Konkluzje w sprawie zmniejszania różnic zdrowotnych w UE poprzez zorganizowane działania na rzecz promowania zdrowego stylu życia.

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2011.359.5

Akt nienormatywny

Wersja od: 9 grudnia 2011 r.

Konkluzje Rady w sprawie zmniejszania różnic zdrowotnych w UE poprzez zorganizowane działania na rzecz promowania zdrowego stylu życia

(2011/C 359/05)

(Dz.U.UE C z dnia 9 grudnia 2011 r.)

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

PRZYPOMINA, że zgodnie z art. 168 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej przy określaniu i urzeczywistnianiu wszystkich polityk i działań Unii należy zapewnić wysoki poziom ochrony zdrowia ludzkiego. Działanie Unii, które uzupełnia polityki krajowe, ukierunkowane jest na poprawę zdrowia publicznego, jak również na zapobieganie chorobom i dolegliwościom ludzkim oraz usuwanie źródeł zagrożeń dla zdrowia fizycznego i umysłowego. Unia i państwa członkowskie sprzyjają współpracy z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi właściwymi w dziedzinie zdrowia publicznego,

PRZYWOŁUJE:

– deklarację polityczną z Rio w sprawie społecznych uwarunkowań zdrowia przyjętą w dniu 21 października 2011 r. podczas Światowej Konferencji poświęconej społecznym uwarunkowaniom zdrowia, która odbyła się w Rio de Janeiro,

– deklarację polityczną posiedzenia plenarnego ONZ na wysokim szczeblu w sprawie zapobiegania chorobom niezakaźnym i zwalczania tych chorób, przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych w dniu 19 września 2011 r.⁽¹⁾,

– Ramową konwencję Światowej Organizacji Zdrowia o ograniczeniu użycia tytoniu i wskazówki dotyczące jej wdrażania,

– sprawozdanie roczne za rok 2011 platformy UE ds. żywienia, aktywności fizycznej i zdrowia⁽²⁾,

– konkluzje Rady z dnia 8 czerwca 2010 r. na temat równości i zdrowia we wszystkich obszarach polityki: solidarność w zdrowiu⁽³⁾,

– konkluzje Rady z dnia 7 grudnia 2010 r. na temat innowacyjnych podejść do chorób przewlekłych w systemach zdrowia publicznego i opieki zdrowotnej⁽⁴⁾,

– komunikat Komisji zatytułowany "Europa 2020: strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu"⁽⁵⁾,

– konkluzje Rady z dnia 1 grudnia 2009 r. w sprawie alkoholu i zdrowia⁽⁶⁾,

– zalecenie Rady z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie środowisk wolnych od dymu tytoniowego⁽⁷⁾,

– komunikat Komisji z dnia 20 października 2009 r. zatytułowany "Solidarność w zdrowiu: zmniejszanie nierówności zdrowotnych w UE"⁽⁸⁾,

– sprawozdanie końcowe Komisji ds. Społecznych Uwarunkowań Zdrowia zatytułowane "Zmniejszanie nierówności w jednym pokoleniu: równość w dziedzinie zdrowia dzięki działaniom w zakresie społecznych uwarunkowań zdrowia", CSDH (2008),

– rezolucję zgromadzenia Światowej Organizacji Zdrowia (WHA62.14) w sprawie zmniejszenia nierówności w dziedzinie zdrowia poprzez działania dotyczące społecznych uwarunkowań zdrowia oraz rezolucję (WHA62.18) w sprawie monitorowania realizacji milenijnych celów rozwoju (MCR) związanych ze zdrowiem; obydwie te rezolucje zostały przyjęte między innymi przez państwa członkowskie UE,

– rezolucję EUR/RC61/R1 zatytułowaną "Nowa europejska polityka zdrowotna - Zdrowie 2020: wizja, wartości, główne kierunki i podejścia" przyjętą na posiedzeniu Biura regionalnego WHO dla Europy w dniu 14 września 2011 r.,

– białą księgę Komisji na temat sportu⁽⁹⁾,

– konkluzje Rady z dnia 6 grudnia 2007 r. dotyczące realizacji strategii UE w sprawie zagadnień zdrowotnych związanych z odżywianiem, nadwagą i otyłością⁽¹⁰⁾,

