Internetowa dystrybucja utworów audiowizualnych w UE (2011/2313(INI)).

A.

mając na uwadze, że era cyfrowa ze swojej natury oferuje szerokie możliwości tworzenia i rozpowszechniania utworów, lecz jednocześnie stawia ogromne wyzwania;

B.

mając na uwadze, że postępy rynkowe pod wieloma względami wywołały niezbędny wzrost i przyczyniły się do stworzenia treści kulturowych zgodnie z celami jednolitego rynku;

C.

mając na uwadze, że dziś dostępnych jest o wiele więcej niż kiedykolwiek wcześniej treści tworzonych przez konsumenta;

D.

mając na uwadze, że zasadnicze znaczenie ma zwiększenie konkurencyjności europejskiego sektora audiowizualnego poprzez wspieranie usług online przy jednoczesnym promowaniu cywilizacji europejskiej, europejskiej różnorodności językowej i kulturowej oraz pluralizmu mediów;

E.

mając na uwadze, że prawa autorskie są niezbędnym instrumentem prawnym, który nadaje ich posiadaczom określone wyłączne prawa oraz je chroni, a jednocześnie umożliwia branży kulturowej i branży twórczej rozwój i utrzymanie dobrej kondycji finansowej, a także pomaga zachować miejsca pracy;

F.

mając na uwadze, że zmiany ram prawnych mające na celu ułatwienie udostępniania praw autorskich sprzyjałyby swobodnemu przepływowi utworów w Unii i przyczyniłyby się do wzmocnienia europejskiego przemysłu audiowizualnego;

G.

mając na uwadze, że europejscy nadawcy odgrywają zasadniczą rolę w promowaniu europejskiej branży twórczej i ochronie różnorodności kulturowej, a także finansują ponad 80 % produkcji oryginalnych treści audiowizualnych;

H.

mając na uwadze, że pokazy kinowe nadal stanowią znaczną część dochodów branży filmowej oraz wywierają znaczący wpływ na sukces filmów na platformach wideo na żądanie;

I.

mając na uwadze, że art. 13 ust. 1 dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych stanowi

podstawę podejmowania zobowiązań do finansowania i promowania w odniesieniu do audiowizualnych usług medialnych na żądanie, ponieważ one również odgrywają kluczową rolę w promowaniu i ochronie różnorodności kulturowej;

J.

mając na uwadze, że europejscy nadawcy w cyfrowym, jednolitym i multimedialnym środowisku

wieloplatformowym potrzebują elastycznych systemów ustalania praw, tworzonych z myślą o przyszłości, które umożliwiają również skuteczne ustalanie praw w pojedynczym punkcie kontaktowym; mając na uwadze, że w krajach nordyckich podobne elastyczne mechanizmy ustalania praw funkcjonują już od dziesięcioleci;

K.

mając na uwadze, że niezbędne jest zapewnienie rozwoju atrakcyjnej i zróżnicowanej legalnej oferty internetowej oraz dalsze wspieranie i zapewnianie łatwej dystrybucji takich treści poprzez ograniczanie do minimum przeszkód w udzielaniu licencji, w tym licencji transgranicznych; podkreśla również znaczenie ułatwiania konsumentom korzystania z treści, zwłaszcza w odniesieniu do płatności;

L.

mając na uwadze, że konsumenci domagają się dostępu do wciąż szerszej gamy filmów online niezależnie od położenia geograficznego platform;

M.

mając na uwadze, że utwory audiowizualne są już obecnie rozpowszechniane w Europie zgodnie z zasadami paneuropejskich licencji uzyskanych na zasadzie dobrowolności, oraz mając na uwadze, że ich dalszy rozwój jest jednym z rozwiązań, jakie można rozważyć, o ile istnieje takie zapotrzebowanie z ekonomicznego punktu widzenia; mając na uwadze, że trzeba należycie uznać fakt, iż przedsiębiorstwa muszą również uwzględniać różnorodne językowe i kulturowe preferencje europejskich konsumentów, które odzwierciedlają różnorodność wyborów obywateli UE pod względem konsumpcji utworów audiowizualnych w ramach jednolitego rynku;

N.

mając na uwadze, że internetowa dystrybucja produktów audiowizualnych stwarza doskonałą okazję do poszerzenia znajomości języków europejskich, oraz mając na uwadze, że cel ten można osiągnąć za pomocą wersji oryginalnych oraz możliwości tłumaczenia produktów audiowizualnych na wiele różnych języków;

O.

mając na uwadze, że zarówno dla posiadaczy praw, jak dla odbiorców utworów zasadnicze znaczenie ma zapewnienie pewności prawa w odniesieniu do praw autorskich i praw pokrewnych w europejskiej przestrzeni cyfrowej poprzez większą koordynację przepisów prawa państw członkowskich;

P.

