Kompleksowe sprawozdanie monitorujące na temat Chorwacji za rok 2012 (2012/2871(RSP)).

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2016.45.44

Akt nienormatywny

Wersja od: 5 lutego 2016 r.

Szczegółowe sprawozdanie monitorujące w sprawie Chorwacji za rok 2012

P7_TA(2013)0183

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 kwietnia 2013 r. w sprawie kompleksowego sprawozdania monitorującego na temat Chorwacji za rok 2012 (2012/2871(RSP))

(2016/C 045/07)

(Dz.U.UE C z dnia 5 lutego 2016 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając projekt traktatu dotyczącego przystąpienia Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej, a także protokół i akt końcowy,

- uwzględniając kompleksowe sprawozdanie monitorujące Komisji z dnia 10 października 2012 r. na temat stanu gotowości Chorwacji do członkostwa w Unii Europejskiej (SWD(2012)0338),

- uwzględniając ostateczne sprawozdanie monitorujące Komisji z przygotowań Chorwacji do przystąpienia z dnia 26 marca 2013 r. (COM(2013)0171),

- uwzględniając regularne sprawozdania Komisji w sprawie postępów Chorwacji na drodze do przystąpienia, obejmujące lata 2005-2011,

- uwzględniając konkluzje przewodnictwa Rady Europejskiej z posiedzenia w Salonikach w dniach 19-20 czerwca 2003 r., dotyczące krajów Bałkanów Zachodnich i rozszerzenia UE,

- uwzględniając wszystkie swe wcześniejsze rezolucje i sprawozdania na temat postępów Chorwacji na drodze do przystąpienia do UE oraz procesu rozszerzenia, w szczególności rezolucję z dnia 1 grudnia 2011 r. w sprawie przystąpienia Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej ¹ , rezolucję z dnia 1 grudnia 2011 r. w sprawie wniosku Chorwacji o przystąpienie do Unii Europejskiej ² oraz rezolucję z dnia 22 listopada 2012 r. w sprawie rozszerzenia: strategie polityczne, kryteria i strategiczne interesy UE ³ ,

- uwzględniając wszystkie wcześniejsze zalecenia wspólnej komisji parlamentarnej UE-Chorwacja,

- uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że Chorwacja ma przystąpić do UE w dniu 1 lipca 2013 r.;

B. mając na uwadze, że niektóre państwa członkowskie UE jeszcze nie zakończyły procesu ratyfikacji traktatu akcesyjnego;

C. mając na uwadze, że Chorwacja jest na drodze do spełnienia ostatnich wymogów w zakresie ostatecznych przygotowań do członkostwa w UE;

D. mając na uwadze, że proces reform należy kontynuować również po przystąpieniu, aby obywatele Chorwacji w pełni czerpali korzyści płynące z członkostwa w UE;

E. mając na uwadze, że proces przystąpienia Chorwacji do UE jest dowodem wiarygodności polityki rozszerzenia UE oraz jej wpływu transformacyjnego na państwa ubiegające się o członkostwo;

F. mając na uwadze, że członkostwo Chorwacji uczyni UE silniejszą i bezpieczniejszą, wzbogaci jej kulturę i dziedzictwo, a dla państw kandydujących będzie żywym dowodem na to, że sumienna realizacja zobowiązań przynosi namacalne i trwałe korzyści ich obywatelom;

G. mając na uwadze oczekiwania, że ze względu na swe wyjątkowe położenie Chorwacja wywrze konstruktywny wpływ na swych sąsiadów propagując przede wszystkim dalsze rozszerzenie UE, konsolidację demokratyczną, współpracę regionalną oraz pojednanie ludności Bałkanów Zachodnich, dokładając jednocześnie wszelkich starań, by kwestie dwustronne nie stanowiły przeszkody dla żadnego z tych procesów;

