Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego "Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady...

1.

Wnioski i zalecenia

1.1.

EKES z zadowoleniem przyjmuje przedmiotowy wniosek, który pozwoli zmniejszyć koszt płatności transgranicznych w euro w państwach członkowskich spoza strefy euro i zwiększyć przejrzystość w zakresie opłat za wymianę walut. Wzywa do szybkiego wdrożenia tego wniosku.

1.2.

Bezpośrednie skutki wniosku będą odczuwalne głównie w państwach członkowskich spoza strefy euro. Stosowane tam wysokie opłaty za wewnątrzunijne płatności transgraniczne w euro znikną, ponieważ będą musiały zostać dostosowane do niższych opłat za transakcje krajowe w walucie krajowej. EKES z zadowoleniem przyjmuje to obniżenie opłat, korzystne w szczególności dla konsumentów i przedsiębiorstw, zwłaszcza MŚP.

1.3.

Z kolei obniżenie opłat niewątpliwie doprowadzi do zwiększenia swobodnego przepływu transgranicznego i wolnego handlu w całej UE, przynosząc korzyści wszystkim państwom członkowskim Unii. Pogłębienie jednolitego rynku i pozytywne skutki gospodarcze, które w ten sposób można uzyskać, są ważne zdaniem EKES-u.

1.4.

EKES z zadowoleniem stwierdza, że w ten sposób osiągnięty zostanie też początkowy cel projektu SEPA, by traktować wszystkie wewnątrzunijne płatności w euro jak płatności krajowe. Jednocześnie przyczyni się to do budowy jednolitego rynku detalicznych usług finansowych, jako że zlikwidowany zostanie obecny podział tego rynku na użytkowników ze strefy euro i spoza strefy euro. Niższe opłaty ponoszone przez użytkowników w strefie euro zostaną w ten sposób udostępnione również użytkownikom spoza strefy euro.

1.5.

W kontekście swych wielokrotnych apeli o zachowanie różnorodności środowiska bankowego jako gwarancji stabilności i efektywności systemu oraz w celu uwzględnienia różnych przyszłościowych zmian i wyzwań EKES wzywa do poświęcenia większej uwagi aspektowi kosztów, z którym będą miały do czynienia banki w następstwie przedmiotowego wniosku.

1.6.

Uczestnicy rynku zostaną zobowiązani do publikowania pełnych kosztów wymiany walut za granicą i informowania o nich osób zainteresowanych przed przystąpieniem przez nie do operacji. Zdaniem EKES-u te nowe dodatkowe obowiązki dotyczące przejrzystości są uzasadnione, ponieważ pozwolą konsumentom na dokonywanie właściwego wyboru podczas operacji za odpowiednią cenę. Ale również w tym przypadku ważne jest, aby wziąć pod uwagę bardzo złożony pod względem technicznym charakter tej kwestii oraz związane z nią koszty ponoszone przez dostawców.

1.7.

Wreszcie Komitet wskazuje również, że mimo iż dotyczy to bardzo technicznej kwestii, pojawia się tu ogromna szansa na dobrą i jasną komunikację z wszystkimi obywatelami Unii. Można by wykorzystać wprowadzane w tym zakresie zmiany do wyjaśnienia, w jaki sposób UE dokonuje zmian, które są pozytywne dla każdego, i rozwiązuje problemy dnia powszedniego.

2.

Kontekst

2.1.

Od początku lat 2000 prowadzone są działania mające na celu harmonizację płatności bezgotówkowych w Europie. Dlatego już od wprowadzenia euro rozpoczęto prace nad jednolitym obszarem płatności w euro - Single Euro Payments Area (w skrócie SEPA) 1 . W tym kontekście przeprowadzono stopniowe przejście z krajowych systemów płatności na system europejski. Proces ten został zakończony w 2014 r.

2.2.

Na tej podstawie rządy, handlowcy i przedsiębiorstwa mogą z łatwością dokonywać płatności w dowolnym miejscu w strefie euro i Unii Europejskiej 2 dzięki zastosowaniu identycznych środków płatności: kart, poleceń przelewu i poleceń zapłaty. Niezależnie od kraju nie czyni się rozróżnienia - wszystkie płatności są traktowane jak europejskie płatności wewnętrzne.

