Konkluzje w sprawie europejskiej biblioteki cyfrowej EUROPEANA.
Dz.U.UE.C.2008.319.18
Akt nienormatywny(2008/C 319/07)
(Dz.U.UE C z dnia 13 grudnia 2008 r.)
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
MAJĄC NA UWADZE, co następuje:
– stworzenie europejskiej biblioteki cyfrowej EUROPEANA, wspólnego wielojęzycznego punktu dostępu do zachowanego w formie cyfrowej dorobku kulturowego całej Europy (książek, gazet, fotografii, utworów kinematograficznych i audiowizualnych, dokumentów archiwalnych, eksponatów muzealnych, pomników oraz obiektów archeologicznych) stanowi doskonałą okazję, by wyeksponować dziedzictwo kulturowe państw członkowskich i uwypuklić potrzebę udostępnienia wszystkim tego dziedzictwa,
– mówiąc ogólniej, digitalizacja dorobku kulturowego państw członkowskich i udostępnienie go w Internecie, a także ochrona zasobów cyfrowych są niezbędne dla promowania dziedzictwa kulturowego, nadania dynamiki procesowi tworzenia treści cyfrowych i powstania nowych usług internetowych; przyczyniają się one do nadania dostępowi do kultury i wiedzy bardziej demokratycznego charakteru i do rozwijania społeczeństwa informacyjnego i gospodarki opartej na wiedzy;
1. PODKREŚLA, jak ważne są dla niej:
– cele, działania i harmonogramy, które na podstawie zalecenia Komisji z 24 sierpnia 2006 r.(1) określiła w swoich konkluzjach z 13 listopada 2006 r. w sprawie digitalizacji i udostępniania w Internecie dorobku kulturowego oraz w sprawie ochrony zasobów cyfrowych(2),
– podjęcie prac w zakresie digitalizacji, ochrony zasobów cyfrowych i udostępnienia treści, w poszanowaniu przepisów prawa wspólnotowego i międzynarodowego dotyczących własności intelektualnej;
2. Z zainteresowaniem PRZYJMUJE:
– rezolucję Parlamentu Europejskiego z 27 września 2007 r. w sprawie i2010: europejska biblioteka cyfrowa(3),
– komunikat Komisji z 3 stycznia 2008 r. w sprawie kreatywnych treści online na jednolitym rynku,
– oraz komunikat Komisji z 11 sierpnia 2008 r. pt. "Dostęp do dziedzictwa kulturowego Europy poprzez kliknięcie myszką - Postępy w zakresie digitalizacji i udostępnienia w Internecie dorobku kulturowego oraz ochrony zasobów cyfrowych w UE"(4), w którym podkreślono postępy osiągnięte we wprowadzaniu w życie zalecenia Komisji i konkluzji Rady z 2006 roku, wskazując jednak na istotne różnice, jeśli chodzi o zaawansowanie działań w poszczególnych państwach członkowskich;
3. Z zadowoleniem STWIERDZA, że:
– stopniowo tworzona jest europejska biblioteka cyfrowa EUROPEANA, czego wyrazem jest założenie, 8 listopada 2007 r., fundacji na prawie niderlandzkim pod nazwą Europejska Biblioteka Cyfrowa oraz uruchomienie prototypu w dniu 20 listopada 2008 r.,
– państwa członkowskie, instytucje kulturalne oraz, szerzej, osoby zawodowo związane z tą dziedziną są zaangażowane w działania digitalizacji i udostępniania dorobku kulturowego w Internecie oraz w ochronę zasobów cyfrowych,
– Komisja udziela wsparcia temu przedsięwzięciu oraz, ogólniej, procesom digitalizacji, zwłaszcza poprzez program eContent+ i 7. program ramowy w zakresie badań i rozwoju technologicznego, sformowanie w 2007 r. grupy wyznaczonych przez państwa członkowskie ekspertów w dziedzinie digitalizacji i ochrony zasobów cyfrowych(5), sformowanie w 2006 r. grupy ekspertów wysokiego szczebla(6) oraz rozpoczęcie analiz(7),
– 4 czerwca 2008 r., zawarte zostało przez przedstawicieli bibliotek, archiwów, archiwów audiowizualnych i posiadaczy praw, pod auspicjami Komisji, porozumienie dotyczące wytycznych w sprawie starannych poszukiwań podmiotów praw autorskich do dzieł osieroconych;
4. UWAŻA, że powodzenie i trwałość biblioteki EUROPEANA, a także ogólniej działań digitalizacji i udostępniania w sieci dorobku kulturowego oraz ochrony zasobów cyfrowych, podjętych w państwach członkowskich, zależą od:
– aktywnego i trwałego wsparcia dla digitalizacji i udostępniania dorobku kulturowego w Internecie i dla ochrony zasobów cyfrowych, tak by zagwarantować zróżnicowaną ofertę i wysoką jakość, które będą odzwierciedleniem różnorodności kulturowej i językowej Unii, a także bogactwa jej dziedzictwa intelektualnego,
– kontynuacji prac nad praktycznymi skoordynowanymi rozwiązaniami, zgodnymi z prawem autorskim i prawami pokrewnymi, w celu przyczynienia się udostępnienia w Internecie jak najszerszego dorobku kulturowego,
– rozwoju technologii, które zapewnią długofalową ochronę zasobów cyfrowych, interoperacyjność systemów dostępu do treści cyfrowych i umożliwią wielojęzyczną nawigację po tych treściach oraz ich dostępność w wielu językach, a także od rozwoju różnorodnych i wysokiej jakości usług dla obywateli,
– określenia trwałego modelu ekonomicznego biblioteki EUROPEANA i stałego wsparcia ze strony wszystkich uczestników: instytucji kulturalnych, osób zawodowo związanych z tą dziedziną, państw członkowskich oraz Komisji;
