Opinia Europejskiego Komitetu Regionów "Program kosmiczny Unii i Agencja Unii Europejskiej ds. Programu Kosmicznego".

1.

Uznaje znaczenie przestrzeni kosmicznej jako technologii wspomagającej wiele strategii politycznych UE w takich dziedzinach jak inteligentne rozwiązania dla miast, rolnictwo, środowisko, klimat, zmniejszanie ryzyka związanego z klęskami żywiołowymi oraz reagowanie na nie, migracja, bezpieczeństwo, planowanie przestrzenne i inne. Podkreśla również możliwości, jakie daje dostęp do wysokiej jakości i aktualnych danych, jeśli chodzi o zaspokojenie obecnych i przyszłych potrzeb, co zwiększy konkurencyjność Europy i zapewni znaczne korzyści społeczno-gospodarcze i poprawę bezpieczeństwa europejskiego.

2.

Popiera wizję Komisji Europejskiej dotyczącą strategii UE w zakresie przestrzeni kosmicznej oraz jej realizację poprzez ustanowienie programu kosmicznego UE. Jednolity i zintegrowany program kosmiczny przyczyni się do pogłębienia synergii między jego elementami składowymi i zwiększenia jego wydajności i skuteczności.

3.

Uważa, że połączenie działań UE w dziedzinie przestrzeni kosmicznej w jednym rozporządzeniu zapewnia spójne ramy i większą widoczność w tym strategicznym obszarze.

4.

Postrzega tę reformę unijnej polityki kosmicznej jako okazję do rzeczywistego "otwarcia klubu" i uważa, że umożliwi ona wykorzystywanie działalności kosmicznej w wielu różnych obszarach, w ramach już istniejących i nowych działań.

5.

Zauważa, że wykorzystanie synergii między kwestiami związanymi z energią i zagadnieniami z zakresu przestrzeni kosmicznej jest ważne dla prawidłowego wdrażania polityki energetycznej UE. Władze lokalne i regionalne coraz bardziej angażują się w sektorze energetycznym. Należy wspierać takie dziedziny jak dopasowanie infrastruktury energetycznej z wykorzystaniem technologii satelitarnej.

6.

Wzywa Komisję Europejską do doprecyzowania i rozwinięcia tej koncepcji oraz do tworzenia platform ds. przestrzeni kosmicznej i partnerstw na rzecz innowacji, w szczególności gdy chodzi o odpowiedzialność różnych podmiotów w zakresie finansowania i zarządzania, oraz podkreśla, że takie inicjatywy mogą być szczególnie istotne dla regionów, w tym regionów obejmujących więcej niż jedno państwo członkowskie.

7.

Wzywa Komisję Europejską do dodania jaśniejszych propozycji dotyczących sposobów szerszego wykorzystania technologii obserwacji Ziemi i danych pochodzących z obserwacji Ziemi przez władze krajowe, regionalne, lokalne, małe i średnie przedsiębiorstwa, naukowców, badaczy i specjalne sieci dystrybucji danych programu Copernicus, aby wspomniane podmioty umiały i mogły przekształcać dane na użyteczne informacje dla mieszkańców.

8.

Odnotowuje, że we wniosku wspomina się o promowaniu w całym łańcuchu dostaw jak najszerszego i jak najbardziej otwartego udziału przedsiębiorstw typu startup, nowych podmiotów, małych i średnich przedsiębiorstw, innych podmiotów gospodarczych oraz władz lokalnych i regionalnych, w tym także o wymogu zlecania podwykonawstwa przez oferentów. Jednakże chciałby uzyskać większą jasność co do tego, w jaki sposób w programie kosmicznym proponuje się wspierać początkowe inwestycje władz lokalnych i regionalnych we wprowadzaniu wykorzystywania danych satelitarnych w celu zapewnienia, że będą one wypełniać swoje obowiązki, gdy zetkną się z przeszkodami natury technicznej, finansowej lub dotyczącej wiedzy fachowej.

