Decyzja 2003/100/WE ustanawiająca minimalne wymogi w zakresie tworzenia programów hodowli owiec odpornych na pasażowalne encefalopatie gąbczaste

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2003.41.41

Akt utracił moc

Wersja od: 21 kwietnia 2006 r.

DECYZJA KOMISJI

z dnia 13 lutego 2003 r.

ustanawiająca minimalne wymogi w zakresie tworzenia programów hodowli owiec odpornych na pasażowalne encefalopatie gąbczaste

(notyfikowana jako dokument nr C(2003) 498)

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(2003/100/WE)

(Dz.U.UE L z dnia 14 lutego 2003 r.)

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 999/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja 2001 r. ustanawiające przepisy dotyczące zapobiegania, kontroli i zwalczania niektórych pasażowalnych encefalopatii gąbczastych⁽¹⁾, ostatnio zmienione rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1494/2002⁽²⁾, a w szczególności jego art. 23,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Trzęsawka owiec stanowi znaczący problem z zakresu zdrowia zwierząt w obrębie wspólnotowej populacji owiec i kóz.

(2) Nie istnieje jakakolwiek potwierdzona rutynowa metoda diagnostyczna, która pozwalałaby na diagnostykę różnicową pomiędzy gąbczastą encefalopatią bydła (BSE) a zakażeniem trzęsawką u owiec i kóz. Nie wykazano występowania zakażenia BSE u owiec i kóz w warunkach naturalnych. Jednakże występuje niepewność, czy populacja owiec i kóz mogła zostać zainfekowana BSE i że choroba ta ciągle jeszcze występuje w populacji tych zwierząt. W związku z tym wystąpienie pasażowalnych encefalopatii gąbczastych (TSE) wśród owiec i kóz również stanowi potencjalne ryzyko dla zdrowia publicznego.

(3) Jak wykazały badania, niektóre białkowe genotypy prionowe występujące u owiec są odpowiedzialne za przekazywanie odporności na trzęsawkę owiec. Uzyskane do dnia dzisiejszego dowody wskazują, że podobnego rodzaju genetycznie uwarunkowana odporność na BSE występuje u owiec zakażonych BSE drogą ustną w warunkach doświadczalnych.

(4) W opinii Naukowego Komitetu Sterującego (SSC) z dnia 4 i 5 kwietnia 2002 r., dotyczącej bezpiecznego pozyskiwania źródeł pasz dla małych przeżuwaczy, ustalono wytyczne dotyczące głównych punktów programu hodowlanego mającego na celu uzyskanie odporności na TSE u owiec. Zdaniem SSC podobny program powinien zostać ukierunkowany na populacje obarczone ryzykiem lub na obszary ryzyka.

(5) Jednym z wymogów dotyczących takiego programu hodowlanego jest ustalenie częstotliwości występowania owiec o genotypie ARR/ARR w każdej liczącej się rasie. W celu uzyskania tych informacji wprowadzono, mocą Decyzji Komisji nr 2002/1003/WE⁽³⁾, badanie hodowli owiec w Państwach Członkowskich.

(6) Powinno być możliwe wprowadzenie odstępstw od wymogu ustanowienia programu hodowlanego zgodnie z niniejszą decyzją dla niektórych ras o niskim poziomie naturalnej odporności, a także dla ras lokalnych będących rasami właściwymi dla danych obszarów i których hodowla jest zagrożona, jak określono w rozporządzeniu (WE) nr 445/2002 z dnia 26 lutego 2002 r. ustanawiającym szczegółowe zasady zastosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1257/1999 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich ze środków Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR)⁽⁴⁾.

(7) W swojej opinii SSC zalecił ustanowienie certyfikowania stad odznaczających się niewielkim ryzykiem trzęsawki owiec lub BSE. Jednym z zalecanych wariantów jest certyfikowanie stad w oparciu o pełną odporność genetyczną na TSE, w połączeniu z regularnymi badaniami w kierunku TSE.

