Opinia w sprawie wniosku dotyczącego zmiany wniosku Komisji COM(2011) 607 final/2 dotyczącego rozporządzenia Parlamentu...

1.

Wnioski i zalecenia

1.1

Mimo zastrzeżeń Komitetu dotyczących wielkości finansowania i sposobu jego zapewnienia dla Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych i Gwarancji dla młodzieży, EKES zgadza się z Komisją co do konieczności zmiany, zgodnie z proponowanym wnioskiem, rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczących Europejskiego Funduszu Społecznego i funduszy strukturalnych.

1.2

EKES wskazuje, iż uzgadniana obecnie polityka powinna przyczyniać się do wzrostu i tworzenia stabilnych

miejsc pracy wysokiej jakości oraz wzmocnienia spójności społecznej.

1.3

EKES wyraża ubolewanie, że finansowanie Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych nie wynika ze wzmocnienia środków unijnych, lecz z wydzielenia kwot z ogólnego budżetu na spójność, który już obecnie jest niższy niż w okresie 2007-2013.

1.4

EKES jest przekonany, że przyznana kwota 6 mld EUR jest niewystarczająca w obliczu wagi problemu i pilnej konieczności przezwyciężenia go.

1.5

Dopóki kryzys się nie skończy i nie rozpocznie się tworzenie zatrudnienia, EKES proponuje bądź większą elastyczność w ustalaniu odsetka młodych bezrobotnych mających dostęp do przyznanych funduszy, tak by można było oceniać rozwój sytuacji w zakresie bezrobocia wśród młodzieży, bądź też ustalenie tego odsetka na poziomie 20 %.

1.6

EKES zaleca podniesienie limitu wiekowego dostępu do Gwarancji dla młodzieży do 30 lat, zwłaszcza w krajach, w których występuje wyższa stopa bezrobocia wśród młodzieży.

1.7

Wreszcie, EKES wzywa państwa członkowskie, by nie ograniczały swoich zobowiązań finansowych dotyczących wspierania zatrudnienia młodych ludzi z funduszy określonych we wniosku dotyczącym wieloletnich ram finansowych i by przyjęły sugestię Komisji dotyczącą wykorzystania dodatkowych zasobów w celu likwidacji problemu, który stawia pod znakiem zapytania przyszłość całego pokolenia młodych Europejczyków.

2.

Główne elementy wniosku Komisji

2.1

W nawiązaniu do decyzji Rady Europejskiej z 28 lutego 2013 r. dotyczącej utworzenia nowej Gwarancji dla młodzieży Komisja przedstawiła dwa wnioski: jeden z nich zmienia wniosek Komisji COM(2011) 607 final/2 dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1081/2006 (COM(2013) 145 final), natomiast drugi zmienia wniosek Komisji COM(2012) 496 final dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące różnych funduszy oraz uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (COM(2013) 146 final).

2.2

Wnioski te mają na celu zapewnienie finansowania Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych, w ramach Gwarancji dla młodzieży, która przewiduje zapewnienie wszystkim młodym osobom do 25 roku życia wartościowej oferty pracy lub kształcenia ustawicznego bądź praktyki zawodowej w ciągu czterech miesięcy od ukończenia studiów lub uzyskania statusu bezrobotnego.

2.3

Całkowite finansowanie przewidziane na okres 2014-2020 wynosi 6 mld EUR, z czego 3 mld będzie stanowiło inwestycję z Europejskiego Funduszu Społecznego, zaś 3 mld EUR będzie elementem specjalnej dotacji przeznaczonej na Inicjatywę na rzecz zatrudnienia ludzi młodych w ramach poddziału 1b: "Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna".

2.4

Przewidziane środki przeznaczone zostaną na regiony NUTS 2, w których w 2012 r. odnotowano stopę bezrobocia wśród młodzieży (w wieku 15-25 lat) powyżej 25 %.

3.

Uwagi ogólne

3.1

Dramatyczna sytuacja związana z bezrobociem wśród młodzieży, które obserwuje się w różnych państwach członkowskich, uzasadnia w dużej mierze inicjatywę ustanowioną przez Radę 28 lutego 2013 r. dotyczącą utworzenia Gwarancji dla młodzieży, o którą wielokrotnie i na różne sposoby apelowali partnerzy społeczni i organizacje społeczeństwa obywatelskiego.

3.2

Według Komisji Europejskiej w UE jest 7,5 mln tzw. młodzieży NEET 1 , czyli 12,9 % młodych Europejczyków w wieku od 15 do 24 lat. Wiele z tych osób nie ukończyło szkoły średniej lub przedwcześnie porzuciło naukę, wiele z nich to imigranci lub osoby należące do najmniej uprzywilejowanych grup społecznych. Jednakże w niektórych krajach można zauważyć pogorszenie sytuacji młodych ludzi pochodzących z klasy średniej (nowi biedacy), którzy jeszcze nie ukończyli studiów lub są zagrożeni rezygnacją z nauki.

