Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego...

1.

Wnioski i zalecenia

1.1.

Komitet zgadza się z Komisją, że normalizacja ma kluczowe znaczenie dla strategii jednolitego rynku i że należy ją nieustannie aktualizować.

1.2.

EKES uważa, że pilnie potrzebna jest modernizacja europejskiego systemu normalizacji, by sprostać globalnym wyzwaniom w oparciu o innowacyjny proces współpracy z myślą o opracowaniu w odpowiednim czasie norm w szybko zmieniającym się środowisku technologicznym.

1.3.

EKES jest zdania, że z punktu widzenia nowego podejścia modułowego opartego na wymogach przekrojowych (takich jak ochrona środowiska, Zielony Ład, gospodarka o obiegu zamkniętym) konieczne jest podejście międzysektorowe.

1.4.

EKES odnotowuje, że roczny program prac na rok 2020 nie tylko rozwija i uzupełnia wcześniej wytyczone priorytety, lecz zawiera również nowe cele.

1.5.

Zdaniem EKES-u proces normalizacji powinien rozpocząć się od etapu badań naukowych i rozwoju przy wsparciu ze strony przemysłu, przedstawicieli MŚP i gospodarki społecznej, konsumentów, partnerów społecznych, obrońców środowiska i podmiotów społeczeństwa obywatelskiego.

1.6.

EKES jest zdania, że istotne jest, by wieloletnie ramy finansowe umożliwiały realizację przewidzianych działań, wspierając finansowo i organizacyjnie szerokie uczestnictwo słabszych i dysponujących mniejszymi środkami organizacji i przedstawicieli.

1.7.

Komitet zgadza się, że sztuczna inteligencja ma znaczenie dla jednolitego rynku, i uważa, że obecne przepisy w dziedzinie bezpieczeństwa muszą zostać uaktualnione. Zwłaszcza normalizacja w dziedzinie bezpieczeństwa technologicznego będzie musiała uwzględniać wytyczne etyczne dotyczące wiarygodnej sztucznej inteligencji opracowane w 2019 r. z myślą o sztucznej inteligencji ukierunkowanej na człowieka.

1.8.

Komitet apeluje, by CAM - minimalne kryteria środowiskowe - stały się obowiązkowymi normami odnośnie do zamówień publicznych i by użycie surowców wtórnych było jednym z preferowanych kryteriów.

1.9.

EKES z zadowoleniem przyjmuje możliwość złożenia nowego wniosku o normalizację odnośnie do internetu rzeczy, cyberbezpieczeństwa, ochrony bezpieczeństwa, prywatności i łączności.

1.10.

Komitet życzy sobie, by "europejski format wymiany elektronicznej dokumentacji medycznej" gwarantował bezpieczeństwo sieci i systemu informatycznego dzięki opracowaniu najnowocześniejszych norm.

1.11.

EKES odnotowuje, że potencjalne awarie systemów pojazdów zautomatyzowanych, bezpieczeństwo danych, cyberataki, komunikacja i kwestie etyczne wymagają opracowania specjalnych norm.

1.12.

Komitet przyjmuje z zadowoleniem postulat Komisji dotyczący sporządzenia bądź przeglądu zharmonizowanych norm w kluczowych sektorach, takich jak ochrona środowiska, włączenie społeczne i jednolity rynek towarów. Popiera wniosek o sporządzenie norm dotyczących recyklingu i ponownego wykorzystania narzędzi połowowych z tworzyw sztucznych, bezpieczeństwa wyrobów pirotechnicznych, limitów migracji dla substancji chemicznych objętych ograniczeniem stosowanych w wyrobach konsumpcyjnych, charakterystyki energetycznej silników elektrycznych i sprzętu gospodarstwa domowego, materiałów nawozowych i budownictwa. Szczególnie istotna jest decyzja w sprawie inwestowania środków w harmonizację technologii produkcji w sektorze stali.

1.13.

Komitet nalega na pluralistyczne podejście do kwestii normalizacji, które obejmowałoby cele dotyczące zdolności do zatrudnienia, praw społecznych, poszanowania różnorodności biologicznej i środowiska. Uważa, że ułatwiłoby to przejście od zgodności do kompatybilności i stanowiłoby pozytywny czynnik konkurencyjności systemu europejskiego.

1.14.

EKES uważa, że za pomocą prawa i normalizacji trzeba wyeliminować starą praktykę celowego postarzania produktów.

1.15.

Komitet popiera opracowanie norm umożliwiających osobom z niepełnosprawnościami i cyfrowym analfabetom uzyskanie lepszego dostępu do produktów i usług na jednolitym rynku.

1.16.

Komitet wyraża poparcie dla dialogu politycznego z międzynarodowymi organami normalizacyjnymi oraz dla dwustronnych negocjacji z państwami trzecimi.