(8) SSC zalecił opracowanie wyczerpującego wykazu tkanek owiec i kóz, które można by uznać za stanowiące ryzyko dla zdrowia ludzi i zwierząt w przypadku potwierdzenia wystąpienia BSE lub uznania go za prawdopodobne. We wzmiankowanej opinii utrzymuje się jednak, że tkanki te nie stanowiłyby znaczącego ryzyka, o ile pozyska się je od zwierząt odpornych lub półodpornych, odpowiednio w wieku do 18 i 6 miesięcy. Jest rzeczą właściwą propagowanie rozwoju certyfikowanych stad zgodnie z tymi wskazaniami.

(9) Komisja złoży Radzie i Parlamentowi propozycję dokonania zmiany rozporządzenia (WE) nr 999/2001 w sposób umożliwiający stworzenie podstawy prawnej w ramach tego rozporządzenia do podjęcia środków zawartych w niniejszej decyzji. Tymczasem właściwe jest przyjęcie niniejszej decyzji jako środka przejściowego.

(10) Środki przewidziane w niniejszej decyzji pozostają w zgodności z opinią Stałego Komitetu ds. Łańcucha Pokarmowego i Zdrowia Zwierząt,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł  1

Definicje

Do celów niniejszej decyzji znajdują zastosowanie definicje określone w załączniku I do decyzji Komisji nr 2002/1003/WE.

Artykuł  2

Program hodowlany mający na względzie odporność na TSE u owiec czystorasowych

1. 1 Do dnia 1 stycznia 2004 r., na podstawie wyników badania przewidzianego w decyzji nr 2002/1003/WE, każde Państwo Członkowskie wprowadza program hodowlany celem dokonania wyboru pod względem odporności na TSE w każdej ze swych ras owiec będących rasami rodzimymi lub stanowiącymi znaczącą populację na jego terytorium. Minimalne wymagania dotyczące takiego programu zostały przedstawione szczegółowo w załączniku I.

2. Państwo Członkowskie może do dnia 1 kwietnia 2005 r. zadecydować, czy uczestnictwo właścicieli stad w programie hodowlanym, o którym mowa w ustępie 1, ma charakter dobrowolny. W okresie późniejszym jednakże uczestnictwo wszystkich stad o wysoce korzystnych cechach genetycznych w tym programie jest obowiązkowe.

Artykuł  3

Odstępstwa

1. Państwom Członkowskim może zostać przyznane odstępstwo od wymogu ustanowienia programu hodowlanego przewidzianego w art. 2:

– na podstawie krajowego programu zwalczania trzęsawki owiec, przedłożonego i zatwierdzonego zgodnie z punktem b) części I rozdziału A załącznika VIII do rozporządzenia (WE) nr 999/2001, uwzględniającego ciągłe i czynne monitorowanie owiec i kóz padłych na terenie gospodarstwa rolnego w zakresie wszystkich stad danego Państwa Członkowskiego, lub

– w przypadku gdy Komisja uzna ich terytorium za wolne od trzęsawki owiec, zgodnie z punktem c) części I rozdziału A załącznika VIII do rozporządzenia (WE) nr 999/2001, w oparciu o wyniki rozstrzygającego badania statystycznego.

2. Odstępstwo przewidziane na podstawie ustępu 1 przyjmuje się zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 24 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 999/2001.

Artykuł  4

Podstawy uznania odporności niektórych stad owiec na TSE

1. Do dnia 1 stycznia 2004 r. każde z Państw Członkowskich ustala podstawy uznania odporności niektórych stad owiec na TSE.

Podstawy te zostają ustalone według kryteriów określonych w załączniku II.

2. Uznanie odporności danego stada na TSE w kontekście podstaw przewidzianych w ustępie 1 nie jest uznawane za niezbędne kryterium wykluczenia obecności TSE w tym stadzie.

