Opinia w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (EWG) nr 1408/71 w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek oraz do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie oraz rozporządzenie (EWG) nr 574/72 w sprawie wykonywania rozporządzenia (EWG) nr 1408/71.
Dz.U.UE.C.2006.325.43
Akt nienormatywnyCOM(2005) 676 wersja ostateczna - 2005/0258 (COD)
(2006/C 325/12)
(Dz.U.UE C z dnia 30 grudnia 2006 r.)
Dnia 14 lutego 2006 r. Rada, działając zgodnie z art. 262 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, postanowiła zasięgnąć opinii Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie wspomnianej powyżej.
Sekcja Zatrudnienia, Polityki Społecznej i Obywatelstwa, której powierzono przygotowanie prac Komitetu w tej sprawie, przyjęła swoją opinię 7 listopada 2006 r. Sprawozdawcą był José Isaías RODRÍGUEZ GARCÍACARO.
Na 431. sesji plenarnej w dniach 13-14 grudnia (posiedzenie z dnia 13 grudnia 2006 r.) Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny 140 głosami za - nikt nie głosował przeciw, 2 osoby wstrzymały się od głosu - przyjął następującą opinię:
1. Wnioski
1.1 Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny z zadowoleniem przyjmuje wniosek dotyczący zmiany rozporządzenia nr 1408/71 i wyraża nadzieję, że jest to jedna z ostatnich zmian (jeśli nie ostatnia), co do której będzie się musiał wypowiedzieć. W wyniku tej zmiany rozporządzenie nr 883/2004 stałoby się w pełni obowiązujące, ponieważ oznaczałaby ona przyjęcie przez Parlament Europejski i Radę nowego rozporządzenia wykonawczego, które ma zastąpić rozporządzenie nr 574/72.
1.2 Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny wzywa zatem państwa członkowskie i Parlament do ulepszenia procedury przyjęcia nowego rozporządzenia, tak aby była ona sprawniejsza od procedury przyjmowania rozporządzenia nr 883/2004. Byłby to najlepszy wkład, jaki instytucje UE mogłyby wnieść w obchodzony właśnie Europejski Rok Mobilności Pracowników.
2. Wstęp
2.1 Od czasu wejścia w życie rozporządzeń nr 1408/71 i nr 574/72 w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek oraz do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie, ulegały one kolejnym nowelizacjom, mającym na celu uwzględnienie zmian legislacyjnych w państwach członkowskich i różnych orzeczeń w sprawie zabezpieczenia społecznego wydanych przez Trybunał Sprawiedliwości.
2.2 Zmiany te gwarantują, że w koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego na szczeblu unijnym uwzględniane są bieżące zmiany, aby prawa w zakresie zabezpieczenia społecznego obywateli europejskich przemieszczających się w obrębie granic UE i korzystających z podstawowego prawa UE, jakim jest prawo do swobodnego przepływu osób i prawo pobytu, nie były naruszane.
2.3 Najbardziej istotna zmiana w koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w państwach członkowskich UE została wprowadzona rozporządzeniem nr 883/2004(1) Parlamentu Europejskiego i Rady. Zastępuje ono rozporządzenie nr 1408/71, lecz nie zostało jeszcze wdrożone, ponieważ nadal oczekuje się na przyjęcie rozporządzenia mającego zastąpić obecne rozporządzenie nr 574/72. Wszczęto już procedurę legislacyjną w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia w sprawie wykonywania rozporządzenia nr 883/2004(2), które jest przedmiotem opinii przyjętej ostatnio przez EKES(3).
2.4 EKES przedstawił opinię(4) na temat wniosku dotyczącego rozporządzenia w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.
3. Treść wniosku
3.1 Celem wniosku, który ma opiniować EKES, jest aktualizacja załączników do rozporządzenia nr 1408/71 dla odzwierciedlenia zmian w ustawodawstwie krajowym państw członkowskich w zakresie zabezpieczenia społecznego. Tym samym dąży się do ułatwienia wdrożenia prawodawstwa unijnego w zakresie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.
3.2 W tym kontekście nie proponuje się żadnej zmiany do rozporządzenia nr 574/72; propozycja taka nie pojawia się również w tekście przedstawionym przez Komisję.
3.3 W celu uproszczenia niniejszego dokumentu, proponowane zmiany będą opisane w rozdziale "Uwagi szczegółowe" ze względu na ich różnorodność.
