Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego "Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej i Rady - Dalsze umacnianie praworządności w Unii. Aktualna sytuacja i możliwe kolejne działania" (COM(2019) 163 final).
Dz.U.UE.C.2019.282.39
Akt nienormatywnyOpinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego "Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej i Rady - Dalsze umacnianie praworządności w Unii. Aktualna sytuacja i możliwe kolejne działania"
(2019/C 282/07)
(Dz.U.UE C z dnia 20 sierpnia 2019 r.)
Sprawozdawcy:
Jukka AHTELA
Karolina DRESZER-SMALEC
José Antonio MORENO DÍAZ
Wniosek o konsultację | Komisja Europejska, 10.5.2019 |
Podstawa prawna | Art. 62 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej |
Sekcja odpowiedzialna | Sekcja Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Obywatelstwa |
Data przyjęcia przez sekcję | 5.6.2019 |
Data przyjęcia na sesji plenarnej | 19.6.2019 |
Sesja plenarna nr | 544 |
Wynik głosowania (za / przeciw / wstrzymało się) | 190/11/12 |
Bruksela, dnia 19 czerwca 2019 r.
Luca JAHIER | |
Przewodniczący | |
Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego |
ZAŁĄCZNIK
Punkt 3.7
Największe wyzwania występują w niektórych państwach członkowskich, w których potężne podmioty polityczne zwróciły się przeciwko niezawisłości sądów oraz przeciwko instytucjom i organizacjom, które tworzą i utrzymują pluralistyczny system demokratyczny. W komunikacie nie uwzględniono w wystarczającym stopniu tego zasadniczego aspektu, preferując perspektywę, w której instytucje - parlamenty, rządy i ministerstwa, sądy konstytucyjne, organy zawodowe - są oderwane od rywalizacji politycznej i wyborczej. Takie pasywne podejście do polityki partyjnej i wyborów uniemożliwia wyjaśnienie, dlaczego potężne podmioty zaczynają podważać praworządność i demokrację i dlaczego wydają się jednocześnie popularne i niemożliwe do powstrzymania. Polityczne, kulturowe i socjologiczne aspekty wyzwań w zakresie praworządności, które mają wpływ na demokracje, są istotnym obszarem, który dotychczas nie został uwzględniony w analizie i reakcji UE. Wyjaśnia to częściowo ograniczenia obecnego podejścia oraz narzędzi, w tym procedury przewidzianej w art. 7 ust. 1. Dzięki swojemu powiązaniu z całym społeczeństwem obywatelskim, w tym z partnerami społecznymi, EKES jest szczególnie dobrze przygotowany do zaoferowania przestrzeni dla lepszej analizy, debaty i reakcji na te polityczne, socjologiczne i kulturo we aspekty wyzwań związanych z demokracją i praworządnością.
Uzasadnienie
Autorzy opinii zbyt daleko posuwają się w ocenie instytucji państw członkowskich. Proponowany w niej zapis może być odebrany jako obraźliwy dla instytucji, od których oczekuje się zachowania pluralistycznego systemu. Pozostawiona cześć punktu oddaje oczekiwania względem analiz podejmowanych przez UE w zakresie praworządności.
Wynik głosowania
Za: 47
Przeciw: 141
Wstrzymało się: 19
Punkt 5.2
Uważa za niezbędne stworzenie prawnie wiążącego mechanizmu europejskiego, tzn. ram aktywnie angażujących Komisję, Parlament i Radę, w których EKES odgrywałby ważną rolę w zakresie reprezentowania społeczeństwa obywatelskiego. Ten mechanizm uzupełni istniejące narzędzia 28 i powinien obejmować element pre wencyjny, aby umożliwić zainteresowanym stronom (przedsiębiorstwom, związkom zawodowym, organizacjom społeczeństwa obywatelskiego, krajowym instytucjom ochrony praw człowieka oraz władzom publicznym) i ekspertom identyfikację niedociągnięć w miarę ich pojawiania się na szczeblu krajowym oraz omówienie ich usunięcia na wczesnym etapie. Pomógłby on również w podziale obciążeń między instytucjami i zwiększyłby współodpowiedzialność za działania UE w tej dziedzinie. Stosowanie mechanizmu wymaga ostrożności, by unikać wdrażania go dla bieżących celów politycznych i powodowania konfliktów kulturowych.
