Instrumenty i procedury polityki pieniężnej Eurosystemu.

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2000.310.1

Akt utracił moc
Wersja od: 1 lutego 2011 r.

WYTYCZNA EUROPEJSKIEGO EANKU CENTRALNEGO
z dnia 31 sierpnia 2000 r.
w sprawie instrumentów i procedur polityki pieniężnej Eurosystemu

(EBC/2000/7)

(2000/776/WE)

(Dz.U.UE L z dnia 11 grudnia 2000 r.)

RADA PREZESÓW EUROPEJSKIEGO BANKU CENTRALNEGO,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską (zwany dalej "Traktatem"), w szczególności art. 105 ust. 2 tiret pierwsze, oraz art. 12.1 i art. 14.3 Statutu Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego (EBC) (zwany dalej "Statutem"), wraz z art. 3.1 tiret pierwsze, art. 18.2 oraz art. 20 akapit pierwszy,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Urzeczywistnienie jednolitej polityki pieniężnej obejmuje również konieczność określenia instrumentów, które zostaną wykorzystane przez krajowe banki centralne Państw Członkowskich, które przyjęły EUR zgodnie z Traktatem (odpowiednio KBC i uczestniczące Państwa Członkowskie) oraz Europejski Bank Centralny (Eurosystem) przy realizacji takiej polityki w sposób, który jest jednolity dla wszystkich uczestniczących Państw Członkowskich.

(2) EBC posiada pełnomocnictwa dla ustanowienia koniecznych wytycznych w celu realizacji jednolitej polityki pieniężnej, a KBC zobowiązują się do działania zgodnie z takimi wytycznymi.

(3) Zgodnie z art. 12.1, oraz art. 14.3 Statutu, wytyczne EBC stanowią integralną część prawa wspólnotowego,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ WYTYCZNĄ:

Artykuł  1

Zasady, instrumenty, procedury i kryteria realizacji jednolitej polityki pieniężnej Eurosystemu

Jednolita polityka pieniężna jest realizowana zgodnie z zasadami, instrumentami, procedurami i kryteriami wyszczególnionymi w załącznikach I i II niniejszej wytycznej. KBC podejmą wszelkie odpowiednie środki dla realizacji działań polityki pieniężnej zgodnie z zasadami, instrumentami, procedurami i kryteriami wyszczególnionymi w załącznikach I i II do niniejszej wytycznej.

Artykuł  2

Weryfikacja

KBC przesyłają szczegóły tekstów i środków, za pomocą których zamierzają dostosować się do niniejszej wytycznej, do EBC najpóźniej do dnia 15 października 2000 r.

Artykuł  3

Przepisy końcowe

1.
Niniejsza wytyczna skierowana jest do KBC uczestniczących Państw Członkowskich.
2.
Niniejsza wytyczna wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2001 r.
3.
Niniejsza wytyczna zostaje opublikowana w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich.

Sporządzono we Frankfurcie nad Menem, dnia 31 sierpnia 2000 r.

W imieniu Rady Prezesów EBC
Willem F. DUISENBERG
Przewodniczący

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK  I 1

Prowadzenie polityki pieniężnej w strefie euro - dokumentacja ogólna instrumentów i procedur polityki pieniężnej Eurosystemu

SKRÓTY

CCBM system banków centralnych korespondentów (correspondent central banking model)

CRD dyrektywy w sprawie wymogów kapitałowych (Capital Requirements Directive)

CDPW centralny depozyt papierów wartościowych

EBC Europejski Bank Centralny

ECAF ramowe zasady oceny kredytowej w Eurosystemie (Eurosystem credit assessment framework)

ECAI zewnętrzna instytucja kontroli jakości kredytowej (external credit assessment institution)

EOG Europejski Obszar Gospodarczy

ESA 95 europejski system rachunków narodowych i regionalnych z 1995 r.

ESBC Europejski System Banków Centralnych

EWG Europejska Wspólnota Gospodarcza

ICAS wewnętrzny system oceny jakości kredytowej (in-house credit assessment system)

IRB system ratingów wewnętrznych (internal ratings-based system)

ISIN międzynarodowy numer identyfikacyjny papierów wartościowych (International Securities Identification Number)

KBC krajowy bank centralny

MIF monetarna instytucja finansowa

RMBD instrument dłużny zabezpieczony detalicznymi kredytami hipotecznymi (retail mortgage-backed debt instrument)

RTGS rozrachunek brutto w czasie rzeczywistym (Real-Time Gross Settlement)

SSS system rozrachunku papierów wartościowych (securities settlement system)

TARGET transeuropejski zautomatyzowany błyskawiczny system rozrachunku brutto w czasie rzeczywistym, zgodnie z definicją zawartą w wytycznych EBC/2005/16

TARGET2 transeuropejski zautomatyzowany błyskawiczny system rozrachunku brutto w czasie rzeczywistym, zgodnie z definicją zawartą w wytycznych EBC/2007/2

UCITS inwestycje zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (undertaking for collective investment in transferable securities)

UE Unia Europejska

WE Wspólnota Europejska

Wstęp

Niniejszy dokument przedstawia zasady operacyjne określone w ramach Eurosystemu(1) dla wspólnej polityki pieniężnej w strefie euro. Stanowi element ram prawnych Eurosystemu dla instrumentów oraz procedur polityki pieniężnej i ma służyć jako "Dokumentacja ogólna" instrumentów i procedur polityki pieniężnej Eurosystemu, a w szczególności ma zapewnić kontrahentom potrzebne informacje na temat zasad polityki pieniężnej Eurosystemu.

Sama dokumentacja ogólna nie ustanawia wobec kontrahentów żadnych praw ani nie nakłada na nich żadnych zobowiązań. Stosunek prawny pomiędzy Eurosystemem a jego kontrahentami określają właściwe ustalenia umowne lub normatywne.

Niniejszy dokument jest podzielony na siedem rozdziałów. Rozdział 1 zawiera ogólny zarys ram operacyjnych polityki pieniężnej Eurosystemu. W rozdziale 2 określone zostały kryteria kwalifikujące kontrahentów do udziału w operacjach polityki pieniężnej Eurosystemu. Rozdział 3 zawiera opis operacji otwartego rynku, podczas gdy rozdział 4 przedstawia dostępne dla kontrahentów operacje banku centralnego na koniec dnia. Rozdział 5 określa procedury stosowane w realizacji operacji polityki pieniężnej. W rozdziale 6 przedstawiono kryteria kwalifikujące dla aktywów zabezpieczających w operacjach polityki pieniężnej. Rozdział 7 przedstawia system rezerwy obowiązkowej Eurosystemu.

W załącznikach znajdują się przykłady operacji polityki pieniężnej, glosariusz, kryteria wyboru kontrahentów dla walutowych operacji interwencyjnych w ramach Eurosystemu, prezentacja podstawowych założeń sprawozdawczości w zakresie statystyki pieniężnej i bankowej Europejskiego Banku Centralnego, wykaz stron internetowych Eurosystemu, opis procedur i sankcji stosowanych w przypadku niewypełnienia zobowiązań przez kontrahenta oraz opis dodatkowych wymogów prawnych dotyczących ustanawiania ważnego zabezpieczenia na należnościach kredytowych, gdy należności takie są wykorzystywane jako zabezpieczenie na rzecz Eurosystemu.

______

(1) Rada Prezesów Europejskiego Banku Centralnego zgodnie z art. 282 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej używa terminu "Eurosystem" na określenie uczestników Europejskiego Systemu Banków Centralnych realizujących jego podstawowe zadania: Europejskiego Banku Centralnego oraz krajowych banków centralnych państw członkowskich, które wprowadziły wspólną walutę zgodnie z Traktatem o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

ROZDZIAŁ  1

OGÓLNY ZARYS RAM POLITYKI PIENIĘŻNEJ

1.1. Europejski System Banków Centralnych

W skład Europejskiego Systemu Banków Centralnych (ESBC) wchodzi Europejski Bank Centralny (EBC) i krajowe banki centralne (KBC) państw członkowskich Unii Europejskiej (UE)(1). ESBC prowadzi działalność zgodnie z Traktatem o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz Statutem Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego (zwanym dalej "Statutem ESBC"). Na czele ESBC stoją organy decyzyjne EBC. Pod tym względem Rada Prezesów EBC odpowiada za kształtowanie polityki pieniężnej, natomiast Zarząd jest uprawniony do jej prowadzenia zgodnie decyzjami i wytycznymi Rady Prezesów. W zakresie uznanym za możliwy i właściwy oraz w celu zapewnienia skuteczności działania, EBC może zlecać KBC(2) wykonanie operacji, które stanowią część zadań Eurosystemu. Krajowe banki centralne (KBC) mogą, o ile jest to konieczne dla wdrażania polityki pieniężnej, przekazywać pozostałym członkom Eurosystemu informacje indywidualne, takie jak dane operacyjne, odnoszące się do kontrahentów uczestniczących w operacjach Eurosystemu(3). Operacje polityki pieniężnej Eurosystemu są realizowane na jednolitych zasadach i warunkach we wszystkich państwach członkowskich(4).

1.2. Cele Eurosystemu

Głównym celem Eurosystemu, zgodnie z definicją zawartą w art. 127 ust. 1 Traktatu, jest utrzymanie stabilności cen. Bez ograniczania podstawowego celu, jakim jest utrzymanie stabilności cen, Eurosystem powinien wspierać ogólną politykę gospodarczą UE. Realizując ten cel, Eurosystem powinien działać zgodnie z zasadą otwartej gospodarki rynkowej ze swobodną konkurencją, sprzyjającej efektywnej alokacji zasobów.

1.3. Instrumenty polityki pieniężnej Eurosystemu

Aby osiągnąć swoje cele, Eurosystem ma do dyspozycji zestaw instrumentów polityki pieniężnej. Eurosystem prowadzi operacje otwartego rynku, oferuje operacje banku centralnego na koniec dnia, oraz wymaga od instytucji kredytowych utrzymywania rezerw obowiązkowych na rachunkach w Eurosystemie.

1.3.1. Operacje otwartego rynku

Operacje otwartego rynku odgrywają ważną rolę w polityce pieniężnej Eurosystemu w zakresie sterowania stopami procentowymi, zarządzania płynnością na rynku oraz sygnalizowania sytuacji w polityce pieniężnej. W Eurosystemie dostępnych jest pięć rodzajów instrumentów do prowadzenia operacji otwartego rynku. Najważniejszym instrumentem są transakcje odwracalne (stosowane na podstawie umów z przyrzeczeniem odkupu lub zabezpieczonych pożyczek). Eurosystem może też stosować transakcje bezwarunkowe, emisję certyfikatów dłużnych EBC, swapy walutowe oraz przyjmowanie depozytów terminowych. Operacje otwartego rynku są przeprowadzane z inicjatywy EBC, który decyduje też o stosowanych w nich instrumentach oraz zasadach i warunkach ich wykonania. Mogą być one realizowane na podstawie przetargów standardowych, przetargów szybkich lub procedur bilateralnych(5). Operacje otwartego rynku Eurosystemu można podzielić na cztery kategorie pod względem celu, regularności i procedur (zob. tabela 1):

Tabela 1

Operacje polityki pieniężnej Eurosystemu

Operacje Rodzaje transakcjiTermin CzęstotliwośćProcedura
polityki pieniężnejZasilenie w płynnośćAbsorpcja płynnościzapadalności
Operacje otwartego rynku
Podstawowe operacje refinansująceTransakcje odwracalne-Jeden tydzieńCo tydzieńPrzetargi standardowe
Dłuższe operacje refinansująceTransakcje odwracalne-Trzy miesiąceCo miesiącPrzetargi standardowe
Operacje dostrajająceTransakcje odwracalne Swapy walutoweTransakcje odwracalne Przyjmowanie depozytów terminowych Swapy walutoweNieznormalizowanyNieregularniePrzetargi szybkie

Procedury bilateralne

Operacje strukturalneTransakcje odwracalneEmisja certyfikatów dłużnych EBCZnormalizowany/nieznormalizowanyRegularne i nieregularnePrzetargi standardowe
Bezwarunkowy zakup (outright purchase)Bezwarunkowa sprzedaż (outright sales)-NieregularnieProcedury bilateralne
Operacje banku centralnego na koniec dnia
Kredyt banku centralnego na koniec dniaTransakcje odwracalne-OvernightDostęp według uznania kontrahentów
Depozyt w banku centralnym na koniec dnia-DepozytyOvernightDostęp według uznania kontrahentów

- podstawowe operacje refinansujące to regularne transakcje odwracalne zasilające w płynność, przeprowadzane co tydzień, z zasady z jednotygodniowym terminem zapadalności. Operacje te przeprowadzane są przez krajowe banki centralne w drodze przetargów standardowych. Podstawowe operacje refinansujące odgrywają zasadniczą rolę w realizacji celów operacji Eurosystemu na otwartym rynku,

- dłuższe operacje refinansujące to transakcje odwracalne zasilające w płynność, przeprowadzane co miesiąc, z zasady z trzymiesięcznym terminem zapadalności. Operacje te mają na celu dostarczenie kontrahentom dodatkowych środków refinansujących na dłuższy okres i są przeprowadzane przez krajowe banki centralne w drodze przetargów standardowych. W tych operacjach Eurosystem z zasady nie zamierza wysyłać sygnałów na rynek i dlatego zazwyczaj przyjmuje w nich bierną rolę podmiotu akceptującego oferowaną stopę procentową (rate taker).

- Operacje dostrajające są przeprowadzane doraźnie w celu zarządzania płynnością na rynku oraz sterowania stopami procentowymi, w szczególności dla złagodzenia wpływu niespodziewanych wahań płynności na rynku na stopy procentowe. Operacje dostrajające mogą być przeprowadzane w ostatnim dniu okresu utrzymywania rezerwy w celu przeciwdziałania nierównowagom płynności, które mogły się nagromadzić od przyznania ostatniej podstawowej operacji refinansowej. Operacje dostrajające są przede wszystkim realizowane jako transakcje odwracalne, ale mogą też przyjąć formę swapów walutowych albo przyjmowania depozytów terminowych. Instrumenty i procedury stosowane w operacjach dostrajających są dostosowane do rodzajów transakcji i konkretnych celów, jakim służą te operacje. Operacje dostrajające są zazwyczaj przeprowadzane przez KBC poprzez przetargi szybkie lub procedury bilateralne. Rada Prezesów EBC może postanowić, że w wyjątkowych okolicznościach bilateralne operacje dostrajające mogą być realizowane przez sam EBC.

- Ponadto Eurosystem może przeprowadzać operacje strukturalne w formie emisji certyfikatów dłużnych EBC, transakcji odwracalnych i transakcji bezwarunkowych (typu outright). Operacje te są przeprowadzane każdorazowo, kiedy EBC postanawia skorygować pozycję strukturalną Eurosystemu wobec sektora finansowego (w sposób regularny lub nieregularny). Operacje strukturalne w formie transakcji odwracalnych oraz emisji instrumentów dłużnych są przeprowadzane przez KBC w przetargach standardowych. Operacje strukturalne w formie transakcji bezwarunkowych są zazwyczaj realizowane przez KBC w procedurach bilateralnych. Rada Prezesów EBC może postanowić, że w wyjątkowych okolicznościach operacje strukturalne mogą być realizowane przez sam EBC.

1.3.2. Operacje banku centralnego na koniec dnia

Operacje banku centralnego na koniec dnia mają na celu zasilać w płynność lub absorbować bieżącą płynność, zasygnalizować generalne nastawienie w polityce pieniężnej oraz stanowić ograniczenie dla wahań rynkowej stopy procentowej overnight. Uprawnieni kontrahenci mogą z własnej inicjatywy skorzystać z dwóch operacji banku centralnego na koniec dnia, pod warunkiem spełnienia pewnych operacyjnych warunków dostępu (patrz również tabela 1):

- kontrahenci mogą skorzystać z kredytu banku centralnego na koniec dnia w celu uzyskania płynności overnight z krajowego banku centralnego w zamian za aktywa kwalifikowane. W zwykłych okolicznościach nie stosuje się limitów kredytowych ani innych ograniczeń dostępu kontrahentów do kredytu, z wyjątkiem wymogu przedstawienia wystarczających aktywów zabezpieczających. Oprocentowanie kredytu banku centralnego na koniec dnia zazwyczaj określa górny pułap dla rynkowej stopy procentowej typu overnight,

- kontrahenci mogą skorzystać z depozytu w banku centralnym na koniec dnia w celu złożenia depozytu overnight w krajowym banku centralnym. W zwykłych okolicznościach nie stosuje się limitów depozytowych ani innych ograniczeń dostępu kontrahentów do depozytu w banku centralnym na koniec dnia. Oprocentowanie depozytu w banku centralnym na koniec dnia zazwyczaj określa minimalny poziom dla rynkowej stopy procentowej typu overnight.

Operacje banku centralnego na koniec dnia są zarządzane w sposób zdecentralizowany przez krajowe banki centralne.

1.3.3. Rezerwa obowiązkowa

System rezerwy obowiązkowej Eurosystemu dotyczy instytucji kredytowych w strefie euro i przede wszystkim ma na celu stabilizację stóp procentowych na rynku pieniężnym oraz stworzenie (lub pogłębienie) strukturalnego niedoboru płynności. Rezerwa obowiązkowa dla każdej instytucji jest ustalana w stosunku do elementów jej bilansu. W celu stabilizowania stóp procentowych system rezerwy obowiązkowej Eurosystemu umożliwia instytucjom wykorzystanie systemu uśrednionego. Spełnienie wymogów w zakresie utrzymywania rezerwy obowiązkowej ustala się na podstawie średniej dziennej wielkości rezerw danej instytucji w okresie utrzymywania rezerwy obowiązkowej. Rezerwy obowiązkowe instytucji kredytowych są oprocentowane na poziomie stopy procentowej podstawowych operacji refinansujących Eurosystemu.

1.4. Kontrahenci

Ramy polityki pieniężnej Eurosystemu mają umożliwić udział w niej szerokiemu kręgowi kontrahentów. Instytucje podlegające wymaganiom w zakresie rezerwy obowiązkowej zgodnie z art. 19 ust. 1 Statutu ESBC mają dostęp do operacji kredytowo-depozytowych i mogą uczestniczyć w operacjach otwartego rynku w oparciu o przetargi standardowe a także operacje bezwarunkowe. Do udziału w operacjach dostrajających Eurosystem może wybrać ograniczoną liczbę kontrahentów. Dla swapów walutowych realizowanych na potrzeby polityki pieniężnej wykorzystuje się aktywnych graczy na rynku walutowym. Grupa kontrahentów uczestniczących w tych operacjach ogranicza się do instytucji wybranych do interwencyjnych operacji walutowych Eurosystemu, które zostały ustanowione w strefie euro.

1.5. Aktywa zabezpieczające

Na mocy art. 18.1 Statutu ESBC, wszystkie operacje kredytowe Eurosystemu (tzn. operacje polityki pieniężnej zasilające w płynność i kredyt śróddzienny) muszą posiadać odpowiednie zabezpieczenie. Eurosystem akceptuje szeroki zakres aktywów, które mogą być wykorzystane jako zabezpieczenie. Eurosystem opracował jednolity system zabezpieczeń (zwany także "wspólną listą") dla wszystkich prowadzonych operacji kredytowych. W dniu 1 stycznia 2007 r. system ten zastąpił rozwiązanie obejmujące dwie różne listy zabezpieczeń, które było stosowane od początku etapu trzeciego unii gospodarczej i walutowej. Nie wprowadza się rozróżnienia między aktywami rynkowymi i nierynkowymi w odniesieniu do jakości aktywów i możliwości ich wykorzystania w różnych rodzajach operacji polityki pieniężnej Eurosystemu (z tym wyjątkiem, że aktywa nierynkowe nie są wykorzystywane przez Eurosystem w transakcjach bezwarunkowych). Wszystkie aktywa kwalifikowane można wykorzystywać w operacjach transgranicznych przy zastosowaniu modelu CCBM, a w przypadku aktywów rynkowych poprzez odpowiednie powiązania pomiędzy unijnymi systemami rozrachunku papierów wartościowych (SSS).

1.6. Zmiany ram polityki pieniężnej

Rada Prezesów EBC może w dowolnym momencie zmienić instrumenty, warunki, kryteria i procedury realizacji operacji polityki pieniężnej Eurosystemu.

______

(1) Należy zaznaczyć, że KBC tych państw członkowskich, które nie wprowadziły wspólnej waluty zgodnie z Traktatem o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zachowują uprawnienia w dziedzinie polityki pieniężnej zgodnie z prawodawstwem krajowym i w związku z tym nie są zaangażowane w prowadzenie jednolitej polityki pieniężnej.

(2) W niniejszym dokumencie termin "KBC" odnosi się do KBC państw członkowskich, które wprowadziły wspólną walutę zgodnie z Traktatem.

(3) Informacje te podlegają wymogom odnoszącym się do tajemnicy służbowej określonym w art. 37 Statutu ESBC.

(4) W niniejszym dokumencie termin "państwo członkowskie" odnosi się do państwa członkowskiego, które wprowadziło wspólną walutę zgodnie z Traktatem.

(5) Procedury realizacji operacji otwartego rynku Eurosystemu, tzn. przetargów standardowych, przetargów szybkich i procedur bilateralnych, zostały opisane w rozdziale 5. W przetargach standardowych czas od ogłoszenia o przetargu do potwierdzenia jego wyniku wynosi maksymalnie 24 godziny. W przetargach standardowych mogą uczestniczyć wszyscy kontrahenci spełniający ogólne kryteria kwalifikacji zdefiniowane w punkcie 2.1. Przetargi szybkie są zazwyczaj przeprowadzane w ciągu 90 minut. Do udziału w przetargach szybkich Eurosystem może wybrać ograniczoną liczbę kontrahentów. Termin "procedury bilateralne" odnosi się do każdego przypadku przeprowadzenia przez Eurosystem transakcji z jednym lub kilkoma kontrahentami bez stosowania procedur przetargowych. Procedury bilateralne obejmują operacje realizowane przez giełdy papierów wartościowych lub podmioty rynkowe.

ROZDZIAŁ  2

UPRAWNIENI KONTRAHENCI

2.1. Ogólne kryteria kwalifikujące

Kontrahenci operacji polityki pieniężnej Eurosystemu muszą spełnić pewne kryteria kwalifikujące(1). Kryteria te określa się w celu zapewnienia dostępu do operacji polityki pieniężnej Eurosystemu jak największej liczbie instytucji, wzmocnienia zasady równego traktowania instytucji w całej strefie euro oraz zapewnienia, że kontrahenci spełniają pewne wymogi operacyjne i ostrożnościowe:

- status kontrahentów mogą posiadać jedynie instytucje podlegające systemowi rezerwy obowiązkowej Eurosystemu zgodnie z art. 19.1 Statutu ESBC. Instytucje zwolnione z obowiązków w ramach systemu rezerwy obowiązkowej Eurosystemu (patrz punkt 7.2) nie mogą korzystać z operacji banku centralnego na koniec dnia oraz operacji otwartego rynku Eurosystemu.

- Kontrahenci muszą być w dobrej sytuacji finansowej. Powinni być objęci co najmniej jedną formą zharmonizowanego nadzoru UE/EOG sprawowanego przez organy krajowe(2). Ze względu na ich specyficzny charakter instytucjonalny w prawie UE instytucje, o których mowa w art. 123 ust. 2 Traktatu, będące w dobrej sytuacji finansowej, podlegające kontroli o standardzie porównywalnym do nadzoru prowadzonego przez właściwe organy krajowe, mogą być akceptowane jako kontrahenci. Jako kontrahenci mogą również być akceptowane instytucje, które znajdują się w dobrej sytuacji finansowej i podlegają niezharmonizowanemu nadzorowi sprawowanemu przez właściwe organy krajowe o standardzie porównywalnym do zharmonizowanego nadzoru UE/EOG, na przykład utworzone w strefie euro oddziały instytucji zarejestrowanych poza EOG.

- kontrahenci muszą spełniać wszelkie kryteria operacyjne określone w odpowiednich ustaleniach umownych lub normatywnych stosowanych przez dany krajowy bank centralny (lub EBC), aby zapewnić sprawne przeprowadzenie operacji polityki pieniężnej Eurosystemu.

Te ogólne kryteria kwalifikujące są jednolite dla całej strefy euro. Instytucje spełniające ogólne kryteria kwalifikujące mogą:

- korzystać z operacji banku centralnego na koniec dnia w ramach Eurosystemu,

- uczestniczyć w operacjach otwartego rynku Eurosystemu w oparciu o przetargi standardowe.

Z operacji kredytowo-depozytowych i operacji otwartego rynku Eurosystemu prowadzonych w formie przetargów standardowych instytucje mogą korzystać wyłącznie za pośrednictwem krajowego banku centralnego państwa członkowskiego, w którym są zarejestrowane. Jeżeli dana instytucja posiada zakłady (centralę lub oddziały) w więcej niż jednym państwie członkowskim, każdy zakład ma dostęp do tych operacji za pośrednictwem krajowego banku centralnego państwa członkowskiego, w którym jest utworzony, natomiast oferty przetargowe danej instytucji mogą być składane tylko przez jeden zakład (centralę albo wyznaczony oddział) w każdym państwie członkowskim.

2.2. Wybór kontrahentów do przetargów szybkich i operacji bilateralnych

Dla transakcji bezwarunkowych nie zakłada się z góry żadnych ograniczeń co do wyboru kontrahentów.

W przypadku swapów walutowych realizowanych na potrzeby polityki pieniężnej kontrahenci muszą być w stanie sprawnie realizować duże transakcje walutowe w każdych warunkach rynkowych. Grupa kontrahentów uczestniczących w swapach walutowych odpowiada grupie kontrahentów ustanowionych w strefie euro, którzy zostali wybrani do interwencyjnych operacji walutowych Eurosystemu. Kryteria i procedury stosowane przy wyborze kontrahentów do interwencyjnych operacji walutowych przedstawia dodatek 3.

W przypadku innych operacji opartych na przetargach szybkich i procedurach bilateralnych (dostrajające transakcje odwracalne i przyjmowanie depozytów terminowych), każdy krajowy bank centralny wybiera grupę kontrahentów spośród instytucji ustanowionych w jego państwie członkowskim, które spełniają ogólne kryteria kwalifikujące. W tym przypadku podstawowym kryterium selekcji jest działalność na rynku pieniężnym. Inne kryteria, które można wziąć pod uwagę to, na przykład, efektywność desku handlowego i potencjał ofertowy.

W przetargach szybkich i operacjach bilateralnych krajowe banki centralne zawierają transakcje z kontrahentami z odpowiednich grup kontrahentów operacji dostrajających, ale mogą je także prowadzić z szerszą grupą kontrahentów.

Rada Prezesów EBC może postanowić, że w wyjątkowych okolicznościach bilateralne operacje dostrajające mogą być realizowane przez sam EBC. Gdyby EBC miał realizować operacje bilateralne, wybór kontrahentów byłby w takiej sytuacji dokonywany przez EBC w celu zapewnienia równego udziału zgodnie z systemem rotacji spośród tych kontrahentów w strefie euro, którzy są uprawnieni do udziału w przetargach szybkich i operacjach bilateralnych.

2.3. Sankcje w przypadku niewykonania zobowiązaŃ przez kontrahenta

EBC nakłada sankcje zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 2532/98 z dnia 23 listopada 1998 r. dotyczącym uprawnień EBC do nakładania sankcji(3), rozporządzeniem Europejskiego Banku Centralnego (WE) nr 2157/1999 z dnia 23 września 1999 r. w sprawie uprawnień EBC do nakładania sankcji (EBC/1999/4)(4), rozporządzeniem Rady (WE) nr 2531/98 z dnia 23 listopada 1998 r. dotyczącym stosowania stóp rezerw obowiązkowych przez Europejski Bank Centralny(5), z późniejszymi zmianami, oraz rozporządzeniem (WE) Europejskiego Banku Centralnego nr 1745/2003 z dnia 12 września 2003 r. dotyczącym stosowania rezerw obowiązkowych (EBC/2003/9)(6), na instytucje, które nie wypełniają zobowiązań wynikających z rozporządzeń i decyzji EBC dotyczących stosowania rezerw obowiązkowych. Odpowiednie sankcje i tryb ich stosowania określone są w wyżej wspomnianych rozporządzeniach. Ponadto w przypadku poważnego naruszenia wymagań dotyczących rezerwy obowiązkowej Eurosystem może zawiesić udział kontrahentów w operacjach otwartego rynku.

Zgodnie z postanowieniami zawartymi w ustaleniach umownych lub normatywnych stosowanych przez odpowiedni krajowy bank centralny (lub przez EBC), Eurosystem może nakładać i nakłada kary finansowe na kontrahentów lub zawiesza ich udział w operacjach otwartego rynku, jeżeli kontrahenci nie wypełniają swoich zobowiązań wynikających z ustaleń umownych lub normatywnych stosowanych przez krajowy bank centralny (lub przez EBC).

Dotyczy to przypadków naruszenia a) reguł przetargowych, gdy kontrahent nie przekazuje wystarczającej ilości aktywów zabezpieczających lub środków pieniężnych(7) w celu pokrycia (na dzień rozliczenia) lub zabezpieczenia do terminu zapadalności operacji w wyniku wezwań do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego, środków, które mu przyznano w ramach operacji zasilającej w płynność, lub gdy nie dostarcza wystarczającej kwoty środków pieniężnych do rozliczenia kwoty, jaką mu przyznano w ramach operacji absorbującej płynność; i b) zasad transakcji bilateralnych, gdy kontrahent nie dostarcza wystarczającej ilości kwalifikowanych aktywów zabezpieczających lub gdy nie dostarcza wystarczającej kwoty środków pieniężnych do rozliczenia kwoty uzgodnionej w ramach transakcji bilateralnych bądź gdy nie składa zabezpieczenia nierozliczonych transakcji bilateralnych w dowolnym czasie przed ich zapadalnością w wyniku wezwań do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego.

Dotyczy to również przypadków niestosowania się kontrahenta do zasad wykorzystywania aktywów zabezpieczających (jeżeli kontrahent wykorzystuje aktywa, które nie kwalifikują się lub przestały się kwalifikować, albo których kontrahent nie może użyć, na przykład z powodu bliskich powiązań lub tożsamości emitenta/poręczyciela i kontrahenta) oraz nieprzestrzegania procedur na koniec dnia i warunków dostępu do kredytu banku centralnego na koniec dnia (jeżeli kontrahent, który posiada saldo ujemne na rachunku rozliczeniowym na koniec dnia nie spełnia warunków dostępu do kredytu banku centralnego na koniec dnia).

Ponadto zawieszenie zastosowane wobec kontrahenta naruszającego zasady może obejmować oddziały tej samej instytucji znajdujące się w innych państwach członkowskich. Jeżeli jest to konieczne z uwagi na powagę naruszenia, czego dowodem może być na przykład jego częstotliwość lub długotrwałość, jako środek wyjątkowy można zawiesić na pewien czas udział kontrahenta we wszystkich przyszłych operacjach polityki pieniężnej.

Kary finansowe nakładane przez krajowe banki centralne w przypadku naruszenia zasad dotyczących operacji przetargowych, transakcji bilateralnych, aktywów zabezpieczających, procedur na koniec dnia lub warunków dostępu do kredytu banku centralnego na koniec dnia oblicza się według określonej z góry stopy karnych odsetek (przedstawionej w załączniku 6).

2.4. Zawieszenie, ograniczenie lub wykluczenie ze względu na wymogi ostrożności lub w razie niewykonania zobowiązań

Zgodnie z postanowieniami zawartymi w ustaleniach umownych lub normatywnych stosowanych przez dany krajowy bank centralny (lub przez EBC) Eurosystem może zawiesić, ograniczyć lub wykluczyć dostęp kontrahentów do instrumentów polityki pieniężnej ze względu na wymogi ostrożności.

Ponadto zawieszenie, ograniczenie lub wykluczenie dostępu kontrahentów może być uzasadnione w niektórych przypadkach mieszczących się w pojęciu "niewykonania zobowiązania" przez kontrahenta zdefiniowanym w odpowiednich ustaleniach umownych lub normatywnych stosowanych przez KBC.

Wreszcie, ze względu na wymogi ostrożności Eurosystem może też odrzucić aktywa, ograniczyć wykorzystanie lub zastosować dodatkowe redukcje wartości aktywów złożonych przez określonych kontrahentów jako zabezpieczenie operacji kredytowych Eurosystemu.

______

(1) Dla transakcji bezwarunkowych nie zakłada się z góry żadnych ograniczeń co do wyboru kontrahentów.

(2) Zharmonizowany nadzór instytucji kredytowych opiera się na dyrektywie 2006/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. odnoszącej się do podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe (wersja przekształcona) (Dz.U. L 177 z 30.6.2006, s. 1).

(3) Dz.U. L 318 z 27 listopada 1998 r., str. 4.

(4) Dz.U. L 264 z 12 października 1999 r., str. 21.

(5) Dz.U. L 318 z 27 listopada 1998 r., str. 1.

(6) Dz.U. L 250 z 2 października 2003 r., str. 10.

(7) Tam, gdzie to właściwe, w odniesieniu do wezwań do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego.

ROZDZIAŁ  3

OPERACJE OTWARTEGO RYNKU

Operacje otwartego rynku odgrywają ważną rolę w polityce pieniężnej Eurosystemu. Są one stosowane do sterowania stopami procentowymi, zarządzania płynnością na rynku oraz sygnalizowania sytuacji w polityce pieniężnej. Operacje otwartego rynku Eurosystemu można podzielić na cztery kategorie pod względem celu, regularności i procedur: podstawowe operacje refinansujące, dłuższe operacje refinansujące, operacje dostrajające i operacje strukturalne. Jeśli chodzi o wykorzystywane instrumenty, głównym instrumentem otwartego rynku stosowanym przez Eurosystem są transakcje odwracalne. Mogą one być wykorzystywane we wszystkich kategoriach operacji, natomiast w strukturalnych operacjach absorbujących płynność można wykorzystywać certyfikaty dłużne EBC. Operacje strukturalne mogą być również prowadzone za pomocą transakcji bezwarunkowych, tzn. zakupów i sprzedaży. Ponadto w Eurosystemie dostępne są dwa inne instrumenty do prowadzenia operacji dostrajających: swapy walutowe i przyjmowanie depozytów terminowych. W następnych punktach przedstawiono charakterystykę poszczególnych rodzajów instrumentów otwartego rynku wykorzystywanych przez Eurosystem.

3.1. Transakcje odwracalne

3.1.1. Charakterystyka ogólna

Rodzaj instrumentu

Transakcje odwracalne oznaczają operacje, w ramach których Eurosystem kupuje lub sprzedaje aktywa kwalifikowane na podstawie umów odkupu lub prowadzi operacje kredytowe, wykorzystując aktywa kwalifikowane jako zabezpieczenie. Transakcje odwracalne wykorzystuje się w podstawowych operacjach refinansujących i dłuższych operacjach refinansujących. Ponadto Eurosystem może wykorzystywać transakcje odwracalne w operacjach strukturalnych i dostrajających.

Charakter prawny

Krajowy bank centralny może przeprowadzać transakcje odwracalne w formie umów z przyrzeczeniem odkupu (tzn. własność aktywów jest przenoszona na wierzyciela, podczas gdy strony umawiają się na odwrócenie transakcji poprzez przeniesienie aktywów z powrotem na dłużnika w przyszłości) lub jako kredyty zabezpieczone (tzn. prawo do dysponowania aktywami przekazywane jest tytułem zabezpieczenia kredytu, ale przy założeniu spełnienia zobowiązania z tytułu kredytu, prawo własności aktywów zachowuje dłużnik). Dalsze postanowienia dotyczące transakcji odwracalnych opartych na umowach z przyrzeczeniem odkupu są określone w ustaleniach umownych stosowanych przez dany krajowy bank centralny (lub EBC). Uzgodnienia dotyczące transakcji odwracalnych opartych na kredytach zabezpieczonych uwzględniają różne procedury i formalności wymagane do ustanowienia, a następnie realizacji danego zabezpieczenia (np. zastawu, przewłaszczenia czy innego typu zabezpieczenia na aktywach), obowiązujące w różnych systemach prawnych.

Warunki oprocentowania

Różnica między ceną zakupu a ceną odkupu w przypadku umowy z przyrzeczeniem odkupu stanowi odsetki należne od pożyczonej kwoty do terminu zapadalności operacji, tzn. cena odkupu obejmuje odpowiednią kwotę odsetek do zapłacenia. Oprocentowanie transakcji odwracalnej w formie kredytu zabezpieczonego ustala się poprzez zastosowanie określonej stopy procentowej w stosunku do kwoty kredytu do terminu zapadalności operacji. Stopa procentowa stosowana w odwracalnych operacjach otwartego rynku Eurosystemu to prosta stopa procentowa obliczana w stosunku dziennym zgodnie z zasadą "dni faktyczne/360".

3.1.2. Podstawowe operacje refinansujące

Podstawowe operacje refinansujące to najważniejsze operacje otwartego rynku prowadzone przez Eurosystem, odgrywające zasadniczą rolę w sterowaniu stopami procentowymi, zarządzaniu płynnością na rynku i sygnalizowaniu nastawienia w polityce pieniężnej.

Cechy operacyjne podstawowych operacji refinansujących można podsumować następująco:

- są to operacje odwracalne zasilające w płynność,

- przeprowadzane są regularnie co tydzień(1),

- zazwyczaj mają termin zapadalności jeden tydzień(2),

- są przeprowadzane w sposób zdecentralizowany przez krajowe banki centralne,

- są realizowane w drodze przetargów standardowych (określonych w punkcie 5.1),

- wszyscy kontrahenci spełniający ogólne kryteria kwalifikujące (określone w punkcie 2.1) mogą składać oferty przetargowe na podstawowe operacje refinansujące,

- aktywami kwalifikowanymi do zabezpieczenia podstawowych operacji refinansujących są aktywa rynkowe i nierynkowe (określone w rozdziale 6).

3.1.3. Dłuższe operacje refinansujące

Eurosystem przeprowadza również regularne operacje refinansujące, zazwyczaj o terminie zapadalności trzy miesiące, których celem jest zapewnienie na dłuższy okres dodatkowych środków refinansujących sektor finansowy. W tych operacjach Eurosystem z zasady nie zamierza wysyłać sygnałów na rynek i dlatego zazwyczaj przyjmuje w nich bierną rolę podmiotu akceptującego oferowaną stopę procentową. Dłuższe operacje refinansujące wykonywane są zazwyczaj w drodze przetargów procentowych i od czasu do czasu EBC wskazuje wielkość operacji, jaka ma być przedmiotem przyszłych przetargów. W wyjątkowych okolicznościach Eurosystem może również przeprowadzać dłuższe operacje refinansujące w drodze przetargów kwotowych.

Cechy operacyjne dłuższych operacji refinansujących można podsumować następująco:

- są to operacje odwracalne zasilające w płynność,

- są przeprowadzane regularnie co miesiąc(1),

- zazwyczaj mają termin zapadalności trzy miesiące(2),

- są przeprowadzane w sposób zdecentralizowany przez krajowe banki centralne,

- są realizowane w drodze przetargów standardowych (określonych w punkcie 5.1),

- wszyscy kontrahenci spełniający ogólne kryteria kwalifikujące (określone w punkcie 2.1) mogą składać oferty przetargowe na dłuższe operacje refinansujące,

- aktywami kwalifikowanymi do zabezpieczenia dłuższych operacji refinansujących są aktywa rynkowe i nierynkowe (określone w rozdziale 6).

3.1.4. Odwracalne operacje dostrajające

Eurosystem może przeprowadzać operacje dostrajające w formie odwracalnych transakcji otwartego rynku. Celem operacji dostrajających jest zarządzanie płynnością na rynku i sterowanie stopami procentowymi, w szczególności w celu złagodzenia wpływu niespodziewanych wahań płynności na rynku na stopy procentowe. Operacje dostrajające mogą być przeprowadzane w ostatnim dniu okresu utrzymywania rezerwy w celu przeciwdziałania nierównowagom płynności które mogły się nagromadzić od przyznania ostatniej podstawowej operacji refinansowej. Potencjalna konieczność szybkiego reagowania w przypadku nieoczekiwanego rozwoju sytuacji rynkowej powoduje, iż pożądane jest zachowanie wysokiego stopnia elastyczności w wyborze procedur i cech operacyjnych w przeprowadzaniu tych operacji.