5. WZYWA PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE, aby:
– aktywnie i systematycznie kontynuowały realizację swoich strategii i celów krajowych opracowanych zgodnie z konkluzjami Rady z 13 listopada 2006 r. dotyczących digitalizacji i udostępniania dorobku kulturowego w Internecie oraz ochrony zasobów cyfrowych, zwłaszcza przez określenie w ramach tych prac celów ilościowych i jakościowych oraz uruchomienie odpowiednich zasobów finansowych,
– krzewiły synergię między działaniami podejmowanymi przez siebie a działaniami rozmaitych instytucji zaangażowanych w proces digitalizacji i udostępniania dorobku kulturowego w Internecie oraz w ochronę zasobów cyfrowych, aby wzbogacić ofertę dostępnego w formie cyfrowej dorobku kulturowego,
– nadal wspierały, w ramach swoich strategii krajowych, włączanie dorobku przekształconego w formę cyfrową do biblioteki EUROPEANA, m.in. przez promowanie standardów interoperacyjności, stworzenie lub ulepszenie portali gromadzących dorobek na poziomie krajowym lub, w razie potrzeby, określenie, zgodnie z priorytetami instytucji kulturalnych uczestniczących w tym projekcie, europejskiej tematyki, którą należy kierować się dokonując wyboru dorobku,
– uwzględniały cel, jakim jest włączenie do biblioteki EUROPEANA dzieł chronionych prawami autorskimi, i w tym celu zachęcały - przy poszanowaniu obowiązujących krajowych i wspólnotowych systemów prawa autorskiego i praw pokrewnych - do zawierania porozumień między zainteresowanym stronami, obowiązujących w wymiarze transgranicznym, które mają umożliwić digitalizację takich dzieł i udostępnianie ich w Internecie,
– stworzyły mechanizmy, które ułatwią digitalizację i udostępnienie w Internecie dzieł osieroconych i dzieł, których nakład został wyczerpany, przy pełnym poszanowaniu praw i interesów ich właścicieli;
6. ZACHĘCA KOMISJĘ, aby:
– zachęcała do prac mających na celu poprawę długofalowej ochrony zasobów cyfrowych i interoperacyjności systemów dostępu do nich oraz koordynowała te prace, zwłaszcza poprzez wymianę dobrych praktyk i propagowanie standardów, a także wspierała badania i rozwój w dziedzinie technologii innowacyjnych, tak by m.in. umożliwić długofalową ochronę dostępnego w formie cyfrowej dorobku kulturowego, wielojęzyczną nawigację po tych treściach i ich dostępność w wielu językach, a także rozwój nowych sposobów użytkowania,
– zbadała realną możliwość zwiększenia - w ramach istniejących programów wspólnotowych i bieżących ramach finansowych - wsparcia finansowego dla digitalizacji pochodzącego z państw członkowskich dorobku kulturowego o szczególnym znaczeniu dla Europy i stanowiącego przyczynek do biblioteki EUROPEANA, w odpowiedni sposób uwzględniając krajowe cele i strategie,
– oceniła - przede wszystkim na podstawie sprawozdań państw członkowskich - zaawansowanie i perspektywy, również ekonomiczne i finansowe, rozwoju biblioteki EUROPEANA, a także postępy osiągnięte przez państwa członkowskie w dziedzinie digitalizacji i udostępniania w Internecie dorobku kulturowego i w dziedzinie ochrony zasobów cyfrowych, a następnie w 2010 roku sporządziła sprawozdanie dla Parlamentu Europejskiego i Rady;
7. ZWRACA SIĘ DO PAŃSTW CZŁONKOWSKICH I KOMISJI, by w ramach swoich kompetencji:
– ułatwiały rozwój biblioteki EUROPEANA i zaangażowały się wraz z uczestnikami procesu, korzystając zwłaszcza z prac grupy wyznaczonych przez państwa członkowskie ekspertów w dziedzinie digitalizacji i ochrony zasobów cyfrowych do określenia modelu zarządzania i finansowania, zapewniającego bibliotece trwały charakter i powodzenie,
– aktywnie propagowały ideę biblioteki EUROPEANA w Europie i na świecie i zachęcały do tworzenia partnerstw publiczno-prywatnych, które będą użyteczne dla rozwoju tej biblioteki, zwłaszcza jeśli chodzi o digitalizację i udostępnianie dorobku kulturowego w Internecie oraz ochronę zasobów cyfrowych;
8. ZWRACA SIĘ DO FUNDACJI "EUROPEJSKA BIBLIOTEKA CYFROWA", aby:
– ściśle współpracowała z państwami członkowskimi, Komisją i instytucjami kulturalnymi, z poszanowaniem zakresu odpowiedzialności poszczególnych podmiotów, w celu określenia modelu zarządzania i finansowania zapewniającego bibliotece EUROPEANA trwały charakter i powodzenie.
______
(1) Dz.U. L 236 z 31.8.2006, s. 28.
(2) Dz.U. C 297 z 7.12.2006, s. 1.
(3) 2006/2040 (INI).
(4) Dok. 12580/08.
(5) Decyzja Komisji z 22 marca 2007 r., Dz.U. L 119 z 9.5.2007, s. 45.
(6) Decyzja Komisji z 27 lutego 2006 r., Dz.U. L 46 z 16.2.2006, s. 32.
(7) Badania nad postępem digitalizacji zasobów kultury w Unii Europejskiej, a także nad skutkami społeczno-gospodarczymi długoterminowej ochrony zasobów cyfrowych oraz nad skutkami społecznogospodarczymi dla zasobów należących do domeny publicznej.