9.

Uważa, że w rozporządzeniu powinno się lepiej wyjaśnić, w jaki sposób UE zamierza postępować z podmiotami komercyjnymi w przestrzeni kosmicznej w celu wspierania europejskiego przemysłu w sektorze, który pod wieloma względami ma charakter szczególny ze względu na swój skoncentrowany charakter, cechy produktów podwójnego zastosowania, wysokie bariery wejścia na rynek z uwagi na duże inwestycje początkowe i związane z nimi czynniki. Stwierdza, że należy wzmocnić przepisy dotyczące sposobów zapewnienia niezależnego dostępu do przestrzeni kosmicznej.

10.

Podkreśla, że nacisk, jaki we wniosku kładzie się na procedury zarządzania współpracą między Unią Europejską, Agencją Unii Europejskiej ds. Programu Kosmicznego, państwami członkowskimi i Europejską Agencją Kosmiczną, powinien zagwarantować, że nie będzie dochodzić do powielania działań i struktur z powodu rozbudowy nowej Agencji. Przekazanie dalszych obowiązków nowej Agencji nie powinno odbywać się za pośrednictwem samej Komisji, lecz jedynie w porozumieniu z Parlamentem Europejskim i Radą.

11.

Z zadowoleniem przyjmuje zwiększenie finansowania programu kosmicznego w celu zapewnienia kontynuacji i dalszego rozwoju europejskich sztandarowych programów kosmicznych: Copernicus, Galileo i EGNOS, a także dodanie dwóch nowych inicjatyw, mianowicie SST i GOVSATCOM.

12.

Ubolewa nad brakiem specjalnie przydzielonych środków finansowych na badania przestrzeni kosmicznej w programie "Horyzont Europa", ponieważ mogłoby to zapewnić przemysłowi europejskiemu więcej zachęt i bezpieczeństwa dla dalszego rozwoju tego sektora oraz umożliwić najlepsze możliwe synergie między przemysłem a badaniami.

13.

W dniu 26 października 2016 r. Komisja Europejska przyjęła "Strategię kosmiczną dla Europy". Celem strategii kosmicznej było określenie ogólnej wizji strategicznej działań Unii w przestrzeni kosmicznej, przy jednoczesnym zapewnieniu właściwej koordynacji i komplementarności z działaniami prowadzonymi przez państwa członkowskie i Europejską Agencję Kosmiczną (ESA). W projekcie rozporządzenia wsparta została realizacja celów strategii kosmicznej przy pomocy konkretnych środków przewidujących wzmocnienie istniejących programów, tworzenie nowych programów i przeznaczenie 16 mld euro na politykę kosmiczną.

14.

Komitet Regionów popiera cel strategii kosmicznej UE i uznaje jej znaczenie dla regionów. Projekt rozporządzenia przyczynia się do realizacji tych celów, ale w niektórych przypadkach nie posuwa się wystarczająco daleko lub nie jest wystarczająco jasne, w jaki sposób można osiągnąć wyniki. Nieustannie wzrasta aktywność europejskich obywateli, przedsiębiorstw i społeczności badawczych w sektorze kosmicznym. W tym kontekście dane i usługi oparte na absorpcji i promowaniu wykorzystania przestrzeni kosmicznej są istotne do zapewnienia, by korzyści dotarły do społeczeństwa, poziomów sprawowania rządów niższych niż krajowy i przedsiębiorstw. Wziąwszy pod uwagę ich strategiczny wpływ na europejską politykę kosmiczną, dane i usługi oparte na absorpcji i promowaniu wykorzystania przestrzeni kosmicznej powinny pozostać ważnym punktem zainteresowania Komisji Europejskiej, która przekazuje regularne sprawozdania na temat swych wysiłków w tym względzie Parlamentowi Europejskiemu oraz Radzie.

15.

Coraz większego znaczenia nabiera stosowanie technologii kosmicznych do wspierania usług na Ziemi. W działalność w przestrzeni kosmicznej angażuje się więcej podmiotów prywatnych. Wykorzystanie przestrzeni kosmicznej stało się cechą codziennego życia w sposób, którego nie można było sobie wyobrazić, gdy 60 lat temu rozpoczęła się era kosmiczna, a informacje i usługi oparte na przestrzeni kosmicznej mają wpływ na wiele dziedzin życia codziennego. Technologie kosmiczne są nieodzowne dla gospodarki cyfrowej, będąc istotnym składnikiem zwiększającym efektywność usług publicznych, a także stwarzają nowe możliwości dla badań. UE jest od dziesięcioleci ważnym użytkownikiem technologii kosmicznych i opracowała istotne komponenty tych technologii, takie jak Galileo i Copernicus. UE może osiągnąć to, co w większości byłoby nieosiągalne dla każdego pojedynczego państwa członkowskiego - współpraca jest ważna, jeśli Europa ma odgrywać istotną rolę w przestrzeni kosmicznej.

16.

Należy podkreślić znaczenie ściślejszej koordynacji między programami naukowymi i kosmicznymi w UE, wraz z rolą regionów i władz lokalnych w dążeniu do lepszego połączenia nauki i działalności związanej z przestrzenią kosmiczną z przedsiębiorczością. UE powinna w większym stopniu wspierać rozwój technologii cyfrowej i kosmicznej i konieczna jest ściślejsza koordynacja budżetów przeznaczonych na naukę i przestrzeń kosmiczną, gdyż technologie te uznawane są za główny motor innowacji w szeregu obszarów istotnych dla zrównoważonego rozwoju (takich jak cyfryzacja, sztuczna inteligencja, energia, środowisko, zarządzanie ryzykiem związanym z klęskami żywiołowymi i zmiana klimatu). Dostęp do wysoce zaawansowanych technologicznie i wymagających kompleksowej wiedzy projektów naukowych jest istotny dla przyszłości sektora kosmicznego w UE. Z punktu widzenia zwiększenia zdolności europejskiego przemysłu kosmicznego istotna jest równoległa kontynuacja udziału europejskich przedsiębiorstw, uczelni wyższych czy też instytutów badawczych w programach ESA dotyczących przygotowania zaawansowanych technologii do misji i systemów kosmicznych. Należy dążyć do zapewnienia korzyści z punktu widzenia rozwoju przedsiębiorstw, korzystając w przyszłych programach ramowych z instrumentu MŚP UE dotyczącego zwiększenia możliwości związanych z przedsiębiorczością i biznesem w odniesieniu do produktów i usług kosmicznych.

17.

Wniosek zapewnia konsolidację istniejących działań w przestrzeni kosmicznej i powstanie nowych działań, jak np. orientacja sytuacyjna w przestrzeni kosmicznej (SSA), które umożliwiłyby podjęcie środków wobec zagrożeń w przestrzeni kosmicznej, takich jak kosmiczne śmieci, wypadki na orbicie, zdarzenia związane z pogodą kosmiczną itp. Istnieją również plany utworzenia sieci rządowej łączności satelitarnej (GOVSATCOM), mającej umożliwić komunikację w miejscach i sytuacjach, w których normalna komunikacja jest niedostępna.

18.

Technologie kosmiczne są kosztowne i wymagają specjalistycznej wiedzy, co oznacza, że występują poważne bariery utrudniające przedsiębiorstwom wejście na rynek. Jednocześnie zrozumienie znaczenia przestrzeni kosmicznej jako technologii prorozwojowej jest wciąż niewystarczające. Przedsiębiorstwa wszelkiej wielkości we wszystkich regionach mogłyby wykorzystywać przestrzeń kosmiczną w różny sposób, jednak szczególnie mniejsze przedsiębiorstwa, bardziej peryferyjne regiony czy też mniejsze państwa członkowskie mogą potrzebować dodatkowych informacji lub wsparcia w celu opracowania pomysłów na to, w jaki sposób wykorzystać potencjał technologii kosmicznych.

