Internetowa baza tekstów prawnych OpenLEX

1.

Z zadowoleniem przyjmuje fakt, że komunikat Komisji związany z planem inwestycyjnym odzwierciedla priorytet, jakim jest dla nowej Komisji ożywienie inwestycji publicznych i prywatnych w związku ze stwierdzonym znacznym niedoinwestowaniem, gdyż - przy tym samym poziomie PKB - poziom inwestycji w UE jest obecnie niższy o 230-370 mld EUR od średniej rocznej w 2007 r.

2.

Popiera dążenie Komisji do zapewnienia optymalnego wykorzystania elastyczności przy interpretacji obowiązujących postanowień paktu stabilności i wzrostu, zwłaszcza w celu zagwarantowania, że wywoła on skutki antycykliczne niezbędne w obecnych warunkach powolnego wzrostu, bardzo wysokiego średniego poziomu bezrobocia w UE i dysproporcji regionalnych, które mają tendencję do pogłębiania się wskutek zróżnicowania zjawiska gwałtownego spadku inwestycji, które dotknęło przede wszystkim najsłabsze kraje. Uważa, że dążenie to powinno wpisywać się w perspektywę długofalową wykraczającą poza plan inwestycyjny, w kontekście którego omawiany komunikat został przedłożony.

3.

Zauważa, że Komisja przedstawiła propozycję tekstu, który nie był ani konsultowany wcześniej z innymi instytucjami europejskimi, ani nie był przedmiotem procedury międzyinstytucjonalnej. Zastanawia się ponadto nad kwestią pewności prawa w kontekście omawianego komunikatu wyjaśniającego, zważywszy, że nie jest on wiążący, a ponadto pakt stabilności i wzrostu nie przewiduje w sposób wyraźny zastosowania takiego instrumentu prawnego. W związku z tym omawiany komunikat może być przedmiotem odwołania do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

4.

Uważa, że trzeba doprecyzować kwotę wydatków przeznaczaną na współfinansowanie krajowe, którą można faktycznie wyłączyć z obliczeń salda strukturalnego w celu przestrzegania funkcji zapobiegawczej paktu.

5.

Uważa, że warunki zastosowania zasady elastyczności, w tym jej ograniczenie zasadniczo do części zapobiegawczej paktu, są zbyt restrykcyjne, by można je było zastosować w spójny sposób w całej Unii Europejskiej i by miały one rzeczywisty wpływ na zdolności inwestycyjne państw członkowskich i samorządów terytorialnych. Ponadto nie uwzględniają one skali niedoinwestowania na poziomie krajowym lub regionalnym. Dlatego też jest zdania, że konieczne jest rozszerzenie zastosowania zasady elastyczności w dziedzinie inwestycji na wszystkie państwa członkowskie, i zwraca się do Komisji o przedstawienie propozycji w tym względzie.

6.

Z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w ramach części zapobiegawczej paktu rozszerzono zakres zastosowania klauzuli inwestycyjnej w celu uwzględnienia programów inwestycyjnych państw członkowskich - szczególnie w ramach polityki strukturalnej i polityki spójności, inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych, sieci transeuropejskich, instrumentu "Łącząc Europę", a także współfinansowania z tytułu EFIS. Przypomina chęć przezwyciężenia kryzysu gospodarczego i coraz większego oddalenia regionów peryferyjnych od centrum Europy poprzez działania antycykliczne mające na celu ożywienie inwestycji, przy jednoczesnym przywróceniu w programie UE priorytetowego znaczenia zaufaniu. Potwierdza zatem swoje przekonanie wyrażone w opinii z dnia 17 kwietnia 2015 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia w sprawie EFIS, że współfinansowanie krajowe powinno w całości zostać wyłączone z obliczeń dokonywanych z tytułu paktu stabilności i wzrostu, niezależnie od sytuacji państw członkowskich w świetle tego paktu, tak by uniknąć ryzyka, że kraje w większym stopniu potrzebujące nowych inwestycji nie będą w stanie zrealizować nawet tych, które są finansowane ze środków europejskich. Innymi słowy, nie należy utrudniać współfinansowania projektów inwestycyjnych ani pogłębiać różnicy we wzroście w obrębie strefy euro.