1. z zadowoleniem przyjmie Chorwację jako 28 członka UE w dniu 1 lipca 2013 r., w następstwie wiążącego wyniku głosowania w Parlamencie Europejskim z dnia 1 grudnia 2011 r., w którym wydano zgodę na przystąpienie Chorwacji do UE, oraz zgodnie z terminem wskazanym przez Radę Europejską w traktacie akcesyjnym; wierzy w siłę i dojrzałość demokracji Chorwacji i jej społecznej gospodarki rynkowej, ufa że kraj ten będzie hołdować wartościom europejskim oraz że będzie zdolny do wywiązywania się z obowiązków, jakie niesie ze sobą członkostwo w UE;

2. zwraca uwagę, że Chorwacja jest na drodze do spełnienia ostatnich wymogów w zakresie ostatecznych przygotowań do członkostwa w UE;

3. odnotowuje, że Chorwacja zakończyła dziesięć priorytetowych działań wskazanych w kompleksowym sprawozdaniu monitorującym Komisji;

4. wyraża zadowolenie z powodu znaczących postępów Chorwacji w realizacji zadań wskazanych w sprawozdaniu monitorującym Komisji; wzywa rząd i parlament do uregulowania wszystkich zaległych kwestii do 1 lipca 2013 r. oraz do dalszej realizacji wszystkich pozostałych niezbędnych reform; zachęca Chorwację do poszanowania i spełnienia wszystkich zobowiązań zaciągniętych w negocjacjach w sprawie przystąpienia, aby była w pełni gotowa jako nowe państwo członkowskie, co leży zarówno w interesie Chorwacji, jak i UE; podkreśla, że proces ten należy przeprowadzić w przejrzysty i kompleksowy sposób, przy jak największym zaangażowaniu chorwackiego parlamentu oraz społeczeństwa obywatelskiego;

5. zachęca te państwa członkowskie UE, które jeszcze nie zakończyły procesu ratyfikacji traktatu akcesyjnego, aby uczyniły to w terminie;

6. przypomina swe stanowisko, że akcesji nie należy rozumieć jako element końcowy procesu, ale raczej jako krok na drodze do modernizacji gospodarczej, administracyjnej i sądowniczej, a także jako możliwość, której korzyści można w pełni zrealizować jedynie w drodze ciągłego działania politycznego; zachęca Chorwację do dalszego skutecznego korzystania ze środków IPA (Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej) w ramach przygotowania do członkostwa w UE oraz do korzystania z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności;

7. zwraca się do chorwackich podmiotów politycznych i społecznych o zbadanie nowatorskich sposobów utrzymania impetu i porozumienia w sprawie reform w okresie poakcesyjnym, a także egzekwowania realizacji przez decydentów politycznych zobowiązań podjętych w traktacie akcesyjnym; podkreśla w związku z tym nieodzowną rolę skutecznej kontroli parlamentarnej oraz kontroli społeczeństwa obywatelskiego;

8. potwierdza centralne znaczenie niezależnej władzy sądowniczej, profesjonalnej i odpowiedzialnej administracji publicznej oraz praworządności w zakresie wzmacniania demokracji oraz wspierania inwestycji i działalności gospodarczej; zachęca Chorwację do dalszego wzmacniania niezależności, odpowiedzialności, bezstronności, profesjonalizmu i skuteczności jej systemu sądownictwa oraz pracowników wymiaru sprawiedliwości, między innymi poprzez ograniczenie liczby zaległych spraw, wdrożenie nowego systemu oświadczeń majątkowych dla sędziów oraz dalszą poprawę wyników oferowanych przez nowy system postępowań dyscyplinarnych; nalega, by Chorwacja wdrożyła nową strategię reformy wymiaru sprawiedliwości na lata 2013-2018;

9. zauważa, że Chorwacja wprowadziła zadowalające ramy instytucjonalne i prawne do walki z korupcją; wzywa władze Chorwacji do nasilenia walki z korupcją, nadużyciami finansowymi oraz niewłaściwym wykorzystywaniem funduszy; zwraca uwagę, że należy nadal ściśle egzekwować środki walki z korupcją; ponownie zwraca się do władz o stworzenie rejestru przypadków konfliktów interesów, korupcji i przestępczości zorganizowanej, a także skuteczniejsze wdrażanie ram prawnych dotyczących zajmowania i konfiskaty majątku;