mając na uwadze, że wzmocnienie ram prawnych sektora audiowizualnego w Europie przyczynia się do dalszej ochrony wolności wypowiedzi i myśli, przy jednoczesnym wzmocnieniu wartości demokratycznych oraz zasad UE;

Q.

mając na uwadze, że należy podjąć konkretne działania mające na celu ochronę europejskiego dziedzictwa filmowego i audiowizualnego, w szczególności poprzez promowanie cyfryzacji treści oraz ułatwianie obywatelom i użytkownikom dostępu do europejskiego dziedzictwa filmowego i audiowizualnego;

R.

mając na uwadze, że wprowadzenie systemu identyfikacji i etykietowania utworów przyczyniłoby się do ochrony posiadaczy praw i ograniczenia nieuprawnionego wykorzystywania utworów;

S.

mając na uwadze, że podstawową sprawą jest zachowanie neutralności sieci informacyjnych i komunikacyjnych oraz zagwarantowanie projektowania platform medialnych i odtwarzaczy multimedialnych neutralnych technologicznie z myślą o zapewnieniu dostępności usług audiowizualnych, a także wspieranie wolności wypowiedzi i pluralizmu mediów w Unii Europejskiej oraz uwzględnienie konwergencji technologicznej;

T.

mając na uwadze, że trwałe zapewnienie twórczości kulturalnej i różnorodności kulturowej nie jest możliwe bez prawa autorskiego, które chroni i wynagradza twórców, ani bez szczelnego z prawnego punktu widzenia dostępu do dziedzictwa kulturowego dla użytkowników; mając na uwadze, że nowe modele biznesowe powinny obejmować efektywne systemy udzielania licencji, dalsze inwestycje w cyfryzację treści twórczych oraz łatwy dostęp dla konsumentów;

U.

mając na uwadze, że liczne naruszenia praw autorskich i pokrewnych wynikają z uzasadnionego zapotrzebowania wśród potencjalnych odbiorców na nową ofertę audiowizualną charakteryzującą się prostymi i uczciwymi warunkami pod względem ceny, oraz mając na uwadze, że zapotrzebowanie to nie zostało jeszcze wystarczająco zaspokojone;

V.

mając na uwadze, że należy zachęcać do działań mających na celu dostosowanie się do realiów ery cyfrowej, zwłaszcza zmierzających do uniknięcia delokalizacji motywowanych chęcią znalezienia ustawodawstwa zapewniającego jak najmniejszą ochronę praw autorskich;

W.

mając na uwadze słuszność żądań, by we wszystkich umowach przewidywano sprawiedliwe wynagrodzenie dla autorów za wszystkie formy eksploatacji ich utworów, w tym eksploatację w internecie;

X.

mając na uwadze pilną konieczność przedłożenia przez Komisję wniosku dotyczącego dyrektywy w sprawie organizacji zbiorowego zarządzania prawami oraz stowarzyszeń autorów, aby zwiększyć zaufanie do stowarzyszeń autorów poprzez wprowadzenie środków służących poprawie ich efektywności, znacznemu zwiększeniu ich przejrzystości oraz wspieranie dobrego zarządzania nimi i skutecznych mechanizmów rozwiązywania sporów;

Y.

mając na uwadze, że zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi jest niezbędnym narzędziem dla nadawców z uwagi na dużą liczbę praw, które muszą oni codziennie ustalać, i w związku z tym powinno przyczyniać się do utworzenia skutecznych systemów udzielania licencji na korzystanie w internecie z treści audiowizualnych na życzenie;

Z.

mając na uwadze, że należy dostosować przepisy dotyczące opodatkowania dóbr i usług kulturalnych do realiów ery cyfrowej;

AA.

mając na uwadze, że chronologia wykorzystywania medialnego odpowiada ogólnej równowadze sektora audiowizualnego, umożliwiającej zapewnienie skutecznego systemu prefinansowania utworów audiowizualnych;

AB.

mając na uwadze, że zasada chronologii wykorzystywania medialnego napotyka rosnącą konkurencję z uwagi na coraz większą dostępność utworów cyfrowych oraz możliwość natychmiastowego rozpowszechniania, jaką oferuje zaawansowane społeczeństwo informacyjne;

AC.

mając na uwadze, że Unia powinna przyjąć spójne podejście do kwestii technicznologicznych poprzez propagowanie interoperacyjności systemów wykorzystywanych w erze cyfrowej;

AD.

mając na uwadze, że ramy ustawodawcze i finansowe powinny być korzystne dla przedsiębiorstw promujących internetową dystrybucję produktów audiowizualnych przynoszącą zyski gospodarcze;

AE.

mając na uwadze wyjątkowe znaczenie dostępu do mediów dla osób niepełnosprawnych, oraz fakt, że należy go ułatwiać, w tym poprzez dostosowywanie programów do potrzeb osób niepełnosprawnych;

AF.

