Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie wspierania kreatywności, ducha przedsiębiorczości oraz...

1.

Wnioski i zalecenia

1.1.

EKES popiera wspólną inicjatywę Komisji Europejskiej i grupy trzech prezydencji Rady Europejskiej, by skupić się na kształceniu w zakresie przedsiębiorczości 1 oraz wspierać ducha przedsiębiorczości w Europie.

1.2.

EKES zaleca państwom członkowskim, by powróciły do strategicznych ram europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia (ET 2020) opartych na agendzie z Oslo z 2006 r., która nie straciła na aktualności.

1.3.

Komitet zaleca, by państwa członkowskie opracowały własne strategie dotyczące kształcenia w zakresie przedsiębiorczości lub włączyły koncepcję przedsiębiorczości do krajowych strategii uczenia się przez całe życie.

1.4.

EKES wzywa do stopniowego rozwijania kompetencji kluczowych, jak określono w zaleceniu PE i Rady (2006 r.) 2 , z myślą o poprawie zdolności dostosowawczych, szans na zatrudnienie, włączenia społecznego i mobilności.

1.5.

Wysokiej jakości szkolenia, staże, praktyki zawodowe, systemy dualne lub inne systemy oparte na pracy, programy dla przedsiębiorstw rozpoczynających działalność i inkubatory, działalność wolontariacka i aktywność sportowa mogą ułatwiać przechodzenie ze środowiska szkolnego na rynek pracy lub rozpoczynanie działalności na własny rachunek.

1.6.

Należy usprawnić procedury uznawania wiedzy nabytej poza szkołą, a także zaangażować osoby uczące się, metodyków nauczania i pracodawców w opracowywanie procesów uznawania umiejętności, które to procesy powinny działać motywująco 3 .

1.7.

Potrzeby w zakresie nauczania przedsiębiorczości należy jednak rozpatrywać w kontekście ogólnych warunków panujących w społeczeństwie, a nie tylko warunków prowadzenia działalności gospodarczej. Umiejętności w zakresie przedsiębiorczości powinny być rozwijane na wszystkich szczeblach kształcenia i szkolenia, rozpoczynając od odpowiednio wczesnego wieku, w sposób, który umożliwia ciągły rozwój tych umiejętności przez cały program nauczania.

1.8.

EKES popiera propozycję KE skierowaną do państw członkowskich, aby opracować ramy odniesienia dotyczące kompetencji przedsiębiorczości w kontekście ram kluczowych kompetencji. Pomogłoby to zapewnić skoordynowane podejście między różnymi poziomami kształcenia oraz uwzględnić pozaformalne i nieformalne uczenie się.

1.9.

EKES wzywa państwa członkowskie, by wprowadziły program dla nauczycieli, osób prowadzących szkolenia i kadry kierowniczej szkół, koncentrujący się na rozwijaniu umiejętności i postaw sprzyjających przedsiębiorczości. Placówki oświatowe powinny z kolei oferować otoczenie edukacyjne promujące postawy przedsiębiorcze i otwarte na szerszą społeczność.

1.10.

EKES pragnie podkreślić znaczenie partnerstwa pomiędzy różnymi zainteresowanymi stronami - organami administracji państwowej, szkołami, przedsiębiorstwami, służbami zatrudnienia i rodzinami, podkreślając w szczególności rolę partnerów społecznych w nabywaniu zawodowych i przekrojowych kompetencji, które odpowiadają rzeczywistości.

1.11.

EKES wzywa państwa członkowskie do wykorzystania wszystkich dostępnych programów i narzędzi wspierania przedsiębiorczości w kształceniu i szkoleniu, kreatywności, innowacyjności i mobilności. EKES wzywa Komisję do zapewnienia państwom członkowskim wsparcia i pomocy w realizacji programu Erasmus+, by zadbać o prawidłowe funkcjonowanie wszystkich jego instrumentów.

2.

Europejskie ramy polityczne

2.1.

Jednym z priorytetów określonych w konkluzjach Rady z 26-27 czerwca 2014 r., zawartych w załączniku I zatytułowanym "Strategiczny program Unii w okresie zmian" 4 , była pomoc w rozwijaniu umiejętności, uwalnianiu talentów i tworzeniu szans życiowych dla wszystkich poprzez promowanie odpowiednich umiejętności na rzecz nowoczesnej gospodarki i uczenia się przez całe życie.

2.2.

