Opinia w sprawie komunikatu Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady - Sprawozdanie w sprawie postępu programu badawczego GALILEO na początku 2004 r.
Dz.U.UE.C.2004.302.35
Akt nienormatywny(COM(2004) 112 final)
(2004/C 302/08)
(Dz.U.UE C z dnia 7 grudnia 2004 r.)
5 maja 2004 r. Komisja Europejska postanowiła, zgodnie z artykułem 262 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejska, zasięgnąć opinii Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, w sprawie wspomnianej powyżej.
Sekcja ds. Transportu, Energii, Infrastruktury i Społeczeństwo Informacyjnego, odpowiedzialna za przygotowywanie prac Komitetu na ten temat, wydała swoją opinię w dniu 10 czerwca 2004 r. Sprawozdawcą był Stephane Buffetaut.
Na 410 sesji plenarnej w dniach 30 czerwca-1 lipca 2004 r. (posiedzenie z dn. 30 czerwca 2004 r.), Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny przyjął 161 głosami, przy 3 głosach wstrzymujących się, następującą opinię:
1.1 Program GALILEO jest wyzwaniem o niebagatelnym znaczeniu dla Unii Europejskiej, jej niezależności, możliwości technologicznych i naukowych, gospodarki oraz, przede wszystkim, dla jej przemysłu kosmicznego i telekomunikacyjnego. Rozwój przemysłu kosmicznego w ostatnich latach opierał się głównie na działalności komercyjnej związanej z telekomunikacją satelitarną. Trudności, które dotkliwie odczuł przemysł telekomunikacyjny miały poważne konsekwencje w przemyśle kosmicznym, niewystarczająco wspieranym na płaszczyźnie instytucjonalnej i politycznej, zwłaszcza w porównaniu z naszymi głównymi konkurentami.
1.2 Opóźniony z powodu dyskusji związanych z alokacją "sprawiedliwych zysków inwestycyjnych" z programu pomiędzy państwa członkowskie Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), jak również z powodu nacisków zewnętrznych wywieranych na Europę, program GALILEO został wreszcie rozpoczęty w wyniku porozumienia z 26 maja 2003 r., zawartego w ramach Rady Europejskiej Agencji Kosmicznej (Council of the European Space Agency), odnośnie wkładu finansowego jej poszczególnych członków.
1.3 W porównaniu z systemem GPS, GALILEO wyróżnia się istotną cechą, jest mianowicie programem cywilnym. Ten ważny projekt infrastrukturalny ma decydujące strategiczne znaczenie dla Europy i jej niezależności, jak to już zostało podkreślone przez EKES, Parlament Europejski i Radę. Wpisuje się on idealnie w ramy strategii lizbońskiej. Znaczenie programu o tak dużym zasięgu w budowie integracji europejskiej zasługuje na szczególne podkreślenie.
1.4 System GALILEO dostarczać będzie pięć usług:
- usługa otwarta (open service) (porównywalna z podstawową usługą GPS);
- usługa bezpieczeństwa życia (safety of life service), przeznaczona głównie dla transportu lotniczego, kolejowego i morskiego;
- usługa komercyjna (commercial service), o wyższym stopniu dokładności niż usługa otwarta, przeznaczona dla zastosowań komercyjnych;
- usługa poszukiwania i ratownictwa (search and rescue service);
- usługa rządowa (public regulated service), zarezerwowana dla władz publicznych, działalności policji, służb celnych i ochrony cywilnej. Do tego typu działalności będą używane kodowane sygnały o wysokiej precyzji; będą one także mogły być wykorzystywane do celów wojskowych; ażeby zapobiec ich rozmyślnemu wykorzystaniu w złych zamiarach przyjęte zostaną niezbędne przepisy.
1.5 Jako że GALILEO jest jednak w założeniu systemem cywilnym, będzie miał on zastosowanie przede wszystkim w życiu codziennym, w szczególności w transporcie. Będzie on zatem musiał zapewnić ciągłą i bezpieczną obsługę. W razie wystąpienia awarii lub poważnego uszkodzenia, w odróżnieniu od systemu GPS, w przypadku GALILEO można będzie zgłaszać roszczenia z tytułu odpowiedzialności cywilnej.