1.17.

Komitet z zadowoleniem przyjmuje środki przyjęte przez Komisję w celu wspierania udziału zainteresowanych stron w działalności normalizacyjnej.

1.18.

Komitet zwraca się do wszystkich zainteresowanych stron o utworzenie forum ad hoc ds. angażowania szerokiego grona podmiotów w europejski system normalizacji, którego zadaniem byłoby organizowanie corocznego wysłuchania publicznego w celu oceny postępów poczynionych w tej dziedzinie.

1.19.

Komitet zgadza się z Komisją co do sporządzenia planu działania na rzecz normalizacji w sektorze obronności i przestrzeni kosmicznej oraz co do opracowania norm w sektorze gospodarki o obiegu zamkniętym i w sektorze gospodarki społecznej.

1.20.

Komitet apeluje, by normalizacja europejska została przygotowania z użyciem języka całkowicie zrozumiałego dla użytkowników końcowych, takich jak MŚP i konsumenci.

2.

Wnioski Komisji Europejskiej

2.1.

Zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1025/2012 Komisja opublikowała komunikat przedstawiający roczny program prac Unii Europejskiej w zakresie normalizacji europejskiej w 2020 r. określający działania, które Komisja zamierza podjąć w 2020 r., by poprawić zarządzanie europejskim systemem normalizacji, angażowanie szerokiego grona podmiotów oraz oddziaływanie tego systemu na szczeblu międzynarodowym.

2.2.

Zgodnie z tym programem strategiczne priorytety normalizacji europejskiej na rzecz prawodawstwa i polityki Unii Europejskiej obejmują następujące działania:

2.2.1.

Ponadto Komisja zamierza:

3.

Uwagi ogólne

3.1.

Komitet zgadza się z Komisją, że normalizacja ma kluczowe znaczenie dla strategii jednolitego rynku.

3.2.

EKES uważa, że techniczne normy bezpieczeństwa oraz normy prawne w tym zakresie muszą być na bieżąco aktualizowane, zwłaszcza z uwagi na ryzyko, jakie może się wiązać z najnowocześniejszymi technologiami.

3.3.

EKES jest zdania, że oprócz wymogu zgodności obejmującego koncepcję respektowania norm i charakterystyki (skuteczność, trwałość itd.) należy podkreślić podejście modułowe oparte na przekrojowych wymogach (takich jak poszanowanie środowiska, Zielony Ład, gospodarka o obiegu zamkniętym). W związku z tym Komisja słusznie zaktualizowała swoje podejście zgodnie z Zielonym Ładem i swym kompleksowym programem prac na rok 2020.

3.4.

EKES po raz kolejny 18 podziela pogląd o istnieniu pilnej potrzeby efektywnej i skutecznej modernizacji systemu normalizacji europejskiej i uważa za niezbędne przyjęcie nowej wspólnej wizji i podjęcie konkretnych działań w odpowiedzi - nadal na zasadzie dobrowolności - na globalne wyzwania normalizacji za pośrednictwem innowacyjnego procesu współpracy opartego na konsensusie w sprawie terminowego opracowania norm w szybko zmieniającym się środowisku technologicznym.

3.5.

EKES stwierdza, że roczny program prac na rok 2020 nie tylko rozwija i uzupełnia wcześniej wytyczone priorytety, lecz zawiera również nowe cele, by dostosować system europejskiej normalizacji do wciąż zmieniającego się międzynarodowego kontekstu i wyzwań na globalnym rynku.

3.6.

Zdaniem EKES-u proces normalizacji powinien rozpocząć się od etapu badań naukowych i rozwoju za pośrednictwem działań konormatywnych i przednormatywnych oraz wzmocnienia mechanizmów przenoszenia norm europejskich na szczebel międzynarodowy, lecz jedynie przy wsparciu sektora przemysłowego, przedstawicieli MŚP i gospodarki społecznej, konsumentów, partnerów społecznych, obrońców środowiska i podmiotów społeczeństwa obywatelskiego.

3.7.

EKES wzywa wszystkich partnerów do wysiłków na rzecz szybkiej i skutecznej koordynacji różnych europejskich referencyjnych systemów planowania, opracowywania i monitorowania.

3.8.

Istotne jest opracowanie odpowiednich wieloletnich ram finansowych w celu praktycznej realizacji planowanych działań 19 , przy wsparciu finansowym i organizacyjnym szerokiego udziału słabszych i dysponujących mniejszymi środkami organizacji i organów przedstawicielskich za pośrednictwem działań mających na celu opracowywanie norm technicznych i regulacyjnych, działań w zakresie "uświadamiania, edukowania i zrozumienia" oraz poprzez angażowanie szerokiego grona podmiotów na szczeblu "europejskim" i w "wymiarze międzynarodowym".

