Krajowy program reform Szwecji z 2012 r. oraz opinia Rady na temat przedstawionego przez Szwecję programu konwergencji na lata 2012-2015.
Dz.U.UE.C.2012.219.85
Akt indywidualnyz dnia 10 lipca 2012 r.
w sprawie krajowego programu reform Szwecji z 2012 r. oraz zawierające opinię Rady na temat przedstawionego przez Szwecję programu konwergencji na lata 2012-2015
(2012/C 219/25)
(Dz.U.UE C z dnia 24 lipca 2012 r.)
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 121 ust. 2 i art. 148 ust. 4,
uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1466/97 z dnia 7 lipca 1997 r. w sprawie wzmocnienia nadzoru pozycji budżetowych oraz nadzoru i koordynacji polityk gospodarczych(1), w szczególności jego art. 9 ust. 2,
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1176/2011 z dnia 16 listopada 2011 r. w sprawie zapobiegania zakłóceniom równowagi makroekonomicznej i ich korygowania(2), w szczególności jego art. 6 ust. 1,
uwzględniając zalecenie Komisji Europejskiej,
uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej,
uwzględniając opinię Komitetu Zatrudnienia,
po konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Finansowym,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) W dniu 26 marca 2010 r. Rada Europejska przyjęła wniosek Komisji dotyczący wprowadzenia nowej strategii na rzecz zatrudnienia i wzrostu gospodarczego, zatytułowanej "Europa 2020", opartej na ściślejszej koordynacji polityki gospodarczej, która skupia się na najważniejszych obszarach wymagających podjęcia działań służących pobudzeniu europejskiego potencjału w dziedzinie zrównoważonego rozwoju i konkurencyjności.
(2) W dniu 13 lipca 2010 r. Rada przyjęła zalecenie w sprawie ogólnych wytycznych polityk gospodarczych państw członkowskich i Unii (na lata 2010-2014), a w dniu 21 października 2010 r. decyzję dotyczącą wytycznych w sprawie polityki zatrudnienia państw członkowskich(3), które razem stanowią "zintegrowane wytyczne". Państwa członkowskie zostały poproszone o uwzględnienie zintegrowanych wytycznych w swojej krajowej polityce gospodarczej i polityce zatrudnienia.
(3) W dniu 12 lipca 2011 r. Rada przyjęła zalecenie(4) w sprawie krajowego programu reform Szwecji z 2011 r. oraz wydała opinię na temat przedstawionego przez Szwecję zaktualizowanego programu konwergencji na lata 2011-2014.
(4) W dniu 23 listopada 2011 r. Komisja przyjęła drugą roczną analizę wzrostu gospodarczego, rozpoczynając w ten sposób drugi europejski semestr zintegrowanej i prowadzonej ex ante koordynacji polityki, który ma swoje umocowanie w strategii "Europa 2020". W dniu 14 lutego 2012 r. Komisja, na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1176/2011, przyjęła sprawozdanie w ramach mechanizmu ostrzegania, w którym wskazała Szwecję jako jedno z państw członkowskich, dla których przeprowadzona zostanie szczegółowa ocena sytuacji.
(5) W dniu 1 grudnia 2011 r. Rada przyjęła konkluzje, w których wezwała Komitet Ochrony Socjalnej, we współpracy z Komitetem Zatrudnienia i innymi komitetami, by przedstawił swoje stanowisko w sprawie działań zaleconych w ramach cyklu polityki strategii "Europa 2020". Stanowisko to jest częścią opinii Komitetu Zatrudnienia.
(6) Parlament Europejski został należycie włączony w europejski semestr, zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1466/97, i w dniu 15 lutego 2012 r. przyjął rezolucję w sprawie zatrudnienia i aspektów społecznych w rocznej analizie wzrostu gospodarczego na 2012 r. oraz rezolucję w sprawie wkładu do rocznej analizy wzrostu gospodarczego na 2012 r.
(7) W dniu 2 marca 2012 r. Rada Europejska zatwierdziła priorytety dotyczące zapewnienia stabilności finansowej, konsolidacji fiskalnej i działań wspierających wzrost gospodarczy. Rada Europejska podkreśliła potrzebę kontynuacji zróżnicowanej konsolidacji fiskalnej sprzyjającej wzrostowi gospodarczemu, przywrócenia gospodarce normalnych warunków udzielania pożyczek, wspierania wzrostu i konkurencyjności, rozwiązania problemu bezrobocia i społecznych skutków kryzysu, jak również modernizacji administracji państwowej.
