Konkluzje dotyczące stworzenia przez Unię Europejską "znaku dziedzictwa europejskiego".
Dz.U.UE.C.2008.319.11
Akt nienormatywny(2008/C 319/04)
(Dz.U.UE C z dnia 13 grudnia 2008 r.)
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
ODNOSZĄC SIĘ
– do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską,
– do rezolucji Rady z dnia 16 listopada 2007 r.(1) dotyczącej europejskiego planu działań na rzecz kultury oraz konkluzji Rady i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie planu prac w dziedzinie kultury na lata 2008-2010(2), których jednym z celów jest propagowanie dziedzictwa kulturowego,
PRZYJMUJĄC Z ZAINTERESOWANIEM
– komunikat Komisji z dnia 10 maja 2007 r. dotyczący europejskiej agendy kultury w dobie globalizacji świata(3),
– a także rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 10 kwietnia 2008 r. w sprawie europejskiej agendy kultury w dobie globalizacji(4), w której Parlament Europejski opowiada się za "utworzeniem znaku dziedzictwa europejskiego, które miałoby na celu podkreślanie europejskiego wymiaru dóbr kultury, zabytków, obiektów i miejsc pamięci, które są świadectwem historii i dziedzictwa Europy",
UWZGLĘDNIAJĄC
– międzyrządowy projekt "znak dziedzictwa europejskiego", zapoczątkowany w Granadzie w kwietniu 2006 r. przez kilka państw członkowskich,
PODKREŚLAJĄC W SZCZEGÓLNOŚCI
– znaczenie wyczulenia młodzieży na wspólne dziedzictwo kulturowe, a zatem konieczność ułatwienia jej dostępu do europejskiego dziedzictwa kulturowego,
1. UWAŻA, ŻE UTWORZENIE PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ "ZNAKU DZIEDZICTWA EUROPEJSKIEGO",
a) którego celem jest podkreślenie w sposób konkretny wspólnej historii Europy dzięki wyróżnieniu i nadaniu odpowiedniej rangi dziedzictwu kulturowemu o znaczeniu europejskim,
b) mogłoby przyczynić się:
– do nadania odpowiedniej rangi dziedzictwu państw członkowskich i wspólnemu dziedzictwu kulturowemu, oraz do ich większego oddziaływania,
– do zwiększenia wiedzy i przywiązania obywateli do ich wspólnego, lecz różnorodnego dziedzictwa kulturowego i do ich historii,
– do ekonomicznej atrakcyjności i do trwałego rozwoju obszarów, zwłaszcza dzięki turystyce kulturalnej,
– do edukacji artystycznej, kulturalnej i historycznej oraz - dzięki temu - do pogłębienia dialogu międzykulturowego, zwłaszcza między ludźmi młodymi,
– do dzielenia się doświadczeniami i do wymiany dobrych praktyk w całej Europie w zakresie nadawania odpowiedniej rangi dziedzictwu kulturowemu,
– bardziej ogólnie, do krzewienia wartości demokratycznych i praw człowieka, na których opiera się integracja europejska i europejskie obywatelstwo,
2. UZNAJE, ŻE "ZNAK DZIEDZICTWA EUROPEJSKIEGO" UNII EUROPEJSKIEJ POWINIEN BYĆ PRZYZNAWANY NA PODSTAWIE WSPÓLNYCH JASNYCH I PRZEJRZYSTYCH KRYTERIÓW:
a) do tego znaku kwalifikować by się mogły:
– zabytki, stanowiska naturalne i miejskie, krajobrazy kulturowe oraz miejsca pamięci, a także dobra kultury i dziedzictwo niematerialne, jeżeli jest związane z danym miejscem, w tym również dziedzictwo współczesne
– zwane dalej "stanowiskiem"(5),
– pod warunkiem że przez swój charakter transgraniczny lub ogólnoeuropejski są one świadectwem historii, wspólnych wartości lub dziedzictwa kultury europejskiej, w szczególności integracji europejskiej,
b) kandydatury do znaku powinny stanowić długofalowe projekty, z którymi wiązałoby się:
