Komunikat Komisji - Zatwierdzenie treści projektu rozporządzenia Komisji w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do pomocy de minimis
Dz.U.UE.C.2022.435.5
Akt nienormatywnyKOMUNIKAT KOMISJI
Zatwierdzenie treści projektu rozporządzenia Komisji w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do pomocy de minimis
(2022/C 435/05)
Projekt rozporządzenia Komisji stanowi załącznik do niniejszego komunikatu. Projekt rozporządzenia Komisji jest otwarty do konsultacji publicznych pod następującym adresem: https://competition-policy.ec.europa.eu/public-consultations_en
ZAŁĄCZNIK
ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) .../...
ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) .../...
w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis
PROJEKT
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
KOMISJA EUROPEJSKA,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 108 ust. 4,
uwzględniając rozporządzenie Rady (UE) 2015/1588 z dnia 13 lipca 2015 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do niektórych kategorii horyzontalnej pomocy państwa 1 , w szczególności jego art. 2 ust. 1,
po konsultacji z Komitetem Doradczym ds. Pomocy Państwa,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Finansowanie publiczne spełniające kryteria określone w art. 107 ust. 1 Traktatu stanowi pomoc państwa i wymaga zgłoszenia do Komisji zgodnie z art. 108 ust. 3 Traktatu. Na mocy art. 109 Traktatu Rada może jednak określić kategorie pomocy, które są zwolnione z tego obowiązku zgłoszenia. Zgodnie z art. 108 ust. 4 Traktatu Komisja może przyjąć rozporządzenia dotyczące takich kategorii pomocy państwa. Na podstawie rozporządzenia (UE) 2015/1588 2 Rada zdecydowała, zgodnie z art. 109 Traktatu, że pomoc de minimis (tj. pomoc przyznana jednemu przedsiębiorstwu w danym okresie, która nie przekracza pewnej określonej kwoty) może stanowić jedną z takich kategorii. Na tej podstawie uznaje się, że pomoc de minimis nie spełnia wszystkich kryteriów określonych w art. 107 ust. 1 Traktatu i w związku z tym nie podlega procedurze zgłoszenia.
(2) Komisja w licznych decyzjach wyjaśniała pojęcie pomocy w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu. Komisja określiła również swoją strategię dotyczącą pułapu pomocy de minimis, poniżej którego można uznać, że art. 107 ust. 1 Traktatu nie ma zastosowania. Uczyniła to wstępnie w swoim zawiadomieniu w sprawie stosowania zasady de minimis w odniesieniu do pomocy państwa 3 , a następnie w rozporządzeniach Komisji (WE) nr 69/2001 4 , (WE) nr 1998/2006 5 i (UE) nr 1407/2013 6 . W świetle doświadczenia zdobytego w trakcie stosowania rozporządzenia (UE) nr 1407/2013 należy dokonać przeglądu niektórych warunków określonych w tym rozporządzeniu.
(3) Należy zwiększyć do 275 000 EUR pułap pomocy de minimis, którą jedno przedsiębiorstwo może otrzymać od jednego państwa członkowskiego w dowolnym trzyletnim okresie. Pułap ten odzwierciedla inflację, która miała miejsce od czasu wejścia w życie rozporządzenia (UE) nr 1407/2013, oraz prawdopodobny zakładany rozwój sytuacji w okresie obowiązywania niniejszego rozporządzenia. Pułap ten jest niezbędny, aby każdy środek wchodzący w zakres niniejszego rozporządzenia można było uznać za niewywierający wpływu na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi, niezakłócający konkurencji ani niegrożący jej zakłóceniem.