(8) W dniu 20 kwietnia 2012 r. Szwecja przedłożyła program konwergencji obejmujący lata 2012-2015 oraz krajowy program reform z 2012 r. W celu uwzględnienia powiązań między tymi dwoma programami poddano je jednoczesnej ocenie. Komisja oceniła również w ramach szczegółowej oceny sytuacji zgodnie z art. 5 rozporządzenia (UE) nr 1176/2011, czy w Szwecji występuje zakłócenie równowagi makroekonomicznej. W swojej szczegółowej ocenie sytuacji Komisja stwierdziła, że w Szwecji występuje zakłócenie równowagi, nie jest ono jednak nadmierne.
(9) Na podstawie oceny programu konwergencji zgodnie z art. 5 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1466/97 Rada jest zdania, że scenariusz makroekonomiczny będący podstawą prognoz budżetowych przedstawionych w programie jest realistyczny dla roku 2012 i optymistyczny w latach 2013-2015, w których przewiduje się średni wzrost PKB w wysokości ok. 3,5 %. W prognozie służb Komisji z wiosny 2012 r. przewidziano wzrost PKB w wysokości 2,1 % w 2013 r. Celem strategii budżetowej określonej w programie konwergencji jest zagwarantowanie długoterminowej stabilności poprzez poszanowanie zasad szwedzkich ram budżetowych, w tym celu przewidującego osiągnięcie w trakcie cyklu nadwyżki wierzytelności netto sektora instytucji rządowych i samorządowych w wysokości 1 % PKB. W strategii przewidziano również osiągnięcie wymogów paktu stabilności i wzrostu, w szczególności przewidzianej w nim wartości referencyjnej wynoszącej 3 % PKB. Program konwergencji przewiduje zmianę średniookresowego celu budżetowego, który poprzednio zakładał nadwyżkę sektora instytucji rządowych i samorządowych w wysokości 1 % PKB, a obecnie przewiduje deficyt tego sektora w wysokości 1 % PKB. Nowy średniookresowy cel budżetowy odpowiednio odzwierciedla wymogi paktu stabilności i wzrostu. W związku z tą zmianą średniookresowy cel budżetowy, biorąc pod uwagę (przeliczone) strukturalne saldo budżetowe, najprawdopodobniej zostanie osiągnięty w okresie objętym programem, nawet jeśli wziąć pod uwagę ewentualność zastosowania w 2013 lub 2014 r. uznaniowych środków o charakterze ekspansywnym. Zastosowanie optymistycznych założeń makroekonomicznych powoduje pewne ryzyko niezrealizowania prognoz budżetowych po 2013 r. Planowany wzrost wskaźnika wydatków publicznych, przy uwzględnieniu środków uznaniowych po stronie dochodów, byłby zgodny z wartością referencyjną dotyczącą wydatków określoną w pakcie stabilności i wzrostu. Wskaźnik zadłużenia w relacji do PKB wynosi poniżej 60 % i zgodnie z programem konwergencji szacuje się, że w okresie objętym programem jego wysokość będzie nadal spadać.
(10) W szczegółowej ocenie sytuacji przeprowadzonej przez Komisję zgodnie z art. 5 rozporządzenia (UE) nr 1176/2011 stwierdzono, że Szwecja ma dość wysoki poziom zadłużenia gospodarstw domowych. Sytuacja na rynku mieszkaniowym i rynku kredytów hipotecznych ustabilizowała się w 2011 r., ale nadal występują nieprawidłowości strukturalne, które zagrażają stabilności tych rynków w perspektywie długoterminowej. Podjęto właściwe działania w celu zwiększenia odporności sektora finansowego. Niezależnie od tego istnieje szereg praktyk, którym poświęcono mniej uwagi i które mogą przyczynić się do niestabilności szwedzkiego rynku mieszkaniowego i narastania długów hipotecznych; należą do nich: hojne odliczenia podatkowe dotyczące odsetek oraz niskie opodatkowanie nieruchomości, mała amortyzacja oraz rygorystyczne uregulowania w zakresie czynszu. Po stronie podaży lokalny monopol na planowanie, długotrwale procedury w zakresie planowania przestrzennego oraz brak konkurencji utrudniają elastyczność podaży na rynku mieszkaniowym.