Cechy operacyjne odwracalnych operacji dostrajających można podsumować następująco:

- mogą występować w formie zasilających w płynność lub absorbujących płynność,

- częstotliwość nie jest znormalizowana,

- termin zapadalności nie jest znormalizowany,

- zasilające w płynność odwracalne transakcje dostrajające zazwyczaj przeprowadza się w drodze przetargów szybkich, chociaż nie wyklucza się możliwości wykorzystania procedur bilateralnych (patrz rozdział 5),

- absorbujące płynność odwracalne transakcje dostrajające z zasady przeprowadza się w drodze procedur bilateralnych (określonych w punkcie 5.2),

- są one zazwyczaj realizowane w sposób zdecentralizowany przez KBC (Rada Prezesów EBC może postanowić, że w wyjątkowych okolicznościach bilateralne odwracalne operacje dostrajające mogą być przeprowadzane przez EBC),

- Eurosystem może wybrać, zgodnie z kryteriami określonymi w punkcie 2.2, ograniczoną liczbę kontrahentów do udziału w odwracalnych operacjach dostrajających,

- aktywami kwalifikowanymi do zabezpieczenia operacji dostrajających są aktywa rynkowe i nierynkowe (określone w rozdziale 6).

3.1.5. Odwracalne operacje strukturalne

Eurosystem może przeprowadzać operacje strukturalne w formie odwracalnych transakcji otwartego rynku w celu dostosowania pozycji strukturalnej Eurosystemu wobec sektora finansowego.

Cechy operacyjne tych operacji można podsumować następująco:

- są to operacje zasilające w płynność,

- częstotliwość może być regularna lub nieregularna,

- termin zapadalności nie jest z góry określony,

- są realizowane w drodze przetargów standardowych (określonych w punkcie 5.1),

- są przeprowadzane w sposób zdecentralizowany przez krajowe banki centralne,

- wszyscy kontrahenci spełniający ogólne kryteria kwalifikujące (określone w punkcie 2.1) mogą składać oferty przetargowe na odwracalne operacje strukturalne,

- aktywami kwalifikowanymi do zabezpieczenia odwracalnych operacji strukturalnych są aktywa rynkowe i nierynkowe (określone w rozdziale 6).

3.2. Transakcje bezwarunkowe (outright)

Rodzaj instrumentu

Bezwarunkowe transakcje otwartego rynku to operacje, w ramach których Eurosystem kupuje lub sprzedaje kwalifikowane aktywa bezpośrednio na rynku. Takie operacje wykonywane są wyłącznie w celach strukturalnych.

Charakter prawny

Transakcja bezwarunkowa oznacza pełne przeniesienie własności ze sprzedającego na nabywcę bez przyrzeczenia powrotnego przeniesienia własności. Transakcje są wykonywane zgodnie z zasadami rynkowymi (konwencją rynkową) dotyczącymi instrumentu dłużnego wykorzystanego w transakcji.

Warunki cenowe

W kalkulacji cen Eurosystem działa zgodnie z najszerzej akceptowaną konwencją rynkową dla instrumentów dłużnych wykorzystanych w transakcji.

Inne cechy operacyjne

Cechy operacyjne transakcji bezwarunkowych Eurosystemu można podsumować następująco:

- mogą przyjmować formę operacji zasilających w płynność (bezwarunkowy zakup - outright purchase) lub absorbujących płynność (bezwarunkowa sprzedaż - outright sale),

- częstotliwość nie jest znormalizowana,

- są realizowane w drodze procedur bilateralnych (określonych w punkcie 5.2),

- są one zazwyczaj realizowane w sposób zdecentralizowany przez KBC (Rada Prezesów EBC może postanowić, że w wyjątkowych okolicznościach transakcje bezwarunkowe mogą być przeprowadzane przez EBC),

- nie nakłada się z góry żadnych ograniczeń co do kontrahentów uczestniczących w transakcjach bezwarunkowych,

- jako aktywa zabezpieczające w transakcjach bezwarunkowych wykorzystuje się wyłącznie aktywa rynkowe (określone w punkcie 6).

3.3. Emisja certyfikatów dłużnych EBC

Rodzaj instrumentu

EBC może emitować certyfikaty dłużne w celu dostosowania strukturalnej pozycji Eurosystemu wobec sektora finansowego, aby stworzyć (lub pogłębić) niedobór płynności na rynku.

Charakter prawny

Certyfikat dłużny EBC stanowi zobowiązanie dłużne EBC wobec posiadacza certyfikatu. Certyfikaty te są emitowane i przechowywane w formie zapisów księgowych w depozytach papierów wartościowych w strefie euro. EBC nie nakłada żadnych ograniczeń co do zbywalności certyfikatów. Inne postanowienia odnośnie do certyfikatów dłużnych EBC zostaną zawarte w zasadach i warunkach dotyczących konkretnych certyfikatów.

Warunki oprocentowania

Certyfikaty dłużne EBC emituje się z dyskontem, tzn. poniżej wartości nominalnej, i wykupuje w terminie zapadalności według wartości nominalnej. Różnica pomiędzy ceną emisyjną a wartością nominalną jest równa odsetkom narosłym od ceny emisyjnej według uzgodnionej stopy oprocentowania w okresie zapadalności certyfikatu. Stosowana stopa procentowa to prosta stopa procentowa obliczana zgodnie z konwencją "dni faktyczne/360". Kalkulację ceny emisyjnej przedstawiono w ramce 1.

Kalkulację ceny emisyjnej przedstawiono w ramce 1.

Inne cechy operacyjne

Cechy operacyjne emisji certyfikatów dłużnych EBC można podsumować następująco:

- certyfikaty emituje się w celu absorpcji płynności z rynku,

- certyfikaty mogą być emitowane regularnie lub nieregularnie,

- certyfikaty mają termin zapadalności poniżej 12 miesięcy,

- certyfikaty emituje się w drodze przetargów standardowych (określonych w punkcie 5.1),

- przetargi i rozliczenia certyfikatów przeprowadzają w sposób zdecentralizowany krajowe banki centralne,

- wszyscy kontrahenci spełniający ogólne kryteria kwalifikujące (określone w punkcie 2.1) mogą składać oferty przetargowe na subskrypcję certyfikatów dłużnych EBC.

RAMKA 1
Emisja certyfikatów dłużnych EBC
Cena emisyjna wynosi:
gdzie:
N = wartość nominalna certyfikatu dłużnego EBC
rI = stopa oprocentowania (w %)
D = zapadalność certyfikatu dłużnego EBC (w dniach)
PT = cena emisyjna certyfikatu dłużnego EBC z dyskontem

3.4. Swapy walutowe

Rodzaj instrumentu

Swapy walutowe przeprowadzane do celów polityki pieniężnej obejmują równoczesne transakcje kasowe i terminowe w euro wobec obcej waluty. Wykorzystuje się je do celów dostrajających, głównie w celu zarządzania płynnością na rynku i sterowania stopami procentowymi.

Charakter prawny

Swapy walutowe przeprowadzane do celów polityki pieniężnej oznaczają operacje, w ramach których Eurosystem kupuje (lub sprzedaje) euro za obcą walutę na rynku kasowym i jednocześnie odsprzedaje (lub odkupuje) je w ramach transakcji terminowej w określonym terminie. Dalsze postanowienia dotyczące swapów walutowych określone są w ustaleniach umownych stosowanych przez dany krajowy bank centralny (lub EBC).

Waluta i kurs wymiany

Zasadniczo operacje Eurosystemu dotyczą wyłącznie walut znajdujących się w powszechnym obrocie i są zgodne ze zwykłą praktyką rynkową. W każdej operacji swapowej Eurosystem i kontrahenci uzgadniają punkty swapowe transakcji. Punkt swapowy to różnica między kursem terminowym i kursem kasowym. Punkty swapowe euro wobec obcej waluty są kwotowane zgodnie z ogólnymi zasadami rynkowymi. Warunki kursowe swapów walutowych przedstawiono w ramce 2.

Inne cechy operacyjne

Cechy operacyjne swapów walutowych można podsumować następująco:

- mogą występować w formie zasilających w płynność lub absorbujących płynność,

- częstotliwość nie jest znormalizowana,

- termin zapadalności nie jest znormalizowany,

- są realizowane w drodze szybkich przetargów lub procedur bilateralnych (patrz rozdział 5),

- są one zazwyczaj realizowane w sposób zdecentralizowany przez KBC (Rada Prezesów EBC może postanowić, że w wyjątkowych okolicznościach bilateralne swapy walutowe mogą być przeprowadzane przez EBC); oraz

- Eurosystem może wybrać, zgodnie z kryteriami określonymi w punkcie 2.2 i załączniku 3, ograniczoną liczbę kontrahentów do udziału w swapach walutowych.

RAMKA 2
Swapy walutowe
S = kurs kasowy (w dniu transakcji swapu walutowego) między euro (EUR)

i obcą walutą ABC

FM = kurs terminowy między euro i obcą walutą ABC na datę odkupu swapu (M)
ΔM = punkt terminowy między euro i ABC na datę odkupu swapu (M)
ΔM = FM - S
N(.) = wartość kasowa waluty; N(.)M to wartość terminowa waluty:
N(ABC) = N(EUR) × S lub N(EUR) =
N(ABC)M = N(EUR)M × FM lub N(EUR)M =

3.5. Przyjmowanie depozytów terminowych

Rodzaj instrumentu

Eurosystem może zaprosić kontrahentów do składania oprocentowanych depozytów terminowych w krajowym banku centralnym państwa członkowskiego, w którym kontrahent jest ustanowiony. Przyjmowanie depozytów terminowych przewiduje się wyłącznie w celach dostrajających, w celu absorpcji płynności z rynku.

Charakter prawny

Depozyty przyjmowane od kontrahentów są depozytami terminowymi o stałej stopie procentowej. Krajowe banki centralne nie udzielają żadnych zabezpieczeń w zamian za depozyty.

Warunki oprocentowania

Stopa procentowa stosowana dla depozytów to prosta stopa procentowa obliczana w stosunku dziennym zgodnie z konwencją "dni faktyczne/360". Odsetki wypłacane są w terminie zapadalności depozytu.

Inne cechy operacyjne

Cechy operacyjne przyjmowania depozytów terminowych można podsumować następująco:

- depozyty przyjmuje się w celu absorpcji płynności,

- częstotliwość przyjmowania depozytów nie jest znormalizowana,

- termin zapadalności depozytów nie jest znormalizowany,

- przyjmowanie depozytów zazwyczaj jest realizowane w drodze szybkich przetargów, chociaż nie wyklucza się możliwości zastosowania procedur bilateralnych (patrz rozdział 5),

- przyjmowanie depozytów jest zazwyczaj realizowane w sposób zdecentralizowany przez KBC (Rada Prezesów EBC może postanowić, że w wyjątkowych okolicznościach bilateralne przyjmowanie depozytów terminowych(3) może być realizowane przez EBC); oraz,

- Eurosystem może wybrać, zgodnie z kryteriami określonymi w punkcie 2.2, ograniczoną liczbę kontrahentów do udziału w przyjmowaniu depozytów terminowych.

______

(1) Podstawowe i dłuższe operacje refinansujące są przeprowadzane zgodnie z ogłaszanym z góry kalendarzem operacji przetargowych Eurosystemu (patrz również punkt 5.1.2), który można znaleźć w serwisie internetowym EBC (www.ecb.int) i na stronach internetowych Eurosystemu (patrz załącznik 5).

(2) Termin zapadalności podstawowych i dłuższych operacji refinansujących może czasami być różny, m.in. w zależności od dni wolnych od pracy w państwach członkowskich.

(3) Depozyty terminowe są utrzymywane na rachunkach w KBC; dotyczy to również przypadków, kiedy operacje są przeprowadzane w sposób scentralizowany przez EBC.

ROZDZIAŁ  4

OPERACJE BANKU CENTRALNEGO NA KONIEC DNIA

4.1. Kredyt banku centralnego na koniec dnia

Rodzaj instrumentu

Kontrahenci mogą skorzystać z kredytu banku centralnego na koniec dnia dla pozyskania płynności overnight z krajowych banków centralnych przy z góry określonej stopie procentowej w zamian za aktywa kwalifikowane (określone w rozdziale 6). Kredyt ma na celu zaspokojenie czasowego zapotrzebowania kontrahentów na płynność. W typowych okolicznościach oprocentowanie kredytu stanowi górny pułap dla rynkowej stopy procentowej typu overnight. Zasady i warunki kredytu są identyczne w całej strefie euro.

Charakter prawny

Krajowe banki centralne mogą zapewnić płynność w postaci kredytu banku centralnego na koniec dnia udzielanego w formie umów z przyrzeczeniem odkupu z terminem overnight (tzn. własność aktywów stanowiących zabezpieczenie takiego kredytu przechodzi na wierzyciela, z tym że strony zobowiązują się przekazać te aktywa dłużnikowi z powrotem następnego dnia roboczego) lub jako zabezpieczone kredyty typu overnight (tzn. prawo do dysponowania aktywami przykazywane jest tytułem zabezpieczenia kredytu, ale - przy założeniu, że zobowiązanie z tytułu kredytu zostanie spełnione - dłużnik zachowuje własność aktywów). Dalsze postanowienia dotyczące umów z przyrzeczeniem odkupu są określane w ustaleniach umownych stosowanych przez dany krajowy bank centralny. Uzgodnienia dotyczące dostarczenia płynności w formie zabezpieczonych kredytów uwzględniają różne procedury i formalności wymagane do ustanowienia i następnie realizacji danego zabezpieczenia (zastawu, przewłaszczenia czy innego typu zabezpieczenia na aktywach), obowiązujące w obrębie różnych krajowych systemów prawnych.

Warunki dostępu

Dostęp do kredytu w banku centralnym mają instytucje spełniające ogólne kryteria kwalifikacji zdefiniowane w punkcie 2.1. Dostępu tego udziela KBC państwa członkowskiego, w którym dana instytucja jest ustanowiona. Dostęp do kredytu w banku centralnym udzielany jest wyłącznie w dniach, w których działa TARGET2(1),(2). W dniach, kiedy nie działają systemy SSS, dostępu do kredytu w banku centralnym udziela się na podstawie aktywów zabezpieczających złożonych wcześniej w KBC.

Na koniec każdego dnia roboczego pozycje debetowe na rachunkach rozliczeniowych kontrahentów w krajowych bankach centralnych automatycznie uznaje się za zlecenia udzielenia kredytu banku centralnego na koniec dnia. Procedury dla dostępu do kredytu banku centralnego na koniec dnia określone są w punkcie 5.3.3.

Kontrahent może również uzyskać dostęp do kredytu banku centralnego na koniec dnia poprzez przesłanie zlecenia do krajowego banku centralnego państwa członkowskiego, w którym kontrahent ten jest ustanowiony. Aby krajowy bank centralny zrealizował zlecenie tego samego dnia w systemie TARGET2, krajowy bank centralny musi otrzymać je najpóźniej 15 minut po zamknięciu systemu TARGET2(3)(4). Co do zasady system TARGET2 zamykany jest o godz. 18.00 czasu EBC (środkowoeuropejskiego). Nieprzekraczalny termin żądania dostępu do kredytu banku centralnego na koniec dnia jest odroczony o dodatkowe 15 minut ostatniego dnia roboczego Eurosystemu okresu utrzymywania rezerwy. W zleceniu należy podać kwotę kredytu oraz - jeżeli aktywa zabezpieczające dla transakcji nie zostały jeszcze wstępnie złożone w krajowym banku centralnym - należy określić także aktywa zabezpieczające, które zostaną dostarczone w ramach transakcji.

Oprócz wymogu dostarczenia wystarczających kwalifikowanych aktywów zabezpieczających, nie ma ograniczenia co do kwoty środków, które mogą zostać przekazane z tytułu kredytu banku centralnego na koniec dnia.

Termin zapadalności i oprocentowanie

Terminem zapadalności kredytu banku centralnego na koniec dnia jest następny dzień roboczy (overnight). Kontrahenci bezpośrednio uczestniczący w systemie TARGET2 spłacają kredyt w pierwszym kolejnym dniu, w którym działają: (i) system TARGET2; oraz (ii) odpowiedni system rozrachunku papierów wartościowych (SSS), w godzinach otwarcia tych systemów.

Stopa procentowa jest ogłaszana z góry przez Eurosystem jako prosta stopa procentowa obliczana w stosunku dziennym zgodnie z konwencją "dni faktyczne/360". EBC może w dowolnym momencie zmienić stopę procentową, ze skutkiem nie wcześniej niż następnego dnia roboczego Eurosystemu(5)(6).

Zawieszenie kredytu banku centralnego na koniec dnia

Dostępu do kredytu udziela się wyłącznie zgodnie z celami i ogólnymi przesłankami polityki pieniężnej EBC. EBC może w dowolnym momencie zmodyfikować warunki dostępu do kredytu albo dostęp ten zawiesić.

4.2. Depozyt w banku centralnym na koniec dnia

Rodzaj instrumentu

Kontrahenci mogą skorzystać z możliwości składania depozytów typu overnight w krajowym banku centralnym. Depozyty oprocentowane są według z góry określonej stopy procentowej. W typowych okolicznościach oprocentowanie depozytu stanowi dolny poziom rynkowej stopy procentowej typu overnight. Zasady i warunki depozytu w banku centralnym na koniec dnia są identyczne w całej strefie euro(7).

Charakter prawny

Depozyty typu overnight przyjmowane od kontrahentów są oprocentowane według stałej stopy procentowej. W zamian za depozyt kontrahent nie otrzymuje żadnego zabezpieczenia.

Warunki dostępu(8)

Dostęp do depozytu w banku centralnym na koniec dnia mają instytucje spełniające ogólne kryteria kwalifikujące określone w punkcie 2.1. Dostępu do depozytu w banku centralnym na koniec dnia udziela krajowy bank centralny w państwie członkowskim, w którym dana instytucja jest ustanowiona. Dostęp do depozytu w banku centralnym na koniec dnia udzielany jest wyłącznie w dniach, w których czynny jest system TARGET2(9).

Aby uzyskać dostęp do depozytu w banku centralnym na koniec dnia, kontrahent musi przesłać zlecenie do krajowego banku centralnego państwa członkowskiego, w którym ten kontrahent jest ustanowiony. Aby krajowy bank centralny zrealizował zlecenie tego samego dnia w systemie TARGET2, krajowy bank centralny musi otrzymać je najpóźniej 15 minut po zamknięciu systemu TARGET2, który co do zasady zamykany jest o godz. 18.00 czasu EBC (środkowoeuropejskiego)(10)(11). Nieprzekraczalny termin żądania dostępu do depozytu w banku centralnym na koniec dnia jest odroczony o dodatkowe 15 minut ostatniego dnia roboczego Eurosystemu okresu utrzymywania rezerwy. W zleceniu należy podać wielkość depozytu.

Nie ma ograniczeń co do wielkości depozytu, jaki może złożyć kontrahent.

Termin zapadalności i oprocentowanie

Terminem zapadalności depozytów w banku centralnym na koniec dnia jest następny dzień roboczy (overnight). Dla kontrahentów bezpośrednio uczestniczących w systemie TARGET2 depozyty w banku centralnym na koniec dnia zapadają następnego dnia, w którym działa system TARGET2, w godzinach otwarcia tego systemu.

Stopa procentowa jest ogłaszana z góry przez Eurosystem jako prosta stopa procentowa obliczana w stosunku dziennym zgodnie z konwencją "dni faktyczne/360". EBC może w dowolnym momencie zmienić stopę procentową, ze skutkiem najwcześniej od następnego dnia roboczego Eurosystemu(12). Odsetki od depozytu płatne są w terminie zapadalności depozytu.

Zawieszenie depozytów w banku centralnym na koniec dnia

Dostępu do depozytu udziela się wyłącznie zgodnie z celami i ogólnymi przesłankami polityki pieniężnej EBC. EBC może w dowolnym momencie zmodyfikować warunki dostępu do depozytu albo dostęp ten zawiesić.

______

(1) Od dnia 19 maja 2008 r. w miejsce zdecentralizowanej infrastruktury technicznej TARGET wprowadzono TARGET2. TARGET2 składa się z jednolitej wspólnej platformy (poprzez którą składa się i przetwarza wszystkie zlecenia płatnicze i technicznie w ten sam sposób odbiera się płatności), oraz tam, gdzie ma to zastosowanie, z własnych krajowych systemów rachunkowości KBC.

(2) Ponadto dostęp do kredytu w banku centralnym jest udzielany wyłącznie kontrahentom mającym dostęp do rachunku w KBC, poprzez który mogą być rozliczane transakcje, na przykład na jednolitej wspólnej platformie TARGET2.

(3) W niektórych państwach członkowskich KBC (lub niektóre z jego oddziałów) może nie być czynny dla potrzeb prowadzenia operacji polityki pieniężnej w pewne dni robocze Eurosystemu z powodu świąt narodowych lub regionalnych. W takich przypadkach dany KBC odpowiada za poinformowanie kontrahentów z wyprzedzeniem, jakie kroki należy przedsięwziąć w celu uzyskania dostępu do kredytu w banku centralnym na koniec dnia w dni wolne od pracy.

(4) Dni zamknięcia systemu TARGET2 są ogłaszane w serwisie internetowym EBC (www.ecb.europa.eu) i na stronach internetowych Eurosystemu (zob. dodatek 5).

(5) W całości niniejszego dokumentu "dzień roboczy Eurosystemu" oznacza każdy dzień, w którym czynny jest EBC i co najmniej jeden krajowy bank centralny dla potrzeb prowadzenia operacji polityki pieniężnej Eurosystemu.

(6) Decyzję w sprawie zmiany stóp procentowych Rada Prezesów z reguły podejmuje podczas dokonywania oceny nastawienia w polityce pieniężnej na pierwszym posiedzeniu w danym miesiącu. Zazwyczaj decyzje takie obowiązują od początku nowego okresu utrzymywania rezerwy obowiązkowej.

(7) W poszczególnych krajach strefy euro mogą występować różnice operacyjne wynikające z istnienia różnic w strukturze rachunków pomiędzy krajowymi bankami centralnymi.

(8) Z powodu istnienia różnic w strukturze rachunków w krajowych bankach centralnych, EBC może zezwolić krajowym bankom centralnym na stosowanie warunków dostępu, które różnią się nieco od określonych w tym dokumencie. Krajowe banki centralne udzielają informacji na temat wszystkich różnic w stosunku do warunków dostępu określonych w niniejszym dokumencie.

(9) Ponadto dostęp do depozytu w banku centralnym jest udzielany wyłącznie kontrahentom mającym dostęp do rachunku w KBC, poprzez który mogą być rozliczane transakcje, na przykład na jednolitej wspólnej platformie TARGET2.

(10) Patrz: przypis 2 w tym rozdziale.

(11) Patrz: przypis 3 w tym rozdziale.

(12) Zob. przypis 6 w niniejszym rozdziale.

ROZDZIAŁ  5

PROCEDURY

5.1. Procedury przetargowe

5.1.1. Charakterystyka ogólna

Operacje otwartego rynku Eurosystemu są na ogół przeprowadzane w formie przetargów. Procedury przetargowe Eurosystemu realizowane są w sześciu etapach operacyjnych określonych w ramce 3.

Eurosystem wyróżnia dwa rodzaje procedur przetargowych: przetargi standardowe i przetargi szybkie. Procedury przetargów standardowych i szybkich są identyczne, z wyjątkiem ram czasowych i zakresu kontrahentów.

Przetargi standardowe

W przetargach standardowych mijają maksymalnie 24 godziny od ogłoszenia przetargu do potwierdzenia wyniku (czas między ostatecznym terminem składania ofert i ogłoszeniem wyniku przetargu wynosi ok. dwóch godzin). Na wykresie 1 przedstawiono ogólny zarys normalnych ram czasowych poszczególnych etapów przetargów standardowych. EBC może, w razie potrzeby, podjąć decyzję o dostosowaniu ram czasowych w poszczególnych operacjach.

Podstawowe operacje refinansujące, dłuższe operacje refinansujące i operacje strukturalne (z wyjątkiem transakcji bezwarunkowych) zawsze przeprowadza się w drodze przetargów standardowych. W przetargach standardowych mogą uczestniczyć kontrahenci spełniający ogólne kryteria kwalifikujące określone w punkcie 2.1.

Przetargi szybkie

Przetargi szybkie są zazwyczaj przeprowadzane w ciągu 90 minut od ogłoszenia przetargu, przy czym potwierdzenie następuje niezwłocznie po ogłoszeniu rozstrzygnięcia przetargu. Normalne ramy czasowe dla poszczególnych etapów przetargów szybkich pokazane są na wykresie 2. EBC może, w razie potrzeby, podjąć decyzję o dostosowaniu ram czasowych w poszczególnych operacjach. Przetargi szybkie są wykorzystywane wyłącznie do realizacji operacji dostrajających. Eurosystem może wybrać do udziału w przetargach szybkich ograniczoną liczbę kontrahentów, zgodnie z kryteriami i procedurami określonymi w punkcie 2.2.

Przetargi kwotowe i procentowe

Eurosystem posiada opcję przeprowadzania przetargów o stałej stopie procentowej (przetarg kwotowy) lub o zmiennej stopie procentowej (przetarg procentowy). W przetargu kwotowym EBC określa stopę procentową z góry, a uczestniczący kontrahenci składają oferty kwot transakcji po ustalonej stopie procentowej(1). W przetargu procentowym kontrahenci oferują kwoty i stopy procentowe, po których chcą zawrzeć transakcje z krajowymi bankami centralnymi(2).

RAMKA 3
Etapy operacyjne procedur przetargowych
Etap 1 Ogłoszenie o przetargu
a. Ogłoszenie przez EBC za pośrednictwem ogólnodostępnych serwisów agencyjnych i na stronie internetowej EBC
b. Ogłoszenie przez KBC za pośrednictwem krajowych serwisów agencyjnych i bezpośrednie powiadomienie poszczególnych kontrahentów (o ile okaże się to konieczne)
Etap 2 Przygotowanie i złożenie ofert przez kontrahentów
Etap 3 Zestawienie ofert przez Eurosystem
Etap 4 Rozstrzygnięcie przetargu i ogłoszenie wyników
a. Decyzja EBC dotycząca rozstrzygnięcia przetargu
b. Ogłoszenie wyników przetargu za pośrednictwem ogólnodostępnych serwisów agencyjnych i na stronie internetowej EBC
Etap 5 Potwierdzenie poszczególnych wyników przetargu
Etap 6 Rozrachunek transakcji (zob. punkt 5.3)

5.1.2. Kalendarz operacji przetargowych

Podstawowe i dłuższe operacje refinansujące

Podstawowe i dłuższe operacje refinansujące przeprowadzane są zgodnie z kalendarzem publikowanym przez Eurosystem(3). Kalendarz publikowany jest co najmniej na trzy miesiące przed rozpoczęciem roku, którego dotyczy. Zwykłe dni handlowe dla podstawowych i dłuższych operacji refinansujących są określone w tabeli 2. EBC dąży do tego, aby kontrahenci we wszystkich państwach członkowskich mogli uczestniczyć w podstawowych i dłuższych operacjach refinansujących. Przygotowując kalendarz operacji EBC dostosowuje więc normalny harmonogram w taki sposób, aby uwzględnić dni wolne od pracy w poszczególnych państwach członkowskich.

Operacje strukturalne

Operacje strukturalne w drodze przetargów standardowych nie są przeprowadzane według żadnego z góry określonego kalendarza. Jednakże są one zazwyczaj przeprowadzane i rozliczane wyłącznie w dniach, które są dniami roboczymi dla KBC(4) we wszystkich państwach członkowskich.

Operacje dostrajające

Operacje dostrajające nie są przeprowadzane według z góry określonego kalendarza. EBC może podjąć decyzję o przeprowadzeniu operacji dostrajającej dowolnego dnia roboczego Eurosystemu. W takich operacjach uczestniczą wyłącznie krajowe banki centralne państw członkowskich, w których data transakcji, data rozliczenia i data płatności przypadają w dni robocze KBC.

WYKRES 1

Normalne ramy czasowe dla etapów operacyjnych w przetargach standardowych wg czasu EBC (środkowoeuropejskiego)

..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Grafiki zostały zamieszczone wyłącznie w Internecie. Obejrzenie grafik podczas pracy z programem Lex wymaga dostępu do Internetu.

..................................................

grafika

WYKRES 2

Normalne ramy czasowe dla etapów operacyjnych w przetargach szybkich

grafika

Tabela 2

Normalne dni handlowe dla podstawowych i dłuższych operacji refinansujących

Rodzaj operacjiNormalny dzień handlowy (T)
Podstawowe operacje refinansującekażdy wtorek
Dłuższe operacje refinansująceostatnia środa każdego miesiąca kalendarzowego(1)
(1) Z powodu świat Bożego Narodzenia operacja grudniowa jest przyspieszona

o jeden tydzień i przeprowadzana w poprzednią środę miesiąca.

5.1.3. Ogłaszanie operacji przetargowych

Przetargi standardowe Eurosystemu są ogłaszane publicznie za pośrednictwem serwisów agencyjnych i na stronie internetowej EBC. Ponadto KBC mogą powiadamiać o operacjach przetargowych kontrahentów, którzy nie mają dostępu do serwisów agencyjnych. W publicznym ogłoszeniu o przetargu standardowo zawarte są następujące informacje:

- numer referencyjny operacji przetargowej,

- data przeprowadzenia operacji przetargowej,

- rodzaj operacji (zasilenie czy absorpcja płynności, rodzaj instrumentu polityki pieniężnej, który ma być zastosowany),

- termin zapadalności operacji,

- rodzaj przetargu (przetarg kwotowy czy procentowy),

- sposób rozstrzygnięcia przetargu (aukcja holenderska czy amerykańska, według definicji w punkcie 5.1.5),

- przewidywana wielkość operacji (zazwyczaj wyłącznie w przypadku dłuższych operacji refinansujących),

- określona przetargowa stopa procentowa/cena/punkt swapowy (w przypadku przetargu kwotowego),

- minimalna/maksymalna akceptowana stopa procentowa/cena/punkt swapowy (jeżeli dotyczy),

- data rozpoczęcia i termin zapadalności operacji (o ile dotyczy) lub data waluty i termin zapadalności instrumentu (w przypadku emisji certyfikatów dłużnych EBC),

- waluty objęte operacją i waluta, której kwota utrzymywana jest na stałym poziomie (w przypadku swapów walutowych),

- referencyjny kurs kasowy wykorzystany do kalkulacji ofert (w przypadku swapów walutowych),

- górny limit oferty (jeżeli dotyczy),

- minimalna indywidualnie przydzielona kwota (jeżeli dotyczy),

- minimalny współczynnik przydziału (jeżeli dotyczy),

- harmonogram składania ofert,

- nominały certyfikatów (w przypadku emisji certyfikatów dłużnych EBC); oraz,

- kod ISIN emisji (w przypadku emisji certyfikatów dłużnych EBC).

W celu zwiększenia przejrzystości operacji dostrajających Eurosystem zazwyczaj publicznie ogłasza przetargi szybkie z wyprzedzeniem. Jednakże w wyjątkowych okolicznościach EBC może podjąć decyzję o ich ogłoszeniu bez wyprzedzenia. Ogłoszenie przetargów szybkich dokonywane jest w tym samym trybie co przetargów standardowych. W przetargu szybkim, który nie został ogłoszony publicznie, KBC kontaktują się bezpośrednio z wybranymi kontrahentami. W przetargu szybkim ogłaszanym publicznie KBC mogą kontaktować się bezpośrednio z wybranymi kontrahentami.

5.1.4. Przygotowanie i składanie ofert przez kontrahentów

Oferty przetargowe kontrahentów muszą być sporządzone w formie zgodnej ze wzorem dostarczonym przez krajowe banki centralne dla danej operacji. Oferty przetargowe należy składać do krajowego banku centralnego państwa członkowskiego, w którym instytucja posiada podmioty prowadzące działalność (centralę lub oddział). Oferty przetargowe danej instytucji mogą być składane wyłącznie przez jeden podmiot (centralę lub wyznaczony oddział) w każdym państwie członkowskim.

W przetargach kwotowych kontrahenci określają w swoich ofertach kwotę, jaką oferują do transakcji z krajowymi bankami centralnymi(5).

W przetargach procentowych kontrahenci mogą składać oferty określające do 10 różnych poziomów stóp procentowych/cen/punktów swapowych. W wyjątkowych okolicznościach Eurosystem może ograniczyć liczbę ofert, które można złożyć w odniesieniu do przetargów procentowych. W każdej ofercie kontrahent musi określić kwotę, na jaką chce zawrzeć transakcję z KBC, oraz odnośną stopę procentową(6),(7). Oferta stopy procentowej musi być wyrażona jako wielokrotność 0,01 punktu procentowego. W przypadku przetargu procentowego dotyczącego swapów walutowych punkty swapowe należy kwotować zgodnie ze standardowymi konwencjami rynkowymi, a oferty muszą być wyrażone jako wielokrotności 0,01 punktu swapowego.

W przypadku podstawowych operacji refinansujących minimalna wielkość oferty wynosi 1.000.000 EUR. Oferty powyżej tej kwoty muszą być wyrażone jako wielokrotności 100.000 EUR. Te same minimalne wielkości oferty i wielokrotności stosowane są w operacjach dostrajających i strukturalnych. Minimalna wielkość oferty dotyczy każdego indywidualnego poziomu stopy procentowej/ceny/punktu swapowego.

Dla dłuższych operacji refinansujących każdy krajowy bank centralny określa minimalną wielkość oferty w zakresie od 10.000 EUR do 1.000.000 EUR. Oferty przekraczające określoną minimalną wielkość muszą być wyrażone jako wielokrotności 10.000 EUR. Minimalna wielkość oferty dotyczy każdego indywidualnego poziomu stopy procentowej.

EBC może wprowadzić górny limit oferty, aby zapobiec składaniu nieproporcjonalnie dużych ofert. Każdy taki górny limit oferty jest zawsze określony w publicznym ogłoszeniu przetargowym.

Kontrahenci muszą zawsze być w stanie pokryć przydzielone im kwoty odpowiednią ilością kwalifikowanych aktywów zabezpieczających(8). Ustalenia umowne lub normatywne stosowane przez dany KBC umożliwiają nałożenie kar, jeżeli kontrahent nie przekaże odpowiedniej ilości aktywów zabezpieczających lub środków pieniężnych wystarczających do pokrycia kwoty przyznanej mu w operacji przetargowej.

Oferty można wycofać przed upływem ostatecznego terminu składania ofert. Oferty złożone po terminie określonym w ogłoszeniu przetargowym są nieważne. Dotrzymanie terminu jest oceniane przez krajowe banki centralne. Krajowe banki centralne odrzucają wszystkie oferty kontrahenta, jeżeli łączna wielkość oferty przekracza jakikolwiek górny limit oferty ustanowiony przez EBC. Krajowe banki centralne odrzucają również każdą ofertę, która jest poniżej minimalnej kwoty oferty albo poniżej minimalnego lub powyżej maksymalnego przyjętego poziomu stopy procentowej/ceny/punktu swapowego. Oprócz tego krajowe banki centralne mogą odrzucić oferty, które są niekompletne lub niezgodne z podanym wzorem. Jeżeli oferta zostanie odrzucona, dany krajowy bank centralny informuje kontrahenta o swojej decyzji przed rozstrzygnięciem przetargu.

5.1.5. Procedury rozstrzygania przetargów

Operacje przetargu kwotowego

W rozstrzygnięciu przetargu kwotowego sumuje się oferty otrzymane od kontrahentów. Jeżeli łączna wielkość ofert przekracza całkowitą kwotę płynności będącej przedmiotem przetargu, przedłożone oferty uznaje się proporcjonalnie, zgodnie ze współczynnikiem kwoty będącej przedmiotem przetargu do łącznej kwoty ofertowej (patrz ramka 4). Kwotę przydzieloną każdemu kontrahentowi zaokrągla się do najbliższego całkowitego euro. Jednakże w przetargach kwotowych EBC może zadecydować o przyznaniu każdemu oferentowi minimalnej kwoty/współczynnika.

RAMKA 4
Rozstrzyganie przetargów kwotowych
Procent przydziału wynosi: all% =
Kwota przydzielona i-temu kontrahentowi wynosi: alli= all%×(ai)
gdzie:
A = całkowita przydzielona kwota
n = łączna liczba kontrahentów
ai = wielkość oferty i-tego kontrahenta
all% = procent przydziału
alli = całkowita kwota przydzielona i-temu kontrahentowi

Przetargi procentowe w euro

W rozstrzygnięciu zasilających w płynność przetargów procentowych w euro oferty szereguje się według malejącej wielkości oferowanych stóp procentowych. Oferty o najwyższych stopach procentowych są zaspokajane w pierwszej kolejności, a następnie akceptowane są oferty o kolejno zmniejszających się stopach procentowych do wyczerpania całej kwoty płynności będącej przedmiotem przetargu. Jeżeli przy najniższym poziomie zaakceptowanej stopy procentowej (tzn. przy krańcowej stopie procentowej) łączna kwota ofertowa przekracza pozostającą do przydziału kwotę będącą przedmiotem przetargu, pozostała kwota rozdzielana jest proporcjonalnie między oferty zgodnie ze współczynnikiem będącym ilorazem pozostałej do przydziału kwoty do całkowitej kwoty ofertowej po krańcowej stopie procentowej (patrz ramka 5). Kwotę przydzieloną poszczególnym kontrahentom zaokrągla się do najbliższego całkowitego euro.

Przy rozstrzyganiu przetargów procentowych dotyczących operacji absorbujących płynność (które mogą być stosowane przy emisji certyfikatów dłużnych EBC i przyjmowaniu depozytów terminowych) oferty szereguje się rosnąco według oferowanych stóp procentowych (lub malejąco według oferowanych cen). W pierwszej kolejności realizowane są oferty o najniższych stopach procentowych (najwyższych cenach), a następnie akceptuje się oferty o coraz wyższych stopach procentowych (niższych cenach), aż do wyczerpania całej płynności, która miała być zaabsorbowana. Jeżeli przy najwyższym zaakceptowanym poziomie stopy procentowej (najniższej cenie), tzn. przy krańcowej stopie lub cenie, łączna wielkość ofert przekracza kwotę pozostającą do przydziału, kwotę tę rozdziela się proporcjonalnie między oferentów zgodnie ze współczynnikiem będącym ilorazem kwoty pozostałej do przydziału do całkowitej wielkości ofert po krańcowej stopie procentowej lub cenie (zob. ramka 5). W przypadku emisji certyfikatów dłużnych EBC kwota przydzielona każdemu kontrahentowi jest zaokrąglana do najbliższej wielokrotności nominału certyfikatów dłużnych EBC. W przypadku innych operacji absorbujących płynność kwota przydzielona każdemu kontrahentowi jest zaokrąglana do najbliższego euro.

W przetargach procentowych EBC może zadecydować o przyznaniu minimalnej kwoty każdemu wybranemu oferentowi.

RAMKA 5
Rozstrzyganie przetargów procentowych w euro
(przykład dotyczy ofert kwotowanych w ujęciu stóp procentowych)
Procent przydziału po krańcowej stopie procentowej wynosi:
Przydział dla i-tego kontrahenta po krańcowej stopie procentowej wynosi:
all(rm)i = all%(rm) × a(rm)i
Całkowita kwota przydziału dla i-tego kontrahenta wynosi:
gdzie:
A = całkowita przydzielona kwota
rs = oferta na s-tą stopę procentową złożoną przez kontrahentów
n = łączna liczba kontrahentów
a(rs)i = wielkość oferty przy s-tej stopie procentowej (rs) złożona przez

i-tego kontrahenta

a(rs) = całkowita wielkosć oferty przy s-tej stopie procentowej (rs)
rm = krańcowa stopa procentowa:
r1rsrmdla przetargu zasilającego w płynność
rmrsr1 dla przetargu absorbujacego płynność
rm-1 = stopa procentowa przed krańcową stopą procentową (ostatnia stopa

procentowa przy której oferty sa przyjęte w całości):

rm-1 > rmdla przetargu zasilającego w płynność
rm> rm-1 dla przetargu absorbujacego płynność
all%(rm) = procent przydziału po krańcowej stopie procentowej
all(rs)i = przydział dla i-tego kontrahenta po s-tej stopie procentowej
alli = całkowita kwota przydzielona i-temu kontrahentowi

Przetargi procentowe dotyczące swapów walutowych

W rozstrzygnięciu zasilających w płynność przetargów procentowych dotyczących swapów walutowych oferty szereguje się według rosnącej wielkości kwotowań punktu swapowego(9). Oferty o najniższych kwotowaniachpunktu swapowego są zaspokajane w pierwszej kolejności, a następnie akceptowane są kolejno wyższe kwotowania punktu swapowego do wyczerpania całej kwoty waluty będącej przedmiotem przetargu. Jeżeli przy najwyższym zaakceptowanym kwotowaniu punktu swapowego (tzn. krańcowym kwotowaniu punktu swapowego) łączna kwota ofertowa przekracza pozostającą do przydziału kwotę będącą przedmiotem przetargu, pozostała kwota rozdzielana jest proporcjonalnie między oferty zgodnie ze współczynnikiem stanowiącym iloraz pozostałej do przydziału kwoty do całkowitej kwoty ofertowej przy krańcowym kwotowaniu punktu swapowego (patrz ramka 6). Kwotę przydzieloną poszczególnym kontrahentom zaokrągla się do najbliższego całkowitego euro.