(4) Do celów reguł konkurencji określonych w Traktacie przedsiębiorstwem jest każda jednostka, czy to osoba fizyczna czy osoba prawna, wykonująca działalność gospodarczą niezależnie od jej formy prawnej i sposobu finansowania 7 . Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wyjaśnił, że "podmiot, który, posiadając udziały kontrolne w spółce, skutecznie wykonuje tę kontrolę poprzez bezpośrednie lub pośrednie wywieranie wpływu na zarządzanie nią", należy uznać za uczestniczący w działalności gospodarczej tej spółki. W związku z tym sam podmiot należy uznać za przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE 8 . Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że wszystkie podmioty, które są kontrolowane (prawnie lub de facto) przez ten sam podmiot, należy traktować jako jedno przedsiębiorstwo 9 . Aby zagwarantować pewność prawa i ograniczyć obciążenie administracyjne, niniejsze rozporządzenie powinno zawierać jasny i wyczerpujący wykaz kryteriów określających, w jakich okolicznościach co najmniej dwie jednostki gospodarcze w tym samym państwie członkowskim należy uznać za jedno przedsiębiorstwo. Spośród utrwalonych kryteriów służących określeniu "powiązanych jednostek gospodarczych" w definicji małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) zawartej w zaleceniu Komisji 2003/361/WE 10 i w załączniku I do rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 11 Komisja wybrała te kryteria, które są właściwe do celów niniejszego rozporządzenia. Biorąc pod uwagę zakres niniejszego rozporządzenia, kryteria te powinny mieć zastosowanie zarówno do MŚP, jak i dużych przedsiębiorstw, oraz powinny zapewniać, aby grupa powiązanych jednostek gospodarczych była traktowana jako jedno przedsiębiorstwo do celów stosowania zasady de minimis. Przedsiębiorstwa, których nie łączą żadne stosunki, z wyjątkiem faktu, że każde z nich jest bezpośrednio powiązane z tym samym organem publicznym lub tymi samymi organami publicznymi, nie są jednak traktowane jako powiązane ze sobą. Uwzględnia się tym samym szczególną sytuację jednostek gospodarczych, które są kontrolowane przez ten sam organ publiczny lub te same organy publiczne, ale które mogą posiadać niezależne uprawnienia decyzyjne.
(5) Należy podwyższyć pułap do 137 500 EUR dla przedsiębiorstw prowadzących działalność zarobkową w zakresie drogowego transportu towarów, aby uwzględnić niewielką średnią wielkość przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorze transportu drogowego towarów, oraz inflację, która miała miejsce od czasu wejścia w życie rozporządzenia (UE) nr 1407/2013, a także prawdopodobny zakładany rozwój sytuacji w okresie obowiązywania niniejszego rozporządzenia. Za usługi transportowe nie uznaje się świadczenia usług zintegrowanych, w przypadku których sam transport jest tylko jednym z elementów usługi, np. usług przeprowadzkowych, pocztowych lub kurierskich albo usług obejmujących zbieranie lub przetwarzanie odpadów.
(6) Ze względu na specjalne zasady mające zastosowanie do sektorów produkcji podstawowej produktów rolnych, rybołówstwa i akwakultury oraz ze względu na ryzyko, że kwoty pomocy poniżej pułapu określonego w niniejszym rozporządzeniu mogłyby mimo wszystko spełniać kryteria określone w art. 107 ust. 1 Traktatu, niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć zastosowania do tych sektorów.
(7) Biorąc pod uwagę podobieństwa między przetwarzaniem i wprowadzaniem do obrotu produktów rolnych oraz produktów innych niż rolne, niniejsze rozporządzenie powinno stosować się do przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnych, z zastrzeżeniem spełnienia określonych warunków. Za przetwarzanie lub wprowadzanie do obrotu nie można w tym względzie uznać czynności wykonywanych w gospodarstwach jako niezbędny element przygotowania produktu do pierwszej sprzedaży, takich jak zbiór, koszenie czy młócka zbóż, pakowanie jaj, ani też pierwszej sprzedaży na rzecz podmiotów zajmujących się odsprzedażą lub przetwórstwem.
(8) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że z dniem przyjęcia przez Unię aktów prawnych w celu ustanowienia wspólnej organizacji rynku w danym sektorze rolnictwa państwa członkowskie powstrzymują się od wszelkich działań mogących zaszkodzić takiej organizacji lub wprowadzić od niej wyjątki 12 . W związku z tym niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć zastosowania do pomocy, której kwoty ustalono na podstawie ceny lub ilości produktów nabytych lub wprowadzonych do obrotu. Nie powinno ono mieć zastosowania również do wsparcia związanego z obowiązkiem dzielenia się środkami pomocy z producentami surowców.
(9) Niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć zastosowania do pomocy wywozowej ani pomocy uwarunkowanej pierwszeństwem korzystania z krajowych towarów lub usług w stosunku do towarów lub usług pochodzących z przywozu. Nie powinno ono mieć zastosowania zwłaszcza do pomocy finansującej tworzenie i prowadzenie sieci dystrybucji w innych państwach członkowskich lub państwach trzecich. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że rozporządzenie nr 1998/2006 "nie wyłącza każdej pomocy, która mogłaby mieć wpływ na wywóz, ale jedynie tę, która ma bezpośrednio na celu, przez samą formę, jaką przyjmuje, wspieranie sprzedaży w innym państwie" 13 . Pomocy wywozowej nie stanowi zasadniczo pomoc na pokrycie kosztów uczestnictwa w targach handlowych bądź kosztów badań lub usług doradczych potrzebnych do wprowadzenia nowego lub istniejącego już produktu na nowy rynek w innym państwie członkowskim lub w państwie trzecim.
