Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Instrument na rzecz Ukrainy

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2023.1332

Akt nienormatywny
Wersja od: 22 grudnia 2023 r.

Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Instrument na rzecz Ukrainy
(C/2023/1332)

Sprawozdawca generalny:Dario NARDELLA (PES/IT), burmistrz Florencji
Dokument źródłowy:Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ustanowienia Instrumentu na rzecz Ukrainy

COM(2020) 338 final

I. ZALECANE POPRAWKI

Poprawka 1

Motyw 11

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
Ze względu na szkody wyrządzone przez rosyjską wojnę napastniczą ukraińskiej gospodarce, społeczeństwu i infrastrukturze wsparcie dla kraju w celu utrzymania jego funkcji, a także doraźna pomoc, szybka odbudowa, rekonstrukcja i modernizacja Ukrainy będą wymagały kompleksowego wsparcia na potrzeby odbudowy gospodarki, stworzenia podstaw wolnego i dobrze prosperującego kraju, zakorzenionego w europejskich wartościach, mocno zintegrowanego z europejską i światową gospodarką oraz czyniącego postępy na drodze do członkostwa w Unii Europejskiej.Ze względu na szkody wyrządzone przez rosyjską wojnę napastniczą ukraińskiej gospodarce, społeczeństwu, systemowi edukacji i kultury i infrastrukturze Ukraina potrzebuje silnego wsparcia, by ten kraj mógł utrzymać swoje funkcje. Aby możliwa była krótkoterminowa pomoc i przygotowanie szybkiej odbudowy, rekonstrukcji i modernizacji, Ukraina będzie musiała skorzystać ze strategii lepszego odbudowywania poprzez odbudowę skupioną na ludziach i transformację, która koncentruje się na zrównoważonym rozwoju, poprawia włączenie społeczne i spójność oraz zmniejsza nierówności - strategii, która tworzy podstawy wolnego, dobrze prosperującego i demokratycznego kraju, zakorzenionego w europejskich wartościach, mocno zintegrowanego z europejską i światową gospodarką oraz czyniącego szybkie postępy na drodze do członkostwa w Unii Europejskiej.

Uzasadnienie

Odniesienie do przyjętej przez OECD koncepcji lepszego odbudowywania.

Poprawka 2

Motyw 13

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
Instrument na rzecz Ukrainy powinien opierać się na spójnym i uporządkowanym pod względem priorytetów planie odbudowy ("Plan Ukrainy"), przygotowanym przez rząd Ukrainy, zapewniającym ustrukturyzowane i przewidywalne ramy odbudowy, rekonstrukcji i modernizacji Ukrainy, jasno powiązane z wymogami przystąpienia do Unii.Instrument na rzecz Ukrainy powinien opierać się na spójnym i uporządkowanym pod względem priorytetów planie odbudowy ("Plan Ukrainy"'), przygotowanym przez rząd Ukrainy w oparciu o zaangażowanie władz lokalnych i regionalnych oraz konsultacje z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, zapewniającym ustrukturyzowane i przewidywalne ramy odbudowy, rekonstrukcji i modernizacji Ukrainy, jasno powiązane z wymogami przystąpienia do Unii.

Poprawka 3

Motyw 22

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
Unia powinna również wspierać ścisłe konsultacje z władzami lokalnymi i ich włączenie w prace - przy czym władze te obejmują organy wielu różnych niższych szczebli i działów władz państwowych, w tym regionów, gmin, rejonów i hromad oraz ich stowarzyszenia - a także udział tych władz w odbudowie, rekonstrukcji i modernizacji Ukrainy, na podstawie zrównoważonego rozwoju i przez wdrażanie celów zrównoważonego rozwoju na szczeblu lokalnym. Unia powinna dostrzec liczne funkcje pełnione przez władze lokalne jako promotorów terytorialnego podejścia do rozwoju lokalnego, uwzględniającego procesy decentralizacji, uczestnictwo i rozliczalność, a także nadal zwiększać swoje wsparcie dla budowania potencjału władz lokalnych.Unia powinna również zadbać o włączenie władz lokalnych i regionalnych w kształtowanie polityki - przy czym władze te obejmują organy wielu różnych niższych szczebli i działów władz państwowych, w tym regionów, gmin, rejonów i hromad oraz ich stowarzyszenia - a także powinna zapewnić udział tych władz w odbudowie, rekonstrukcji i modernizacji Ukrainy, na podstawie zrównoważonego rozwoju, wdrażania celów zrównoważonego rozwoju na szczeblu lokalnym i regionalnym oraz zasad z deklaracji z Lugano (lipiec 2022 r.). Unia powinna dostrzec i wspierać liczne funkcje pełnione przez władze lokalne i regionalne jako promotorów terytorialnego podejścia do rozwoju lokalnego i regionalnego, uwzględniającego procesy decentralizacji, uczestnictwo i rozliczalność - które należy dalej rozwinąć poprzez wprowadzenie publicznej osobowości prawnej dla gmin - a także nadal zwiększać swoje wsparcie dla budowania potencjału władz lokalnych i regionalnych.

Poprawka 4

Motyw 31

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
Odbudowa ze zniszczeń spowodowanych rosyjską wojną napastniczą nie może ograniczać się do odbudowy tego, co zostało zniszczone do stanu sprzed wojny. Rekonstrukcja oferuje możliwość wsparcia Ukrainy w procesie integracji z jednolitym rynkiem i przyspieszenia zrównoważonej transformacji ekologicznej i cyfrowej, zgodnie z politykami Unii. Instrument powinien promować rekonstrukcję w sposób, który zmodernizuje i ulepszy gospodarkę i społeczeństwo Ukrainy, opierając się na unijnych regułach i normach, inwestując w transformację Ukrainy w kierunku zielonej, cyfrowej i sprzyjającej włączeniu społecznemu gospodarki oraz w odbudowę, rekonstrukcję i modernizację w odporny sposób jej infrastruktury krytycznej, zdolności produkcyjnych i kapitału ludzkiego.Odbudowa ze zniszczeń spowodowanych rosyjską wojną napastniczą nie może ograniczać się do odbudowy tego, co zostało zniszczone do stanu sprzed wojny. Rekonstrukcja oferuje możliwość wsparcia Ukrainy w procesie integracji z jednolitym rynkiem i przyspieszenia zrównoważonej transformacji ekologicznej i cyfrowej, zgodnie z politykami Unii. Instrument powinien promować rekonstrukcję w sposób, który zmodernizuje i ulepszy gospodarkę i społeczeństwo Ukrainy, opierając się na unijnych regułach i normach, inwestując w transformację Ukrainy w kierunku zielonej, cyfrowej i sprzyjającej włączeniu społecznemu gospodarki oraz w odbudowę, rekonstrukcję i modernizację w odporny sposób jej infrastruktury krytycznej, zdolności produkcyjnych, kapitału ludzkiego oraz połączeń transgranicznych z Unią.

Poprawka 5

Motyw 36

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
Zgodnie z zasadą demokracji uczestniczącej Unia powinna zachęcać Ukrainę do wzmocnienia zdolności parlamentarnych, nadzoru parlamentarnego, procedur demokratycznych i sprawiedliwej reprezentacji.Zgodnie z zasadami demokracji przedstawicielskiej i uczestniczącej Unia powinna zachęcać Ukrainę do wzmocnienia zdolności parlamentarnych, nadzoru parlamentarnego, procedur demokratycznych i sprawiedliwej reprezentacji, a także do znaczącego udziału regionów i gmin oraz społeczeństwa obywatelskiego na wszystkich etapach procesu demokratycznego, co umożliwi wzmocnioną kontrolę demokratyczną.