Aby wnieść wkład w przegląd strategii "Europa 2020", prezydencja włoska 5 zapoczątkowała polityczną dyskusję na temat przyszłej roli kształcenia i szkolenia w krajowych i europejskich agendach na rzecz wzrostu. Prezydencja łotewska również nadal propaguje możliwości, jakie stwarzają technologie cyfrowe, i rozwijanie kształcenia w dziedzinie przedsiębiorczości, zwłaszcza na szczeblu regionalnym 6 .

2.3.

Rada ds. Edukacji, Młodzieży, Kultury i Sportu w konkluzjach z dnia 12 grudnia 2014 r. 7 podkreśliła, że zarówno przedsiębiorczość, jak i kształcenie stanowią priorytet w strategii "Europa 2020" na rzecz inteligentnego, zrównoważonego wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu. Rozwijanie przedsiębiorczego sposobu myślenia może przynieść znaczne korzyści obywatelom na ich drodze zawodowej i życiowej.

3.

Uwagi ogólne

3.1.

Podkreślenie roli nauczania przedsiębiorczości stanowi powrót do agendy z Oslo na rzecz kształcenia w zakresie przedsiębiorczości w Europie 8 , zwiększającej postęp w zakresie propagowania przedsiębiorczego sposobu myślenia w społeczeństwie, i do strategicznych ram europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia (ET 2020) 9 .

3.2.

Kreatywność i innowacje są kluczowe dla rozwoju przedsiębiorstw i dla konkurencyjności Europy na arenie międzynarodowej. Inwestowanie w kształcenie i szkolenie na rzecz rozwoju umiejętności jest kluczowe z punktu widzenia zwiększenia wzrostu i konkurencyjności. Pierwszym wyzwaniem jest propagowanie zdobycia przez wszystkich obywateli kluczowych kompetencji przekrojowych, takich jak umiejętności cyfrowe, umiejętność uczenia się, zmysł inicjatywy i przedsiębiorczość oraz świadomość kulturalna 10 .

3.3.

Podczas konferencji CMRP dotyczącej wspierania podmiotów rozpoczynających działalność gospodarczą 11 wskazano również wyraźnie, że kształcenie w zakresie przedsiębiorczości należy rozważać w szerszym kontekście otoczenia społecznego. Otoczenie biznesowe należy jednak rozwijać pod kątem ułatwiania rozpoczynania działalności gospodarczej, ograniczania biurokracji oraz tworzenia możliwości zatrudnienia. Zachęty na etapie przed rozpoczęciem działalności gospodarczej, w trakcie jej podejmowania oraz zachęty do rozwoju mogą zostać efektywnie powiązane z innymi środkami aktywnej polityki rynku pracy i należy na nie patrzeć poprzez pryzmat szerszych ram działania na rzecz wsparcia biznesu i rozwoju przedsiębiorstw.

3.4.

Przegląd programu Small Business Act 12 stanowi niepowtarzalną szansę na wzmocnienie powiązań między środkami, które koncentrują się na MŚP, a kształceniem w dziedzinie przedsiębiorczości przy użyciu wszystkich dostępnych instrumentów, takich jak np. COSME (Program na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw). Promowanie podwyższania kwalifikacji w MŚP oraz wszelkich form innowacji stanowi jedną z 10 wytycznych dotyczących tworzenia równych szans dla MŚP w UE.

4.

Kompetencje kluczowe

4.1.

Włączenie elementów przedsiębiorczości do kształcenia i szkolenia powinno służyć zapewnieniu wszystkim uczącym się - niezależnie od płci, statusu społecznoekonomicznego czy specjalnych potrzeb - możliwości rozwijania umiejętności i kompetencji niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej.

4.2.

Poza umiejętnościami podstawowymi, takimi jak umiejętność czytania, pisania i liczenia, przedsiębiorczość wymaga stopniowego rozwoju kompetencji kluczowych określonych w zaleceniu PE i Rady z 2006 r., do których zalicza się zmysł inicjatywy i przedsiębiorczości oraz zdolność do wcielania pomysłów w czyn. Obejmuje to kreatywność, innowacyjność i podejmowanie ryzyka, a także zdolność do planowania przedsięwzięć i prowadzenia ich aż do osiągnięcia zamierzonych celów.

4.3.

Porozumiewanie się w językach obcych ma szczególnie kluczowe znaczenie dla zapewnienia obywatelom europejskim swobody przemieszczania się oraz podejmowania pracy i nauki w całej Europie i staje się coraz ważniejsze dla młodzieży 13 .

