Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów Plan inwestycyjny na rzecz zrównoważonej Europy - Plan inwestycyjny na rzecz Europejskiego Zielonego Ładu(COM(2020) 21 final).
Dz.U.UE.C.2020.311.63
Akt nienormatywnyOpinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego "Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów »Plan inwestycyjny na rzecz zrównoważonej Europy - Plan inwestycyjny na rzecz Europejskiego Zielonego Ładu«"
(2020/C 311/09)
(Dz.U.UE C z dnia 18 września 2020 r.)
Sprawozdawca: Carlos TRIAS PINTÓ
Współsprawozdawca: Petr ZAHRADNÍK
Wniosek o konsultację | Komisja Europejska, 6.2.2020 |
Podstawa prawna | Art. 304 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej |
Sekcja odpowiedzialna | Sekcja ds. Unii Gospodarczej i Walutowej oraz Spójności Gospodarczej i Społecznej |
Data przyjęcia przez sekcję | 13.5.2020 |
Data przyjęcia na sesji plenarnej | 10.6.2020 |
Sesja plenarna nr | 552 |
Wynik głosowania (za/przeciw/wstrzymało się) | 220/1/8 |
4.1.1. W kontekście łagodzenia pandemii COVID-19 EKES z zadowoleniem przyjmuje wszystkie proponowane środki mające pomóc w utrzymaniu płynności finansowej sektorów i przedsiębiorstw dzięki instrumentom opartym na gwarancji EBI, które mogłyby również przyczynić się do przekształcenia tego ostatniego w unijny bank klimatyczny.
4.1.2. Jednym z głównych wniosków płynących z nadzwyczajnego kryzysu w wymiarze ludzkim i gospodarczym spowodowanego pandemią koronawirusową jest potrzeba wzmocnienia Europejskiego Instrumentu Stabilizacji Inwestycji (EISI), by mógł on reagować za pomocą odpowiednich inwestycji publicznych na konkretne wyzwania stojące przed poszczególnymi krajami. Potrzebne są również środki, które pomogą państwom członkowskim lepiej wykorzystać ich systemy podatkowe i zachęty w ramach polityki publicznej 7 w celu ożywienia krajowych gospodarek.
4.1.3. EKES zaznacza również, że planowana reforma porozumienia ustanawiającego Europejski Mechanizm Stabilności (EMS) powinna iść w parze z BICC i europejskim systemem gwarantowania depozytów. Podjęto już znaczne wysiłki w zakresie ograniczania ryzyka w sektorze bankowym (ograniczenie kredytów zagrożonych, minimalne wymogi w zakresie funduszy własnych i narastanie zobowiązań kwalifikowalnych, zasady postępowania w przypadku stwierdzenia niewypłacalności itp.).
4.1.4. EKES zgadza się z rolą EBI jako unijnego banku klimatycznego oraz docenia znaczenie współpracy z innymi instytucjami finansowymi. Zgodnie z zasadą proporcjonalności konieczne jest zapewnienie wystarczającej płynności wszystkim potencjalnym bankom, które mogłyby być zaangażowane w operacje związane z Zielonym Ładem.
4.2.1. Istnieje potrzeba rzetelnej i bardziej ambitnej taksonomii zrównoważonej działalności, w tym aspektów społecznych, oraz tworzenia synergii i powiązań z postępami ONZ poprzez odpowiednie włączenie celów zrównoważonego rozwoju do europejskiego semestru. Decyzje dotyczące sposobów wydawania unijnych funduszy naprawczych powinny opierać się na ogólnounijnej taksonomii zielonego finansowania, które ma na celu nagradzanie inwestycji w czyste technologie.
4.2.2. EKES wzywa do głębszego i lepszego wykorzystania publicznych danych statystycznych i wzmocnienia roli Eurostatu w dostarczaniu wiarygodnych danych dotyczących osiągniętych wyników w zakresie zrównoważonego rozwoju. Należy wzmocnić związek z oenzetowskimi wskaźnikami realizacji celów zrównoważonego rozwoju i przepisami EBI.
4.2.3. Potrzebne są rozwiązania technologiczne mające na celu uzyskanie szczegółowych danych z różnych źródeł (w tym z lokalizacji geoprzestrzennej) i zapewnienie porównywalności między krajami. Jednocześnie przegląd dyrektywy w sprawie informacji niefinansowych (2014/95/UE) mógłby przyczynić się do ujawniania ujednoliconych informacji wysokiej jakości, które byłyby bardziej kompletne, istotne i porównywalne dzięki zharmonizowanej metodologii 8 , z uwzględnieniem zaleceń Grupy Zadaniowej ds. Ujawniania Informacji Finansowych Związanych z Klimatem.