4. Uwagi ogólne
4.1 Ogólnie rzecz biorąc, EKES z zadowoleniem przyjmuje wniosek dotyczący rozporządzenia, gdyż proponowane w nim zmiany odzwierciedlają intencję wprowadzenia uregulowań prawnych w omawianej materii przez państwa członkowskie. Wszelkie zmiany w koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w UE zawsze będą mile widziane, jeżeli przyniosą korzyść obywatelom UE oraz będą służyć uproszczeniu i poprawie ich relacji z różnymi organami zwierzchnimi, które stoją na straży ich praw.
4.2 Chociaż rozporządzenie wykonawcze do rozporządzenia nr 883/2004 jest właśnie w trakcie zatwierdzania, EKES uważa, że ogólne uwagi, które przedstawił w swojej opinii w sprawie innych częściowych zmian do rozporządzeń nr 1408/71 i nr 574/72 (przyjęte przez EKES na sesji plenarnej w dniach 28- 29 września 2005 r.(5)) są nadal istotne i powinny zostać uwzględnione z uwagi na swoją pełną aktualność.
4.3 Proponowana nowelizacja, którą ma opiniować EKES, to wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 1408/71 w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek oraz do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie oraz rozporządzenie Rady (EWG) nr 574/72 w sprawie wykonywania rozporządzenia (EWG) nr 1408/71.
4.4 Artykuł 1 wniosku stanowi, że wprowadza się zmiany w różnych załącznikach do rozporządzenia nr 1408/71, ale nie wspomina się o rozporządzeniu nr 574/72. W tej sytuacji EKES proponuje, by tytuł wniosku uczynić zgodnym z jego treścią i usunąć z niego odniesienie do rozporządzenia nr 574/72.
5. Uwagi szczegółowe
5.1 Artykuł 1 wniosku wprowadza zmiany w załącznikach I, IIa, III, IV i VI do rozporządzenia nr 1408/71.
5.2 Aby uwzględnić zmiany wprowadzone do ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego i składek w Szwecji, wprowadza się zmiany do części I załącznika I, w której zdefiniowano terminy "pracownicy najemni" i "osoby prowadzące działalność na własny rachunek".
5.3 W związku ze zmianami wprowadzonymi przez nową ustawę o ubezpieczeniach zdrowotnych w Królestwie Niderlandów, wprowadza się zmiany do części II załącznika I, w której określa się zakres podmiotowy rozporządzenia w odniesieniu do definicji terminu "członek rodziny", który w tym wypadku oznacza współmałżonka, zarejestrowanego partnera lub dziecko przed osiągnięciem wieku 18 lat.
5.4 W wyniku rozmaitych zmian legislacyjnych w przepisach dotyczących rent socjalnych na Litwie i na Słowacji, wprowadza się zmiany do załącznika IIa dotyczącego specjalnych świadczeń o charakterze nieskładkowym. W przypadku Litwy zmianie ulega załącznik w celu uwzględnienia zmian w ustawodawstwie krajowym, podczas gdy w wypadku Słowacji następuje dostosowanie ustawodawstwa i utrzymanie prawa do świadczeń dla osób, które były do nich uprzednio uprawnione.
5.5 Wprowadza się zmiany do części A załącznika III dotyczącego postanowień w zakresie stosowanych w dalszym ciągu porozumień o zabezpieczeniu społecznym i usuwa odniesienie w pkt. 187 do Konwencji ogólnej pomiędzy Włochami a Królestwem Niderlandów.
5.6 Wprowadza się zmiany do części A załącznika IV dotyczącego przepisów, o których mowa w art. 31 ust. 1 rozporządzenia, zgodnie z którymi kwota świadczeń z tytułu inwalidztwa nie zależy od długości okresów ubezpieczenia. Zmianie ulega także treść sekcji poświęconej Republice Słowackiej w części A w rezultacie włączenia jej do ustawodawstwa krajowego.
5.7 W związku ze zmianami w ustawodawstwie Hiszpanii wprowadza się zmiany do części B załącznika IV, odnoszącego się do systemów specjalnych dla osób prowadzących działalność na własny rachunek, do których stosuje się przepisy szczególne o sumowaniu okresów ubezpieczenia ukończonych w innym państwie członkowskim.
5.8 Wprowadza się zmiany do części C załącznika IV w odniesieniu do Słowacji i Szwecji. Załącznik ten dotyczy przypadków, w których możliwe jest odstąpienie od podwójnego wyliczenia wysokości świadczenia, ponieważ wyliczenia te dadzą taki sam wynik. W wypadku Słowacji zmiana odnosi się do renty rodzinnej, a w wypadku Szwecji mowa jest o wyliczaniu wysokości emerytury gwarancyjnej zależnej od okresu zamieszkiwania w Szwecji.