(10) Okres trzech lat brany pod uwagę do celów niniejszego rozporządzenia należy oceniać w sposób ciągły. Dla każdego przypadku przyznania nowej pomocy de minimis należy uwzględnić całkowitą kwotę pomocy de minimis przyznaną w ciągu danego roku podatkowego oraz dwóch poprzedzających lat podatkowych.
(11) Jeżeli przedsiębiorstwo prowadzi działalność w sektorach wyłączonych z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia, a także w innych sektorach lub obszarach działalności, niniejsze rozporządzenie powinno stosować się do tych innych sektorów lub obszarów działalności, pod warunkiem że dane państwo członkowskie zapewni (za pomocą odpowiednich środków, takich jak rozdzielenie działalności lub oddzielenie rachunkowości), aby działalność w wyłączonych sektorach nie odnosiła korzyści z pomocy de minimis. Ta sama zasada powinna mieć zastosowanie w przypadku przedsiębiorstwa prowadzącego działalność w sektorach, w których stosuje się niższe pułapy pomocy de minimis. Jeżeli nie ma możliwości zagwarantowania, że działalność w sektorach, w odniesieniu do których stosuje się niższe pułapy pomocy de minimis, jest objęta pomocą de minimis wyłącznie do wysokości tych obniżonych pułapów, do całej działalności przedsiębiorstwa należy stosować najniższy pułap.
(12) W niniejszym rozporządzeniu należy ustanowić przepisy uniemożliwiające obejście maksymalnych poziomów intensywności pomocy określonych w szczegółowych rozporządzeniach lub decyzjach Komisji. Należy również ustanowić jasne i łatwe do zastosowania zasady dotyczące kumulacji.
(13) W niniejszym rozporządzeniu nie wyklucza się sytuacji, w której środka można nie uznać za pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu na podstawie innych przesłanek niż te wymienione w niniejszym rozporządzeniu, na przykład gdy środek spełnia warunki testu prywatnego inwestora lub nie wiąże się z przekazaniem zasobów państwowych. Pomocy państwa nie stanowi w szczególności finansowanie unijne zarządzane centralnie przez Komisję, które nie jest bezpośrednio ani pośrednio kontrolowane przez państwo członkowskie. Nie należy brać go pod uwagę przy ustalaniu, czy przestrzegany jest odpowiedni pułap.
(14) W trosce o przejrzystość, równe traktowanie i możliwość skutecznego monitorowania niniejsze rozporządzenie powinno stosować się jedynie do pomocy de minimis, w przypadku której możliwe jest dokładne obliczenie ekwiwalentu dotacji brutto bez konieczności przeprowadzania oceny ryzyka ("pomoc przejrzysta"). Takiego dokładnego obliczenia można przykładowo dokonać w odniesieniu do dotacji, dopłat do oprocentowania, ograniczonych zwolnień podatkowych lub innych instrumentów, które przewidują maksymalny poziom gwarantujący nieprze- kroczenie odpowiedniego pułapu. Określenie maksymalnego poziomu oznacza, że tak długo, jak dokładna wartość pomocy jest nieznana, państwo członkowskie musi przyjąć, że kwota ta jest równa maksymalnemu poziomowi, aby zagwarantować, że połączenie kilku środków pomocy nie przekroczy pułapu ustanowionego w niniejszym rozporządzeniu, oraz zastosować zasady dotyczące kumulacji pomocy.
(15) W trosce o przejrzystość, równe traktowanie oraz prawidłowe stosowanie pułapu pomocy de minimis wszystkie państwa członkowskie powinny stosować tę samą metodę obliczeń. Aby ułatwić obliczenia, kwoty pomocy przyznanej w formie innej niż dotacje pieniężne należy przeliczyć na ekwiwalent dotacji brutto. Przy obliczaniu ekwiwalentu dotacji brutto dla przejrzystych rodzajów pomocy innych niż dotacje oraz pomocy wypłacanej w kilku transzach należy stosować rynkowe stopy procentowe obowiązujące w chwili przyznania takiej pomocy. Mając na względzie jednolite, przejrzyste i proste stosowanie zasad pomocy państwa, stopami rynkowymi stosowanymi do celów niniejszego rozporządzenia powinny być stopy referencyjne określone w komunikacie Komisji w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych 14 .