– białą księgę Komisji zatytułowaną "Razem na rzecz zdrowia: Strategiczne podejście dla UE na lata 2008-2013"⁽¹¹⁾,

– zieloną księgę Komisji zatytułowaną "Ku Europie wolnej od dymu tytoniowego: alternatywne opcje polityki na szczeblu UE"⁽¹²⁾,

– konkluzje Rady z dnia 30 listopada 2006 r. dotyczące kwestii zdrowotnych we wszystkich dziedzinach polityki⁽¹³⁾,

UZNAJE, ŻE:

1. Rozmiar różnic zdrowotnych w UE jest niezgodny z jej podstawowymi wartościami, takimi jak solidarność, sprawiedliwość i uniwersalność.

2. Przez różnice zdrowotne rozumie się różnice we współczynnikach przedwczesnej umieralności, zachorowalności i niepełnosprawności w obrębie poszczególnych państw członkowskich i między nimi oraz między poszczególnymi regionami UE. Przyczyną tych różnic są po części rozpowszechnione zachowania i styl życia niesprzyjające zdrowiu (np. używanie tytoniu, szkodliwe skutki spożywania alkoholu, niewłaściwa dieta i brak aktywności fizycznej), które często łączą się z uwarunkowaniami społecznymi^(14)(15).

3. Różnice zdrowotne w UE istnieją nadal mimo zakończenia pierwszej dekady nowego tysiąclecia, a niektóre z nich mogą się zwiększać ze względu na negatywne warunki gospodarcze oraz wyzwania demograficzne stojące przed starzejącą się coraz bardziej populacją UE.

4. Problemy zdrowotne niosą ze sobą konsekwencje dla samej ludności, a także generują koszty socjalne i finansowe oraz obciążenia dla gospodarki.

5. Wzmocnienie polityk w zakresie zdrowia publicznego, a w szczególności promocja zdrowia i zapobieganie chorobom, powinno sprzyjać podnoszeniu świadomości w zakresie zdrowia i rozwój zdrowych nawyków wśród ludności (by zmniejszyć tzw. "analfabetyzm zdrowotny" i umożliwić obywatelom dokonywanie zdrowych wyborów).

6. Należy stosować podejście "zdrowie we wszystkich dziedzinach polityki", z uwzględnieniem problemu sprawiedliwości, w konkretnych dziedzinach polityki i skoordynowanych działaniach mających największy wpływ na zdrowie i przyczyniających się do redukcji utrzymujących się różnic zdrowotnych. Dziedziny te mogą obejmować zdrowie, edukację, badania naukowe, środowisko, rolnictwo, gospodarkę, zatrudnienie i polityki społeczne.

7. Lepsza ocena może pomóc w określeniu skuteczności strategii i polityk w odniesieniu do nierówności zdrowotnych oraz zdrowotnych potrzeb populacji. Może więc stanowić dla państw członkowskich wsparcie w opracowywaniu i realizacji strategii dotyczących zdrowia publicznego oraz rozwoju i wdrażaniu właściwej infrastruktury,

POTWIERDZA SWOJE ZAANGAŻOWANIE W:

8. Promowanie strategii dotyczących uwarunkowań zdrowia mających wpływ na całą ludność, uzupełnianych działaniami skupionymi na słabszych grupach społecznych, w celu zmniejszenia różnic zdrowotnych, szczególnie wynikających z niezdrowego stylu życia, któremu można zapobiec.

9. Przyspieszenie postępów w zwalczaniu szkodliwych dla zdrowia zachowań, takich jak używanie tytoniu, szkodliwe skutki spożywania alkoholu, niewłaściwa dieta i brak aktywności fizycznej, prowadzących do większej zapadalności na przewlekłe choroby niezakaźne, takie jak nowotwory, choroby układu oddechowego, choroby układu krążenia, cukrzyca i choroby psychiczne, które uznaje się za istotne przyczyny przedwczesnej umieralności, zachorowalności i niepełnosprawności w Unii Europejskiej,

Z ZADOWOLENIEM PRZYJMUJE:

10. Podejmowane na szczeblu UE inicjatywy przyczyniające się do zmniejszania różnic zdrowotnych przez zmianę zachowań, unijny program Zdrowie, wspólne działanie dotyczące nierówności w zakresie zdrowia⁽¹⁶⁾ oraz prace grupy ekspertów UE ds. uwarunkowań społecznych i nierówności w zakresie zdrowia.