3.9.

Komitet popiera opracowanie norm w sektorze gospodarki o obiegu zamkniętym, aby w decydujący sposób przyczynić się do zrównoważonej produkcji i tym samym do zachowania zasobów naturalnych 20 i utrzymania całej różnorodności biologicznej.

3.10.

Ponadto Komitet zwraca się o opracowanie norm w sektorze gospodarki społecznej w celu rozpowszechnienia najlepszych praktyk i wzmocnienia potencjału społecznego i gospodarczego tego tak istotnego sektora gospodarki.

3.11.

Komitet apeluje, by CAM - minimalne kryteria środowiskowe - stały się obowiązkowymi normami w wypadku zamówień publicznych i by użycie surowców wtórnych było jednym z preferowanych kryteriów.

3.12.

Komitet zgadza się co do znaczenia sztucznej inteligencji dla jednolitego rynku i uważa, że obecne normy i przepisy w dziedzinie bezpieczeństwa muszą zostać uaktualnione w odpowiedzi na nowe zagrożenia związane ze sztuczną inteligencją z uwzględnieniem wytycznych etycznych dla wiarygodnej sztucznej inteligencji opracowanych w 2019 r. z myślą o sztucznej inteligencji ukierunkowanej na człowieka.

3.13.

EKES z zadowoleniem przyjmuje możliwość złożenia nowego wniosku o normalizację odnośnie do internetu rzeczy, cyberbezpieczeństwa, ochrony bezpieczeństwa, prywatności i łączności.

3.14.

Komitet życzy sobie, by "europejski format wymiany elektronicznej dokumentacji medycznej" gwarantował bezpieczeństwo sieci i systemu informatycznego dzięki opracowaniu najnowocześniejszych norm.

3.15.

Do produktów wysokiego ryzyka należą również zautomatyzowane pojazdy, które wymagają opracowania specjalnych norm.

3.16.

Komitet przyjmuje z zadowoleniem postulat Komisji, zgodny z poparciem Nowego Zielonego Ładu, by opracować lub zmienić zharmonizowane normy w takich kluczowych sektorach jak jednolity rynek, technologie produkcji w sektorze stali, obronność i technologia kosmiczna, ochrona środowiska i włączenie społeczne. Popiera propozycję opracowania norm dotyczących recyklingu i ponownego wykorzystania narzędzi połowowych z tworzyw sztucznych, bezpieczeństwa wyrobów pirotechnicznych, limitów migracji dla substancji chemicznych objętych ograniczeniem stosowanych w wyrobach konsumpcyjnych, charakterystyki energetycznej silników elektrycznych i sprzętu gospodarstwa domowego, materiałów nawozowych oraz budownictwa.

3.17.

EKES podkreśla, że celowe postarzanie produktów obciąża konsumentów kosztami w wysokości około 100 mld EUR rocznie: praktyki tej należy zakazać w drodze prawnej, a w każdym razie wyeliminować ją za pomocą normalizacji.

3.18.

Komitet popiera opracowanie norm umożliwiających osobom z niepełnosprawnościami uzyskanie lepszego dostępu do produktów i usług na jednolitym rynku. Podkreśla, że specjalna normalizacja odnośnie do niepełnosprawności powinna również obejmować normy zatrudnienia i włączenia społecznego.

3.19.

Komitet wyraża poparcie dla dialogu politycznego z międzynarodowymi organami normalizacyjnymi oraz dla dwustronnych negocjacji z państwami trzecimi.

3.20.

Komitet ponawia apel o monitorowanie inicjatyw najważniejszych uczestników procesu normalizacji, zmierzających do zaangażowania w europejski system normalizacji jak najszerszego grona zainteresowanych podmiotów. EKES proponuje w szczególności, by zachęcać do podejmowania wszelkich działań mających na celu rozpowszechnianie, koordynację i rozumienie kwestii norm, być może również poprzez ustanowienie forum ad hoc ds. angażowania szerokiego grona podmiotów w europejski system normalizacji, które co roku oceniałoby postępy poczynione w tej dziedzinie.

3.21.

EKES zwraca uwagę Komisji na wpływ, jaki decyzje normalizacyjne mogą wywrzeć na życie społeczne, na takie kwestie jak mobilność, co ujawniło się podczas dialogu Komisji z zainteresowanymi stronami. Dlatego też wnosi o kontynuowanie dialogu w tej tak delikatnej kwestii oraz wspólnych prac ze wszystkimi organami europejskimi i zainteresowanymi stronami.

3.22.

