(2018/C 378/04)(Dz.U.UE C z dnia 19 października 2018 r.)
Wprowadzenie i podstawa prawna
W dniach 26 i 29 stycznia 2018 r. Europejski Bank Centralny (EBC) otrzymał wniosek, odpowiednio, Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej, o wydanie opinii w sprawie projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wymogów ostrożnościowych dla firm inwestycyjnych oraz zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 575/2013, (UE) nr 600/2014 i (UE) nr 1093/2010 oraz projektu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie nadzoru ostrożnościowego nad firmami inwestycyjnymi oraz zmieniającej dyrektywy 2013/36/UE i 2014/65/UE 1 (zwanych dalej "projektem rozporządzenia" i "projektem dyrektywy", a łącznie zwanych dalej "projektami aktów prawnych").
Właściwość EBC do wydania opinii wynika z art. 127 ust. 4 oraz art. 282 ust. 5 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, jako że projekty aktów prawnych zawierają postanowienia mające wpływ na zadania EBC dotyczące polityk związanych z nadzorem ostrożnościowym nad instytucjami kredytowymi zgodnie z art. 127 ust. 6 Traktatu i art. 1 rozporządzenia Rady (UE) nr 1024/2013 2 oraz na przyczynianie się przez Europejski System Banków Centralnych do należytego wykonywania przez właściwe organy polityk w odniesieniu do stabilności systemu finansowego zgodnie z art. 127 ust. 5 Traktatu. Rada Prezesów wydała niniejszą opinię zgodnie ze zdaniem pierwszym art. 17 ust. 5 Regulaminu Europejskiego Banku Centralnego.
Uwagi ogólne
EBC popiera cel projektów aktów prawnych w postaci określenia ram ostrożnościowych lepiej dostosowanych do ryzyka i modeli biznesowych różnych rodzajów firm inwestycyjnych.
Chociaż EBC zasadniczo popiera stosowanie wobec firm inwestycyjnych o znaczeniu systemowym tych samych przepisów ostrożnościowymi, którym podlegają instytucje kredytowe, to projekty aktów prawnych powinny zostać poddane starannej ocenie w celu uniknięcia niezamierzonych konsekwencji dla innych unijnych aktów prawnych wynikających ze zmiany definicji instytucji kredytowych. W niniejszej opinii szczególną uwagę zwraca się na określone skutki dla uregulowań statystycznych. Takie skutki nie ograniczają się jednak do przepisów dotyczących statystki.
Obecnie jedynie instytucje kredytowe mogą być kwalifikowanymi kontrahentami operacji polityki pieniężnej Eurosystemu 3 . Możliwe konsekwencje włączenia firm klasy 1 do definicji "instytucji kredytowej" będą wymagały starannej oceny ze strony EBC.
Sporządzono we Frankfurcie nad Menem dnia 22 sierpnia 2018 r.
1 COM(2017) 790 final i COM(2017) 791 final.
2 Rozporządzenie Rady (UE) nr 1024/2013 z dnia 15 października 2013 r. powierzające Europejskiemu Bankowi Centralnemu szczególne zadania w odniesieniu do polityki związanej z nadzorem ostrożnościowym nad instytucjami kredytowymi (Dz.U. L 287 z 29.10.2013, s. 63).
3 Zob. art. 55 wytycznych Europejskiego Banku Centralnego (UE) 2015/510 z dnia 19 grudnia 2014 r. w sprawie implementacji ram prawnych polityki pieniężnej Eurosystemu (EBC/2014/60) (Dz.U. L 91 z 2.4.2015, s. 3).
4 Usługi, o których mowa w pkt 3) i 6) sekcji A załącznika I do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniającej dyrektywę 2002/92/WE i dyrektywę 2011/61/UE (Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 349).