11. Unijną strategię wspierania państw członkowskich w ograniczaniu szkód wynikających ze spożywania alkoholu jako ważny krok w kierunku wszechstronnego podejścia do ograniczenia tych szkód na szczeblu unijnym i krajowym, podkreślając, że nierówności w zakresie zdrowia między różnymi populacjami w państwach członkowskich oraz różnice zdrowotne między tymi państwami są często związane, między innymi, ze szkodliwym spożyciem alkoholu⁽¹⁷⁾.

12. Nieustające podejmowane na szczeblu krajowym i unijnym wysiłki na rzecz zmniejszenia konsumpcji tytoniu poprzez przepisy dotyczące wyrobów tytoniowych⁽¹⁸⁾ i ich reklamy⁽¹⁹⁾, koordynację działań z państwami członkowskimi, kampanie podnoszące świadomość oraz współpracę międzynarodową, służące ograniczaniu jednego z najważniejszych czynników ryzyka przyczyniającego się do przedwczesnej umieralności, zachorowalności i niepełnosprawności.

13. Postępy w realizacji Strategii dla Europy w sprawie zagadnień zdrowotnych związanych z odżywianiem, nadwagą i otyłością, w szczególności szczególne skupienie się na słabszych grupach społecznych w priorytetach członków platformy UE ds. żywienia, aktywności fizycznej i zdrowia oraz w pracach Grupy Wysokiego Szczebla ds. Żywienia i Aktywności Fizycznej, obejmującymi m.in. zmiany składu produktów.

14. Europejskie partnerstwo na rzecz innowacji sprzyjającej aktywnemu starzeniu się w dobrym zdrowiu⁽²⁰⁾, służące przedłużeniu lat życia obywateli UE spędzanych w dobrym zdrowiu.

15. Rezultaty następujących wydarzeń:

– konferencji ekspertów w sprawie działań państw członkowskich w dziedzinie żywienia, aktywności fizycznej i problemów zdrowotnych związanych z paleniem tytoniu, która odbyła się w Budapeszcie (Węgry) w dniach 30-31 maja 2011 r.,

– spotkania ekspertów pt. "Polityka alkoholowa w Polsce i w Europie: Medyczne i ekonomiczne aspekty używania alkoholu", która odbyła się w Poznaniu (Polska) w dniach 11-12 października 2011 r.,

– konferencji ministerialnej pt. "Solidarność w zdrowiu: zmniejszanie różnic w zdrowiu pomiędzy krajami Unii Europejskiej", która odbyła się w Poznaniu (Polska) w dniach 7-8 listopada 2011 r.,

WZYWA PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE DO:

16. Kontynuacji, intensyfikacji lub opracowania polityk i działań promujących zdrowy styl życia oraz zwrócenie uwagi uwarunkowaniami społecznymi, by przyczynić się do zmniejszenia różnic zdrowotnych.

17. Optymalnego rozdziału dostępnych środków, szczególnie w odniesieniu do promocji zdrowia i działań profilaktycznych.

18. Wspierania wzorców postępowania dotyczących polityk i działań dotyczących zmniejszania różnic zdrowotnych w UE i dzielenia się tymi wzorcami.

19. Stosowania się do zalecenia Rady w sprawie środowisk wolnych od dymu tytoniowego,

WZYWA PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE I KOMISJĘ EUROPEJSKĄ, BY:

20. Nadal wspierały wspólne działanie⁽²¹⁾, aby lepiej rozwiązywać problemy związane ze zdrowiem i równością w dziedzinie zdrowia w ramach polityk i strategii.

21. Podtrzymywały i umacniały, w stosownych przypadkach, te działania i polityki, które okazały się skuteczne w zmniejszaniu różnic zdrowotnych, oraz opracowały nowe, obejmujące - w miarę potrzeb - ocenę wskaźników zdrowotnych i behawioralnych służących monitorowaniu postępów wynikających z działań dotyczących wyżej wspomnianego stylu życia i uwarunkowań zdrowia; profilaktykę chorób i środki służące promocji zdrowia; promowanie podejmowania zdrowych wyborów.

