Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1007/2009 w sprawie handlu produktami z fok.

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2015.332.77

Akt nienormatywny
Wersja od: 8 października 2015 r.

Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1007/2009 w sprawie handlu produktami z fok

(COM(2015) 45 final - 2015/0028 (COD))

(2015/C 332/09)

(Dz.U.UE C z dnia 8 października 2015 r.)

Sprawozdawca: Thomas McDONOGH

Parlament Europejski, w dniu 12 lutego 2015 r., oraz Rada, w dniu 20 lutego 2015 r., postanowiły, zgodnie z art. 114 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zasięgnąć opinii Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie

wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1007/2009 w sprawie handlu produktami z fok

(COM(2015) 45 final - 2015/0028 (COD)).

Sekcja Rolnictwa, Rozwoju Wsi i Środowiska Naturalnego, której powierzono przygotowanie prac Komitetu w tej sprawie, przyjęła swoją opinię dnia 5 maja 2015 r.

Na 508. sesji plenarnej w dniach 27-28 maja 2015 r. (posiedzenie z dnia 27 maja 2015 r.) Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny przyjął 161 głosami (9 osób wstrzymało się od głosu) następującą opinię:

1.
Wnioski i zalecenia
1.1.
Potrzebna jest zmiana przepisów UE w celu dostosowania się do zaleceń i postanowień dotyczących rozporządzenia podstawowego, wydanych dnia 18 czerwca 2014 r., kiedy to Organ Rozstrzygania Sporów WTO (ORS) przyjął raporty panelu i Organu Apelacyjnego.
1.2.
Różne organy, w tym UE, powinny rygorystycznie egzekwować przepisy i zasady dotyczące humanitarnego zabijania fok. Należy podjąć wszelkie możliwe kroki, aby wyeliminować niepotrzebne cierpienie populacji fok. Na przykład mające miejsce w okresie wiosennym w Kanadzie zabijanie młodych fok poprzez ich zatłuczenie w najlepszym wypadku można uznać za barbarzyńskie. Organizacje obrony praw zwierząt na całym świecie nieustannie przeciwstawiają się tej praktyce. EKES potępia tę metodę zabijania.
1.3.
Trzeba ustanowić realistyczne i możliwe do zweryfikowania kwoty, w tym dopuszczalne metody zabijania, w odniesieniu do tradycyjnego polowania na foki praktykowanego przez Eskimosów w celu utrzymania się przy życiu. Jednocześnie należy mieć na uwadze dobrostan zwierząt.
1.4.
Kwoty, limity polowania, inne zagadnienia związane z przestrzeganiem przepisów itp. powinny być właściwie monitorowane i kontrolowane.
1.5.
Minimalne wymogi w zakresie programu identyfikowalności można by sformułować jako zestaw wymogów, które muszą spełnić podmioty gospodarcze pragnące importować do UE, włączając w to trzy zasadnicze aspekty 1 :
1)
wymogi identyfikacyjne;
2)
sprawozdania oraz wymogi dotyczące przechowywania danych;
3)
zdolność do przedstawienia sprawozdań z identyfikowalności (weryfikacja).
2.
Wprowadzenie
2.1.
W rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1007/2009 z dnia 16 września 2009 r. w sprawie handlu produktami z fok ("rozporządzenie podstawowe") ustanowiono ogólny zakaz wprowadzania tych produktów do obrotu w Unii.
2.2.
W rozporządzeniu podstawowym zawarto wyjątek od tego ogólnego zakazu, jakim jest wprowadzanie do obrotu produktów z fok będących owocem tradycyjnych polowań prowadzonych przez Eskimosów oraz inne społeczności autochtoniczne i przyczyniających się do ich utrzymania ("wyjątek SA").
2.3.
Kolejnym wyjątkiem zawartym w rozporządzeniu jest przywóz produktów z fok pochodzących z polowań, których jedynym celem jest zrównoważone gospodarowanie zasobami morskimi, wyłącznie na zasadzie niedochodowości oraz nie w celach handlowych ("wyjątek GZM") oraz przywóz produktów z fok mający charakter sporadyczny i składający się wyłącznie z towarów przeznaczonych do użytku osobistego podróżnych lub ich rodzin.
2.4.
Rozporządzenie Komisji (UE) nr 737/2010 z dnia 10 sierpnia 2010 r. ustanawia szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia podstawowego.
2.5.
Oba akty prawne ("przepisy UE dotyczące fok") zostały zakwestionowane przez Kanadę i Norwegię na forum Światowej Organizacji Handlu (WTO) w związku ze sporem "Wspólnoty Europejskie - środki zakazujące importu produktów z fok i obrotu nimi" (DS400 i DS401).
2.6.
W sprawozdaniach WTO stwierdzono, że zakaz obrotu produktami z fok można z zasady uznać za uzasadniony ze względów natury moralnej dotyczących dobrostanu fok, zakwestionowano jednak ustanowienie wyjątku SA i wyjątku GZM.
2.7.
Wyjątek GZM uznano za nieuzasadniony, ponieważ ewentualne różnice w wymiarze handlowym pomiędzy polowaniami komercyjnymi i polowaniami GZM (prowadzonymi na małą skalę, na zasadzie niedochodowości) mogłyby okazać się niewystarczające, by uzasadnić to rozróżnienie.
2.8.
W odniesieniu do wyjątku SA, który zasadniczo odzwierciedla uprawnione rozróżnienie, Organ Apelacyjny orzekł, że niektóre zawarte w nim sformułowania oraz sposób stosowania są wyrazem "arbitralnej lub nieuzasadnionej dyskryminacji".
2.9.
W dniu 10 lipca 2014 r. Unia Europejska poinformowała Organ Rozstrzygania Sporów (ORS), że zamierza wdrożyć zalecenia i postanowienia ORS dotyczące tego sporu w sposób uwzględniający jej zobowiązania w ramach WTO.
2.10.
W dniu 5 września 2014 r. Unia Europejska, Kanada i Norwegia uzgodniły, że rozsądnym okresem dla wdrożenia zaleceń i postanowień ORS jest 16 miesięcy. Okres ten upłynie zatem w dniu 18 października 2015 r.
2.11.