19.

Odniesienie do platform ds. przestrzeni kosmicznej, partnerstw na rzecz innowacji i innych rodzajów wsparcia dla innowacji jest pozytywne, a we wniosku wyraźnie wspomina się o szczeblu regionalnym. Nie ma jednak szczegółowych informacji na temat sposobu osiągnięcia tego celu.

20.

Pomimo przepisów zawartych we wniosku, konkurencyjny charakter zamówień publicznych UE oraz umiejętności i zasoby niezbędne do uczestnictwa w nich mogą prowadzić do powstania warunków, które są korzystne dla większych przedsiębiorstw. Ten brak równowagi mógłby z czasem prowadzić do zakłóceń rynku, które mogą okazać się niekorzystne dla przedsiębiorstw typu startup, nowych podmiotów oraz małych i średnich przedsiębiorstw, jak również władz lokalnych i regionalnych, gdy chodzi o dostęp do możliwości gospodarczych, jakie mogą wyniknąć z programu kosmicznego.

21.

Małe firmy, znajdując się bliżej użytkowników, mogą być bardziej elastyczne i reagujące, a tym samym zapewniać ważne ogniwa łańcucha wartości i odgrywać określoną rolę w kosmosie. Przedsiębiorstwa we wszystkich regionach mogłyby na różne sposoby wykorzystywać przestrzeń kosmiczną w różnych skalach. Mniejsze przedsiębiorstwa, regiony peryferyjne i niewielkie państwa członkowskie mogą w równym stopniu przyczynić się do przetwarzania ogromnej ilości generowanych danych, znajdując nowe i innowacyjne sposoby ich wykorzystania. Władze regionalne poprzez dostępne instrumenty finansowe i działania promocyjne - powinny wpływać na zwiększanie zainteresowania implementacją technologii kosmicznych na potrzeby rynku np. poprzez systemy wsparcia inkubatorów technologicznych dla startupów z obszaru tych technologii.

22.

Zasady udzielania zamówień publicznych zawarte w projekcie rozporządzenia wspominają o małych i średnich przedsiębiorstwach oraz szerokim wyborze geograficznym, jak również o korzystaniu z usług wielu dostawców oraz konieczności zaangażowania wszystkich państw członkowskich i unikaniu koncentracji. Propozycje dotyczące wspierania konkurencyjności nie są jasno określone w tekście rozporządzenia.

23.

Istnieje potrzeba podniesienia świadomości na temat możliwych skutków rynkowych dla przemysłu europejskiego i regionów. Procedura udzielania zamówień publicznych w UE kładzie inny nacisk niż ESA na procedury w zakresie dystrybucji geograficznej lub sprawiedliwego zwrotu (juste retour). Należy wziąć pod uwagę wpływ zmiany systemu zamówień publicznych na regiony, ponieważ zamówienia ESA mają ogromne znaczenie dla wielu regionów.

24.

Brakuje równych warunków działania w dziedzinie przestrzeni kosmicznej, ponieważ w innych krajach istnieją duże sektory obronne, które zapewniają inwestycje i mogą sponsorować zastosowania cywilne, gdyż większość działań w przestrzeni kosmicznej ma podwójne zastosowanie. Europa musi zapewnić ścisłą współpracę i dopilnować, by podjęto wszelkie możliwe środki mające na celu zaradzenie brakowi równych warunków i wsparcie europejskich przedsiębiorstw.

25.

Władze lokalne i regionalne powinny być zaangażowane w klastry kosmiczne w różnych sektorach, dla których przestrzeń kosmiczna może dostarczyć istotnych danych (takich jak energetyka, transport, monitorowanie środowiska czy też rolnictwo i inteligentne rozwiązania dla miast). Klastry regionalne, łączące więcej niż jedno państwo członkowskie, mogą być pożytecznym narzędziem polityki przemysłowej na rzecz polityki kosmicznej, zwiększając konkurencyjność UE i wspierając rozwój regionalny.