Uzasadnienie
Zaproponowane uzupełnienie nie ogranicza poparcia EKES dla tworzonego mechanizmu. Wzbogaca je o komentarz dotyczący apolityczności i dostrzegania różnorodności kulturowej.
Wynik głosowania
Za: 42
Przeciw: 153
Wstrzymało się: 23
Punkt 1.6
EKES podtrzymuje swoje poparcie dla stworzenia mechanizmu na szczeblu UE do monitorowania poszanowania praworządności i praw podstawowych. Uważa za niezbędne stworzenie prawnie wiążącego mechanizmu europejskiego, tzn. ram aktywnie angażujących Komisję, Parlament i Radę, w których EKES odgrywałby ważną rolę w zakresie reprezentowania społeczeństwa obywatelskiego. Mechanizm ten powinien obejmować element prewencyjny umożliwiający ekspertom i przedstawicielom społeczeństwa obywatelskiego zainicjowanie wczesnego ostrzegania o konkretnych wydarzeniach oraz debaty nad propozycjami rozwiązań z udziałem wszystkich zainteresowanych stron. Taki mechanizm pomógłby również w podziale obciążeń między instytucjami i zwiększyłby współodpowiedzialność za działania UE. Stosowanie mechanizmu wymaga ostrożności, by unikać wdrażania go dla bieżących celów politycznych i powodowania konfliktów kulturowych.
Uzasadnienie
Zaproponowane uzupełnienie nie ogranicza poparcia EKES dla tworzonego mechanizmu. Wzbogaca je o komentarz dotyczący apolityczności i dostrzegania różnorodności kulturowej, z której jesteśmy dumni.
Wynik głosowania
Za: 42
Przeciw: 153
Wstrzymało się: 23
Następujący fragment opinii sekcji został zmieniony wskutek przyjęcia poprawki przez Zgromadzenie, ale uzyskał poparcie co najmniej jednej czwartej oddanych głosów (art. 59 ust. 4 regulaminu wewnętrznego):
Punkt 3.12
Organizacje społeczeństwa obywatelskiego, obrońcy praw człowieka, sygnaliści i dziennikarze znajdują się na pierwszej linii ognia, gdy dochodzi do pogorszenia sytuacji w obszarze praworządności, i są w bardzo trudnej sytuacji w przypadku naruszenia prawa w danym państwie członkowskim. To one stoją na straży przestrzegania praw, monitorują sytuację i zgłaszają naruszenia, a na najniższym szczeblu mogą wysyłać wczesne ostrzeżenia. Dlatego też EKES uważa, że ich rola ma pierwszorzędne znaczenie, podobnie jak rola mediów i dziennikarstwa śledczego. W związku z tym do stabilnego rozwoju konieczne są instrumenty ochrony organizacji społeczeństwa obywatelskiego i mediów. Propozycje dotyczące ich roli muszą być istotnym elementem wniosków, które zostaną przedstawione przez Komisję po zakończeniu okresu debaty.
Wynik głosowania
Za: 122
Przeciw: 73
Wstrzymało się: 20
Punkt 1.11
Kształcenie, zarówno formalne, jak i pozaformalne, ma do odegrania kluczową rolę w budowaniu demokracji i praworządności. Liberalna dDemokracja i praworządność powinny znaleźć się w sercu i w umyśle każdego obywatela Europy. EKES wzywa Komisję Europejską do zaproponowania ambitnej strategii komunikacyjnej, edukacyjnej i podnoszącej świadomość obywateli w zakresie praw podstawowych, praworządności i demokracji.
Wynik głosowania
Za: 119
Przeciw: 73
Wstrzymało się: 21
© Unia Europejska, http://eur-lex.europa.eu/
Za autentyczne uważa się wyłącznie dokumenty Unii Europejskiej opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.