W rozstrzygnięciu absorbujących płynność przetargów procentowych dotyczących swapów walutowych oferty szereguje się według malejącej wielkości kwotowań punktu swapowego. Oferty o najwyższych kwotowaniach punktu swapowego są zaspokajane w pierwszej kolejności, a następnie akceptowane są kolejno niższe kwotowania punktu swapowego do wyczerpania całej kwoty waluty będącej przedmiotem przetargu. Jeżeli przy najniższym zaakceptowanym kwotowaniu punktu swapowego (tzn. krańcowym kwotowaniu punktu swapowego) łączna kwota ofertowa przekracza pozostającą do przydziału kwotę będącą przedmiotem przetargu, pozostała kwota rozdzielana jest proporcjonalnie między oferty zgodnie ze współczynnikiem stanowiącym iloraz pozostałej do przydziału kwoty do całkowitej kwoty ofertowej przy krańcowym kwotowaniu punktu swapowego (patrz ramka 6). Kwotę przydzieloną poszczególnym kontrahentom zaokrągla się do najbliższego całkowitego euro.

Rodzaj aukcji

W przypadku przetargów procentowych Eurosystem może stosować procedury aukcji o jednej lub różnych stopach procentowych. W przypadku aukcji o jednej stopie (aukcja holenderska), stopa procentowa/cena/punkt swapowy dla przydzielonych kwot dla wszystkich przyjętych ofert jest równa krańcowej stopie procentowej/cenie/punktowi swapowemu (tzn. takiej wartości, przy której cały przydział zostaje wyczerpany). W przypadku aukcji o różnych stopach (aukcja amerykańska), stopa procentowa/cena/punkt swapowy dla przydzielonych kwot jest równy stopie procentowej/cenie/punktowi swapowemu oferowanym w każdej poszczególnej ofercie.

RAMKA 6
Rozstrzyganie przetargów procentowych dotyczących swapów walutowych
Procent przydziału przy krańcowym kwotowaniu punktu swapowego wynosi:
Przydział dla i-tego kontrahenta przy krańcowym kwotowaniu punktu swapowego wynosi:
all(Δm)i = all%(Δm) × a(Δm)i
Całkowita wielkość przydziału dla i-tego kontrahenta wynosi:
gdzie:
A = całkowita przydzielona kwota
Δs = kwotowanie s-tego punktu swapowego przez kontrahentów
n = łączna liczba kontrahentów
a(Δs)i = wielkość oferty przy kwotowaniu s-tego punktu swapowego (Δs)

i-tego kontrahenta

a(Δs) = całkowita wielkość oferty przy kwotowaniu s-tego punktu

swapowego (Δs)

Δm = krańcowe kwotowanie punktu swapowego:
Δm ≥ Δs ≥ Δ1 dla zasilających w płynność swapów walutowych
Δ1 ≥ Δs ≥ Δm dla absorbujących płynność swapów walutowych
Δm-1 = kwotowanie punktu swapowego przed krańcowym kwotowaniem punktu

swapowego (ostatnie kwotowanie punktu swapowego, przy którym

oferty są przyjęte w całości),

Δm > Δm-1 dla zasilających w płynność swapów walutowych
Δm-1 > Δm dla absorbujących płynność swapów walutowych
all%(Δm) = procent przydziału przy krańcowym kwotowaniu punktu swapowego
all(Δs)i = przydział dla i-tego kontrahenta przy kwotowaniu s-tego punktu

swapowego

alli = całkowita wielkość przydzielona i-temu kontrahentowi

5.1.6. Ogłaszanie wyników przetargu

Wyniki przetargów standardowych i szybkich są ogłaszane publicznie za pośrednictwem serwisów agencyjnych i na stronie internetowej EBC. Ponadto KBC mogą ogłaszać rozstrzygnięcia przetargów bezpośrednio uprawnionym kontrahentom, którzy nie mają dostępu do serwisów agencyjnych. W publicznym ogłoszeniu o wynikach przetargu standardowo zawarte są następujące informacje:

- numer referencyjny operacji przetargowej,

- data przeprowadzenia operacji przetargowej,

- rodzaj operacji,

- termin zapadalności operacji,

- całkowita wielkość ofert złożonych przez kontrahentów Eurosystemu,

- liczba oferentów,

- waluty będące przedmiotem przetargu (w przypadku swapów walutowych),

- całkowita wielkość przydziału,

- procent przydziału (w przypadku przetargu kwotowego),

- kurs kasowy (w przypadku swapów walutowych),

- krańcowa stopa procentowa/cena/punkt swapowy i procent przydziału przy krańcowej stopie procentowej/cenie/punkcie swapowym (w przypadku przetargu procentowego),

- minimalna oferowana stopa procentowa, maksymalna oferowana stopa procentowa i średnia ważona stopa przydziału (w przypadku aukcji o różnych stopach),

- data rozpoczęcia i termin zapadalności operacji (o ile dotyczy) lub data waluty i termin zapadalności instrumentu (w przypadku emisji certyfikatów dłużnych EBC),

- minimalna indywidualnie przydzielona kwota (jeżeli dotyczy),

- minimalny współczynnik przydziału (jeżeli dotyczy),

- nominały certyfikatów (w przypadku emisji certyfikatów dłużnych EBC); oraz,

- kod ISIN emisji (w przypadku emisji certyfikatów dłużnych EBC).

Krajowe banki centralne bezpośrednio potwierdzają indywidualny wynik przydziału kontrahentom, których oferty zostały zaakceptowane.

5.2. Procedury dla operacji bilateralnych

Charakterystyka ogólna

KBC mogą przeprowadzać operacje na podstawie procedur bilateralnych. Procedury te mogą być stosowane do operacji dostrajających otwartego rynku i strukturalnych operacji bezwarunkowych(10). Są one zdefiniowane w szerokim sensie jako procedury, w których Eurosystem przeprowadza transakcje z jednym lub kilkoma kontrahentami bez stosowania przetargu. Wyróżnia się dwa rodzaje procedur bilateralnych: operacje, w których Eurosystem kontaktuje się bezpośrednio z kontrahentami, i operacje realizowane przez giełdy papierów wartościowych i podmioty rynkowe.

operacje, w których Eurosystem bezpośrednio kontaktuje się z kontrahentami i operacje wykonywane poprzez giełdy papierów wartościowych i podmioty rynkowe.

Bezpośredni kontakt z kontrahentami

W ramach tej procedury krajowe banki centralne bezpośrednio kontaktują się z jednym lub kilkoma kontrahentami, których wybiera się zgodnie z kryteriami określonymi w punkcie 2.2. Zgodnie ze szczegółowymi instrukcjami wydanymi przez EBC krajowe banki centralne decydują, czy przeprowadzać transakcję z kontrahentami. Transakcje rozliczane są przez krajowe banki centralne.

Jeżeli Rada Prezesów EBC zadecyduje, że w wyjątkowych okolicznościach operacje bilateralne mogą być również wykonywane przez EBC (lub przez jeden lub kilka krajowych banków centralnych działających w imieniu EBC), procedury zostaną odpowiednio dostosowane do takich operacji. W takim przypadku EBC (lub krajowy bank centralny działający w jego imieniu) bezpośrednio skontaktuje się z jednym lub kilkoma kontrahentami w strefie euro, wybranymi zgodnie z kryteriami określonymi w punkcie 2.2. EBC (lub krajowy bank centralny działający w jego imieniu) zdecyduje, czy przeprowadzać transakcję z tymi kontrahentami. Transakcje będą jednak rozliczane w sposób zdecentralizowany przez krajowe banki centralne.

Operacje bilateralne w drodze bezpośrednich kontaktów z kontrahentami można stosować w transakcjach odwracalnych, transakcjach bezwarunkowych, swapach walutowych i przyjmowaniu depozytów terminowych.

Operacje przeprowadzane poprzez giełdy i podmioty rynkowe

Krajowe banki centralne mogą realizować transakcje bezwarunkowe poprzez giełdy papierów wartościowych i podmioty rynkowe. Dla tych operacji grupa kontrahentów nie jest z góry ograniczona i procedury są dostosowywane do konwencji rynkowych dotyczących instrumentów dłużnych będących przedmiotem transakcji.

Ogłaszanie operacji bilateralnych

Operacji bilateralnych zazwyczaj nie ogłasza się publicznie z wyprzedzeniem. Ponadto EBC może zdecydować, że wyniki operacji bilateralnych nie będą publicznie ogłoszone.

Dni operacyjne

EBC może zdecydować o przeprowadzeniu bilateralnych operacji dostrajających dowolnego dnia roboczego Eurosystemu. W takich operacjach uczestniczą wyłącznie krajowe banki centralne państw członkowskich, dla których data transakcji, data rozliczenia i data płatności przypadają w dni robocze.

Bezwarunkowe operacje bilateralne dla celów strukturalnych zazwyczaj przeprowadza się i rozlicza tylko w dniach będących dniami roboczymi KBC we wszystkich państwach członkowskich.

5.3. Procedury rozliczeń

5.3.1. Charakterystyka ogólna

Transakcje pieniężne związane z wykorzystaniem operacji banku centralnego na koniec dnia w Eurosystemie lub z udziałem w operacjach otwartego rynku są rozliczane na rachunkach kontrahentów w krajowych bankach centralnych lub na rachunkach banków rozliczeniowych uczestniczących w systemie TARGET2. Transakcje pieniężne są rozliczane wyłącznie po ostatecznym przekazaniu aktywów będących zabezpieczeniem operacji (lub jednocześnie z przekazaniem). Oznacza to, że aktywa zabezpieczające muszą być albo uprzednio zdeponowane na rachunku powierniczym w krajowych bankach centralnych lub rozliczane w ciągu dnia wg zasady dostawa za płatność (DVP) z danymi krajowymi bankami centralnymi. Transfer aktywów zabezpieczających dokonywany jest za pośrednictwem rachunków rozliczeniowych papierów wartościowych kontrahentów w systemach SSS spełniających minimalne standardy EBC(11). Kontrahenci, którzy nie mają rachunku powierniczego w krajowym banku centralnym lub rachunku rozliczeniowego papierów wartościowych w systemie SSS spełniającego minimalne standardy EBC, mogą rozliczać transakcje z wykorzystaniem aktywów zabezpieczających poprzez rachunek rozliczeniowy papierów wartościowych lub rachunek powierniczy instytucji kredytowej będącej ich korespondentem.

Dalsze postanowienia dotyczące procedur rozliczeniowych są określone w ustaleniach umownych stosowanych przez krajowe banki centralne (lub EBC) dla konkretnych instrumentów polityki pieniężnej. Procedury rozliczeń mogą nieco różnić się dla poszczególnych krajowych banków centralnych z powodu różnic w prawie krajowym i praktyce operacyjnej.

Tabela 3

Zwykłe terminy rozliczania operacji otwartego rynku Eurosystemu(1)

Instrument polityki pieniężnejTermin rozliczenia operacji prowadzanych w formie przetargów standardowychData rozliczenia operacji przeprowadzanych w formie przetargów szybkich lub procedur bilateralnych
Transakcje odwracalneT+1(2)T
Transakcje bezwarunkowe-Według konwencji rynkowej dla aktywów zabezpieczających
Emisja certyfikatów dłużnych EBCT+2-
Swapy walutowe-T, T+1 lub T+2
Przyjmowanie depozytów terminowych-T
(1) T oznacza datę transakcji. Termin rozliczenia oznacza dni robocze Eurosystemu.

(2) Jeżeli normalny termin rozliczenia podstawowych lub dłuższych operacji refinansujących przypada w dniu wolnym od pracy, EBC może podjąć decyzję o zastosowaniu innego terminu, z możliwością rozliczenia w tym samym dniu. Terminy rozliczania podstawowych i dłuższych operacji refinansujących określone są z góry w kalendarzu operacji przetargowych Eurosystemu (zob. pkt 5.1.2).

5.3.2. Rozliczanie operacji otwartego rynku

Operacje otwartego rynku oparte na przetargach standardowych (tzn. podstawowe operacje refinansujące, dłuższe operacje refinansujące i operacje strukturalne) rozlicza się zazwyczaj pierwszego dnia następującego po dacie transakcji, w którym działa system TARGET2 i wszystkie odpowiednie systemy SSS. Natomiast emisja certyfikatów dłużnych EBC jest rozliczana drugiego dnia po dniu transakcji, w którym działa system TARGET2 i wszystkie odpowiednie systemy SSS. Z zasady Eurosystem dąży do rozliczania transakcji dotyczących operacji otwartego rynku w tym samym czasie we wszystkich państwach członkowskich ze wszystkimi kontrahentami, którzy przekazali wystarczające aktywa zabezpieczające. Jednak z powodu ograniczeń operacyjnych i właściwości technicznych systemów SSS dokładny moment rozliczenia operacji otwartego rynku w ciągu danego dnia może być różny w poszczególnych krajach strefy euro. Czas rozliczenia podstawowych i dłuższych operacji refinansujących jest zazwyczaj zbieżny z czasem zwrotu środków z poprzedniej operacji o odpowiednim terminie zapadalności.

Eurosystem dąży do rozliczania operacji otwartego rynku opartych na przetargach szybkich i procedurach bilateralnych w trakcie dnia transakcji. Jednakże Eurosystem może okazjonalnie stosować z powodów operacyjnych inne terminy rozliczania tych operacji, w szczególności transakcji dostrajających i swapów walutowych (patrz: tabela 3).

5.3.3. Procedury na koniec dnia

Procedury na koniec dnia są określone w dokumentacji dotyczącej systemu TARGET2. Co do zasady termin zamknięcia systemu TARGET2 to godz. 18.00 czasu EBC (środkowoeuropejskiego). Po tej godzinie nie są przyjmowane żadne dalsze zlecenia do realizacji w systemie TARGET2, chociaż pozostałe zlecenia płatnicze, które zostały przyjęte przed zamknięciem, są realizowane. Zlecenia kontrahentów dotyczące dostępu do operacji banku centralnego na koniec dnia muszą zostać złożone w odpowiednim krajowym banku centralnym najpóźniej 15 minut po zamknięciu systemu TARGET. Nieprzekraczalny termin żądania dostępu do depozytu w banku centralnym na koniec dnia jest odroczony o dodatkowe 15 minut ostatniego dnia roboczego Eurosystemu okresu utrzymywania rezerwy.

Wszelkie ujemne salda na rachunkach rozliczeniowych w systemie TARGET2 kwalifikowanych kontrahentów pozostałe po sfinalizowaniu procedur kontrolnych na koniec dnia automatycznie uważa się za zlecenie udzielenia kredytu banku centralnego na koniec dnia (patrz: punkt 4.1).

______

(1) W przetargach kwotowych dotyczących swapów walutowych EBC ustala punkty swapowe operacji, a kontrahenci oferują ilość waluty, jaką pragną sprzedać (i odkupić) lub kupić (i odsprzedać) po tym kursie.

(2) W przetargach procentowych dotyczących swapów walutowych kontrahenci oferują ilość waluty i kwotowanie punktu swapowego, przy jakim są gotowi wejść do operacji.

(3) Kalendarz operacji przetargowych Eurosystemu można znaleźć w serwisie internetowym EBC (www.ecb.int) i na stronach internetowych Eurosystemu (patrz załącznik 5).

(4) W całości niniejszego dokumentu termin "dzień roboczy KBC" oznacza każdy dzień, w którym krajowy bank centralny danego państwa członkowskiego jest czynny dla potrzeb prowadzenia operacji polityki pieniężnej Eurosystemu. W niektórych państwach członkowskich oddziały krajowego banku centralnego mogą być nieczynne w dniu roboczym KBC z powodu świąt lokalnych lub regionalnych. W takich przypadkach odpowiedni krajowy bank centralny odpowiada za poinformowanie kontrahentów z wyprzedzeniem, jakie należy podjąć kroki w sprawie transakcji, w które zaangażowane są te oddziały.

(5) W przetargach kwotowych dotyczących swapów walutowych należy określić ilość waluty, na jaką kontrahent zamierza przeprowadzić transakcję z Eurosystemem.

(6) Jeśli chodzi o emisję certyfikatów dłużnych EBC, EBC może postanowić, że oferty mają być przedstawione w formie cen, a nie stóp procentowych. W takiej sytuacji ceny kwotuje się jako procent wartości nominalnej.

(7) W przetargach procentowych dotyczących swapów walutowych, należy określić kwotę w walucie stałej, na jaką kontrahent zamierza przeprowadzić transakcję z Eurosystemem, oraz odnośną liczbę punktów swapowych.

(8) Lub dostarczyć środki pieniężne w przypadku operacji absorbujących płynność.

(9) Kwotowania punktów swapowych szereguje się rosnąco, biorąc pod uwagę znak kwotowania, który zależy od znaku różnicy stóp procentowych pomiędzy walutą obcą i euro. Jeżeli w terminie zapadalności swapu stopa procentowa dla waluty obcej jest wyższa niż odpowiadająca jej stopa procentowa dla euro, kwotowanie punktu swapowego jest dodatnie (tzn. euro jest kwotowane z premią w stosunku do waluty obcej). Natomiast jeżeli stopa procentowa dla waluty obcej jest wyższa niż odpowiadająca jej stopa procentowa dla euro, kwotowanie punktu swapowego jest ujemne (tzn. euro jest kwotowane z dyskontem w stosunku do waluty obcej).

(10) Rada Prezesów EBC może postanowić, że w wyjątkowych okolicznościach operacje te mogą też być realizowane przez sam EBC.

(11) Opis standardów wykorzystania kwalifikowanych systemów SSS w strefie euro i uaktualniony wykaz kwalifikowanych powiązań między tymi systemami można znaleźć w serwisie internetowym EBC (www.ecb.int).

ROZDZIAŁ  6

AKTYWA KWALIFIKOWANE

6.1. Charakterystyka ogólna

Art. 18.1 Statutu ESBC zezwala EBC i krajowym bankom centralnym na prowadzenie transakcji na rynkach finansowych w drodze transakcji bezwarunkowych (outright) kupna i sprzedaży aktywów zabezpieczających lub na podstawie umów z przyrzeczeniem odkupu i wymaga, aby wszystkie operacje kredytowe Eurosystemu posiadały odpowiednie zabezpieczenie. Co za tym idzie, wszystkie zasilające w płynność operacje Eurosystemu opierają się na aktywach zabezpieczających dostarczonych przez kontrahentów w formie przeniesienia własności aktywów (w przypadku transakcji bezwarunkowych lub umów z przyrzeczeniem odkupu) lub w formie zastawu udzielonego na danych aktywach (w przypadku zabezpieczonych kredytów)(1).

W celu zabezpieczenia Eurosystemu przed ponoszeniem strat w operacjach polityki pieniężnej, zapewnienia równości traktowania kontrahentów oraz zwiększenia efektywności operacyjnej i przejrzystości, aktywa zabezpieczające muszą spełnić pewne kryteria w celu zakwalifikowania się do wykorzystania w operacjach polityki pieniężnej Eurosystemu. Eurosystem opracował jednolity system zabezpieczeń dla wszystkich prowadzonych operacji kredytowych. Jednolity system zabezpieczeń, zwany również "wspólną listą", zaczął obowiązywać w dniu 1 stycznia 2007 r. i zastąpił system dwóch list stosowany od początku etapu trzeciego unii gospodarczej i walutowej.

Wspólna lista obejmuje dwie odrębne kategorie aktywów - aktywa rynkowe i aktywa nierynkowe. Nie wprowadza się rozróżnienia między tymi dwiema kategoriami aktywów w odniesieniu do jakości aktywów i ich przydatności dla różnego rodzaju operacji polityki pieniężnej Eurosystemu, z tym wyjątkiem, że aktywa nierynkowe nie będą wykorzystywane przez Eurosystem w transakcjach bezwarunkowych. Aktywa kwalifikujące się do wykorzystania w operacjach polityki pieniężnej Eurosystemu można również wykorzystać jako aktywa zabezpieczające kredyt śróddzienny.

Kryteria kwalifikujące dla obu kategorii aktywów są jednolite w całej strefie euro; są one przedstawione w pkt 6.2(2). Przedstawiono je w punkcie 6.2. W celu zagwarantowania, że obie kategorie aktywów spełniają takie same standardy jakości kredytowej opracowano ramowe zasady oceny kredytowej w Eurosystemie (Eurosystem credit assessment framework - ECAF) oparte na różnych źródłach oceny wiarygodności kredytowej. Procedury i reguły składające się na obowiązujący wobec wszystkich kwalifikowanych zabezpieczeń wymóg "wysokiej wiarygodności kredytowej" opisano w punkcie 6.3. Środki kontroli ryzyka i zasady wyceny aktywów zabezpieczających przedstawiono w punktach 6.4 i 6.5. Kontrahenci Eurosystemu mogą wykorzystywać aktywa kwalifikowane w operacjach transgranicznych (patrz punkt 6.6).

6.2. Zasady kwalifikacji aktywów zabezpieczających

EBC określa, prowadzi i publikuje wykaz kwalifikowanych aktywów rynkowych(3). W przypadku aktywów nierynkowych EBC nie publikuje wykazu aktywów kwalifikowanych ani wykazu kwalifikowanych dłużników lub gwarantów.

O możliwości użycia aktywów jako zabezpieczenia Eurosystem informuje kontrahentów jedynie w odniesieniu do wyemitowanych aktywów rynkowych i nieobjętych aktywów nierynkowych przedstawionych jako zabezpieczenie transakcji z Eurosystemem. Eurosystem nie przedstawia opinii w sprawie aktywów przed ich emisją.

6.2.1. Kryteria kwalifikujące dla aktywów rynkowych

Certyfikaty dłużne emitowane przez EBC i wszelkie certyfikaty dłużne emitowane przez krajowe banki centralne Eurosystemu przed datą wprowadzenia euro w danym państwie członkowskim są aktywami kwalifikowanymi.

W odniesieniu do innych aktywów rynkowych stosuje się następujące kryteria kwalifikujące (patrz też tabela 4):

Rodzaj aktywów

Muszą to być instrumenty dłużne posiadające:

(a) określony, bezwarunkowy nominał(4)

(b) kupon, który nie może doprowadzić do ujemnego przepływu środków pieniężnych. Ponadto kupon powinien należeć do jednego z następujących rodzajów: (i) kupon zerowy; (ii) kupon stałoodsetkowy, (iii) kupon zmiennoodsetkowy powiązany z referencyjną stopą procentową. Kupon może być powiązany ze zmianą ratingu samego emitenta. Ponadto aktywami kwalifikowanymi są również obligacje indeksowane wskaźnikiem inflacji.

Właściwości te muszą być zachowane do wykupu obligacji. Instrumenty dłużne nie mogą również przyznawać prawa do odsetek lub kapitału, które jest podporządkowane prawom posiadaczy innych instrumentów dłużnych tego samego emitenta.

Wymogu a) nie stosuje się do papierów wartościowych zabezpieczonych na należnościach, za wyjątkiem obligacji emitowanych przez instytucje kredytowe zgodnie z kryteriami określonymi w art. 22 ust. 4 dyrektywy UCITS(5) ("bankowe obligacje zabezpieczone"). Eurosystem ocenia, czy papiery wartościowe zabezpieczone na należnościach inne niż bankowe obligacje zabezpieczone stanowią aktywa kwalifikowane, biorąc pod uwagę następujące kryteria.

Aktywa wywołujące przepływ środków pieniężnych stanowiące zabezpieczenie papierów wartościowych muszą spełniać poniższe wymogi:

a) ich nabycie musi podlegać ustawodawstwu państwa członkowskiego UE;

b) muszą być nabyte od inicjatora lub pośrednika przez spółkę celową utworzoną na potrzeby sekurytyzacji, w sposób uznawany przez Eurosystem za prawdziwą sprzedaż (true sale), skuteczną w stosunku do wszystkich osób trzecich, oraz muszą być niedostępne dla inicjatora i jego wierzycieli oraz pośrednika i jego wierzycieli, także w przypadku niewypłacalności inicjatora lub pośrednika;

c) muszą być inicjowane i sprzedawane emitentowi przez inicjatora lub, jeżeli ma to zastosowanie, przez pośrednika zarejestrowanego w EOG;

d) nie mogą składać się - w całości ani w części, faktycznie ani potencjalnie - z transz innych papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami(6). Ponadto nie mogą składać się - w całości ani w części, faktycznie ani potencjalnie - z papierów dłużnych indeksowanych do zdarzeń kredytowych, swapów ani innych instrumentów pochodnych(7),(8), ani też syntetycznych papierów wartościowych; oraz

e) jeżeli stanowią one należności kredytowe, dłużnicy i wierzyciele muszą być zarejestrowani (albo w przypadku osób fizycznych, muszą mieć miejsce zamieszkania) w EOG i odnośne zabezpieczenie (o ile dotyczy) musi znajdować się w EOG. Prawo właściwe dla tych należności kredytowych musi być prawem kraju należącego do EOG. Jeżeli są to obligacje, emitenci muszą być zarejestrowani w EOG, obligacje muszą być wyemitowane w kraju należącym do EOG, zgodnie z prawem kraju należącego do EOG, a wszelkie odnośne zabezpieczenia muszą znajdować się w EOG(8).

W przypadkach, w których inicjatorzy lub, o ile dotyczy, pośrednicy są zarejestrowani w strefie euro lub w Zjednoczonym Królestwie, Eurosystem zweryfikował, że w tych krajach nie ma rygorystycznych przepisów dotyczących zwrotu aktywów. Jeżeli inicjator lub, o ile dotyczy, pośrednik jest zarejestrowany w innym kraju należącym do EOG, papiery wartościowe zabezpieczone aktywami można uznać za kwalifikowane, wyłącznie jeśli Eurosystem ma pewność, że jego prawa będą odpowiednio chronione przed przepisami dotyczącymi zwrotu aktywów, które Eurosystem uzna za istotne w prawodawstwie danego kraju należącego do EOG. W tym celu, zanim papiery wartościowe zabezpieczone aktywami zostaną uznane za kwalifikowane, wymagana jest ekspertyza prawna w formie dopuszczonej przez Eurosystem, określająca obowiązujące w danym kraju zasady dotyczące zwrotu aktywów(8). W celu rozważenia, czy jego prawa są odpowiednio chronione przed zasadami dotyczącymi zwrotu aktywów, Eurosystem może zażądać innych dokumentów, w tym zaświadczenia od podmiotu przekazującego aktywa o wypłacalności sprzedającego w okresie, którego dotyczy wątpliwość. Zasady dotyczące zwrotu aktywów, które Eurosystem uzna za rygorystyczne i w związku z tym nie do przyjęcia, obejmują zasady, na mocy których likwidator może unieważnić aktywa zabezpieczające jedynie na podstawie tego, że umowa została zawarta w pewnym okresie (okres, którego dotyczy wątpliwość) przed uznaniem sprzedającego (inicjatora lub pośrednika) za niewypłacalnego lub jeżeli takiemu unieważnieniu może zapobiec jedynie podmiot, który otrzymał aktywa, o ile wykaże, że w momencie sprzedaży nie wiedział o niewypłacalności sprzedającego (inicjatora/pośrednika).

W przypadku emisji strukturalnej transza lub subtransza przedstawiana jako zabezpieczenie nie może być podporządkowana innym transzom tej samej emisji. Transzę (lub subtranszę) uważa się w tym zakresie za niepodporządkowaną, jeżeli - zgodnie z określoną w prospekcie kolejnością wypłat obowiązującą po doręczeniu oświadczenia o wymagalności - żadna inna transza (lub subtransza) nie ma pierwszeństwa w stosunku do tej transzy lub subtranszy pod względem kolejności otrzymywania płatności (z tytułu kwoty głównej i odsetek), co oznacza, że transza ta (lub subtransza) jest ostatnia w danej emisji strukturalnej w kolejności ponoszenia strat. W przypadku emisji strukturalnych, dla których prospekt przewiduje doręczenie oświadczenia o przyspieszeniu spłaty i wymagalności, brak podporządkowania transzy (lub subtranszy) musi dotyczyć kolejności płatności, o których mowa w oświadczeniu zarówno o przyspieszonej spłacie, jak i o wymagalności.

Eurosystem zastrzega sobie prawo zwrócenia się do jakiejkolwiek odpowiedniej osoby trzeciej (takiej jak emitent, inicjator albo organizator emisji) o udzielenie wszelkich wyjaśnień lub potwierdzenie okoliczności prawnych, jakie uważa za konieczne dla oceny, czy papiery wartościowe zabezpieczone na aktywach stanowią aktywa kwalifikowane.

Standardy jakości kredytowej

Instrument dłużny musi posiadać wysoką jakość kredytową określoną w zasadach ECAF dla aktywów rynkowych (patrz punkt 6.3.2).

Miejsce emisji

Instrumenty dłużne muszą być zdeponowane/zarejestrowane (wyemitowane) w EOG w banku centralnym lub centralnym depozycie papierów wartościowych (CDPW), który spełnia minimalne normy ustanowione przez EBC(9). W przypadku rynkowych instrumentów dłużnych wyemitowanych przez przedsiębiorstwo(10), które nie posiada ratingu nadanego przez akceptowaną zewnętrzną instytucję oceny kredytowej (instytucję ECAI), miejscem emisji musi być strefa euro.

Procedury rozliczeń

Instrumenty dłużne muszą być zbywalne w formie zapisów księgowych. Muszą być utrzymywane i rozliczane w strefie euro przez rachunek w Eurosystemie lub w systemie SSS spełniający normy ustanowione przez EBC, tak aby ustanawianie dodatkowych gwarancji wykonalności oraz realizacja instrumentów podlegały prawu kraju strefy euro.

Jeżeli CDPW, w którym aktywa są emitowane, i system SSS, w którym aktywa się znajdują, nie są tożsame, wówczas obie instytucje muszą posiadać powiązanie zatwierdzone przez EBC(11).

Akceptowane rynki

Instrument dłużny musi być dopuszczony do obrotu na rynku regulowanym (według definicji w dyrektywie 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych(12)) albo znajdować się w obrocie na niektórych rynkach nieregulowanych określonych przez EBC(13).

Ocena rynków nieregulowanych przez Eurosystem opiera się na trzech zasadach - bezpieczeństwa, przejrzystości i dostępności(14)(15).

Rodzaj emitenta/gwaranta

Instrument dłużny może być wyemitowany lub gwarantowany przez bank centralny, instytucję sektora publicznego, podmiot sektora prywatnego, organizację międzynarodową lub ponadnarodową. Instrumenty dłużne inne niż bankowe obligacje zabezpieczone i wyemitowane przez instytucję kredytową są aktywami kwalifikowanymi jedynie wtedy, gdy są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym zgodnym z powyższą definicją.

Miejsce ustanowienia emitenta/gwaranta

Emitent musi być ustanowiony w krajach EOG lub w nienależącym do EOG kraju grupy G-10(16)(17). W tym ostatnim przypadku instrumenty dłużne mogą zostać uznane za kwalifikowane wyłącznie wtedy, gry Eurosystem upewni się, że jego prawa będą odpowiednio zabezpieczone w prawodawstwie danego kraju z grupy G-10 nienależącego do EOG. W tym celu, przed uznaniem aktywów za kwalifikowane, wymagana jest ekspertyza prawna w formie i o treści zatwierdzonej przez Eurosystem. W przypadku papierów wartościowych zabezpieczonych na należnościach emitent musi być ustanowiony w EOG.

Gwarant musi być ustanowiony w EOG, chyba że do stwierdzenia wysokiej jakości kredytowej aktywów rynkowych, określonej w punkcie 6.3.2, nie jest potrzebna gwarancja.

Instytucje międzynarodowe i ponadnarodowe są kwalifikowanymi emitentami/gwarantami niezależnie od miejsca swojego ustanowienia. W przypadku rynkowych instrumentów dłużnych wyemitowanych przez przedsiębiorstwo, które nie posiada ratingu nadanego przez akceptowaną zewnętrzną instytucję oceny kredytowej (ECAI), miejscem emisji musi być strefa euro.

Waluta nominału

Instrument dłużny musi być denominowany w euro(18).

6.2.2. Kryteria kwalifikujące dla aktywów nierynkowych

W ramach jednolitego systemu aktywów kwalifikowanych występują trzy rodzaje aktywów nierynkowych, które mogą stanowić zabezpieczenie: depozyty terminowe przyjmowane od uprawnionych kontrahentów, należności kredytowe i nierynkowe instrumenty dłużne zabezpieczone detalicznymi kredytami hipotecznymi (RMBD)(19).

Należności kredytowe

Należności kredytowe(20) muszą spełniać następujące kryteria kwalifikujące (patrz też tabela 4):

- Rodzaj aktywów: muszą to być należności kredytowe stanowiące zobowiązanie dłużnika wobec kontrahenta Eurosystemu. Należności kredytowe obejmują również kredyty bankowe, w których odsetki naliczane są metodą malejącego kapitału (tzn. w których kwota kapitału i odsetek jest spłacana zgodnie z wcześniej ustalonym harmonogramem). Nie są aktywami kwalifikowanymi niewykorzystanie linie kredytowe (np. niewykorzystana część kredytu odnawialnego), kredyty w rachunku bieżącym i akredytywy (które zezwalają na wykorzystanie kredytu, ale same w sobie nie są należnościami kredytowymi). Aktywami kwalifikowanymi są natomiast kredyty konsorcjalne w części udzielonej przez danego członka konsorcjum. Należności kredytowe nie mogą przyznawać prawa do kwoty głównej lub odsetek, które byłoby podporządkowane wobec praw posiadaczy innych należności kredytowych (lub transzy/subtranszy w tych samych kredytach konsorcjalnych) lub instrumentów dłużnych tego samego emitenta. Ponadto aktywami kwalifikowanymi są należności kredytowe o oprocentowaniu powiązanym ze stopą inflacji.

Należność kredytowa musi posiadać: a) określony, bezwarunkowy nominał, b) oprocentowanie, które nie może doprowadzić do ujemnego przepływu środków pieniężnych. Ponadto oprocentowanie powinno należeć do jednego z następujących rodzajów: (i) zerowe, (ii) stałe, (iii) zmienne, powiązane z inną referencyjną stopą procentową. Właściwości te muszą być zachowane do terminu wygaśnięcia zobowiązania.

- Rodzaj dłużnika/gwaranta: Do kwalifikowanych dłużników lub gwarantów należą przedsiębiorstwa(21), podmioty sektora publicznego oraz instytucje międzynarodowe i ponadnarodowe. Każdy dłużnik jest indywidualnie odpowiedzialny za pełną spłatę przedmiotowej należności kredytowej (wykluczeni są współdłużnicy łącznie odpowiedzialni za pojedynczą należność kredytową).

- Miejsce ustanowienia dłużnika i gwaranta: Dłużnik musi być ustanowiony w strefie euro. Gwarant musi również być ustanowiony w strefie euro, chyba że do stwierdzenia wysokiej jakości kredytowej aktywów nierynkowych, określonej w punkcie 6.3.3 nie jest potrzebna gwarancja. Wymóg ten nie dotyczy instytucji międzynarodowych i ponadnarodowych.

- Jakość kredytowa: Jakość należności kredytowych ocenia się poprzez wiarygodność kredytową dłużnika lub gwaranta. Należności kredytowe muszą mieć wysoką jakość kredytową zgodną z zasadami ECAF dotyczącymi aktywów nierynkowych, o której mowa w punkcie 6.3.3.

- Minimalna wielkość: W momencie przekazania na zabezpieczenie przez kontrahenta należność kredytowa musi spełniać wymóg minimalnego progu wielkości. W okresie przejściowym (od 1 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2011 r.) każdy z krajowych banków centralnych może samodzielnie określić minimalną wielkość dla krajowych należności kredytowych. Dla celów transgranicznych w okresie przejściowym obowiązuje wspólny minimalny próg 500.000 EUR. Od 1 stycznia 2012 r. dla wszystkich należności kredytowych w całej strefie euro będzie obowiązywać wspólny próg minimalny 500.000 EUR.

- Procedury obsługi: Należność kredytowa musi być obsługiwana zgodnie z procedurami Eurosystemu określonymi w odnośnej dokumentacji krajowej.

- Prawo właściwe: Umowa będąca podstawą należności kredytowej i umowa między kontrahentem a KBC o przekazaniu należności kredytowej na zabezpieczenie (mobilisation agreement) muszą podlegać prawu państwa członkowskiego. Ponadto łączna liczba różnych obowiązujących systemów prawnych, które mają zastosowanie do a) kontrahenta; b) wierzyciela; c) dłużnika; d) gwaranta (jeżeli dotyczy); e) umowy stanowiącej podstawę należności kredytowej; oraz f) umowy w sprawie przekazania na zabezpieczenie, nie może przekroczyć dwóch.

- Waluta nominału: Należność kredytowa musi być denominowana w euro(22).

Nierynkowe instrumenty dłużne zabezpieczone detalicznymi kredytami hipotecznymi

Do instrumentów takich mają zastosowanie następujące kryteria kwalifikujące (patrz też tabela 4):

- Rodzaj aktywów: musi to być instrument dłużny (weksel własny lub trasowany) zabezpieczony pulą hipotecznych kredytów mieszkaniowych, zbliżony do aktywów sekurytowanych. Musi być możliwa substytucja aktywów w puli oraz musi istnieć mechanizm gwarantujący Eurosystemowi pierwszeństwo w stosunku do wierzycieli innych niż wyłączeni ze względu na dobro publiczne(23).

Instrument taki musi posiadać: a) określony, bezwarunkowy nominał, b) oprocentowanie, które nie może doprowadzić do ujemnego przepływu środków pieniężnych.

- Jakość kredytowa: Instrument dłużny zabezpieczony detalicznymi kredytami hipotecznymi musi spełniać wymóg wysokiej jakości kredytowej, ocenianej według zasad ECAF poświęconych tej kategorii instrumentów wymienionych w punkcie 6.3.3.

- Rodzaj emitenta: Dopuszczalnymi emitentami są instytucje kredytowe będące kwalifikowanymi kontrahentami.

- Miejsce ustanowienia emitenta: Emitent musi być ustanowiony w strefie euro.

- Procedury obsługi: Dłużny instrument zabezpieczony detalicznymi kredytami hipotecznymi musi być obsługiwany zgodnie z procedurami Eurosystemu określonymi w odnośnej dokumentacji krajowej.

- Waluta nominału: Dłużny instrument zabezpieczony detalicznymi kredytami hipotecznymi musi być denominowany w euro(24).

6.2.3. Dodatkowe wymogi dotyczące wykorzystania aktywów kwalifikowanych

Dodatkowe wymogi prawne dotyczące należności kredytowych

W celu zagwarantowania, że na należności kredytowej zostanie ustanowione ważne zabezpieczenie oraz że może ono być szybko zrealizowane w przypadku niewykonania zobowiązania przez kontrahenta, należy spełnić dodatkowe wymogi prawne. Wymogi te dotyczą:

- weryfikacji istnienia należności kredytowej,

- powiadomienia dłużnika o przekazaniu danej należności na zabezpieczenie lub rejestracji tego faktu,

- braku ograniczeń związanych z poufnością i tajemnicą bankową,

- braku ograniczeń dotyczących przekazania danej należności na zabezpieczenie,

- braku ograniczeń dotyczących realizacji zabezpieczenia ustanowionego na danej należności.