mając na uwadze, że istnieje pilna potrzeba przyspieszenia badań i rozwoju w celu rozwoju technik zautomatyzowanego zarządzania usługami dla osób niepełnosprawnych, w szczególności poprzez usługę telewizji hybrydowej;

1.

dostrzega rozdrobnienie rynku internetowego, charakteryzującego się między innymi barierami technicznymi, złożonością procedur udzielania licencji, różnicami w metodach płatności, brakiem interoperacyjności podstawowych elementów, takich jak podpis elektroniczny, oraz zróżnicowaniem stawek niektórych podatków od towarów i usług, w tym stawek podatku VAT; uważa zatem, że istnieje obecnie potrzeba przyjęcia przejrzystego, elastycznego i zharmonizowanego podejścia na szczeblu europejskim w celu urzeczywistnienia jednolitego rynku cyfrowego; podkreśla, że we wszystkich proponowanych działaniach należy dążyć do zmniejszenia obciążeń administracyjnych i kosztów transakcji związanych z udzielaniem i uzyskiwaniem licencji na treść;

Legalna oferta, dostępność i zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi

2.

podkreśla konieczność zwiększenia atrakcyjności, pod względem ilości i jakości, oraz aktualności legalnej oferty, a także poprawy dostępności utworów audiowizualnych, w tym utworów w wersji oryginalnej z napisami oraz utworów we wszystkich językach urzędowych UE;

3.

podkreśla znaczenie oferowania treści z napisami w tak wielu językach, jak to możliwe, zwłaszcza za pośrednictwem usług wideo na żądanie;

4.

podkreśla, że istnieje coraz bardziej wyraźna potrzeba wsparcia procesu powstawania legalnych i atrakcyjnych ofert treści internetowych oraz potrzeba zachęcania do innowacyjnych rozwiązań, i z tego względu istotne jest, by nowe sposoby dystrybucji były elastyczne, aby umożliwić powstawanie nowych modeli działalności i udostępnić towary cyfrowe wszystkim obywatelom UE niezależnie od państwa członkowskiego ich zamieszkania, z należytym uwzględnieniem zasady neutralności sieci;

5.

podkreśla, że usługi cyfrowe, takie jak strumieniowa transmisja wideo, powinny zostać udostępnione wszystkim obywatelom UE niezależnie od tego, w których państwach członkowskich są umiejscowione ich źródła; wzywa Komisję do zwrócenia się do europejskich przedsiębiorstw cyfrowych o zlikwidowanie kontroli geograficznych (np. blokowania adresów IP) w całej Unii oraz o umożliwienie nabywania usług cyfrowych w innym państwie członkowskim niż państwo członkowskie, z którego pochodzi konsument; zwraca się do Komisji o sporządzenie analizy stosowania dyrektywy w sprawie transmisji kablowej i satelitarnej 6 w odniesieniu do dystrybucji cyfrowej;

6.

uważa, że należy poświęcić więcej uwagi zwiększeniu bezpieczeństwa internetowych platform dystrybucji, w tym płatności on-line;

7.

podkreśla konieczność wprowadzenia przez legalne platformy świadczące usługi online alternatywnych i innowacyjnych systemów mikropłatności, jak np. płatności SMS lub płatności za pomocą aplikacji, aby ułatwić korzystanie z nich konsumentom;

8.

podkreśla, że problemy związane z systemami płatności w internecie, takie jak brak interoperacyjności i wysokie koszty mikropłatności dla konsumentów, należy rozwiązywać, wypracowując proste, innowacyjne i opłacalne rozwiązania z korzyścią zarówno dla konsumentów, jak i dla platform cyfrowych;

9.

wzywa do opracowania nowych rozwiązań w zakresie przyjaznych użytkownikom systemów płatności, takich jak mikropłatności, oraz w zakresie systemów ułatwiających dokonywanie płatności bezpośrednich na rzecz twórców, a zatem korzystnych zarówno dla konsumentów, jak i autorów;

10.

podkreśla, że korzystanie z utworów europejskich, w tym szczególnie z utworów audiowizualnych, w internecie może stanowić prawdziwą szansę na lepsze ich rozpowszechnianie i dystrybucję w warunkach, w których legalna oferta może rozwijać się w środowisku zapewniającym zdrową konkurencję, w którym skutecznie rozwiązuje się problem nielegalnej oferty utworów chronionych;

11.

sprzyja rozwojowi bogatej i różnorodnej legalnej oferty treści audiowizualnych, zwłaszcza poprzez uelastycznienie okien eksploatacyjnych; podkreśla, że posiadacze praw autorskich powinni mieć możliwość swobodnego decydowania o tym, kiedy zechcą umieścić produkty na poszczególnych platformach;

12.

podkreśla, że należy dopilnować, aby obecny system okien eksploatacyjnych nie został wykorzystany jako środek blokowania eksploatacji utworów w internecie ze szkodą dla drobnych producentów i dystrybutorów;