Poprawka 6

Motyw 39

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
Wsparcie w ramach Instrumentu powinno być udostępniane z zastrzeżeniem warunku wstępnego, zgodnie z którym Ukraina ma nadal respektować skuteczne mechanizmy demokratyczne i swoje instytucje, między innymi wielo- partyjny system parlamentarny i praworządność, oraz gwarantować poszanowanie praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości.Wsparcie w ramach Instrumentu powinno być udostępniane z zastrzeżeniem warunku wstępnego, zgodnie z którym Ukraina ma nadal respektować skuteczne mechanizmy demokratyczne i swoje instytucje, między innymi wielo- partyjny system parlamentarny, dobre rządy na wszystkich szczeblach i praworządność, oraz gwarantować poszanowanie praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości.

Poprawka 7

Motyw 59

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
Komisja oraz państwa członkowskie powinny zapewnić zgodność, spójność, konsekwentność oraz komplementar- ność swojejpomocy, w szczególności poprzez regularne konsultacje oraz częste wymiany informacji na poszczególnych etapach cyklu pomocy, w tym na szczeblu lokalnym. W świetle obecności różnych darczyńców międzynarodowych należy również poczynić kroki niezbędne do zapewnienia lepszej koordynacji z innymi darczyńcami i komplementarności wobec nich, w tym przez regularne konsultacje. W tym względzie wielostronną platformę koordynacji darczyńców należy wykorzystywać jako już ugruntowane forum takiej wymiany.Komisja oraz państwa członkowskie powinny zapewnić zgodność, spójność, konsekwentność oraz komplementar- ność swojejpomocy, w szczególności poprzez regularne konsultacje oraz częste wymiany informacji na poszczególnych etapach cyklu pomocy, w tym na szczeblu lokalnym i regionalnym. W świetle obecności różnych darczyńców międzynarodowych należy również poczynić kroki niezbędne do zapewnienia lepszej koordynacji z innymi darczyńcami i komplementarności wobec nich, w tym przez regularne konsultacje. W tym względzie wielostronną platformę koordynacji darczyńców należy wykorzystywać jako już ugruntowane forum takiej wymiany i przewidzieć komponent terytorialny, w przypadku którego rolę koordynacyjną odgrywałby europejski sojusz miast i regionów na rzecz odbudowy Ukrainy (1).

____________

(1) https://cor.europa.eu/pl/engage/Pages/European-

Alliance-ef-Cities-and-Regions-for-the-reconstruction-ef- Ukraine.aspx

Poprawka 8

Motyw 66

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
Ukraina powinna przygotować Plan jako spójną, kompleksową i odpowiednio wyważoną odpowiedź na potrzebę odbudowy i modernizacji Ukrainy, odpowiedź wspierającą odbudowę gospodarczą, społeczną i środowiskową Ukrainy oraz jej postęp na drodze do członkostwa w Unii. W związku z tym Plan Ukrainy stanowiłby również podstawę dla innych darczyńców do określenia priorytetowych obszarów finansowania odbudowy Ukrainy oraz wspierania odpowiedzialności, spójności i dodatkowych wkładów w tym względzie. W tym celu Ukraina powinna dopilnować, aby przygotowany Plan w sposób zintegrowany obejmował jejpotrzeby odbudowy, rekonstrukcji i modernizacji oraz określał, w jakim zakresie środki przewidziane w Planie mają być finansowane przez Unię za pośrednictwem Instrumentu. Przygotowując Plan, Ukraina powinna wziąć pod uwagę wsparcie udzielane w ramach innych programów unijnych. Ukraina powinna tak opracować swójPlan, aby zapewnić, by inni darczyńcy byli w stanie przyczynić się do wsparcia środków przewidzianych w Planie, w tym przez zwiększenie finansowania dostępnego w ramach Instrumentu.Ukraina powinna przygotować Plan jako spójną, kompleksową i odpowiednio wyważoną odpowiedź na potrzebę odbudowy i modernizacji Ukrainy, odpowiedź wspierającą zrównoważony rozwój, spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną Ukrainy oraz zapewniającą jej postęp na drodze do członkostwa w Unii. W związku z tym Plan Ukrainy stanowiłby również podstawę dla innych darczyńców do określenia priorytetowych obszarów finansowania odbudowy Ukrainy oraz wspierania odpowiedzialności, spójności i dodatkowych wkładów w tym względzie. W tym celu Ukraina powinna dopilnować, aby przygotowany Plan w sposób zintegrowany obejmował jej potrzeby odbudowy, rekonstrukcji i modernizacji oraz określał, w jakim zakresie środki przewidziane w Planie mają być finansowane przez Unię za pośrednictwem Instrumentu. Oznacza to, że Plan musiałby opierać się na strategiach regionalnych na poziomie NUTS 2 (obwody). Przygotowując Plan, Ukraina powinna wziąć pod uwagę wsparcie udzielane w ramach innych programów unijnych. Ukraina powinna tak opracować swój Plan, aby zapewnić, by inni darczyńcy byli w stanie przyczynić się do wsparcia środków przewidzianych w Planie, w tym przez zwiększenie finansowania dostępnego w ramach Instrumentu.

Poprawka 9

Motyw 70

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
Przygotowanie i wdrożenie Planu przez Ukrainę powinno w szczególności uwzględniać sytuację w ukraińskich regionach i gminach, mając na uwadze ich szczególne potrzeby w zakresie odbudowy i rekonstrukcji, reform, modernizacji i decentralizacji, i powinno odbywać się w porozumieniu z władzami regionalnymi, lokalnymi, miejskimi i innymi władzami publicznymi, zgodnie z zasadą wielopoziomowego sprawowania rządów i z uwzględnieniem podejścia oddolnego. W tym kontekście Plan powinien w szczególności wzmocnić gospodarczy, społeczny, środowiskowy i terytorialny rozwój ukraińskich regionów i gmin, wspierać reformę decentralizacyjną w Ukrainie i konwergencję z normami Unii; powinien również zapewnić zaangażowanie władz szczebla niższego niż krajowy, w szczególności gmin, w podejmowanie decyzji dotyczących wykorzystania wsparcia w procesie rekonstrukcji na szczeblu lokalnym, a także zapewnić, aby projekty rekonstrukcji wybrane i wdrożone przez takie władze szczebla niższego niż krajowy stanowiły odpowiednio znaczną część wsparcia.Przygotowanie i wdrożenie Planu przez Ukrainę powinno w szczególności uwzględniać sytuację w ukraińskich regionach i mając na uwadze ich szczególne potrzeby w zakresie odbudowy i rekonstrukcji, reform, modernizacji i decentralizacji, i powinno odbywać się w porozumieniu z władzami regionalnymi, lokalnymi i innymi władzami publicznymi, zgodnie z zasadami partnerstwa i wielopoziomowego sprawowania rządów oraz z uwzględnieniem podejścia oddolnego. W tym kontekście Plan powinien w szczególności wzmocnić gospodarczy, społeczny, środowiskowy i terytorialny rozwój ukraińskich regionów i gmin, co powinno zostać uzupełnione wyraźnym uznaniem publicznej osobowości prawnej dla jednostek terytorialnych. Plan powinien też wspierać reformę decentralizacyjną w Ukrainie i konwergencję z normami Unii; powinien również zapewnić zaangażowanie władz szczebla niższego niż krajowy, w szczególności gmin, w podejmowanie decyzji dotyczących wykorzystania wsparcia w procesie rekonstrukcji na szczeblu lokalnym, a także zapewnić, aby projekty rekonstrukcji wybrane i wdrożone przez takie władze szczebla niższego niż krajowy stanowiły odpowiednio znaczną część wsparcia.

