund. Uznaje się, że zapalenie miało miejsce, jeżeli palenie próbki trwa przez pięć sekund po odsunięciu płomienia zapalającego. Jeżeli nie doszło do zapalenia, płomień jest przyłożony przez 15 sekund do innej kondycjonowanej próbki.
4.6. Jeżeli któryś z wyników w dowolnym zestawie trzech próbek przekracza wynik minimalny o 50 %, należy poddać badaniom inny zestaw trzech próbek dla tego kierunku lub powierzchni. Jeżeli jedna lub dwie próbki w dowolnym zestawie trzech próbek nie spalą się do górnej nitki znacznika, należy poddać badaniom inny zestaw trzech próbek dla tego kierunku lub powierzchni.
4.7. Należy zmierzyć następujące okresy czasu, w sekundach:
a) od momentu przyłożenia płomienia zapalającego do odłączenia pierwszej nitki znacznika (t1);
b) od momentu przyłożenia płomienia zapalającego do odłączenia drugiej nitki znacznika (t2);
c) od momentu przyłożenia płomienia zapalającego do odłączenia trzeciej nitki znacznika (t3).
5. Wyniki
Należy odnotować w sprawozdaniu z badań zaobserwowane zjawiska, z uwzględnieniem:
- czasów trwania spalania: t1, t2 i t3 w sekundach,
- odpowiadających im spalonych odcinków: d1, d2 i d3 w mm.
Współczynnik palności V1 i współczynniki V2 i V3, jeśli ma to zastosowanie, należy obliczyć (dla każdej próbki, jeżeli płomień osiąga przynajmniej pierwszą nitkę znacznika),jak następuje:
Należy wziąć pod uwagę najwyższy współczynnik palności V1, V2 i V3.
Rysunek 1
Uchwyt próbki
(Wymiary w milimetrach)
Rysunek 2
Umiejscowienie palnika zapalającego
Rysunek 3
Palnik gazowy
(Wymiary w milimetrach)
-zmieniony przez art. 20 Aktu dotyczącego warunków przystąpienia do Unii Europejskiej Republiki Czeskiej, Republiki Estońskiej, Republiki Cypryjskiej, Republiki Łotewskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Węgierskiej, Republiki Malty, Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki Słowenii i Republiki Słowackiej oraz dostosowań w Traktatach stanowiących podstawę Unii Europejskiej (Dz.U.UE.L.03.236.33) z dniem 1 maja 2004 r.
- zmieniony przez art. 1 dyrektywy Rady nr 2006/96/WE z dnia 20 listopada 2006 r. (Dz.U.UE.L.06.363.81) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 1 stycznia 2007 r.
- zmieniony przez art. 1 pkt 1 dyrektywy Rady nr 2013/15/UE z dnia 13 maja 2013 r. (Dz.U.UE.L.13.158.172) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 1 lipca 2013 r.