4.4.

Przedsiębiorczość cyfrowa ma w erze jednolitego rynku cyfrowego kluczowe znaczenie dla tworzenia nowych miejsc pracy, innowacyjnych pomysłów i dla klastrów, które napędzają tempo innowacji. UE musi wypracować ramy polityki, w których będą promowane umiejętności cyfrowe i w których będzie się zachęcać państwa członkowskie, by wzajemnie uczyły się tego, w jaki sposób zwiększyć liczbę i jakość absolwentów z kwalifikacjami informatycznymi zgodnie z wymaganiami firm.

4.5.

Musimy uwolnić ogromny potencjał drzemiący w kobietach i wykorzystać ich niepowtarzalne podejście do kwestii przywództwa i prowadzenia biznesu. Państwa członkowskie, w bliskiej współpracy z odpowiednimi zainteresowanymi stronami, powinny wdrożyć programy, które koncentrują się na rozwijaniu umiejętności biznesowych i przedsiębiorczości oraz zaangażowaniu firm prowadzonych przez kobiety w globalny łańcuch dostaw 14 .

5.

Jak krzewić "ducha przedsiębiorczości"?

5.1.

Umiejętności w zakresie przedsiębiorczości odgrywają ogólnie ważną rolę w życiu, a także umożliwiają większą kontrolę nad własną przyszłością. Umiejętności w zakresie przedsiębiorczości powinny być rozwijane na wszystkich szczeblach kształcenia i szkolenia, rozpoczynając od odpowiednio wczesnego wieku, w sposób, który umożliwia ciągły rozwój tych umiejętności przez cały program nauczania.

5.2.

Wszyscy uczniowie szkół powinni mieć możliwość uczestniczenia w programach zdobywania doświadczenia zawodowego, które pomogą im rozwijać przedmiotowe umiejętności, a narzędzia służące ocenie postępów i demonstrowaniu nabytych umiejętności w zakresie przedsiębiorczości powinny skupiać się na tym, jak poprawić jakość przyszłych doświadczeń zawodowych. Dobrym przykładem jest fiński program Yrittäjyyskasvatus 15 , w którym przewidziano szkolenia związane z przedsiębiorczością na różnych poziomach edukacji.

5.3.

Kształcenie w zakresie przedsiębiorczości jest zdefiniowane jako "zestaw środków nauczania formalnego, które pozwalają poinformować, wyszkolić i nauczyć osoby zainteresowane uczestnictwem w rozwoju społeczno-gospodarczym; realizacja tych zadań odbywa się przez projekt, który ma na celu propagowanie świadomości na temat przedsiębiorczości, tworzenia przedsiębiorstw i prowadzenia działalności gospodarczej na małą skalę" 16 .

5.3.1.

Europa pokłada obecnie wszelkie nadzieje w promocji i rozwijaniu systemów dualnych i podobnych form uczenia się przez praktykę w miejscu pracy. Państwa członkowskie, w których działają takie systemy, osiągają dobre wyniki w długiej perspektywie, a rejestrowane tam poziomy bezrobocia młodzieży są niższe od średniej UE.

5.3.2.

Staże są ważnym sposobem na rozwiązanie problemu bezrobocia i niedopasowania umiejętności oraz na zapewnienie przejścia od etapu zdobywania wykształcenia do etapu wchodzenia na rynek pracy. Należy w większym stopniu wspierać włączanie staży do programów nauczania 17 .

5.3.3.

Staże, które mają za zadanie promowanie przedsiębiorczych postaw wśród pracowników oraz przedsiębiorczości napędzanej przez pracowników i przedsiębiorczości społecznej, mogą być tu przykładem skutecznych programów z udziałem pracowników nakierowanych na osiągnięcie gospodarczych i społecznych celów organizacji, dla których pracują.

5.3.4.

Cennym doświadczeniem rozwijającym umiejętności może być wolontariat. Kształcenie pozaformalne odbywa się najczęściej w organizacjach młodzieżowych. Poprzez swoje programy edukacyjne przyczyniają się one do rozwijania szeregu kompetencji przekrojowych, takich jak praca zespołowa, umiejętności interpersonalne, zmysł inicjatywy i podejmowanie ryzyka. W przeciwieństwie do rzeczywistego świata biznesu, młodzi ludzie uczą się na błędach w bezpiecznym otoczeniu.