10. wzywa władze Chorwacji do pełnego wykorzystania istniejących już instrumentów do walki z korupcją w celu zagwarantowania bezstronnego i pomyślnego prowadzenia spraw sądowych i wydawania wyroków, w tym w głośnych sprawach, w celu potwierdzenia zaufania obywateli do rządów prawa i instytucji publicznych; podkreśla potrzebę zrównoważonych środków walki z korupcją i przestępczością zorganizowaną, a także reformy wymiaru sprawiedliwości, głównie z myślą o korzyści obywateli Chorwacji; podkreśla, że należy zachęcać do uprawniania niezależnego dziennikarstwa śledczego, które jest ważnym narzędziem ujawniania korupcji i przestępczości zorganizowanej;

11. wzywa Chorwację do dalszego wprowadzania nowych, solidnych przepisów ustawodawczych w zakresie dostępu do informacji, co przyczyni się do konsolidacji ram zapobiegania korupcji; zwraca uwagę, że niedawno utworzona komisja ds. konfliktów interesów jest już w pełni operacyjna, a także wzywa władze chorwackie, by wprowadziły w pełni pakiet przepisów ustawodawczych dotyczących zamówień publicznych i finansowania partii politycznych oraz kampanii wyborczych;

12. wzywa władze Chorwacji, aby zachowały czujność w kwestii zapewnienia pełnego poszanowania praw człowieka, a jednocześnie zwalczały wszelkie formy dyskryminacji i akty nietolerancji w stosunku do mniejszości narodowych, społeczności romskiej, migrantów, lesbijek, gejów, osób biseksualnych i transpłciowych oraz innych grup mniejszościowych; ponadto wzywa Chorwację do kształtowania środowiska, w którym członkowie wyżej wymienionych grup mniejszościowych (m.in. lesbijki, geje, osoby biseksualne i transpłciowe) będą mogły swobodnie wyrażać swe poglądy i przekonania zgodnie z zasadami Karty praw podstawowych Unii Europejskiej;

13. wzywa władze do propagowania wolności wypowiedzi, w tym wolności i pluralizmu środków masowego przekazu; przyjmuje do wiadomości, że w lipcu 2012 r. została przyjęta nowa ustawa o nadawcy publicznym; zachęca władze do podejmowania dalszych wysiłków mających zapewnić niezależność nadawcy publicznego od nacisków politycznych lub ekonomicznych oraz poprawić jego przejrzystość;

14. zwraca uwagę, że Chorwacja właściwie przygotowała się do zarządzania operacjami finansowanymi z unijnych funduszy strukturalnych i z Funduszu Spójności w przyszłości oraz do wdrażania tych operacji; wzywa Chorwację do stworzenia bazy projektów gotowych do realizacji w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR); zachęca rząd do dalszego wzmocnienia potencjału administracyjnego odnośnych instytucji, w tym na szczeblu regionalnym i lokalnym, zgodnie z zaleceniami zawartymi w sprawozdaniu Trybunału Obrachunkowego z 2012 r.; domaga się, by rząd dołożył wszelkich starań w celu zminimalizowania ryzyka korupcji, nadużyć finansowych i nieprawidłowości zarówno przy rozdziale, jak i wykorzystywaniu funduszy UE;

15. w kontekście negocjacji w sprawie wieloletnich ram finansowych przypomina państwom członkowskim o zobowiązaniach UE wobec Chorwacji i jej obywateli w zakresie przyszłej pomocy w dziedzinie rozwoju gospodarczego i regionalnego;

