Mauritius-Unia Europejska. Umowa w sprawie warunków przekazywania przez siły morskie dowodzone przez Unię Europejską do Republiki Mauritiusu osób podejrzanych o piractwo i zajętego w związku z tym mienia oraz w sprawie warunków zapewnianych osobom podejrzanym o piractwo po ich przekazaniu. Port Louis.2011.07.14.

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2011.254.3

Akt obowiązujący

Wersja od: 14 lipca 2011 r.

UMOWA

między Unią Europejską a Republiką Mauritiusu w sprawie warunków przekazywania przez siły morskie dowodzone przez Unię Europejską do Republiki Mauritiusu osób podejrzanych o piractwo i zajętego w związku z tym mienia oraz w sprawie warunków zapewnianych osobom podejrzanym o piractwo po ich przekazaniu

UNIA EUROPEJSKA (UE),

z jednej strony, i

REPUBLIKA MAURITIUSU,

zwana dalej "Mauritiusem",

z drugiej strony, razem zwane dalej "Stronami",

UWZGLĘDNIAJĄC:

- rezolucje Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych (RB ONZ) nr 1814 (2008), nr 1838 (2008), nr 1846 (2008), nr 1851 (2008) i rezolucje przyjęte w ich następstwie,

- Konwencję Narodów Zjednoczonych o prawie morza z 1982 roku (UNCLOS), w szczególności jej art. 100-107 oraz art. 110,

- wspólne działanie Rady UE 2008/851/WPZiB z dnia 10 listopada 2008 r. w sprawie operacji wojskowej Unii Europejskiej mającej na celu udział w powstrzymywaniu, zapobieganiu i zwalczaniu aktów piractwa i rozboju u wybrzeży Somalii⁽¹⁾ (operacja EUNAVFOR Atalanta), zmienione decyzją Rady 2009/907/WPZiB z dnia 8 grudnia 2009 r.⁽²⁾,

- międzynarodowe prawo praw człowieka, w tym Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z 1966 roku i Konwencję w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania z 1984 roku,

- fakt, że niniejsza Umowa nie będzie miała wpływu na prawa ani obowiązki Stron wynikające z umów międzynarodowych i innych instrumentów ustanawiających międzynarodowe sądy i trybunały, w tym ze Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego,

UZGODNIŁY, CO NASTĘPUJE:

Artykuł  1

Cel

Niniejsza Umowa definiuje warunki i tryb

a) przekazywania osób podejrzanych o usiłowanie popełnienia, popełnianie lub popełnienie aktów piractwa na obszarze działań EUNAVFOR, na pełnym morzu poza wodami terytorialnymi Mauritiusu, Madagaskaru, Komorów, Seszeli i wyspy Reunion, i zatrzymanych przez EUNAVFOR;

b) przekazywania związanego z tym mienia zajętego przez EUNAVFOR, z EUNAVFOR-u do Mauritiusu; oraz

c) traktowania osób przekazanych.

Artykuł  2

Definicje

Do celów niniejszej Umowy:

a) "siły morskie dowodzone przez Unię Europejską (EUNAVFOR)" oznaczają dowództwo wojskowe UE oraz kontyngenty narodowe biorące udział w operacji UE "Atalanta", ich okręty, statki powietrzne oraz zasoby;

b) "operacja" oznacza przygotowanie, ustanowienie, wykonanie i wspieranie misji wojskowej ustanowionej wspólnym działaniem Rady UE 2008/851/WPZiB lub aktami przyjętymi w jego następstwie;

c) "kontyngenty narodowe" oznaczają jednostki i statki należące do państw członkowskich Unii Europejskiej oraz, zgodnie ze wskazaniami UE, do innych państw biorących udział w operacji;

d) "państwo wysyłające" oznacza państwo włączające swój kontyngent narodowy do EUNAVFOR-u;

e) "piractwo" oznacza piractwo zgodnie z definicją znajdującą się w art. 101 UNCLOS;

f) "osoba przekazana" oznacza każdą osobę podejrzaną o usiłowanie popełnienia, popełnianie lub popełnienie aktów piractwa, przekazaną przez EUNAVFOR Mauritiusowi na mocy niniejszej Umowy.