2.3.

Ponadto podjęto różne inne inicjatywy mające na celu nie tylko zwiększenie przejrzystości kosztów płatności, ale i zmniejszenie tych kosztów. Na tej podstawie między innymi opłaty za wewnątrzunijne płatności transgraniczne w euro zostały obecnie zrównane z opłatami za krajowe płatności w tej walucie. Dokonano tego na podstawie rozporządzenia (WE) nr 2560/2001, zastąpionego później rozporządzeniem (WE) nr 924/2009.

2.4.

Zmiana ta miała jednak zastosowanie jedynie w państwach członkowskich strefy euro 3 oraz w Szwecji, która skorzystała z możliwości 4 przewidzianej dla innych państw członkowskich, by rozszerzyć ten system na walutę krajową.

2.5.

W ramach "Planu działania w sprawie detalicznych usług finansowych: szersza oferta i lepsze produkty" z marca 2017 r. Komisja zobowiązała się do przygotowania środków w celu zmniejszenia kosztów transakcji transgranicznych we wszystkich państwach członkowskich i oceny praktyk w dziedzinie dynamicznego przeliczania walut 5 .

2.6.

Omawiany wniosek 6 dotyczący zmiany rozporządzenia (WE) nr 924/2009 ma na celu rozszerzenie wspomnianego wyżej systemu wewnątrzunijnych transakcji w euro z korzyścią dla osób fizycznych i przedsiębiorstw w państwach członkowskich spoza strefy euro. W ten sposób można zmniejszyć koszty wewnątrzunijnych płatności transgranicznych, dostosowując je do opłat za transakcje krajowe w walucie krajowej państwa członkowskiego.

2.7.

Jednocześnie 7 nakłada się dodatkowe obowiązki w zakresie przejrzystości w odniesieniu do wymiany walut. W rezultacie koszty transakcji transgranicznych będą w przyszłości jawne.

2.8.

EKES z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w przypadku wymiany walut na uczestników rynku nałożono również szereg dodatkowych obowiązków w zakresie przejrzystości. Dzięki temu osoby zainteresowane będą znały pełny koszt transakcji transgranicznej przed przystąpieniem do operacji.

3.

Komentarze i uwagi

3.1.

EKES z zadowoleniem przyjmuje propozycje rozszerzenia korzyści płynących z systemu SEPA na obywateli i przedsiębiorstwa z państw członkowskich spoza strefy euro. W ten sposób zostaną zmniejszone koszty wewnątrzunijnych transgranicznych płatności w euro, zwłaszcza w tych ostatnich państwach członkowskich. Jednocześnie zwiększony zostanie obowiązek przejrzystości w odniesieniu do opłat za wymianę walut.

3.2.

Wnioski te przyczynią się zatem do budowy jednolitego rynku detalicznych usług finansowych, jako że zlikwidowany zostanie obecny podział rynku wewnątrzunijnych płatności transgranicznych w euro. Użytkownicy w strefie euro mogą w pełni korzystać z SEPA w zakresie tego rodzaju płatności, podczas gdy obecnie tak się nie dzieje w przypadku użytkowników w państwach członkowskich, których walutą nie jest euro.

3.3.

Większość użytkowników w strefie euro może dokonywać płatności, o których tu mowa, uiszczając niskie lub wręcz znikome opłaty, w przeciwieństwie do użytkowników spoza strefy euro - z reguły ponoszą oni wysokie koszty w tym zakresie. Niezwykle istotne jest, by położyć kres tej sytuacji. Dostawcy usług płatniczych w tych państwach członkowskich będą musieli zrównać swoje opłaty za transakcje transgraniczne w euro ze zwykle niższymi opłatami za transakcje krajowe w walucie krajowej.

3.4.