Szczegółowy opis tych wymogów prawnych zawarty jest w załączniku 7. Dalsze szczegóły dotyczące konkretnych aspektów krajowych systemów prawnych znajdują się w stosownej dokumentacji krajowej.

Zasady wykorzystania aktywów kwalifikowanych

Aktywa rynkowe można wykorzystywać do wszystkich operacji polityki pieniężnej opartych na aktywach zabezpieczających, tzn. odwracalnych i bezwarunkowych operacji otwartego rynku oraz kredytu banku centralnego na koniec dnia. Aktywa nierynkowe można wykorzystywać jako zabezpieczenia w odwracalnych operacjach otwartego rynku oraz jako zabezpieczenie kredytu w banku centralnym na koniec dnia. Aktywa takie nie są wykorzystywane w transakcjach bezwarunkowych Eurosystemu. Wszystkie aktywa rynkowe i nierynkowe można również wykorzystać jako zabezpieczenie kredytu śróddziennego.

Niezależnie od tego, czy dane aktywa rynkowe lub nierynkowe spełniają wszystkie kryteria kwalifikujące, kontrahent nie może przedstawić jako zabezpieczenia aktywów wyemitowanych lub gwarantowanych przez siebie samego ani przez żaden podmiot, z którym jest blisko powiązany(25).

"Bliskie powiązania" oznaczają sytuację, w której kontrahent jest związany z emitentem/dłużnikiem/gwarantem aktywów kwalifikowanych przez fakt, że:

(i) kontrahent posiada, bezpośrednio lub za pośrednictwem jednego lub więcej przedsiębiorstw, 20 % lub więcej kapitału emitenta/dłużnika/gwaranta;

(ii) emitent/dłużnik/gwarant posiada, bezpośrednio lub za pośrednictwem jednego lub więcej przedsiębiorstw, 20 % lub więcej kapitału kontrahenta;

(iii) osoba trzecia posiada, bezpośrednio lub za pośrednictwem jednego lub więcej przedsiębiorstw, ponad 20 % kapitału kontrahenta oraz ponad 20 % kapitału emitenta/dłużnika/gwaranta.

Na potrzeby wdrażania polityki pieniężnej, w szczególności w celu monitorowania przestrzegania zasad wykorzystania aktywów kwalifikowanych dotyczących bliskich powiązań, w ramach Eurosystemu wymieniane są informacje o strukturach własnościowych przekazywane w tym celu przez organy nadzoru. Informacje te podlegają takim samym zasadom poufności, jakie są stosowane przez organy nadzoru.

Powyższych przepisów dotyczących bliskich powiązań nie stosuje się do: a) bliskich powiązań pomiędzy kontrahentem a organem administracji publicznej krajów EOG mającym uprawnienie do nakładania podatków, a także przypadków, gdy gwarantem instrumentu dłużnego jest organ administracji publicznej kraju EOG uprawniony do nakładania podatków; b) zabezpieczonych obligacji bankowych wyemitowanych zgodnie z kryteriami określonymi w art. 22 ust. 4 dyrektywy UCITS; c) przypadków, gdy instrumenty dłużne są chronione specjalnymi prawnymi środkami zabezpieczającymi podobnymi do środków wymienionych w lit. b), jak ma to miejsce w przypadku: (i) nierynkowych instrumentów dłużnych zabezpieczonych detalicznymi kredytami hipotecznymi (RMBD) niebędących papierami wartościowymi; oraz (ii) strukturyzowanych obligacji bankowych zabezpieczonych mieszkaniowymi kredytami hipotecznymi lub strukturyzowanych obligacji bankowych zabezpieczonych komercyjnymi kredytami hipotecznymi, tj. określonych zabezpieczonych obligacji bankowych, których Komisja Europejska nie uznała za zgodne z dyrektywą UCITS, spełniających wszystkie kryteria dotyczące papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami określone w punktach 6.2 i 6.3 oraz następujące kryteria dodatkowe(26):

W przypadku strukturyzowanych obligacji bankowych zabezpieczonych mieszkaniowymi kredytami hipotecznymi:

- Mieszkaniowe kredyty hipoteczne zabezpieczające strukturyzowane obligacje bankowe muszą być denominowane w euro; emitent (a także dłużnik i gwarant, jeżeli są osobami prawnymi) musi być zarejestrowany w państwie członkowskim, aktywa zabezpieczające te kredyty muszą znajdować się w państwie członkowskim, a prawo właściwe dla kredytu musi być prawem jednego z państw członkowskich.

- Mieszkaniowe kredyty hipoteczne można włączyć do puli aktywów stanowiących zabezpieczenie odnośnych strukturyzowanych zabezpieczonych obligacji bankowych, jeśli są zabezpieczone kwalifikowaną gwarancją lub hipotecznie. Kwalifikowana gwarancja musi być płatna w ciągu 24 miesięcy od niewykonania zobowiązania. Kwalifikowane gwarancje na potrzeby takich kredytów gwarantowanych mogą mieć różną formę umowną, w tym formę umów ubezpieczenia, o ile zostały udzielone przez podmiot sektora publicznego lub instytucję finansową podlegającą nadzorowi publicznemu. W przypadku tego rodzaju kredytów gwarantowanych gwarant nie może mieć bliskich powiązań z emitentem zabezpieczonych obligacji bankowych i musi uzyskać rating zaakceptowanej instytucji ECAI na poziomie co najmniej [A+/A1/AH] na cały okres transakcji.

- Akceptowane jest wysokiej jakości zabezpieczenie zastępcze do wysokości 10 % puli zabezpieczeń. Próg ten można przekroczyć tylko po gruntownym przeglądzie przeprowadzonym przez odpowiedni KBC.

- Poszczególne kwalifikujące się kredyty mogą być finansowane w drodze emisji strukturyzowanych zabezpieczonych obligacji bankowych do maksymalnego poziomu 80 % współczynnika LTV (loan-to-value). Kalkulacja współczynnika LTV musi się opierać na ostrożnej wycenie rynkowej.

- Minimalne obowiązkowe nadzabezpieczenie wynosi 8 %.

- Maksymalna wysokość kredytu dla hipotecznych kredytów mieszkaniowych wynosi 1 milion EUR.

- Jednostkowa ocena kredytowa puli zabezpieczeń musi odpowiadać rocznemu poziomowi prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania (PD - probability of default) w wysokości 10 punktów bazowych zgodnie z progiem "jednego A" (zob. punkt 6.3.1).

- Emitent i podmioty powiązane, które stanowią element transakcji dotyczącej strukturyzowanych zabezpieczonych obligacji bankowych lub są z nią związane, są objęci wymogiem długoterminowego minimalnego poziomu "jednego A" (ratingu "A-" w klasyfikacji Fitch lub Standard & Poor's, "A3" w klasyfikacji Moody's lub "AL" w klasyfikacji DBRS).

W przypadku strukturyzowanych obligacji bankowych zabezpieczonych komercyjnymi kredytami hipotecznymi:

- Komercyjne kredyty hipoteczne zabezpieczające strukturyzowane obligacje bankowe musza być wyrażone w euro; emitent (a także dłużnik i gwarant, jeżeli są osobami prawnymi) musi być zarejestrowany w państwie członkowskim, aktywa zabezpieczające te kredyty muszą znajdować się w państwie członkowskim, a prawo właściwe dla kredytu musi być prawem jednego z państw członkowskich.

- Akceptowane jest wysokiej jakości zabezpieczenie zastępcze do wysokości 10 % puli zabezpieczeń. Próg ten można przekroczyć tylko po gruntownym przeglądzie przeprowadzonym przez odpowiedni KBC.

- Poszczególne kwalifikujące się kredyty mogą być finansowane w drodze emisji strukturyzowanych zabezpieczonych obligacji bankowych do maksymalnego poziomu 60 % współczynnika LTV (loan-to-value). Kalkulacja współczynnika LTV musi się opierać na ostrożnej wycenie rynkowej.

- Minimalne obowiązkowe nadzabezpieczenie wynosi 10 %.

- Udział każdego z kredytobiorców w puli zabezpieczeń, po zagregowaniu wszystkich kwot kredytów pozostających do spłaty przez danego kredytobiorcę, nie może przekroczyć 5 % całkowitej wartości puli zabezpieczeń.

- Jednostkowa ocena kredytowa puli zabezpieczeń musi odpowiadać jakości kredytowej na poziomie stopnia 1 zgodnie ze skalą jakości kredytowej Eurosystemu (zob. pkt 6.3.1).

- Emitent i podmioty powiązane, które stanowią element transakcji dotyczącej strukturyzowanych zabezpieczonych obligacji bankowych lub są z nią związane, są objęci wymogiem stopnia 2 w skali jakości kredytowej.

- Komercyjne kredyty hipoteczne stanowiące zabezpieczenie podlegają co najmniej corocznej aktualizacji wyceny. W aktualizacji wyceny uwzględnia się wszelkie spadki cen nieruchomości. W przypadku wzrostu cen stosuje się redukcję wartości w wysokości 15 %. Kredyty, które nie spełniają wymogów współczynnika LTV, muszą zostać zastąpione przez nowe kredyty lub nadzabezpieczone, pod warunkiem zgody odpowiedniego KBC. W pierwszej kolejności stosuje się metodę wyceny opartą na wartości rynkowej, tj. szacunkowej cenie, którą można byłoby uzyskać w przypadku sprzedaży aktywów na rynku przy wykorzystaniu racjonalnych środków. Taki szacunek oparty jest na możliwie ostrożnych założeniach. W drugiej kolejności możliwe jest również stosowanie statystycznych metod wyceny.

- Na potrzeby zabezpieczenia płatności odsetkowych związanych z zabezpieczonymi obligacjami bankowymi przez cały okres kolejnych sześciu miesięcy utrzymuje się bufor płynności w formie gotówki w euro zdeponowanej u uprawnionego kontrahenta.

- Jeżeli w okresie dziewięciu miesięcy poprzedzających termin zapadalności obligacji bankowej z jednorazowym wykupem kapitału i odsetek w gwarantowanym terminie (hard bullet) krótkoterminowy rating kredytowy kredytobiorcy komercyjnego kredytu hipotecznego stanowiącego jej zabezpieczenie spadnie poniżej stopnia 2 jakości kredytowej, kredytobiorca ten jest zobowiązany do zasilenia bufora płynności kwotą w euro w gotówce wystarczającą do pokrycia odpowiedniej części płatności z tytułu kwoty głównej zabezpieczonej obligacji bankowej wraz z odpowiednimi płatnościami przypadającymi do zapłaty przez emitenta z tytułu tej zabezpieczonej obligacji bankowej.

- W przypadku problemów z płynnością pierwotny termin zapadalności może zostać przesunięty o nie więcej niż 12 miesięcy w celu zrównoważenia różnic pomiędzy terminem zapadalności kredytu amortyzującego w puli zabezpieczeń a terminem jednorazowego wykupu zabezpieczonych obligacji bankowych. Jednak po upływie pierwotnego terminu zapadalności zabezpieczone obligacje bankowe nie stanowią kwalifikowanego zabezpieczenia na potrzeby własnego wykorzystania.

Ponadto w odniesieniu do strukturyzowanych obligacji bankowych zabezpieczonych mieszkaniowymi kredytami hipotecznymi oraz strukturyzowanych obligacji bankowych zabezpieczonych komercyjnymi kredytami hipotecznymi, kontrahenci mają obowiązek przedstawienia potwierdzenia wystawionego przez uznaną kancelarię prawniczą stwierdzającego spełnienie następujących warunków:

- Emitent zabezpieczonych obligacji bankowych jest instytucją kredytową zarejestrowaną w państwie członkowskim UE oraz nie jest spółką celową, nawet jeżeli takie zabezpieczone obligacje bankowe są gwarantowane przez instytucję kredytową zarejestrowaną w państwie członkowskim UE.

- Emitent/emisja zabezpieczonych obligacji bankowych podlega - na podstawie prawa państwa członkowskiego rejestracji emitenta lub emisji zabezpieczonych obligacji bankowych - specjalnemu nadzorowi publicznemu mającemu na celu ochronę posiadaczy zabezpieczonych obligacji bankowych.

- W przypadku niewypłacalności emitenta posiadacze zabezpieczonych obligacji bankowych mają pierwszeństwo w zakresie zwrotu kapitału i wypłaty odsetek pochodzących z (zabezpieczających) aktywów kwalifikowanych.

- Kwoty pochodzące z emisji zabezpieczonych obligacji bankowych muszą zostać zainwestowane (zgodnie z zasadami inwestowania określonymi w dokumentacji zabezpieczonych obligacji bankowych) w sposób zgodny z odpowiednimi przepisami krajowymi dotyczącymi zabezpieczonych obligacji bankowych lub innymi przepisami mającymi zastosowanie do danych aktywów.

Wszystkie kwalifikowane aktywa rynkowe i nierynkowe muszą nadawać się do wykorzystania w operacjach transgranicznych w całej strefie euro. Oznacza to, że każdy kontrahent Eurosystemu musi być w stanie wykorzystać aktywa kwalifikowane albo za pośrednictwem powiązań z krajowym systemem SSS (w przypadku aktywów rynkowych), albo poprzez inne dopuszczalne uzgodnienia, do zabezpieczenia kredytu z krajowego banku centralnego państwa członkowskiego, w którym kontrahent ten jest ustanowiony (patrz punkt 6.6).

Tabela 4

Aktywa kwalifikowane wykorzystywane w operacjach polityki pieniężnej Eurosystemu

Kryteria kwalifikacjiAktywa rynkowe(1)Aktywa nierynkowe(2)
Rodzaj aktywówCertyfikaty dłużne EBC

Inne rynkowe instrumenty dłużne(3)

Należności kredytoweInstrumenty dłużne zabezpieczone detalicznymi kredytami hipotecznymi (RMBD)
Jakość kredytowaAktywa muszą spełniać wysokie normy jakości kredytowej. Wysoka jakość kredytowa jest ustalana w oparciu o zasady ECAF dotyczące aktywów rynkowych(3)Dłużnik/gwarant musi spełniać wysokie normy jakości kredytowej. Wiarygodność kredytowa jest ustalana w oparciu o zasady ECAF dotyczące należności kredytowych.Aktywa muszą spełniać wysokie normy jakości kredytowej. Wysoka jakość kredytowa jest ustalana w oparciu o zasady ECAF dotyczące RMBD
Miejsce emisjiEOG(3)Nie dotyczyNie dotyczy
Procedury rozliczeniowe/obsługiMiejsce rozliczenia: strefa euro.

Instrumenty muszą być złożone w depozycie centralnym w formie zapisów księgowych w bankach centralnych lub w systemie SSS spełniającym minimalne normy EBC

Procedury EurosystemuProcedury Eurosystemu
Rodzaj emitenta/ dłużnika/gwarantaBanki centralne

Sektor publiczny

Sektor prywatny

Instytucje międzynarodowe i ponadnarodowe

Sektor publiczny

Przedsiębiorstwa

Instytucje międzynarodowe i ponadnarodowe

Instytucje kredytowe
Miejsce ustanowienia emitenta, dłużnika i gwarantaEmitent(3): Kraje EOG i kraje G10 nienależące do EOG

Dłużnik: EOG

Gwarant(3): EOG

Strefa euroStrefa euro
Akceptowane rynkiRynki regulowane

Rynki nieregulowane akceptowane przez EBC

Nie dotyczyNie dotyczy
WalutaEuroEuroEuro
Minimalna wielkośćNie dotyczyMinimalna wielkość w momencie złożenia roszczenia kredytowego

W okresie od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2011 r.:

Nie dotyczy
- na użytek krajowy: wg decyzji KBC,
- na użytek międzynarodowy: wspólny próg 500.000 euro.
Od dnia 1 stycznia 2012 r.:

wspólny minimalny próg 500.000 euro w całej strefie euro

Prawo właściweW przypadku papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami nabycie aktywów musi być zgodne z ustawodawstwem państwa członkowskiego UE. Prawo właściwe dla stanowiących zabezpieczenie należności kredytowych musi być prawem państwa należącego do EOG.Prawo właściwe dla umów będących podstawą należności kredytowych i przekazania należności kredytowej na zabezpieczenie: prawo państwa członkowskiego

Łączna liczba różnych systemów prawnych obowiązujących wobec

Nie dotyczy
a) kontrahenta;
b) wierzyciela;
c) dłużnika;
d) gwaranta (o ile dotyczy);
e) umowy stanowiącej podstawę należności kredytowych; oraz
f) umowy przekazania na zabezpieczenie nie może być wyższa niż dwa
Na użytek międzynarodowyTakTakTak
(1) Więcej informacji znajduje się w punkcie 6.2.1.

(2) Więcej informacji znajduje się w punkcie 6.2.2.

(3) Jakość kredytową rynkowych instrumentów dłużnych wyemitowanych lub gwarantowanych przez przedsiębiorstwa i niemających ratingu ustala się na podstawie źródła oceny kredytowej wybranego przez odnośnego kontrahenta zgodnie z zasadami ECAF dotyczącymi należności kredytowych, określonymi w punkcie 6.3.3. W przypadku tych rynkowych instrumentów dłużnych, zmieniono następujące kryteria kwalifikacji aktywów rynkowych: miejsce ustanowienia emitenta/gwaranta: strefa euro; miejsce emisji: strefa euro.

6.3. Ramowe zasady oceny kredytowej w Eurosystemie

6.3.1. Zakres i komponenty

Ramowe zasady oceny kredytowej w Eurosystemie (ECAF) obejmują procedury, reguły i metody zapewniające spełnienie wymogu Eurosystemu, by jakość kredytowa wszystkich aktywów kwalifikowanych była wysoka.

Zgodnie z ramowymi zasadami przy ustalaniu, czy dane aktywa posiadają wysoką jakość kredytową Eurosystem dokonuje rozróżnienia pomiędzy aktywami rynkowymi i nierynkowymi (patrz punkty 6.3.2 i 6.3.3) w celu uwzględnienia różnego charakteru prawnego tych aktywów i ze względów operacyjnych.

Przy ocenie jakości kredytowej aktywów kwalifikowanych Eurosystem uwzględnia oceny kredytowe wystawione przez jeden z czterech rodzajów systemów oceny kredytowej. Są to: zewnętrzne instytucje oceny kredytowej (instytucje ECAI), wewnętrzne systemy oceny jakości kredytowej krajowych banków centralnych (systemy ICAS), systemy ratingów wewnętrznych kontrahentów (systemy IRB) oraz narzędzia ratingowe podmiotów zewnętrznych (narzędzia RT). Eurosystem bierze także pod uwagę kryteria instytucjonalne oraz cechy gwarantujące ochronę posiadaczowi instrumentu, np. gwarancje.

W przypadku oceny wystawionej przez instytucję ECAI jej podstawą musi być rating publiczny. Eurosystem, jeśli uzna to za konieczne, ma prawo prosić o dodatkowe wyjaśnienia. W przypadku papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami uzasadnienie ratingu musi być przedstawione w formie ogólnodostępnego raportu (sporządzonego na potrzeby sprzedaży lub nowej emisji), zawierającego m.in. kompleksową analizę zagadnień strukturalnych i prawnych, szczegółową ocenę puli zabezpieczeń oraz analizę uczestników i innych istotnych elementów transakcji. Ponadto instytucje ECAI muszą publikować regularne raporty kontrolne dotyczące papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami. Publikacja tych raportów powinna pokrywać się z częstością i terminami płatności kuponowych. Raporty powinny zawierać co najmniej aktualne najważniejsze dane dotyczące transakcji (np. struktury puli zabezpieczeń, uczestników transakcji, struktury kapitału) oraz wyniki finansowe.

Wartość referencyjną określającą minimalne wymogi Eurosystemu w zakresie wysokiej jakości kredytowej ("progu jakości kredytowej") definiuje się jako ocenę kredytową na poziomie stopnia 3 jakości kredytowej według zharmonizowanej skali Eurosystemu(27). Eurosystem uznaje prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania (PD) w jednorocznej perspektywie na poziomie 0,40 % za równoważne stopniowi 3 jakości kredytowej, przy czym jest ono regularnie weryfikowane. W zasadach ECAF przyjęto definicję zdarzenia niewykonania zobowiązania podaną w dyrektywie dotyczącej wymogów kapitałowych (CRD)(28). Eurosystem publikuje najniższą ocenę ratingową powyżej wymaganego progu jakości kredytowej dla każdej zaakceptowanej instytucji ECAI, bez przyjmowania odpowiedzialności za ocenę ECAI, która to ocena również podlega okresowej weryfikacji. W przypadku papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami wartość referencyjną przyjętą przez Eurosystem do ustalania minimalnego wymogu wysokiej jakości kredytowej definiuje się w kategoriach "potrójnego A"(29) w momencie emisji. W okresie istnienia papieru wartościowego zabezpieczonego aktywami musi być spełniony minimalny wymóg Eurosystemu określany jako stopień 2 jakości kredytowej w zharmonizowanej skali ratingowej Eurosystemu ("jednego A")(30). W odniesieniu do instrumentów dłużnych zabezpieczonych detalicznymi kredytami hipotecznymi (RMBD) wartość referencyjną określającą minimalne wymogi Eurosystemu w zakresie wysokiej jakości kredytowej definiuje się jako ocenę kredytową na poziomie stopnia 2 jakości kredytowej według zharmonizowanej skali Eurosystemu (rating "jednego A"). Eurosystem uznaje prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania (PD) w jednorocznej perspektywie na poziomie 0,10 % za równoważne stopniowi 2 jakości kredytowej, przy czym jest ono regularnie weryfikowane.

Eurosystem zastrzega sobie prawo do podejmowania decyzji, czy dana emisja, emitent, dłużnik lub gwarant spełnia wymóg wysokiej jakości kredytowej, na podstawie wszelkich informacji, jakie uzna za istotne. Na tej podstawie Eurosystem może odrzucić określone aktywa, ograniczyć ich wykorzystanie lub zastosować dodatkowe redukcje wartości w wycenie, jeśli jest to konieczne do zapewnienia odpowiedniej ochrony Eurosystemu przed ryzykiem zgodnie z art. 18 ust. 1 Statutu ESBC. Podobne działania można podjąć wobec określonych kontrahentów, zwłaszcza jeśli ich jakość kredytowa wykazuje wysoki stopień korelacji z jakością kredytową złożonych przez nich aktywów zabezpieczających. W przypadku odrzucenia na podstawie informacji o charakterze ostrożnościowym sposób wykorzystania takich informacji (przekazanych przez kontrahentów lub organy nadzoru) będzie współmierny do potrzeb związanych z wykonywaniem przez Eurosystem zadań związanych z prowadzeniem polityki pieniężnej.

Z listy aktywów kwalifikowanych mogą zostać wyłączone aktywa wyemitowane lub gwarantowane przez podmioty, w stosunku do których Unia Europejska na mocy art. 75 Traktatu lub państwo członkowskie zastosowało zamrożenie funduszy lub inne środki, ograniczając możliwość korzystania z funduszy tych podmiotów, lub które decyzją Rady Prezesów EBC tymczasowo lub na stałe utraciły dostęp do operacji otwartego rynku lub operacji kredytowo-depozytowych Eurosystemu.

6.3.2. Potwierdzenie wysokiej jakości kredytowej aktywów rynkowych

Wysoką jakość kredytową aktywów rynkowych stwierdza się na podstawie następującego zestawu kryteriów:

- Ocena przez instytucję ECAI: Co najmniej jedna ocena jakości kredytowej nadana przez akceptowaną instytucję ECAI (patrz punkt 6.3.4) dla emisji (lub dla emitenta, w przypadku braku emisji) musi spełniać minimalny wymóg jakości kredytowej(31)(32). Dla każdej zaakceptowanej instytucji ECAI, EBC ogłasza minimalny wymóg jakości kredytowej, zgodnie z punktem 6.3.1(33).

- Ocena kredytowa papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami określona przez instytucję ECAI: W przypadku papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami wyemitowanych od dnia 1 marca 2010 r. włącznie Eurosystem wymaga co najmniej dwóch ocen kredytowych dla tej emisji od dowolnych zaakceptowanych instytucji ECAI. W celu ustalenia kwalifikacji papierów wartościowych stosuje się zasadę "dwóch najlepszych", co oznacza, że nie tylko najlepsze, ale też drugie co do jakości oceny kredytowe instytucji ECAI muszą być zgodne z progiem jakości kredytowej określonym dla papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami. Zgodnie z tą zasadą, według Eurosystemu papiery wartościowe kwalifikują się, jeżeli obie te oceny jakości kredytowej są na poziomie "AAA"/"Aaa" w momencie emisji i na poziomie "jednego A" przez okres istnienia papieru wartościowego.

Od dnia 1 marca 2011 r. wszystkie papiery wartościowe zabezpieczone aktywami, niezależnie od daty emisji, muszą mieć co najmniej dwie oceny kredytowe akceptowanej instytucji ECAI dotyczące emisji i, aby pozostały kwalifikowane, spełniona musi być zasada "dwóch najlepszych".

W stosunku do papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami wyemitowanych przed dniem 1 marca 2010 r., które mają tylko jedną ocenę kredytową, należy uzyskać drugą ocenę do dnia 1 marca 2011 r. W przypadku papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami wyemitowanych przed dniem 1 marca 2009 r. obie oceny muszą być na poziomie "jednego A" przez cały okres istnienia tych papierów. W przypadku papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami wyemitowanych w okresie od dnia 1 marca 2009 r. do dnia 28 lutego 2010 r. pierwsza ocena kredytowa musi być na poziomie "AAA"/"Aaa" w momencie emisji i na poziomie "jednego A" przez cały okres istnienia papieru wartościowego, natomiast druga ocena kredytowa musi być na poziomie "jednego A" zarówno w momencie emisji(34), jak i przez cały okres istnienia papieru.

Emisje zamienne papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami prowadzone w sposób ciągły lub powtarzalny (fungible tap issuances) uważa się za nowe emisje takich papierów. Wszystkie papiery wartościowe zabezpieczone aktywami wyemitowane pod tym samym kodem ISIN muszą spełniać kryteria kwalifikacji obowiązujące na dzień ostatniej emisji zamiennej. W przypadku emisji zamiennych papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami prowadzonych w sposób ciągły lub powtarzalny, które nie spełniają kryteriów kwalifikacji obowiązujących na dzień ostatniej takiej emisji zamiennej, nie kwalifikują się wszystkie papiery wyemitowane pod tym samym kodem ISIN. Zasada ta nie obowiązuje w przypadku emisji zamiennych papierów wartościowych prowadzonych w sposób ciągły lub powtarzalny, które znajdowały się na liście aktywów kwalifikowanych Eurosystemu w dniu 10 października 2010, jeżeli ostatnia taka emisja zamienna miała miejsce przed tą datą. Emisje, które nie są emisjami zamiennymi prowadzonymi w sposób ciągły lub powtarzalny, uważa się za inne papiery wartościowe zabezpieczone aktywami.

- Gwarancje: W przypadku braku (akceptowalnej) oceny kredytowej emitenta nadanej przez instytucję ECAI, wysoką jakość kredytową można stwierdzić na podstawie gwarancji wystawionej przez gwaranta o dobrej sytuacji finansowej. Sytuację finansową gwaranta bada się na podstawie ocen jakości kredytowej nadanych przez instytucję ECAI, spełniających minimalny wymóg jakości kredytowej określony przez Eurosystem. Gwarancja musi spełniać następujące warunki:

- Gwarancja jest uznawana za możliwą do przyjęcia, jeśli gwarant bezwarunkowo i nieodwołalnie zagwarantował posiadaczom danego instrumentu finansowego zobowiązania emitenta dotyczące spłaty kwoty głównej, odsetek i wszelkich innych zobowiązań z tytułu tego instrumentu, aż do całkowitego ich wykonania.

- Gwarancja musi być płatna na pierwsze wezwanie (niezależnie od zobowiązania dłużnego, którego dotyczy). Gwarancje udzielone przez podmioty publiczne uprawnione do nakładania podatków powinny być płatne na pierwsze wezwanie lub też w inny sposób zapewniać szybką i terminową płatność w przypadku niewykonania zobowiązania. Zobowiązania gwaranta z tytułu gwarancji muszą być klasyfikowane i ocenialne przynajmniej na równi (pari passu) z pozostałymi niezabezpieczonymi zobowiązaniami gwaranta.

- Gwarancja musi podlegać prawu państwa członkowskiego UE oraz być ważna, wiążąca i wykonalna w stosunku do gwaranta.

- Aby instrument objęty gwarancją został zaliczony do aktywów kwalifikowanych należy złożyć prawne potwierdzenie dotyczące ważności, mocy wiążącej i wykonalności gwarancji w formie i o treści zaakceptowanej przez Eurosystem. Jeśli gwarant jest ustanowiony w systemie prawnym innym niż właściwy dla gwarancji, potwierdzenie prawne musi też stwierdzać, że gwarancja jest ważna i wykonalna na mocy prawa właściwego ze względu na miejsce ustanowienia gwaranta. Potwierdzenie prawne powinno być złożone do wglądu w krajowym banku centralnym, który zgłasza dane aktywa objęte gwarancją do wpisania na listę aktywów kwalifikowanych(35). Potrzeba potwierdzenia prawnego nie dotyczy gwarancji udzielonych odnośnie instrumentów dłużnych z własnym ratingiem kredytowym lub też do gwarancji udzielonych przez podmioty publiczne uprawnione do nakładania podatków. Wymóg wykonalności podlega przepisom dotyczącym upadłości i niewypłacalności, ogólnym zasadom sprawiedliwości, jak też innym tego rodzaju prawom i zasadom dotyczącym gwaranta i mającym wpływ na prawa wierzyciela w stosunku do gwaranta.

W przypadku braku oceny jakości kredytowej emisji, emitenta lub gwaranta nadanej przez instytucję ECAI, wysoką jakość kredytową stwierdza się w sposób następujący:

- Emitenci i gwaranci z sektora publicznego w strefie euro: Jeżeli aktywa rynkowe są wyemitowane lub gwarantowane przez instytucje rządowe szczebla regionalnego, organy samorządowe lub podmioty sektora publicznego ustanowione w strefie euro, zgodnie z definicjami zawartymi w dyrektywach CRD, obowiązuje następująca procedura:

- Emitent lub gwarant jest przypisywany do jednej z trzech klas wymienionych w dyrektywach CRD(36) (patrz wyjaśnienia w tabeli 5).

- Pośrednia ocena jakości kredytowej emitentów lub gwarantów zaliczonych do kategorii 1 i 2 jest pochodną nadanej przez instytucję ECAI oceny kredytowej rządu szczebla centralnego kraju, w którym jest ustanowiony emitent lub gwarant. Pośrednia ocena jakości kredytowej musi spełniać minimalny wymóg jakości kredytowej określony przez Eurosystem. Nie wyprowadza się pośredniej oceny jakości kredytowej dla emitentów/gwarantów zaliczonych do klasy 3.

- Emitenci i gwaranci z sektora przedsiębiorstw w strefie euro: Jeżeli na podstawie oceny emisji, emitenta lub gwaranta dokonanej przez instytucje ECAI nie można stwierdzić wysokiej jakości kredytowej aktywów rynkowych emitowanych lub gwarantowanych przez przedsiębiorstwa niefinansowe(37) ustanowione w strefie euro, zastosowanie mają zasady ECAF dotyczące należności kredytowych, a kontrahenci mogą wykorzystać własne systemy IRB, wewnętrzne systemy oceny jakości kredytowej stosowane przez krajowe banki centralne, lub narzędzia ratingowe podmiotów zewnętrznych. Wyemitowane przez przedsiębiorstwa niefinansowe rynkowe instrumenty dłużne niemające ratingu nie są umieszczane na publicznej liście kwalifikowanych aktywów rynkowych.

Tabela 5

Pośrednia ocena jakości kredytowej emitentów, dłużników lub gwarantów ze strefy euro będących instytucjami samorządowymi szczebla regionalnego, lokalnego lub podmiotami sektora publicznego, którzy nie posiadają oceny nadanej przez instytucję ECAI

Klasyfikacja emitentów, dłużników i gwarantów według dyrektyw CRDSposób nadania pośredniej oceny jakości kredytowej emitenta, dłużnika lub gwaranta w ramach ECAF
Klasa 1Instytucje rządowe i samorządowe szczebla regionalnego i lokalnego oraz podmioty sektora publicznego, które według właściwych organów nadzoru można dla celów wymogów kapitałowych traktować na równi z instytucjami rządowymi szczebla centralnegoPrzyznanie oceny jakości kredytowej nadanej przez instytucję ECAI rządowi centralnemu kraju, w którym jest ustanowiony emitent/ dłużnik/gwarant.
Klasa 2Instytucje rządowe i samorządowe szczebla regionalnego i lokalnego oraz podmioty sektora publicznego, które według właściwych organów nadzoru można dla celów wymogów kapitałowych traktować na równi z instytucjami kredytowymiPrzyznanie oceny jakości kredytowej o jeden stopień (1) niższej niż ocena nadana przez instytucję ECAI rządowi centralnemu kraju, w którym jest ustanowiony emitent/dłużnik/ gwarant.
Klasa 3Inne podmioty sektora publicznego Traktowane jak emitenci lub dłużnicy z sektora prywatnego.
(1) Informacja o stopniach jakości kredytowej jest publikowana w serwisie

internetowym EBC (www.ecb.int).

6.3.3. Potwierdzenie wysokiej jakości kredytowej aktywów nierynkowych

Należności kredytowe

W celu potwierdzenia wysokiej jakości kredytowej dla dłużników lub gwarantów należności kredytowych kontrahenci muszą wybrać jedno główne źródło oceny jakości kredytowej spośród źródeł dostępnych i zaakceptowanych przez Eurosystem. Z takiego źródła kontrahent wybiera jeden system, za wyjątkiem instytucji ECAI, w przypadku których można stosować wszystkie akceptowane systemy.

Kontrahenci muszą trzymać się wybranego źródła przez okres co najmniej jednego roku, co ma zapobiec wyszukiwaniu dla każdego dłużnika osobno najlepszej oceny jakości kredytowej spośród wszystkich dostępnych źródeł i systemów, tak by zakwalifikowały się wszystkie aktywa. Kontrahenci, którzy zamierzają zmienić źródło oceny jakości kredytowej po wymaganym okresie jednego roku, muszą przedstawić właściwemu krajowemu bankowi centralnemu odpowiednio umotywowany wniosek.

Kontrahenci mogą uzyskać zgodę na korzystanie z więcej niż jednego systemu lub źródła po złożeniu odpowiednio umotywowanego wniosku. Główne źródło oceny jakości kredytowej powinno obejmować jak największą liczbę dłużników przedstawionych przez kontrahenta. Korzystanie z więcej niż jednego źródła lub systemu oceny jakości kredytowej powinno być zawsze umotywowane odpowiednią potrzebą biznesową. Z zasady taki przypadek może zachodzić, gdy podstawowe źródło lub system oceny jakości kredytowej nie obejmuje wystarczającej liczby dłużników.

Kontrahenci mają obowiązek niezwłocznego informowania krajowego banku centralnego o każdym znanym sobie zdarzeniu kredytowym (w tym opóźnieniu płatności przez przedstawionych dłużników), a w razie potrzeby winni wycofać lub zastąpić odnośne aktywa. Ponadto kontrahenci powinni stosować najbardziej aktualne oceny jakości kredytowej udostępniane przez wybrane przez nich źródło lub system oceny jakości kredytowej dłużników(38) lub gwarantów przedstawionych aktywów.

Ocena kredytowa dłużników/gwarantów: Wysoką jakość kredytową dłużników lub gwarantów należności kredytowych stwierdza się zgodnie z zasadą odmiennego traktowania dłużników/gwarantów z sektora publicznego i sektora przedsiębiorstw.

- Emitenci lub gwaranci z sektora publicznego: Stosuje się kolejno następujące zasady:

(i) Istnieje ocena kredytowa pochodząca z systemu lub źródła wybranego przez kontrahenta; na jej podstawie stwierdza się, czy dłużnik lub gwarant z sektora publicznego spełnia minimalny wymóg jakości kredytowej.

(ii) W przypadku braku oceny kredytowej wymienionej w punkcie (i), przyjmuje się ocenę przyznaną przez instytucję ECAI(39).

(iii) W przypadku braku oceny kredytowej wymienionej w punktach (i) i (ii) obowiązuje procedura dla aktywów rynkowych:

- Dłużnik lub gwarant jest przypisywany do jednej z trzech klas wymienionych w dyrektywach CRD(40) (patrz wyjaśnienia w tabeli 5).

- Pośrednia ocena kredytowa dłużników lub gwarantów zaliczonych do klasy 1 lub 2 jest pochodną nadanej przez instytucję ECAI oceny kredytowej rządu szczebla centralnego kraju, w którym jest ustanowiony emitent lub gwarant. Pośrednia ocena jakości kredytowej musi spełniać minimalny wymóg jakości kredytowej określony przez Eurosystem.

Jeśli ocena jakości kredytowej pochodząca z systemu lub źródła wybranego przez kontrahenta (lub z instytucji ECAI w przypadku (ii) dla dłużników lub gwarantów z sektora publicznego) istnieje, lecz nie spełnia minimalnego wymogu jakości kredytowej, dany dłużnik lub gwarant jest odrzucany.

- Dłużnicy lub gwaranci z sektora przedsiębiorstw: Jeśli ocena pochodząca ze źródła wybranego przez kontrahenta jest równa lub wyższa niż minimalny wymóg jakości kredytowej, dany dłużnik lub gwarant jest akceptowany(41)(42).

Jeśli ocena kredytowa pochodząca z systemu lub źródła wybranego przez kontrahenta istnieje, ale jest niższa niż minimalny wymóg jakości kredytowej, dany dłużnik lub gwarant jest odrzucany. Jeśli brak jest oceny kredytowej, na podstawie której można potwierdzić jakość kredytową, dłużnik lub gwarant jest odrzucany.

Gwarancje: Gwarancja musi spełniać następujące warunki:

- Gwarancja jest uznawana za możliwą do przyjęcia, jeśli gwarant bezwarunkowo i nieodwołalnie zagwarantował posiadaczom należności kredytowych zobowiązania dłużnika dotyczące spłaty kwoty głównej, odsetek i wszelkich innych zobowiązań z jej tytułu, aż do całkowitego ich wykonania. Uznanie gwarancji za dopuszczalną nie wymaga jej przypisania do konkretnej należności kredytowej; może dotyczyć jedynie samego dłużnika, pod warunkiem, że obejmuje również przedmiotową należność kredytową.

- Gwarancja musi być płatna na pierwsze wezwanie (niezależnie od należności kredytowej, której dotyczy). Gwarancje udzielone przez podmioty publiczne uprawnione do nakładania podatków powinny być płatne na pierwsze wezwanie lub też w inny sposób zapewniać szybką i terminową płatność w przypadku niewykonania zobowiązania. Zobowiązania gwaranta z tytułu gwarancji muszą być klasyfikowane i ocenialne przynajmniej na równi (pari passu) z pozostałymi niezabezpieczonymi zobowiązaniami gwaranta.

- Gwarancja musi podlegać prawu państwa członkowskiego UE oraz być ważna, wiążąca i wykonalna w stosunku do gwaranta.

- Aby instrument objęty gwarancją został zaliczony do aktywów kwalifikowanych należy złożyć prawne potwierdzenie dotyczące ważności, mocy wiążącej i wykonalności gwarancji w formie i o treści zaakceptowanej przez Eurosystem. Potwierdzenie prawne powinno również stwierdzać, że nie jest to gwarancja osobista, wykonalna jedynie przez wierzyciela danej należności kredytowej. Jeśli gwarant jest ustanowiony w innym systemie prawnym niż właściwy dla gwarancji, potwierdzenie prawne musi też stwierdzać, że gwarancja jest ważna i wykonalna na mocy prawa właściwego ze względu na miejsce ustanowienia gwaranta. Potwierdzenie prawne powinno być złożone do wglądu w banku centralnym kraju, którego prawo jest prawem właściwym dla należności kredytowej. Potwierdzenie prawne nie jest potrzebne w przypadku gwarancji wystawionych przez podmioty publiczne uprawnione do nakładania podatków. Wymóg wykonalności podlega przepisom dotyczącym upadłości i niewypłacalności, ogólnym zasadom sprawiedliwości, jak też innym tego rodzaju prawom i zasadom dotyczącym gwaranta i mającym wpływ na prawa wierzyciela w stosunku do gwaranta.