5 W przypadku gdy całkowita wartość aktywów przedsiębiorstwa na poziomie indywidualnym wynosi mniej niż 30 mld EUR, ale jest ono częścią grupy, której łączna całkowita wartość aktywów przekracza 30 mld EUR (tj. łączna całkowita wartość aktywów podmiotów w grupie świadczących odpowiednie usługi i których całkowita wartość aktywów na poziomie indywidualnym kształtuje się poniżej 30 mld EUR), każde przedsiębiorstwo w grupie świadczące odpowiednie usługi będzie instytucją kredytową; w przypadku gdy całkowita wartość aktywów wszystkich przedsiębiorstw w grupie jako całości świadczących odpowiednie usługi przekracza 30 mld EUR (tj. jednostki dominującej i jednostek zależnych), organ sprawujący nadzór skonsolidowany w porozumieniu z kolegium organów nadzoru może podjąć decyzję o uznaniu za instytucję kredytową jednego lub większej liczby przedsiębiorstw z tej grupy o całkowitej wartości aktywów poniżej 30 mld EUR na poziomie indywidualnym, aby wyeliminować potencjalne ryzyko obejścia przepisów i potencjalne zagrożenie dla stabilności finansowej Unii.
6 Zob. art. 12 projektu rozporządzenia.
7 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, zmieniająca dyrektywę 2002/87/WE i uchylająca dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE (Dz.U. L 176 z 27.6.2013, s. 338).
8 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz.U. L 176 z 27.6.2013, s. 1).
9 Zob. motyw 33 projektu rozporządzenia i s. 26 towarzyszącego projektom aktów prawnych dokumentu roboczego służb Komisji zatytułowanego: "Review of the prudential framework for investment firms" (Przegląd podejścia ostrożnościowego do firm inwestycyjnych), (SWD(2017)481 final).
10 Zob. akapit trzeci na s. 2 uzasadnienia projektu rozporządzenia.
11 Zob. art. 60 projektu rozporządzenia.
12 Zob. opinię Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego z dnia 29 września 2017 r. wydaną w odpowiedzi na wniosek Komisji Europejskiej o doradztwo w sprawie firm inwestycyjnych (EBA/Op/2017/11). Zgodnie z zaleceniem 4 w celu zidentyfikowania firm klasy 1 EUNB powinien opracować specjalne regulacyjne standardy techniczne poziomu 2, aby umożliwić taką identyfikację przy uwzględnieniu specyfiki firm inwestycyjnych.
13 Zob. art. 16 ust. 2 dyrektywy 2013/36/UE.
14 Zobacz także proponowaną zmianę do art. 57 ust. 6a (nowy) projektu dyrektywy.
15 Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2013/36/UE w odniesieniu do podmiotów wyłączonych, finansowych spółek holdingowych, finansowych spółek holdingowych o działalności mieszanej, wynagrodzeń, środków i uprawnień nadzorczych oraz środków ochrony kapitału (COM(2016) 854 final).
16 Odwołanie do proponowanego art. 21b dyrektywy 2013/36/UE. Zob. także pkt 1.6 opinii Europejskiego Banku Centralnego z dnia 8 listopada 2017 r. w sprawie zmian unijnych ram prawnych dotyczących wymogów kapitałowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych (CON/2017/46) (Dz.U. C 34 z 31.1.2018, s. 5). Opinie EBC są publikowane na stronie internetowej EBC pod adresem: www.ecb.europa.eu.
17 Zob. też pkt 1.6 opinii EBC CON/2017/46.
18 Należy w tym względzie zauważyć, że zgodnie z art. 16 ust. 2 dyrektywy 2013/36/UE przed udzieleniem zezwolenia instytucji kredytowej właściwy organ odpowiedzialny za nadzór nad instytucjami kredytowymi ma w określonych okolicznościach obowiązek przeprowadzenia konsultacji z właściwymi organami odpowiedzialnymi za nadzór nad firmami inwestycyjnymi.
19 Zobacz proponowaną zmianę art. 5 ust. 2 projektu dyrektywy.
20 W tym kontekście zob. także motyw 38 dyrektywy 2014/65/UE, który stanowi: "Instytucje kredytowe uprawnione na mocy dyrektywy 2013/36/UE nie powinny potrzebować odrębnego zezwolenia na mocy niniejszej dyrektywy na potrzeby świadczenia usług inwestycyjnych lub prowadzenia działalności inwestycyjnej. Jeżeli instytucja kredytowa podejmuje decyzję o świadczeniu usług inwestycyjnych lub prowadzeniu działalności inwestycyjnej, przed przyznaniem zezwolenia na mocy dyrektywy 2013/36/UE, właściwe organy powinny zweryfikować, czy spełnia ona odpowiednie przepisy niniejszej dyrektywy".