1.6 Wreszcie GALILEO będzie nieco bardziej precyzyjny niż GPS, a przede wszystkim obejmie on swoim zasięgiem całą planetę. Ponadto posiada on zdolność weryfikacji integralności sygnału w czasie rzeczywistym, co jest podstawowym wymogiem w przypadku niektórych zastosowań, zw aszcza w lotnictwie cywilnym.
1.7 Podstawowym celem komunikatu jest przedstawienie stanu realizacji programu GALILEO, scharakteryzowanie w zarysie perspektyw na przyszłość oraz wskazanie kilku niejasności dotyczących projektu, który ma kosztować 3,2 miliarda euro i którego realizacja przewidziana jest w trzech etapach, a mianowicie:
- faza rozwojowa i faza zatwierdzenia, od 2002 r. do 2005 r.;
- faza rozmieszczenia od 2006 r. do 2007 r.;
- faza operacyjna dla celów komercyjnych, która rozpocznie się w 2008 r.
Komunikat obejmuje trzy tematy:
- stan realizacji fazy rozwojowej;
- rozwój współpracy międzynarodowej;
- przejście do fazy rozmieszczenia i fazy operacyjnej.
2.1 Faza rozwojowa
2.1.1 Wspólne Przedsiębiorstwo (Joint Undertaking)
Porozumienie z maja 2003 r. zawarte w ramach Rady ESA pozwoliło na znalezienie rozwiązań odnośnie zaległych, nierozstrzygniętych kwestii, w wyniku czego od lata ubiegłego roku Wspólne Przedsiębiorstwo GALILEO (GALILEO Joint Undertaking) zaczęło w pełni funkcjonować. Powołano jego dyrektora i zatwierdzono jego strukturę organizacyjną oraz budżet na lata 2003/2004. Europejski Geostacjonarny System Pokrycia Nawigacyjnego (European Geostationary Navigation Overlay Service - EGNOS) powinien zostać objęty nadzorem Wspólnego Przedsiębiorstwa. Pozostaje problem jego statusu pod względem zobowiązań podatkowych i tych wynikających z ubezpieczeń społecznych. Sprawa ta jest aktualnie przedmiotem negocjacji z rządem belgijskim. Szacowane kwoty należności są znaczne (5 mln euro rocznie). Celem jest uzyskanie dla 32 osób pracujących dla Wspólnego Przedsiębiorstwa takich samych warunków, jak te stosowane w przypadku członków ESA i Komisji Europejskiej. Władze belgijskie nie są przeciwne temu wnioskowi, ale chcą uzyskać zapewnienia, że pracownicy Wspólnego Przedsiębiorstwa będą objęci ubezpieczeniem społecznym. Problem jest więc raczej natury administracyjnej niż merytorycznej.
2.1.2 Badania techniczne i prace badawcze
Dotyczą one:
- ostatnich prac nad fazą tworzenia definicji;
- podstawowej infrastruktury;
- EGNOS-a, który już wkrótce będzie funkcjonował;
- europejskiego planu radionawigacji
2.1.3 Światowa konferencja na temat radiokomunikacji zorganizowana w czerwcu 2003 r.
2.1.3.1 Podnoszone kwestie były niezwykle ważne dla
Wspólnoty Europejskiej, która miała dwa cele:
- otrzymanie potwierdzenia widma częstotliwości przyznanych w 2000 r.;
- zagwarantowanie, żeby w ramach tego widma częstotliwości podział pomiędzy różne systemy nie był niekorzystny dla systemu europejskiego i aby dostęp do tego widma był sprawiedliwy i opierał się na zasadzie współdziałania (interoperability).
2.1.3.2 Mimo że dyskusje prowadzono w kontekście naznaczonym historycznym monopolem amerykańskiego systemu GPS, Wspólnota Europejska osiągnęła cele, jakie przed sobą postawiła, zarówno odnośnie warunków wykorzystania widma częstotliwości, jak i swojego wniosku ustanowienia multilateralnej bezstronnej koordynacji.
2.1.4 Włączenie w program nowych Państw Członkowskich i krajów kandydujących
Opracowano inicjatywy na szczeblu sektorowym, aby ww. państwa mogły w peł ni uczestniczyć w programie GALILEO, zgodnie z życzeniem Komisji.