16. zachęca Chorwację do przeprowadzenia dalszych reform strukturalnych mających na celu stymulację wzrostu gospodarczego oraz ożywienie rynku pracy; wzywa Chorwację do dalszego utrzymywania stabilności sektora bankowego oraz kontynuowania polityki konsolidacji fiskalnej w celu poprawy konkurencyjności; z zadowoleniem przyjmuje uczestnictwo Chorwacji w europejskim semestrze od stycznia 2013 r.; wspiera wysiłki na rzecz zapewnienia terminowego i skutecznego wykorzystywania funduszy UE, a także ulepszenia infrastruktury transportowej Chorwacji i jej połączeń z państwami członkowskimi UE oraz krajami regionu; zwraca się do rządu, by w pełni wdrożył ramy prawne dotyczące małych przedsiębiorstw, między innymi w drodze podejmowania właściwych działań politycznych, poprzez poprawę ich dostępu do finansowania oraz poprzez wspieranie internacjonalizacji MŚP;

17. jest zdania, że należy położyć szczególny nacisk na wymiar społeczny i środowiskowy modernizacji gospodarczej; zachęca Chorwację do dalszego wzmacniania dialogu społecznego oraz utrzymania praw socjalnych i praw związków zawodowych; wzywa władze Chorwacji do zapewnienia przejrzystości ocen wielkoskalowych przedsięwzięć pod względem ich wpływu na środowisko naturalne; domaga się, aby władze Chorwacji priorytetowo traktowały ochronę środowiska, zwłaszcza w dziedzinie planowania przestrzennego;

18. jest zaniepokojony tym, że proponowana ustawa o inwestycjach strategicznych nie jest zgodna z normami europejskimi; wzywa rząd i parlament Chorwacji do jej nowelizacji w celu zapewnienia lepszej ochrony praw podstawowych, a mianowicie prawa własności, oraz środowiska;

19. wzywa państwa członkowskie, by nie ograniczały praw podstawowych obywateli Unii bardziej, niż jest to konieczne, jeżeli chodzi o środki przejściowe przewidziane w art. 18 Aktu przystąpienia; w szczególności wzywa państwa członkowskie do stosowania środków przejściowych ograniczających swobodny przepływ osób wyłącznie w oparciu o informacje faktyczne i jedynie w przypadkach poważnych zakłóceń rynku pracy; zwraca uwagę, że ograniczanie dostępu do rynków pracy w okresach przejściowych następujących po poprzednich rundach rozszerzenia okazało się szkodliwe dla dobrobytu państw członkowskich, które wprowadziły ograniczenia;

20. odnotowuje postępy przy budowie punktów granicznych w okolicach korytarza Neum;

21. zwraca się do władz chorwackich o podjęcie dalszych działań, w tym w dziedzinie dostosowania przepisów ustawowych, współpracy międzyinstytucjonalnej oraz zarządzania granicami, aby przygotować się na wejście Chorwacji do strefy Schengen w odpowiednim czasie;

22. wzywa Chorwację do dalszej współpracy z Międzynarodowym Trybunałem Karnym dla Byłej Jugosławii (MTKJ) oraz do nasilenia krajowych wysiłków w zakresie badania i ścigania sądownego zbrodni wojennych zgodnie z przyjętą strategią w sprawie bezkarności; zdecydowanie apeluje do Chorwacji i Serbii o współpracę w dobrzej wierze w tym zakresie w celu wymierzenia sprawiedliwości i osiągnięcia prawdziwego pojednania w tym regionie;

23. wzywa władze Chorwacji do dalszego zwracania bacznej uwagi na prawa i warunki socjalne powracających uchodźców i wysiedleńców zgodnie z celami deklaracji sarajewskiej; podtrzymuje poparcie dla inicjatywy RECOM (Regionalnej Komisji Prawdy i Pojednania) zabiegającej o uznanie krzywd i poszanowanie prawa do prawdy i sprawiedliwości ofiar wszystkich zbrodni wojennych;

24. zachęca Chorwację do przyjęcia aktywnej roli w procesie stabilizacji i integracji europejskiej krajów Bałkanów Zachodnich; jest przekonany, że doświadczenia Chorwacji zdobyte w procesie transformacji i akcesji mają ogromne znaczenie dla innych państw kandydujących do UE oraz aspirujących do członkostwa w niej; zachęca Chorwację do dzielenia się doświadczeniami z innymi krajami kandydującymi do członkostwa UE lub planującymi kandydowanie do niej oraz o wzmocnienie współpracy regionalnej; jest zdania, że propagowanie przez Chorwację wartości europejskich oraz dalszego rozszerzenia UE opiera się na stosunkach dobrosąsiedzkich i dążeniu do pojednania;