Artykuł  5

Raporty przekazywane Komisji przez Państwa Członkowskie

Państwa Członkowskie przekazują Komisji następujące raporty:

a) raport na temat wymogów swoich programów hodowlanych, jak przewidziano w art. 2, do dnia 1 kwietnia 2004 r.;

b) raport o stanie postępów w skali roku, po raz pierwszy przewidziany do przekazania do dnia 1 kwietnia 2005 r., dotyczący postępów poczynionych w zakresie programówhodowlanych.

Artykuł  6

Streszczenie raportów przedstawianych Państwom Członkowskim przez Komisję

Komisja przedstawia Państwom Członkowskim streszczenie raportów uzyskanych przez nią na podstawie art. 5 w ciągu trzech miesięcy od końcowej daty otrzymania tychże raportów.

Artykuł  7

Przegląd

Wymagania niniejszej decyzji podlegają przeglądowi:

a) na podstawie raportów, o których mowa w art. 5;

b) w odniesieniu do ras, którym w trakcie programu hodowlanego wykazano poważny negatywny efekt genetyczny;

c) niezależnie od sytuacji - przed dniem 1 kwietnia 2005 r., w celu uwzględnienia wszelkich nowych informacji naukowych.

Artykuł  8

Adresaci

Niniejsza decyzja jest skierowana do Państw Członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 13 lutego 2003 r.

	W imieniu Komisji
	David BYRNE
	Członek Komisji

______

⁽¹⁾ Dz.U. L 147, z 13.5.2001, str. 1.

⁽²⁾ Dz.U. L 225, z 28.8.2002, str. 3.

⁽³⁾ Dz.U. L 349, 24.12.2002, str. 105.

⁽⁴⁾ Dz.U. L 74, 15.3.2002, str. 1.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK  I

MINIMALNE WYMOGI DOTYCZĄCE PROGRAMU HODOWLI OWIEC ODPORNYCH NA TSE

Część 1 - Wymogi ogólne

1. Program hodowlany koncentruje się na stadach o wysoce korzystnych cechach genetycznych.

2. Tworzy się bazę danych, zawierającą co najmniej następujące informacje:

a) tożsamość, rasa i liczba zwierząt we wszystkich stadach uczestniczących w programie hodowlanym;

b) identyfikacja poszczególnych zwierząt próbkowanych w ramach programu;

c) wyniki wszelkich badań genetycznych.

3. Ustanawia się system jednolitej certyfikacji, w którym genotyp każdego zwierzęcia próbkowanego w ramach programu hodowlanego jest certyfikowany przez odniesienie do swojego indywidualnego numeru identyfikacyjnego.

4. Próbkowanie jest przeprowadzane przez personel specjalnie do tego celu wyznaczony w ramach programu hodowlanego.

5. Ustanawia się system: identyfikacji zwierząt i próbek, badania próbek i przekazywania wyników, co zmniejszy do minimum możliwość powstania błędu za sprawą czynnika ludzkiego. Wydajność tego systemu podlegać będzie regularnej kontroli losowej.

6. Badania genetyczne krwi lub innych tkanek zebranych do celów programu hodowlanego są prowadzone w laboratoriach odpowiednio zatwierdzonych w ramach programu.

7. Właściwe organy danego Państwa Członkowskiego mogą pomagać stowarzyszeniom hodowców, które się tego podejmują, w zakładaniu banków genetycznych gromadzących nasienie, komórki jajowe i/lub zarodki reprezentujące białkowe genotypy prionowe, co do których zachodzi prawdopodobieństwo, że staną się rzadkie w następstwie programu hodowlanego.

8. Programy hodowlane zostaną opracowane dla każdej z ras, z uwzględnieniem:

a) częstości występowania różnych alleli w ramach danej rasy;

b) rzadkość danej rasy;

c) unikania chowu wsobnego lub dryfu genetycznego.