Poprawka 10

Motyw 86

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
W ramach filaru III Instrumentu wsparcie powinno mieć na celu przede wszystkim stopniowe dostosowanie do unijnych zasad, norm, polityk i praktyk ("dorobek prawny") z myślą o przyszłym członkostwie w Unii, przyczyniając się tym samym do wdrażania Planu Ukrainy. W procesie tym należy również uwzględnić odpowiednie zalecenia organów międzynarodowych, takich jak Rada Europy i Komisja Wenecka. Wsparcie powinno również mieć na celu zwiększenie zdolności zainteresowanych stron, w tym partnerów społecznych, organizacji społeczeństwa obywatelskiego i władz lokalnych.W ramach filaru III Instrumentu wsparcie powinno mieć na celu przede wszystkim stopniowe dostosowanie do unijnych zasad, norm, polityk i praktyk ("dorobek prawny"') z myślą o przyszłym członkostwie w Unii, przyczyniając się tym samym do wdrażania Planu Ukrainy. W procesie tym należy również uwzględnić odpowiednie zalecenia organów międzynarodowych i sojuszy regionalnych, takich jak Rada Europy, Komisja Wenecka i europejski sojusz miast i regionów na rzecz odbudowy Ukrainy. Wsparcie powinno również mieć na celu zwiększenie zdolności zainteresowanych stron, w tym partnerów społecznych, organizacji społeczeństwa obywatelskiego i władz lokalnych i regionalnych. Wsparcie powinno również wzmacniać inicjatywy tworzenia partnerstw z europejskimi odpowiednikami mające na celu zwiększenie wiedzy fachowej i zdolności podmiotów szczebla niższego niż krajowy w Ukrainie.

Poprawka 11

Artykuł 3 ust. 1 lit. b)

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
w budowaniu odporności społecznej, gospodarczej i środowiskowejoraz w sprzyjaniu stopniowejintegracji z unijną i światową gospodarką i rynkami;w pobudzaniu zrównoważonego rozwoju, odporności środowiskowej, zielonej transformacji, spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej oraz w sprzyjaniu stopniowej integracji z unijną i światową gospodarką i rynkami, jak też pozytywnej konwergencji społeczno-gospodarczej z Unią, jak określono również w zasadach deklaracji z Lugano (lipiec 2022 r.);

Poprawka 12

Artykuł 3 ust. 2 lit. b)

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
odbudowa i modernizacja infrastruktury zniszczonej przez wojnę, np. infrastruktury energetycznej, sieci wodociągowych, wewnętrznych i transgranicznych sieci transportowych, w tym torów kolejowych, dróg i mostów oraz przejść granicznych, a także wspieranie nowoczesnej, ulepszonej i odpornej infrastruktury; przywrócenie zdolności produkcji żywności; pomoc w radzeniu sobie z wyzwaniami społecznymi wynikającymi z wojny, w tym pomoc określonym grupom, takim jak weterani wojenni, osoby wewnętrznie przesiedlone, samotni rodzice, osoby z niepełnosprawnościami, mniejszości i inne osoby znajdujące się w trudnej sytuacji; pomoc w rozminowywaniu;(i) odbudowa i modernizacja infrastruktury, np. infrastruktury energetycznej, sieci wodociągowych, wewnętrznych i transgranicznych sieci transportowych, w tym torów kolejowych, dróg, mostów, infrastruktury portowej oraz przejść granicznych, a także wspieranie nowoczesnej, ulepszonej i odpornej infrastruktury, która będzie wspomagała ukraińską zieloną transformację i proces dekarbonizacji;

(ii) przywrócenie zdolności produkcji żywności, w tym poprzez rekultywację gruntów rolnych;

(iii) pomoc w radzeniu sobie z wyzwaniami społecznymi i zdrowotnymi, zwłaszcza tymi wynikającymi z wojny w przypadku określonych grup, takich jak weterani wojenni, osoby wewnętrznie przesiedlone, kobiety, dzieci bez opieki rodzicielskiej, samotni rodzice, osoby z niepełnosprawnościami, mniejszości i inne osoby znajdujące się w trudnej sytuacji;

(iv) pomoc w rozminowywaniu i dekontaminacji;

(v) inwestowanie w infrastrukturę kształcenia i w upodmiotowienie młodzieży;

(vi) zachowanie i odtworzenie dziedzictwa kulturowego.

Poprawka 13

Artykuł 3 ust. 2 lit. e)

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
rozwój i wzmacnianie zrównoważonej transformacji eko- logicznejwe wszystkich sektorach gospodarki, w tym transformacji w kierunku dekarbonizacji gospodarki; promowanie transformacji cyfrowej jako czynnika umożliwiającego zrównoważony rozwój i wzrost sprzyjający włączeniu społecznemu;wnoszenie wkładu w wysiłki na rzecz niwelowania wpływu wojny na środowisko, obejmujące m.in. dokumentowanie, odwzorowanie i pomiar szkód i związanych z nimi konsekwencji; rozwój i wzmacnianie zrównoważo- nejtransformacji ekologicznej we wszystkich sektorach gospodarki, w tym transformacji w kierunku dekarbonizacji gospodarki; promowanie transformacji cyfrowej jako czynnika umożliwiającego zrównoważony rozwój i wzrost sprzyjający włączeniu społecznemu;

Poprawka 14

Artykuł 3 ust. 2 lit. f)

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
wspieranie decentralizacji i rozwoju lokalnego.wspieranie decentralizacji i rozwoju lokalnego, a także współpracy terytorialnej z regionami w państwach członkowskich UE w takich dziedzinach jak transport, opieka zdrowotna, ochrona środowiska lub badania naukowe i innowacje.

Poprawka 15

Artykuł 4 ust. 6

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
Zgodnie z zasadą partnerstwa sprzyjającego włączeniu społecznemu Komisja w stosownych przypadkach dąży do zapewnienia, by zostały przeprowadzone należyte konsultacje z odpowiednimi zainteresowanymi stronami, w tym władzami lokalnymi i regionalnymi, partnerami społecznymi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, oraz by podmioty te miały dostęp - w stosownym czasie - do właściwych informacji, tak aby umożliwić im odgrywanie istotnej roli w trakcie opracowywania i realizacji działań kwalifikujących się do finansowania w ramach przedmiotowego Instrumentu oraz w związanych z tym procesach monitorowania. Komisja promuje w szczególności zaangażowanie władz regionalnych, lokalnych, miejskich i innych organów publicznych, zgodnie z zasadą wielopoziomowego sprawowania rządów i z uwzględnieniem podejścia oddolnego. Komisja zachęca odpowiednie zainteresowane podmioty do koordynowania ich działań.Zgodnie z zasadami wielopoziomowego sprawowania rządów oraz partnerstwa, określonego w europejskim kodeksie postępowania w zakresie partnerstwa w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (1), i uwzględniając podejście oddolne, Komisja gwarantuje, że zostaną przeprowadzone należyte konsultacje z odpowiednimi zainteresowanymi stronami, w tym władzami lokalnymi i regionalnymi, ich stowarzyszeniami, partnerami społecznymi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, oraz że podmioty te będą miały dostęp - w stosownym czasie - do właściwych informacji, tak aby umożliwić im kształtowanie opracowywania i realizacji działań kwalifikujących się do finansowania w ramach przedmiotowego Instrumentu oraz w związanych z tym procesach monitorowania. Komisja zachęca odpowiednie zainteresowane podmioty do koordynowania ich działań.