2.2 Rozwój współpracy międzynarodowej
2.2.1 Współpraca międzynarodowa jest podstawowym czynnikiem umożliwiającym osiągnięcie maksymalnych korzyści z programu GALILEO, co Rada wielokrotnie podkreślała. Ponadto coraz liczniej napływają wnioski ze strony państw trzecich o uczestnictwo w projekcie. W tym kontekście Komisja pragnie stosować równocześnie podejście bilateralne i regionalne.
2.2.2 Podpisano wstępne porozumienie z Chinami 30 października 2003 r. oraz podjęto negocjacje z Indiami i Izraelem. Podobne działania dotyczą Korei Południowej, Brazylii, Japonii, Kanady, Australii, Meksyku i Chile.
2.2.3 Odnośnie współpracy regionalnej, podjęto dialog z regionem śródziemnomorskim, Ameryką Łacińską i Afryką.
2.2.4 Rozpoczęto również negocjacje z państwami, które już dysponują systemem nawigacji satelitarnej, a mianowicie z Rosją i Stanami Zjednoczonymi. Rozmowy te są szczególnie ważne, ponieważ mają na celu zapewnienie kompatybilności technicznej i współdziałania (interoperability) systemów wykorzystywanych przez te państwa z GALILEO. Należy wspomnieć, że początkowo Stany Zjednoczone zakwestionowały zasadność realizacji programu GALILEO. Mechanizm konsultacyjny, będący obecnie przedmiotem dyskusji, musi się opierać na systemie, gdzie każdy z partnerów posiada symetryczne prawa i obowiązki względem drugiego, w szczególności odnośnie możliwości wykonania prawa weta.
2.3 Przejście do fazy rozmieszczenia i fazy operacyjnej
Jest to niezwykle istotna kwestia. Faza rozmieszczenia i faza operacyjna systemu rozpoczną się odpowiednio w 2006 r. i w 2008 r.
2.3.1 Procedura udzielania koncesji
2.3.1.1 Procedurę udzielania koncesji przeprowadza Wspólne Przedsiębiorstwo. Procedura ta została otwarta w październiku 2003 r. W przetargu zgłoszono i dopuszczono cztery oferty. Zostały one złożone przez konsorcja, obejmujące głównych partnerów (tzn. podmioty tworzące te konsorcja), wspierane przez grupę spółek stowarzyszonych. Wszyscy oferenci uznali, że przyszły europejski system mógłby generować znaczące przychody i każdy z nich wykazał gotowość sfinansowania znacznej części swojego udziału z funduszy własnych.
2.3.1.2 Ten czynnik jest tym bardziej ważny, że Rada chce, aby finansowanie Wspólnoty nie przekraczało jednej trzeciej kwoty przeznaczonej na fazę rozmieszczania. Do drugiego etapu procedury selekcji koncesjonariusza, zwanej "negocjacjami konkurencyjnymi", zakwalifikowano trzy konsorcja (Alcatel/Alenia/Vinci, EADS/Thalès/Inmarsat, Eutelsat).
2.3.1.3 Określono sześć rodzajów finansowania:
- sprzedaż usług generowanych przez GALILEO;
- licencje i prawa własności intelektualnej;
- finansowanie wspólnotowe;
- kredyty z Europejskiego Banku Inwestycyjnego;
- udziały niektórych państw trzecich;
- ewentualnie opłata od odbiorników sygnałów radionawigacyjnych z satelity.
2.3.2 Ramy strukturalne systemu
2.3.2.1 Komisja przekazała do Rady i Parlamentu Europejskiego propozycję rozporządzenia w sprawie stworzenia struktur zarządzania europejskim programem radionawigacji satelitarnej. Zaproponowano ustanowienie organu nadzorczego (Supervisory Authority) oraz centrum ds. bezpieczeństwa i zabezpieczeń (Centre for Security and Safety), przy czym centrum podlegałoby bezpośrednio Sekretarzowi Generalnemu/ Wysokiemu Przedstawicielowi ds. Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa. Organ nadzorczy powinien zostać wkrótce utworzony i otrzymać uprawnienia w dziedzinie bezpieczeństwa. Centrum ds. bezpieczeństwa i zabezpieczeń nie zostałoby utworzone; sama Rada podejmowałaby decyzje na bieżąco w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych.