22. Promowały skuteczną realizację podejścia "zdrowie we wszystkich dziedzinach polityki" z naciskiem na kwestie równości, by zachęcić do działań na rzecz zmniejszania różnic zdrowotnych w UE wszystkie stosowne sektory i koordynować ich działania.

23. Wzmocniły współpracę i lepiej wykorzystywały dostępne sieci oraz istniejące instytucje zdrowia publicznego i inne im podobne, które badają i monitorują wpływ uwarunkowań zdrowia, w ten sposób wspierając wyżej wspomniane środki.

24. Opracowały metody kontroli nierówności zdrowotnych prowadzące do lepszego rozwiązywania problemów związanych ze zdrowiem i równością w dziedzinie zdrowia w ramach polityk i strategii.

25. Umacniały i kontynuowały działania wspierające zdrowy styl życia, w tym:

– promocję skutecznego ograniczenia użycia tytoniu na szczeblu krajowym, unijnym i międzynarodowym zgodnie ze stosownymi przepisami UE oraz z ramową konwencją WHO o ograniczeniu użycia tytoniu i związanymi z nią wytycznymi, a także rozważyły jej intensyfikację,

– wspieranie jakościowej i ilościowej zmiany składu żywności, tak by zmniejszyć całkowitą zawartość tłuszczu, tłuszczów nasyconych, tłuszczów trans, soli, cukrów lub wartość energetyczną,

– promocję wdrażania zaleceń WHO dotyczących skierowanego do dzieci i dorosłych marketingu produktów żywnościowych i napojów bezalkoholowych w odniesieniu do żywności o dużej zawartości tłuszczów nasyconych, kwasów tłuszczowych "trans", cukrów prostych lub soli. W tej dziedzinie również zachęcanie do dalszego zawierania dobrowolnych i skutecznych porozumień z przemysłem żywnościowym w ramach wyżej wspomnianej platformy UE ds. żywienia, aktywności fizycznej i zdrowia,

– wdrażanie skutecznych polityk alkoholowych i programów mających na celu ograniczenie szkód wynikających ze spożycia alkoholu, w tym ekspozycję na reklamę alkoholu, informowanie, wczesną edukację i interwencje służące zniechęceniu do szkodliwego spożycia alkoholu,

– zachęcanie do opracowywania miejskiej i społecznej polityki środowiskowej sprzyjającej podejmowaniu przez wszystkich aktywności fizycznej, po ocenie i uwzględnieniu potrzeb różnych grup populacji.

26. Badały sposoby optymalnego wykorzystania unijnych programów finansowania z położeniem nacisku na sprawiedliwość, w tym m.in. Funduszu Spójności i Funduszy Strukturalnych, które mogą przyczynić się do zmniejszenia różnic zdrowotnych i nierówności wewnątrz UE na wszystkich stosownych poziomach, bez uszczerbku dla przyszłych ram finansowych,

APELUJE DO KOMISJI EUROPEJSKIEJ, BY:

27. Wzmocniła działania na rzecz promocji zdrowia i zmniejszenia różnic zdrowotnych oraz skupiła swą uwagę na różnicach zdrowotnych pomiędzy państwami członkowskimi i w ich obrębie, a także między różnymi regionami i grupami społecznymi w UE, i włączyła ten aspekt do sprawozdania, które ma zastać opublikowane w roku 2012, zgodnie z komunikatem Komisji zatytułowanym "Solidarność w zdrowiu: zmniejszanie nierówności zdrowotnych w UE".

28. Rozpatrzyła potrzebę lepszego wykorzystania dostępnych danych i dodatkowych danych porównawczych oraz informacji o niezdrowym stylu życia, społecznych uwarunkowaniach zdrowia i niezakaźnych chorobach przewlekłych. Informacje te powinny być uzyskiwane z już działających trwałych systemów monitorowania zdrowia lub systemów, które mogłyby zostać wprowadzone na poziomie UE.