Celem wniosku jest wdrożenie zaleceń i postanowień ORS w odniesieniu do rozporządzenia podstawowego. Stanowi on również podstawę prawną dla dostosowania rozporządzenia (UE) nr 737/2010 do wyżej wymienionych postanowień.
2.12.
W odpowiedzi na wątpliwości związane z wyjątkiem GZM usuwa się ten wyjątek z rozporządzenia podstawowego. W odpowiedzi na wątpliwości związane ze sformułowaniami i sposobem stosowania wyjątku SA zmienia się ten wyjątek, w szczególności łącząc jego stosowanie z poszanowaniem dobrostanu zwierząt oraz ustanawiając limit dla ilości produktów z fok, jakie mogą być wprowadzone do obrotu, jeżeli skala polowań lub inne okoliczności świadczą o tym, że polowania są prowadzone głównie w celach handlowych.
2.13.
Ponadto eksperci Komisji współpracują z ekspertami z Kanady w celu ustanowienia koniecznego systemu świadectw, aby umożliwić kanadyjskim Eskimosom korzystanie z wyjątku dotyczącego Eskimosów w ramach przepisów UE dotyczących fok.
2.14.
Różne zainteresowane rządy powinny ustanowić strukturę regulującą wprowadzanie do obrotu produktów Eskimosów.
3.
Uwagi ogólne
3.1.
Polowanie na foki jest integralną częścią kultury i tożsamości Eskimosów i innych autochtonicznych społeczności i w znacznym stopniu przyczynia się do ich utrzymania. Pełny zakaz polowań na foki, wprowadzony kilka lat temu z powodu presji opinii publicznej, spowodował głęboki kryzys wśród Eskimosów, prowadzący do ubóstwa oraz niezdolności zapewnienia przetrwania tej społeczności. Obecnie 90 % Eskimosów jest bez pracy, a spora ich liczba jest całkowicie zależna od zabezpieczenia społecznego. Dlatego też niedawno ponownie zezwolono na prowadzenie polowań na foki przez Eskimosów oraz inne społeczności autochtoniczne w celu przetrwania.
3.2.
EKES proponuje zaangażowanie Eskimosów w proces między Komisją Europejską a rządem Kanady, aby wspólnie znaleźć najlepszy sposób na zapewnienie Eskimosom prawa do przetrwania, przy jednoczesnej ochronie fok przed międzynarodowym handlem i wyginięciem.
3.3.
Stosowanie prawdziwie humanitarnej metody zabijania w sposób stały i skuteczny jest niemożliwe w przypadku polowań prowadzonych przez Eskimosów i inne autochtoniczne społeczności, podobnie jak w przypadku wszelkich innych polowań na foki. Należy jednak, w świetle celów, jakie ma realizować rozporządzenie (WE) nr 1007/2009, uzależnić wprowadzanie do obrotu w UE produktów pochodzących z polowań prowadzonych przez Eskimosów oraz inne społeczności autochtoniczne od prowadzenia tych polowań w sposób oszczędzający zwierzętom w możliwie największym stopniu bólu, stresu, strachu i innych form cierpienia.
3.4.
Rozporządzenie (WE) nr 1007/2009 zezwala również w drodze wyjątku na wprowadzanie do obrotu produktów z fok pochodzących z polowań, których jedynym celem jest zrównoważone gospodarowanie zasobami morskimi.
3.5.
Uznając znaczenie polowań, których jedynym celem jest zrównoważone gospodarowanie zasobami morskimi, należy zauważyć, że w praktyce rozróżnienie tego rodzaju polowań od polowań prowadzonych na dużą skalę głównie w celach handlowych może być trudne. Może to prowadzić do nieuzasadnionej dyskryminacji pomiędzy przedmiotowymi produktami z fok. Z tego względu ten wyjątek nie powinien już dłużej obowiązywać.
3.6.
Wprowadzanie do obrotu produktów z fok dozwolone jest jedynie w przypadkach, gdy produkty te pochodzą z polowań prowadzonych przez Eskimosów i inne społeczności autochtoniczne, pod warunkiem że spełnione są wszystkie następujące warunki:
a)
polowania są tradycyjnie przeprowadzane przez przedmiotową społeczność;
b)
polowanie przyczynia się do zaspokojenia potrzeb bytowych społeczności i nie jest prowadzone głównie w celach handlowych;
c)
polowanie jest prowadzone w sposób oszczędzający zwierzętom bólu, stresu, strachu i innych form cierpienia w największym stopniu, z poszanowaniem zarazem tradycyjnego stylu życia i potrzeb bytowych społeczności.
3.7.
EKES zgadza się z warunkami dotyczącymi wprowadzania do obrotu produktów z fok, ale sugeruje, by Komisja Europejska znalazła właściwą równowagę pomiędzy ochroną fok a potrzebą polowań Eskimosów, ponieważ ma to kluczowe znaczenie dla przetrwania tej społeczności. Niepragmatyczne podejście do wykładni tych warunków mogłoby w praktyce przeszkodzić Eskimosom w polowaniach na foki.
3.8.
EKES uważa za pożyteczne:
a)
ustanowienie specjalnego statusu dla produktów z fok wytworzonych przez Eskimosów zgodnie z tradycyjnymi metodami polowania (np. "tradycyjnie upolowane przez Eskimosów"); w tym wypadku, aby uniknąć sporów międzynarodowych, wskazane byłoby jasne określenie tego pojęcia jako "nie dla celów przemysłowych";
b)
stworzenie systemu śledzenia, etykietowania i specjalnego oznakowania w celu monitorowania działalności Eskimosów oraz ochrony i informowania konsumentów;
c)
rozważenie wprowadzenia kwot w wypadku podejrzenia nadużyć.
3.9.
Przywóz produktów z fok jest również dozwolony w przypadkach, gdy ma on charakter sporadyczny i składa się wyłącznie z towarów przeznaczonych do użytku osobistego podróżnych lub ich rodzin. Charakter i ilość tych towarów nie może wskazywać na przywóz w celach handlowych.
3.10.
Dalsze rozwiązania z zakresu identyfikowalności zależą od systemu, jaki zostanie wprowadzony, i obowiązków przypisanych różnym zainteresowanym stronom. W kontekście rozporządzenia w sprawie handlu produktami z fok te minimalne wymogi należy interpretować w następujący sposób:

Wymogi identyfikacyjne

Wymogi identyfikacyjne obejmują zasadniczo trzy elementy:

-
myśliwego (Eskimosa bądź autochtona lub licencjonowanego myśliwego do celów zarządzania zasobami) posiadającego niepowtarzalny numer identyfikacyjny,
-
punkt gromadzenia (wskazujący terytorium lub położenie geograficzne),
-
produkt (głównie śledzenie historii transakcji między myśliwym a punktem gromadzenia).

Ponadto konieczne może być określenie dodatkowo (lub zamiast tych definicji) "polowania", jeśli nie jest ono bezpośrednio związane z myśliwym, nie istnieje punkt gromadzenia bądź nie obejmuje ono całego kraju, lecz jedynie konkretne regiony.

3.11.
Przy podejmowaniu decyzji, która będzie ostateczna i wiążąca, WTO musi pogodzić sprzeczne zapisy zawarte w umowach międzynarodowych, które mają prawie 70 lat. Jeden z nich zakazuje "arbitralnej lub nieuzasadnionej dyskryminacji" między krajami. Inny stwierdza, że państwa mogą działać w sposób, który jest "niezbędny do ochrony moralności publicznej" 2 .
3.12.
"Wielkość narodu i jego postęp moralny można ocenić po tym, jak traktuje on zwierzęta" 3 .

Bruksela, dnia 27 maja 2015 r.

Przewodniczący
Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego
Henri MALOSSE
1 Finansowane przez Komisję badanie na temat środków wykonawczych dotyczących handlu produktami z fok przeprowadzone przez firmę konsultingową COWI we współpracy z ECORYS.
2 A. Butterworth and M. Richardson, Marine. Policy 38, 457-469; 2013.
3 Cytat przypisywany Mahatmie Gandhiemu.

© Unia Europejska, http://eur-lex.europa.eu/
Za autentyczne uważa się wyłącznie dokumenty Unii Europejskiej opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.