To obniżenie opłat pozytywnie wpłynie na swobodny przepływ transgraniczny i wolny handel w UE, i to we wszystkich państwach członkowskich. W ten sposób konsumenci spoza strefy euro będą mieć łatwiejszy dostęp do rynków w strefie euro, czerpiąc z tego korzyści. Ten sam łatwiejszy dostęp dotyczyć będzie również przedsiębiorstw, w szczególności MŚP, które będą mogły poprawić swoją pozycję na rynkach i zwiększyć konkurencyjność, również odnosząc z tego korzyści.

3.5.

EKES popiera decyzję o skoncentrowaniu się w ramach proponowanego programu na transakcjach w euro. W istocie, w swojej opinii w sprawie planu działania w sprawie detalicznych usług finansowych EKES z zadowoleniem przyjął fakt, że "na obecnym etapie Komisja Europejska nie podejmuje działań regulacyjnych 8 ". Jednocześnie jest to wielki krok naprzód dla zainteresowanych państw członkowskich, które od pewnego czasu miały możliwość podjęcia tego kroku, ale tego nie zrobiły 9 .

3.6.

Niezależnie od szeregu innych powodów 10 wybór ten stanowi również kompromis między wyraźniejszymi żądaniami ze strony zarówno dostawców usług płatniczych 11 , jak i użytkowników tych usług 12 . Co więcej, proponowane rozwiązanie lepiej pasuje do idei rozwiązania "na miarę". Umożliwia bowiem uwzględnienie specyfiki i sytuacji zainteresowanych państw członkowskich, m.in. na poziomie systemów płatności i dostawców usług płatniczych.

3.7.

Aby umożliwić konsumentom dokonanie właściwego wyboru w zakresie wymiany walut za granicą, co obecnie wydaje się trudne z uwagi na brak odpowiednich informacji we właściwym czasie, na uczestników rynku nakłada się również szereg dodatkowych obowiązków w zakresie przejrzystości. Dzięki temu jeszcze przed przystąpieniem do transakcji transgranicznej jej pełne koszty będą podane do wiadomości publicznej i będą znane osobom zainteresowanym.

3.8.

EKES uważa, że obowiązek przejrzystości z korzyścią dla użytkowników i konsumentów jest bardzo ważny, podobnie jak bezpieczeństwo transakcji. Równie ważne jest ustalenie górnej granicy kosztów tego rodzaju usług, w oczekiwaniu na opracowanie konkretnych środków wykonawczych 13 . Dla dostawców usług płatniczych jest to bardzo skomplikowane i trudne zagadnienie, w związku z czym należy zwrócić uwagę na związany z tym aspekt kosztowy.

3.9.

Znaczące są koszty i zmniejszone dochody, jakie odczują dostawcy usług płatniczych w następstwie tych wniosków 14 . Nawet o ile obecna sytuacja nie jest może w pełni satysfakcjonująca, a straty można będzie w pewnym stopniu złagodzić w dłuższej perspektywie, nadal należy zwrócić odpowiednią uwagę na ten aspekt kosztów.

3.10.

Jak ostatnio podkreślił EKES 15 w kontekście apelu o różnorodność w środowisku bankowym, należy koniecznie zwrócić uwagę na aspekt kosztów jako gwarancję stabilności i skuteczności systemu 16 . Należy też uwzględnić fakt, że obecnie banki muszą stawiać czoła wielu ważnym wyzwaniom, m.in. związanym z ramami regulacyjnymi i nadzorczymi, szeregiem zmian przyszłościowych 17 , długotrwale niskimi stopami oprocentowania i wieloma innymi sytuacjami 18 .

3.11.

Wreszcie Komitet wskazuje również, że mimo iż dotyczy to bardzo technicznej kwestii, pojawia się tu ogromna szansa na dobrą i jasną komunikację z wszystkimi obywatelami Unii. W istocie można by wykorzystać wprowadzane w tym zakresie zmiany do wyjaśnienia, w jaki sposób UE wprowadza zmiany pozytywne dla przedsiębiorców, obywateli i konsumentów oraz rozwiązuje problemy dnia powszedniego, na przykład pojawiające się podczas podróży.

	Luca JAHIER
	Przewodniczący
	Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego

Dz.U.UE.C.2018.367.28