(16) Pomoc w formie pożyczek, w tym pomoc de minimis na finansowanie ryzyka przyjmującą postać pożyczek, należy uznać za przejrzystą pomoc de minimis, jeżeli ekwiwalent dotacji brutto obliczono na podstawie rynkowych stóp procentowych obowiązujących w chwili przyznania takiej pomocy. W celu uproszczenia obsługi niewielkich krótkoterminowych pożyczek w niniejszym rozporządzeniu należy ustanowić jasną, łatwą do zastosowania zasadę uwzględniającą zarówno kwotę pożyczki, jak i jej termin. Pożyczki objęte zabezpieczeniem pokrywającym co najmniej 50 % ich wartości i nieprzekraczające kwoty 1 375 000 EUR przez okres pięciu lat albo 687 500 EUR przez okres dziesięciu lat można uznać za posiadające ekwiwalent dotacji brutto nieprzekraczający pułapu pomocy de minimis. Powyższe wynika z doświadczenia Komisji i odzwierciedla inflację, która miała miejsce od czasu wejścia w życie rozporządzenia Komisji (UE) nr 1407/2013, oraz prawdopodobny rozwój sytuacji w okresie obowiązywania niniejszego rozporządzenia. Zważywszy na trudności z określeniem ekwiwalentu dotacji brutto pomocy przyznanej przedsiębiorstwom, które mogą nie być w stanie spłacić pożyczki, powyższej reguły nie powinno się stosować do takich przedsiębiorstw.
(17) Pomocy w formie dokapitalizowania nie należy uznawać za przejrzystą pomoc de minimis, chyba że całkowita wartość dokapitalizowania ze środków publicznych nie przekracza pułapu de minimis. Pomocy w formie środków finansowania ryzyka przyjmujących postać inwestycji kapitałowych i quasi-kapitałowych, o której mowa w wytycznych dotyczących finansowania ryzyka 15 , nie należy uznawać za przejrzystą pomoc de minimis, chyba że kapitał dostarczany w ramach danego środka nie przekracza pułapu pomocy de minimis.
(18) Pomoc polegającą na udzieleniu gwarancji, w tym pomoc de minimis na finansowanie ryzyka przyjmującą postać gwarancji, należy uznać za przejrzystą, jeżeli ekwiwalent dotacji brutto obliczono na podstawie bezpiecznych stawek określonych w zawiadomieniu Komisji w odniesieniu do rodzaju przedsiębiorstwa objętego pomocą 16 . W celu uproszczenia obsługi gwarancji krótkoterminowych zabezpieczających do 80 % stosunkowo niewielkich pożyczek w niniejszym rozporządzeniu należy ustanowić jasną, łatwą do zastosowania zasadę uwzględniającą zarówno kwotę pożyczki bazowej, jak i okres gwarancji. Reguły tej nie należy stosować w odniesieniu do gwarancji na transakcje bazowe niestanowiące pożyczki, np. gwarancji na transakcje kapitałowe. Jeżeli: (i) gwarancja nie przekracza 80 % wartości pożyczki bazowej; (ii) kwota objęta gwarancją nie przekracza 2 062 500 EUR oraz (iii) okres obowiązywania gwarancji nie przekracza pięciu lat, należy uznać, że ekwiwalent dotacji brutto gwarancji nie przekracza pułapu pomocy de minimis. To samo dotyczy sytuacji, gdy: (i) gwarancja nie przekracza 80 % pożyczki bazowej; (ii) kwota objęta gwarancją nie przekracza 1 031 250 EUR oraz (iii) okres obowiązywania gwarancji nie przekracza dziesięciu lat. Ponadto państwa członkowskie mogą skorzystać z metody obliczania ekwiwalentu dotacji brutto gwarancji, która to metoda została zgłoszona Komisji na podstawie innego - obowiązującego wówczas - rozporządzenia Komisji w obszarze pomocy państwa i która została zatwierdzona przez Komisję jako zgodna z obwieszczeniem w sprawie gwarancji 17 lub aktem zastępującym to obwieszczenie; rozwiązanie takie jest możliwe, pod warunkiem że zatwierdzona metoda wyraźnie odnosi się do przedmiotowego rodzaju gwarancji i rodzaju transakcji bazowej w ramach stosowania niniejszego rozporządzenia. Zważywszy na trudności z określeniem ekwiwalentu dotacji brutto pomocy przyznanej przedsiębiorstwom, które mogą nie być w stanie spłacić pożyczki, powyższej reguły nie powinno się stosować do takich przedsiębiorstw.