7.

Przypomina swój stały postulat, by wydatków publicznych ponoszonych przez państwa członkowskie i samorządy terytorialne w ramach współfinansowania z funduszy strukturalnych i inwestycyjnych nie uwzględniano wśród wydatków strukturalnych - publicznych bądź równoważnych - określonych w pakcie, i to bez stawiania dodatkowych warunków, gdyż inwestycje te są z definicji przedmiotem ogólnego interesu europejskiego i mają sprawdzony efekt mnożnikowy pod względem trwałego wzrostu gospodarczego.

8.

Odnotowuje, że uwzględnienie wkładu państw członkowskich w nowy Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS) zależne jest, i to jeszcze przed dokonaniem przez Komisję oceny zgodności z paktem stabilności i wzrostu, od jego zaklasyfikowania statystycznego przez europejski urząd statystyczny (Eurostat), zgodnie z definicjami obowiązującymi w europejskim systemie rachunków (ESA).

9.

Uważa, że klauzula dotycząca reform strukturalnych w ramach części zapobiegawczej i sposób uwzględnienia planów reform strukturalnych w części naprawczej mogą działać bardzo zachęcająco, pod warunkiem że uściślone zostaną rodzaje reform strukturalnych dopuszczalne w tym nowym systemie. Tego rodzaju doprecyzowanie powinno brać pod uwagę, że zgodnie z horyzontalną klauzulą społeczną określoną w art. 9 TFUE reformy strukturalne muszą mieć pozytywny wpływ społeczno-gospodarczy i przyczyniać się do poprawy zdolności administracyjnych, a także iż wymagają okresu wprowadzania lub okresu przejściowego i poniesienia pewnych krótkoterminowych kosztów, zanim przyniosą owoce i wywołają pożądane skutki pozytywne, w tym budżetowe.

10.

Ubolewa, że w komunikacie nie określono bardziej szczegółowo rodzajów "nadzwyczajnych zdarzeń" niezależnych od woli danego państwa członkowskiego, które upoważniałyby je do tymczasowego odejścia od ścieżki dostosowawczej prowadzącej do osiągnięcia średniookresowego celu budżetowego, i że tym samym pozostawia się Komisji Europejskiej bardzo znaczną swobodę oceny politycznej, co może skutkować preferencyjnym traktowaniem takiego czy innego państwa członkowskiego.

11.

Ponownie 1 wzywa do dokonania przeglądu metod obliczania "deficytu strukturalnego", gdyż obecne sformułowanie tego pojęcia nie uwzględnia ani swoistych cech gospodarek krajowych i regionalnych, ani różnic strukturalnych w wydatkach publicznych na szczeblu krajowym i regionalnym, ani różnicy między wydatkami bieżącymi a wydatkami na inwestycje. Ponadto koncepcja ta opiera się na teoretycznych obliczeniach potencjału wzrostu, empirycznie niemożliwych do zweryfikowania i tym samym dających się zakwestionować, które otwierają drogę do uznaniowego wdrażania paktu stabilności i wzrostu.

12.

Apeluje, by Komisja rozważyła, czy obecna zasada 1/20 dotycząca redukcji zadłużenia jest skuteczna i czy należy ją poddać przeglądowi.

13.

Proponuje, by w ramach procedury dotyczącej zakłóceń równowagi makroekonomicznej zastosowano dodatkowe wskaźniki dotyczące różnic regionalnych w celu uwzględnienia ewentualnych dysproporcji strukturalnych w zakresie spójności terytorialnej, które państwa członkowskie mogą napotkać i które mogą mieć wpływ na wielkość i tempo dostosowań budżetowych i ewentualnych reform strukturalnych.

14.