5.9 W związku ze zmianami w ustawodawstwie szwedzkim aktualizuje się część D załącznika IV dotyczącą świadczeń i umów w sprawie kumulacji świadczeń tego samego rodzaju, do których osoby mogą być uprawnione zgodnie z ustawodawstwem dwóch lub więcej państw. Dodaje się również dwustronną umowę między Finlandią a Luksemburgiem.
5.10 Wprowadza się również zmiany do załącznika VI, w którym ustalono specjalne procedury stosowania ustawodawstwa niektórych państw członkowskich. Wprowadza się zmiany do punktów dotyczących następujących państw członkowskich:
- Estonii, dodając zasady obliczania zasiłku rodzicielskiego;
- Królestwa Niderlandów, w celu odzwierciedlenia wejścia w życie reformy systemu opieki zdrowotnej, która miała miejsce w tym roku;
- Finlandii, uwzględniając reformę fińskiego ustawodawstwa dotyczącego emerytur i rent pracowniczych;
- Szwecji, uwzględniając nowe przepisy w zakresie ochrony ubezpieczeniowej w ramach szwedzkiego ustawodawstwa dotyczącego zabezpieczenia społecznego oraz reformy ustawodawstwa dotyczącego emerytur i rent.
5.11 Zmiany wprowadzone do różnych załączników do rozporządzenia nr 1408/71 spowodowane są głównie zmianami legislacyjnymi dokonanymi w poszczególnych państwach członkowskich. Wszelka zmiana przynosząca poprawę świadczeń otrzymywanych przez obywateli UE będzie przyjmowana z zadowoleniem przez Europejski Komitet Ekonomiczno- Społeczny.
5.12 Jednakże EKES zwraca uwagę, że wprowadzanie szeregu załączników i odwołań do konkretnych przypadków w rozporządzeniach nr 1408/71 i nr 883/2004 nie jest najlepszym sposobem uproszczenia przepisów koordynujących systemy zabezpieczenia społecznego. Poprawa i uproszczenie koordynacji systemów były celem rozporządzenia nr 883/2004 i Komitet uważa, że prace powinny być kontynuowane w tym kierunku.
5.13 Komisja przedstawiła wniosek dotyczący rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie nr 883/2004 w celu określenia treści załącznika XI(6). Załącznik ten odpowiada załącznikowi VI do rozporządzenia nr 1408/71. EKES zauważa, że istnieje różnica między tymi dwoma załącznikami, która dotyczy sekcji "W. FINLANDIA", wymienionej w pkt. 5.10 niniejszej opinii.
5.14 W pkt. 6 lit. c) ppkt 1 załącznika do wniosku dotyczącego rozporządzenia, które jest przedmiotem niniejszej opinii stwierdza się, co następuje: [...] w odniesieniu do danej osoby zalicza się okresy ubezpieczenia emerytalnego wynikające z zatrudnienia w innym państwie członkowskim [...]. Jednocześnie w sekcji "W. FINLANDIA" załącznika XI do wniosku dotyczącego rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie nr 883/2004 stwierdza się, że [...] w odniesieniu do danej osoby zalicza się okresy ubezpieczenia emerytalnego wynikające z wykonywania pracy najemnej lubprowadzenia działalności na własny rachunek w innym państwie członkowskim [...].
5.15 EKES uważa, że skoro mowa jest o tej samej sytuacji, brzmienie tekstu powinno być takie samo i w związku z tym dwa cytowane fragmenty należy ujednolicić.
Bruksela, 13 grudnia 2006 r.
| Przewodniczący | |
| Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego | |
| Dimitris DIMITRIADIS |
______
(1) DzU L 166 z 30.4.2004
(2) COM(2006) 16 wersja ostateczna
(3) Patrz: opinia EKES-u w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (sprawozdawca: Wolfgang Greif), CESE1371/ 2006.
(4) DzU C 75 z 15.2.2000, sprawozdawca: José Isaías Rodríguez García-Caro
(5) DzU C 24 z 31.1.2006, sprawozdawca: José Isaías Rodríguez García-Caro
(6) COM(2006) 7 wersja ostateczna, SOC/238 Opinia EKES-u w przygotowaniu, sprawozdawca:Wolfgang Greif