Artykuł  3

Zasady ogólne

1. Mauritius może wyrazić zgodę, na wniosek EUNAVFOR-u, na przekazanie osób zatrzymanych przez EUNAVFOR w związku z piractwem i związanego z tym mienia zajętego przez EUNAVFOR, oraz może przekazać takie osoby i mienie swoim właściwym organom w celu przeprowadzenia dochodzenia i ścigania. Decyzję o wyrażeniu zgody w sprawie przyjęcia proponowanego przekazania będzie w każdym indywidualnym przypadku podejmować Mauritius, uwzględniając wszystkie odnośne okoliczności, w tym lokalizację incydentu.

2. EUNAVFOR przekazuje osoby wyłącznie właściwym organom ścigania Mauritiusu.

3. Przekazanie nie odbywa się zanim właściwe organy ścigania Mauritiusu nie zdecydują w terminie pięciu dni roboczych od daty otrzymania dowodów przekazanych przez EUNAVFOR, że istnieją rozsądne perspektywy wydania wyroku skazującego wobec osób zatrzymanych przez EUNAVFOR.

4. Decyzję, czy istnieją rozsądne perspektywy wydania wyroku skazującego, podejmują właściwe organy ścigania Mauritiusu na podstawie dowodów przekazanych przez EUNAVFOR za pośrednictwem stosownych kanałów łączności.

5. Każda osoba przekazana traktowana jest w sposób humanitarny i zgodnie ze zobowiązaniami międzynarodowymi w zakresie praw człowieka zapisanymi w konstytucji Mauritiusu, w tym z zakazem tortur oraz okrutnego, nieludzkiego i poniżającego traktowania lub karania, zakazem samowolnych zatrzymań oraz zgodnie z wymogami sprawiedliwego procesu.

Artykuł  4

Traktowanie i ściganie osób przekazanych i przeprowadzenie postępowania sądowego w sprawie osób przekazanych

1. Zgodnie ze zobowiązaniami międzynarodowymi w zakresie praw człowieka zapisanymi w konstytucji Mauritiusu każda osoba przekazana jest traktowana w sposób humanitarny i nie jest poddawana torturom ani okrutnemu, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu lub karaniu, otrzymuje odpowiednie zakwaterowanie, wyżywienie i dostęp do opieki medycznej oraz może przestrzegać praktyk religijnych.

2. Każda osoba przekazana zostaje niezwłocznie postawiona przed sędzią lub innym urzędnikiem uprawnionym przez ustawę do wykonywania władzy sądowej, który bezzwłocznie podejmuje decyzję o tym, czy osoba ta została zatrzymana zgodnie z prawem, a jeżeli zatrzymanie okaże się nieuzasadnione - zarządza zwolnienie tej osoby.

3. Każda osoba przekazana ma prawo do bycia sądzonym w rozsądnym terminie lub do zwolnienia.

4. Każda osoba przekazana, przy rozstrzyganiu o zasadności każdego oskarżenia w wytoczonej przeciwko niej sprawie karnej, ma prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia sprawy przez właściwy, niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony ustawą.

5. Każdą osobę przekazaną oskarżoną o popełnienie przestępstwa uważa się za niewinną do czasu udowodnienia jej winy zgodnie z ustawą.

6. Każda osoba przekazana, przy rozstrzyganiu o zasadności każdego oskarżenia w wytoczonej przeciwko niej sprawie karnej, ma prawo, na zasadach pełnej równości, co najmniej do następujących gwarancji:

a) otrzymania niezwłocznie szczegółowej informacji w języku dla niej zrozumiałym o istocie i przyczynie oskarżenia;

b) posiadania odpowiedniego czasu i możliwości do przygotowania obrony i porozumienia się z wybranym przez siebie obrońcą;

c) bycia osądzonym bez nieuzasadnionej zwłoki;