Nierynkowe instrumenty dłużne zabezpieczone detalicznymi kredytami hipotecznymi

Standardy wysokiej jakości kredytowej dla instrumentów dłużnych zabezpieczonych detalicznymi kredytami hipotecznymi (RMBD) muszą być zgodne ze stopniem 2 jakości kredytowej według zharmonizowanej skali ratingowej Eurosystemu(43). Zasady oceny jakości kredytowej dla tych instrumentów dłużnych właściwe dla danego systemu prawnego zostaną określone przez KBC w obowiązującej dokumentacji krajowej.

6.3.4. Kryteria akceptacji systemów oceny kredytowej

Ramowe zasady oceny kredytowej w Eurosystemie (ECAF) opierają się na informacjach z czterech źródeł. Każde ze źródeł może obejmować kilka systemów oceny kredytowej.

Wykaz akceptowanych instytucji ECAI, systemów ICAS i narzędzi ratingowych podmiotów zewnętrznych oraz ich dostawców jest opublikowany w serwisie internetowym EBC (www.ecb.int)(44).

Zewnętrzne instytucje oceny jakości kredytowej

Źródła ECAI obejmują instytucje, których oceny kredytowe mogą być stosowane przez instytucje kredytowe w celu określenia wag ryzyka ekspozycji według dyrektyw CRD(45). Ogólne kryteria akceptacji instytucji ECAI jako źródeł dla celów ECAF są następujące:

- instytucja ECAI musi być oficjalnie uznana przez właściwy unijny organ nadzoru w odniesieniu do krajów strefy euro, w których jej oceny będą wykorzystane, zgodnie z dyrektywami CRD.

- Instytucja ECAI musi spełniać kryteria operacyjne i wymóg odpowiedniego zakresu danych, tak by zapewnia skuteczną realizację zasad ECAF. W szczególności, wykorzystanie ocen jakości kredytowej przyznanych przez taką instytucję jest uwarunkowane udostępnieniem Eurosystemowi informacji na temat tych ocen, jak również informacji umożliwiających porównanie i przyporządkowanie tych ocen do stopni jakości kredytowej określonych w zasadach ECAF i minimalnych wymogów jakości kredytowej, a także monitorowanie trafności wyników (patrz punkt 6.3.5).

Eurosystem zastrzega sobie prawo decyzji, czy zaakceptować daną instytucje ECAI dla celów operacji kredytowych Eurosystemu na podstawie m.in. przeglądu trafności wyników.

Wewnętrzne systemy oceny jakości kredytowej krajowych banków centralnych

Źródła ICAS obejmują obecnie cztery systemy oceny jakości kredytowej, prowadzone przez Deutsche Bundesbank, Banco de España, Banque de France oraz Oesterreichische Nationalbank. Krajowe banki centralne zamierzające opracować własny system ICAS będą podlegać procedurze weryfikacji przez Eurosystem. Systemy ICAS podlegają przeglądom trafności wyników (patrz punkt 6.3.5). Ponadto kontrahent ma obowiązek niezwłocznego informowania krajowego banku centralnego prowadzącego dany system ICAS o wszelkich zdarzeniach kredytowych znanych tylko sobie, w tym o opóźnieniach w spłacie należności przez przedstawionych dłużników.

Dodatkowo w krajach, w których na zabezpieczenie przekazywane są instrumenty dłużne zabezpieczone detalicznymi kredytami hipotecznymi, właściwy krajowy bank centralny wdraża zasady oceny kredytowej dla tej kategorii aktywów zgodne z zasadami ECAF. Takie zasady oceny kredytowej podlegać będą rocznym przeglądom trafności wyników.

Systemy ratingów wewnętrznych

Kontrahent, który zamierza wykorzystać system ratingów wewnętrznych do oceny dłużników, emitentów lub gwarantów kwalifikowanych instrumentów dłużnych musi uzyskać na to zgodę rodzimego banku centralnego. W tym celu kontrahent składa wniosek, do którego dołączone są następujące dokumenty(46):

- Decyzja właściwego organu nadzoru bankowego UE zezwalająca kontrahentowi na korzystanie ze swojego systemu ratingów wewnętrznych na potrzeby wymogów kapitałowych (w formie skonsolidowanej lub jednostkowej) wraz z wszelkimi warunkami korzystania z tego systemu. Decyzja taka nie jest wymagana, jeśli wymienione informacje przesyłane są bezpośrednio przez właściwy organ nadzoru bankowego do właściwego krajowego banku centralnego.

- informacja w sprawie zastosowanej metody przyporządkowania prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania do poszczególnych dłużników oraz dane dotyczące skali ocen i przypisanego do nich prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania w ciągu jednego roku, na podstawie których określa się oceny dopuszczające.

- informacje, które kontrahent ma obowiązek regularnie ogłaszać zgodnie z wymogami dyscypliny rynkowej nałożonymi przez trzeci filar Nowej Umowy Kapitałowej i dyrektywy CRD.

- nazwa i adres właściwego organu nadzoru bankowego i biegłego rewidenta.

Wniosek musi być podpisany przez prezesa zarządu, dyrektora finansowego lub podobnej rangi przedstawiciela kierownictwa kontrahenta, albo przez osobę upoważnioną do składania podpisów w ich imieniu.

Powyższe postanowienia dotyczą wszystkich kontrahentów niezależnie od ich statusu - spółki dominującej, zależnej czy też oddziału - i niezależnie od tego, czy ich system IRB został zaakceptowany przez organy nadzoru w tym samym kraju (w przypadku spółki dominującej i ewentualnie spółek zależnych), czy też w kraju rodzimym spółki dominującej (w przypadku oddziałów i ewentualnie spółek zależnych).

Każdy oddział lub spółka zależna kontrahenta może korzystać z systemu IRB swojej spółki dominującej, jeśli Eurosystem zatwierdził wykorzystanie tego systemu dla celów ECAF.

Kontrahenci używający systemu IRB na zasadach opisanych powyżej podlegają również przeglądom trafności wyników prowadzonym przez Eurosystem (patrz punkt 6.3.5). Oprócz wymogów informacyjnych w tym zakresie kontrahent ma również obowiązek przekazywania następujących informacji z częstotliwością roczną (lub na żądanie właściwego banku centralnego), chyba że wymienione informacje przesyłane są bezpośrednio przez właściwy organ nadzoru bankowego do właściwego banku centralnego:

- ostatnia ocena systemu IRB kontrahenta dokonana przez organ nadzoru kontrahenta, przetłumaczona na język roboczy rodzimego banku centralnego,

- wszelkie zmiany systemu IRB kontrahenta zaproponowane lub narzucone przez organ nadzoru oraz termin ich wdrożenia,

- informacje, które kontrahent ma obowiązek regularnie ogłaszać zgodnie z wymogami dyscypliny rynkowej nałożonymi przez trzeci filar Nowej Umowy Kapitałowej i dyrektywy CRD.

- informacje o właściwym organie nadzoru bankowego i biegłym rewidencie.

Informacja roczna musi być podpisana przez prezesa zarządu, dyrektora finansowego lub podobnej rangi przedstawiciela kierownictwa kontrahenta, albo przez osobę upoważnioną do składania podpisów w ich imieniu. Eurosystem przekazuje kopię informacji właściwemu organowi nadzoru oraz - jeśli dotyczy - biegłemu rewidentowi.

Narzędzia ratingowe podmiotów zewnętrznych

Do źródeł narzędzi ratingowych należą podmioty oceniające jakość kredytową dłużników, stosujące zasadniczo modele ilościowe w sposób systematyczny i mechaniczny i opierające się między innymi na informacjach ze zbadanych sprawozdań finansowych oraz których oceny kredytowe nie są ujawniane publicznie. Podmiot zapewniający narzędzia ratingowe, który chce uczestniczyć w ECAF, musi złożyć wniosek do KBC kraju, w którym jest zarejestrowany, według wzoru dostarczonego przez Eurosystem, uzupełniony o dodatkową dokumentację wymienioną we wzorze wniosku. Kontrahenci chcący skorzystać z określonego dostawcy narzędzi ratingowych dla celów ECAF, który nie jest akceptowany przez Eurosystem, muszą złożyć wniosek do KBC kraju, w którym są zarejestrowani, według wzoru dostarczonego przez Eurosystem, uzupełniony o dodatkową dokumentację wymienioną we wzorze wniosku. Eurosystem podejmuje decyzję, czy zaakceptować dostawcę narzędzi ratingowych, oceniając, czy spełnione zostały kryteria określone przez Eurosystem(47).

Ponadto kontrahent ma obowiązek niezwłocznego informowania dostawców danego narzędzia ratingowego o wszelkich zdarzeniach kredytowych znanych tylko sobie, w tym o opóźnieniach w spłacie należności przez przedstawionych dłużników.

Dostawca narzędzia ratingowego wykorzystywanego w ramach ECAF musi podpisać z Eurosystemem umowę, na mocy której poddaje się procesowi przeglądu trafności wyników(48) (patrz punkt 6.3.5). Dostawca narzędzia ratingowego ma obowiązek utworzenia i utrzymywania infrastruktury niezbędnej dla monitorowania tzw. puli statycznej. Struktura i ocena puli statycznej musi być zgodna z ogólnymi wymogami dotyczącymi monitorowania trafności wyników według zasad ECAF. Dostawca narzędzia ratingowego zobowiązuje się informować Eurosystem o wynikach oceny trafności niezwłocznie po jej przeprowadzeniu. W tym celu dostawcy narzędzi ratingowych sporządzają raporty w sprawie wyników puli statycznej danego narzędzia. Muszą też przechowywać wewnętrzną dokumentację dotyczącą puli statycznej i wyników w zakresie niewykonania zobowiązań przez pięć lat.

6.3.5. Przeglądy trafności wyników systemów oceny kredytowej

Proces przeglądu trafności wyników w ramach ECAF obejmuje coroczne porównanie odsetka występowania przypadków niewykonania zobowiązania odnotowanego w grupie wszystkich kwalifikowanych dłużników (puli statycznej) oraz minimalnego wymogu jakości kredytowej określonego przez Eurosystem na podstawie wartości referencyjnej prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania (PD). Celem przeglądu jest zapewnienie porównywalności ocen kredytowych uzyskanych z różnych systemów i źródeł. Przegląd przeprowadza się po roku od zdefiniowania puli statycznej.

Pierwszym etapem w tym procesie jest coroczne zestawienie przez podmiot zapewniający ocenę kredytową pul statycznych kwalifikowanych dłużników, tzn. pul składających się ze wszystkich dłużników z sektora przedsiębiorstw i sektora publicznego uzyskujących ocenę kredytową z danego systemu, spełniających jeden z następujących warunków:

Pula statycznaWarunek
Pula statyczna dla stopni 1 i 2 jakości kredytowej Pula statyczna dla stopnia 3 jakości kredytowejPD(i,t)(1) ≤ 0,10 %

0,10 % < PD(i,t) ≤ 0,40 %

(1) PD(i,t) określa prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania przyznane przez system oceny kredytowej dłużnikowi i w czasie t.

Wszyscy dłużnicy spełniający jeden z tych warunków na początku okresu t stanowią odpowiednią pulę statyczną w momencie t. Na koniec przewidzianego okresu 12 miesięcy obliczana jest zrealizowana stopa prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązań przez pule statyczne dłużników w momencie t. Co roku dostawcy systemów ratingowych muszą poinformować Eurosystem o liczbie kwalifikowanych dłużników należących do pul statycznych w czasie t oraz liczby tych dłużników z puli statycznej (t), którzy nie wykonali zobowiązań w okresie następnych 12 miesięcy.

Zrealizowana stopa niewykonania zobowiązań w ramach puli statycznej danego systemu oceny kredytowej odnotowana w horyzoncie jednego roku stanowi wkład do procesu przeglądu trafności wyników w ramach ECAF, który obejmuje ocenę trafności w ujęciu rocznym oraz obejmującym kilka okresów. W przypadku znaczącego odchylenia odnotowanej stopy niewykonania zobowiązań w puli statycznej od poziomu zgodnego z minimalnym wymogiem jakości kredytowej w ujęciu rocznym lub wieloletnim Eurosystem konsultuje się z dostawcą systemu ratingowego w celu wyjaśnienia przyczyn tego odchylenia. Procedura ta może spowodować korektę minimalnego wymogu jakości kredytowej obowiązującego dla danego systemu.

Eurosystem może zawiesić lub wykluczyć stosowanie danego systemu oceny kredytowej w przypadku, gdy trafność wyników nie poprawia się przez kilka lat. Wykluczenie systemu oceny kredytowej z ECAF następuje także w przypadku naruszenia zasad ECAF.

6.4. Środki kontroli ryzyka

6.4.1. Zasady ogólne

Środki kontroli ryzyka stosuje się do aktywów zabezpieczających wykorzystywanych w operacjach kredytowych Eurosystemu w celu zabezpieczenia Eurosystemu przed ryzykiem strat finansowych, na wypadek, gdyby aktywa zabezpieczające musiały zostać zrealizowane z powodu niewykonania zobowiązania przez kontrahenta. Środki kontroli ryzyka będące w dyspozycji Eurosystemu przedstawione są w ramce 7.

Eurosystem stosuje określone środki kontroli ryzyka zależnie od rodzaju aktywów zabezpieczających oferowanych przez kontrahenta. Właściwe środki kontroli ryzyka dla aktywów rynkowych i nierynkowych określa EBC. W całej strefie euro środki kontroli ryzyka są zasadniczo zharmonizowane(49) i powinny zapewniać jednolite, przejrzyste i równe warunki dla wszystkich rodzajów aktywów kwalifikowanych.

Eurosystem zastrzega sobie prawo do zastosowania dodatkowych środków kontroli ryzyka, gdyby było to konieczne do zapewnienia odpowiedniej ochrony Eurosystemu przed ryzykiem zgodnie z art. 18 ust. 1 Statutu ESBC. Jeśli wymaga tego ochrona przed ryzykiem, dodatkowe środki kontroli ryzyka, stosowane w sposób jednolity, przejrzysty i równy, mogą zostać użyte także w stosunku do pojedynczych kontrahentów.

RAMKA 7
Środki kontroli ryzyka
Eurosystem stosuje następujące środki kontroli ryzyka:
-Redukcje wartości w wycenie

Eurosystem stosuje redukcje wartości w wycenie aktywów zabezpieczających (haircut). Oznacza to, że wartość aktywów zabezpieczających oblicza się jako wartość rynkową aktywów pomniejszoną o pewien procent.

-Zmienne depozyty zabezpieczające (według wyceny rynkowej)

Eurosystem wymaga, by skorygowana wartość rynkowa aktywów zabezpieczających wykorzystywanych w zasilających w płynność transakcjach odwracalnych nie zmieniała się w czasie. Innymi słowy, jeżeli mierzona regularnie wartość aktywów zabezpieczających spadnie poniżej pewnego poziomu, KBC wezwie kontrahenta do dostarczenia dodatkowych aktywów lub środków pieniężnych (wystosuje wezwanie do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego). Podobnie, jeżeli w wyniku aktualizacji wyceny wartość aktywów zabezpieczających przekroczy określony poziom, kontrahent może odzyskać nadwyżkę aktywów lub środków pieniężnych. (Obliczenia dotyczące wezwań do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego przedstawiono w ramce 8).

-Limity dotyczące wykorzystywania niezabezpieczonych instrumentów dłużnych

Wykorzystywanie niezabezpieczonych instrumentów dłużnych podlega limitom określonym w punkcie 6.4.2.

Jeśli jest to konieczne do zapewnienia odpowiedniej ochrony Eurosystemu przed ryzykiem zgodnie z art. 18 ust. 1 Statutu ESBC, Eurosystem może w każdej chwili zastosować następujące środki kontroli ryzyka:

-Depozyty początkowe

W zapewniających płynność transakcjach odwracalnych Eurosystem może stosować depozyty początkowe. Oznacza to, że kontrahenci muszą przedstawić aktywa zabezpieczające o wartości nie niższej niż kwota płynności zapewnianej przez Eurosystem powiększona o wartość depozytu początkowego.

-Limity w stosunku do emitentów/dłużników lub gwarantów

Eurosystem może stosować dodatkowe limity ryzyka w stosunku do emitentów/dłużników lub gwarantów (oprócz limitów stosowanych do niezabezpieczonych instrumentów dłużnych). Limity te stosuje się również do określonych kontrahentów, zwłaszcza jeśli ich jakość kredytowa wykazuje wysoki stopień korelacji z jakością kredytową zdeponowanych przez nich aktywów zabezpieczających.

-Stosowanie dodatkowych redukcji wartości

Eurosystem może zastosować dodatkowe redukcje wartości, jeżeli jest to konieczne do zapewnienia odpowiedniej ochrony Eurosystemu przed ryzykiem zgodnie z art. 18 ust. 1 Statutu ESBC.

-Dodatkowe gwarancje

Przed zaakceptowaniem pewnych aktywów Eurosystem może żądać dodatkowych gwarancji wystawionych przez podmioty mające dobrą sytuację finansową.

-Wyłączenie

Eurosystem może wyłączyć pewne aktywa z wykorzystania w operacjach polityki pieniężnej. Wyłączenia te mogą być również stosowane do określonych kontrahentów, zwłaszcza jeśli ich jakość kredytowa wykazuje wysoki stopień korelacji z jakością kredytową zdeponowanych przez nich aktywów zabezpieczających.

6.4.2. Środki kontroli ryzyka dla aktywów rynkowych

Zasady kontroli ryzyka dla aktywów rynkowych obejmują następujące główne elementy:

- Kwalifikowane aktywa rynkowe przypisuje się do jednej z pięciu kategorii płynności, w oparciu o klasyfikację emitenta oraz rodzaj aktywów. Klasyfikację do poszczególnych kategorii przedstawia tabela 6.

TABELA 6

Kategorie płynności aktywów rynkowych(50)

Kategoria IKategoria IIKategoria IIIKategoria IVKategoria V
Instrumenty dłużne skarbu państwaInstrumenty dłużne instytucji samorządowych szczebla lokalnego i regionalnegoTradycyjne zabezpieczone obligacje bankoweInstrumenty dłużne instytucji kredytowych (niezabezpieczone)Papiery wartościowe zabezpieczone aktywami
Instrumenty dłużne emitowane przez banki centralne(2)Zabezpieczone obligacje bankowe typu Jumbo(3)Instrumenty dłużne emitowane przez przedsiębiorstwa i pozostałych emitentów(4)Instrumenty dłużne emitowane przez przedsiębiorstwa finansowe inne niż instytucje kredytowe (niezabezpieczone)
Instrumenty dłużne agencji(4)Inne zabezpieczone obligacje bankowe(5)
Ponadnarodowe instrumenty dłużne
(1) W zasadzie kategorię płynności determinuje klasyfikacja emitentów. Wszystkie papiery wartościowe zabezpieczone aktywami zalicza się jednak do kategorii V, niezależnie od klasyfikacji emitenta, zabezpieczone obligacje bankowe typu Jumbo do kategorii II, a tradycyjne zabezpieczone obligacje bankowe oraz inne instrumenty dłużne emitowane przez instytucje kredytowe - do kategorii III i IV.

(2) Certyfikaty dłużne wyemitowane przez EBC oraz instrumenty dłużne wyemitowane przez krajowe banki centralne przed wprowadzeniem euro w odpowiednich państwach członkowskich zalicza się do kategorii I.

(3) Do klasy zabezpieczonych obligacji bankowych typu Jumbo zalicza się jedynie instrumenty o wartości emisji co najmniej 1 mld EUR, dla których co najmniej trzech animatorów rynku systematycznie przedstawia kwotowania do ofert kupna i sprzedaży.

(4) Do II kategorii płynności zalicza się jedynie aktywa rynkowe wyemitowane przez emitentów zaklasyfikowanych przez EBC jako agencje. Aktywa rynkowe wyemitowane przez inne agencje są zaliczane do III lub IV kategorii płynności, zależnie od rodzaju emitenta i aktywów.

(5) Zabezpieczone obligacje, które nie są zgodne z dyrektywą UCITS, w tym strukturyzowane zabezpieczone obligacje i zabezpieczone obligacje wyemitowane przez grupy emitentów zaliczane są do kategorii III.

- Poszczególne instrumenty dłużne podlegają określonym redukcjom wartości w wycenie. Redukcje wartości w wycenie stosuje się poprzez odjęcie pewnego procentu od wartości rynkowej aktywów zabezpieczających. Redukcje wartości w wycenie stosowane do instrumentów dłużnych należących do kategorii I-IV zależą od pozostałego okresu zapadalności i struktury kuponowej instrumentów dłużnych, jak pokazano w tabeli 7 dot. rynkowych instrumentów dłużnych stało- i zerokuponowych.(51).

- Eurosystem ogranicza wykorzystanie niezabezpieczonych instrumentów dłużnych wyemitowanych przez instytucje kredytowe lub jakiekolwiek inne podmioty, z którymi instytucja kredytowa ma bliskie powiązania zdefiniowane w punkcie 6.2.3. Aktywa takie mogą być wykorzystywane przez danego kontrahenta jako zabezpieczenie wyłącznie w zakresie, w jakim wartość przypisana temu zabezpieczeniu przez Eurosystem po zastosowaniu redukcji wartości nie przekracza 10 % łącznej wartości zabezpieczeń złożonych przez tego kontrahenta (z uwzględnieniem redukcji wartości). Ograniczenie to nie ma zastosowania do aktywów, których gwarantem jest podmiot sektora publicznego uprawniony do nakładania podatków, lub gdy wartość takich aktywów z uwzględnieniem redukcji wartości nie przekracza 50 milionów euro. W przypadku połączenia dwóch lub większej liczby emitentów takich aktywów lub ustanowienia między nimi bliskiego powiązania, emitentów tych traktuje się jako jedną grupę emitentów w kontekście tego ograniczenia tylko przez rok od daty połączenia lub ustanowienia bliskiego powiązania.

- Poziom redukcji wartości w wycenie stosowanej do instrumentów dłużnych należących do kategorii V wynosi 16 % bez względu na termin zapadalności i rodzaj kuponu.

- Poszczególne papiery wartościowe zabezpieczone aktywami, zabezpieczone obligacje bankowe (zabezpieczone obligacje bankowe typu Jumbo, tradycyjne zabezpieczone obligacje bankowe i inne zabezpieczone obligacje bankowe) oraz niezabezpieczone instrumenty dłużne instytucji kredytowych, których wycena teoretyczna przebiega zgodnie z punktem 6.5, podlegają dodatkowej redukcji wartości w wycenie (haircut). Redukcję tę stosuje się do ceny teoretycznej poszczególnych instrumentów dłużnych w formie obniżki wartości o 5 %.

- Redukcje wartości w wycenie stosowane do wszystkich instrumentów rynkowych o odwrotnie zmiennej stopie procentowej, które zalicza się do kategorii I-IV, są takie same dla wszystkich klas płynności. Przedstawiono je w tabeli 8.

- Do rynkowych zmiennokuponowych(52) instrumentów dłużnych zaliczonych do kategorii I-IV stosuje się taką samą redukcję wartości, jak do grupy instrumentów stałokuponowych o zapadalności od zera do jednego roku w kategorii płynności, do której należy dany instrument.

- Środki kontroli ryzyka stosowane wobec zaliczanych do kategorii I-IV rynkowych instrumentów dłużnych z więcej niż jednym rodzajem kuponu zależą wyłącznie od płatności kuponowych w okresie do wykupu instrumentu. Wartość redukcji wartości w wycenie w przypadku takiego instrumentu ustala się na poziomie najwyższej redukcji, jaką można zastosować do instrumentów dłużnych z takim samym pozostałym okresem zapadalności, przy czym bierze się pod uwagę płatności kuponowe dowolnego rodzaju, które wystąpią w okresie do wykupu instrumentu.

- W operacjach absorbujących płynność nie stosuje się redukcji wartości w wycenie.

- W zależności od jurysdykcji i krajowych systemów operacyjnych, krajowe banki centralne zezwalają na tzw. pooling, czyli łączenie aktywów zabezpieczających lub wymagają deponowania aktywów wykorzystywanych w poszczególnych transakcjach (tzw. system typu earmarking). W systemach typu pooling kontrahent udostępnia bankowi centralnemu pulę aktywów zabezpieczających wystarczających na pokrycie kredytów uzyskanych z banku centralnego, co oznacza, że poszczególne aktywa nie są przypisane do konkretnych operacji kredytowych. Natomiast w przypadku stosowania systemu typu earmarking do każdej operacji kredytowej są przypisane konkretne, możliwe do zidentyfikowania aktywa.

TABELA 7

Poziomy redukcji wartości w wycenie stosowane do kwalifikowanych aktywów rynkowych

Kategorie płynności
Jakość kredytowaPozostały okres zapadalności (w latach)Kategoria IKategoria II(1)Kategoria III(1)Kategoria IV(1)Kategoria V(1)
kupon stałykupon zerowykupon stałykupon zerowykupon stałykupon zerowykupon stałykupon zerowy
Stopnie 1 i 2 (od

AAA do A-)(2)

0-10,50,51,01,01,51,56,56,516
1-31,51,52,52,53,03,08,59,0
3-52,53,03,54,05,05,511,011,5
5-73,03,54,55,06,57,512,513,5
7-104,04,55,56,58,59,514,015,5
> 105,58,57,512,011,016,517,022,5
Stopień 3

(od BBB+ do BBB-)(2)

0-15,55,56,06,08,08,015,015,0Nie mają statusu

kwalifikowanych

1-36,56,510,511,518,019,527,529,5
3-57,58,015,517,025,528,036,539,5
5-78,08,518,020,528,031,538,543,0
7-109,09,519,522,529,033,539,044,5
> 1010,513,520,029,029,538,039,546,0
(1) Poszczególne papiery wartościowe zabezpieczone aktywami, zabezpieczone obligacje bankowe (zabezpieczone obligacje bankowe typu Jumbo, tradycyjne zabezpieczone obligacje bankowe i inne zabezpieczone obligacje bankowe) oraz niezabezpieczone obligacje bankowe, których wycena teoretyczna przebiega zgodnie z punktem 6.5, podlegają dodatkowej redukcji wartości w wycenie. Redukcję tę stosuje się do wyceny teoretycznej poszczególnych instrumentów dłużnych w formie obniżki wartości o 5 %.

(2) Oceny według zharmonizowanej skali ratingowej Eurosystemu opublikowanej na stronie internetowej EBC (www.ecb.europa.eu).

- Aktywa podlegają codziennej wycenie. Codziennie krajowe banki centralne obliczają wymaganą wartość aktywów zabezpieczających, uwzględniając zmiany w wielkości kwoty pozostających do spłaty kredytów, zasady wyceny przedstawione w punkcie 6.5 oraz wymagane redukcje wartości w wycenie.

- Jeżeli po wycenie aktywa zabezpieczające nie spełniają wymagań skalkulowanych na ten dzień wystosowuje się wezwanie do odpowiedniego uzupełnienia depozytu. W celu zmniejszenia częstotliwości takich wezwań krajowe banki centralne mogą stosować tzw. punkt aktywacji. W takim przypadku punkt aktywacji wynosi 0,5 % dostarczonej kwoty płynności. W zależności od jurysdykcji krajowe banki centralne mogą wymagać, aby wezwania do uzupełnienia depozytów początkowych były wykonywane poprzez dostarczenie dodatkowych aktywów lub wpłatę środków pieniężnych. Oznacza to, że jeżeli wartość rynkowa aktywów zabezpieczających spada poniżej dolnego punktu aktywacji, kontrahenci muszą dostarczyć dodatkowe aktywa (lub środki pieniężne). Analogicznie, jeśli wartość rynkowa aktywów zabezpieczających po aktualizacji wyceny przekracza górny punkt aktywacji, krajowy bank centralny zwraca kontrahentowi nadwyżkę aktywów (lub środków pieniężnych) (patrz ramka 8),

Tabela 8

Poziomy redukcji wartości w wycenie stosowane do kwalifikowanych rynkowych instrumentów o odwrotnie zmiennej stopie procentowej zaliczonych do kategorii I-IV

Jakość kredytowaPozostały okres zapadalności (w latach)Kupon o odwrotnie zmiennej stopie procentowej
Stopnie 1 i 2 (od AAA do A-)0-17,5
1-311,5
3-516,0
5-719,5
7-1022,5
> 1028,0
Stopień 3 (od BBB+ do BBB-)0-121,0
1-346,5
3-563,5
5-768,0
7-1069,0
> 1069,5

- W systemach typu pooling kontrahenci mogą codziennie zamieniać aktywa zabezpieczające.

- W systemach typu earmarking krajowe banki centralne mogą zezwolić na zamianę aktywów zabezpieczających.

- EBC może w dowolnym momencie podjąć decyzję o usunięciu określonych instrumentów dłużnych z publikowanego wykazu kwalifikowanych aktywów rynkowych(53).

RAMKA 8
Kalkulacja wezwania do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego
Całkowitą wielkość kwalifikowanych aktywów J (dla j = 1 do J; wartość Cj,tw czasie t), jaką kontrahent musi dostarczyć na zabezpieczenie zestawu operacji zasilających w płynność I (dla i = 1 do I; kwota Li,t, w czasie t) ustala się według następującego wzoru:
(1)
gdzie:
hjredukcja wartości w wycenie w stosunku do aktywów kwalifikowanych j.
Jeśli τ jest okresem między aktualizacjami wyceny, podstawa wezwania do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego w czasie t + τ wynosi:
(2)
W zależności od cech operacyjnych systemów zarządzania zabezpieczeniami krajowych banków centralnych, w kalkulacji podstawy wezwania do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego krajowe banki centralne mogą również uwzględnić odsetki narosłe od dostarczonej płynności w nierozliczonych operacjach.
Wezwania do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego realizuje się wyłącznie wówczas, gdy podstawa wezwania do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego przekracza pewien poziom punktu aktywacji.
Niech k = 0,5 % oznacza punkt aktywacji. W systemie typu earmarking I = 1),

wezwanie do uzupełnienia depozytu realizuje sie, kiedy:

Mt+τ > k∙ Li,t+τ (kontrahent wpłaca uzupełnienie depozytu zabezpieczającego do krajowego banku centralnego);
Mt+τ < -k∙ Li,t+τ (krajowy bank centralny wypłaca kontrahentowi nadwyżkę depozytu zabezpieczającego).
W systemie typu pooling kontrahent musi wnieść do puli dodatkowe aktywa, gdy:
W przeciwnym przypadku wielkość kredytu śróddziennego dostępną dla kontrahenta w systemie typu pooling można wyrazić następująco:
(jeśli jest to wartość dodatnia)
Zarówno w systemie typu earmarking, jak i w systemie typu pooling wezwania do uzupełnienia depozytów zapewniają, że stosunek przedstawiony w punkcie (1) powyżej zostaje przywrócony.

6.4.3. Środki kontroli ryzyka dla aktywów nierynkowych

Należności kredytowe

Zasady kontroli ryzyka dla kwalifikowanych należności kredytowych obejmują następujące główne elementy:

- Wobec poszczególnych należności kredytowych stosuje się redukcję wartości w wycenie. Redukcje te zależą od pozostałego okresu zapadalności, rodzaju oprocentowania (stałe lub zmienne), kategorii jakości kredytowej i metody wyceny zastosowanej przez KBC (zob. punkt 6.5), jak pokazano w tabeli 9(54).

- Do należności kredytowych o zmiennym oprocentowaniu stosuje się taką samą redukcję wartości w wycenie, jak do należności kredytowych o oprocentowaniu stałym i zapadalności od zera do jednego roku odpowiadających tej samej jakości kredytowej i tej samej metodzie wyceny (wycena oparta na cenie teoretycznej określonej przez KBC lub kwocie pozostałej do spłaty określonej przez KBC). Płatność odsetkową uważa się za instrument o zmiennej stopie, jeśli jest powiązana z referencyjną stopą procentową i jeśli aktualizacja oprocentowania dla tej płatności odbywa się co najmniej raz na rok. Płatności odsetkowe, dla których aktualizacja oprocentowania odbywa się rzadziej niż raz na rok, traktowane są jako płatności o stopie stałej, dla których odnośny okres zapadalności dla celów redukcji wartości jest pozostałym okresem zapadalności danej należności kredytowej.

- Środki kontroli ryzyka stosowane do należności kredytowych z więcej niż jednym rodzajem oprocentowania zależą wyłącznie od rodzaju oprocentowania obowiązującego w pozostałym okresie zapadalności instrumentu. Jeśli w pozostałym okresie zapadalności należności kredytowej będzie obowiązywać więcej niż jeden rodzaj oprocentowania, traktuje się je jako płatności oprocentowanie stałe, a jako okres zapadalności dla celów redukcji wartości przyjmuje się pozostały okres zapadalności należności kredytowej.

- Krajowe banki centralne stosują ten sam punkt aktywacji (jeżeli ma zastosowanie) do realizacji wezwań do uzupełnienia depozytów zabezpieczających dla aktywów rynkowych i nierynkowych.

Nierynkowe instrumenty dłużne zabezpieczone detalicznymi kredytami hipotecznymi

Nierynkowe instrumenty dłużne zabezpieczone detalicznymi kredytami hipotecznymi podlegają redukcji wartości w wycenie w wysokości 24 %.

Tabela 9

Poziomy redukcji wartości w wycenie stosowane do należności kredytowych o oprocentowaniu stałym

Metoda wyceny
Jakość kredytowaPozostały okres zapadalności (w latach)Oprocentowanie stałe i wycena oparta na cenie teoretycznej określonej przez KBCOprocentowanie stałe i wycena oparta na kwocie pozostałej do spłaty określonej przez KBC
Stopnie 1 i 2 (AAA do A-)0-18,010,0
1-311,517,5
3-515,024,0
5-717,029,0
7-1018,534,5
> 1020,544,5
Stopień 3 (BBB+ do BBB-)0-115,517,5
1-328,034,0
3-537,046,0
5-739,051,0
7-1039,555,5
> 1040,564,5

Depozyty terminowe

Depozyty terminowe nie podlegają redukcji wartości.

6.5. Zasady wyceny aktywów zabezpieczających

Określając wartość aktywów zabezpieczających wykorzystanych w transakcjach odwracalnych Eurosystem stosuje następujące zasady:

Aktywa rynkowe

- Dla każdej pozycji rynkowych aktywów kwalifikowanych Eurosystem określa najbardziej reprezentatywne źródło ceny stosowanej przy obliczaniu wartości rynkowej.

- Wartość aktywów rynkowych oblicza się na podstawie najbardziej reprezentatywnej ceny w dniu roboczym poprzedzającym datę wyceny, Jeżeli podawana jest więcej niż jedna cena, stosuje się najniższą z tych cen (zazwyczaj cenę bid), Przy braku ceny reprezentatywnej dla konkretnych aktywów w dniu roboczym poprzedzającym datę wyceny, stosuje się ostatnią cenę giełdową. Jeśli dostępna cena referencyjna pochodzi sprzed ponad pięciu dni lub nie uległa zmianie przez co najmniej pięć dni, Eurosystem określa cenę teoretyczną.

- Wartość rynkową lub teoretyczną instrumentu dłużnego oblicza się razem z narosłymi odsetkami,

- W zależności od różnic w krajowych systemach prawnych i praktyce operacyjnej mogą wystąpić różnice między krajowymi bankami centralnymi w podejściu do strumieni dochodu (np. płatności kuponów) związanych z aktywami, jakie otrzymuje się w okresie realizacji transakcji odwracalnej. Jeżeli strumień dochodu jest przekazywany kontrahentowi zanim nastąpi transfer dochodu, krajowy bank centralny zapewnia, że odpowiednie operacje będą w dalszym ciągu pokryte wystarczająca ilością aktywów zabezpieczających. Krajowe banki centralne dążą do tego, aby skutek ekonomiczny takiego potraktowania strumieni dochodu był taki sam, jak w sytuacji, w której dochód byłby przekazywany kontrahentowi w terminie płatności(55).

Aktywa nierynkowe

Aktywom nierynkowym przypisywana jest wartość odpowiadająca bądź cenie teoretycznej, bądź kwocie do spłacenia.

Jeśli krajowy bank centralny wybiera wycenę odpowiadającą kwocie do spłacenia, aktywa nierynkowe mogą podlegać wyższej redukcji wartości w wycenie (patrz punkt 6.4.3).

6.6. Transgraniczne wykorzystywanie aktywów kwalifikowanych

Kontrahenci Eurosystemu mogą wykorzystywać aktywa kwalifikowane w operacjach transgranicznych, tzn. mogą uzyskiwać środki finansowe z krajowego banku centralnego państwa członkowskiego, w którym są ustanowieni, wykorzystując jako zabezpieczenie aktywa znajdujące się w innym państwie członkowskim. Musi istnieć możliwość wykorzystania aktywów zabezpieczających w operacjach transgranicznych w całej strefie euro do obsługi wszystkich rodzajów operacji, w ramach których Eurosystem zasila w płynność w zamian za aktywa kwalifikowane.

Krajowe banki centralne (i EBC) wypracowały mechanizm zapewniający, że wszystkie aktywa kwalifikowane emitowane/deponowane w strefie euro można wykorzystać na zasadach transgranicznych. Jest to system banków centralnych korespondentów (CCBM), w ramach którego krajowe banki centralne działają wzajemnie dla siebie (i dla EBC) jako powiernicy ("korespondenci") w odniesieniu do aktywów akceptowanych przez ich lokalny system depozytowy lub rozrachunkowy. Szczególne rozwiązania można zastosować w przypadku aktywów nierynkowych tj. należności kredytowych i instrumentów dłużnych zabezpieczonych detalicznymi kredytami hipotecznymi, których nie można przekazywać poprzez system SSS(56). System CCBM można wykorzystać do zabezpieczania wszystkich rodzajów operacji kredytowych Eurosystemu. Oprócz CCBM, do celów transgranicznego przekazania aktywów rynkowych można wykorzystać kwalifikowane powiązania między systemami SSS(57).

6.6.1. System banków centralnych korespondentów (CCBM)

System banków centralnych korespondentów przedstawiono na wykresie 3.

WYKRES 3

System banków centralnych korespondentów

grafika

Wszystkie krajowe banki centralne prowadzą wzajemne rachunki papierów wartościowych do celów transgranicznego wykorzystania kwalifikowanych aktywów. Dokładna procedura CCBM zależy od tego, czy kwalifikowane aktywa przeznaczone są do zabezpieczania poszczególnych transakcji, czy stanowią pulę aktywów zabezpieczających(58):

- W systemie earmarking bezpośrednio po zaakceptowaniu oferty przez krajowy bank centralny państwa członkowskiego, w którym kontrahent jest ustanowiony (tzn. "rodzimy bank centralny"), kontrahent przesyła zlecenie (w razie potrzeby za pośrednictwem własnego powiernika) do systemu SSS w kraju, w którym znajdują się jego aktywa rynkowe, w celu przekazania ich do banku centralnego tego kraju na rachunek rodzimego banku centralnego. Po uzyskaniu od banku centralnego korespondenta informacji o otrzymaniu zabezpieczenia, rodzimy bank centralny przekazuje środki kontrahentowi. Banki centralne nie przekazują środków finansowych dopóki nie upewnią się, że bank centralny korespondent otrzymał aktywa rynkowe kontrahentów. Jeżeli występuje konieczność dotrzymania ostatecznych terminów rozliczeń, kontrahenci mogą wstępnie zdeponować aktywa w bankach centralnych korespondentach na rachunku ich rodzimego banku centralnego z wykorzystaniem procedur CCBM.

- w systemie pooling kontrahent w dowolnym momencie może przekazać aktywa rynkowe do banku centralnego korespondenta na rachunek rodzimego banku centralnego. Po otrzymaniu przez rodzimy bank centralny od banku centralnego korespondenta informacji o otrzymaniu aktywów rynkowych, rodzimy bank centralny dodaje te aktywa do puli kontrahenta.