3.3

W swych wcześniejszych opiniach EKES wskazał na katastrofalne dane dotyczące bezrobocia wśród młodzieży i wezwał wszystkie zainteresowane strony do przyjęcia pilnych, skutecznych i zdecydowanych środków, aby zlikwidować to błędne koło, które naraża na szwank przyszłość całego pokolenia 2 . Jest to nie tylko konkretny problem dla dotkniętych nim osób, lecz także zagrożenie dla spójności społecznej w UE, które z czasem może mieć negatywny wpływ na wzrost gospodarczy i konkurencyjność w Europie.

3.4

EKES uważa, że prowadzona obecnie polityka powinna przyczynić się do ożywienia wzrostu i tworzenia stabilnych miejsc pracy wysokiej jakości, z zachowaniem gwarancji i ochrony, które historycznie przyczyniły się do budowy europejskiego modelu społecznego oraz spójności społecznej. Jednocześnie ponownie podkreśla znaczenie pełnego udziału partnerów społecznych i organizacji społeczeństwa obywatelskiego w planowaniu, realizacji i monitorowaniu tej polityki.

3.5

W praktyce Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych, będąca częścią Gwarancji dla młodzieży, odniesie sukces tylko pod warunkiem istnienia odpowiednich bodźców w dziedzinie "popytu na rynku pracy" (lub też pod warunkiem występowania wzrostu gospodarczego). Ponadto edukacja, praktyki zawodowe i podnoszenie kwalifikacji milionów młodych osób przy niewielkich perspektywach integracji na rynku pracy niosą ze sobą ogromne ryzyko.

3.6

EKES z niepokojem odnotowuje, że Rada Europejska zasadniczo postrzega trudności gospodarcze Europy jako problem konsolidacji budżetowej i nie próbuje nawet obliczyć kosztów utraconych możliwości lub negatywnych skutków w dłuższej perspektywie, takich jak masowe bezrobocie wśród młodzieży, rozczarowanie i desperacja 3 .

4.

Uwagi szczegółowe

4.1

Ponieważ zmiany rozporządzeń przedstawione przez Komisję mają na celu dostosowanie obecnego rozporządzenia w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego oraz bardziej ogólnego rozporządzenia w sprawie poszczególnych funduszy europejskich do decyzji Rady Europejskiej z 7-8 lutego, poniższe uwagi nie odnoszą się do wniosku Komisji, lecz do założeń określonych przez Radę.

4.2

W kontekście aktualnego kryzysu EKES ubolewa, że Rada zaproponowała budżet UE na okres 2014-2020 w wysokości niższej niż w poprzednim okresie, co negatywnie wpłynie na wielkość środków niezbędnych do sprostania obecnej sytuacji.

4.3

Na podstawie tej decyzji finansowanie proponowane na walkę z bezrobociem wśród młodzieży nie będzie pochodziło ze zwiększenia budżetu, lecz z odliczenia kwot przeznaczonych na inne dziedziny - 3 mld z Europejskiego Funduszu Społecznego i 3 mld z polityki spójności.

4.4

Podobnie, całkowita przyznana kwota w wysokości 6 mld EUR na przestrzeni siedmiu lat jest wyraźnie niewystarczająca 4 .

4.5

Przyjęcie roku 2012 jako punktu odniesienia do ustalenia stopy bezrobocia wśród młodzieży (25 %) uprawniającej do korzystania z przyznanych już funduszy nie uwzględnia ani ewolucji kryzysu, ani aktualnej recesji i może powodować zaniedbanie dramatycznej sytuacji występującej w tym okresie. Zdaniem EKES-u należy więc zapewnić większą elastyczność, aby umożliwić ocenę rozwoju sytuacji w zakresie bezrobocia wśród młodzieży lub, zapobiegawczo, obniżyć ten odsetek do 20 %.

4.6

Ponadto EKES zaleca podniesienie limitu wieku uprawniającego do skorzystania z Gwarancji dla młodzieży do 30 lat, aby umożliwić dostęp do niej także osobom, które później kończą studia lub znajdują się w okresie przejściowym między kształceniem a podjęciem zatrudnienia. Taka sytuacja ma szczególne znaczenie dla krajów, w których występuje wysoka stopa bezrobocia wśród młodzieży.

4.7

EKES popiera decyzję dotyczącą wyłączenia państw członkowskich ze współfinansowania specjalnej dotacji na Inicjatywę na rzecz zatrudnienia ludzi młodych, a także wyłączenia środków na tę inicjatywę z rezerwy na wykonanie wynoszącej 5 %.

4.8

Wreszcie EKES potwierdza, że mimo powyższych uwag inicjatywę tę należy poprzeć i wzywa do przekształcenia jej w środek strukturalny w ramach aktywnej polityki zatrudnienia, bez ograniczania jej do instrumentu służącego sprostaniu obecnemu kryzysowi gospodarczemu 5 .

Bruksela, 22 maja 2013 r.

	Przewodniczący
	Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego
	Henri MALOSSE

Dz.U.UE.C.2013.271.101