25. apeluje do Chorwacji i jej sąsiadów, by aktywnie zaangażowali się w rozwiązanie zaległych kwestii dwustronnych zgodnie z zobowiązaniami międzynarodowymi, zasadą stosunków dobrosąsiedzkich oraz współpracy regionalnej; w tym względzie pozytywnie odnosi się do działań podjętych przez rząd Chorwacji i rząd Serbii mających na celu poprawę wzajemnych stosunków oraz spodziewa się nasilenia współpracy pomiędzy tymi dwoma rządami; z zadowoleniem przyjmuje podpisanie protokołu ustaleń między Słowenią i Chorwacją, dotyczącego znalezienia konstruktywnego rozwiązania przypadku Ljubljanska Banka; z zadowoleniem przyjmuje ratyfikację traktatu akcesyjnego przez parlament Słowenii; przypomina, że kwestii natury dwustronnej nie można wykorzystywać do utrudniania procesu integracji państw kandydujących i państw zamierzających kandydować do członkostwa w Unii w przyszłości; w związku z tym domaga się, by wszystkie państwa członkowskie ratyfikowały terminowo traktat akcesyjny Chorwacji;

26. zachęca Chorwację, by nadal odgrywała konstruktywną rolę we współpracy regionalnej; wzywa władze Chorwacji do pełnego wdrożenia deklaracji o propagowaniu wartości europejskich w Europie Południowo-Wschodniej, przyjętej przez parlament Chorwacji w dniu 21 października 2011 r.; zwraca się do wszystkich krajów regionu, by przyjęły i wdrożyły podobne stanowiska; nalega, by Komisja wspierała w tym względzie wszystkie kraje regionu; wzywa Komisję, by wyciągnęła wnioski z wcześniejszych procesów rozszerzenia, w tym z rozszerzenia Chorwacji, pomagając krajom regionu rozwiązać spory dwustronne w sposób, który nie koliduje z procesem akcesyjnym, poprzez utworzenie mechanizmów ułatwiających i rozjemczych w obrębie aktualnych ram UE, z których będą mogły korzystać kraje regionu, jeżeli takie będzie ich życzenie;

27. uznaje działania oraz konstruktywny wkład chorwackich obserwatorów w Parlamencie Europejskim; z zadowoleniem przyjmuje wyniki wyborów chorwackich posłów do Parlamentu Europejskiego, przeprowadzone dnia 14 kwietnia 2013 r., lecz ubolewa nad niską frekwencją; cieszy się na przyjęcie do Parlamentu Europejskiego posłów z Chorwacji po przystąpieniu tego kraju do UE w dniu 1 lipca 2013 r.;

28. docenia pracę Komisji w zakresie kierowania procesem akcesyjnym Chorwacji; zwraca się do niej o przeanalizowanie tego procesu oraz sporządzenie wskazówek politycznych dla przyszłych kandydatów, takich jak stosowanie systemu wszechstronnego monitoringu w okresie pomiędzy zakończeniem negocjacji a akcesją; wzywa Komisję do oceny zaangażowania społeczeństwa obywatelskiego i parlamentu w całym procesie akcesyjnym, aby wyciągnąć wnioski na potrzeby bieżących i przyszłych negocjacji; w tym szczególnym kontekście zwraca się do Komisji, by sporządziła propozycje skuteczniejszego zaangażowania w proces akcesyjny społeczeństwa obywatelskiego i parlamentów krajów kandydujących;

29. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz Republiki Chorwacji.

¹ Teksty przyjęte, P7_TA(2011)0538.

² Teksty przyjęte, P7_TA(2011)0539.

³ Teksty przyjęte, P7_TA(2012)0453.