Na potrzeby aktywów nierynkowych, tj. należności kredytowych i instrumentów dłużnych zabezpieczonych detalicznymi kredytami hipotecznymi, opracowano szczególne procedury ich transgranicznego wykorzystania(59). Jeśli jako transgraniczne zabezpieczenie wykorzystywane są należności kredytowe stosuje się wariant modelu CCBM oparty na przekazaniu tytułu własności, przewłaszczeniu lub zastawie na rzecz rodzimego banku centralnego bądź też na zabezpieczeniu na zbiorze praw lub rzeczy o zmiennym składzie na rzecz banku centralnego korespondenta działającego w roli agenta rodzimego banku centralnego. W celu umożliwienia transgranicznego wykorzystania RMDB wprowadzono inny doraźny wariant, oparty na zabezpieczeniu na zbiorze praw lub rzeczy o zmiennym składzie na rzecz banku centralnego korespondenta działającego w roli agenta rodzimego banku centralnego.

System CCBM jest dostępny dla kontrahentów (zarówno w odniesieniu do aktywów rynkowych, jak i nierynkowych) od godziny 9.00 do 16.00 czasu EBC (środkowoeuropejskiego) każdego dnia roboczego Eurosystemu. Kontrahent zamierzający skorzystać z systemu CCBM musi powiadomić o tym krajowy bank centralny, do którego wnioskuje o kredyt, tzn. swój rodzimy bank centralny, przed godziną 16.00 czasu EBC (środkowoeuropejskiego). Oprócz tego kontrahent musi zapewnić, że zabezpieczenie dla operacji polityki pieniężnej zostanie przekazane na rachunek banku centralnego korespondenta najpóźniej do godziny 16.45 czasu EBC (środkowoeuropejskiego). Zlecenia lub transfery dokonane z przekroczeniem tego ostatecznego terminu będą uznawane wyłącznie w stosunku do kredytu udzielanego następnego dnia roboczego. Jeśli kontrahenci przewidują potrzebę skorzystania z systemu CCBM w późniejszych godzinach, powinni, o ile to możliwe, dostarczyć aktywa z góry (tzn. wstępnie je zdeponować). W wyjątkowych okolicznościach lub kiedy jest to uzasadnione względami polityki pieniężnej, EBC może podjąć decyzję o przedłużeniu czasu zamknięcia systemu CCBM do czasu zamknięcia systemu TARGET2.

WYKRES 4

Powiązania pomiędzy systemami rozrachunku papierów wartościowych

grafika

6.6.2. Powiązania pomiędzy systemami rozrachunku papierów wartościowych

Oprócz systemu CCBM do celów ponadgranicznego transferu aktywów rynkowych można wykorzystać kwalifikowane powiązania między unijnymi systemami SSS.

Bezpośrednie lub pośrednie powiązanie między dwoma systemami SSS umożliwia uczestnikowi jednego systemu SSS posiadanie papierów wartościowych wyemitowanych w innym systemie SSS bez konieczności bycia uczestnikiem tego drugiego systemu SSS(60). Przed skorzystaniem z tych powiązań dla transferu zabezpieczenia dla celów operacji kredytowych Eurosystemu, muszą one zostać ocenione i zatwierdzone zgodnie ze standardami stosowania systemów SSS w Unii Europejskiej(61)(62).

Z punktu widzenia Eurosystemu system CCBM i powiązania między unijnymi systemami SSS pełnią tę samą rolę, mianowicie umożliwiają kontrahentom wykorzystanie zabezpieczenia na zasadach transgranicznych, tzn. oba systemy umożliwiają kontrahentom wykorzystanie zabezpieczenia do uzyskania kredytu z ich rodzimego banku centralnego, nawet jeżeli to zabezpieczenie zostało wyemitowane w systemie SSS innego kraju. System CCBM i powiązania między systemami SSS spełniają tę funkcję w różny sposób. W systemie CCBM współpraca transgraniczna zachodzi między krajowymi bankami centralnymi, które pełnią wobec siebie funkcję powierników. Przy wykorzystaniu powiązań, współpraca transgraniczna zachodzi między systemami SSS, które otwierają sobie wzajemnie rachunki zbiorcze. Aktywa zdeponowane w banku centralnym korespondencie można wykorzystać wyłącznie do celów zabezpieczenia operacji kredytowych Eurosystemu. Aktywa posiadane poprzez powiązania można wykorzystać dla operacji kredytowych Eurosystemu, jak również dla innych celów określonych przez kontrahenta. Wykorzystując powiązania między systemami SSS, kontrahenci trzymają aktywa na własnych rachunkach w swoich rodzimych systemach SSS i nie potrzebują powiernika.

6.7. Przyjmowanie zabezpieczeń denominowanych w walutach innych niż euro w sytuacjach awaryjnych

W pewnych sytuacjach Rada Prezesów może podjąć decyzję, by przyjmować jako zabezpieczenie pewne rynkowe instrumenty dłużne wyemitowane przez instytucje rządowe szczebla centralnego jednego lub kilku państw grupy G-10 spoza strefy euro w walutach krajowych. Po podjęciu takiej decyzji trzeba będzie sprecyzować właściwe kryteria, po czym poinformować kontrahentów o procedurach przyjętych do wyboru i przekazywania na zabezpieczenie zagranicznych aktywów, wskazując źródła i zasady wyceny, środki kontroli ryzyka oraz procedury rozliczeniowe.

O ile nie narusza to postanowień punktu 6.2.1, aktywa takie mogą być zdeponowane/zarejestrowane (wyemitowane), utrzymywane i rozliczane poza EOG, oraz mogą, jak wspomniano powyżej, być denominowane w walutach innych niż euro. Kontrahenci mogą korzystać w tym zakresie jedynie z aktywów będących ich własnością.

Kontrahenci będący oddziałami instytucji kredytowych zlokalizowanych poza EOG i Szwajcarią nie mogą wykorzystywać takich aktywów jako zabezpieczenia.

______

(1) Absorbujące płynność bezwarunkowe i odwracalne operacje otwartego rynku są również oparte na aktywach zabezpieczających. W przypadku aktywów zabezpieczających wykorzystywanych w absorbujących płynność odwracalnych operacjach otwartego rynku kryteria kwalifikujące są identyczne z kryteriami stosowanymi do aktywów zabezpieczających wykorzystywanych w analogicznych operacjach zasilających w płynność. Jednakże w operacjach absorbujących nie stosuje się redukcji w wycenie.

(2) W czasie okresu przejściowego do dnia 31 grudnia 2011 r. w przypadku szczególnej podgrupy aktywów rynkowych - należności z tytułu kredytów - niektóre kryteria kwalifikujące i operacyjne mogą być różne w różnych krajach strefy euro (patrz: punkt 6.2.2.)

(3) Wykaz jest publikowany i uaktualniany codziennie w serwisie internetowym EBC (www.ecb.int). Aktywa rynkowe wyemitowane przez przedsiębiorstwa nie posiadające ratingu nadanego przez zewnętrzną instytucję oceny kredytowej (instytucja ECAI) dla danej emisji, emitenta lub gwaranta nie są uwzględnione w publicznym wykazie kwalifikowanych aktywów rynkowych. W przypadku takich instrumentów dłużnych ich kwalifikacja zależy od oceny jakości kredytowej dokonanej przez źródło oceny kredytowej wybrane przez danego kontrahenta zgodnie z zasadami ECAF dotyczącymi należności kredytowych, przedstawionymi w punkcie 6.3.3

(4) Do aktywów kwalifikowanych nie zalicza się obligacji z gwarancjami lub podobnymi prawami.

(5) Dyrektywa Rady nr 85/611/EWG z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (Dz. U. L 375 z 31 grudnia 1985, str.3), wraz z ostatnimi zmianami wprowadzonymi dyrektywą nr 2005/1/WE (Dz.U. L 79 z 24 marca 2005 r., str. 9).

(6) Wymóg ten nie wyklucza papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami, w przypadku których struktura emisji obejmuje dwie spółki celowe, dla których spełniony jest wymóg prawdziwej sprzedaży (true sale) w taki sposób, że instrumenty dłużne emitowane przez drugą spółkę celową są zabezpieczone bezpośrednio lub pośrednio na pierwotnej puli aktywów, a wszystkie przepływy pieniężne z aktywów wywołujących przepływ środków pieniężnych są przekazywane do tej drugiej spółki celowej.

(7) Ograniczenie to nie obejmuje swapów stosowanych w transakcjach dotyczących papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami stosowanych wyłącznie w celu zabezpieczenia (hedging) tych transakcji.

(8) Papiery wartościowe zabezpieczone aktywami, które znajdują się na liście kwalifikowanych aktywów rynkowych od dnia 10 października 2010, są zwolnione z tego wymogu i pozostają kwalifikowane do 9 października 2011.

(9) Od dnia 1 stycznia 2007 r. międzynarodowe dłużne papiery wartościowe na globalnego okaziciela wyemitowane przez Euroclear Bank (Belgia) oraz Clearstream Banking Luxembourg należące do międzynarodowego centralnego depozytu papierów wartościowych (MCDPW), aby spełniać kryteria kwalifikacji, muszą być wyemitowane w formie tzw. nowych globalnych skryptów dłużnych (new global notes) i zdeponowane u wspólnego powiernika (common safekeeper) będącego MCDPW lub - jeśli dotyczy - w centralnym depozycie papierów wartościowych (CDPW) spełniającym minimalne standardy określone przez EBC. Międzynarodowe papiery wartościowe na globalnego okaziciela wyemitowane w formie klasycznych globalnych skryptów dłużnych (classical global notes) przed dniem 1 stycznia 2007 r. i zamienne (fungible) papiery wartościowe wyemitowane pod tym samym kodem ISIN w tym samym terminie lub później zachowują status aktywów kwalifikowanych do swojego terminu zapadalności. Od dnia 30 września 2010 r. globalne międzynarodowe dłużne papiery wartościowe wyemitowane przez Euroclear Bank (Belgia) oraz Clearstream Banking Luxembourg należące do MCDPW, aby spełniać kryteria kwalifikacji, muszą być wyemitowane w ramach nowej struktury powierniczej przewidzianej dla międzynarodowych dłużnych papierów wartościowych. Globalne międzynarodowe dłużne papiery wartościowe wyemitowane do tego dnia włącznie zachowują status aktywów kwalifikowanych do swojego terminu zapadalności. Międzynarodowe dłużne papiery wartościowe wyemitowane w formie indywidualnych skryptów dłużnych po dniu 30 września 2010 r. utracą status aktywów kwalifikowanych. Międzynarodowe dłużne papiery wartościowe wyemitowane w formie indywidualnych skryptów dłużnych do tego dnia włącznie zachowają status aktywów kwalifikowanych do swojego terminu zapadalności.

(10) Przedsiębiorstwa są zdefiniowane w Europejskim Systemie Rachunków Narodowych i Regionalnych z 1995 r. (ESA 95).

(11) Opis standardów wykorzystania kwalifikowanych systemów SSS w strefie euro i uaktualniony wykaz kwalifikowanych powiązań między tymi systemami można znaleźć w serwisie internetowym EBC (www.ecb.int).

(12) Dz.U. L 145 z 30 kwietnia 2004 r., str. 1.

(13) Wykaz akceptowanych rynków nieregulowanych jest publikowany na stronach internetowych EBC (www.ecb.int) i aktualizowany nie rzadziej niż raz do roku.

(14) Terminy "bezpieczeństwo", "przejrzystość" i "dostępność" są definiowane przez Eurosystem wyłącznie z punktu widzenia funkcji zarządzania zabezpieczeniami Eurosystemu. Proces selekcji nie ma na celu dokonania oceny obiektywnej jakości poszczególnych rynków. Powyższe zasady należy rozumieć następująco: przez "bezpieczeństwo" rozumie się pewność transakcji, zwłaszcza pewność co do ważności i wykonalności transakcji. "Przejrzystość" oznacza brak utrudnień w dostępnie do informacji w sprawie regulaminu i zasad operacyjnych danego rynku, właściwości finansowych aktywów, mechanizmu określania ceny oraz cen i ilości aktywów (kwotowań, stóp procentowych, wolumenu obrotów, wartości w obiegu itp.). "Dostępność" odnosi się do możliwości uczestniczenia w danym rynku przez Eurosystem i dostępu do niego; rynek jest dostępny dla celów zarządzania zabezpieczeniami, jeśli jego regulamin i zasady operacyjne umożliwiają Eurosystemowi uzyskanie informacji i prowadzenie transakcji zawsze, kiedy zajdzie taka potrzeba.

(15) Aktywa rynkowe, które zostały przyjęte jako aktywa z listy drugiej, wyemitowane przed dniem 31 maja 2007 r. i znajdujące się w obrocie na rynkach nieregulowanych obecnie spełniających wymogi Eurosystemu dotyczące bezpieczeństwa i dostępności, ale nie przejrzystości, zachowują status aktywów kwalifikowanych do dnia 31 grudnia 2010 r., pod warunkiem że spełniają pozostałe kryteria kwalifikujące, a po tej dacie przestają być kwalifikowane. Nie dotyczy to niemających pokrycia aktywów rynkowych (uncovered marketable assets) wyemitowanych przez instytucje kredytowe, które zostały przyjęte jako aktywa z listy drugiej, i które z dniem 31 maja 2007 r. przestały być kwalifikowane.

(16) Kraje grupy G-10, które nie wchodzą w skład EOG to obecnie Stany Zjednoczone, Kanada, Japonia i Szwajcaria.

(17) Aktywa rynkowe wyemitowane przed dniem 1 stycznia 2007 r. przez podmiot, który nie jest ustanowiony w EOG, albo w jednym z krajów grupy G10 niewchodzącym w skład EOG, ale gwarantowane przez podmiot ustanowiony w EOG, zachowują status aktywów kwalifikowanych do dnia 31 grudnia 2011 r., pod warunkiem że spełniają pozostałe kryteria kwalifikujące i wymogi odnoszące się do gwarancji określone w pkt 6.3.2, a po tej dacie przestają być kwalifikowane.

(18) Wyrażony w euro albo w krajowych denominacjach euro.

(19) Od 1 dnia stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2011 r. w odniesieniu do należności kredytowych obowiązywać będzie system przejściowy pozwalający każdemu z KBC na określenie minimalnej wielkości należności kredytowych kwalifikujących się do wykorzystania jako zabezpieczenie, z wyłączeniem wykorzystania transgranicznego, oraz ewentualnych opłat transakcyjnych. Od dnia 1 stycznia 2012 r. obowiązywać będzie system całkowicie zunifikowany.

(20) Termin "należności kredytowe" oznacza kredyty bankowe. Za ekwiwalenty należności kredytowych uznaje się również Schuldscheindarlehen oraz holenderskie rejestrowane należności sektora prywatnego od budżetu państwa objęte gwarancją rządową (np. należności kas mieszkaniowych).

(21) Zgodnie z definicją w ESA 95.

(22) Zob. przypis 20 w tym rozdziale.

(23) Obecnie jedynym instrumentem należącym do tej kategorii aktywów są irlandzkie weksle własne zabezpieczone hipoteką.

(24) Zob. przypis 20 w tym rozdziale.

(25) W przypadku wykorzystania przez kontrahenta aktywów, których ze względu na tożsamość z emitentem/dłużnikiem/gwarantem lub istnienie bliskich powiązań nie może wykorzystać lub nadal wykorzystywać na zabezpieczenie niespłaconego kredytu, jest on zobowiązany do niezwłocznego powiadomienia o tym odpowiedniego krajowego banku centralnego. Aktywa w następnym terminie wyceny są wyceniane w kwocie zero, co może spowodować wystosowanie wezwania do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego (patrz załącznik 6). Kontrahent musi wycofać te aktywa w najbliższym możliwym terminie.

(26) Strukturyzowane obligacje bankowe zabezpieczone mieszkaniowymi kredytami hipotecznymi złożone przed dniem 10 października 2010 r., które nie spełniają tych kryteriów, mogą być nadal wykorzystywane do dnia 31 marca 2011 r. Strukturyzowane obligacje bankowe zabezpieczone komercyjnymi kredytami hipotecznymi złożone przed dniem 1 lutego 2011 r., które nie spełniają tych kryteriów, mogą być nadal wykorzystywane do dnia 31 marca 2011 r.

(27) Zharmonizowana skala ratingowa Eurosystemu jest publikowana na stronie internetowej EBC (www.ecb.europa.eu). Ocena na poziomie stopnia 3 jakości kredytowej oznacza minimalny długoterminowy rating "BBB-" w klasyfikacji Fitch lub Standard & Poor's, "Baa3" w klasyfikacji Moody's lub "BBB" w klasyfikacji DBRS.

(28) Dyrektywy CRD obejmują dyrektywę 2006/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. dotyczącą objęcia i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe (wersja przekształcona) (Dz.U. L 177 z 30.6.2006, s. 1) oraz dyrektywę 2006/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. dotyczącą wymogu adekwatności kapitałowej firm inwestycyjnych i instytucji kredytowych (przekształcenie) (Dz.U. L 177 z 30.6.2006, s. 201).

(29) "Potrójne A" oznacza co najmniej długoterminowy rating "AAA" w klasyfikacji Fitch, Standard & Poor's lub DBRS albo "Aaa" w klasyfikacji Moody's, albo jeżeli nie są one dostępne, krótkoterminowy rating "F1+" w klasyfikacji Fitch lub "A-1+" w klasyfikacji Standard & Poor's lub "R-1H" w klasyfikacji DBRS.

(30) "Jedno A" oznacza co najmniej długoterminowy rating "A-" w klasyfikacji Fitch lub Standard & Poor's, "A3" w klasyfikacji Moody's lub "AL" w klasyfikacji DBRS.

(31) W przypadku kilku potencjalnie sprzecznych ocen nadanych przez instytucje ECAI temu samemu emitentowi/dłużnikowi/gwarantowi przyjmuje się najlepszą dostępną ocenę.

(32) Wymogi wysokiej jakości kredytowej dotyczące zabezpieczonych obligacji bankowych wyemitowanych od dnia 1 stycznia 2008 r. są ocenianie na podstawie wymienionego wyżej zbioru kryteriów. Zabezpieczone obligacje bankowe wyemitowane przed 1 stycznia 2008 r. uznaje się za spełniające wymóg wysokiej jakości kredytowej, o ile ściśle odpowiadają kryteriom ustanowionym w art. 22 ust. 4 dyrektywy UCITS.

(33) Informacja ta jest publikowana w serwisie internetowym EBC (www.ecb.int).

(34) Jeśli chodzi o drugą ocenę instytucji ECAI, ocena kredytowa w momencie emisji dotyczy oceny kredytowej wydanej lub opublikowanej po raz pierwszy przez tę instytucję.

(35) Krajowym bankiem centralnym zgłaszającym dane aktywa jest zazwyczaj bank centralny kraju, w którym dane aktywa są dopuszczone do obrotu lub znajdują się w obrocie na akceptowanym rynku. W sytuacji notowania wielokrotnego wszelkie pytania należy kierować do centrum informacji o aktywach kwalifikowanych EBC (Eligible-Assets.hotline@ecb.int).

(36) Wykaz jednostek należących do tych trzech klas wraz z kryteriami klasyfikacji emitentów, dłużników lub gwarantów ma zostać udostępniony - wraz z linkami do odpowiednich serwisów internetowych krajowych organów nadzoru - na stronach internetowych Europejskiego Komitetu Organów Nadzoru Bankowego (Committee of European Banking Supervisors - CEBS): http://www.cebs.org/SD/Rules_AdditionalInformation.htm

(37) Zob. przypis 12 w tym rozdziale.

(38) W przypadku aktywów rynkowych emitowanych przez przedsiębiorstwa i nieposiadających ratingu nadanego przez akceptowaną instytucję ECAI wymóg ten dotyczy oceny jakości kredytowej emitenta.

(39) Zob. przypis 34 w tym rozdziale.

(40) Zob. przypis 30 w tym rozdziale.

(41) Jeżeli kontrahent wybrał jako źródło oceny kredytowej instytucję ECAI, może przyjąć najlepszą z dostępnych ocen (zob. przypis 34 w tym rozdziale).

(42) Minimalny wymóg jakości kredytowej dla poszczególnych systemów oceny kredytowej może zostać skorygowany w następstwie przeglądu trafności wyników (patrz punkt 6.3.5).

(43) Zgodnie ze zharmonizowaną skalą ratingową Eurosystemu publikowaną na stronie internetowej EBC (www.ecb.europa.eu).

(44) Eurosystem publikuje te informacje wyłącznie w związku z prowadzonymi przez siebie operacjami kredytowymi i nie ponosi odpowiedzialności za ocenę akceptowanych systemów oceny kredytowej.

(45) Na rynkach finansowych instytucje ECAI nazywane są potocznie agencjami ratingowymi.

(46) W razie potrzeby należy przedstawić tłumaczenie wymienionych dokumentów na język roboczy rodzimego krajowego banku centralnego.

(47) Kryteria akceptacji znajdują się na stronie internetowej EBC (www.ecb.europa.eu).

(48) Kontrahent ma obowiązek niezwłocznego informowania dostawcy narzędzia ratingowego o wszelkich zdarzeniach kredytowych, które mogą świadczyć o pogorszeniu jakości kredytowej.

(49) Z powodu różnic operacyjnych w poszczególnych państwach członkowskich mogą wystąpić pewne różnice co do obowiązujących środków kontroli ryzyka. Na przykład w przypadku procedur dostarczania aktywów zabezpieczających przez kontrahentów do krajowych banków centralnych (w formie puli zabezpieczeń złożonej jako zastaw w krajowym banku centralnym lub umowy z przyrzeczeniem odkupu opartej na konkretnych aktywach określonych dla każdej transakcji) mogą wystąpić niewielkie różnice w odniesieniu do terminu wyceny i innych cech operacyjnych zasad kontroli ryzyka. Ponadto w przypadku aktywów nierynkowych mogą występować różnice w precyzji wyceny, przekładające się na ogólny poziom redukcji wartości w wycenie (zob. punkt 6.4.3).

(50) W zasadzie kategorię płynności determinuje klasyfikacja emitentów. Wszystkie papiery wartościowe zabezpieczone aktywami zalicza się jednak do kategorii V, niezależnie od klasyfikacji emitenta, zabezpieczone obligacje bankowe typu Jumbo do kategorii II, a tradycyjne zabezpieczone obligacje bankowe oraz inne instrumenty dłużne emitowane przez instytucje kredytowe - do kategorii III i IV.

(51) Poziomy wartości redukcji w wycenie zastosowane do stałokuponowych instrumentów dłużnych stosuje się również do instrumentów dłużnych, których kupon jest powiązany ze zmianą ratingu samego emitenta lub z obligacjami indeksowanymi wskaźnikiem inflacji.

(52) Płatność kuponowa jest uznawana za instrument o zmiennej stopie, jeśli kupon jest powiązany z referencyjną stopą procentową i jeśli aktualizacja oprocentowania odbywa się co najmniej raz na rok. Płatności kuponowe, dla których aktualizacja oprocentowania odbywa się rzadziej niż raz na rok, traktowane są jako płatności o stopie stałej, dla których odnośny okres zapadalności dla celów redukcji wartości jest pozostałym okresem zapadalności instrumentu dłużnego.

(53) Jeżeli w momencie wykreślenia z wykazu kwalifikowanych aktywów rynkowych dany instrument dłużny jest wykorzystywany w operacjach kredytowych Eurosystemu, będzie musiał być niezwłocznie wycofany.

(54) Redukcję wartości w wycenie należności kredytowych o oprocentowaniu stałym stosuje się także do należności kredytowych, których oprocentowanie jest powiązane ze stopą inflacji.

(55) Krajowe banki centralne mogą podjąć decyzję o nieakceptowaniu jako aktywów zabezpieczających w transakcjach odwracalnych instrumentów dłużnych o strumieniu dochodu (np. płatność kuponu) przypadającym w okresie do terminu zapadalności operacji polityki pieniężnej (patrz punkt 6.2.3).

(56) Szczegółowe informacje można znaleźć w broszurze pt. "System banków centralnych korespondentów (CCBM). Procedury dla kontrahentów Eurosystemu", dostępnej w serwisie internetowym EBC (www.ecb.int).

(57) Kwalifikowane aktywa można wykorzystać poprzez rachunek banku centralnego w systemie SSS zlokalizowany w innym kraju niż dany bank centralny, jeżeli Eurosystem zatwierdził korzystanie z takiego rachunku. Od 1999 r. De Nederlandsche Bank uzyskał zezwolenie na korzystanie ze swojego rachunku w Euroclear Belgium w celu rozliczania transakcji dotyczących zabezpieczeń w formie euroobligacji wyemitowanych w tym międzynarodowym CDPW. Od sierpnia 2000 r. bank centralny Irlandii uzyskał zezwolenie na otwarcie takiego rachunku w Euroclear. Z rachunku tego można korzystać dla wszystkich kwalifikowanych aktywów utrzymywanych w Euroclear, tzn. łącznie z aktywami kwalifikowanymi przekazanymi do Euroclear przez kwalifikowane powiązania.

(58) Zob. przypis 48 w tym rozdziale.

(59) Zob. przypis 48 w tym rozdziale.

(60) Powiązanie między dwoma systemami SSS obejmuje zestaw procedur i uzgodnień umożliwiający transgraniczny przekaz papierów wartościowych w procesie zapisów księgowych. Powiązanie polega na otwarciu zbiorczego rachunku jednego systemu SSS (inwestora) w innym systemie SSS (emitenta). Powiązanie bezpośrednie oznacza, że między danymi dwoma systemami SSS nie ma żadnego pośrednika. Do celów transgranicznego transferu papierów wartościowych na rzecz Eurosystemu można również wykorzystać pośrednie powiązania między systemami SSS. Powiązanie pośrednie obejmuje ustalenia umowne i techniczne pozwalające dwóm systemom SSS nie posiadającym bezpośredniego łącza na wymianę transakcji papierami wartościowymi lub transfer za pośrednictwem trzeciego systemu SSS.

(61) Uaktualniony wykaz kwalifikowanych powiązań można znaleźć w serwisie internetowym EBC (www.ebc.int).

(62) Patrz publikacja pt. "Standards for the use of EU securities settlement systems in ESCB credit operations (Standardy wykorzystania systemów rozrachunku papierów wartościowych UE w operacjach kredytowych ESBC)", Europejski Instytut Walutowy, styczeń 1998 r. dostępna w serwisie internetowym EBC (www.ecb.int).

ROZDZIAŁ  7

REZERWA OBOWIĄZKOWA(1)

7.1. Charakterystyka ogólna

EBC wymaga od instytucji kredytowych utrzymywania rezerw obowiązkowych na rachunkach w krajowych bankach centralnych w ramach systemu rezerwy obowiązkowej Eurosystemu. Ramy prawne tego systemu są ustanowione w art. 19 Statutu ESBC, rozporządzeniu Rady (WE) nr 2531/98 z dnia 23 listopada 1998 r. dotyczącym stosowania stóp rezerw obowiązkowych przez Europejski Bank Centralny(2) i rozporządzeniu (WE) Europejskiego Banku Centralnego nr 1745/2003 dotyczącym stosowania rezerw obowiązkowych (EBC/2003/9)(3). Stosowanie rozporządzenia EBC/2003/9 zapewnia jednorodność zasad i warunków systemu rezerwy obowiązkowej Eurosystemu w całej strefie euro.

Wielkość rezerwy obowiązkowej, jaka ma być utrzymywana przez poszczególne instytucje ustala się w stosunku do podstawy naliczania rezerwy. System rezerwy obowiązkowej Eurosystemu umożliwia kontrahentom korzystanie z możliwości uśredniania rezerw, co oznacza, że zgodność rezerwy wymaganej z utrzymywaną ustala się na podstawie średniej arytmetycznej sald na koniec dnia na rachunkach w krajowym banku centralnym w okresie utrzymywania rezerwy. Utrzymywane przez instytucje rezerwy obowiązkowe są oprocentowane według stopy procentowej podstawowych operacji refinansujących Eurosystemu. System rezerwy obowiązkowej Eurosystemu spełnia przede wszystkim następujące funkcje monetarne. Stabilizacja stóp procentowych rynku pieniężnego

Przepisy uśredniające systemu rezerwy obowiązkowej Eurosystemu mają na celu stabilizację stóp procentowych na rynku pieniężnym, stanowiąc bodziec dla instytucji do łagodzenia skutków przejściowych wahań płynności.

- Kreacja lub pogłębienie strukturalnego niedoboru płynności

- System rezerwy obowiązkowej Eurosystemu kreuje lub pogłębia strukturalny niedobór płynności. Działanie takie pomaga zwiększyć skuteczność działania Eurosystemu jako dostawcy płynności.

W zakresie rezerw obowiązkowych EBC jest obowiązany działać zgodnie z celami Eurosystemu określonymi w art. 127 Traktatu i art. 2 Statutu ESBC, co oznacza, między innymi, zasadę niepowodowania znacznego niepożądanego przemieszczania lub odpływu zasobów pieniężnych.

7.2. Instytucje podlegające systemowi rezerwy obowiązkowej

Zgodnie z art. 19 ust. 1 Statutu ESBC, EBC wymaga od instytucji kredytowych ustanowionych w państwach członkowskich utrzymywania odpowiedniego poziomu rezerw obowiązkowych. Oznacza to, że działające w strefie euro oddziały instytucji kredytowych niezarejestrowanych w strefie euro również objęte są systemem rezerw obowiązkowych Eurosystemu. Nie podlegają mu natomiast utworzone poza strefą euro oddziały instytucji kredytowych zarejestrowanych w strefie euro.

Instytucja jest automatycznie zwalniana z obowiązku utrzymywania rezerwy obowiązkowej z dniem rozpoczęcia okresu utrzymywania rezerw, w którym cofnięto jej pozwolenie na działalność lub z niego zrezygnowała, albo w którym organ sądowy lub inny właściwy organ państwa członkowskiego podjął decyzję o wszczęciu wobec niej postępowania likwidacyjnego. Zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 2531/98 i rozporządzeniem EBC/2003/9, EBC może również zwolnić niektóre instytucje z obowiązków w ramach systemu rezerw obowiązkowych Eurosystemu, przy zachowaniu zasady braku dyskryminacji, z powodu prowadzonej reorganizacji, zamrożenia środków lub zastosowania przez UE na mocy art. 75 Traktatu lub przez państwo członkowskie innych środków ograniczając możliwość korzystania z funduszy tych podmiotów, lub z powodu tymczasowej lub stałej utraty dostępu do operacji otwartego rynku lub operacji kredytowo-depozytowych Eurosystemu na mocy decyzji Rady Prezesów EBC, jak również jeżeli obciążenie danych instytucji tymi obowiązkami nie prowadziłoby do realizacji celów systemu rezerw obowiązkowych Eurosystemu. Jeśli decyzja taka zapada ze względu na cele systemu rezerw obowiązkowych Eurosystemu, EBC bierze pod uwagę jedno lub kilka z poniższych kryteriów:

- instytucja jest uprawniona wyłącznie do realizacji zadań specjalnego przeznaczenia,

- instytucję obowiązuje zakaz aktywnego prowadzenia czynności bankowych w konkurencji z innymi instytucjami kredytowymi, lub

- instytucja jest zobowiązana przepisami prawa do przeznaczania wszystkich swoich depozytów na cele związane ze wsparciem rozwoju regionalnego lub międzynarodowego.

EBC sporządza i prowadzi wykaz instytucji objętych systemem rezerw obowiązkowych Eurosystemu. EBC publikuje również wykaz wszystkich instytucji zwolnionych z obowiązków w ramach tego systemu z powodów innych niż reorganizacja czy zamrożenie funduszy, lub zastosowanie na mocy art. 75 Traktatu przez Unię Europejską lub państwo członkowskie innych środków ograniczających możliwość korzystania z funduszy tych podmiotów, lub z powodu tymczasowej lub stałej utraty dostępu do operacji otwartego rynku lub operacji kredytowo-depozytowych Eurosystemu na mocy decyzji Rady Prezesów EBC(4). Kontrahenci mogą uwzględniać te listy, określając, czy ich zobowiązania zostały zaciągnięte wobec instytucji podlegającej obowiązkowi utrzymywania rezerwy obowiązkowej. Wykazy te, publikowane po zamknięciu ostatniego dnia roboczego Eurosystemu w każdym miesiącu kalendarzowym, służą do obliczania podstawy naliczania rezerwy na okres utrzymywania rezerw zaczynający się w miesiącu kalendarzowym przypadającym dwa miesiące później. Na przykład wykaz opublikowany pod koniec lutego będzie obowiązywać przy ustalaniu podstawy naliczania rezerwy na okres utrzymywania rezerw zaczynający się w kwietniu.

7.3. Określanie rezerwy obowiązkowej

Podstawa naliczania i stopa rezerwy

Podstawę naliczania rezerwy obowiązkowej danej instytucji określa się w odniesieniu do pozycji jej bilansu. Dane bilansowe przekazywane są krajowym bankom centralnym w ramach ogólnej statystyki pieniężnej i bankowej EBC (patrz punkt 7.5)(5). W przypadku instytucji podlegających wymogom pełnej sprawozdawczości, do ustalenia podstawy naliczania rezerwy na okres utrzymywania rozpoczynający się w miesiącu kalendarzowym przypadającym dwa miesiące później wykorzystuje się dane bilansowe na koniec bieżącego miesiąca kalendarzowego. Na przykład podstawa naliczania rezerwy obliczona na podstawie bilansu na koniec lutego będzie stosowana do obliczania poziomu rezerwy obowiązkowej danego kontrahenta w okresie utrzymywania rezerwy zaczynającym się w kwietniu.

Zasady sprawozdawczości w zakresie statystyki pieniężnej i bankowej EBC obejmują możliwość zwolnienia małych instytucji z pewnych obowiązków sprawozdawczych. Instytucje, do których stosuje się ten przepis muszą przekazywać jedynie ograniczony zestaw danych bilansowych co kwartał (dane w układzie kwartalnym) w terminie, który jest dłuższy niż termin przewidziany dla większych instytucji. W przypadku tych instytucji dane bilansowe za konkretny kwartał wykorzystuje się do ustalenia, z przesunięciem dwóch miesięcy, podstawy naliczania rezerwy na kolejne trzy okresy utrzymywania rezerwy. Na przykład bilans kwartalny na koniec pierwszego kwartału - czyli z marca - będzie obowiązywać przy obliczania podstawy naliczania rezerwy za okresy utrzymywania rezerwy zaczynające się w czerwcu, lipcu i sierpniu.

Zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 2531/98 EBC może włączyć do podstawy naliczania rezerwy pasywa wynikające z przyjęcia środków pieniężnych razem z pasywami wynikającymi z pozycji pozabilansowych. W systemie rezerwy obowiązkowej Eurosystemu do podstawy rezerwy zalicza się obecnie tylko kategorie pasywów "depozyty" i "wyemitowane dłużne papiery wartościowe" (patrz ramka 9).

Zobowiązania wobec innych instytucji znajdujących się w wykazie instytucji objętych systemem rezerw obowiązkowych Eurosystemu oraz zobowiązania wobec EBC i uczestniczących KBC nie wchodzą do podstawy naliczania rezerw. W tym zakresie dla kategorii pasywów "wyemitowane dłużne papiery wartościowe", aby mieć możliwość odliczenia takich zobowiązań od podstawy naliczania rezerwy, emitent musi być w stanie udowodnić faktyczną ilość tych instrumentów znajdujących się w posiadaniu innych instytucji podlegających systemowi rezerwy obowiązkowej Eurosystemu. Jeżeli nie można przedstawić takiego dowodu, emitenci mogą stosować do każdej z tych pozycji bilansowych standardowe wyłączenie(6) w ustalonej wielkości procentowej.

Stopy rezerw ustala EBC przy uwzględnieniu maksymalnego limitu określonego w rozporządzeniu Rady (WE) nr 2531/98. EBC stosuje jednolitą niezerową stopę rezerwy do większości pozycji zaliczonych do podstawy naliczania rezerwy. Stopa ta jest określona w rozporządzeniu (WE) nr 1745/2003 (EBC/2003/9). EBC stosuje zerową stopę rezerwy w stosunku do następujących kategorii pasywów: "depozyty o ustalonym terminie zapadalności powyżej dwóch lat", "depozyty zwrotne za wypowiedzeniem powyżej dwóch lat", "umowy z przyrzeczeniem odkupu" i "dłużne papiery wartościowe o umownym terminie zapadalności powyżej dwóch lat" (zob. ramka 9). EBC może w dowolnym momencie zmienić stopę rezerw. Zmiany stóp rezerw są ogłaszane przez EBC z wyprzedzeniem, przed pierwszym okresem utrzymywania rezerwy, w którym zmiana będzie obowiązywać.

Obliczanie poziomu rezerwy obowiązkowej

Wymagany poziom rezerwy obowiązkowej dla poszczególnych instytucji oblicza się stosując odpowiednie stopy rezerw do kwalifikowanych pasywów.

Każda instytucja odlicza zryczałtowaną kwotę 100.000 EUR od wymaganego poziomu rezerwy obowiązkowej w każdym państwie członkowskim, w którym posiada placówkę. Przyznanie takiego odpisu pozostaje bez uszczerbku dla prawnych zobowiązań instytucji podlegających systemowi rezerwy obowiązkowej Eurosystemu(7). Poziom rezerwy obowiązkowej dla każdego okresu utrzymywania rezerwy zaokrągla się do najbliższego całkowitego euro.

RAMKA 9
Podstawa naliczania i stopa rezerwy
A. Pasywa objęte podstawą rezerwy, do których stosuje się dodatnią stopę rezerwy
Depozyty(1)
- Depozyty overnight
- Depozyty o umownym terminie zapadalności do dwóch lat
- Depozyty zwrotne za wypowiedzeniem do dwóch lat
Wyemitowane dłużne papiery wartościowe
- Dłużne papiery wartościowe o pierwotnym terminie zapadalności do dwóch lat
B. Pasywa objęte podstawą naliczania rezerw, do których stosuje się zerową stopę rezerwy
Depozyty(1)
- Depozyty o umownym terminie zapadalności powyżej dwóch lat
- Depozyty zwrotne za wypowiedzeniem powyżej dwóch lat
- Umowy z przyrzeczeniem odkupu
Wyemitowane dłużne papiery wartościowe
- Dłużne papiery wartościowe o pierwotnym terminie zapadalności powyżej dwóch lat
C. Pasywa wyłączone z podstawy naliczania rezerwy
- Zobowiązania wobec innych instytucji objętych systemem rezerw obowiązkowych Eurosystemu
- Zobowiązania wobec EBC i uczestniczących KBC
(1) Rozporządzenie Europejskiego Banku Centralnego (WE) nr 25/2009 z dnia 19 grudnia 2008 r. dotyczące bilansu sektora monetarnych instytucji finansowych (wersja przekształcona) (EBC/2008/32) (Dz.U. L 15 z 20.1.2009, s. 14) jednoznacznie nakłada wymóg wykazywania zobowiązań z tytułu depozytów według wartości nominalnych. Wartość nominalna oznacza kwotę główną, którą dłużnik zgodnie z warunkami umowy ma obowiązek zwrócić wierzycielowi. Zmiana ta stała się konieczna, ponieważ dyrektywa Rady 86/635/EWG z dnia 8 grudnia 1986 r. w sprawie rocznych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych banków i innych instytucji finansowych (Dz.U. L 372 z 31.12.1986, s. 1) została znowelizowana w taki sposób, że dopuszcza wycenę pewnych instrumentów finansowych według ich wartości godziwej.

7.4. Utrzymywanie rezerw

Okres utrzymywania rezerwy

EBC publikuje kalendarz okresów utrzymywania rezerwy na co najmniej trzy miesiące przed początkiem danego roku(8). Okres utrzymywania rezerwy zaczyna się w dniu rozliczenia pierwszej podstawowej operacji refinansującej po posiedzeniu Rady Prezesów, podczas którego formułowana jest miesięczna ocena nastawienia w polityce pieniężnej na następny okres. W szczególnych okolicznościach opublikowany kalendarz może ulec zmianom, m.in. ze względu na zmiany w harmonogramie posiedzeń Rady Prezesów.

Środki rezerwy obowiązkowej

Każda instytucja musi utrzymywać rezerwy obowiązkowe na jednym lub kilku rachunkach rezerw w KBC państwa członkowskiego, w którym jest zarejestrowana. W przypadku instytucji posiadających więcej niż jeden zakład w danym państwie członkowskim za spełnienie łącznych wymogów w zakresie rezerwy obowiązkowej dla wszystkich krajowych zakładów danej instytucji odpowiada jej centrala(9). Instytucja posiadająca zakłady w więcej niż jednym państwie członkowskim musi utrzymywać rezerwę obowiązkową w krajowym banku centralnym każdego państwa członkowskiego, w którym posiada zakład, stosownie do podstawy naliczania rezerwy określonej w danym państwie członkowskim.