d) obecności na rozprawie, obrony osobiście lub przez obrońcę przez siebie wybranego; otrzymania informacji, jeżeli nie posiada obrońcy, o istnieniu powyższego prawa; oraz posiadania obrońcy wyznaczonego dla niej w każdym przypadku, kiedy dobro wymiaru sprawiedliwości tego wymaga, bez ponoszenia kosztów obrony w przypadkach, kiedy osoba ta nie posiada dostatecznych środków na ich pokrycie;

e) zapoznania się lub spowodowania zapoznania się z wszystkimi dowodami przeciwko niej, w tym ze złożonymi pod przysięgą oświadczeniami świadków, którzy dokonali zatrzymania, oraz zapewnienia obecności i przesłuchania świadków obrony na tych samych warunkach, co świadków oskarżenia;

f) korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza, jeżeli dana osoba nie rozumie języka używanego w sądzie lub nie mówi tym językiem;

g) nie bycia zmuszonym do zeznawania przeciwko sobie lub do przyznania się do winy.

7. Każda osoba przekazana skazana za przestępstwo ma prawo odwołania się do sądu wyższej instancji w celu ponownego rozpatrzenia wyroku skazującego i wymiaru kary zgodnie z prawem Mauritiusu.

8. Mauritius może, po konsultacjach z UE, przekazać takie osoby, które zostały skazane i odbywają karę na Mauritiusie, do innego państwa gwarantującego poszanowanie wyżej wymienionych standardów w zakresie praw człowieka, z myślą o odbyciu pozostałej kary w tym innym państwie. W przypadku poważnych obaw co do sytuacji w zakresie praw człowieka w tym innym państwie przekazanie nie następuje, dopóki w drodze konsultacji Stron nie zostanie znalezione zadowalające rozwiązanie uwzględniające wyrażone obawy.

Artykuł  5

Kara śmierci

Żadna osoba przekazana nie jest, zgodnie z maurytyjskim aktem dotyczącym zniesienia kary śmierci, oskarżona o czyn zagrożony karą śmierci, nie jest na nią skazana ani nie podlega wykonaniu kary śmierci.

Artykuł  6

Dokumentacja i powiadomienia

1. Wszelkie przekazania odbywają się na podstawie odpowiedniego dokumentu podpisanego przez przedstawiciela EUNAVFOR-u i przedstawiciela właściwych organów ścigania Mauritiusu.

2. EUNAVFOR dostarcza Mauritiusowi dokumentację dotyczącą zatrzymania każdej z osób przekazanych. Dokumentacja ta obejmuje, o ile to możliwe, stan zdrowia osoby przekazanej podczas pozbawienia wolności, moment przekazania jej władzom Mauritiusu, przyczynę zatrzymania, czas i miejsce rozpoczęcia pozbawienia wolności oraz wszelkie decyzje podjęte w związku z jej pozbawieniem wolności.

3. Mauritius odpowiada za prowadzenie dokładnej ewidencji wszystkich osób przekazanych, która obejmuje między innymi dokumentację wszelkiego zajętego mienia, stanu zdrowia osoby, miejsca jej przetrzymywania, wszelkich postawionych jej zarzutów i wszelkich istotnych decyzji podjętych podczas ścigania i postępowania sądowego.

4. Dokumentacja ta będzie udostępniana przedstawicielom UE i EUNAVFOR-u na pisemny wniosek skierowany do Ministerstwa Spraw Zagranicznych Mauritiusu.

5. Ponadto Mauritius powiadamia UE i EUNAVFOR o miejscu przetrzymywania osób przekazanych na mocy niniejszej Umowy, pogorszeniu ich stanu zdrowia i o wszelkich zarzutach niewłaściwego traktowania. Przedstawiciele UE i EUNAVFOR-u mają dostęp do każdej osoby przekazanej na mocy niniejszej Umowy, dopóki przebywa ona w areszcie, i mają prawo ją przesłuchiwać.

6. Krajowym i międzynarodowym agencjom humanitarnym zezwala się - na ich wniosek - odwiedzać osoby przekazane na mocy niniejszej Umowy.