29. Ustanowiła jednym z priorytetów wsparcie dla oceny opłacalności działań i polityk na rzecz promocji zdrowia i zapobiegania chorobom oraz upowszechniania ich wyników w celu zapewniania rzetelniejszej informacji i stworzenia bazy wiedzy służących realizacji polityk i działań państwa członkowskich na rzecz zmniejszania nierówności zdrowotnych.

30. Nadal wspierała istniejące mechanizmy koordynacji polityki i wymiany dobrych praktyk w zakresie nierówności w dziedzinie zdrowia między państwami członkowskimi, takie jak grupa robocza na wysokim szczeblu ds. zdrowia publicznego (w ramach Rady), grupa ekspertów UE ds. społecznych uwarunkowań zdrowia i nierówności w dziedzinie zdrowia i Komitet Ochrony Socjalnej, jak określono w komunikacie Komisji zatytułowanym "Solidarność w zdrowiu: zmniejszanie nierówności zdrowotnych w UE", tak by zapewnić optymalne wykorzystanie środków i synergię.

______

⁽¹⁾ ONZ A/RES/66/2 (A/66/L.1).

⁽²⁾ Dnia 28 lipca 2011 r.

http://ec.europa.eu/health/nutrition_physical_activity/docs/eu_platform_2011frep_en.pdf

⁽³⁾ 9947/10.

⁽⁴⁾ Dz.U. C 74 z 8.3.2011, s. 4.

⁽⁵⁾ 7110/10 (COM(2010) 2020).

⁽⁶⁾ Dz.U. C 302 z 12.12.2009, s. 15.

⁽⁷⁾ Dz.U. C 296 z 5.12.2009, s. 4.

⁽⁸⁾ 14848/09 (COM(2009) 567 wersja ostateczna).

⁽⁹⁾ 11811/07 (COM(2007) 391 wersja ostateczna).

⁽¹⁰⁾ 15612/07.

⁽¹¹⁾ 14689/07 (COM(2007) 630 wersja ostateczna).

⁽¹²⁾ 5899/07 (COM(2007) 27 wersja ostateczna).

⁽¹³⁾ 15487/06 (Presse 330).

⁽¹⁴⁾ CSDH (2008). Zmniejszanie nierówności w jednym pokoleniu: równość w dziedzinie zdrowia dzięki działaniom w zakresie społecznych uwarunkowań zdrowia. Sprawozdanie końcowe Komisji ds. Społecznych Uwarunkowań Zdrowia, Genewa, Światowa Organizacja Zdrowia.

⁽¹⁵⁾ "Uwarunkowania zdrowia" zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia zawartą w deklaracji z konferencji w Rio de Janeiro z dnia 21 października 2011 r.

⁽¹⁶⁾ Decyzja nr 1350/2007/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. ustanawiająca drugi wspólnotowy program działań w dziedzinie zdrowia na lata 2008-2013 (Dz.U. L 301 z 20.11.2007, s. 3).

⁽¹⁷⁾ Np. komunikat Komisji z dnia 24 października 2006 r. zatytułowany "Strategia UE w zakresie wspierania państw członkowskich w ograniczaniu szkodliwych skutków spożywania alkoholu" (COM(2006) 625 wersja ostateczna).

⁽¹⁸⁾ Dyrektywa 2001/37/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 czerwca 2001 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich dotyczących produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych (Dz.U. L 194 z 18.7.2001, s. 26).

⁽¹⁹⁾ Dyrektywa 2003/33/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 maja 2003 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich, odnoszących się do reklamy i sponsorowania wyrobów tytoniowych (Dz.U. L 152 z 20.6.2003, s. 16).

⁽²⁰⁾ Dokument roboczy Komisji: Wskazówki dla grupy zarządzającej pilotażowym europejskim partnerstwem na rzecz innowacji sprzyjającej aktywnemu starzeniu się w dobrym zdrowiu, 13.5.2011; SEC(2011) 589 wersja ostateczna.

⁽²¹⁾ Wspólne działanie w dziedzinie równości: Umowa o udzielenie dotacji na działanie; numer umowy 2010 22 03. Agencja Wykonawcza ds. Zdrowia i Konsumentów 2010.