Jako rachunki rezerw można wykorzystywać rachunki rozliczeniowe instytucji w krajowych bankach centralnych. Rezerwy utrzymywane na rachunkach rozliczeniowych można wykorzystać do rozliczeń śróddziennych. Dzienna wielkość utrzymywanej rezerwy danej instytucji jest obliczana jako saldo na koniec dnia na jej rachunku rezerw.

Instytucja może ubiegać się w krajowym banku centralnym państwa członkowskiego, w którym jest rezydentem, o pozwolenie na utrzymywanie całości swojej rezerwy obowiązkowej przez pośrednika. Możliwość utrzymywania rezerwy przez pośrednika zasadniczo ogranicza się do instytucji, które posiadają taką strukturę, że część działalności administracyjnej (np. zarządzanie skarbcem) wykonywana jest zazwyczaj przez pośrednika (centralizacji swoich rezerw dokonują np. sieci kas oszczędnościowych czy banków spółdzielczych). Utrzymywanie rezerw obowiązkowych przez pośrednika podlega przepisom określonym w rozporządzeniu EBC/2003/9.

Oprocentowanie rezerwy

Rezerwa obowiązkowa jest oprocentowana w okresie utrzymywania średnio według stopy procentowej EBC (ważonej liczbą dni kalendarzowych) stosowanej w podstawowych operacjach refinansujących, obliczanej według wzoru określonego w ramce 10. Środki rezerwy ponad wymaganą wielkość nie są oprocentowane. Odsetki wypłacane są w drugim dniu roboczym KBC po zakończeniu okresu utrzymywania rezerwy, za który naliczono odsetki.

RAMKA 10
Obliczanie odsetek od rezerwy obowiązkowej
Oprocentowanie rezerwy obowiązkowej oblicza się zgodnie z następującym wzorem: gdzie:
Rt = odsetki do wypłacenia od rezerwy obowiązkowej za okres utrzymywania

rezerwy t.

Ht = średnia dzienna wielkość rezerwy obowiązkowej w okresie utrzymywania

rezerwy t.

nt = liczba dni kalendarzowych w okresie utrzymywania rezerwy t.
rt = stopa oprocentowania rezerwy obowiązkowej w okresie utrzymywania

rezerwy t. Stopę zaokrągla się do dwóch miejsc po przecinku.

i = i-ty dzień kalendarzowy w okresie utrzymywania rezerwy t.
MRi = stopa procentowa dla ostatniej podstawowej operacji refinansującej

rozliczonej w dniu kalendarzowym i lub wcześniej

7.5. Sprawozdawczość, potwierdzenie i weryfikacja podstawy naliczania rezerwy

W celu ustalenia wymaganej wysokości rezerw poszczególne pozycje podstawy naliczania rezerwy są obliczane przez same instytucje zobowiązane do utrzymywania rezerwy obowiązkowej i przekazywane krajowym bankom centralnym w ramach ogólnej sprawozdawczości w zakresie statystyki pieniężnej i bankowej EBC (patrz załącznik 4). Art. 5 rozporządzenia EBC/2003/9 określa procedury przekazywania informacji i potwierdzania podstawy naliczania rezerwy oraz wymaganego poziomu rezerwy obowiązkowej danej instytucji.

Tryb przekazywania i potwierdzania informacji dotyczących wymaganego poziomu rezerwy obowiązkowej instytucji jest następujący. Właściwy krajowy bank centralny albo dana instytucja oblicza z własnej inicjatywy wymagany poziom rezerwy obowiązkowej na dany okres utrzymywania rezerwy. Powiadomienie o obliczonym poziomie rezerwy jest przekazywane przez podmiot, który dokonał obliczenia najpóźniej na trzy dni robocze KBC przed początkiem okresu utrzymywania rezerwy. Właściwy krajowy bank centralny może określić wcześniejszy termin przekazywania informacji o wymaganym poziomie rezerwy obowiązkowej. Może również określić dodatkowe limity dla danej instytucji dotyczące powiadamiania o korektach podstawy naliczania rezerwy oraz wszelkich innych korektach dotyczących podanej wysokości rezerwy obowiązkowej. Strona otrzymująca powiadomienie potwierdza obliczenie poziomu rezerwy obowiązkowej najpóźniej w dniu roboczym KBC poprzedzającym początek okresu utrzymywania rezerwy. Jeśli strona otrzymująca powiadomienie nie odpowie do końca dnia roboczego KBC poprzedzającego początek okresu utrzymywania rezerwy, przyjmuje się, że potwierdza wysokość rezerwy obowiązkowej tej instytucji na dany okres utrzymywania rezerwy. Po uzyskaniu potwierdzenia wymagany poziom rezerwy obowiązkowej danej instytucji na dany okres utrzymywania rezerwy nie może ulec zmianie.

Rozporządzenie EBC/2003/9 określa specjalne wymogi sprawozdawcze dla instytucji, które mają zezwolenie na działanie w charakterze pośrednika w zakresie utrzymywania rezerw obowiązkowych innych instytucji. Utrzymywanie rezerwy przez pośrednika nie zmienia obowiązków w zakresie sprawozdawczości statystycznej danej instytucji.

EBC i krajowe banki centralne mają prawo, w zakresie rozporządzenia Rady (WE) nr 2531/98, weryfikować dokładność i jakość zgromadzonych danych.

7.6. Niedopełnienie wymagań związanych z utrzymywaniem rezerwy obowiązkowej

Niedopełnienie wymagań związanych z utrzymaniem rezerwy obowiązkowej ma miejsce, jeżeli średnia arytmetyczna sald na koniec dnia kalendarzowego na rachunku rezerwy obowiązkowej instytucji w okresie utrzymywania rezerwy jest niższa od wymaganego poziomu rezerwy obowiązkowej na dany okres utrzymywania rezerwy.

Jeżeli instytucja nie spełnia wszystkich lub części wymogów w zakresie rezerwy obowiązkowej, EBC może, zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 2531/98, nałożyć jedną z następujących sankcji:

- odsetki karne w wysokości do 5 punktów procentowych powyżej stopy kredytu banku centralnego na koniec dnia, naliczone od brakującej części rezerwy obowiązkowej,

- odsetki karne w wysokości do dwukrotnej wysokości stopy kredytu banku centralnego na koniec dnia, naliczone od brakującej części rezerwy obowiązkowej,

- wymóg złożenia przez daną instytucji nieoprocentowanego depozytu w EBC lub krajowych bankach centralnych w wysokości do trzykrotności brakującej części rezerwy obowiązkowej. Termin zapadalności depozytu nie może przekraczać długości okresu, w którym instytucja nie dopełniła wymagań co do wielkości rezerwy obowiązkowej.

Jeżeli instytucja nie spełnia innych obowiązków przewidzianych w rozporządzeniach i decyzjach EBC dotyczących systemu rezerwy obowiązkowej Eurosystemu (np. jeżeli nie przekazuje terminowo odpowiednich danych lub dane te są nieprawidłowe), EBC ma prawo nałożyć sankcje zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 2532/98 z dnia 23 listopada 1998 r. dotyczącym uprawnień Europejskiego Banku Centralnego do nakładania sankcji i rozporządzeniem EBC (WE) nr 2157/1999 z dnia 23 września 1999 r. w sprawie uprawnień EBC do nakładania sankcji (EBC/1999/4)(10). Zarząd EBC może określić i opublikować kryteria, zgodnie z którymi będzie stosować sankcje przewidziane w art. 7 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 2531/98(11).

Ponadto w przypadku poważnego naruszenia wymagań dotyczących rezerwy obowiązkowej Eurosystem może zawiesić udział kontrahentów w operacjach otwartego rynku.

______

(1) Treść niniejszego rozdziału podana jest wyłącznie w celach informacyjnych.

(2) Dz.U. L 318 z 27 listopada 1998 r., str. 1.

(3) Dz.U. L 250 z 2 października 2003 r., str. 10.

(4) Wykazy są dostępne w serwisie internetowym EBC (www.ecb.europa.eu).

(5) Ramy sprawozdawcze dla statystyki pieniężnej i bankowej EBC przedstawiono w załączniku 4.

(6) Patrz rozporządzenie nr EBC/2003/9. Dalsze informacje na temat współczynnika standardowego wyłączenia można znaleźć w serwisie internetowym EBC (www.ebc.int) oraz na stronach internetowych Eurosystemu (patrz załącznik 5).

(7) W przypadku instytucji przekazujących zagregowane dane statystyczne jako grupa, zgodnie z ramowymi zasadami statystyki pieniężnej i bankowej EBC (zob. dodatek 4), przysługuje tylko jeden taki odpis dla grupy jako całości, chyba że instytucje te przekazują dane na temat podstawy naliczania i stanu rezerw w sposób dostatecznie szczegółowy, by Eurosystem mógł zweryfikować ich poprawność i jakość oraz ustalić odpowiedni poziom rezerw obowiązkowych dla poszczególnych instytucji w grupie.

(8) Kalendarz jest zazwyczaj ogłaszany w komunikacie prasowym EBC, który można znaleźć w serwisie internetowym EBC (www.ecb. int). Ponadto kalendarz jest ogłaszany w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej i na stronach internetowych Eurosystemu (patrz załącznik 5).

(9) Instytucja nieposiadająca centrali w państwie członkowskim, w którym jest ustanowiona, wyznacza oddział główny, który będzie odpowiedzialny za spełnienie łącznych wymagań dotyczących rezerw obowiązkowych w odniesieniu do wszystkich zakładów tej instytucji w danym państwie członkowskim.

(10) Dz.U. L 264 z 12 października 1999 r., str. 21.

(11) Kryteria te zostały przedstawione w informacji zatytułowanej "Notice of the European Central Bank on the imposition of sanctions for breaches of the obligation to hold minimum reserves" ("Informacja Europejskiego Banku Centralnego w sprawie nakładania sankcji za naruszenie obowiązku utrzymywania rezerw obowiązkowych"), Dz.U. C 39 z dnia 11 lutego 2000 r., str. 3.

DODATEK  I

PRZYKŁADY OPERACJI I PROCEDUR POLITYKI PIENIĘŻNEJ

PRZYKŁAD 1
Zapewniająca płynność transakcja odwracalna w drodze przetargu kwotowego
EBC podejmuje decyzję o zasileniu rynku w płynność za pomocą transakcji odwracalnej przeprowadzonej w drodze przetargu kwotowego.
Trzech kontrahentów składa następujące oferty:
KontrahentOferta kupna
(mln EUR)
Bank 130
Bank 240
Bank 370
Razem140
EBC podejmuje decyzję o przydzieleniu ogółem 105 mln EUR.
Procentowy współczynnik przydziału wynosi:
Kwoty przydzielone kontrahentom wynoszą:
KontrahentOferta kupna

(mln EUR)

Przydział

(w mln euro)

Bank 13022,5
Bank 24030,0
Bank 37052,5
Razem140105,0
PRZYKŁAD 2
Zapewniająca płynność transakcja odwracalna w drodze przetargu procentowego
EBC podejmuje decyzję o zasileniu rynku w płynność za pomocą transakcji odwracalnej przeprowadzonej w drodze przetargu procentowego.
Trzech kontrahentów składa następujące oferty:
Stopa Kwota (mln EUR)
procentowa (%)Bank 1Bank 2Bank 3Oferty ogółemOferty narastająco
3,1500
3,10551010
3,09551020
3,08551030
3,0755102050
3,06510153080
3,0510101535115
3,0455515130
3,0351015145
Razem304570145
EBC podejmuje decyzję o przydzieleniu 94 milionów EUR, ustalając krańcową stopę procentową w wysokości 3,05 %.
Wszystkie oferty powyżej 3,05 % (dla łącznej kwoty 80 milionów EUR) są przyjęte w całości. Przy 3,05 % procentowy współczynnik przydziału wynosi:
Przydział dla banku 1 przy krańcowej stopie procentowej wynosi na przykład:
0,4 x 10 = 4
Całkowita kwota przydzielona bankowi 1 wynosi:
5 + 5 + 4 = 14
Wyniki przydziału można podsumować następująco:
KontrahenciKwota (mln EUR)
Bank 1Bank 2Bank 3Razem
Oferty ogółem30,045,070,0145
Kwota przydzielona ogółem14,034,046,094
Jeżeli przydział odbywa się w systemie aukcji o jednej stopie (holenderskiej), oprocentowanie kwot przydzielonych kontrahentom wynosi 3,05 %.
Jeżeli przydział odbywa się w systemie aukcji o różnych stopach (amerykańskiej), nie stosuje się stałego oprocentowania kwot przydzielonych kontrahentom; na przykład bank 1 uzyskuje 5 mln EUR po stopie 3,07 %, 5 mln EUR po stopie 3,06 % oraz 4 mln EUR po stopie 3,05 %.
PRZYKŁAD 3
Emisja certyfikatów dłużnych EBC w drodze przetargu procentowego
EBC podejmuje decyzję o zaabsorbowaniu płynności z rynku za pomocą emisji certyfikatów dłużnych w drodze przetargu procentowego.
Trzech kontrahentów składa następujące oferty:
StopaKwota (mln EUR)
procentowa (%)Bank 1Bank 2Bank 3RazemOferty narastająco
3,0000
3,01551010
3,025551525
3,035551540
3,04105102565
3,0520401070135
3,065101025160
3,0851015175
3,1055180
Razem557055180
EBC podejmuje decyzję o przydzieleniu nominalnej kwoty 124,5 mln EUR, ustalając krańcową stopę procentową w wysokości 3,05 %.
Wszystkie oferty poniżej 3,05 % (o wartości narastająco 65 mln EUR) są przyjęte w całości. Przy 3,05 % procentowy współczynnik przydziału wynosi:
Przydział dla banku 1 przy krańcowej stopie procentowej wynosi na przykład:
0,85 x 20 = 17
Całkowita kwota przydzielona bankowi 1 wynosi:
5 + 5 + 5 + 10 + 17 = 42
Wyniki przydziału można podsumować następująco:
KontrahenciKwota (mln EUR)
Bank 1Bank 2Bank 3Razem
Oferty ogółem55,070,055,0180,0
Kwota przydzielona ogółem42,049,033,5124,5
PRZYKŁAD 4
Absorbujący płynność swap walutowy w drodze przetargu procentowego
EBC podejmuje decyzję o zaabsorbowaniu płynności z rynku za pomocą swapu walutowego na kurs EUR/USD w drodze przetargu procentowego. (Uwaga: w tym przykładzie w obrocie euro stosuje się premię).
Trzech kontrahentów składa następujące oferty:
Punkty Kwota (mln EUR)
swapowe

(× 10.000)

Bank 1Bank 2Bank 3RazemOferty narastająco
6,8400
6,80551010
6,765551525
6,715551540
6,67101052565
6,63253540100165
6,5810201040205
6,545101025230
6,4955235
Razem659080235
EBC podejmuje decyzję o przydzieleniu kwoty 158 mln EUR, ustalając krańcowy punkt swapowy na poziomie 6,63.
Wszystkie oferty powyżej 6,63 (na łączną kwotę 65 milionów EUR) są przyjęte w całości. Przy 6,63 procentowy współczynnik przydziału wynosi:
Przydział dla banku 1 przy danym krańcowym punkcie swapowym wynosi na przykład:
0,93 x 25 = 23,25
Całkowita kwota przydzielona bankowi 1 wynosi:
5 + 5 + 5 + 10 + 23,25 = 48,25
Wyniki przydziału można podsumować następująco:
KontrahenciKwota (mln EUR)
Bank 1Bank 2Bank 3Razem
Oferty ogółem65,090,080,0235,0
Kwota przydzielona ogółem48,2552,5557,20158,0
EBC ustala kasowy kurs wymiany (spot) EUR/USD dla tej operacji na poziomie 1,1300.
Jeżeli przydział odbywa się w systemie aukcji o jednej stopie (holenderskiej), w dniu rozpoczęcia operacji Eurosystem kupuje 158.000.000 EUR oraz sprzedaje 178.540.000 USD. W dniu zapadalności operacji Eurosystem sprzedaje 158.000.000 EUR oraz kupuje 178.644.754 USD (kurs terminowy wynosi 1,130663 = 1,1300 + 0,000663).
Jeżeli przydział odbywa się w systemie aukcji o różnych stopach (amerykańskiej), Eurosystem dokonuje wymiany kwot w euro i dolarach amerykańskich, jak pokazano w poniższej tabeli.
Transakcja kasowaTransakcja terminowa
Kurs walutySkup EURSprzedaż USDKurs walutySprzedaż EURSkup USD
1,13001,130684
1,130010.000.00011.300.0001,13068010.000.00011.306.800
1,130015.000.00016.950.0001,13067615.000.00016.960.140
1,130015.000.00016.950.0001,13067115.000.00016.960.065
1,130025.000.00028.250.0001,13066725.000.00028.266.675
1,130093.000.000105.090.0001,13066393.000.000105.151.659
1,13001,130658
1,13001,130654
1,13001,130649
Razem158.000.000178.540.000158.000.000178.645.339
PRZYKŁAD 5
Zapewniający płynność swap walutowy w drodze przetargu procentowego
EBC podejmuje decyzję o zasileniu rynku w płynność za pomocą swapu walutowego na stopę EUR/USD w drodze przetargu procentowego. (Uwaga: w tym przykładzie w obrocie euro stosuje się premię).
Trzech kontrahentów składa następujące oferty:
PunktyKwota (mln EUR)
swapowe

(x 10.000)

Bank 1Bank 2Bank 3RazemOferty narastająco
6,23
6,27551010
6,32551020
6,3610552040
6,411010204080
6,4520402080160
6,495201035195
6,54551020215
6,5855220
Razem608575220
EBC podejmuje decyzję o przydzieleniu kwoty 197 mln EUR, ustalając krańcowy punkt swapowy na poziomie 6,54.
Wszystkie oferty poniżej 6,54 (na łączną kwotę 195 mln EUR) są przyjęte w całości. Przy 6,54 procentowy współczynnik przydziału wynosi:
Przydział dla banku 1 przy danym krańcowym punkcie swapowym wynosi na przykład:
0,10 x 5 = 0,5
Całkowita kwota przydzielona bankowi 1 wynosi:
5 + 5 + 10 + 10 + 20 + 5 + 0,5 = 55,5
Wyniki przydziału można podsumować następująco:
KontrahenciKwota (mln EUR)
Bank 1Bank 2Bank 3Razem
Oferty ogółem60,085,075,0220
Kwota przydzielona ogółem55,575,566,0197
EBC ustala kasowy kurs wymiany (spot) EUR/USD dla tej operacji na poziomie 1,1300.
Jeżeli przydział odbywa się w systemie aukcji o jednej stopie (holenderskiej), w dniu rozpoczęcia operacji Eurosystem sprzedaje 197.000.000 EUR oraz kupuje 222.610.000 USD. W dniu zapadalności operacji Eurosystem kupuje 197.000.000 EUR oraz sprzedaje 222.738.838 USD (kurs terminowy wynosi 1,130654 = 1,1300 + 0,000654).
Jeżeli przydział odbywa się w systemie aukcji o różnych stopach (amerykańskiej), Eurosystem dokonuje wymiany kwot w euro i dolarach amerykańskich, jak pokazano w poniższej tabeli.
Transakcja kasowaTransakcja terminowa
Kurs walutySprzedaż EURSkup USDKurs walutySkup EURSprzedaż USD
1,13001,130623
1,130010.000.00011.300.0001,13062710.000.00011.306.270
1,130010.000.00011.300.0001,13063210.000.00011.306.320
1,130020.000.00022.600.0001,13063620.000.00022.612.720
1,130040.000.00045.200.0001,13064140.000.00045.225.640
1,130080.000.00090.400.0001,13064580.000.00090.451.600
1,130035.000.00039.550.0001,13064935.000.00039.572.715
1,13002.000.0002.260.0001,1306542.000.0002.261.308
1,13001,130658
Razem197.000.000222.610.000197.000.000222.736.573
PRZYKŁAD 6
Środki kontroli ryzyka
Niniejszy przykład ilustruje ogólne zasady kontroli ryzyka stosowane do aktywów zabezpieczających wykorzystywanych w zasilających w płynność operacjach Eurosystemu(1). Przykład jest oparty na założeniu, że kontrahent uczestniczy w następujących operacjach polityki pieniężnej Eurosystemu:
- podstawowa operacja refinansująca rozpoczynająca się 28 lipca 2004 r. i kończąca się 4 sierpnia 2004 r., w której kontrahentowi przydzielono 50 mln EUR przy oprocentowaniu 4,24 %;
- dłuższa operacja refinansująca rozpoczynająca się 29 lipca 2004 r. i kończąca się 21 października 2004 r., w której kontrahentowi przydzielono 45 mln EUR przy oprocentowaniu 4,56 %;
- podstawowa operacja refinansująca rozpoczynająca się 4 sierpnia 2004 r. i kończąca się 11 sierpnia 2004 r., w której kontrahentowi przydzielono 35 mln EUR przy oprocentowaniu 4,26 %.
Charakterystykę rynkowych aktywów zabezpieczających wykorzystanych przez kontrahenta do zabezpieczenia tych operacji podaje tabela 1.
Tabela 1: Rynkowe aktywa zabezpieczające wykorzystane w transakcjach
Charakterystyka
Nazwa aktywówKategoria aktywówData zapadalnościRodzaj kuponuCzęstotliwość kuponuPozostały okres zapadalnościRedukcja wartości
AZabezpieczona obligacja bankowa typu Jumbo30.08.2008Stały6 miesięcy4 lata3,50 %
BObligacja skarbowa19.11.2008Zmienny12 miesięcy4 lata0,50 %
CObligacja przedsiębiorstwa12.05.2015Zerowy> 10 lat15,00 %
Ceny w procentach (w tym narosłe odsetki)(*)
28.07.200429.07.200430.07.200402.08.200403.08.200404.08.200405.08.2004
102,63101,98100,55101,03100,76101,02101,24
98,3597,9598,1598,5698,7398,57
55,0154,87
(*) Cena podana dla określonej daty wyceny odpowiada najbardziej reprezentatywnej cenie

w dniu roboczym poprzedzającym wycenę.

System Earmarking
Załóżmy najpierw, że transakcje z krajowym bankiem centralnym są realizowane przy wykorzystaniu systemu earmarking, w którym aktywa zabezpieczające są jednoznacznie przypisane do konkretnej transakcji. Codziennie dokonuje się wyceny aktywów zabezpieczających. Ogólne zasady kontroli ryzyka można zatem opisać następująco (patrz również tabela 2):
1. W dniu 28 lipca 2004 r. kontrahent zawiera umowę z przyrzeczeniem odkupu z krajowym bankiem

centralnym, który nabywa aktywa A na kwotę 50,6 mln EUR. Aktywa A to stałokuponowe

zabezpieczone obligacje bankowe typu Jumbo z terminem zapadalności 30 sierpnia 2008 r.

Pozostały okres zapadalności wynosi więc cztery lata, czyli należy stosować 3,5-procentową

redukcję wartości w wycenie. Cena rynkowa aktywów A na ich rynku referencyjnym w tym dniu

wynosi 102,63 %, łącznie z narosłymi odsetkami od kuponu. Kontrahent ma zapewnić aktywa A na

taką kwotę, by - po odliczeniu 3,5-procentowej redukcji w wycenie - przewyższała ona przyznaną

kwotę 50 mln EUR. Dostarcza więc aktywa A o wartości nominalnej 50,6 mln EUR, których

skorygowana wartość rynkowa w danym dniu wynosi 50.113.203 EUR.

2. W dniu 29 lipca 2004 r. kontrahent zawiera umowę z przyrzeczeniem odkupu z krajowym bankiem

centralnym, który nabywa aktywa A za 21 mln EUR (cena rynkowa 101,98 %, redukcja wartości w

wycenie 3,5 %) oraz aktywa B za 25 mln EUR (cena rynkowa 98,35 %). Aktywa B to zmiennokuponowe

obligacje skarbu państwa, do których stosuje się 0,5-procentową redukcję wartości w wycenie.

Skorygowana wartość rynkowa aktywów A i B na ten dzień wynosi 45.130.810 EUR, czyli przekracza

wymaganą kwotę 45.000.000 EUR.

W dniu 29 lipca 2004 r. następuje aktualizacja wyceny aktywów zabezpieczających podstawową

operację refinansującą rozpoczętą 28 lipca 2004 r. Przy cenie rynkowej na poziomie 101,98 %,

nawet po redukcji w wycenie wartość rynkowa aktywów A mieści się między dolnym i górnym

poziomem aktywacji. Dostarczone na początku zabezpieczenie uznaje się zatem za wystarczające

zarówno dla początkowej kwoty dostarczonej płynności, jak też dla narosłych odsetek w kwocie

5.889 EUR.

3. W dniu 30 lipca 2004 r. następuje aktualizacja wyceny aktywów zabezpieczających: cena rynkowa

aktywów A wynosi 100,55 %, a aktywów B - 97,95 %. Narosłe odsetki wynoszą 11.778 EUR od

podstawowej operacji refinansującej rozpoczętej 28 lipca 2005 r. oraz 5.700 EUR od dłuższej

operacji refinansującej rozpoczętej 29 lipca 2004 r. W rezultacie skorygowana wartość rynkowa

aktywów A w pierwszej transakcji spada o 914.218 EUR poniżej kwoty do pokrycia (tj.

dostarczonej płynności powiększonej o narosłe odsetki), a także poniżej dolnego poziomu

aktywacji wynoszącego 49.761.719 EUR. Kontrahent dostarcza aktywa A o wartości nominalnej

950.000 EUR, które - po odliczeniu 3,5-procentowej redukcji od wartości rynkowej opartej na

cenie 100,55 % - przywracają wystarczające pokrycie w zabezpieczeniu(2).

Wezwanie do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego wymagane jest również przy drugiej

transakcji, jako że skorygowana wartość rynkowa aktywów zabezpieczających wykorzystanych w tej

transakcji (44.741.520 EUR) jest poniżej dolnego poziomu aktywacji (który wynosi 44.780.672

EUR). Kontrahent dostarcza zatem aktywa B na kwotę 270.000 EUR o skorygowanej wartości rynkowej

263.143 EUR.

4. W dniach 2 i 3 sierpnia 2004 r. następuje aktualizacja wyceny aktywów zabezpieczających, co

nie prowadzi jednak do wezwania do uzupełnienia depozytów zabezpieczających transakcje

przeprowadzone w dniach 28 i 29 lipca 2004 r.

5. W dniu 4 sierpnia 2004 r. kontrahent spłaca płynność dostarczoną w ramach podstawowej operacji

refinansującej rozpoczętej 28 lipca 2004 r. wraz z naliczonymi odsetkami w wysokości

41.222 EUR. Krajowy bank centralny zwraca aktywa A o nominalnej wartości 51.550.000 EUR.

Tego samego dnia kontrahent zawiera nową umowę z przyrzeczeniem odkupu z krajowym bankiem

centralnym, który nabywa aktywa C o wartości nominalnej 75 mln EUR. Ponieważ aktywa C to

zerokuponowa obligacja przedsiębiorstwa o pozostałym okresie zapadalności powyżej 10 lat, co

wymaga 15-procentowej redukcji w wycenie, ich wartość rynkowa po redukcji na ten dzień wynosi

35.068.875 EUR.

Aktualizacja wyceny aktywów zabezpieczających dłuższą operację refinansującą rozpoczętą 29

lipca 2004 r. wskazuje, że skorygowana wartość rynkowa dostarczonych aktywów przekracza górny

poziom aktywacji o około 262.000 EUR i w efekcie krajowy bank centralny zwraca kontrahentowi

aktywa B o wartości nominalnej 262.000 EUR(3)

System pooling
Załóżmy następnie, że transakcje z krajowym bankiem centralnym są realizowane przy

wykorzystaniu systemu typu pooling, w którym aktywa wchodzące w skład puli wykorzystywanej

przez kontrahenta nie są przypisane do konkretnych transakcji.

W tym przykładzie kolejność transakcji jest taka sama, jak w poprzednim przykładzie

ilustrującym system earmarking.

Główna różnica polega na tym, że w datach ponownej wyceny skorygowana wartość rynkowa

wszystkich aktywów w puli musi pokryć zagregowaną kwotę wszystkich otwartych operacji z

krajowym bankiem centralnym. Skutkiem tego wezwanie do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego

na kwotę 1.178.398 EUR dokonane w dniu 30 lipca 2004 r. jest w tym przykładzie identyczne z

wezwaniem w systemie earmarking.

Kontrahent przekazuje aktywa A o wartości nominalnej 1.300.000 mln EUR, która - po potrąceniu

3,5-procentowej redukcji od wartości rynkowej opartej na cenie 100,55 % - zapewnia dostateczne

zabezpieczenie.

Ponadto w dniu 4 sierpnia 2004 r., czyli kiedy zapada podstawowa operacja refinansująca z 28

lipca 2004 r., kontrahent może zatrzymać aktywa na swoim rachunku zabezpieczeń. Może je także

zamienić na inne aktywa, co pokazano w przykładzie, gdzie aktywa A o wartości nominalnej 51,9

mln EUR zastąpiono aktywami C o wartości nominalnej 75,5 mln EUR, aby pokryć dostarczoną

płynność i odsetki naliczone w ramach wszystkich operacji refinansujących.

Ogólne zasady kontroli ryzyka w systemie pooling przedstawia tabela 3.
_________

(1) Przykład opiera się na założeniu, że przy kalkulacji, czy istnieje konieczność wezwania do

uzupełnienia depozytu zabezpieczającego uwzględnia się narosłe odsetki od dostarczonej

płynności oraz przyjmuje się punkt aktywacji wynoszący 0,5 % dostarczonej płynności.

(2) Krajowe banki centralne mogą wymagać uzupełnienia depozytu zabezpieczającego w gotówce, a nie

w papierach wartościowych.

(3) Gdyby krajowy bank centralny miał wypłacić kontrahentowi nadwyżkę zabezpieczenia w związku z

drugą transakcją, kwota ta zostałaby w niektórych przypadkach skompensowana z uzupełnieniem

zabezpieczenia wpłaconym przez kontrahenta na rzecz krajowego banku centralnego z tytułu

pierwszej transakcji. Przeprowadzono by zatem tylko jedno rozliczenie zabezpieczenia.

Tabela 2: System earmarking

grafika

DODATEK  2 2

SŁOWNICZEK

Agent rozrachunkowy: instytucja zarządzająca procesem rozrachunku (np. ustalaniem sald rozliczeniowych, monitorowaniem wymiany płatności itp.) dla systemów transferu lub innych uzgodnień podlegających rozrachunkowi.

Aukcja amerykańska: patrz aukcja o różnych stopach.

Aukcja holenderska: patrz aukcja o jednej stopie.

Aukcja o jednej stopie (holenderska): aukcja, na której oprocentowanie przydzielonej kwoty płynności (bądź cena lub punkt swapowy) stosowane do wszystkich przyjętych ofert jest równe krańcowej stopie procentowej.

Aukcja o różnych stopach (amerykańska): aukcja, na której oprocentowanie przydzielonej kwoty płynności (bądź cena lub punkt swapowy) równe jest stopie procentowej podanej w poszczególnych ofertach.

Bankowość korespondencka: rozwiązanie, w ramach którego jedna instytucja kredytowa zapewnia usługi płatnicze i inne na rzecz drugiej instytucji kredytowej. Płatności poprzez korespondentów są dokonywane za pomocą rachunków wzajemnych (rachunki nostro i loro), do których mogą być dołączone stałe linie kredytowe. Rozwiązanie to stosuje się przede wszystkim w skali międzynarodowej, a w niektórych krajach funkcjonuje jako usługi agencyjne. Rachunek loro to rachunek prowadzony przez korespondenta na rzecz zagranicznej instytucji kredytowej, dla której z kolei stanowi on rachunek nostro.

Bliskie powiązania: sytuacja, w której kontrahent jest powiązany z emitentem/dłużnikiem/gwarantem aktywów kwalifikowanych przez fakt, że: a) kontrahent posiada, bezpośrednio lub za pośrednictwem jednego lub więcej przedsiębiorstw, 20 % lub więcej kapitału emitenta/dłużnika/gwaranta; lub b) emitent/dłużnik/gwarant posiada, bezpośrednio lub za pośrednictwem jednego lub więcej przedsiębiorstw, 20 % lub więcej kapitału kontrahenta; lub c) osoba trzecia posiada, bezpośrednio lub za pośrednictwem jednego lub więcej przedsiębiorstw, ponad 20 % kapitału kontrahenta oraz ponad 20 % kapitału emitenta/dłużnika/gwaranta.

CCBM: patrz system banków centralnych korespondentów.

Cena zakupu: cena, po której sprzedawca sprzedaje aktywa nabywcy.

Cena odkupu: cena, po której nabywca jest zobowiązany do odsprzedania aktywów będących przedmiotem umowy z przyrzeczeniem odkupu. Cena odkupu równa się sumie ceny zakupu i różnicy w cenie odpowiadającej odsetkom od udzielonej kwoty płynnych środków w okresie do terminu zapadalności danej operacji.

Centralny depozyt papierów wartościowych (CDPW): instytucja, która przechowuje papiery wartościowe oraz inne aktywa finansowe i administruje nimi, prowadzi rachunki emisyjne i umożliwia przetwarzanie transakcji w formie zapisów księgowych. Aktywa mogą występować albo w formie zmaterializowanej (blokowane przez CDPW), albo zdematerializowanej (tylko jako zapisy elektroniczne).

Data nabycia: data, w której sprzedaż aktywów nabywcy przez sprzedającego staje się skuteczna.

Data rozpoczęcia: termin, w którym rozliczany jest pierwszy człon operacji polityki pieniężnej. W przypadku operacji opartej na umowie z przyrzeczeniem odkupu i swapu walutowego termin rozpoczęcia odpowiada dacie nabycia.

Data rozliczenia: data rozliczenia transakcji. Rozliczenie może mieć miejsce w dniu zawarcia transakcji (rozliczenie tego samego dnia) lub w ciągu jednego lub kilku dni po jej zawarciu (termin rozliczenia jest określony jako data transakcji (T) + przesunięcie rozliczenia w czasie).

Data transakcji (T): data zawarcia transakcji (tj. umowy finansowej między dwoma kontrahentami). Data transakcji może zbiec się z datą rozliczenia transakcji (rozliczenie tego samego dnia) lub ją poprzedzać o określoną liczbę dni roboczych (data rozliczenia jest zdefiniowana jako T + przesunięcie rozliczenia w czasie).

Data wyceny: data, w której następuje wycena aktywów zabezpieczających operacje kredytowe.

Dematerializacja: wyeliminowanie fizycznych certyfikatów i dokumentów potwierdzających tytuł własności aktywów finansowych, tak by aktywa te występowały jedynie jako zapisy księgowe.

Depozyt początkowy: środek kontroli ryzyka, który może być stosowany w Eurosystemie w transakcjach odwracalnych, polegający na tym, że wymagane zabezpieczenie dla transakcji jest równe kredytowi udzielonemu kontrahentowi powiększonemu o wartość depozytu początkowego.

Depozyt w banku centralnym na koniec dnia: w Eurosystemie operacja banku centralnego na koniec dnia, w ramach której kontrahenci mogą składać w krajowym banku centralnym depozyty na termin overnight oprocentowane według wcześniej ustalonej stopy procentowej.

Depozytariusz: agent, którego główne zadanie polega na rejestrowaniu papierów wartościowych w formie fizycznej lub elektronicznej oraz prowadzeniu rejestru własności tych papierów wartościowych.

Depozyty o ustalonym terminie zapadalności: kategoria instrumentów obejmująca głównie depozyty terminowe o danym terminie zapadalności, które w zależności od praktyki krajowej mogą być albo niezamienne przed terminem zapadalności, albo zamienne pod warunkiem zapłacenia kary. Kategoria ta obejmuje również niektóre nierynkowe instrumenty dłużne takie jak nierynkowe kwity depozytowe (w obrocie detalicznym).

Depozyty zwrotne za wypowiedzeniem: kategoria instrumentów obejmująca depozyty, których posiadacz musi zachować stały termin wypowiedzenia, zanim będzie mieć możliwość wycofania środków. W niektórych przypadkach istnieje możliwość wycofania pewnej stałej kwoty w określonym terminie lub wcześniejszego wycofania środków pod warunkiem zapłacenia kary.

Dłuższa operacja refinansująca: regularna operacja otwartego rynku realizowana przez Eurosystem w formie transakcji odwracalnej. Dłuższe operacje refinansujące są przeprowadzane w ramach przetargów standardowych organizowanych raz w miesiącu i zazwyczaj mają trzymiesięczny termin zapadalności.

Dni faktyczne/360: konwencja liczenia dni stosowana przy obliczaniu odsetek od kredytu, polegająca na tym, że stopa procentowa jest obliczana dla faktycznej liczby dni kalendarzowych, na które został udzielony kredyt, przy założeniu, że rok liczy 360 dni. Konwencja ta jest stosowana w operacjach polityki pieniężnej Eurosystemu.

Dostawa za płatność (DVP): mechanizm wymiany w systemie rozrachunku, który zapewnia, że ostateczny transfer aktywów (papierów wartościowych lub innych instrumentów finansowych) ma miejsce wyłącznie wtedy, gdy nastąpił transfer innych aktywów.

Dzień roboczy Eurosystemu: każdy dzień, w którym EBC i co najmniej jeden krajowy bank centralny są czynne, by prowadzić operacje polityki pieniężnej Eurosystemu.

Dzień roboczy KBC: każdy dzień, w którym krajowy bank centralny danego państwa członkowskiego jest czynny, by prowadzić operacje polityki pieniężnej Eurosystemu. W niektórych państwach członkowskich oddziały krajowego banku centralnego mogą być nieczynne w dniu roboczym KBC ze względu na lokalne lub regionalne święta. W takich przypadkach odpowiedni krajowy bank centralny jest zobowiązany informować z wyprzedzeniem kontrahentów o ustaleniach poczynionych w związku z transakcjami dotyczącymi tych oddziałów.

Earmarking: patrz system zabezpieczeń typu earmarking.

ECAF: patrz ramowe zasady oceny kredytowej w Eurosystemie.

ECAI: patrz zewnętrzna instytucja kontroli jakości kredytowej.

Emitent (wystawca): podmiot, który jest zobowiązany z tytułu papieru wartościowego lub innego instrumentu finansowego.

EOG (Europejski Obszar Gospodarczy): państwa członkowskie UE oraz Islandia, Lichtenstein i Norwegia.

Europejski System Banków Centralnych (ESBC): termin oznaczający Europejski Bank Centralny (EBC) i krajowe banki centralne państw członkowskich UE. Należy zaznaczyć, że krajowe banki centralne państw członkowskich, które nie przyjęły wspólnej waluty zgodnie z Traktatem zachowują swoje uprawnienia w zakresie polityki pieniężnej zgodnie z ustawodawstwem krajowym i w związku z tym nie uczestniczą we wspólnej polityce pieniężnej Eurosystemu.

Eurosystem: termin oznaczający Europejski Bank Centralny (EBC) i krajowe banki centralne państw członkowskich strefy euro. Organami decyzyjnymi Eurosystemu są Rada Prezesów i Zarząd EBC.

Górny limit oferty: najwyższa dopuszczalna kwota oferty składanej przez pojedynczego kontrahenta w przetargu.

Wyznaczenie przez Eurosystem górnego limitu oferty ma zapobiec składaniu przez pojedynczych kontrahentów ofert na nieproporcjonalnie wysokie kwoty.

ICAS: patrz wewnętrzny system oceny jakości kredytowej.

Instrument o oprocentowaniu stałym: instrument finansowy ze stałym kuponem obowiązującym przez cały okres trwania instrumentu.

Instrument o oprocentowaniu zmiennym: instrument finansowy z kuponem okresowo regulowanym w stosunku do wskaźnika referencyjnego w celu uwzględnienia zmian średnio- i krótkoterminowych rynkowych stóp procentowych. Kupon instrumentu o oprocentowaniu zmiennym może być ustalony z góry (pre-fixed) lub później (post-fixed).

Instrument odwrotnej zmiennej stopy procentowej: pochodny instrument finansowy, w przypadku którego stopa procentowa płacona posiadaczowi zmienia się odwrotnie do zmian określonej stopy referencyjnej.