7. Aby EUNAVFOR mógł zapewnić Mauritiusowi terminową pomoc w zakresie stawiania się świadków z EUNAVFOR-u i dostarczania stosownych dowodów, Mauritius powiadamia EUNAVFOR o zamiarze wszczęcia postępowania sądowego w sprawie karnej przeciwko osobie przekazanej oraz o terminach przedstawiania dowodów i wysłuchiwania zeznań.

Artykuł  7

Pomoc UE i EUNAVFOR-u

1. EUNAVFOR, w miarę posiadanych środków i możliwości, zapewnia Mauritiusowi wszelką pomoc w celu prowadzenia dochodzeń i ścigania osób przekazanych.

2. W szczególności EUNAVFOR:

a) przekazuje dokumentację dotyczącą zatrzymania sporządzoną zgodnie z art. 6 ust. 2 niniejszej Umowy;

b) postępuje z dowodami zgodnie z wymogami właściwych organów Mauritiusu według ustaleń wykonawczych określonych w art. 10;

c) przedstawia zeznania lub złożone pod przysięgą oświadczenia świadków wchodzących w skład EUNAVFOR-u, uczestniczących we wszelkich incydentach, w związku z którymi nastąpiło przekazanie osób na mocy niniejszej Umowy;

d) dokłada starań, aby przedstawić zeznania świadków lub złożone pod przysięgą oświadczenia wszelkich innych świadków, którzy nie przebywają na Mauritiusie;

e) zachowuje lub przekazuje odnośne zajęte mienie, dowody rzeczowe, zdjęcia i wszelkie przedmioty mające wartość dowodową, które są w posiadaniu EUNAVFOR-u;

f) zapewnia, tam gdzie to konieczne, obecność świadków wchodzących w skład EUNAVFOR-u, którzy mają złożyć zeznania przed sądem (lub za pośrednictwem bezpośredniej transmisji telewizyjnej lub wszelkich innych zatwierdzonych środków technologicznych) podczas postępowania sądowego;

g) ułatwia, tam gdzie to konieczne, stawienie się innym świadkom, którzy mają złożyć zeznania przed sądem (lub za pośrednictwem bezpośredniej transmisji telewizyjnej lub wszelkich innych zatwierdzonych środków technologicznych) podczas postępowania sądowego;

h) ułatwia stawienie się tłumaczy, czego mogą wymagać właściwe organy Mauritiusu, aby pomóc w przeprowadzeniu dochodzenia i prowadzeniu postępowania sądowego w sprawie osób przekazanych.

3. O ile zasoby takie nie są przekazywane za pośrednictwem innych darczyńców finansowych, Strony opracowują, zgodnie z mającymi zastosowanie procedurami, ustalenia wykonawcze dotyczące pomocy finansowej, technicznej i innej, aby umożliwić przekazanie, przetrzymywanie, przeprowadzenie dochodzenia w sprawie, ściganie i przeprowadzenie postępowania sądowego wobec osób przekazanych. Przedmiotowe ustalenia wykonawcze mają też objąć pomoc techniczną i logistyczną dla Mauritiusu w zakresie: zmiany prawodawstwa, szkolenia śledczych i prokuratorów, procedury dochodzeniowej i sądowej oraz, w szczególności, ustaleń w zakresie przechowywania i przekazywania dowodów oraz procedury odwoławczej. Ponadto przedmiotowe ustalenia wykonawcze mają służyć repatriacji osób przekazanych w przypadku uniewinnienia lub powstrzymania się od wniesienia aktu oskarżenia, ich przekazaniu do odbycia reszty kary w innym państwie lub ich repatriacji po odbyciu kary pozbawienia wolności na Mauritiusie.

Artykuł  8

Związek z innymi prawami osób przekazanych

Żadne z postanowień niniejszej Umowy nie stanowi odstępstwa ani nie powinno być rozumiane jako odstępstwo od jakichkolwiek praw przysługujących osobom przekazanym na mocy mającego zastosowanie prawa krajowego lub międzynarodowego.

Artykuł  9

Współpraca i spory

1. Wszelkie kwestie wynikłe w związku ze stosowaniem niniejszej Umowy są rozpatrywane wspólnie przez właściwe organy Mauritiusu i UE.