26.

W rozporządzeniu należy lepiej wyjaśnić, w jaki sposób UE zamierza postępować z dostawcami komercyjnymi, w szczególności w kontekście danych dotyczących bezpieczeństwa. Należy ogólnie lepiej określić priorytety oraz sposoby postępowania z podmiotami prywatnymi i uznać możliwości wspólnego udzielania zamówień wraz z podmiotami prywatnymi.

27.

Wykorzystanie przestrzeni kosmicznej przynosi wiele potencjalnych korzyści dla działań na rzecz badań naukowych i rozwoju. Dlatego też może ono pobudzać i inspirować nowe pokolenia badaczy i przedsiębiorców w Europie, jeśli będzie dobrze promowane i przedstawiane oraz uwzględnione na wszystkich poziomach edukacji. Ma to zasadnicze znaczenie, jeśli Europa chce pozostać w czołówce działań związanych z przestrzenią kosmiczną w coraz bardziej zglobalizowanym świecie. Władze regionalne i lokalne powinny wspomóc działania edukacyjne (formalne i nieformalne) zwiększające świadomość młodego pokolenia w zakresie korzyści związanych z wykorzystania technologii kosmicznych w cywilnej gospodarce i codziennym życiu, m.in. w zarządzaniu lokalnym i regionalnym bezpieczeństwem.

28.

UE jest dobrze przygotowana, aby wspierać prowadzenie badań, wymiany itp. We wniosku nie poświęcono wiele uwagi tej stronie polityki kosmicznej. Można by odnieść się do badań i rozwoju w większym i bardziej szczegółowym stopniu. W obecnej formie wydaje się, że synergia między przemysłem a badaniami naukowymi nie jest wystarczająco podkreślana.

29.

Należy znaleźć synergie w dziedzinie bezpieczeństwa cybernetycznego, ponieważ bezpieczeństwo cybernetyczne jest kwestią dotyczącą wszystkich aspektów działań w przestrzeni kosmicznej (naziemnych, satelitarnych, łączy "w górę" i "w dół" oraz danych).

30.

Galileo, europejski globalny system nawigacji satelitarnej (GNSS), dostarcza bezpłatnie danych do pozycjonowania, co daje Europie strategiczną autonomię. EGNOS jest regionalnym systemem europejskim. Autonomia Europy ma zasadnicze znaczenie w dzisiejszym złożonym i nieprzewidywalnym środowisku geopolitycznym. Nieustannie rośnie znaczenie danych satelitarnych. Technologie przyszłości, takie jak samochody autonomiczne, to tylko jeden z przykładów. Galileo daje możliwość opracowywania nowych usług i produktów, w tym przez małe i średnie przedsiębiorstwa oraz we wszystkich państwach członkowskich. Takie możliwości i sposoby skorzystania z nich należy przedstawiać w przejrzysty sposób, aby zachęcić do ich powszechnego stosowania.

31.

Wykorzystywanie danych z programu Copernicus, jakkolwiek bezpłatne, nie jest tak rozpowszechnione, jak mogłyby być. Potrzebne są środki na rzecz promowania wykorzystania danych w szerszej społeczności. W rozporządzeniu mowa jest o łańcuchu danych, które sprzyjałyby szerszemu zastosowaniu. W obliczu dużej liczby użytkowników oraz ogromnych ilości danych zasadnicze znaczenie ma szybki i bezpieczny dostęp. Jest to niezwykle ważne dla regionów, ponieważ wszędzie przedsiębiorstwa, w tym małe i średnie, mogą opracowywać nowe usługi w oparciu o dostępne dane.

32.