5.4.

W 2012 r. Komisja Europejska opublikowała sprawozdanie zatytułowane "Kształcenie w zakresie przedsiębiorczości w szkołach w Europie" 18 , w którym skupiono się na strategiach krajowych, programach nauczania i efektach uczenia się. Kształcenie w zakresie przedsiębiorczości jest obecnie promowane w większości krajów europejskich, przy czym przyjmowane jest zróżnicowane podejście w tym zakresie: 1) specjalne strategie/plany działania skoncentrowane wyłącznie na kształceniu w zakresie przedsiębiorczości; 2) zakrojone na szerszą skalę strategie edukacyjne lub gospodarcze, które obejmują cele kształcenia w zakresie przedsiębiorczości; 3) jednorazowe lub wielorazowe inicjatywy odnoszące się do kształcenia w zakresie przedsiębiorczości.

5.5.

Nie wszyscy rodzą się przedsiębiorcami. Przedsiębiorczość zwiększa możliwości sukcesu, jaki można odnieść na drodze zawodowej i życiowej. Należy jednak wspierać osoby, które mają talent do biznesu i odwagę, by swój przedsiębiorczy zmysł przekuwać w czyn.

5.5.1.

Inkubatory przedsiębiorczości są centrami innowacji i przedsiębiorczych działań. Można je znaleźć przy wielu uczelniach. Zapewniają bezpieczne otoczenie, w którym studenci mogą otrzymać profesjonalne wsparcie we wprowadzaniu w życie pomysłów na biznes, i mogą podejmować ryzyko nie ponosząc negatywnych skutków i nie uczestnicząc w kulturze porażki. Studenci w szkołach biznesu dysponujących inkubatorami mogą w bardziej bezpośredni sposób uczestniczyć w działalności podmiotów typu start-up rozpoczynających działalność gospodarczą. Mają też większe możliwości założenia własnego biznesu.

5.5.2.

Umiejętności biznesowe można nabywać również uczestnicząc w programach rozwoju umiejętności organizowanych poza systemem kształcenia ogólnego. Programy te obejmują coaching i działania mentorskie świadczone przez doświadczonych trenerów, przedsiębiorców i ekspertów w dziedzinie biznesu. Nie tylko pomagają przekazać potencjalnym przedsiębiorcom cenną wiedzę fachową z dziedziny biznesu, ale pozwalają im nawiązywać znajomości w środowisku istniejących przedsiębiorstw i przedsiębiorców.

5.5.3.

Programy rozwijania umiejętności biznesowych oferowane przez izby handlowe i przemysłowe w Europie zawierają różnorodne formy nauczania i praktyk, które pomagają w procesie określania i rozpoczynania działalności gospodarczej, określania i organizowania koniecznych zasobów oraz podejmowania ryzyka związanego z przedsięwzięciem. Wymienić tu można: Entrepreneurial Skills Pass (Austria) 19 , Startup@Campus (Belgia) 20 , Incuba' school (Francja), Long night of Start-ups (Niemcy) 21 , New Entrepreneurs Day (Hiszpania) oraz Bright and Young (Belgia) 22 .

5.6.

Zainteresowane podmioty i organizacje społeczeństwa obywatelskiego mogą odgrywać kluczową rolę, aktywnie przyczyniając się do skutecznego wdrażania i realizacji inicjatyw mających na celu promowanie przedsiębiorczości i wspieranie przedsiębiorczej postawy. Jednym z przykładów jest fińska fundacja Startup Sauna Foundation 23 , założona przez fińskich przedsiębiorców we współpracy z szeregiem zainteresowanych podmiotów publicznych.

6.

Jak uznawać umiejętności w zakresie przedsiębiorczości i nadawać im większość przejrzystość

6.1.

Ciągłe problemy z uznawaniem i przejrzystością umiejętności i kwalifikacji utrudniają wypracowanie odpowiedniego zestawu umiejętności i kwalifikacji, jak również rozwój mobilności koniecznej do osiągnięcia większego dopasowania umiejętności do rynku pracy, tak aby zwiększyć konkurencyjność i dobrobyt.

6.2.

Na szczeblu europejskim opracowano wiele narzędzi mających ułatwiać współpracę dzięki przejrzystości i uznawaniu umiejętności i kompetencji nabywanych w procesie kształcenia i szkolenia zawodowego oraz w systemie szkolnictwa wyższego w całej UE 24 .

6.3.