13.

z zadowoleniem przyjmuje decyzję Komisji dotyczącą wdrożenia działania przygotowawczego przyjętego przez Parlament w odniesieniu do testowania nowych sposobów dystrybucji opartej na komplementarności między platformami pod kątem elastyczności okien eksploatacyjnych;

14.

apeluje o wsparcie strategii umożliwiających europejskim MŚP świadczącym usługi audiowizualne skuteczniejsze zarządzanie prawami cyfrowymi, a tym samym zdobycie większej liczby odbiorców;

15.

wzywa wszystkie państwa członkowskie do natychmiastowego wdrożenia art. 13 dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych w formie wiążącej oraz wprowadzenia zobowiązań do finansowania i promowania dotyczących audiowizualnych usług medialnych na żądanie, a także wzywa Komisję do niezwłocznego złożenia Parlamentowi zgodnie z art. 13 ust. 3 szczegółowego sprawozdania na temat obecnego stanu wdrożenia;

16.

przypomina, że do stworzenia jednolitego cyfrowego rynku wewnętrznego w Europie konieczne jest ustanowienie jednolitych europejskich przepisów dotyczących zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i pokrewnymi, aby powstrzymać narastającą tendencję do uchwalania zróżnicowanych przepisów w państwach członkowskich, które utrudniają transgraniczne ustalanie praw;

17.

popiera stworzenie ram prawnych mających na celu ułatwienie digitalizacji i transgranicznego rozpowszechniania utworów osieroconych na jednolitym rynku cyfrowym, co jest jednym z głównych działań określonych w Europejskiej agendzie cyfrowej, która jest częścią strategii "Europa 2020";

18.

zauważa, że rozwój dostawców usług transgranicznych jest w pełni możliwy pod warunkiem, że platformy biznesowe są przygotowane do nabywania w drodze umów praw do działalności na co najmniej jednym terytorium, ponieważ należy pamiętać, że systemy terytorialne są naturalnymi rynkami w sektorze audiowizualnym;

19.

kładzie nacisk na konieczność zagwarantowania pewności prawa w odniesieniu do wyboru systemu prawnego obowiązującego podczas ustalania praw w przypadku transgranicznej dystrybucji, proponując, aby prawem mającym zastosowanie mogło być prawo państwa, w którym dany podmiot prowadzi główną działalność lub uzyskuje zasadniczą część dochodów;

20.

ponownie podkreśla cel dotyczący szerszej i skutecznej transgranicznej, internetowej dystrybucji utworów audiowizualnych w państwach członkowskich;

21.

proponuje przyjęcie na szczeblu UE kompleksowego podejścia, które powinno obejmować ściślejszą współpracę między posiadaczami praw, internetowymi platformami dystrybucji oraz dostawcami usług internetowych, tak aby ułatwić przyjazny użytkownikowi i konkurencyjny dostęp do treści audiowizualnych;

22.

zwraca uwagę na potrzebę zapewnienia elastyczności i interoperacyjności w dystrybucji utworów audiowizualnych za pośrednictwem platform cyfrowych w dążeniu do poszerzenia legalnej oferty internetowej tych utworów w odpowiedzi na popyt na rynku oraz w celu wspierania transgranicznego dostępu do treści pochodzących z innych państw członkowskich przy jednoczesnym dbaniu o przestrzeganie praw autorskich;

23.

z zadowoleniem przyjmuje nowy program "Kreatywna Europa" zaproponowany przez Komisję, który podkreśla to, że dystrybucja internetowa ma również ogromny, pozytywny wpływ na dystrybucję utworów audiowizualnych, a w szczególności na zdobywanie nowych odbiorców w Europie i poza nią, a także na zwiększenie spójności społecznej;

24.

podkreśla znaczenie neutralności sieci w celu zagwarantowania równego dostępu do sieci wysokiej prędkości, co ma kluczowe znaczenie dla jakości legalnych usług audiowizualnych świadczonych w internecie;

25.

podkreśla, że przepaść cyfrowa między państwami członkowskimi lub regionami UE jest poważną przeszkodą utrudniającą rozwój jednolitego rynku cyfrowego; wzywa zatem do zwiększenia dostępności internetu szerokopasmowego w całej UE w celu ułatwienia dostępu do usług internetowych i nowych technologii;

26.

przypomina, że do celów komercyjnej eksploatacji prawa przekazywane są producentowi audiowizualnemu, który funkcjonuje w oparciu o centralizację wyłącznych praw udzielanych na mocy prawa autorskiego w celu zorganizowania finansowania, produkcji i dystrybucji utworów audiowizualnych;

27.

przypomina, że komercyjna eksploatacja wyłącznych praw do publicznego udostępniania utworów i podawania ich do publicznej wiadomości ma na celu generowanie środków finansowych w przypadku sukcesu komercyjnego, tak aby finansować przyszłą produkcję i dystrybucję utworów, wspierając tym samym dostępność zróżnicowanej i stałej oferty nowych filmów;