(1) Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 240/2014 z dnia 7 stycznia 2014 r. w sprawie europejskiego kodeksu postępowania w zakresie partnerstwa w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (Dz.U. L 74 z 14.3.2014, s. 1).

Uzasadnienie

Instrument na rzecz Ukrainy powinien być spójny z europejskim kodeksem postępowania w zakresie partnerstwa oraz z programami wspieranymi z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, co tym samym ułatwi integrację z UE.

Poprawka 16

Artykuł 4a (nowy)

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
Biorąc pod uwagę, że Instrument będzie stopniowo zastępował kwotę przydzielaną Ukrainie na zasadzie dwustronnej w ramach Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej (ISWMR - "Globalny wymiar Europy") oraz wsparcie udzielane jej w formie pomocy makrefinansowej, Ukraina w dalszym ciągu będzie kwalifikowała się do wsparcia w ramach regionalnych, transgranicznych i tematycznych programów ISWMR oraz programów reagowania kryzysowego ISWMR, a także w ramach innych instrumentów unijnych. Komisja dba o spójność między pomocą udzielaną w ramach Instrumentu a ramami polityki rozszerzenia.

Poprawka 17

Artykuł 5 ust. 1

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
Warunkiem wstępnym przyznania wsparcia dla Ukrainy w ramach Instrumentu jest utrzymanie i przestrzeganie przez Ukrainę skutecznych mechanizmów demokratycznych, między innymi wielopartyjnego systemu parlamentarnego i praworządności, a także zagwarantowanie poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości.Warunkiem wstępnym przyznania wsparcia dla Ukrainy w ramach Instrumentu jest utrzymanie i przestrzeganie przez Ukrainę skutecznych mechanizmów demokratycznych, między innymi wielopartyjnego systemu parlamentarnego, dobrych rządów na wszystkich szczeblach i praworządności, a także zagwarantowanie poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości.

Poprawka 18

Artykuł 6 ust. 1 lit. a)

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
78 % w formie bezzwrotnego wsparcia finansowego zgodnie z rozdziałem III niniejszego rozporządzenia;73 % w formie bezzwrotnego wsparcia finansowego zgodnie z rozdziałem III niniejszego rozporządzenia;

Uzasadnienie

Przesunięcie środków z rozdziału III do rozdziału V pozwoli wzmocnić wsparcie, którego można by udzielić w ramach filaru III Instrumentu na wdrażanie reform związanych z przystąpieniem do UE, na potrzeby niezbędnego budowania zdolności władz lokalnych i regionalnych oraz na specjalne programy współpracy.

Poprawka 19

Artykuł 6 ust. 1 lit. c)

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
5 % na wydatki zgodnie z rozdziałem V;10 % na wydatki zgodnie z rozdziałem V;

Uzasadnienie

Proponowane zwiększenie wydatków w rozdziale V ma na celu wzmocnienie wsparcia w ramach filaru III Instrumentu, zapewniając finansowanie dla budowania zdolności władz lokalnych i regionalnych oraz dla specjalnych programów współpracy.

Poprawka 20

Artykuł 6 ust. 2

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
Wsparcie finansowe zgodnie z rozdziałem III w formie pożyczki jest dostępne w kwocie do 50 000 000 000 EUR na okres od dnia 1 stycznia 2024 r. do dnia 31 grudnia 2027 r.Wsparcie finansowe zgodnie z rozdziałem III w formie pożyczki jest dostępne w kwocie do 60 000 000 000 EUR na okres od dnia 1 stycznia 2024 r. do dnia 31 grudnia 2027 r.
Ogólna kwota wypłat pożyczek uwzględnia kwoty udostępnione zgodnie z ust. 1 oraz kwotę, o którejmowa w ust. 3.Ogólna kwota wypłat pożyczek uwzględnia kwoty udostępnione zgodnie z ust. 1 oraz kwotę, o której mowa w ust. 3.

Uzasadnienie

Chociaż wniosek przewiduje znaczne wsparcie dla Ukrainy, poziom finansowania na lata 2024-2027 byłby w ujęciu rocznym niższy niż kwota obecnie przewidziana na 2023 r. w ramach pomocy makrofinansowej+. Ponadto Instrument zastąpi inne istniejące wsparcie dwustronne dla Ukrainy (alokacje dwustronne w ramach ISWMR), lecz nie obejmie pomocy humanitarnej, obronności ani wsparcia dla uchodźców. Dlatego wnosi się o zwiększenie ogólnego budżetu Instrumentu na rzecz Ukrainy o 10 mld EUR.

Poprawka 21

Artykuł 6 ust. 3

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
Suma zasobów udostępnionych zgodnie z ust. 1 i 2 nie może przekroczyć 50 000 000 000 EUR w latach 2024-2027.Suma zasobów udostępnionych zgodnie z ust. 1 i 2 nie może przekroczyć 60 000 000 000 EUR w latach 2024-2027.

Uzasadnienie

Zob. poprawka do poprzedniego ustępu.

Poprawka 22

Artykuł 6 ust. 5

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
Zasoby, o których mowa w ust. 1 lit. d) i ust. 4, mogą być wykorzystywane na pomoc techniczną i administracyjną we wdrażaniu Instrumentu, taką jak działania w zakresie przygotowania, monitorowania, kontroli, audytu i oceny, które są niezbędne do zarządzania Instrumentem i osiągnięcia jego celów, w szczególności na badania, spotkania z ekspertami, konsultacje z władzami Ukrainy, konferencje, konsultacje z zainteresowanymi stronami, działalność informacyjną i komunikacyjną, w tym sprzyjające włączeniu społecznemu działania informacyjne i komunikację instytucjonalną dotyczącą priorytetów politycznych Unii, w zakresie, w jakim są one związane z celami niniejszego rozporządzenia, na wydatki związane z sieciami informatycznymi nastawionymi na przetwarzanie i wymianę informacji, instytucjonalnymi narzędziami informatycznymi, a także inne wydatki na pomoc techniczną i administracyjną ponoszone przez Komisję w związku z zarządzaniem Instrumentem i jego kosztami w siedzibie głównej i w delegaturach Unii. Wydatki mogą obejmować również koszty innych działań wspierających, takich jak kontrola jakości i monitorowanie w terenie projektów, a także koszty wzajemnego doradztwa i ekspertów związane z oceną i realizacją reform i inwestycji.Zasoby, o których mowa w ust. 1 lit. d) i ust. 4, mogą być wykorzystywane na pomoc techniczną i administracyjną we wdrażaniu Instrumentu, taką jak działania w zakresie przygotowania, monitorowania, kontroli, audytu i oceny, które są niezbędne do zarządzania Instrumentem i osiągnięcia jego celów, w szczególności na badania, spotkania z ekspertami, konsultacje z władzami Ukrainy, konferencje, konsultacje z zainteresowanymi stronami, w tym władzami lokalnymi i regionalnymi oraz organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, działalność informacyjną i komunikacyjną, w tym sprzyjające włączeniu społecznemu działania informacyjne i komunikację instytucjonalną dotyczącą priorytetów politycznych Unii, w zakresie, w jakim są one związane z celami niniejszego rozporządzenia, na wydatki związane z sieciami informatycznymi nastawionymi na przetwarzanie i wymianę informacji, instytucjonalnymi narzędziami informatycznymi, a także inne wydatki na pomoc techniczną i administracyjną ponoszone przez Komisję w związku z zarządzaniem Instrumentem i jego kosztami w siedzibie głównej i w delegaturach Unii. Wydatki mogą obejmować również koszty innych działań wspierających, takich jak kontrola jakości i monitorowanie w terenie projektów, a także koszty wzajemnego doradztwa i ekspertów związane z oceną i realizacją reform i inwestycji.