Podkreśla, że plan inwestycyjny powinien wpisywać się w ramy szerzej zakrojonej europejskiej strategii, ściśle związanej z przeglądem strategii "Europa 2020" i mającej wspierać trwały wzrost gospodarczy sprzyjający zatrudnieniu poprzez pobudzanie inwestycji publicznych i prywatnych, poprawę konkurencyjności gospodarki europejskiej i reformy strukturalne przynoszące pozytywne skutki społeczno-gospodarcze i przyczyniające się do ulepszenia potencjału administracyjnego. Przypomina w tym kontekście rolę samorządów lokalnych i regionalnych w ożywieniu inwestycji we wzrost i zatrudnienie, zważywszy, że w 2013 r. około 55 % wszystkich inwestycji publicznych zostało przeprowadzonych przez władze szczebla niższego niż krajowy 2 .

15.

Przypomina kilka propozycji dotyczących propagowania wysokiej jakości inwestycji na szczeblu europejskim 3 :

16.

Przypomina swój apel do Komisji, by oceniła wpływ zasad ESA 2010 na zdolności inwestycyjne władz publicznych i zapewniła zasadę niedyskryminacji między inwestycjami publicznymi i prywatnymi zgodnie z art. 345 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

17.

Zwraca uwagę Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, a także państw członkowskich i samorządów terytorialnych, na sprawozdanie monitorujące w sprawie strategii "Europa 2020", które jest co roku sporządzane przez specjalistyczną platformę KR-u, a w szczególności na spostrzeżenia dotyczące zarządzania gospodarczego i europejskiego semestru zawarte w jego piątej edycji z października 2014 r. 4 .

18.

Uważa, że chociaż uczestnictwo i uwzględnianie samorządów terytorialnych w procesie koordynacji polityki gospodarczej z pewnością poprawiły się, to wciąż pozostają niewystarczające i nastręczają problemów związanych z reprezentatywnością, legitymizacją i kompletnością krajowych programów reform oraz zaleceń dla poszczególnych krajów. Proponuje zatem zwiększenie udziału samorządów lokalnych i regionalnych w semestrze europejskim na wzór zasady partnerstwa obowiązującej w wypadku funduszy strukturalnych.

19.

Ponownie wyraża przekonanie, że zgodnie z art. 3 TUE wiarygodność i legitymacja UGW opierają się na umiejętności dowiedzenia, że służy ona postępowi społecznemu, a zatrudnienie i normy socjalne nie są uznawane za drugorzędne wobec kwestii makroekonomicznych i budżetowych.

20.

Wnosi zatem, by w działaniach następczych podejmowanych w odniesieniu do przedstawionego w czerwcu 2015 r. sprawozdania pięciu przewodniczących na temat przyszłości UGW Komisja uwzględniła kierunki działania przedstawione w komunikacie Komisji w sprawie wzmocnienia społecznego wymiaru unii gospodarczej i walutowej z 2012 r. oraz w pakiecie dotyczącym inwestycji społecznych z 2013 r. Działania te powinny odpowiadać na potrzebę zachowania różnych modeli społecznych istniejących w obrębie UGW i ich współistnienia, a także wiązać się z rozważeniem możliwości wprowadzenia mechanizmów zachęt do realizacji reform, które mogą przyspieszyć osiąganie celów socjalnych strategii "Europa 2020", oraz mechanizmów koordynacji automatycznych stabilizatorów na poziomie UGW 5 .

Sprawozdawca:	Olga ZRIHEN (BE/PES), posłanka do Parlamentu Walońskiego
Dokument źródłowy:	Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Banku Centralnego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, Komitetu Regionów i Europejskiego Banku Inwestycyjnego "Optymalne wykorzystanie elastyczności przewidzianej w obowiązujących postanowieniach paktu stabilności i wzrostu"
	COM(2015) 12 final

Opina Europejskiego Komitetu Regionów - Optymalne wykorzystanie elastyczności przewidzianej w obowiązujących postanowieniach paktu stabilności i wzrostu.

Dz.U.UE.C.2015.313.22

Opina Europejskiego Komitetu Regionów - Optymalne wykorzystanie elastyczności przewidzianej w obowiązujących postanowieniach paktu stabilności i wzrostu

	Przewodniczący
	Europejskiego Komitetu Regionów
	Markku MARKKULA