Poza narzędziami, o których mowa powyżej, istnieje wiele inicjatyw mających na celu przezwyciężenie niedopasowania umiejętności, a mianowicie europejska klasyfikacja umiejętności, kompetencji, kwalifikacji i zawodów (ESCO) oraz unijna panorama umiejętności. Aby poprawić mobilność, mamy również do dyspozycji system Europass, obejmujący Europass CV i europejski paszport umiejętności, oraz najnowszą wersję dyrektywy w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych 25 .

6.4.

Zapewnienie większej spójności między europejskimi ramami kwalifikacji (EQF), europejskimi systemami transferu i akumulacji punktów (ECTS i ECVET) oraz wielojęzyczną europejską klasyfikacją umiejętności, kompetencji, kwalifikacji i zawodów (ESCO) pomoże zagwarantować uznawanie kwalifikacji, uznanie pozaformalnego i nieformalnego kształcenia oraz zapewnianie doradztwa przez całe życie. Proces ten musi w dalszym ciągu mieć charakter kompleksowy i powinna mu towarzyszyć ocena różnych wykorzystywanych w tym celu instrumentów, tak aby zapewnić ich efektywność.

6.5.

W komunikacie "Nowe podejście do edukacji" 26 podkreśla się również potrzebę uznawania, oceny i weryfikacji umiejętności nabywanych poza szkołą, a tym samym zapewnienia profilu umiejętności odpowiadającego potencjalnym pracodawcom. Uznawanie umiejętności pozyskanych poza szkołą ma znaczenie w sytuacji, gdy rozważa się daną osobę jako kandydata do pracy, jednakże obowiązek oceny i uznawania tych umiejętności nie powinien spoczywać jedynie na pracodawcach.

6.6.

Ponadto strategie i ramy polityczne wspierające przenoszenie kwalifikacji są najczęściej związane z istniejącym prawodawstwem UE, a kilka z nich to inicjatywy krajowe dotyczące uznawania wcześniej nabytych kompetencji na poziomie państw członkowskich. Regularny przegląd i monitorowanie takich inicjatyw krajowych powinno mieć na celu wyszukiwanie dobrych praktyk i propagowanie wzajemnego uczenia się i wspólnych zasad 27 .

6.7.

EKES popiera propozycję KE, aby opracować ramy odniesienia kompetencji w zakresie przedsiębiorczości w kontekście ram kluczowych kompetencji, gdzie dzieli się kompetencje na ich części składowe w oparciu o zaczerpnięte z europejskich ram kwalifikacji poziomy i wskaźniki wyników kształcenia. Pomoże to zapewnić skoordynowane podejście między różnymi poziomami kształcenia oraz w procesie uwzględnienia pozaformalnego i nieformalnego uczenia się.

6.8.

EKES wyraża uznanie dla następujących dwóch wspólnych inicjatyw KE i OECD:

1)

inicjatywy "Przedsiębiorczość 360" 28 , która ma na celu rozwijanie przedsiębiorczości w szkołach i wśród instytucji kształcenia technicznego i zawodowego oraz udostępnia nieodpłatnie instrument samooceny, który zapewni wsparcie instytucjom i poszczególnym nauczycielom, pomagając im ulepszyć własne strategie i praktyki promowania przedsiębiorczości;

2)

internetowego narzędzia HEInnovate, które wspiera instytucje szkolnictwa wyższego w propagowaniu ducha przedsiębiorczości i innowacji w kontekście międzynarodowym 29 .

7.

Rola nauczycieli, instruktorów i liderów kształcenia

7.1.

Nauczyciele i pedagodzy odgrywają kluczową rolę jako mediatorzy kształcenia i propagatorzy nowych idei. Wdrażanie nowych procesów edukacyjnych i nowych technologii nauczania w klasie nie jest łatwym zadaniem; wymaga zaangażowania wykwalifikowanych nauczycieli, którzy staną na czele procesu zmian 30 . Powinni oni propagować alternatywne i pozaformalne podejścia do nauczania oraz stosować podejście indywidualne.

7.1.1.

Do zapewnienia sukcesu i skuteczności programów szkoleniowych dla przedsiębiorców zasadnicze znaczenie ma poziom nauczycieli i mentorów. W tym kontekście potencjalni przedsiębiorcy na wczesnych etapach swoich doświadczeń w świecie biznesu szczególnie cenią doświadczenia i wiedzę doświadczonych nauczycieli, przedsiębiorców z większą praktyką, którzy mogą dzielić się swoimi doświadczeniami 31 .

