Ocena programu PEACE i strategie na przyszłość (2007/2150(INI)).
Dz.U.UE.C.2009.279E.1
Akt nienormatywnyP6_TA(2008)0205
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 20 maja 2008 r. w sprawie oceny programu PEACE oraz strategii na przyszłość (2007/2150(INI))
(2009/C 279 E/01)
(Dz.U.UE C z dnia 19 listopada 2009 r.)
Parlament Europejski,
– uwzględniając art. 158 Traktatu WE,
– uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1260/1999 z dnia 21 czerwca 1999 r. ustanawiające przepisy ogólne w sprawie funduszy strukturalnych(1),
– uwzględniając rozporządzenie Rady (EWG) nr 2081/93 z dnia 20 lipca 1993 r. zmieniające rozporządzenie (EWG) nr 2052/88 w sprawie zadań funduszy strukturalnych i ich skuteczności, a także w sprawie koordynowania ich działalności między sobą oraz w odniesieniu do operacji Europejskiego Banku Inwestycyjnego i pozostałych istniejących instrumentów finansowych(2),
– uwzględniając rozporządzenie Rady (EWG) nr 2082/93 z dnia 20 lipca 1993 r. zmieniające rozporządzenie (EWG) nr 4253/88 ustanawiające przepisy wykonawcze do rozporządzenia (EWG) nr 2052/88 w sprawie koordynowania działalności różnych funduszy strukturalnych między sobą oraz w odniesieniu do operacji Europejskiego Banku Inwestycyjnego i pozostałych istniejących instrumentów finansowych(3),
– uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 214/2000 z dnia 24 stycznia 2000 r. dotyczące wkładów finansowych Wspólnoty do Międzynarodowego Funduszu na rzecz Irlandii(4),
– uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 2236/2002 z dnia 10 grudnia 2002 r. dotyczące wkładów finansowych Wspólnoty do Międzynarodowego Funduszu na rzecz Irlandii (2003-2004)(5),
– uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1105/2003 z dnia 26 maja 2003 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 ustanawiające przepisy ogólne w sprawie funduszy strukturalnych(6),
– uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 173/2005 z dnia 24 stycznia 2005 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 ustanawiające przepisy ogólne w sprawie funduszy strukturalnych dotyczące przedłużenia programu PEACE i przyznania dalszych środków na zobowiązania(7),
– uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 177/2005 z dnia 24 stycznia 2005 r. dotyczące wkładów finansowych Wspólnoty do Międzynarodowego Funduszu na rzecz Irlandii (2005-2006)(8),
– uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1968/2006 z dnia 21 grudnia 2006 r. dotyczące wkładów finansowych Wspólnoty do Międzynarodowego Funduszu na rzecz Irlandii (2007-2010)(9),
– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1082/2006 z dnia 5 lipca 2006 roku w sprawie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT)(10),
– uwzględniając komunikat Komisji pt. "Specjalny program wsparcia na rzecz pokoju i pojednania w Irlandii Północnej" (COM(1994)0607),
– uwzględniając komunikat Komisji pt. "Sprawozdanie w sprawie Międzynarodowego Funduszu na rzecz Irlandii na mocy art. 5 rozporządzenia Rady (WE) nr 177/2005" (COM(2006)0563),
– uwzględniając specjalne sprawozdanie Europejskiego Trybunału Obrachunkowego nr 7/2000 w sprawie Międzynarodowego Funduszu na rzecz Irlandii i specjalnego programu wsparcia na rzecz pokoju i pojednania w Irlandii Północnej oraz w przygranicznych hrabstwach Irlandii (1995-1999), wraz z odpowiedziami udzielonymi przez Komisję (ust. 58)(11),
– uwzględniając publiczne wysłuchanie na temat oceny programu PEACE i strategii na przyszłość, zorganizowane przez Komisję Rozwoju Regionalnego Parlamentu Europejskiego w dniu 20 listopada 2007 r.,
– uwzględniając zespół zadaniowy ds. Irlandii Północnej (TFNI), utworzony po wizycie J.M. Barroso, przewodniczącego Komisji, w Belfaście w maju 2007 r.,
– uwzględniając art. 45 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju Regionalnego (A6-0133/2008),
A. mając na uwadze, że celem programów UE PEACE I i II, finansowanych na mocy rozporządzeń Rady (WE) nr 1105/2003 i 173/2005, było zagwarantowanie pokoju oraz że obejmowały one dwa zasadnicze elementy, mianowicie wykorzystanie możliwości wynikających z zaprowadzenia pokoju i rozwiązanie problemów powstałych w wyniku konfliktu i przemocy,
B. mając na uwadze, że udział UE w programach PEACE miał i wciąż ma ogromne znaczenie o nader pozytywnym wydźwięku, a zaangażowanie Europy w projekty pokojowe wychodzące poza udostępnienie instrumentu pomocy finansowej okazało się niezwykle ważne, ponieważ UE wykazała się neutralną postawą, wiedzą i długofalową wizją działania w ramach prac nad programem,
C. mając na uwadze, że proces pojednania zachodzi na różnych szczeblach oraz że należy aktywnie zachęcać do wzięcia w nim udziału, ale nie można go wymusić(12),
D. mając na uwadze, że zaprowadzanie pokoju i pojednanie to z natury rzeczy procesy, których wynik jest niepewny, a które mimo wszystko są ważne dla przezwyciężenia problemów politycznych, gospodarczych i społecznych w regionie oraz mając na uwadze, że w przypadku projektów służących budowie zaufania powinna istnieć możliwość podejmowania działań o charakterze eksperymentalnym i innowacyjnym w celu rozpoczęcia procesu pojednania,
E. mając na uwadze, że konflikt w Irlandii Północnej doprowadził do powstania odrębnych społeczności i głębokich różnic społecznych, gospodarczych i politycznych,
F. mając na uwadze, że kontakty i budowanie wzajemnego zaufania to czynniki, które mogą doprowadzić do zmiany negatywnych poglądów oraz mając na uwadze, że dążenie do wzajemnego zrozumienia wśród ludzi młodych pomaga przyszłym przywódcom zrozumieć historię i kulturę obydwu społeczności,
G. mając na uwadze, że praca w ramach partnerstwa ze społecznościami lokalnymi może wymagać więcej czasu, ponieważ obejmuje ona większą liczbę zainteresowanych stron i procedur, chociaż wyraźnie widać, że wynikające stąd dodatkowe korzyści są znaczne, gdyż im niższy szczebel zarządzania oraz im wyższy stopień zaangażowania, tym większa świadomość zarówno w odniesieniu do programu, jak i UE,
H. mając na uwadze, że grupy i osoby w dużym stopniu dotknięte konfliktem i przemocą, które wcześniej pozostawały na marginesie, w ramach programów PEACE uzyskały możliwość wniesienia swojego wkładu w dzieło zaprowadzania pokoju; mając na uwadze, że projekty w ramach programów PEACE służą najbardziej zmarginalizowanym grupom społecznym, a to poprzez organizację zajęć dla osób indywidualnych i grup, takich jak ofiary konfliktu, osoby w starszym wieku i osoby słabe, niepełnosprawni, ofiary przemocy w rodzinie, byli więźniowie i bezrobotna młodzież(13),
I. mając na uwadze, że wiele osób, które pracowały w ramach projektów pokojowych i poświęconych kwestii pojednania, czyniło tak na zasadzie dobrowolności,
J. mając na uwadze, że dalsze wsparcie finansowe na rzecz programów mających na celu zaprowadzenie pokoju, zwłaszcza jeżeli są one skierowane do społeczności i grup ochotników, jest niezwykle ważne również po wyczerpaniu się środków z programu PEACE,
K. mając na uwadze, że sektor wolontariatu i sektor wspólnotowy znane są ze swoich osiągnięć w zakresie przeciwdziałania pogarszaniu się warunków społecznych i ubóstwu oraz mają duże możliwości, jeżeli chodzi o świadczenie najpilniejszych usług dla najbardziej potrzebujących grup społecznych, a także mając na względzie, iż kobiety odgrywają nader pozytywną rolę w procesie zaprowadzania pokoju,
L. mając na uwadze, że programy PEACE pomogły w opracowaniu projektów gospodarczych na obszarach dotkniętych ubóstwem poprzez zakładanie nowych przedsiębiorstw,
M. mając na uwadze, że wiele inicjatyw społecznych i ochotniczych finansowanych w ramach programu PEACE II ma charakter stały i jest źródłem istotnych usług głównie dla zmarginalizowanych grup w danej społeczności oraz że podmioty realizujące te inicjatywy oczekują na potwierdzenie, iż środki nie zostaną im odebrane i w dalszym ciągu będą mogły świadczyć te usługi,
N. mając na uwadze, że jednym z rezultatów rozwoju gospodarczego, którego źródłem było wsparcie udzielone w ramach programów PEACE, był korzystny rozwój sytuacji zarówno na obszarach miejskich, jak i wiejskich,
O. mając na uwadze, że Międzynarodowy Fundusz na rzecz Irlandii (IFI) ma często charakter uzupełniający oraz że obydwa programy - IFI i PEACE - umożliwiały projektom osiągnięcie etapu, na którym dostępne były inne źródła finansowania ze środków UE, takie jak Interreg,
P. mając na uwadze, że wiele działań prowadzonych w ramach podprogramów PEACE, programów IFI i w ramach inicjatywy Interreg charakteryzowało się dużym podobieństwem, a w niektórych dziedzinach pewnym stopniem powielania tych samych czynności,
Q. mając na uwadze, że odpowiedzialność i przejrzystość, zaangażowanie, uznanie współzależności pomiędzy wszystkimi ludźmi, skuteczne wyeliminowanie nierówności, promowanie różnorodności i troska o najsłabsze grupy społeczne i o równość szans to ważne elementy w procesie zaprowadzania pokoju i pojednania,
R. mając na uwadze, że w sprawozdaniu tymczasowego komisarza ds. ofiar i osób ocalałych(14) stwierdzono, iż grupy wsparcia działające na rzecz ofiar i osób ocalałych są uzależnione od jednorazowego finansowania w ramach programu PEACE oraz dopatrzono się niedostatecznej jasności co do tego, w jaki sposób projekty na rzecz ofiar i osób ocalałych będą realizowane, jeżeli finansowanie w ramach PEACE wyczerpie się, a także mając na uwadze, że premier i wicepremier Irlandii Północnej powołali w ostatnim czasie czterech nowych komisarzy ds. ofiar,
S. mając na uwadze, że obrona i promowanie praw człowieka to integralna część procesu zaprowadzania pokoju i odbudowy społeczeństw po zakończeniu konfliktu,
1. podkreśla, że wzmocnienie zaangażowania na szczeblu struktur lokalnych stanowi istotny element procesu zaprowadzania pokoju oraz że zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego wpływa pozytywnie na proces polityczny i sposób rządzenia społeczeństwem;
2. zwraca uwagę, że opracowanie różnych mechanizmów wdrażania we współpracy z sektorem wolontariatu, organizacjami pozarządowymi i władzami lokalnymi stało się źródłem bogatych doświadczeń w zakresie wykorzystania funduszy UE; ma nadzieję, że tego rodzaju oddolne mechanizmy można wykorzystać w przypadku realizacji innych programów finansowania;
3. wyraża zadowolenie z wkładu programów PEACE i IFI w rozwój gospodarczy i społeczny; dostrzega, że przed wdrożeniem IFI na obszarze dotkniętym ubóstwem powstało jedno centrum przedsiębiorczości, a dzięki wsparciu w ramach IFI i pomocy lokalnej rady okręgowej zamieniło się ono w sieć 32 centrów przedsiębiorczości, dzięki czemu wzrosło zaufanie i pojawiła się nadzieja wśród bezpośrednio zainteresowanych;
4. podkreśla, że współpracy między uczestnikami programów finansowanych w ramach PEACE i IFI nie powinno się przerywać z chwilą zakończenia programu; wzywa resorty rządowe do podtrzymania tej pracy, która okazała się owocna, w celu zagwarantowania nieprzerwanego finansowania tej nieocenionej działalności po wyczerpaniu się finansowania w ramach PEACE;
5. wzywa rząd Zjednoczonego Królestwa oraz rząd Irlandii do wprowadzenia przepisów regulujących tymczasowe finansowanie grup społecznych i ochotniczych, w szczególności w celu zabezpieczenia finansowania na okres od zakończenia programów w ramach PEACE II do momentu rozpoczęcia programów w ramach PEACE III;
6. wzywa Komisję oraz rząd Zjednoczonego Królestwa i rząd Irlandii do podjęcia współpracy z komisarzami ds. ofiar i osób ocalałych w celu wypracowania mechanizmu umożliwiającego grupom wsparcia na rzecz ofiar i osób ocalałych otrzymywanie w dalszym ciągu pomocy finansowej po wyczerpaniu się środków z programu PEACE;
7. mając na uwadze zespół zadaniowy ds. Irlandii Północnej, wzywa Komisję do tego, aby opracowując przyszłe inicjatywy w oparciu o programy PEACE I i PEACE II, ponownie zastosowała podejście opierające się na aktywnym obywatelstwie; przypomina, jakie znaczenie dla stabilizacji procesu pokojowego ma zrównoważony rozwój regionalny, w tym zwrócenie uwagi na infrastrukturę, która w porównaniu z innymi regionami UE jest słabo rozwinięta, oraz wzywa zespół zadaniowy ds. Irlandii Północnej do większego zaangażowania we wsparcie na rzecz poprawy infrastruktury;
8. wzywa do dalszego rozszerzania działalności transgranicznej, zwłaszcza że miała ona decydujące znaczenie dla odnowy społeczności miejskich i wiejskich na obszarach przygranicznych; domaga się dalszego rozwijania współpracy między lokalnymi izbami handlowymi a podmiotami sektora publicznego oraz forów dla sektora wolontariatu i sektora publicznego po obydwu stronach granicy, a także dla organizacji społecznych, które już działają w kontekście transgranicznym;
9. wzywa rząd Irlandii do natychmiastowego wprowadzenia w życie rozporządzenia (WE) nr 1082/2006;
10. wzywa do powszechnego korzystania z możliwości konsultacji na dużą i małą skalę i z naciskiem na kwestie lokalne w ramach programów finansowania oraz podkreśla znaczenie mechanizmów zabezpieczających umożliwiających zatwierdzanie niewielkich środków w celu szybkiego wsparcia prac niezbędnych oraz takich, których rezultatów nie można dokładnie zmierzyć, jak również mechanizmów umożliwiających długofalowy zrównoważony rozwój i mogących przysłużyć się społecznościom lokalnym;
11. wzywa do ograniczenia biurokracji, tak aby małe projekty nie były przeciążone;
12. dostrzega długoterminowy i ewolucyjny charakter procesu zaprowadzania pokoju i zauważa, że stabilny rozwój prowadzący do pokoju i pojednania wymaga czasu; domaga się szerszych ram czasowych dla poszczególnych dotacji, aby skutki projektów mogły zacząć być odczuwalne; zauważa, że nie tylko inicjatywy gospodarcze, ale również inicjatywy kulturalne i sportowe w znacznym stopniu przyczyniają się do pokoju i pojednania i dlatego należy je w dalszym ciągu wspierać;
13. zauważa, że sektor gospodarki społecznej jest podsektorem sektora wolontariatu i sektora wspólnotowego, z którymi konsultacje mają istotne znaczenie ze względu na rozwój lokalnych strategii i obszarów; uważa, że inne lokalne przedsiębiorstwa mają również istotny wpływ;
14. podkreśla, że rozwój obszarów wiejskich wymaga większego stopnia synergii między finansowaniem rozwoju obszarów rolniczych i wiejskich a finansowaniem rozwoju regionalnego oraz między ochroną środowiska, turystyką ekologiczną oraz wytwarzaniem i wykorzystaniem energii ze źródeł odnawialnych, niż miało to miejsce dotychczas;
15. podkreśla, że obywatele powinni mieć łatwy dostęp do informacji na temat udanych projektów finansowanych w ramach PEACE I i PEACE II, jak również przez IFI; uważa, że doświadczenie zdobyte podczas realizacji takich projektów powinno stać się udziałem tych, którzy są zaangażowani w innego rodzaju działalność związaną z zaprowadzaniem pokoju w kontekście międzynarodowym; w związku z tym wzywa do utworzenia bazy danych jako narzędzia edukacyjnego na rzecz działalności w ramach zaprowadzania pokoju i pojednania w kraju i za granicą; w ramach tworzenia regionalnych i wielkomiejskich sieci wzywa ponadto do uwzględnienia działalności podejmowanej na każdym szczeblu;
16. zaleca opracowanie kompleksowych strategii w celu zagwarantowania nie tylko dostępności przykładów dobrych praktyk, lecz również ich wykorzystania na wszystkich etapach projektu, czyli na etapie jego opracowywania, realizacji, monitorowania i oceny;
17. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, Komitetowi Regionów, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.
______
(1) Dz.U. L 161 z 26.6.1999, s. 1.
(2) Dz.U. L 193 z 31.7.1993, s. 5.
(3) Dz.U. L 193 z 31.7.1993, s. 20.
(4) Dz.U. L 24 z 29.1.2000, s. 7.
(5) Dz.U. L 341 z 17.12.2002, s. 6.
(6) Dz.U. L 158 z 27.6.2003, s. 3.
(7) Dz.U. L 29 z 2.2.2005, s. 3.
(8) Dz.U. L 30 z 3.2.2005, s. 1.
(9) Dz.U. L 409 z 30.12.2006, s. 86.
(10) Dz.U. L 210 z 31.7.2006, s. 19.
(11) Dz.U. C 146 z 25.5.2000, s. 1.
(12) Reconciliation after Violent Conflict (Pojednanie po zakończeniu konfliktu), International IDEA, 2003, Sztokholm.
(13) Program UE na rzecz pokoju i pojednania - Oddziaływanie: SEUPB (specjalny organ ds. programów UE).
(14) "Wsparcie dla ofiar i osób ocalałych - Czym jest ludzkie dziedzictwo?" (Support for Victims and Survivors - Addressing the Human Legacy), styczeń 2007 r.