Poprawka 23

Artykuł 11 - nowy ust. 9

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
9. Udział w procedurach udzielania zamówień, przyznawania dotacji i nagród za działania finansowane w ramach Instrumentu nie jest otwarty dla podmiotów, które prowadzą działalność i płacą podatki na terenie Federacji Rosyjskiej.

Uzasadnienie

Sankcje wobec Rosji okazały się mieć wyraźny wpływ na jej zdolność do wzmocnienia sił zbrojnych, a tym samym na jej zdolność do kontynuowania agresji przeciwko Ukrainie. Zwiększenie presji na przedsiębiorstwa, aby nie wnosiły wkładu na rzecz rosyjskiego skarbu państwa, jak zaproponowano w poprawce, jeszcze zwiększa wpływ sankcji.

Poprawka 24

Artykuł 16 ust. 2 lit. a)

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
środki stanowiące spójną, kompleksową i odpowiednio wyważoną odpowiedź na cele określone w art. 3, w tym reformy strukturalne i środki wspierające konwergencję z Unią, a także środki, o których mowa w art. 15 ust. 2, tak aby Plan jako całość podnosił stopę wzrostu ukraińskiej gospodarki;środki stanowiące spójną, kompleksową i odpowiednio wyważoną odpowiedź na cele określone w art. 3, w tym reformy i środki wspierające konwergencję z normami społecznymi, gospodarczymi i środowiskowymi Unii, a także środki, o których mowa w art. 15 ust. 2, tak aby Plan jako całość wspierał odbudowę ukraińskiej gospodarki i zmniejszał nierówności gospodarcze, społeczne i terytorialne.

Poprawka 25

Artykuł 16 ust. 2 lit. e)

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
wyjaśnienie, w jaki sposób Plan odpowiada potrzebom odbudowy, rekonstrukcji i modernizacji wynikającym z wojny w regionach i gminach Ukrainy, a tym samym wzmacnia ich rozwój gospodarczy, społeczny, środowiskowy i terytorialny, wspiera reformę decentralizacji w całej Ukrainie i konwergencję z normami Unii; wyjaśnienie metod i procesów stosowanych przy wyborze i wdrażaniu projektów oraz mechanizmów angażowania władz szczebla niższego niż krajowy, w szczególności gmin, w podejmowanie decyzji dotyczących wykorzystania wsparcia w procesie rekonstrukcji na szczeblu lokalnym; wyjaśnienie metod stosowanych do śledzenia powiązanych wydatków oraz wyjaśnienie, w jaki sposób Plan zapewnia, by projekty rekonstrukcji wybrane i wdrożone przez takie władze szczebla niższego niż krajowy stanowiły odpowiednio znaczną część wsparcia;wyjaśnienie, w jaki sposób Plan odpowiada potrzebom ukraińskich władz szczebla niższego niż krajowy w zakresie odbudowy, rekonstrukcji i modernizacji, a tym samym wzmacnia zrównoważony rozwój i spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną Ukrainy, wspiera reformę decentralizacji w całej Ukrainie i konwergencję z normami Unii, przy czym to wyjaśnienie uwzględnia kompetencje, zadania i obowiązki przypisane poszczególnym szczeblom rządów; wyjaśnienie metod i procesów stosowanych przy wyborze i wdrażaniu projektów oraz mechanizmów angażowania władz szczebla niższego niż krajowy, w szczególności gmin, w podejmowanie decyzji dotyczących wykorzystania wsparcia w procesie rekonstrukcji na szczeblu lokalnym; wyjaśnienie metod stosowanych do śledzenia powiązanych wydatków oraz wyjaśnienie, w jaki sposób Plan zapewnia, by projekty rekonstrukcji wybrane i wdrożone przez takie władze szczebla niższego niż krajowy stanowiły odpowiednio znaczną część wsparcia; wyjaśnienie to obejmuje partnerstwa między miastami, a także współpracę partnerską i programy wbudowane w partnerstwa między miastami i regionami w Unii i w Ukrainie.

Poprawka 26

Artykuł 17 ust. 2

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
Przygotowując Plan zgodnie z art. 16, Ukraina bierze pod uwagę w szczególności sytuację na obszarach regionalnych, lokalnych i miejskich Ukrainy, uwzględniając ich szczególne potrzeby w zakresie odbudowy i rekonstrukcji, reform, modernizacji i decentralizacji.Przygotowując Plan zgodnie z art. 16, Ukraina opiera się na strategiach regionalnych na poziomie NUTS 2, aby uwzględnić w szczególności sytuację pod względem regionalnego narażenia na działania wojenne i specyficznych wyzwań dotyczących spójności oraz potrzeby w zakresie odbudowy i rekonstrukcji, reform, modernizacji i decentralizacji.

Uzasadnienie

Proces odbudowy Ukrainy powinien być zróżnicowany w zależności od tego, czy dany region jest obszarem walk, czy w przeważającej mierze znajduje się z dala od linii frontu 1 .

Poprawka 27

Artykuł 17 ust. 3

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
Przygotowanie i wdrożenie Planu Ukrainy odbywa się w porozumieniu z władzami regionalnymi, lokalnymi, miejskimi i innymi organami publicznymi, zgodnie z zasadą wielopoziomowego sprawowania rządów i z uwzględnieniem podejścia oddolnego.Przygotowanie, opracowanie i wdrożenie Planu Ukrainy odbywa się z pełnym udziałem władz regionalnych, lokalnych i innych organów publicznych, zgodnie z zasadami wielopoziomowego sprawowania rządów oraz partnerstwa., określonego w europejskim kodeksie postępowania w zakresie partnerstwa w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (1), w oparciu o strategie regionalne na poziomie NUTS 2 (obwody) i z uwzględnieniem podejścia oddolnego. W ten proces należycie włącza się organizacje społeczeństwa obywatelskiego, w tym ukraińską platformę społeczeństwa obywatelskiego (2), i w jego trakcie zasięga się opinii tych podmiotów. Mają one także dostęp w odpowiednim czasie do stosownych informacji, aby mogły monitorować przejrzystość i skuteczność wykorzystania funduszy.

________________________

(1) Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 240/2014

z dnia 7 stycznia 2014 r. w sprawie europejskiego kodeksu postępowania w zakresie partnerstwa w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (Dz.U. L 74 z 14.3.2014, s. 1).