7.1.2.

Jednym z przykładów skuteczności programów szkolenia przedsiębiorców jest program organizowany przez irlandzką Krajową Fundację Nauczania Przedsiębiorczości (NFTE) 32 , w którym zapewnia się intensywne szkolenia dla nauczycieli, by wyposażyć nauczycieli ze szkół ponadpodstawowych i osób pracujących z młodzieżą w niezbędne kompetencje i zasoby, aby skutecznie mogli prowadzić szkolenia młodych ludzi w zakresie przedsiębiorczości. Uczestnicy, którzy z powodzeniem kończą ten program otrzymują świadectwo kwalifikacji (CET - Certified Entrepreneurship Trainers).

7.1.3.

Innym przykładem jest niderlandzki program działań na rzecz przedsiębiorczości w edukacji 33 , który ma na celu wzmocnienie ducha i postaw przedsiębiorczości wśród studentów przez ugruntowanie umiejętności i wiedzy z zakresu przedsiębiorczości w niderlandzkim systemie oświaty. Program obejmuje różne systemy szkoleń, które oferują szeroki zakres działań umożliwiających studentom nabywanie umiejętności w zakresie przedsiębiorczości na poszczególnych etapach kształcenia, jak również organizowanie szkoleń dla nauczycieli, by ułatwiać kształcenie w zakresie przedsiębiorczości.

7.2.

Nauczyciele, instruktorzy i liderzy kształcenia powinni starać się rozwijać własną kreatywność i innowacyjne postawy, podczas gdy szkoły powinny oferować środowisko kształcenia, które promuje przedsiębiorcze nastawienie i które jest otwarte na szerszą społeczność.

7.3.

W czerwcu 2013 r. Komisja opublikowała "Poradnik dla pedagogów" 34 zawierający listę podstawowych zasad dla nauczycieli przedsiębiorczości dotyczących oceniania jakościowych wyników nauczania, kształcenia horyzontalnego, kształcenia przyszłych nauczycieli i ich szkolenia w czasie pracy, opieki pedagogicznej, innowacji w metodach nauczania przedsiębiorczości oraz przedstawiający kluczowe wnioski płynące z praktycznych przykładów.

7.3.1.

Instytucje kształcące nauczycieli przedsiębiorczości powinny opracować jasną koncepcję kształcenia, tak aby wyposażyć ich w umiejętność nauczania również z myślą o potrzebach rynku pracy. Kształcenie wspierające przedsiębiorcze postawy musi być zintegrowane jako podejście horyzontalne i interdyscyplinarny przedmiot w programie nauczania.

7.3.2.

Programy szkolenia nauczycieli przedsiębiorczości powinny motywować uczących się nauczycieli do rozwijania własnej wiedzy, umiejętności i podstaw z dziedziny przedsiębiorczości.

7.3.3.

Należy udzielić wsparcia przy opracowywaniu bezpłatnych i ogólnodostępnych narzędzi cyfrowych on-line służących do zdobywania umiejętności biznesowych oraz przeanalizować sposoby współpracy z twórcami otwartego oprogramowania w celu promowania bezpłatnych narzędzi biznesowych, jak również szkolenia z takich narzędzi.

7.3.4.

Mobilność pedagogów w całej Europie jest ważna zwłaszcza w szkolnictwie wyższym; umożliwiają ją unijne programy uczenia się przez całe życie i inne instrumenty tworzone specjalnie w tym celu. W Europie potrzebna jest większa mobilność i wymiana doświadczeń nie tylko pomiędzy uniwersytetami, ale także między środowiskiem akademickim, w odpowiednich przypadkach, i światem biznesu. Należy opracować programy, które umożliwią pedagogom pobyt w innych instytucjach i/lub w podmiotach sektora prywatnego, co pozwoli im naprawdę się zaangażować, uczyć i rozwijać.

8.

Zasada partnerstwa

8.1.