21 Zobacz proponowaną zmianę art. 57 ust. 6 projektu dyrektywy.
23 ESA 2010 to europejski system rachunków ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 549/2013 z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie europejskiego systemu rachunków narodowych i regionalnych w Unii Europejskiej (Dz.U. L 174 z 26.6.2013, s. 1).
24 Zob. art. 1 lit. a) rozporządzenia Europejskiego Banku Centralnego (UE) nr 1071/2013 z dnia 24 września 2013 r. dotyczącego bilansu sektora monetarnych instytucji finansowych (EBC/2013/33) (Dz.U. L 297 z 7.11.2013, s. 1).
25 Zob. pkt 6 opinii Europejskiego Banku Centralnego z dnia 19 maja 2011 r. w sprawie projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie europejskiego systemu rachunków narodowych i regionalnych w Unii Europejskiej (CON/2011/44) (Dz.U. C 203 z 9.7.2011, s. 3).
26 Zob. np. rozporządzenie Europejskiego Banku Centralnego (UE) nr 1011/2012 z dnia 17 października 2012 r. w sprawie statystyki inwestycji w papiery wartościowe (EBC/2012/24) (Dz.U. L 305 z 1.11.2012, s. 6); rozporządzenie Europejskiego Banku Centralnego (UE) nr 1072/2013 z dnia 24 września 2013 r. w sprawie statystyki stóp procentowych stosowanych przez monetarne instytucje finansowe (EBC/2013/34) (Dz.U. L 297 z 7.11.2013, s. 51); rozporządzenie Europejskiego Banku Centralnego (UE) nr 1333/2014 z dnia 26 listopada 2014 r. w sprawie statystyki rynków pieniężnych (EBC/2014/48) (Dz.U. L 359 z 16.12.2014, s. 97).
27 Zob. art. 3 ust. 1 rozporządzenia Europejskiego Banku Centralnego (UE) 2016/867 z dnia 18 maja 2016 r. w sprawie zbierania danych granularnych dotyczących ekspozycji kredytowych i ryzyka kredytowego (EBC/2016/13) (Dz.U. L 144 z 1.6.2016, s. 44).
28 Zob. opinię Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego z dnia 29 września 2017 r. wydaną w odpowiedzi na wniosek Komisji Europejskiej o doradztwo w sprawie firm inwestycyjnych (EBA/Op/2017/11). W zaleceniu 60 tej opinii stwierdza się, że nowy system nadzoru ostrożnościowego nad firmami inwestycyjnymi powinien uwzględniać perspektywę makroostrożnościową. W związku z tym należy podkreślić znaczenie ograniczenia narastania i materializacji ryzyka systemowego w celu określenia, czy zachodzi potrzeba opracowania odpowiednich narzędzi makroostrożnościowych służących przeciwdziałaniu temu ryzyku. Zgodnie z zaleceniem 61 konieczna jest szczegółowa analiza w celu dokonania oceny potencjalnych skutków systemowych proponowanych trzech klas firm inwestycyjnych. W tym kontekście należy rozważyć, czy perspektywa makroostrożnościowa powinna być dostosowana do specyfiki modeli biznesowych firm inwestycyjnych. Zob. również dokument konsultacyjny EUNB z dnia 4 listopada 2016 r. zatytułowany "Designing a new prudential regime for investment firms" (EBA/DP/2016/02).
29 Zob. art. 58 ust. 3 projektu dyrektywy mającego na celu zmianę art. 41 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniającej dyrektywę 2002/92/WE i dyrektywę 2011/61/UE (Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 349).
30 Zob. s. 2 uzasadnienia projektu dyrektywy oraz s. 2 uzasadnienia projektu rozporządzenia.
31 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 600/2014 z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 84).
32 Zob. art. 13 projektu dyrektywy.
33 Zob. art. 53 dyrektywy 2013/36/UE i art. 76 dyrektywy 2014/65/UE.