(2)https://www.rise.org.ua/

Poprawka 28

Artykuł 18 ust. 3 lit. a)

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
czy Plan stanowi spójną, kompleksową i odpowiednio wyważoną odpowiedź na cele określone w art. 3, w tym przewiduje reformy strukturalne i środki wspierające konwergencję z Unią, tak aby jako całość podnosił stopę wzrostu ukraińskiej gospodarki;czy Plan stanowi spójną, kompleksową i odpowiednio wyważoną odpowiedź na cele określone w art. 3, w tym przewiduje reformy i środki wspierające konwergencję z Unią, tak aby jako całość podnosił stopę wzrostu ukraińskiej gospodarki, zmniejszał nierówności gospodarcze i społeczne oraz zapewniał wymierne postępy Ukrainy w kierunku unijnych norm społecznych, gospodarczych i środowiskowych.

Poprawka 29

Artykuł 18 ust. 3 lit. b)

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
czy Plan odpowiada potrzebom odbudowy, rekonstrukcji i modernizacji wynikającym z wojny w regionach i gminach Ukrainy, a tym samym wzmacnia ich rozwój gospodarczy, społeczny, środowiskowy i terytorialny, wspiera reformę decentralizacji w całej Ukrainie i konwergencję z normami Unii; czy metody i procesy stosowane przy wyborze i wdrażaniu projektów oraz mechanizmy angażowania władz szczebla niższego niż krajowy, w szczególności gmin, w podejmowanie decyzji dotyczących wykorzystania wsparcia w procesie rekonstrukcji na szczeblu lokalnym są odpowiednie; czy metody stosowane do śledzenia powiązanych wydatków na projekty rekonstrukcji wybrane i wdrożone przez takie władze szczebla niższego niż krajowy są odpowiednie i czy takie projekty stanowią odpowiednio znaczną część wsparcia;czy w Plan w pełni włączono władze lokalne i regionalne i czy odpowiada on potrzebom odbudowy, rekonstrukcji i modernizacji w regionach i gminach Ukrainy, a tym samym wzmacnia zrównoważony rozwój oraz spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną, wspiera reformę decentralizacji w całej Ukrainie i konwergencję z normami Unii; czy metody i procesy stosowane przy wyborze i wdrażaniu projektów oraz mechanizmy angażowania władz szczebla niższego niż krajowy, w szczególności gmin, w podejmowanie decyzji dotyczących wykorzystania wsparcia w procesie rekonstrukcji na szczeblu lokalnym są odpowiednie; czy metody stosowane do śledzenia powiązanych wydatków na projekty rekonstrukcji wybrane i wdrożone przez takie władze szczebla niższego niż krajowy są odpowiednie i czy takie projekty stanowią odpowiednio znaczną część wsparcia;

Poprawka 30

Artykuł 22 ust. 1

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
Na zasadzie odstępstwa od art. 220 ust. 5 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046 Unia może ponosić koszty finansowania, koszty zarządzania płynnością oraz koszty obsługi ogólnych kosztów administracyjnych związanych z zaciąganiem i udzielaniem pożyczek ("dotacja na pokrycie kosztów finansowania zewnętrznego"), z wyjątkiem kosztów związanych z przedterminową spłatą pożyczki. Dotacja na pokrycie kosztów finansowania zewnętrznego jest uwzględniona w rozdziale V i obejmie okres od 1 stycznia 2024 r. do 31 grudnia 2027 r.Na zasadzie odstępstwa od art. 220 ust. 5 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046 i z zastrzeżeniem dostępnych zasobów Instrument może ponosić koszty finansowania, koszty zarządzania płynnością oraz koszty obsługi ogólnych kosztów administracyjnych związanych z zaciąganiem i udzielaniem pożyczek ("dotacja na pokrycie kosztów finansowania zewnętrznego"), z wyjątkiem kosztów związanych z przedterminową spłatą pożyczki. Dotacja na pokrycie kosztów finansowania zewnętrznego jest uwzględniona w rozdziale V i obejmie okres od 1 stycznia 2024 r. do 31 grudnia 2027 r.

Poprawka 31

Artykuł 26 ust. 1

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
Ukraina publikuje dane osób i podmiotów otrzymujących finansowanie w kwotach przekraczających równowartość 500 000 EUR na potrzeby przeprowadzenia reform i inwestycji określonych w Planie Ukrainy, o którym mowa w niniejszym rozdziale. Ukraina aktualizuje te dane dwa razy w roku, w czerwcu i grudniu.Ukraina publikuje dane osób, podmiotów i ostatecznych beneficjentów otrzymujących finansowanie w kwotach przekraczających równowartość 200 000 EUR na potrzeby przeprowadzenia reform i inwestycji określonych w Planie Ukrainy, o którym mowa w niniejszym rozdziale. Ukraina aktualizuje te dane dwa razy w roku, w czerwcu i grudniu.

Uzasadnienie

Obowiązek przejrzystości jest bardzo pożądany, jednak w kontekście Ukrainy próg 500 000 EUR wydaje się zbyt wysoki.

Poprawka 32

Artykuł 32 ust. 1

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
Pomoc udzielana na podstawie niniejszego rozdziału wspiera Ukrainę w osiąganiu celów określonych w art. 3. W szczególności pomoc udzielana na podstawie niniejszego rozdziału ma na celu wspieranie stopniowego dostosowywania się Ukrainy do dorobku prawnego Unii z myślą o przyszłym członkostwie w Unii, przyczyniając się tym samym do wzajemnejstabilności, bezpieczeństwa, pokoju i dobrobytu. Takie wsparcie obejmuje wzmocnienie praworządności, demokracji, poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności, zwiększenie skuteczności administracji publicznej oraz wspomaganie przejrzystości, reform strukturalnych, polityk sektorowych i dobrych rządów na wszystkich szczeblach. Takie wsparcie powinno również przyczyniać się do wdrożenia Planu.Pomoc udzielana na podstawie niniejszego rozdziału wspiera Ukrainę w osiąganiu celów określonych w art. 3. W szczególności pomoc udzielana na podstawie niniejszego rozdziału ma na celu wspieranie stopniowego dostosowywania się Ukrainy do dorobku prawnego Unii z myślą o przyszłym członkostwie w Unii, przyczyniając się tym samym do wzajemnej stabilności, bezpieczeństwa, pokoju i dobrobytu. Takie wsparcie obejmuje wzmocnienie praworządności, demokracji, poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności, zwiększenie skuteczności administracji publiczneji dobrych rządów na wszystkich szczeblach oraz wspomaganie przejrzystości i zrównoważonych, pobudzających wzrost reform, m.in. w sferze polityki społecznej oraz zintegrowanych usług w zakresie zdrowia i zdrowia psychicznego. Takie wsparcie powinno również przyczyniać się do wdrożenia Planu.

Poprawka 33

Artykuł 32 ust. 1a (nowy)

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u

Pomoc udzielana na podstawie niniejszego rozdziału służy wzmacnianiu zdolności instytucjonalnych na wszystkich szczeblach sprawowania rządów - w celu wdrożenia Instrumentu i przygotowania się do rekonstrukcji - w tym wzmacnianiu inicjatyw tworzenia partnerstw z europejskimi odpowiednikami z myślą o poszerzeniu wiedzy fachowej i zdolności podmiotów szczebla niższego niż krajowy w Ukrainie oraz wzmocnieniu mechanizmów rozpowszechniania doświadczeń zdobytych w ramach tych partnerstw.