28.

wzywa Komisję do wystąpienia z inicjatywą ustawodawczą dotyczącą zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, mającą na celu zapewnienie większej odpowiedzialności, przejrzystości i lepszego zarządzania ze strony organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, wraz ze skutecznymi mechanizmami rozstrzygania sporów, oraz wyjaśnienie i uproszczenie zasad funkcjonowania systemów udzielania licencji w sektorze muzycznym; zwraca w tym względzie uwagę na potrzebę dokonania wyraźnego rozróżnienia między praktykami udzielania licencji dotyczących różnych rodzajów treści, w szczególności na utwory audiowizualne/kinematograficzne i muzyczne; przypomina, że przyznawanie licencji na utwory audiowizualne odbywa się na podstawie indywidualnych umów oraz, w niektórych przypadkach, zbiorowego zarządzania roszczeniami o wynagrodzenie;

29.

podkreśla, że w sprawozdaniu Komisji w sprawie stosowania dyrektywy 2001/29/WE 7 wskazano na odmienne wdrażanie przez państwa członkowskie przepisów określonych w art. 5, 6 i 8, co prowadzi do istnienia różnych wykładni i orzeczeń sądów państw członkowskich; wskazuje na fakt, że stały się one częścią szczegółowego orzecznictwa dotyczącego sektora audiowizualnego;

30.

wzywa Komisję do dalszego rygorystycznego monitorowania stosowania dyrektywy 2001/29/WE oraz do okresowego przedstawiania Parlamentowi i Radzie sprawozdań na temat wyników tego monitorowania;

31.

wzywa Komisję, aby po konsultacji ze wszystkimi zainteresowanymi stronami dokonała przeglądu dyrektywy 2001/29/WE w celu doprecyzowania treści art. 5, 6 i 8 i zapewnienia harmonizacji na szczeblu unijnym ram prawnych w zakresie ochrony praw autorskich w społeczeństwie informacyjnym;

32.

popiera utworzenie spójnych europejskich przepisów dotyczących prawidłowego zarządzania oraz przejrzystości w odniesieniu do organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi oraz dotyczących skutecznych mechanizmów rozwiązywania sporów;

33.

podkreśla, że uproszczone ustalanie praw i ich gromadzenie, zwłaszcza praw muzycznych w utworach audiowizualnych do dystrybucji w internecie, wspierałoby jednolity rynek, i wzywa Komisję do uwzględnienia tej kwestii w planowanym akcie prawnym dotyczącym zbiorowego zarządzania prawami;

34.

zwraca uwagę, że postępująca konwergencja mediów wymaga nowych rozwiązań nie tylko w prawie autorskim, ale również w prawie medialnym; wzywa Komisję, aby - uwzględniając najnowsze rozwiązania technologiczne - sprawdziła, w jakim stopniu przepisy dotyczące linearnych i nielinearnych usług medialnych zawarte w dyrektywie 2010/13/UE w sprawie audiowizualnych usług medialnych są jeszcze aktualne;

35.

uważa, że ograniczenia dotyczące reklam w przypadku linearnych ofert skierowanych do dzieci, a także w przypadku wiadomości i programów informacyjnych, są uzasadnione, mimo iż rozróżnienie pomiędzy linearnymi a nielinearnymi ofertami jest coraz bardziej anachroniczne; sugeruje jednak, aby zastanowić się nad nowymi formami systemów rozliczeń czasu emisji reklam obejmującymi wszystkie platformy i programy, dzięki którym można zachęcić do emisji treści o wysokiej jakości, które równocześnie podwyższają jakość programów linearnych i zwiększają różnorodność treści w internecie, nie ograniczając przychodów prywatnych nadawców;

36.

podkreśla, że w środowisku cyfrowym w dalszym ciągu należy stosować opcję terytorialnych systemów produkcji i dystrybucji, ponieważ okazuje się, że taka forma organizacji rynku audiowizualnego służy za podstawę finansowania europejskich utworów audiowizualnych i kinematograficznych;

37.

wzywa Komisję do przedstawienia analizy, czy zasada wzajemnego uznawania może być stosowana do towarów cyfrowych w taki sam sposób jak do towarów fizycznych;

Identyfikacja

38.

uważa, że aby ułatwić ustalanie praw, można by korzystać z nowych technologii; z zadowoleniem przyjmuje w związku z tym inicjatywę dotyczącą systemu numeracji służącego identyfikacji utworów audiowizualnych (International Standard Audiovisual Number - ISAN), który ułatwia identyfikację utworów audiowizualnych i posiadaczom praw autorskich; wzywa Komisję do rozważenia środków wykonawczych ułatwiających powszechniejsze stosowanie systemu ISAN;

Nieuprawnione wykorzystanie

39.

wzywa Komisję do zapewnienia internautom korzystającym z usług oferowanych w ramach transmisji strumieniowej pewności prawa oraz do rozważenia w szczególności sposobów zapobiegania korzystaniu z systemów płatności i opłacaniu takich usług poprzez reklamy na płatnych platformach, które oferują nielegalne usługi pobierania i transmisji strumieniowej;

40.

wzywa państwa członkowskie do propagowania poszanowania praw autorskich i pokrewnych oraz do zwalczania nielegalnego dostarczania i dystrybucji utworów, także w ramach transmisji strumieniowej;

41.

zwraca uwagę na rozwój platform społecznościowych oferujących internautom możliwość wsparcia finansowego produkcji filmu lub programu dokumentalnego, dzięki czemu internauci mogą poczuć się jak ich współtwórcy, lecz podkreśla jednak, że istnieje małe prawdopodobieństwo, by tego rodzaju finansowanie w najbliższej przyszłości zastąpiło tradycyjne źródła finansowania;

42.

uznaje, że w obszarach, w których możliwe jest zastosowanie alternatywnych rozwiązań prawnych, naruszanie praw autorskich w internecie nadal pozostaje problemem, i w związku z tym legalną dostępność w internecie wytworów kultury chronionych prawem autorskim należy uzupełnić lepszym egzekwowaniem praw autorskich w internecie, w pełnym poszanowaniu praw podstawowych, a zwłaszcza wolności informacji i wypowiedzi, ochrony danych osobowych oraz prawa do prywatności, a także zasady zwykłego przekazu;

43.

zachęca Komisję do sprzyjania sformułowaniu ram zapewniających pewność prawa w kontekście zmiany dyrektywy 2004/48/WE, która została stworzona dla rynku analogowego, w celu wprowadzenia w niej zmian koniecznych do opracowania skutecznych rozwiązań dla rynku cyfrowego;

Wynagrodzenie

44.

przypomina o konieczności zapewnienia posiadaczom praw odpowiedniego wynagrodzenia z tytułu internetowej dystrybucji treści audiowizualnych; stwierdza, że pomimo iż prawa autorskie są uznawane na szczeblu europejskim od 2001 r., nadal wynagrodzenie za udostępnianie utworów w internecie jest niewystarczające;

45.

uważa, że takie wynagrodzenie powinno mieć na celu ułatwianie twórczości artystycznej i zwiększanie konkurencyjności Europy, a także uwzględniać specyfikę sektora, interesy różnych zainteresowanych stron oraz potrzebę znaczącego uproszczenia procedur licencjonowania; wzywa Komisję do stymulowania tworzenia oddolnych rozwiązań we współpracy z wszystkimi zainteresowanymi stronami w celu dalszych prac nad szczegółowym prawodawstwem UE;

46.

utrzymuje, że zasadnicze znaczenie ma zapewnienie autorom i wykonawcom sprawiedliwego wynagrodzenia, proporcjonalnego do wszystkich form eksploatacji, zwłaszcza eksploatacji ich utworów w internecie; wzywa w związku z tym państwa członkowskie do wprowadzenia zakazu umów wykupu, które są sprzeczne z powyższą zasadą;

47.

wzywa Komisję do pilnego przedstawienia badania, w którym zostaną przeanalizowane różnice między poszczególnymi mechanizmami wynagradzania autorów i wykonawców stosowanymi na poziomie krajowym, w celu opracowania wykazu najlepszych praktyk;

48.

wzywa do zrównoważenia pozycji negocjacyjnej autorów i wykonawców wobec producentów poprzez nadanie autorom i wykonawcom niezbywalnego prawa do wynagrodzenia za wszystkie formy eksploatacji ich utworów, w tym do bieżącego wynagrodzenia w przypadku, gdy przekażą oni producentowi swoje wyłączne prawa do udostępniania;

49.

wzywa do podjęcia działań mających na celu zapewnienie sprawiedliwego wynagrodzenia posiadaczom praw autorskich za dystrybucję, retransmisję lub reemisję utworów audiowizualnych;

50.

utrzymuje, że najlepszym sposobem na zapewnienie posiadaczom praw godnego wynagrodzenia jest umożliwienie wyboru wedle życzenia pomiędzy układami zbiorowymi (w tym uzgodnionymi umowami standardowymi) a rozszerzonymi licencjami zbiorowymi i organizacjami zbiorowego zarządzania prawami autorskimi;

Wydawanie licencji

51.

zaznacza, że europejski dorobek prawny w dziedzinie praw autorskich nie wyklucza per se mechanizmów dobrowolnego udzielania licencji obejmujących terytorium kilku państw lub licencji ogólnoeuropejskich, aby zaś możliwe było dokonanie postępu w kierunku jednolitego rynku cyfrowego, niezbędne jest zastosowanie elastycznego i komplementarnego podejścia na szczeblu europejskim ze względu na różnice kulturowe i językowe między państwami członkowskimi oraz różnice w przepisach krajowych, w tym niezwiązanych z własnością intelektualną;

52.

podkreśla, że ogólnoeuropejskie mechanizmy udzielania licencji lub mechanizmy obejmujące kilka państw powinny pozostać dobrowolne oraz że językowe i kulturowe różnice pomiędzy państwami członkowskimi, wraz ze zróżnicowaniem przepisów krajowych niezwiązanych z prawem autorskim, niosą ze sobą szczególne i specyficzne wyzwania; jest w związku z tym przekonany o konieczności przyjęcia elastycznego podejścia do ogólnoeuropejskiego wydawania licencji, przy jednoczesnej ochronie posiadaczy praw autorskich i stopniowym zmierzaniu ku jednolitemu rynkowi cyfrowemu;

53.

uważa, że gdyby można było wspierać i propagować zrównoważony system udzielania licencji na terytorium kilku państw w ramach jednolitego rynku cyfrowego utworów audiowizualnych, ułatwiłoby to inicjatywy rynkowe; podkreśla, że technologie cyfrowe zapewniają nowe i innowacyjne sposoby dopasowania i wzbogacenia oferty takich utworów na poszczególnych rynkach oraz zaspokojenia popytu konsumentów, w tym na usługi transgraniczne dostosowane do indywidualnych potrzeb; wzywa do lepszego wykorzystania technologii cyfrowych, które powinny stanowić podstawę zarówno dla zróżnicowania, jak i dla zwielokrotnienia legalnej oferty utworów audiowizualnych;

54.

jest przekonany, że potrzebne są aktualne informacje o warunkach licencjonowania, posiadaczach licencji i ich zbiorach, a także przeprowadzenia szczegółowych analiz na szczeblu europejskim w celu zwiększenia przejrzystości, zidentyfikowania źródła problemów i opracowania jasnych, skutecznych i odpowiednich mechanizmów służących ich rozwiązaniu;

55.

zauważa, że w erze cyfrowej łatwiejsze administrowanie prawami autorskimi do utworów audiowizualnych w przypadku komercyjnej eksploatacji utworów byłoby możliwe, gdyby państwa członkowskie promowały skuteczne i przejrzyste udzielanie licencji, w tym dobrowolnych, rozszerzonych licencji zbiorowych, tam, gdzie takich procedur obecnie brakuje;

56.

zauważa, że warto byłoby, żeby pracownicy zatrudnieni w sektorze kultury oraz państwa członkowskie wynegocjowali wdrożenie środków umożliwiających pełne wykorzystanie technologii cyfrowej w interesie publicznych zbiorów utworów będących częścią dziedzictwa, zwłaszcza jeżeli chodzi o dostęp na odległość do utworów cyfrowych na skalę niekomercyjną;

57.

z zadowoleniem przyjmuje konsultacje Komisji zapoczątkowane po opublikowaniu zielonej księgi i uznanie szczególnego charakteru sektora audiowizualnego pod względem mechanizmów udzielania licencji, które mają duże znaczenie dla stałego rozwoju tego sektora pod względem propagowania zarówno różnorodności kulturowej, jak i silnego europejskiego przemysłu audiowizualnego na jednolitym rynku cyfrowym;

Interoperacyjność

58.

wzywa państwa członkowskie do dopilnowania, aby zbiorowe zarządzanie prawami było oparte na skutecznych, funkcjonalnych i interoperacyjnych systemach;

VAT

59.

podkreśla, że należy pilnie rozpocząć debatę w sprawie rozbieżności stawek VAT stosowanych w państwach członkowskich oraz wzywa Komisję i państwa członkowskie do koordynowania swoich działań w tej dziedzinie;

60.

podkreśla, że należy rozważyć stosowanie obniżonej stawki podatku VAT w odniesieniu do dystrybucji cyfrowej dóbr i usług kulturalnych, aby zaradzić rozbieżnościom między usługami online a tradycyjnymi;

61.

podkreśla konieczność stosowania takiej samej stawki VAT wobec kulturalnych utworów audiowizualnych sprzedawanych w internecie i poza nim; uważa, że stosowanie obniżonych stawek VAT od internetowych treści kulturowych sprzedawanych przez dostawcę prowadzącego działalność gospodarczą w UE konsumentowi mieszkającemu w UE przyczyniłoby się do zwiększenia atrakcyjności platform cyfrowych; przypomina w związku z tym o swoich rezolucjach: z dnia 17 listopada 2011 r. w sprawie nowelizacji przepisów o podatku VAT w celu pobudzenia jednolitego rynku cyfrowego 8 oraz z dnia 13 października 2011 r. w sprawie przyszłości podatku VAT 9 ;

62.

wzywa Komisję do wdrożenia ram prawnych dotyczących usług audiowizualnych online spoza UE, w przypadku gdy są one skierowane bezpośrednio lub pośrednio do obywateli UE, tak aby usługi te podlegały takim samym wymogom co usługi UE;

Ochrona i promowanie utworów audiowizualnych

63.

zwraca uwagę na warunki, na jakich zapewnia się renowację i konserwację utworów audiowizualnych oraz ich udostępnianie do celów kulturalnych i edukacyjnych w erze cyfrowej, i podkreśla, że kwestia tej należy poświęcić szczególną uwagę;

64.

zachęca państwa członkowskie do wdrożenia dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych oraz zaleca, aby państwa członkowskie monitorowały faktyczną prezentację i promocję utworów europejskich, a w szczególności filmów i programów dokumentalnych, w ramach różnych, powszechnie dostępnych audiowizualnych usług medialnych, a także podkreśla potrzebę ściślejszej współpracy pomiędzy organami regulacyjnymi i organizacjami odpowiedzialnymi za finansowanie filmów;

65.

wzywa Komisję do stworzenia mechanizmów wspierających dostęp do archiwalnych materiałów audiowizualnych przechowywanych przez instytucje europejskie zajmujące się dziedzictwem filmowym; zauważa, że z przyczyn związanych często z coraz mniejszą atrakcyjnością dla konsumentów oraz ograniczonym czasem przechowywania znaczna część europejskich materiałów audiowizualnych nie jest udostępniana w sposób komercyjny;

66.

wzywa państwa członkowskie i Komisję do wspierania rozwiązań mających na celu sprzyjanie cyfryzacji, ochronie i udostępnianiu tych utworów w celach edukacyjnych, w tym transgranicznie;

67.

zwraca uwagę na znaczenie biblioteki internetowej Europeana oraz uważa, że państwa członkowskie i instytucje kultury powinny poświęcić więcej uwagi jej dostępności i widoczności;

68.

uważa, że digitalizacja i ochrona zasobów kulturowych oraz większy dostęp do nich stwarzają ogromne możliwości gospodarcze i społeczne oraz są podstawowym warunkiem przyszłego rozwoju potencjału kulturowego i kreatywnego Europy oraz jej obecności branżowej w tym obszarze; popiera w związku z tym zalecenie Komisji z dnia 27 października 2011 r. w sprawie digitalizacji i udostępniania w internecie dorobku kulturowego oraz w sprawie ochrony zasobów cyfrowych 10 oraz wniosek dotyczący utworzenia aktualnego pakietu środków w tym zakresie;

Edukacja

69.

podkreśla znaczenie propagowania umiejętności cyfrowych oraz umiejętności korzystania z mediów przez wszystkich obywateli UE - w tym przez osoby starsze i osoby niepełnosprawne, np. niedosłyszące - a także zniwelowanie przepaści cyfrowej w społeczeństwie, ponieważ aspekty te odgrywają zasadniczą rolę w kontekście udziału społecznego i demokratycznego obywatelstwa; przypomina o istotnej roli, jaką odgrywają w tym zakresie media publiczne w ramach świadczonych przez nie usług publicznych;

70.

ponownie podkreśla zasadnicze znaczenie włączenia nowych technologii do krajowych programów nauczania oraz szczególne znaczenie kształtowania wśród wszystkich obywateli UE w każdym wieku umiejętności korzystania z mediów i umiejętności cyfrowych w celu rozwijania ich kompetencji w tych dziedzinach i korzystania z nich;

71.

wskazuje na konieczność przeprowadzenia europejskich i krajowych kampanii edukacyjnych zwiększających świadomość znaczenia praw własności intelektualnej oraz wiedzę o dostępności legalnych kanałów dystrybucji utworów audiowizualnych w internecie; zauważa, że należy odpowiednio informować konsumentów o wszelkich kwestiach związanych z prawem własności intelektualnej, które mogą zaistnieć w związku z usługami współdzielenia plików w ramach usług z zakresu chmury obliczeniowej;

72.

zwraca uwagę na potrzebę bardziej wyczerpującego informowania opinii publicznej o znaczeniu ochrony praw autorskich i związanego z nimi godnego wynagrodzenia;

73.

podkreśla potrzebę uwzględnienia przyznania szczególnego statusu instytucjom pełniącym funkcję edukacyjną w odniesieniu do dostępu online do utworów audiowizualnych;

MEDIA 2014-2020

74.

zwraca uwagę, że program MEDIA przyjął się jako samodzielna marka oraz że podstawowe znaczenie ma kontynuowanie ambitnego programu MEDIA w latach 2014-2020, opracowanego w duchu obecnego programu;

75.

podkreśla, że kluczowe znaczenie ma to, by program MEDIA w dalszym ciągu funkcjonował jako odrębny program poświęcony wyłącznie sektorowi audiowizualnemu;

*

* *

76.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

Internetowa dystrybucja utworów audiowizualnych w UE (2011/2313(INI)).

Dz.U.UE.C.2013.353E.64