Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego Szkolenie zawodowe: skuteczność systemów przewidywania zapotrzebowania i dopasowywania umiejętności do potrzeb rynku pracy oraz rola partnerów społecznych i różnych zainteresowanych stron (opinia rozpoznawcza na wniosek prezydencji portugalskiej)
Dz.U.UE.C.2021.286.20
Akt nienormatywnyOpinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego "Szkolenie zawodowe: skuteczność systemów przewidywania zapotrzebowania i dopasowywania umiejętności do potrzeb rynku pracy oraz rola partnerów społecznych i różnych zainteresowanych stron"
(opinia rozpoznawcza na wniosek prezydencji portugalskiej)
(2021/C 286/05)
Wniosek prezydencji portugalskiej w Radzie UE | 26.10.2020 |
Podstawa prawna | Artykuł 304 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej |
Decyzja Prezydium | 28.10.2020 |
Sekcja odpowiedzialna | Sekcja Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Obywatelstwa |
Data przyjęcia przez sekcję | 16.4.2021 |
Data przyjęcia na sesji plenarnej | 27.4.2021 |
Sesja plenarna nr | 560 |
Wynik głosowania | |
(za/przeciw/wstrzymało się) | 222/0/4 |
Są również przygotowani, by wspomagać poradnictwo zawodowe dla wszystkich odbiorców.
Poszukiwane umiejętności różnią się w zależności od kraju. Różnice te są jednak zależne od poziomu krajowego systemu produkcji przemysłowej w porównaniu z potrzebami gospodarki ukierunkowanej na usługi lub turystykę. Chociaż ogólny poziom poszukiwanych umiejętności wykazuje tendencję wzrostową, zapotrzebowanie występuje również na niższym poziomie kwalifikacji, na którym korzysta się z imigracji.
Kształcenie i szkolenie zawodowe to dziedzina edukacji najbliższa rynkowi pracy i jego potrzebom w zakresie umiejętności. Kształcenie zawodowe podstawowe, które na ogół proponuje się na poziomie średnim II stopnia, odbywa się w środowisku szkolnym lub zawodowym w ośrodkach szkoleniowych i przedsiębiorstwach. Stosunek liczby młodych ludzi biorących udział w szkoleniu zawodowym do liczby młodych ludzi, którzy zdobywają wykształcenie ogólne, różni się w całej Unii Europejskiej, ale wszędzie stopniowo maleje. Wniosek ten skłania na ogół do wprowadzenia środków naprawczych lub zachęcających zarówno z inicjatywy władz publicznych, jak i środowisk zawodowych, w tym partnerów społecznych. Wśród tych środków nowy europejski program na rzecz umiejętności kładzie nacisk na cyfryzację treści szkoleń.
System ustawicznego kształcenia zawodowego koncentruje się głównie na pracy, a większość szkoleń odbywa się w miejscu pracy.
Należy wzmocnić rolę, którą partnerzy społeczni odgrywają we wszystkich krajach na różnych szczeblach. Dzięki swemu doświadczeniu biorą oni udział w określaniu zapotrzebowania na obecne i przyszłe umiejętności w swych branżach zawodowych lub na krajowym szczeblu międzybranżowym. Bardzo często uczestniczą również w określaniu ram kwalifikacji i dyplomów, w zarządzaniu systemami kształcenia, w zarządzaniu funduszami na szkolenie zawodowe i przygotowanie zawodowe oraz w systemie poradnictwa zawodowego przez całe życie. Ponadto kształcenie zawodowe jest zazwyczaj przedmiotem negocjacji prowadzonych przez partnerów społecznych w ramach rokowań zbiorowych.
Zatem Europejska Konfederacja Związków Zawodowych (EKZZ) propaguje dialog społeczny w tej dziedzinie zarówno na szczeblu europejskim, jak i krajowym. SMEunited uważa, że rządy powinny powierzyć zarządzanie przygotowaniem zawodowym partnerom społecznym. BUSINESS EUROPE opowiada się za tym, by partnerzy społeczni określali zapotrzebowanie na programy szkoleniowe i by wspólnie z organizatorami szkoleń negocjowano szkolenie pracowników.
EKES domaga się zaangażowania partnerów społecznych u boku innych zainteresowanych stron w celu łatwiejszego rozpoznawania potrzeb, zasobów i działań, które należy wdrożyć, oraz wnosi o ich wzajemną współpracę w oparciu o środki, które zainteresowane strony są w stanie zapewnić. Dotyczy to w szczególności: przedsiębiorstw, branż zawodowych i innych organizacji zawodowych i międzybranżowych, sektorowych i krajowych partnerów społecznych, krajowych ram kwalifikacji lub systemów klasyfikacji kwalifikacji zawodowych, władz regionalnych i regionalnych organów publicznych lub parapublicznych, władz krajowych, organizacji społeczeństwa obywatelskiego, przedsiębiorstw społecznych, służb socjalnych, organizacji opieki społecznej, placówek poradnictwa zawodowego i wsparcia na rzecz integracji zawodowej, reintegracji z rynkiem pracy i pośrednictwa pracy, w tym dla osób z niepełnosprawnościami, oraz organizacji szkolenia zawodowego (IVET/CVET 6 ).
Zasada kształcenia dualnego pozwala na połączenie systemów kształcenia i możliwości szkoleniowych przedsiębiorstw, które w znacznym stopniu ułatwiają trwałą integrację zawodową mającą na celu wspieranie rozwoju działalności gospodarczej. Chociaż przeważająca większość pracodawców w pełni wywiązuje się z obowiązku szkolenia w formach naprzemiennych, należy zwrócić szczególną uwagę na przewidywanie i zakazywanie wszelkich nadużyć związanych z produktywnymi i nieodpłatnymi miejscami pracy obsadzonymi przez osoby korzystające z kształcenia dualnego.