2. W przypadku braku wcześniejszego rozstrzygnięcia spory dotyczące wykładni lub stosowania niniejszej Umowy rozstrzygane są wyłącznie na drodze dyplomatycznej przez przedstawicieli Mauritiusu i UE.

Artykuł  10

Ustalenia wykonawcze

1. Do celów stosowania niniejszej Umowy kwestie operacyjne, administracyjne i techniczne mogą być przedmiotem ustaleń wykonawczych dokonanych przez właściwe organy Mauritiusu z jednej strony i właściwe organy UE, jak również właściwe organy państw wysyłających z drugiej strony.

2. Ustalenia wykonawcze mogą obejmować między innymi:

a) wskazanie właściwych organów ścigania Mauritiusu, którym EUNAVFOR może przekazywać osoby;

b) areszt, w którym będą przebywać osoby przekazane;

c) sposób postępowania z dokumentami, w tym dokumentami związanymi ze zbieraniem dowodów, które zostaną przekazane właściwym organom ścigania Mauritiusu przy przekazaniu danej osoby;

d) punkty kontaktowe do celów powiadomień;

e) formularze wykorzystywane do przekazywania osób;

f) zapewnianie wsparcia technicznego, wiedzy fachowej, szkolenia i innych rodzajów pomocy, o których mowa w art. 7, na wniosek Mauritiusu, służących osiągnięciu celów niniejszej Umowy.

Artykuł  11

Wejście w życie i zakończenie stosowania

1. Niniejsza Umowa stosowana jest tymczasowo od dnia podpisania i wchodzi w życie po tym, gdy każda ze Stron powiadomi drugą Stronę o zakończeniu procedury wewnętrznej służącej ratyfikacji Umowy.

2. Niniejsza Umowa obowiązuje do zakończenia operacji, o czym powiadamia EUNAVFOR. Niemniej jednak każda ze Stron może, w drodze pisemnego powiadomienia, wypowiedzieć niniejszą Umowę. Wypowiedzenie staje się skuteczne po upływie sześciu miesięcy od dnia otrzymania powiadomienia. W przypadku gdy UE stwierdzi, że natychmiastowe wypowiedzenie niniejszej Umowy uzasadnione jest zmianą w prawie karnym materialnym Mauritiusu, o którym mowa w niniejszej Umowie, UE jest uprawniona do wypowiedzenia Umowy ze skutkiem od dnia wysłania powiadomienia. Żadne zmiany w prawie karnym materialnym Mauritiusu nie mogą wpływać niekorzystnie na osoby już przekazanie zgodnie z niniejszą Umową.

3. Niniejsza Umowa może być zmieniona w formie pisemnego porozumienia między Stronami.

4. Zakończenie stosowania niniejszej Umowy nie wpływa na żadne prawa ani obowiązki wynikające ze stosowania niniejszej Umowy przed takim zakończeniem, w tym na prawa wszelkich osób przekazanych, dopóki są przetrzymywane w areszcie lub dopóki toczy się w ich sprawie postępowanie na Mauritiusie.

5. Po zakończeniu operacji wszystkie prawa przysługujące EUNAVFOR-owi na mocy niniejszej Umowy mogą być wykonywane przez każdą osobę lub podmiot wyznaczone przez Wysokiego Przedstawiciela UE do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa. Wyznaczoną osobą lub podmiotem może być między innymi szef lub członek personelu delegatury UE na Mauritiusie lub pracownik dyplomatyczny lub urzędnik konsularny państwa członkowskiego UE akredytowany na Mauritiusie. Po zakończeniu operacji wszystkie powiadomienia, które miały zostać przekazane EUNAVFOR-owi na mocy niniejszej Umowy, są przekazywane Wysokiemu Przedstawicielowi UE do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa.

Sporządzono w Port Louis w dniu czternastego lipca dwa tysiące jedenastego roku w dwóch egzemplarzach, każdy w języku angielskim.

W imieniu Unii Europejskiej

W imieniu Mauritiusu

______

⁽¹⁾ Dz.U. L 301 z 12.11.2008, s. 33.

⁽²⁾ Dz.U. L 322 z 9.12.2009, s. 27.