(19) Jeżeli program pomocy de minimis wdrażany jest przez pośredników finansowych, należy zagwarantować, że nie otrzymują oni żadnej pomocy państwa. Można to zrobić np. przez wprowadzenie wymogu, aby pośrednicy finansowi korzystający z gwarancji państwa opłacali stawkę odpowiadającą stawce rynkowej lub aby w całości przenosili wszelką korzyść na beneficjentów końcowych, lub przez przestrzeganie pułapu pomocy de minimis i innych warunków określonych w niniejszym rozporządzeniu na poziomie takich pośredników.
(20) Po zgłoszeniu danego środka pomocy przez państwo członkowskie Komisja powinna zbadać, czy środek ten - nie- będący dotacją, pożyczką, gwarancją, zastrzykiem kapitałowym ani środkiem finansowania ryzyka w formie inwestycji kapitałowej lub quasi-kapitałowej - prowadzi do powstania ekwiwalentu dotacji brutto o wartości mniejszej niż wysokość pułapu pomocy de minimis, przez co mógłby zostać objęty przepisami niniejszego rozporządzenia.
(21) Komisja ma obowiązek czuwać nad przestrzeganiem zasad pomocy państwa i zasady lojalnej współpracy określonej w art. 4 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej. Państwa członkowskie powinny ułatwiać wypełnianie tego obowiązku i w tym celu ustanowić narzędzia niezbędne do zapewnienia, aby całkowita kwota pomocy de minimis przyznanej jednemu przedsiębiorstwu zgodnie z zasadą de minimis nie przekraczała ogólnego dopuszczalnego pułapu. Należy zobowiązać państwa członkowskie do monitorowania udzielonej pomocy, aby zapewnić nieprze- kraczanie odpowiednich pułapów oraz przestrzeganie zasad dotyczących kumulacji pomocy. Aby wywiązać się z tego obowiązku, państwa członkowskie powinny przedstawić pełne informacje na temat przyznanej pomocy de minimis w rejestrze na poziomie unijnym lub krajowym oraz upewnić się, że udzielenie nowej pomocy nie spowoduje przekroczenia odpowiednego pułapu.
(22) Uwzględniając doświadczenie Komisji, w szczególności konieczność systematycznego dokonywania przeglądu jej polityki w zakresie pomocy państwa, należy ograniczyć okres stosowania niniejszego rozporządzenia. Na wypadek gdyby niniejsze rozporządzenie wygasło i nie zostało przedłużone, państwa członkowskie będą dysponowały sześciomiesięcznym okresem dostosowawczym w odniesieniu do pomocy de minimis objętej zakresem niniejszego rozporządzenia,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Zakres stosowania
Definicje
Jednostki gospodarcze pozostające w jakimkolwiek ze stosunków, o których mowa w lit. a)-d), poprzez co najmniej jedną inną jednostkę gospodarczą również są uznawane za jedno przedsiębiorstwo.
Pomoc de minimis
Całkowita kwota pomocy de minimis przyznanej przez jedno państwo członkowskie jednemu przedsiębiorstwu prowadzącemu działalność zarobkową w zakresie drogowego transportu towarów nie może przekroczyć 137 500 EUR w dowolnym okresie trzech lat podatkowych. Jeżeli przedsiębiorstwo prowadzi działalność zarobkową w zakresie drogowego transportu towarów, a także inną działalność, w odniesieniu do której zastosowanie ma pułap wynoszący 275 000 EUR, to w odniesieniu do tego przedsiębiorstwa stosuje się pułap wynoszący 275 000 EUR, pod warunkiem że dane państwo członkowskie zapewni - za pomocą odpowiednich środków, takich jak rozdzielenie działalności lub oddzielenie rachunkowości - by korzyść dotycząca działalności w zakresie drogowego transportu towarów nie przekraczała 137 500 EUR oraz by nie korzystano z pomocy de minimis w celu nabycia pojazdów przeznaczonych do transportu drogowego towarów.
Pomoc wypłacana w kilku transzach jest dyskontowana do wartości w chwili przyznania pomocy. Stopą procentową stosowaną do dyskontowania jest stopa dyskontowa obowiązująca w chwili przyznania pomocy.
Obliczanie ekwiwalentu dotacji brutto
Kumulacja
Monitorowanie
Przepisy przejściowe
Wejście w życie i okres stosowania
Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2024 r.
Niniejsze rozporządzenie stosuje się do dnia 31 grudnia 2030 r.
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Sporządzono w Brukseli dnia [...] r.
© Unia Europejska, http://eur-lex.europa.eu/
Za autentyczne uważa się wyłącznie dokumenty Unii Europejskiej opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.