Uzasadnienie

Partnerstwa między gminami mające na celu budowanie zdolności przynoszą przydatne rezultaty, w tym także w innych gminach. Mechanizmy rozpowszechniania tych dobrych praktyk mogą zatem zwiększyć wartość podejmowanych wysiłków.

Poprawka 34

Artykuł 32 ust. 2

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
Pomocy na podstawie niniejszego rozdziału udziela się również w celu zwiększenia zdolności zainteresowanych stron, w tym partnerów społecznych, organizacji społeczeństwa obywatelskiego i władz lokalnych.Pomocy na podstawie niniejszego rozdziału udziela się również w celu zwiększenia zdolności zainteresowanych stron, w tym partnerów społecznych, organizacji społeczeństwa obywatelskiego i władz lokalnych i regionalnych. W szczególności należy wspierać współpracę partnerską, partnerstwa miast oraz programy wbudowane w partnerstwa między władzami lokalnymi i regionalnymi w Unii i w Ukrainie.

Poprawka 35

Artykuł 34 ust. 2

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
Rada Audytowa składa się z niezależnych członków mianowanych przez Komisję. Do udziału w działaniach Rady AudytowejKomisja może zapraszać przedstawicieli państw członkowskich i innych darczyńców.Rada Audytowa składa się z niezależnych członków mianowanych przez Komisję. Do udziału w działaniach Rady Audytowej Komisja może zapraszać przedstawicieli państw członkowskich, Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Regionów i innych darczyńców.

Poprawka 36

Artykuł 35a (nowy)

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
Opracowanie wytycznych na temat skutecznych konsultacji z zainteresowanymi stronami

W terminie jednego miesiąca od wejścia w życie niniejszego rozporządzenia Komisja przedstawia wytyczne dotyczące skutecznych konsultacji z zainteresowanymi stronami w sprawie wdrażania Instrumentu, w szczególności jego filarów I i III, w zakresie, w jakim konsultacje z władzami lokalnymi i regionalnymi, ich stowarzyszeniami i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego są wymagane przepisami niniejszego rozporządzenia. Takie wytyczne są zgodne z europejskim kodeksem postępowania w zakresie partnerstwa.

Poprawka 37

Artykuł 36 ust. 4

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
Komisja przedstawia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie roczne sprawozdanie z postępów w osiąganiu celów niniejszego rozporządzenia.Komisja przedstawia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie roczne sprawozdanie z postępów w osiąganiu celów niniejszego rozporządzenia. W sprawozdaniu szczegółowo opisuje się reformy przyjęte z myślą o modernizacji struktur państwowych, o decentralizacji i rozwoju regionalnym.

Poprawka 38

Artykuł 37 ust. 2

Tekst zaproponowany przez Komisję EuropejskąPoprawka KR-u
W ocenie ex post korzysta się z zasad dobrych praktyk Komitetu Pomocy Rozwojowej OECD z myślą o ustaleniu, czy osiągnięto cele, oraz o sformułowaniu zaleceń mających usprawnić przyszłe działania.Komisja przesyła Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i państwom członkowskim ustalenia i wnioski z oceny ex post, wraz ze swoimi uwagami i działaniami następczymi. Ocena ex post może być przedmiotem dyskusji na wniosek państw członkowskich. Rezultaty uwzględnia się przy przygotowaniu programów i działań oraz alokacji zasobów. Oceny te i działania następcze są podawane do wiadomości publicznej.
W proces oceny unijnego finansowania udzielanego na mocy niniejszego rozporządzenia Komisja włącza w odpowiednim stopniu wszystkie odnośne zainteresowane podmioty, w tym beneficjentów, partnerów społecznych, organizacje społeczeństwa obywatelskiego i władze lokalne, a w stosownych przypadkach może dążyć do przeprowadzenia wspólnych ocen z państwami członkowskimi i innymi partnerami w ścisłej współpracy z Ukrainą.W ocenie ex post korzysta się z zasad dobrych praktyk Komitetu Pomocy RozwojowejOECD i z zaleceń OECD w sprawie skutecznych inwestycji publicznych na poszczególnych poziomach sprawowania rządów - z myślą o ustaleniu, czy osiągnięto cele, oraz o sformułowaniu zaleceń mających usprawnić przyszłe działania.
Komisja przesyła Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i państwom członkowskim oraz Europejskiemu Komitetowi Regionów ustalenia i wnioski z oceny ex post, wraz ze swoimi uwagami i działaniami następczymi. Rezultaty uwzględnia się przy przygotowaniu programów i działań oraz alokacji zasobów. Oceny te i działania następcze są podawane do wiadomości publicznej.W proces oceny unijnego finansowania udzielanego na mocy niniejszego rozporządzenia Komisja włącza wszystkie odnośne zainteresowane podmioty, w tym beneficjentów, partnerów społecznych, organizacje społeczeństwa obywatelskiego i władze lokalne i regionalne, a w stosownych przypadkach może dążyć do przeprowadzenia wspólnych ocen z państwami członkowskimi i innymi partnerami w ścisłej współpracy z Ukrainą.

II. ZALECENIA POLITYCZNE

EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW (KR),

1. Z aprobatą przyjmuje - także w imieniu europejskiego sojuszu miast i regionów na rzecz odbudowy Ukrainy - wniosek Komisji w sprawie Instrumentu na rzecz Ukrainy, który jest niezbędny do zapewnienia przewidywalnego finansowania dla Ukrainy do 2027 r. Instrument odzwierciedla również niezachwiane wsparcie UE dla odbudowy Ukrainy jako konieczności dla Europy i jako europejskiego obowiązku moralnego.

2. Podkreśla, że z odbudową Ukrainy nie można czekać do końca wojny. Instrument ma pokryć krytyczne i priorytetowe inwestycje w odbudowę i rekonstrukcję, szacowane na 142 mld EUR na lata 2023-2027, natomiast potrzeby Ukrainy w zakresie odbudowy w ciągu najbliższych 10 lat szacuje się na 384 mld EUR, tj. 2,6 razy więcej niż szacunkowy PKB tego kraju w 2022 r. Oznacza to, że okres funkcjonowania Instrumentu trzeba będzie przedłużyć, przyznając mu nowy budżet i nowe zasoby od 2028 r.

3. Przyznaje, że we wniosku dotyczącym Instrumentu wyraźnie wspomina się o kluczowej roli ukraińskich władz lokalnych i regionalnych. Proponuje jednak, aby w ramach Instrumentu stosowano zasadę partnerstwa określoną w europejskim kodeksie postępowania w zakresie partnerstwa w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, aby przygotować zbliżenie Ukrainy do polityki regionalnej UE.

4. Sugeruje, aby Plan Ukrainy opierał się na strategiach regionalnych na poziomie NUTS 2, tak aby zastosować zasady polityki regionalnej UE, a także uwzględnić zwłaszcza sytuację pod względem regionalnego narażenia na działania wojenne i szczególnych wyzwań dotyczących spójności oraz potrzeby regionalne w zakresie odbudowy i rekonstrukcji.

5. Zaleca, aby w wielostronnej platformie koordynacji darczyńców dodać komponent terytorialny, w obrębie którego rolę koordynacyjną odgrywałby europejski sojusz miast i regionów na rzecz odbudowy Ukrainy.

6. Wskazuje, że wśród głównych założeń należy uwzględnić zasady transformacji ekologicznej z myślą o lepszym odbudowywaniu, zgodnie z wytycznymi OECD. Odbudowa powinna koncentrować się na zrównoważonym rozwoju i spójności społecznej oraz wspierać działania mające na celu naprawę szkód wyrządzonych środowisku w wyniku wojny.

7. Zaznacza, że Ukraina posiada już duże zdolności w zakresie transformacji cyfrowej i administracji elektronicznej oraz zaradne i zaangażowane organizacje społeczeństwa obywatelskiego. Instrument powinien opierać się na tych istniejących zasobach i je wzmacniać; jednocześnie organizacje społeczeństwa obywatelskiego powinny zostać w pełni włączone w jego wdrażanie.

8. Podkreśla, że choć wniosek stanowi znaczne wsparcie dla Ukrainy, poziom finansowania na lata 2024-2027 byłby w ujęciu rocznym niższy niż kwota obecnie przewidziana na 2023 r. w ramach pomocy makrofinansowej+. Ponadto Instrument zastąpi inne istniejące wsparcie dwustronne dla Ukrainy (alokacje dwustronne w ramach ISWMR), lecz nie obejmie pomocy humanitarnej, obronności ani wsparcia dla uchodźców. Dlatego Komitet wnosi o zwiększenie ogólnego budżetu Instrumentu na rzecz Ukrainy o 10 mld EUR.

9. Wyraża zadowolenie, że Instrument na rzecz Ukrainy bazuje na zdolności pożyczkowej UE, zapewniając Ukrainie pożyczki na bardzo dobrych warunkach, a także bezzwrotne wsparcie w wysokości do 17 mld EUR i gwarancje, a zatem nie angażuje finansowania związanego z polityką spójności.

10. Proponuje, aby zwiększyć udział funduszy udostępnianych na potrzeby budowania zdolności (w ramach filaru III Instrumentu), tak aby wzmocnić wsparcie na przeprowadzanie reform związanych z przystąpieniem do UE, na niezbędne budowanie zdolności władz lokalnych i regionalnych oraz na specjalne programy współpracy.

11. Podkreśla, że chociaż Instrument stopniowo zastąpi kwotę przyznaną Ukrainie na zasadzie dwustronnej w ramach instrumentu ISWMR - "Globalny wymiar Europy", Ukraina musi nadal kwalifikować się do wsparcia w ramach regionalnych, transgranicznych i tematycznych programów ISWMR oraz programów reagowania kryzysowego ISWMR. Komisja musi zadbać o spójność między pomocą udzielaną w ramach Instrumentu a ramami polityki rozszerzenia.

12. Opowiada się za tym, aby kwota progowa dla obowiązku publikowania danych osób i podmiotów otrzymujących finansowanie została obniżona z 500 000 EUR do 200 000 EUR.

13. Popiera prace prowadzone przez UE i jej państwa członkowskie w celu ustanowienia podstawy prawnej dla konfiskaty rosyjskiego mienia publicznego z myślą o finansowaniu odbudowy i uważa za właściwe, aby już w omawianym rozporządzeniu przewidzieć mechanizm prawny umożliwiający dodawanie kwot jako zewnętrznych dochodów przeznaczonych na określony cel, które będzie można później otrzymać z wszelkich skonfiskowanych aktywów.

14. Wskazuje, jak ważne jest zwiększenie zdolności absorpcyjnej Ukrainy oraz zwrócenie należytej uwagi na spójność i komplementarność między wszystkimi interwencjami UE a pomocą udzielaną przez międzynarodowe instytucje finansowe i darczyńców.

15. Wyraża zadowolenie, że w ramach Instrumentu kładzie się nacisk na reformy decentralizacyjne jako nieodzowne dla odporności Ukrainy w czasie wojny. Pozwoli to władzom lokalnym i regionalnym odgrywać pierwszoplanową rolę w odbudowie i rekonstrukcji kraju i będzie kluczowym elementem na drodze do członkostwa Ukrainy w UE. Dlatego Instrument zapewni środki niezbędne do przeprowadzenia reform decentralizacyjnych i budowania zdolności władz lokalnych i regionalnych. Będzie to się wiązało z wprowadzeniem pojęcia terytorialnego podmiotu publicznego jako osoby prawnej, co jest utrwaloną praktyką w Unii Europejskiej i zostało zapisane w Europejskiej karcie samorządu lokalnego.

16. Uważa, że wniosek Komisji wnosi europejską wartość dodaną i jest zgodny z zasadą pomocniczości, ponieważ szkody wyrządzone Ukrainie są tak ogromne, że żadne państwo członkowskie nie jest w stanie pokryć kosztów samodzielnie, Unia jest w stanie najlepiej wykorzystać swoją zdolność kredytową do udzielania Ukrainie pożyczek na korzystnych warunkach, a wniosek jest elementem przygotowania procesu akcesji Ukrainy do UE.

17. Wzywa by zwiększenie zdolności absorpcyjnej Ukrainy uwzględniało wsparcie mające charakter pomocy technicznej ukierunkowanej na wzmocnienie kadr poprzez edukację, szkolenia i podnoszenie kwalifikacji personelu, jak też na wzmocnienie i usprawnienie działania instytucji publicznych na wszystkich poziomach zarządzania oraz zbudowanie stabilnego i transparentnego systemu instytucjonalnego gwarantującego sprawną realizację zadań, uwzględniającego zasady partnerstwa i wielopoziomowego sprawowania rządów. Wsparcie powinno również wzmacniać inicjatywy tworzenia partnerstw instytucji ukraińskich z odpowiednimi partnerami z terytorium Unii Europejskiej, mające na celu podnoszenie wiedzy, przekazywanie doświadczeń, budowanie kompetencji i wzmacnianie zdolności zarządzania. Dotyczyć to powinno w szczególności instytucji władz lokalnych i regionalnych.

18. Podkreśla, że proces odbudowy Ukrainy wymaga ukierunkowanych wysiłków na rzecz wzmocnienia pozycji młodzieży, tak aby młodsze pokolenie mogło przezwyciężyć słabe punkty i niepewność, a jednocześnie przyczynić się do postępów i rozwoju.

19. Odnotowuje - mając na uwadze konieczność udzielenia pomocy Ukrainie w możliwie najszybszym czasie, a jednocześnie uwzględniając konieczność dostosowania przez Ukrainę swego systemu instytucjonalnego oraz procedur administracyjnych i przepisów prawa do zasad i standardów prawa obowiązujących w Unii Europejskiej - że będzie to proces złożony, który zdecyduje również o tym, w jakim tempie Ukraina będzie czynić postępy w drodze do członkostwa w UE. W tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje propozycje przedstawione przez Komisję w rozdziale VI dotyczącym ochrony finansowych interesów Unii oraz w rozdziale VII dotyczącym monitorowania, sprawozdawczości i oceny oraz programów prac, za pomocą których wdrażana będzie pomoc w ramach Instrumentu.

Bruksela, dnia 11 października 2023 r.

1 Zob. plan odbudowy Ukrainy A Blueprint for the Reconstruction of Ukraine: https://cepr.org/publications/books-and-reports/blueprint-reconstruction-ukraine.

© Unia Europejska, http://eur-lex.europa.eu/
Za autentyczne uważa się wyłącznie dokumenty Unii Europejskiej opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.