2.3.2.2 Inna ważna kwestia w zakresie ram strukturalnych systemu dotyczy ewentualnego naruszenia prywatności. Należy przypomnieć, że system GALILEO sam w sobie nie stanowi żadnego zagrożenia dla zachowania prywatności, ponieważ nie otrzymuje on żadnej informacji ze strony użytkowników (nie ma połączenia zwrotnego z ziemi). Z drugiej jednak strony, informacja uzyskana przez użytkownika może być retransmitowana przez inny system - na przykład telefony komórkowe GSM - i umożliwić jego zlokalizowanie. Odpowiedzialność za uregulowania tego rodzaju wykorzystania informacji dostarczonej przez GALILEO w żadnym wypadku nie leży w gestii unijnych struktur zarządzania programem, ale raczej jest w kompetencji władz poszczególnych krajów. Uwaga tych ostatnich powinna być zwrócona na działania, jakie powinny one podjąć celem uregulowania wykorzystania systemu GALILEO i, już teraz, systemu GPS.
3.1 Komitet docenia zdecydowane podejście Komisji wyrażone w jej komunikacie, biorąc pod uwagę fakt, że wspomniany projekt jest sprawą pierwszorzędnej wagi i że wiążą się z nim poważne trudności. W tym duchu, naznaczonym wolą osiągnięcia celu, należałoby stale zwracać uwagę na następujące kwestie:
- uwzględnienie wymogów bezpieczeństwa na etapie projektowania odnośnie systemu i jego zarządzania;
- zakończenie negocjacji ze Stanami Zjednoczonymi celem osiągnięcia porozumienia w oparciu o symetryczne zobowiązania i założenie współdziałania (interoperability);
- znalezienie wystarczającego finansowania ze strony inwestorów prywatnych oraz uzyskanie gwarancji udzielenia kredytów długoterminowych ze strony Europejskiego Banku Inwestycyjnego;
- utrzymanie kosztu realizacji programu w ramach przewidzianego budżetu.
3.2 Powodzenie tego wielkiego projektu opiera się na politycznej i finansowej woli, jasno wyrażonej i stanowczo potwierdzonej przez Radę. Poprzez zaangażowanie w projekt GALILEO, Rada przedstawiła swoje ambicje w stosunku do Unii Europejskiej i jej polityki w dziedzinie przestrzeni kosmicznej.
4.1 W swoim podsumowaniu Komisja zdaje się wyrażać pewien niepokój i brak pewności w kwestii finansowania. Jest to sprawa o podstawowym znaczeniu; zakwestionowanie finansowania oznaczałoby podważenie całego programu. EKES może wyłącznie jeszcze raz potwierdzić olbrzymią strategiczną wagę projektu GALILEO dla Unii Europejskiej i dla przyszłości jej przemysłu kosmicznego oraz promowania integracji europejskiej. EKES przedstawiał tę kwestię w sposób dobitny i szczegółowy w jego opiniach odnośnie Zielonej i Białej Księgi Komisji na temat europejskiej polityki kosmicznej(1). Podziela on zadowolenie Komisji z konkretnego postępu osiągniętego w realizacji projektu i wyraża nadzieję, że optymizm Komisji nie ulegnie osłabieniu z powodu trudności pojawiających się w ostatniej chwili.
Bruksela, 30 czerwca 2004 r.
| Przewodniczący | |
| Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego | |
| Roger BRIESCH |
______
(1) Opinia EKES w sprawie Białej Księgi zatytułowanej "Przestrzeń kosmiczna: nowa europejska granica dla rozszerzającej się Unii - plan działania dla realizacji europejskiej polityki kosmicznej" (COM(2003) 637 final. [brak oficjalnego tłumaczenia] Opinia EKES w sprawie "Zielonej Księgi dotyczącej europejskiej polityki kosmicznej" (COM(2003) 17 final - Dz.U. C 220 z 16.09.2003. [brak oficjalnego tłumaczenia]
© Unia Europejska, http://eur-lex.europa.eu/
Za autentyczne uważa się wyłącznie dokumenty Unii Europejskiej opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.