Podczas formułowania działań edukacyjnych w zakresie przedsiębiorczości należy konsultować się ze środowiskiem biznesowym. Należy zagwarantować, aby absolwenci posiadali umiejętności pozwalające im osiągnąć sukces. Należy zaproponować, aby przedsiębiorstwa zaangażowały się bardziej w szkolenie menadżerów i pracowników w dziedzinie przedsiębiorczości, współpracy i udziału w zarządzaniu własną organizacją. Przedsiębiorstwa powinny również szkolić swoich pracowników w zakresie niezbędnych umiejętności i nowej wiedzy, a także podejmowania decyzji, w ramach warunków pracy umożliwiających im dostęp do programów szkoleń. Ponadto powinny one działać we współpracy ze środowiskiem oświatowym, tak aby młodzież zdobywała wiedzę na temat rynku pracy i potrafiła znaleźć na nim swoje miejsce.

8.2.

Szczególnie istotna w dziedzinie szkolenia jest łączność pomiędzy związkami zawodowymi a młodzieżą. Związki zawodowe mogą uczestniczyć w szkoleniu młodzieży w środowisku pracy poza szkołą lub placówkami kształcenia. Najbardziej doświadczeni i profesjonalni pracownicy mogą pracować z młodzieżą, stażystami i wolontariuszami jako mentorzy i korepetytorzy lub mogą stać się nauczycielami w specjalnych placówkach przyuczenia do zawodu. Takie więzi z przedsiębiorstwami mają duże znaczenie dla kształcenia młodych ludzi w zakresie procesu zachodzącego na rynku pracy i stosunków pracy. Najważniejszym partnerem do prac nad skutecznym tworzeniem strategii nauczania i szkolenia są związki zawodowe nauczycieli, ale współpraca ze środowiskiem biznesu ma kluczowe znaczenie.

8.3.

Przede wszystkim, w kontekście społecznego partnerstwa, pracodawcy i organizacje pracowników muszą zaangażować się w tworzenie krajowych strategii uczenia się przez całe życie i planów działania wdrażających gwarancje dla młodzieży. EKES popiera ramy działania na rzecz zatrudnienia młodzieży 35 opracowane przez europejskich partnerów społecznych.

8.4.

Kluczowe znaczenie ma zapewnienie udziału organizacji społeczeństwa obywatelskiego. Pozwoliłoby to różnym organizacjom społeczeństwa obywatelskiego (stawiającym w centrum swojego zainteresowania kobiety, młodzież, rodziny, osoby niepełnosprawne, migrantów, mniejszości i inne grupy) skupić się bardziej efektywnie na potrzebach i priorytetach konkretnych grup obywateli w systemach kształcenia i na rynku pracy.

8.5.

Rodzina nadal odgrywa ważną rolę, o czym była już mowa w opinii Komitetu 36 .

9.

Efektywne wykorzystanie istniejących i nowych programów

9.1.

Erasmus+ 37 , nowy program Komisji na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu na lata 2014-2020, ma na celu zwiększenie umiejętności młodzieży i jej zdolności do zatrudnienia, jak również zmodernizowanie działań na rzecz jej kształcenia, szkolenia i pracy. Siedmioletni program będzie dysponował budżetem wynoszącym 14,7 mld euro, co stanowi 40-procentowy wzrost w stosunku do obecnego poziomu wydatków i odzwierciedla zaangażowanie UE w inwestowanie w tych obszarach. Erasmus+ pozwoli ponad czterem milionom Europejczyków uczyć się, zdobywać doświadczenie zawodowe i uczestniczyć w wolontariacie za granicą. Program ten stanowi ważny krok naprzód i niesie znaczny potencjał w zakresie wspierania kształcenia przedsiębiorców, na przykład przez zachęcanie do upowszechniania współpracy przedsiębiorstw i placówek oświatowych w ramach sojuszu na rzecz wiedzy w kształceniu wyższym oraz sojuszu na rzecz umiejętności sektorowych w kształceniu i szkoleniu zawodowym.

9.2.

W UE funkcjonują także inne programy i instrumenty wspierające kształcenie w zakresie przedsiębiorczości: EFS 38 , ESCO - europejska klasyfikacja umiejętności, kompetencji, kwalifikacji i zawodów 39 , COSME 40 , "Horyzont 2020" 41 , "Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych" 42 i "Kreatywna Europa" 43 .

Bruksela, dnia 27 maja 2015 r.

	Przewodniczący
	Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego
	Henri MALOSSE

Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie wspierania kreatywności, ducha przedsiębiorczości oraz mobilności w dziedzinie kształcenia i szkolenia (opinia z inicjatywy własnej).

Dz.U.UE.C.2015.332.20

Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie wspierania kreatywności, ducha przedsiębiorczości oraz mobilności w dziedzinie kształcenia i szkolenia

(opinia z inicjatywy własnej)