Pozytywne jest to, że proponuje się środki w celu zapewnienia usług w zakresie dostępu do danych i informacji (DIAS). Duże znaczenie miałoby zapewnienie bardziej ukierunkowanego wsparcia ze źródeł unijnych i krajowych dla rozwoju sektora usług pochodnych w odniesieniu do satelitarnych usług i aplikacji. We wniosku uznaje się potrzebę propagowania i ułatwiania wykorzystywania technologii obserwacji Ziemi i danych pochodzących z obserwacji Ziemi przez władze lokalne, małe i średnie przedsiębiorstwa, naukowców i badaczy, dedykowane sieci dystrybucji danych z systemu Copernicus oraz organy krajowe i regionalne. Nie jest jednak jasne, jak można to osiągnąć.

33.

Propozycja systemu obserwacji i śledzenia obiektów kosmicznych (SST) jest ważnym i użytecznym uzupełnieniem, biorąc pod uwagę zwiększoną intensywność wykorzystania przestrzeni kosmicznej.

34.

W przepisach dotyczących zakresu SST należy jasno zaznaczyć szerokie zaangażowanie zainteresowanych stron we wszystkich częściach UE, w tym wykorzystanie istniejących rozwiązań, które mogą obejmować rozwiązania komercyjne w celu szybkiego i skutecznego świadczenia usług użytkownikom SST.

35.

GOVSATCOM będzie bezpośrednio służył potrzebom państw członkowskich, które nie miały możliwości rozwijania własnych systemów kosmicznych, tworząc tym samym bezpośrednią wartość dodaną dla działań UE.

36.

W przypadku niektórych regionów, np. przygranicznych, system GOVSATCOM może być szczególnie istotny. Początkowo odbywa się to głównie za pośrednictwem państw członkowskich, ale być może później (po dokonaniu oceny w 2024 r.) regiony będą mogły wnosić w sposób bezpośredni wkład w prace Agencji.

37.

Dostęp do przestrzeni kosmicznej jest istotny dla takich działań jak GNSS, Copernicus i Galileo. Europa powinna mieć autonomiczny i niezależny dostęp do przestrzeni kosmicznej, aby zapewnić zrównoważony rozwój. Rozpoczęcie działań w zakresie wynoszenia na orbitę, gdzie występują znaczące bariery wejścia, jest kosztowne i skomplikowane, co oznacza, że należy rozważyć sposoby wspierania nowoczesnej, efektywnej i elastycznej infrastruktury wynoszenia na orbitę.

38.

Środki takie mogą obejmować na przykład ustanowienie dostosowanej polityki zamówień publicznych w zakresie wynoszenia na orbitę organizowanego przez instytucje europejskie, jak również spójnej polityki w zakresie rentowności infrastruktury krytycznej. W rozporządzeniu należy wyraźnie wspomnieć o możliwości grupowania usług wynoszenia na orbitę, rozwoju alternatywnych technologii wynoszenia na orbitę oraz wsparciu infrastruktury naziemnej.

39.

Główną propozycją organizacyjną jest zwiększenie roli GSA, która zamiast pełnić funkcję organu konkretnego programu (Galileo) stałaby się agencją kosmiczną UE, która zostałaby utworzona obok ESA i byłaby obciążona dużym ryzykiem powielania działań i tworzenia powielających się struktur. Należy tego uniknąć, przeprowadzając koniecznie przed przekazaniem zadań GSA staranną analizę tego, czy ESA posiada już określone kompetencje. Znaczenie strategii politycznych UE powinno przedstawiać wartość dodaną nie tylko w odniesieniu do działań państw członkowskich, ale również w stosunku do działań ESA.

40.

Duża część projektu rozporządzenia dotyczy kwestii organizacyjnych proponowanej agencji, przejętych głównie z rozporządzenia w sprawie GSA. Skoncentrowanie się na takich kwestiach stwarza niebezpieczeństwo zbytniego skupienia się na tworzeniu struktur administracyjnych i w ostatecznym rozrachunku nie wystarczającej ilości zasobów ludzkich i finansowych zajmujących się kluczowymi kwestiami, takimi jak ambitniejsza polityka przemysłowa UE w zakresie przestrzeni kosmicznej.