4.2.3.1. MŚP powinny mieć dostęp do ujawnianych informacji niefinansowych, jak również do pomocy technicznej, by mogły łatwo pozyskiwać kluczowe dane (w celu opracowywania KPI 9 ).
4.2.4. Dynamiczna taksonomia zrównoważonej działalności: należy cenić i uwzględniać praktyki rynkowe towarzyszące wskaźnikom silnego oddziaływania. EKES podkreśla znaczenie testów rynkowych przy wyborze odpowiednich projektów 10 .
4.2.4.1. EKES podkreśla, że zastosowanie bardziej precyzyjnych metodologii jest niezbędne, jeżeli są one dostępne, z myślą o opracowaniu systemów oceny punktowej opartych na wiarygodnych informacjach dostarczanych przez przedsiębiorstwa w celu spełnienia wszystkich norm dotyczących produktów finansowych (etykiety, obligacje ekologiczne i wskaźniki referencyjne zrównoważonego rozwoju) opracowanych w planie działania w zakresie finansowania zrównoważonego wzrostu gospodarczego.
4.2.4.2. Potrzebne są informacje zwrotne na temat procesu dokonywania przeglądu obliczeń skutków przez różne grupy redakcyjne ONZ (w szczególności w odniesieniu do podatku od emisji dwutlenku węgla i handlu uprawnieniami do emisji dwutlenku węgla, które są kluczowym aspektem zapewnienia wiarygodnych wskaźników referencyjnych).
4.2.5. EKES z zadowoleniem przyjmuje plan oceny skutków dotyczący zwiększenia celów UE w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych do 2030 r., który ma zostać opublikowany przed latem 2020 r., wraz z analizą potrzeb inwestycyjnych. Ponadto EKES wzywa również do określenia skutków związanych z postępami we wdrażaniu agendy ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i europejskiego filaru praw socjalnych.
4.2.6. Instytucje kontrolne i inne publiczne organy monitorujące, takie jak Europejski Trybunał Obrachunkowy, powinny również pełnić rolę uzupełniającą w monitorowaniu społecznych konsekwencji związanych z realizacją wyżej wspomnianych celów dotyczących ograniczenia emisji.
4.2.7. EKES podkreśla też potencjał technologii dużych zbiorów danych i sztucznej inteligencji w zakresie dostosowania preferencji inwestorów do celów inwestycji. Należy również przeanalizować rozwiązania w zakresie uczenia się maszyn, aby przekierować przepływy inwestycyjne na określone sektory lub działania, które obejmują zasady z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego.
4.3.1. Poprzednie działania KE i Europejskiego Centrum Doradztwa Inwestycyjnego w zakresie budowania zdolności są dobrą podstawą do stworzenia szeregu zrównoważonych projektów, lecz należy zastosować bardziej solidne metody umożliwiające rzeczywistą reorientację przepływów finansowych w kierunku gospodarki ekologicznej.
4.3.2. EKES zgadza się na utworzenie punktu kompleksowej obsługi w celu ułatwienia dostępu do finansowania zarówno publicznym, jak i prywatnym promotorom projektów i pośrednikom finansowym. W przypadku MŚP EKES popiera strukturalną współpracę z organizacjami przedstawicielskimi.
4.4.1. Należy zapewnić ją obywatelom począwszy od wieku przedszkolnego: obywatele europejscy są coraz częściej zainteresowani tym, aby ich oszczędności i inwestycje były związane z celami społecznymi i środowiskowymi. Wiedza finansowa (głębsze zrozumienie tego, w jaki sposób funkcjonują finanse) może być pomocna dla wzmocnienia pozycji obywateli i przybliżenia im kwestii zrównoważonego finansowania, w tym dla określenia odpowiedniej roli finansów w społeczeństwie.
4.4.2. Ma to znaczenie dla wszystkich organów technicznych zaangażowanych w proces Zielonego Ładu i dla odpowiednich organizacji społeczeństwa obywatelskiego.
4.5.1. EKES podkreśla, że przyjęcie i rozpowszechnianie czystych technologii wymaga umiejętności w zakresie stosowania technologii, adaptacji i konserwacji. Umiejętności mają również kluczowe znaczenie dla gospodarek i przedsiębiorstw, pracowników i przedsiębiorców w celu szybkiego dostosowania się do zmian wynikających z polityki ochrony środowiska lub zmiany klimatu. Odpowiednie umiejętności w zakresie zielonych miejsc pracy są warunkiem koniecznym przejścia na bardziej ekologiczną gospodarkę.
4.5.2. EKES zwraca uwagę, że głównym celem dostosowania do zmieniających się warunków pracy i wymogów w zakresie zatrudnienia jest zapewnienie, by pracownicy byli na bieżąco informowani o nowych umiejętnościach potrzebnych w zielonej gospodarce. Powinna istnieć jasna strategia dotycząca prognozowania w zakresie umiejętności i planu działania na rzecz umiejętności w celu dostosowania i utrzymania siły roboczej na potrzeby przyszłych potrzeb przemysłowych. Inwestowanie w kształcenie i szkolenie i wzmocnienie kultury uczenia się przez całe życie winno być zatem podstawą sprawiedliwej transformacji w regionie.