Christa SCHWENG | |
Przewodnicząca | |
Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego |
ZAŁĄCZNIK
PRZYKŁADY NAJLEPSZYCH PRAKTYK
PRZYKŁADY NAJLEPSZYCH PRAKTYK
W tym kraju 45 % osób w wieku 15-19 lat uczy się zawodu. W większości przypadków kształcenie młodych ludzi, którzy decydują się na łączenie nauki w szkole z pracą w przedsiębiorstwie, trwa trzy lata. Zawodu uczy się 130 tys. młodych ludzi. Spędzają oni 80 % czasu w przedsiębiorstwie, tj. cztery dni w tygodniu szkolenia praktycznego i jeden dzień w tygodniu w szkole.
Przygotowanie zawodowe jest prawem gwarantowanym ustawowo: uczniowie, którzy nie znajdują miejsca na praktykę zawodową ze względu na złe wyniki nauki w szkole, są przyuczani do zawodu w warsztatach publicznych.
Ogólnie w Austrii osoba ucząca się zawodu ma trzykrotnie większe szanse na znalezienie pracy niż młoda osoba, która zakończyła naukę wraz z ustaniem obowiązku szkolnego. W 2018 r. stopa bezrobocia osób poniżej 25. roku życia wyniosła 9,6 %.
Przygotowanie operacyjne do zatrudnienia (POE) we Francji
Przygotowanie operacyjne do zatrudnienia jest szybką i odpowiednio dostosowaną reakcją na potrzeby gwałtownie zmieniających się zawodów. Jest to szkolenie pozwalające nabyć lub rozwinąć umiejętności zawodowe niezbędne do zaspokojenia wcześniej określonych potrzeb rekrutacyjnych.
Przygotowaniem operacyjnym do zatrudnienia (POE) kierują wspólnie Pôle Emploi (publiczne służby zatrudnienia) oraz przedsiębiorstwo lub branża zawodowa. Trwa ono nie dłużej niż 400 godzin, obejmuje okres praktyki w przedsiębiorstwie i uprawnia do uzyskania statusu stażysty w ramach szkolenia zawodowego oraz do wynagrodzenia. Na zakończenie, jeżeli poziom wymagany do obsadzenia stanowiska zostanie osiągnięty, kandydat podpisuje z firmą, która go wybrała, trwałą umowę o pracę.
W ciągu ostatnich trzech lat z POE korzystało 70 tys. stażystów rocznie, przy czym wskaźnik zatrudnienia wyniósł około 80 %.
Rola partnerów społecznych w Niemczech
Doświadczenie partnerów społecznych gwarantuje zgodność profili zawodowych z wymogami rynku pracy, tak aby elementy szkolenia były łatwo włączane do procesów produkcji i świadczenia usług przez przedsiębiorstwa.
W Niemczech umowy w sprawie szkoleń zawodowych są najczęściej negocjowane przez partnerów społecznych, a następnie włączane do sektorowych układów zbiorowych. W przypadku gdy treść szkoleń nie spełnia już wymogów rynku pracy, partnerzy społeczni dokonują ich przeglądu lub opracowują nowe szkolenia z myślą o nowych zawodach.
Organizacje ochrony socjalnej ds. przygotowania zawodowego i ich profesjonalne służby wspierają samodzielność młodych ludzi znajdujących się w niekorzystnej sytuacji i młodych ludzi z niepełnosprawnościami oraz zapewniają im wsparcie zawodowe w oparciu o finansowanie publiczne i przepisy prawa socjalnego (Sozialgesetzbuch).
Negocjacje dotyczące porozumienia strategicznego w sprawie szkolenia zawodowego w Portugalii
W ramach Stałego Komitetu ds. Dialogu Społecznego rząd Portugalii rozpoczął proces negocjacji dotyczących strategicznego porozumienia w sprawie szkolenia zawodowego i uczenia się przez całe życie. Grupa robocza skupia obecnie przedstawicieli rządu, organów nadzoru i partnerów społecznych w celu zawarcia porozumienia w sprawie zarządzania systemem szkoleń, a także jego regulacji i finansowania. Umowa ma również na celu poprawę jakości szkoleń, zdolności szybkiego dostosowania krajowych ram kwalifikacji, reagowania na potrzeby sektorowe, zachęt do szkolenia dla przedsiębiorstw i osób fizycznych, innowacji pedagogicznych oraz szkoleń cyfrowych i na odległość.
System dualny w Polsce
W polskim systemie edukacji kształcenie dualne jest połączeniem kształcenia szkolnego w zakresie wiedzy teoretycznej oraz pracy w przedsiębiorstwie w celu zdobycia praktycznego doświadczenia w miejscu pracy. Czas trwania kształcenia w szkołach zawodowych wynosi 2-5 lat. W ramach dualnego systemu kształcenia szkolenie praktyczne odbywa się na podstawie umowy o szkolenie zawodowe. Szkolenie teoretyczne jest przedmiotem umowy o przygotowanie zawodowe zawieranej między kierownikiem placówki oświatowej a pracodawcą przyjmującym praktykanta. Od września 2019 r. wszyscy uczniowie szkół zawodowych, którzy nie korzystają z tego programu, mają dostęp do płatnego stażu u pracodawcy. Należy zauważyć, że przedsiębiorstwa rzemieślnicze opracowały szkolenie w formach naprzemiennych z udziałem 23,5 tys. rzemieślników i przyjęły prawie 65 tys. młodych ludzi.
© Unia Europejska, http://eur-lex.europa.eu/
Za autentyczne uważa się wyłącznie dokumenty Unii Europejskiej opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.