Komitet apeluje, by uwzględniono wpływ, jaki dostępność norm może wywrzeć na tych obywateli, którzy są najmniej przygotowani do radzenia sobie z nowościami, takich jak niektóre osoby starsze i cyfrowi analfabeci, a także skutki gospodarcze tego zjawiska dla MŚP.

4.

Uwagi szczegółowe

4.1.

Jeżeli chodzi o ekoprojekt 21 , istotne jest opracowanie odpowiednich dobrych praktyk, w których określono by wymogi techniczne, i które przewidywałyby, w krótkim czasie, wstępne odniesienie - na zasadzie dobrowolności - do nowych tematów, które nie zostały jeszcze skonsolidowane w drodze normalizacji technicznej.

4.2.

W ramach planu prac na lata 2016-2019 22 dotyczących ekoprojektu oraz etykietowania energetycznego 23 Komisja wydała szereg rozporządzeń 24 . W odniesieniu do wszystkich tych produktów realizowanych jest obecnie ponad czterdzieści procedur związanych ze zleceniami normalizacji.

4.3.

Komisja wydała zalecenie 25 , które zawiera wytyczne ułatwiające przemysłowi poszukiwanie dobrowolnych umów będących alternatywą i wsparciem dla regulacji oraz które przewiduje klauzule przeglądowe. Podczas przeglądu ważne jest uwzględnienie aspektów związanych z gospodarką o obiegu zamkniętym, efektywnym gospodarowaniem zasobami, możliwością naprawy, recyklingiem oraz trwałością.

4.4.

Angażowanie szerokiego grona podmiotów. EKES podkreśla ponownie "znaczenie ułatwienia dostępu do procesu normalizacji MŚP oraz partnerom społecznym [...]" oraz "pogłębionego monitorowania działań prowadzonych przez najważniejsze podmioty normalizacji, po to by wzmocnić pluralizm ESN" 26 . Uważa, że zorganizowane 5 listopada 2019 r. w jego siedzibie spotkanie na temat angażowania szerokiego grona podmiotów w europejski system normalizacji może służyć za przykład współpracy oraz konstruktywnego dialogu między instytucjami i zainteresowanymi stronami.

4.5.

Wsparcie dla europejskich norm na całym świecie. Konieczne są większe naciski, zdolności przedstawicielskie, kompetencje i spójność, w szczególności w ramach ISO/IEC i ITU - zwłaszcza w przypadku małych przedsiębiorstw, konsumentów i środowiska - oraz na forach wielostronnych i w umowach o wolnym handlu.

4.5.1.

Zgodnie ze swym podejściem do gospodarki o obiegu zamkniętym Komitet uważa, że wybór harmonizacji polityki w zakresie mobilności stanowi również istotny krok na drodze do zrównoważonej mobilności dla Europy 27 .

4.6.

EKES jest zdania, że decydujące znaczenie ma szybkość, z jaką zaspokaja się potrzeby normalizacyjne europejskiego systemu produkcji. W tym kontekście ważne jest dalsze nadrabianie zaległości strukturalnych w zakresie nowych metod pracy.

4.7.

Komitet zgadza się co do dziedzin strategicznych wskazanych przez Komisję, a mianowicie sztucznej inteligencji; internetu rzeczy; łańcucha bloków; cyberbezpieczeństwa, zwłaszcza infrastruktury krytycznej takiej jak sieci łączności i transportu; dostępności; pomocy w tworzeniu bezpiecznych systemów wymiany cyfrowej w sektorze opieki zdrowotnej na szczeblu europejskim (e-zdrowie).

4.8.

EKES podtrzymuje swoje wielokrotnie przedstawiane stanowisko na temat pilnej potrzeby stałych negocjacji z innymi konkurentami międzynarodowymi. Podstawą działań Komisji na rok 2020 i późniejsze lata powinny być: zawarcie umowy handlowej z Japonią, planowana kontynuacja dialogu z USA i Chinami, a także umowy o wolnym handlu z Australią, Nową Zelandią, Indonezją i krajami Mercosuru.

Wniosek o konsultację	Komisja Europejska, 19.12.2019
Podstawa prawna	Art. 304 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
Sekcja odpowiedzialna	Sekcja Jednolitego Rynku, Produkcji i Konsumpcji
Data przyjęcia przez sekcję	2.3.2020
Data przyjęcia na sesji plenarnej	10.6.2020
Sesja plenarna nr	552
Wynik głosowania (za/przeciw/wstrzymało się)	206/0/7

Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów Roczny program prac Unii w zakresie normalizacji europejskiej na 2020 r.(COM(2019) 486 final).

Dz.U.UE.C.2020.311.45

Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego "Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów »Roczny program prac Unii w zakresie normalizacji europejskiej na 2020 r.«"

	Luca JAHIER
	Przewodniczący
	Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego