Dyrektywa 93/104/WE dotycząca niektórych aspektów organizacji czasu pracy
Dz.U.UE.L.1993.307.18
Akt utracił mocDYREKTYWA RADY NR 93/104/WE
z dnia 23 listopada 1993 r.
dotycząca niektórych aspektów organizacji czasu pracy
uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 118a,
uwzględniając wniosek Komisji (1),
we współpracy z Parlamentem Europejskim (2),
uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (3),
artykuł 118a Traktatu stanowi, że Rada przyjmuje w drodze dyrektyw minimalne wymagania, mające na celu poprawę, szczególnie środowiska pracy, w celu zapewniania wyższego poziomu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników;
na mocy tego artykułu, dyrektywy te muszą unikać narzucania ograniczeń administracyjnych, finansowych i prawnych, które mogłyby powstrzymywać powstawanie i rozwój małych i średnich przedsiębiorstw;
postanowienia dyrektywy Rady 89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia środków mających na celu polepszenie bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników w miejscu pracy (4) są w pełnym zakresie stosowane do dziedzin uregulowanych postanowieniami niniejszej dyrektywy, nie naruszając bardziej surowych i/lub szczególnych przepisów tam zawartych;
Wspólnotowa Karta Socjalnych Praw Podstawowych Pracowników, przyjęta podczas posiedzenia Rady Europejskiej w Strasburgu w dniu 9 grudnia 1989 r. przez głowy państw lub szefów rządów jedenastu Państw Członkowskich, w szczególności jej pkt 7 akapit pierwszy i pkt 8, jak również pkt 19 akapit pierwszy, stanowi, że:
"7. Zakończenie tworzenia rynku wewnętrznego musi prowadzić do poprawy warunków życia i pracy pracowników we Wspólnocie Europejskiej. Proces ten dokona się poprzez zbliżenie tych warunków, z jednoczesnym zachowaniem postępu, w szczególności, jeżeli chodzi o czas i organizację czasu pracy, formy zatrudnienia inne niż umowy na czas nieokreślony, takie jak umowy na czas określony, praca w częściowym wymiarze godzin, praca tymczasowa i sezonowa.
8. Każdy pracownik Wspólnoty Europejskiej ma prawo do cotygodniowego odpoczynku oraz do corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego, którego długość powinna być stopniowo ujednolicana zgodnie z istniejącymi krajowymi praktykami.
19. Każdy pracownik musi korzystać z zadowalających warunków ochrony zdrowia i bezpieczeństwa w swoim środowisku pracy. Należy podjąć właściwe środki w celu dalszego ujednolicania istniejących warunków w tej dziedzinie w drodze wzrastającego postępu.";
poprawa bezpieczeństwa, higieny i ochrony zdrowia pracowników w miejscu pracy jest celem, który nie powinien podlegać czysto ekonomicznym względom;
niniejsza dyrektywa stanowi praktyczny wkład w kształtowanie społecznego wymiaru rynku wewnętrznego;
ustanowienie minimalnych wymagań dotyczących organizacji czasu pracy może przyczynić się do poprawy warunków pracy pracowników we Wspólnocie;
w celu zapewnienia bezpieczeństwa i zdrowia pracowników we Wspólnocie muszą mieć oni zapewnione odpowiednie przerwy w pracy w czasie dnia, tygodnia i roku; w związku z tym musi zostać również ustalony maksymalny tygodniowy czas pracy;
należy wziąć pod uwagę zasady Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczące organizacji czasu pracy, dotyczy to również obowiązujących zasad odnośnie do pracy w porze nocnej;
w odniesieniu do cotygodniowych przerw w pracy należy uwzględnić różnorodność kulturową, etniczną, religijną i inne czynniki występujące w Państwach Członkowskich; w szczególności, że wyłącznie do Państwa Członkowskiego należy decyzja, czy niedziela powinna być włączona do cotygodniowej przerwy w pracy, a jeżeli tak, to w jakim zakresie;
badania wykazują, iż organizm ludzki jest w nocy szczególnie wrażliwy na zakłócenia środowiska i reaguje negatywnie na pewne uciążliwe formy organizacji pracy oraz że długie okresy pracy w porze nocnej mogą być szkodliwe dla zdrowia pracowników i mogą zagrażać bezpieczeństwu w miejscu pracy;
w związku z tym konieczne jest ograniczenie czasu pracy w porze nocnej, w tym pracy w godzinach nadliczbowych, oraz zapewnienie, że pracodawca, który regularnie korzysta z pracy w porze nocnej pracowników, przekaże takie informacje właściwym organom, jeżeli zwrócą się o nie;
ważne jest, aby pracownicy pracujący w porze nocnej byli uprawnieni do bezpłatnego badania lekarskiego przed ich zatrudnieniem i po zatrudnieniu w regularnych odstępach czasu i jeżeli jest to możliwe, powinni być przeniesieni do stosownej pracy dziennej, jeżeli wystąpią u nich problemy zdrowotne;
sytuacja pracowników pracujących w porze nocnej i w systemie pracy zmianowej wymaga, aby poziom ochrony ich bezpieczeństwa i zdrowia był dostosowany do charakteru ich pracy i aby organizacja i działanie usług i środków ochronnych i zabezpieczających były wystarczające;
szczególne warunki pracy mogą mieć szkodliwe skutki dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników; specyficzna organizacja pracy według pewnego schematu musi uwzględniać generalną zasadę przystosowania organizacji pracy do pracownika;
biorąc pod uwagę szczególny charakter odnośnej pracy, niezbędne może być przyjęcie odrębnych środków odnoszących się do organizacji czasu pracy w pewnych sektorach lub rodzajach działalności, które są wyłączone z zakresu zastosowania niniejszej dyrektywy;
ze względu na kwestię, jaka może zostać podniesiona w przedsiębiorstwie w związku z organizacją czasu pracy, pożądane wydaje się zapewnienie pewnej elastyczności przy zastosowaniu niektórych przepisów niniejszej dyrektywy, przy jednoczesnym zapewnieniu zgodności z zasadami ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników;
należy przewidzieć, iż w zależności od przypadku, Państwa Członkowskie lub partnerzy społeczni mają możliwość odstępstwa od poszczególnych przepisów niniejszej dyrektywy; w przypadku odstępstwa zainteresowani pracownicy muszą mieć z zasady zapewnione równoważne wyrównawcze okresy przerw w pracy,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
W imieniu Rady | |
M. SMET | |
Przewodniczący |
(1) Dz.U. C 254 z 9.10.1990, str. 4.
(2) Dz.U. C 72 z 18.3.1991, str. 95 oraz decyzja z 27 października 1993 r. (dotychczas nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym).
(3) Dz.U. C 60 z 8.3.1991, str. 26.
(4) Dz.U. L 183 z 29.6.1989, str. 1.
(5) Dz.U. L 167 z 2.7.1999, str. 33.