Część 2 - Zasady szczegółowe dla stad uczestniczących w programie

1. Celem programu hodowlanego jest zwiększenie częstości występowania allelu ARR w obrębie danego stada owiec, z równoczesnym zmniejszeniem przewagi alleli warunkujących podatność na TSE.

2. Minimalne zasady dotyczące stad uczestniczących w programie są następujące:

a) wszystkie zwierzęta w stadzie przeznaczone do badań genotypu zostają indywidualnie zidentyfikowane, przy wykorzystaniu bezpiecznych środków;

b) wszystkie tryki przeznaczone do hodowli w ramach stada podlegają obowiązkowemu badaniu genotypu przed ich wykorzystaniem w hodowli;

c) wszelkie samce będące nosicielami allelu VRQ podlegają obowiązkowemu ubojowi lub kastracji w ciągu sześciu miesięcy po określeniu genotypu takiego zwierzęcia; zwierzęta takie nie opuszczają terenu gospodarstwa, z wyjątkiem uboju;

d) zwierzęta samice, o których wiadomo, że są nosicielami allelu VRQ, nie opuszczają terenu gospodarstwa, z wyjątkiem uboju;

e) zabrania się hodowli w obrębie stada samców, włączając dawców nasienia służących do sztucznej inseminacji, niebędących zwierzętami certyfikowanymi w ramach programu.

Część 3 - Ochrona ras i cech produkcyjnych

1. Państwa Członkowskie mogą zdecydować o przyznaniu odstępstwa od wymagań pkt 2 lit. c) i d) części 2, w przypadku ras:

a) wykazujących poziom allelu ARR poniżej 25 % w ramach badania, o którym mowa w decyzji nr 2002/1003/WE; lub

b) zagrożonych zaprzestaniem hodowli, jak określono w art. 14 ust. 1 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 445/2002.

2. W przypadku ras niewykazujących obecności allelu ARR lub u których stwierdza się jego poziom poniżej 10 % w ramach badania, o którym mowa w decyzji Komisji nr 2002/1003/WE, Państwa Członkowskie mogą zdecydować o przyznaniu odstępstwa od części 1 i 2, z zastrzeżeniem warunku, że takie rasy podlegają programom kontroli w kierunku trzęsawki owiec.

3. Państwa Członkowskie informują Komisję o odstępstwach przyznanych na podstawie pkt 1 i 2, a także o zastosowanych w tej mierze kryteriach.

ZAŁĄCZNIK  II

PODSTAWY UZNANIA ODPORNOŚCI STAD OWIEC NA TSE

1. Podstawy pozwalają na uznanie odporności na TSE w stadach owiec, które czy to w wyniku uczestnictwa w programie hodowlanym przewidzianym w art. 2, czy to w inny sposób spełniają określone kryteria.

Powyższe uznanie odporności zostaje przyznane na co najmniej dwóch poziomach:

a) stadami poziomu I są stada złożone w całości z owiec o genotypie ARR/ARR;

b) stadami poziomu II są stada, w których krycia odbywały się wyłącznie z użyciem tryków o genotypie ARR/ARR.

Państwa Członkowskie mogą zdecydować o przyznaniu uznania na dalszych poziomach, tak aby odpowiadało to ich krajowym wymogom.

2. Regularne próbkowanie losowe owiec ze stad odpornych na TSE jest przeprowadzane:

a) na terenie gospodarstwa lub rzeźni, w celu zweryfikowania ich genotypu;

b) w przypadku stad poziomu I u zwierząt liczących ponad 18 miesięcy życia - w rzeźni, w celu przeprowadzenia badań w kierunku TSE, zgodnie z załącznikiem III do rozporządzenia (WE) nr 999/2001.

¹ Z dniem 21 kwietnia 2006 r. od stosowania art. 2 ust. 1 wprowadzono odstępstwo zgodnie z art. 4 rozporządzenia nr 546/2006 z dnia 31 marca 2006 r. (Dz.U.UE.L.06.94.28).