4.6.1. Społecznie odpowiedzialne zamówienia publiczne stanowią podstawę ekologicznej transformacji administracji i walki z korupcją, w tym promowania odpowiedzialnych praktyk za pośrednictwem usługodawców.
4.6.2. EKES popiera minimalne obowiązkowe kryteria ekologiczne lub cele dotyczące zamówień publicznych w ramach inicjatyw sektorowych, unijnego finansowania lub prawodawstwa dotyczącego poszczególnych produktów z wykorzystaniem wskaźników środowiskowych w świetle postępów w dziedzinie taksonomii UE. W związku z tym potrzebne są bardziej kompleksowe, przejrzyste i usprawnione systemy oznakowania ekologicznego (ELIS), które umożliwiałyby wykazywanie zgodności z rygorystycznymi celami dotyczącymi zrównoważonego rozwoju.
4.7.1. EKES przyjmuje z zadowoleniem inicjatywę mechanizmu sprawiedliwej transformacji, która ma wielki potencjał w zakresie ułatwienia przejścia na zieloną gospodarkę w konkretnych sektorach i regionach. Zauważa, że nie może ona ograniczać się do finansowania procesów dekarbonizacji i powinna być wdrażana równolegle z doraźnymi mechanizmami stabilizacji z korzyścią dla innych sektorów i regionów, które doświadczają niekorzystnych sytuacji gospodarczych i wymagają reform strukturalnych.
4.7.2. Mechanizm sprawiedliwej transformacji stanowi zrównoważoną kombinację dotacji i instrumentów finansowych między programami zarządzanymi na szczeblu centralnym lub dzielonym, między różnymi rodzajami źródeł finansowania oraz różnymi kompetencjami i obowiązkami na kilku poziomach (unijnym, krajowym, regionalnym i gminnym). Ta oryginalna kombinacja będzie zatem wymagać nowego poziomu zarządzania.
4.7.3. Mechanizm sprawiedliwej transformacji powinien tworzyć nowe miejsca pracy wysokiej jakości w regionach, których dotyczą zmiany. EKES zwraca uwagę, że braki w umiejętnościach zostały już uznane przez MOP za główne wąskie gardło w szeregu sektorów takich jak energia odnawialna, efektywność energetyczna i efektywne gospodarowanie zasobami, renowacja energetyczna budynków, budownictwo o zerowym zużyciu energii, usługi środowiskowe i produkcja.
4.7.4. EKES wzywa do zapewnienia silnej spójności między przewidywanym planem działania na rzecz gospodarki społecznej w 2021 r. a planem inwestycyjnym na rzecz Europejskiego Zielonego Ładu, aby zaangażować inwestycje w gospodarkę społeczną we wdrażanie mechanizmu sprawiedliwej transformacji.
4.7.5. W ramach mechanizmu sprawiedliwej transformacji należy również uwzględnić poprzednie wysiłki na rzecz dekarbonizacji podejmowane przez każde państwo i jego regiony 11 począwszy od 1990 r., tak aby mogły one również mieć dostęp do środków finansowych i nie były karane za to, że wykonały to zadanie wcześniej. W tym celu Eurostat powinien poprawić publikację swoich regionalnych wskaźników konwergencji i rozbieżności (w tym tych dotyczących utraty ludności i starzenia się społeczeństwa), tak aby regiony te mogły również z nich korzystać.
4.8.1. EKES z zadowoleniem przyjmuje niedawne utworzenie międzynarodowej platformy ds. zrównoważonego finansowania 12 , która zwiększa kapitał prywatny na rzecz zrównoważonych pod względem środowiskowym środków finansowych na szczeblu globalnym. Forum to powinno również służyć jako impuls do międzynarodowego przyjęcia systemu handlu uprawnieniami do emisji.
4.8.2. EKES zauważa ponadto, że potrzebne są inwestycje środowiskowe i klimatyczne w celu wspierania działań poza granicami UE, zwłaszcza w ramach strategii dla Afryki.
4.8.3. W ramach globalnej reakcji na pandemię koronawirusa EKES zdecydowanie popiera światowy maraton darczyńców - globalne wysiłki na rzecz zgromadzenia środków na diagnostykę, leczenie i szczepionki związane z koronawirusem.
Bruksela, dnia 10 czerwca 2020 r.
Luca JAHIER | |
Przewodniczący | |
Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego |
© Unia Europejska, http://eur-lex.europa.eu/
Za autentyczne uważa się wyłącznie dokumenty Unii Europejskiej opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.