– promowanie europejskiego wymiaru stanowiska: jego miejsca i roli w historii Europy, prądów kulturowych, artystycznych, naukowych i technicznych, osobowości i wydarzeń związanych z danym stanowiskiem mającym duże znaczenie dla historii Europy i integracji europejskiej itp.,
– nadanie odpowiedniej rangi stanowisku, na przykład przez organizację działań edukacyjnych, artystycznych, kulturalnych i naukowych w różnych formach (wydarzenia, festiwale, artyści rezydenci itp.),
– zapewnienie dobrego zarządzania stanowiskiem,
– czuwanie nad jakością dostępu: polityka jak największej dostępności do stanowiska, promocja wielojęzyczności itp.,
– zwrócenie szczególnej uwagi na młodych ludzi, zwłaszcza przez przyznanie im dostępu do stanowiska na uprzywilejowanych warunkach,
– zwiększenie widoczności i atrakcyjności stanowiska na skalę europejską: odpowiednie oznakowanie, wykorzystanie nowych technologii itp.,
– uczestnictwo w działaniach sieci stanowisk opatrzonych znakiem, ewentualnie w ramach grup zajmujących się konkretnymi zagadnieniami dziedzictwa europejskiego, lub obrazujących wspólny aspekt historii Europy,
3. UWAŻA, ŻE
a) państwa członkowskie uczestniczyłyby w tej inicjatywie na zasadzie dobrowolności;
b) projekt powinien opierać się na następujących zasadach:
– regularna procedura wyboru, oparta na wspólnych jasnych i przejrzystych kryteriach, przeprowadzana najpierw na szczeblu krajowym, a w kolejnym etapie na szczeblu europejskim, z uwzględnieniem poziomu kandydatur i dotycząca za każdym razem rozsądnej i reprezentatywnej liczby stanowisk,
– elastyczne i proste warunki zarządzania, zgodne z zasadą pomocniczości,
– realizacja w poszanowaniu kryteriów wymienionych w punkcie 2 niniejszych konkluzji, synergiczna z istniejącymi projektami, takimi jak lista dziedzictwa światowego UNESCO i "europejskie szlaki kultury" Rady Europy, i uzupełniająca je, a także zgodna z podejściem uzgodnionym w zakresie informowania o stanowiskach opatrzonych znakiem;
c) projekt mógłby korzystać z obowiązujących sposobów finansowania we Wspólnocie, bez uszczerbku dla strategii wsparcia prowadzonych przez każde państwo członkowskie;
d) inicjatywa ta mogłaby być również otwarta dla krajów trzecich uczestniczących w programie Kultura UE;
e) jakość marki "dziedzictwa europejskiego" zależałaby od zgodności z wymogami obowiązującymi stanowiska opatrzone znakiem i mogłaby podlegać okresowym przeglądom;
f) należałoby uwzględnić stanowiska już opatrzone znakiem w ramach projektu międzyrządowego "znak dziedzictwa europejskiego" oraz zdefiniować ich status;
4. ZACHĘCA KOMISJĘ, aby:
– przedstawiła Radzie w rozsądnym czasie i z uwzględnieniem niniejszych konkluzji odpowiedni wniosek dotyczący stworzenia przez Unię Europejską "znaku dziedzictwa europejskiego" i określający uwarunkowania praktyczne odnośnie do realizacji tego projektu.
______
(1) Dz.U. C 287 z 29.11.2007, s. 1.
(2) Dz.U. C 143 z 10.6.2008, s. 9.
(3) COM(2007) 242 wersja ostateczna-dok. 9496/07.
(4) 2007/2211(INI).
(5) Rada odnosi się do definicji powszechnie przyjętych w prawie międzynarodowym lub europejskim (Konwencja UNESCO o środkach zakazu i profilaktyki w nielegalnym przywozie, wywozie i przeniesieniu prawa własności do własności kulturalnych z dnia 14 listopada 1970 r.; Konwencja UNESCO o ochronie światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego z dnia 16 listopada 1972 r.; Konwencja UNESCO o ochronie niematerialnego dziedzictwa kulturowego z dnia 17 października 2003 r.; Europejska konwencja krajobrazowa z dnia 20 października 2000 r.)