(11) Mimo ogólnej poprawy w 2011 r. sytuacji na rynku pracy nadal wysoka jest stopa bezrobocia wśród młodych ludzi i najsłabszych grup społecznych, a w szczególności osób wywodzących się ze środowisk migracyjnych. Aby temu zaradzić, Szwecja wdraża właśnie szereg środków w ramach aktywnej polityki rynku pracy oraz reform edukacyjnych. Choć za wcześnie jeszcze na ocenę, w większości środki te wydają się właściwe i dobrze rokujące. Jednakże skuteczność najważniejszego środka nakierowanego na zatrudnienie ludzi młodych, jakim jest obniżka podatku VAT dla usług restauracyjnych i cateringowych, może budzić wątpliwość i powinna zostać przeanalizowana. Ponadto działania mogłyby być ambitniejsze, gdyby problemami zajmowano się w sposób bardziej kompleksowy, tj. również poprzez rozwiązanie kwestii relatywnie wysokich płac na niższym końcu skali płac oraz różnic w przepisach ochrony zatrudnienia dotyczących pracowników stałych i pracowników tymczasowych.
(12) Szwecja jest na drugim miejscu w UE pod względem relacji wydatków na badania i rozwój do PKB, a ponadto kraj ten uznawany jest za lidera w zakresie innowacji zgodnie z tablicą wyników Unii w zakresie badań i innowacji. Niezależnie od tego pod względem wprowadzania do obrotu innowacyjnych produktów Szwecja pozostaje poniżej średniej UE i wykazuje tendencję spadkową. Ponadto Szwecja pozostaje w tyle w zakresie tworzenia szybko rozwijających się innowacyjnych przedsiębiorstw. Co więcej, silna pozycja Szwecji w dziedzinie badań i rozwoju jest niepewna, ponieważ silnie zależy od kilku dużych wielonarodowych przedsiębiorstw, które coraz częściej przenoszą swoje działania badawczo-rozwojowe poza granice Szwecji. Problemy te powinny znaleźć rozwiązanie jesienią 2012 r. w nowej ustawie dotyczącej badania i innowacji.
(13) W ramach europejskiego semestru Komisja przeprowadziła wszechstronną analizę szwedzkiej polityki gospodarczej. Dokonała oceny programu konwergencji i krajowego programu reform oraz przedstawiła szczegółową ocenę sytuacji. Wzięła pod uwagę nie tylko ich znaczenie dla zrównoważonego charakteru polityki fiskalnej i polityki społeczno-gospodarczej w Szwecji, ale także stopień poszanowania przepisów oraz wytycznych UE, ze względu na konieczność wzmocnienia całościowego zarządzania gospodarczego w Unii poprzez wnoszenie na poziomie UE wkładu w przyszłe decyzje krajowe. Zalecenia Komisji w ramach europejskiego semestru znajdują odzwierciedlenie w zaleceniach 1-4 poniżej.
(14) W świetle powyższej oceny Rada zbadała program konwergencji, a jej opinia(5) znajduje odzwierciedlenie w szczególności w zaleceniu 1 poniżej.
(15) W świetle dokonanej przez Komisję szczegółowej oceny sytuacji i powyższej oceny Rada zbadała krajowy program reform i program konwergencji. Jej zalecenia na podstawie art. 6 rozporządzenia (UE) nr 1176/2011 znajdują odzwierciedlenie w szczególności w zaleceniu 2 poniżej,
NINIEJSZYM ZALECA Szwecji podjęcie w latach 2012-2013 następujących działań:
(1) Dz.U. L 209 z 2.8.1997, s. 1.
(2) Dz.U. L 306 z 23.11.2011, s. 25.
(3) Utrzymana na 2012 r. decyzją Rady 2012/238/UE z dnia 26 kwietnia 2012 r. w sprawie wytycznych dotyczących polityki zatrudnienia państw członkowskich (Dz.U. L 119 z 4.5.2012, s. 47).
(4) Dz.U. C 217 z 23.7.2011, s. 9.
(5) Na podstawie art. 9 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1466/97.