41.

Obecnie zwłaszcza małe kraje odczuwają już problemy ze znalezieniem zasobów ludzkich potrzebnych do udziału w wielu różnych działaniach. Trudności te mogą wzrosnąć i doprowadzić do zwiększenia różnic między państwami członkowskimi pod względem zdolności do aktywnego uczestnictwa. Należy uważnie przeanalizować możliwie najlepsze wykorzystanie zasobów zważywszy, że istnieją już ramy współpracy między ESA a UE.

42.

Należy kontynuować i zacieśniać istniejącą owocną współpracę między różnymi europejskimi organizacjami związanymi z przestrzenią kosmiczną, jak na przykład EUMETSAT lub ECMWF. Istniejąca wiedza i struktury powinny być w pełni wykorzystywane.

43.

Przydział środków budżetowych należy przyjąć z zadowoleniem. Program kosmiczny wspiera wiele polityk UE, co oznacza, że koszt nie jest jedynie kosztem konkretnych działań, ale jest środkiem zapewniającym zasadniczy składnik dla innych obszarów polityki UE. W tym względzie trzeba podkreślić, że środki finansowe przewidziane na absorpcję i promowanie użycia powinny odzwierciedlać coraz większy udział obywateli i przedsiębiorstw. Nie powinny być one zatem niższe niż w obecnym okresie, np. dla programu Copernicus nie powinny one wynosić mniej niż 5 % całkowitego budżetu programu Copernicus. Budżet na absorpcję EGNOS/Galileo nie powinien obejmować wydatków na tworzenie nowych struktur administracyjnych, lecz koncentrować się wyłącznie na promocji i rozwoju rynku. Działania już podjęte mogą, jeśli nie będą odpowiednio finansowane, zawieść lub stać się nieistotne, co mogłoby zagrozić poczynionym inwestycjom.

44.

Godny ubolewania jest fakt, że program "Horyzont" nie obejmuje specjalnego finansowania działań związanych z przestrzenią kosmiczną.

45.

Zauważa, że wprowadzanie technologii kosmicznych wymaga dużych wstępnych inwestycji i zaleca władzom publicznym zbadanie możliwości stworzenia nowych, ukierunkowanych na rynek i atrakcyjnych instrumentów finansowych dla MŚP, które rozwijają takie technologie.

46.

W spornych kwestiach dotyczących przestrzeni kosmicznej, jakie pojawiły się ostatnio, takich jak wykorzystanie zasobów kosmosu (w tym kosmiczne górnictwo), którymi zajęto się w prawodawstwie państw członkowskich takich jak Luksemburg, UE może przyczynić się do osiągnięcia większego międzynarodowego konsensusu dotyczącego związków między tego rodzaju ustawodawstwem krajowym a prawem międzynarodowym, o czym mowa jest w licznych konwencjach.

47.

Jeżeli chodzi o przystąpienie UE do konwencji w sprawie kosmosu, możliwość ta została wspomniana we wniosku, lecz powinno się ją oceniać indywidualnie dla każdego przypadku.

Sprawozdawca:	Andres JAADLA (EE/ALDE), członek Rady Miasta Rakvere
Dokument źródłowy:	Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego program kosmiczny Unii i Agencję Unii Europejskiej ds. programu kosmicznego oraz uchylającego rozporządzenia (UE) nr 912/2010, (UE) nr 1285/ 2013 i (UE) nr 377/2014 oraz decyzję nr 541/2014/EU
	COM(2018) 447 final

Opinia Europejskiego Komitetu Regionów "Program kosmiczny Unii i Agencja Unii Europejskiej ds. Programu Kosmicznego".

Dz.U.UE.C.2019.86.365

Opinia Europejskiego Komitetu Regionów "Program kosmiczny Unii i Agencja Unii Europejskiej ds. Programu Kosmicznego"