Instytucja kredytowa: instytucja kredytowa w rozumieniu art. 2 i art. 4 ust. 1 dyrektywy 2006/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie podjęcia i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe (wersja przekształcona)(1), w znaczeniu nadanym w krajowych przepisach wdrażających tę dyrektywę, podlegająca nadzorowi właściwego organu; lub inna instytucja kredytowa w rozumieniu art. 123 ust. 2 Traktatu podlegająca nadzorowi o standardzie porównywalnym z nadzorem właściwego organu krajowego.

IRB: patrz system ratingów wewnętrznych.

Klasa zapadalności: klasa aktywów, których pozostały okres zapadalności mieści się w pewnym przedziale, np. od trzech do pięciu lat.

Koniec dnia: okres w ciągu dnia roboczego po zamknięciu systemu TARGET2, w którym następuje finalizacja płatności przyjętych do realizacji w systemie TARGET2 na dany dzień.

Kontrahent: druga strona transakcji finansowej (np. każdej transakcji z bankiem centralnym).

Konwencja liczenia dni: wzór regulujący liczbę dni uwzględnianych w obliczaniu stopy procentowej od kredytu. Eurosystem stosuje w operacjach polityki pieniężnej wzór obliczania dni faktycznych/360.

Krajowy bank centralny (KBC): w niniejszym dokumencie oznacza bank centralny państwa członkowskiego UE, które wprowadziło wspólną walutę zgodnie z Traktatem.

Krańcowa stopa procentowa: stopa procentowa, przy której zostaje wyczerpana całkowita pula środków przydzielana w ramach przetargu.

Krańcowy punkt swapowy: punkt swapowy, przy którym zostaje wyczerpana całkowita pula środków przydzielana w ramach przetargu.

Kredyt banku centralnego na koniec dnia: operacja banku centralnego na koniec dnia w ramach Eurosystemu, w której kontrahenci mogą zaciągnąć kredyt overnight z krajowego banku centralnego według z góry ustalonej stopy procentowej, po przekazaniu kwalifikowanych aktywów zabezpieczających.

Kredyt śróddzienny: kredyt na okres krótszy niż jeden dzień roboczy, udzielany przez banki centralne celem wyrównania niedopasowań w rozliczeniach płatności. Może mieć formę: (i) zabezpieczonego kredytu w rachunku bieżącym, (ii) operacji kredytowej zabezpieczonej zastawem lub prowadzonej w ramach operacji odwracalnej.

Kupon ustalany później: kupon instrumentu o oprocentowaniu zmiennym obliczany na podstawie wartości, jaką przyjmie indeks odniesienia w określonym terminie (lub terminach) w okresie naliczania kuponu.

Kupon ustalany z góry: kupon instrumentu o oprocentowaniu zmiennym obliczany na podstawie wartości, jaką przyjmie indeks odniesienia w określonym terminie (lub terminach) przed okresem naliczania kuponu.

Kwota pomniejszenia rezerwy: stała kwota, którą instytucja odlicza przy obliczaniu poziomu wymaganych rezerw w ramach systemu rezerwy obowiązkowej Eurosystemu.

Maksymalna oferowana stopa procentowa: najwyższa stopa procentowa, po której kontrahenci mogą składać oferty w przetargach procentowych. Oferty powyżej stopy maksymalnej ogłaszanej przez EBC są odrzucane.

Międzynarodowy Numer Identyfikacyjny Papierów Wartościowych (ISIN): międzynarodowy kod identyfikacyjny przypisywany do papierów wartościowych emitowanych na rynkach finansowych.

Minimalna kwota przydziału: dolny limit kwoty przydzielanej poszczególnym kontrahentom biorącym udział w przetargu.

Eurosystem może wyznaczyć minimalną kwotę, jaką przyzna każdemu kontrahentowi w przetargu.

Minimalna oferowana stopa procentowa: najniższa stopa procentowa, po której kontrahenci mogą składać oferty w przetargach procentowych.

Minimalny współczynnik przydziału: wyrażony w procentach dolny limit współczynnika przydziału środków dla ofert złożonych przy krańcowej stopie procentowej w danym przetargu. Eurosystem może zdecydować o wyznaczeniu minimalnego współczynnika w operacjach przetargowych.

Monetarne instytucje finansowe (MIF): jedna z klas instytucji finansowych, które razem tworzą sektor kreacji pieniądza strefy euro. Obejmują one banki centralne, instytucje kredytowe posiadające status rezydenta określony w prawie wspólnotowym i wszelkie inne instytucje finansowe posiadające status rezydenta, których działalność polega na przyjmowaniu depozytów lub bliskich substytutów depozytów od podmiotów innych niż MIF oraz udzielaniu kredytów lub inwestowaniu w papiery wartościowe na własny rachunek (w sensie ekonomicznym).

Narzędzia ratingowe: źródło oceny jakości kredytowej przewidziane w zasadach ECAF, zapewnione przez podmioty oceniające jakość kredytową dłużników, stosujące przede wszystkim modele ilościowe w sposób systematyczny i mechaniczny, opierające się, między innymi, na informacjach ze zbadanych sprawozdań finansowych oraz których oceny kredytowe nie są ujawniane publicznie. Aby zostały uwzględnione w ECAF, podmioty te muszą być indywidualnie zaakceptowane przez Eurosystem.

Obligacja zerokuponowa: papier wartościowy przynoszący w okresie swojego trwania tylko jeden przepływ środków pieniężnych. W niniejszym dokumencie termin ten oznacza papiery wartościowe emitowane z dyskontem i papiery wartościowe, które zapewniają pojedynczy kupon w terminie zapadalności. Specjalnym rodzajem obligacji zerokuponowej jest strip - oddzielny obrót odsetkami i kapitałem.

Obniżka wartości: środek kontroli ryzyka stosowany do aktywów zabezpieczających w transakcjach odwracalnych, polegający na tym, że bank centralny przed dokonaniem redukcji wartości w wycenie obniża teoretyczną wartość rynkową aktywów o pewien procent.

Oddzielny obrót odsetkami i kapitałem (strip): obligacja zerokuponowa stworzona dla oddzielnego obrotu wierzytelnościami w odniesieniu do poszczególnych strumieni środków pieniężnych z tytułu papieru wartościowego i kapitału tego samego instrumentu.

Okres utrzymywania rezerwy obowiązkowej: okres, dla którego oblicza się poziom wymaganej rezerwy obowiązkowej. EBC publikuje kalendarz okresów utrzymywania rezerwy co najmniej trzy miesiące przed początkiem roku. Okresy utrzymywania rezerwy zaczynają się w dniu rozliczenia pierwszej podstawowej operacji refinansującej po posiedzeniu Rady Prezesów, podczas którego formułowana jest miesięczna ocena nastawienia w polityce pieniężnej na następny okres, a kończą się zazwyczaj w dniu poprzedzającym termin rozliczenia podstawowej operacji refinansującej w następnym miesiącu. W szczególnych okolicznościach opublikowany kalendarz może ulec zmianom, np. ze względu na zmiany w harmonogramie posiedzeń Rady Prezesów.

Operacja dostrajająca: nieregularna operacja otwartego rynku realizowana przez Eurosystem głównie w celu przeciwdziałania nieoczekiwanym wahaniom płynności na rynku.

Operacja otwartego rynku: operacja przeprowadzana na rynku finansowym z inicjatywy banku centralnego. Ze względu na cel, regularność i procedury, operacje otwartego rynku Eurosystemu można podzielić na cztery kategorie: podstawowe operacje refinansujące, dłuższe operacje refinansujące, operacje dostrajające i operacje strukturalne. Jeśli chodzi o stosowane instrumenty, głównym są transakcje odwracalne Eurosystemu, które można stosować we wszystkich czterech kategoriach operacji. Ponadto w ramach operacji strukturalnych może być wykorzystywana emisja certyfikatów dłużnych i transakcje bezwarunkowe (typu outright), natomiast dla potrzeb operacji dostrajających stosuje się swapy walutowe i przyjmowanie lokat terminowych.

Operacja strukturalna: operacja otwartego rynku prowadzona przez Eurosystem głównie w celu skorygowania strukturalnego niedoboru lub nadmiaru płynności sektora finansowego wobec Eurosystemu.

Operacja z przyrzeczeniem odkupu (typu repo): zasilająca w płynność transakcja odwracalna oparta na umowie z przyrzeczeniem odkupu.

Operacje banku centralnego na koniec dnia: kredyt i depozyt oferowane przez bank centralny, z których kontrahenci mogą skorzystać z własnej inicjatywy. Eurosystem oferuje dwa typy takich operacji: kredyt banku centralnego na koniec dnia i depozyt w banku centralnym na koniec dnia.

Ostateczny transfer: nieodwołalny i bezwarunkowy transfer stanowiący realizację zobowiązania do dokonania transferu. Państwo członkowskie: w niniejszym dokumencie termin ten odnosi się do państwa członkowskiego UE, które wprowadziło wspólną walutę zgodnie w Traktatem.

Papiery wartościowe zabezpieczone aktywami (ABS): instrumenty dłużne z zabezpieczeniem w formie wyodrębnionej (stałej lub zmiennej) puli aktywów finansowych, które można w określonym czasie zamienić na gotówkę. Dodatkową gwarancją obsługi i terminowego przekazania przychodu z tytułu papieru wartościowego mogą być prawa lub inne aktywa. Zazwyczaj papiery wartościowe zabezpieczone aktywami emituje specjalnie w tym celu utworzona spółka inwestycyjna, która wcześniej nabyła pulę aktywów finansowych od inicjatora/sprzedającego. Płatności z tytułu papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami zależą głównie od przepływów środków pieniężnych generowanych przez pulę aktywów zabezpieczających oraz od innych praw gwarantujących terminową płatność, takich jak instrumenty dostarczania płynności, gwarancje i inne elementy powodujące poprawę warunków kredytowania.

Podstawa naliczania rezerwy: suma pozycji bilansu stanowiących podstawę obliczania wysokości rezerwy obowiązkowej dla danej instytucji kredytowej.

Podstawowa operacja refinansująca: regularna operacja otwartego rynku realizowana przez Eurosystem w formie transakcji odwracalnej. Podstawowe operacje refinansujące są przeprowadzane w ramach cotygodniowych przetargów standardowych i zazwyczaj mają jednotygodniowy termin zapadalności.

Pooling: patrz system zabezpieczeń typu pooling.

Powiązanie między systemami rozrachunku papierów wartościowych: wszystkie procedury i ustalenia między dwoma systemami rozrachunku papierów wartościowych (SSS) dotyczące transferu papierów wartościowych między dwoma systemami SSS w drodze zapisów księgowych.

Powiernik: podmiot, który przechowuje papiery wartościowe i inne aktywa finansowe oraz administruje nimi na rzecz innych podmiotów.

Pozostały okres zapadalności: okres pozostały do terminu zapadalności danego instrumentu dłużnego.

Procedura bilateralna: procedura, w ramach której bank centralny prowadzi transakcje bezpośrednio z jednym bądź kilkoma kontrahentami z pominięciem procedury przetargowej. Procedury bilateralne obejmują operacje realizowane poprzez giełdy papierów wartościowych lub podmioty rynkowe.

Procedura przetargowa: procedura, w której bank centralny zasila rynek w płynność lub ją absorbuje z rynku na podstawie ofert przetargowych składanych przez konkurujących ze sobą kontrahentów. Najbardziej konkurencyjne oferty są zaspokajane w pierwszej kolejności do momentu wyczerpania przydzielanych w ramach przetargów płynnych środków, które bank centralny dostarcza lub absorbuje.

Przetarg kwotowy: procedura przetargowa, w której stopę procentową ustala z góry bank centralny, a kontrahenci uczestniczący w przetargu składają oferty określające kwotę, jaką chcą uzyskać przy danej stopie.

Przetarg procentowy: procedura przetargowa, w której kontrahenci określają w ofercie zarówno kwotę środków pieniężnych, jaką chcą uzyskać od banku centralnego, jak i oprocentowanie, przy jakim są gotowi zawrzeć transakcję.

Przetarg standardowy: procedura przetargowa stosowana przez Eurosystem w regularnych operacjach otwartego rynku. Przetargi standardowe są przeprowadzane w czasie 24 godzin. Oferty przetargowe mogą składać wszyscy kontrahenci spełniający ogólne kryteria kwalifikowalności.

Przetarg szybki: procedura przetargowa stosowana przez Eurosystem do operacji dostrajających, gdy wskazane jest szybkie oddziaływanie na sytuację płynnościową na rynku. Przetargi szybkie trwają normalnie 90 minut, a uczestniczy w nich zwykle ograniczona grupa kontrahentów.

Przyjmowanie depozytów terminowych: instrument polityki pieniężnej, który może być stosowany w Eurosystemie w ramach operacji dostrajających w przypadku, w którym Eurosystem oferuje odsetki od depozytów terminowych utrzymywanych przez kontrahentów na rachunkach w krajowych bankach centralnych w celu absorpcji płynności z rynku.

Punkt aktywacji: z góry określony poziom zasilenia w płynność, przy którym stosuje się wezwanie do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego.

Punkt swapowy: różnica między kursem walutowym transakcji terminowej (forward) a kursem transakcji kasowej (spot) w ramach swapu walutowego.

Rachunek powierniczy: rachunek papierów wartościowych prowadzony przez bank centralny, na którym instytucje kredytowe mogą lokować papiery wartościowe mogące stanowić zabezpieczenie operacji banku centralnego.

Rachunek rezerwy: rachunek w krajowym banku centralnym, na którym utrzymywana jest rezerwa obowiązkowa kontrahenta. Jako rachunki rezerw mogą służyć rachunki rozliczeniowe kontrahentów w krajowych bankach centralnych.

Rachunek rozliczeniowy: rachunek bezpośredniego uczestnika systemu TARGET2 w banku centralnym służący do przetwarzania płatności.

Ramowe zasady oceny kredytowej w Eurosystemie (ECAF): zbiór procedur, reguł i metod mający zapewnić spełnienie wymogu Eurosystemu, by jakość kredytowa wszystkich aktywów kwalifikowanych była wysoka. Eurosystem różnicuje kryteria wysokiej jakości kredytowej dla aktywów rynkowych i nierynkowych. Przy ocenie jakości kredytowej aktywów kwalifikowanych Eurosystem uwzględnia oceny kredytowe wystawione przez jeden z czterech rodzajów systemów oceny kredytowej: zewnętrzne instytucje kontroli jakości kredytowej (instytucje ECAI), wewnętrzne systemy oceny jakości kredytowej krajowych banków centralnych (systemy ICAS), systemy ratingów wewnętrznych kontrahentów (systemy IRB) oraz narzędzia ratingowe podmiotów zewnętrznych (narzędzia RT). Przy ocenie jakości kredytowej Eurosystem bierze także pod uwagę kryteria instytucjonalne oraz cechy gwarantujące podobną ochronę posiadaczowi instrumentu, np. gwarancje. Przy ustalaniu dolnego progu jakości kredytowej uznawanej za wysoką Eurosystem przyjął jako wartość referencyjną ocenę kredytową na poziomie jednego A. Wg Eurosystemu przekłada się to na wartość prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania na poziomie 0,10 % w skali roku.

Redukcja wartości w wycenie: środek kontroli ryzyka stosowany do aktywów zabezpieczających w transakcji odwracalnej polegający na tym, że bank centralny oblicza wartość aktywów zabezpieczających jako wartość rynkową aktywów pomniejszoną o pewien odsetek. Eurosystem stosuje redukcje wartości w wycenie odpowiednio do cech konkretnych aktywów, np. pozostałego okresu zapadalności.

Rezerwa obowiązkowa: wymóg utrzymywania przez instytucje kredytowe określonego poziomu rezerw w banku centralnym.

W ramach systemu rezerwy obowiązkowej Eurosystemu, wymagany od instytucji kredytowej poziom rezerwy obowiązkowej jest obliczany przez pomnożenie stopy rezerwy ustalonej dla każdej kategorii pozycji zaliczanych do podstawy naliczania rezerwy przez wartość tych pozycji w bilansie danej instytucji. Ponadto instytucje kredytowe pomniejszają obliczoną rezerwę obowiązkową o kwotę pomniejszenia rezerwy.

Rezerwa uśredniona: system rezerwy umożliwiający kontrahentom spełnienie ich wymogów w zakresie rezerwy obowiązkowej na podstawie średnich stanów środków rezerwy obowiązkowej okresie jej utrzymywania. Rezerwa uśredniona przyczynia się do stabilizacji stóp procentowych rynku pieniężnego, stanowiąc dla instytucji bodziec do łagodzenia skutków przejściowych wahań płynności. System rezerwy obowiązkowej Eurosystemu zakłada stosowanie zasady rezerwy uśrednionej.

Rozliczenie transgraniczne: rozliczenie, które ma miejsce w kraju innym niż kraj lub kraje, w których ulokowana jest jedna lub obie strony transakcji.

Ryzyko niewypłacalności: ryzyko straty na skutek niepowodzenia (upadłości) emitenta aktywów finansowych lub niewypłacalności kontrahenta.

Standardowe wyłączenie: stały odsetek pozostałej do spłaty kwoty dłużnych papierów wartościowych z uzgodnionym terminem zapadalności do dwóch lat (w tym papierów rynku pieniężnego), który może być odliczony od podstawy naliczania rezerwy przez emitentów nie mogących przedstawić dowodu, że kwota ta jest utrzymywana przez inne instytucje objęte systemem rezerwy obowiązkowej Eurosystemu, przez EBC lub przez krajowy bank centralny.

Stopa rezerwy: stopa określana przez bank centralny dla każdej kategorii pozycji bilansowych włączanych do podstawy naliczania rezerwy w celu obliczenia poziomu rezerwy obowiązkowej.

Strefa euro: obszar obejmujący państwa członkowskie UE, które wprowadziły euro jako wspólną walutę zgodnie z Traktatem i w których za wspólną politykę pieniężną odpowiada Rada Prezesów EBC.

Swap walutowy: kasowa transakcja zakupu/sprzedaży jednej waluty jednocześnie z terminową transakcją sprzedaży/zakupu innej waluty. W ramach realizacji polityki pieniężnej Eurosystem prowadzi operacje otwartego rynku w formie swapów walutowych, w których krajowe banki centralne (lub EBC) kupują (lub sprzedają) euro w transakcji kasowej za walutę i jednocześnie odsprzedają je (lub odkupują) w transakcji terminowej.

System banków centralnych korespondentów (CCBM): mechanizm stworzony przez Eurosystem w celu umożliwienia kontrahentom wykorzystania aktywów zabezpieczających przy realizacji rozliczeń transgranicznych. W ramach CCBM KBC pełnią wobec siebie funkcję powierników. Oznacza to, że każdy KBC prowadzi rachunek papierów wartościowych dla każdego z pozostałych KBC oraz dla EBC. Z CCBM mogą również korzystać kontrahenci niektórych KBC nienależących do Eurosystemu.

System ratingów wewnętrznych (system IRB): źródło oceny jakości kredytowej wymienione w ramowych zasadach oceny kredytowej w Eurosystemie (ECAF). Do tej kategorii zaliczają się systemy stosowane przez tych kontrahentów, których oceny instytucje kredytowe mogą wykorzystywać do ustalenia ważenia ryzyka ekspozycji zgodnie z dyrektywami CRD. Systemy te muszą zostać uznane i zweryfikowane przez krajowe organy nadzoru.

System rozrachunku brutto w czasie rzeczywistym (RTGS): system rozrachunku, w którym realizacja i rozrachunek zleceń odbywają się indywidualnie dla poszczególnych zleceń bez kompensowania pozycji, w czasie rzeczywistym w sposób ciągły. Zob. również TARGET2.

System rozrachunku brutto: system transferów, w którym rozrachunek środków pieniężnych lub transfer papierów wartościowych odbywa się indywidualnie dla poszczególnych zleceń.

System rozrachunku papierów wartościowych (SSS): system, który pozwala na utrzymywanie i przekazywanie papierów wartościowych lub innych aktywów finansowych zarówno nieodpłatnie, jak i za zapłatą (dostawa za płatność).

System zabezpieczeń typu earmarking: system zarządzania zabezpieczeniami banków centralnych, w którym aktywa przekazane na zabezpieczenie dostarczanej płynności są przypisane do konkretnych transakcji.

System zabezpieczeń typu pooling: system banku centralnego do zarządzania zabezpieczeniami, w ramach którego kontrahenci otwierają łączny rachunek do deponowania aktywów zabezpieczających transakcje z bankiem centralnym. W systemie pooling, w odróżnieniu od systemu earmarking, aktywa zabezpieczające nie są przyporządkowane do konkretnych transakcji.

System zapisów księgowych: system rachunkowości pozwalający na transfer papierów wartościowych i innych aktywów finansowych bez fizycznego przekazywania dokumentów papierowych lub certyfikatów (np. elektroniczny transfer papierów wartościowych). Patrz też dematerializacja.

Środki rezerwy obowiązkowej: środki kontrahenta na rachunku rezerwy w banku centralnym, które służą realizacji wymogów w zakresie rezerwy obowiązkowej.

TARGET: poprzednik systemu TARGET2; TARGET działał w sposób zdecentralizowany, łącząc krajowe systemy RTGS oraz mechanizm płatności EBC. System TARGET został zastąpiony przez system TARGET2 zgodnie z harmonogramem migracji określonym w art. 13 wytycznych EBC/2007/2.

TARGET2 (Transeuropejski zautomatyzowany błyskawiczny system rozrachunku brutto w czasie rzeczywistym): system rozrachunku brutto w czasie rzeczywistym dla euro, w którym następuje rozrachunek płatności realizowanych w euro w pieniądzu banku centralnego. System TARGET2 został stworzony i funkcjonuje w oparciu o jednolitą wspólną platformę, za pośrednictwem której na tych samych zasadach technicznych następuje składanie i przetwarzanie wszystkich zleceń płatniczych i otrzymywanie płatności. Z prawnego punktu widzenia system TARGET2 jest zorganizowany jako zbiór systemów RTGS (systemów będących komponentami TARGET2).

Termin odkupu: termin, w którym nabywca jest zobowiązany do odsprzedania aktywów sprzedającemu na podstawie umowy z przyrzeczeniem odkupu.

Termin zapadalności: termin, w którym kończy się operacja polityki pieniężnej. W przypadku umowy z przyrzeczeniem odkupu lub swapu, termin zapadalności odpowiada terminowi odkupu.

Traktat: Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

Transakcja bezwarunkowa (outright): transakcja (kasowa lub terminowa), w ramach której aktywa są nabywane i sprzedawane do upływu terminu zapadalności.

Transakcja odwracalna: operacja, w ramach której krajowy bank centralny kupuje lub sprzedaje aktywa w ramach umowy z przyrzeczeniem odkupu lub prowadzi zabezpieczone operacje kredytowe.

Transakcja zabezpieczająca przed ryzykiem kursowym: umowa zawarta pomiędzy emitentem i kontrahentem transakcji zabezpieczającej, zgodnie z którą ryzyko kursowe wynikające z przepływów środków pieniężnych w walucie innej niż euro jest częściowo ograniczone przez wymianę tych przepływów na płatności w euro dokonywane przez kontrahenta, łącznie z wszelkimi gwarancjami udzielanymi przez kontrahenta w odniesieniu do tych płatności.

Umowa z przyrzeczeniem odkupu: umowa sprzedaży aktywów, zgodnie z którą sprzedający uzyskuje jednocześnie prawo i zobowiązanie do ich odkupu po określonej cenie w przyszłym terminie lub na żądanie. Takie porozumienie jest podobne do zabezpieczonej pożyczki z tą różnicą, że sprzedający nie zachowuje prawa własności papierów wartościowych. W transakcjach odwracalnych Eurosystem stosuje umowy z przyrzeczeniem odkupu o stałym terminie zapadalności.

Wewnętrzny system oceny jakości kredytowej (system ICAS): źródło oceny jakości kredytowej wymienione w ramowych zasadach oceny kredytowej w Eurosystemie (ECAF). Do tej kategorii zaliczają się obecnie cztery systemy prowadzone przez Deutsche Bundesbank, Banco de España, Banque de France i Oesterreichische Nationalbank.

Wezwanie do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego: procedura odnosząca się do stosowania zmiennego depozytu zabezpieczającego, polegająca na tym, że jeżeli systematycznie mierzona wartość aktywów zabezpieczających spada poniżej określonego poziomu, bank centralny żąda od kontrahentów przekazania dodatkowych aktywów (lub środków pieniężnych). Podobnie, jeżeli wartość aktywów zabezpieczających w wyniku aktualizacji ich wyceny przekroczy wartość wykazywaną przez kontrahentów powiększoną o zmienny depozyt zabezpieczający, kontrahent może wystąpić do banku centralnego o zwrot nadwyżki aktywów (lub środków pieniężnych).

Wsparcie płynnościowe transakcji dotyczącej papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami: każde rozwiązanie strukturalne, które można wykorzystać do pokrycia wszelkich przejściowych niedoborów środków pieniężnych mogących wystąpić w okresie ważności transakcji.

Wycena rynkowa: patrz zmienny depozyt zabezpieczający.

Zdarzenie niewykonania zobowiązania: zdarzenie przywołane w ramowych zasadach oceny kredytowej w Eurosystemie (ECAF), którego dotyczy definicja zawarta w dyrektywie 2006/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe (wersja przeredagowana) oraz dyrektywie 2006/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie adekwatności kapitałowej firm inwestycyjnych i instytucji kredytowych (wersja przeredagowana) (łącznie określanych jako dyrektywy w sprawie wymogów kapitałowych lub dyrektywy CRD). Zgodnie z tą definicją niewykonanie zobowiązania ma miejsce, jeżeli "(a) instytucja kredytowa uznaje, że dłużnik prawdopodobnie nie wywiąże się w pełni ze swoich zobowiązań kredytowych wobec instytucji kredytowej, przedsiębiorstwa dominującego lub któregokolwiek z podmiotów zależnych bez konieczności podejmowania przez instytucję kredytową działań, takich jak realizacja zabezpieczenia (jeżeli takowe istnieje)" lub "(b) należność dłużnika dotycząca istotnych zobowiązań kredytowych wobec instytucji kredytowej, przedsiębiorstwa dominującego lub któregokolwiek z podmiotów zależnych jest przeterminowana o ponad 90 dni."

Zewnętrzna instytucja kontroli jakości kredytowej (instytucja ECAI): źródło oceny jakości kredytowej wymienione w ramowych zasadach oceny kredytowej w Eurosystemie (ECAF) jako jeden z rodzajów instytucji oceniających jakość kredytową, których oceny instytucje kredytowe mogą wykorzystywać do ustalenia ważenia ryzyka ekspozycji zgodnie z dyrektywą w sprawie wymogów kapitałowych. Instytucje te muszą zostać uznane i zweryfikowane przez krajowe organy nadzoru.

Zmienny depozyt zabezpieczający (wycena rynkowa): Eurosystem wymaga utrzymywania określonego poziomu wartości rynkowej aktywów zabezpieczających wykorzystanych w zasilających w płynność transakcjach odwracalnych. Oznacza to, że jeżeli mierzona regularnie wartość aktywów zabezpieczających spadnie poniżej pewnego poziomu, krajowy bank centralny zażąda, aby kontrahent dostarczył dodatkowe aktywa (lub środki pieniężne), czyli wystosuje wezwanie do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego. Podobnie, jeżeli w wyniku aktualizacji wyceny wartość zabezpieczających aktywów przekroczy określony poziom, kontrahent może odzyskać nadwyżkę aktywów lub środków pieniężnych. Patrz też punkt 6.4.

______

(1) Dz.U. L 177 z 30.6.2006, s. 1.

DODATEK  3

WYBÓR KONTRAHENTÓW DLA INTERWENCYJNYCH OPERACJI WALUTOWYCH I SWAPÓW WALUTOWYCH DO CELÓW POLITYKI PIENIĘŻNEJ

Wybór kontrahentów dla interwencyjnych operacji walutowych i swapów walutowych do celów polityki pieniężnej dokonywany jest w jednakowy sposób, niezależnie od struktury organizacyjnej przyjętej dla zewnętrznych operacji Eurosystemu. Zasady wyboru nie odchodzą znacząco od istniejących standardów rynkowych, jako że zostały sformułowane w wyniku harmonizacji najlepszych praktyk krajowych banków centralnych. Wybór kontrahentów do interwencyjnych operacji walutowych Eurosystemu opiera się głównie na dwóch grupach kryteriów.

Pierwsza grupa kryteriów związana jest z zasadą ostrożności. Pierwsze kryterium ostrożnościowe to zdolność kredytowa, którą ocenia się wykorzystując połączenie różnych metod (np. ratingów kredytowych udostępnianych przez agencje komercyjne oraz wewnętrznych analiz współczynników kapitału i innych); drugim kryterium jest wymóg stawiany przez Eurosystem, aby wszyscy potencjalni kontrahenci uczestniczący w interwencjach walutowych podlegali nadzorowi ze strony uznanej organizacji nadzorczej; zgodnie z trzecim kryterium wszyscy kontrahenci uczestniczący w interwencjach walutowych Eurosystemu muszą spełniać wysokie normy etyczne i cieszyć się dobrą reputacją.

Po spełnieniu minimalnego wymogu ostrożności stosuje się drugą grupę kryteriów związanych z efektywnością. Pierwsze z nich dotyczy konkurencyjności kwotowania oraz zdolności kontrahenta do obsługi dużych wolumenów transakcji, nawet w trudnych warunkach rynkowych. Pozostałe kryteria związane z efektywnością obejmują jakość i zakres informacji dostarczanych przez kontrahentów.

Grupa potencjalnych kontrahentów uczestniczących w interwencjach walutowych jest wystarczająco duża i zróżnicowana, aby gwarantować niezbędną elastyczność w realizowaniu operacji interwencyjnych. Umożliwia to Eurosystemowi wybór między różnymi kanałami interwencji. W celu skutecznej interwencji w różnych punktach geograficznych i strefach czasowych, Eurosystem może korzystać z kontrahentów w dowolnym międzynarodowym centrum finansowym. Jednak w praktyce znaczna część kontrahentów znajduje się w strefie euro. W przypadku swapów walutowych realizowanych do celów polityki pieniężnej grupa kontrahentów obejmuje kontrahentów ze strefy euro wybranych do interwencyjnych operacji walutowych Eurosystemu.

W celu kontrolowania wielkości ryzyka kredytowego wobec poszczególnych kontrahentów w swapach walutowych zawieranych do celów polityki pieniężnej krajowe banki centralne mogą stosować systemy oparte na limitach.

DODATEK  4 3

RAMY SPRAWOZDAWCZOŚCI W ZAKRESIE STATYSTYKI PIENIĘŻNEJ I BANKOWEJ EUROPEJSKIEGO BANKU CENTRALNEGO(1)

1. Wstęp

Rozporządzenie Rady (WE) nr 2533/98 z dnia 23 listopada 1998 r. dotyczące zbierania informacji statystycznych przez Europejski Bank Centralny określa osoby fizyczne i prawne(2) objęte obowiązkiem sprawozdawczym ("referencyjną populację sprawozdawczą") oraz zasady poufności i odpowiednie przepisy wykonawcze zgodnie z art. 5 ust. 4 Statutu Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego (Statut ESBC). Ponadto uprawnia ono EBC do wykorzystania swoich uprawnień regulacyjnych w celu określenia:

- faktycznej populacji sprawozdawczej,

- wymogów EBC w zakresie sprawozdawczości statystycznej i ich zastosowania wobec podmiotów należących do faktycznej populacji sprawozdawczej w uczestniczących państwach członkowskich,

- warunków, na jakich EBC i krajowe banki centralne mogą wykonywać uprawnienie do weryfikacji lub obowiązkowego gromadzenia informacji statystycznych.

2. Charakterystyka ogólna

Celem rozporządzenia Europejskiego Banku Centralnego (WE) nr 25/2009 z dnia 19 grudnia 2008 r. dotyczącego bilansu sektora monetarnych instytucji finansowych (wersja przekształcona) (EBC/2008/32)(3) jest umożliwienie EBC oraz, zgodnie z art. 5 ust. 2 Statutu ESBC, krajowym bankom centralnym prowadzącym te prace w możliwym zakresie, zbierania materiału statystycznego koniecznego do realizacji zadań ESBC, a w szczególności zadania polegającego na formułowaniu i wdrażaniu polityki pieniężnej Unii zgodnie z art. 127 ust. 2 tiret pierwsze Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Dane statystyczne zebrane zgodnie z rozporządzeniem EBC/2008/32 są wykorzystywane do sporządzenia skonsolidowanego bilansu sektora monetarnych instytucji finansowych (MIF), którego głównym celem jest zapewnienie EBC kompleksowego obrazu statystycznego sytuacji pieniężnej obejmującego zagregowane aktywa i pasywa finansowe MIF w uczestniczących państwach członkowskich, które uważa się za jednolity obszar gospodarczy.

W zakresie statystyki wymogi sprawozdawcze EBC dotyczące skonsolidowanego bilansu MIF opierają się na trzech głównych przesłankach.

Po pierwsze, EBC musi otrzymywać porównywalne, wiarygodne i aktualne informacje statystyczne gromadzone na porównywalnych zasadach i warunkach w całej strefie euro. Chociaż dane te są zbierane przez krajowe banki centralne w sposób zdecentralizowany zgodnie z art. 5 ust. 1 i 2 Statutu, a w razie konieczności w powiązaniu z innymi wymaganiami w zakresie statystyki do celów wspólnotowych lub krajowych, w świetle konieczności zapewnienia wiarygodnych podstaw statystycznych dla formułowania i prowadzenia wspólnej polityki pieniężnej niezbędny jest odpowiedni stopień harmonizacji i spełnienie minimalnych standardów sprawozdawczości.

Po drugie, obowiązki sprawozdawcze określone w rozporządzeniu EBC/2008/32 muszą być zgodne z zasadami przejrzystości i pewności prawnej, ponieważ rozporządzenie to jest w całości wiążące i bezpośrednio stosowane w całej strefie euro. Nakłada ono obowiązki bezpośrednio na osoby fizyczne i prawne, w stosunku do których EBC może zastosować sankcje w każdym przypadku, gdy jego wymogi sprawozdawcze nie są spełnione (zob. art. 7 rozporządzenia (WE) nr 2533/98). Obowiązki sprawozdawcze są więc wyraźnie określone i wszelkie decyzje EBC dotyczące weryfikacji lub obowiązkowego gromadzenia informacji statystycznych są zgodne z określonymi zasadami. Po trzecie, EBC musi minimalizować obciążenia sprawozdawcze zgodnie z zasadami statystyki określonymi dla gromadzenia, opracowania i przekazywania danych statystycznych przez ESBC (zob. art. 3a rozporządzenia (WE) nr 2533/98). Zasady zostały zdefiniowane bardziej szczegółowo w publicznej deklaracji ESBC na temat statystyki europejskiej opublikowanej na stronie internetowej EBC.

Dlatego też materiał statystyczny zgromadzony przez krajowe banki centralne na mocy rozporządzenia EBC/2008/32 jest również wykorzystywany do ustalania podstawy naliczania rezerw zgodnie z rozporządzeniem Europejskiego Banku Centralnego (WE) nr 1745/2003 z dnia 12 września 2003 r. dotyczącym stosowania rezerw obowiązkowych (EBC/2003/9)(4).

Rozporządzenie EBC/2008/32 ogranicza się do ogólnego określenia faktycznej populacji sprawozdawczej, jej obowiązków sprawozdawczych oraz zasad, zgodnie z którymi EBC i KBC zazwyczaj wykonują swoje uprawnienia do weryfikacji i obowiązkowego gromadzenia informacji statystycznych. Szczegółowe informacje na temat danych statystycznych, które należy zawrzeć w sprawozdaniach w celu spełnienia wymogów EBC w zakresie sprawozdawczości statystycznej, a także minimalne standardy są określone w załącznikach I-IV do rozporządzenia EBC/2008/32.

Szczegółowe informacje na temat danych statystycznych, które mają być zawarte w sprawozdaniach w celu spełnienia wymogów EBC w zakresie sprawozdawczości statystycznej oraz minimalne standardy są określone w załącznikach I do IV do rozporządzenia EBC/2001/13.

3. Faktyczna populacja sprawozdawcza; wykaz MIF do celów statystycznych

Do MIF zalicza się instytucje kredytowe określone w prawie wspólnotowym posiadające status rezydenta oraz wszelkie inne instytucje finansowe posiadające status rezydenta, których działalność polega na przyjmowaniu depozytów lub bliskich substytutów depozytów od podmiotów innych niż MIF oraz udzielaniu kredytów lub inwestowaniu w papiery wartościowe na własny rachunek (przynajmniej w sensie ekonomicznym). Przy sporządzaniu i prowadzeniu wykazu instytucji EBC stosuje powyższą definicję oraz zasady klasyfikacji określone w załączniku I do rozporządzenia EBC/2008/32. Organem właściwym do sporządzania i prowadzenia wykazu MIF do celów statystycznych jest Zarząd EBC. Faktyczną populację sprawozdawczą stanowi grupa MIF posiadających status rezydenta w strefie euro. KBC mogą udzielać derogacji małym MIF zgodnie z art. 8 rozporządzenia EBC/2008/32. Derogacje te umożliwiają KBC stosowanie metody "skracania ogona".

4. Obowiązki w zakresie sprawozdawczości statystycznej

W celu sporządzenia bilansu skonsolidowanego instytucje posiadające status rezydenta i należące do faktycznej populacji sprawozdawczej co miesiąc przekazują informacje statystyczne związane z ich bilansami. Pozostałe informacje przekazuje się co kwartał. Przekazywane dane statystyczne są szczegółowo określone w załączniku I do rozporządzenia EBC/2008/32. KBC zbierają odnośne dane statystyczne i definiują obowiązujące procedury sprawozdawcze.

Rozporządzenie EBC/2008/32 nie wyklucza możliwości, by informacje statystyczne niezbędne do spełnienia wymogów statystycznych EBC były zbierane przez KBC od faktycznej populacji sprawozdawczej w ramach szerszej sprawozdawczości statystycznej ustanowionej przez krajowe banki centralne dla innych celów statystycznych na mocy prawa wspólnotowego lub krajowego albo ustalonej praktyki. Nie powinno to jednak niekorzystnie wpływać na spełnianie wymogów statystycznych określonych w rozporządzeniu EBC/2008/32. W szczególnych przypadkach EBC może polegać na informacjach statystycznych zebranych dla takich celów jako spełniających jego wymagania.

W wyniku przyznania przez KBC powyższych derogacji małym MIF podlegają one ograniczonym obowiązkom sprawozdawczym (oznaczającym, między innymi, sprawozdawczość kwartalną), które są obowiązkowe w związku z wymogiem utrzymywania rezerwy obowiązkowej i są określone w załączniku III do rozporządzenia EBC/2008/32. Artykuł 8 tego rozporządzenia określa wymogi dotyczące tych małych MIF, które nie są instytucjami kredytowymi. Przy tym MIF objęte derogacją mają możliwość realizacji pełnych wymogów w zakresie sprawozdawczości.

5. Wykorzystanie informacji statystycznych na mocy rozporządzenia EBC w sprawie rezerw obowiązkowych

Aby zminimalizować obciążenia sprawozdawcze i unikać jakiegokolwiek powielania pracy przy gromadzeniu informacji statystycznych, informacje statystyczne dotyczące bilansu przekazane przez MIF na mocy rozporządzenia EBC/2008/32 wykorzystuje się również do obliczania podstawy naliczania rezerw na mocy rozporządzenia EBC/2003/9.

Podmioty sprawozdawcze przekazują odpowiednim KBC dane do celów statystycznych w zakresie przedstawionym poniżej w tabeli 1, która znajduje się też w załączniku III do rozporządzenia EBC/2008/32. W tabeli tej ramki oznaczone gwiazdką "*" są wykorzystywane przez instytucje do ustalania podstawy naliczania rezerwy (zob. ramka 9 w rozdziale 7).

Do prawidłowego ustalenia podstawy naliczania rezerw przy dodatniej stopie rezerwy potrzebna jest szczegółowa struktura depozytów o umownym terminie zapadalności powyżej dwóch lat, depozytów zwrotnych za wypowiedzeniem powyżej dwóch lat, zobowiązań instytucji kredytowych z tytułu umów z przyrzeczeniem odkupu wobec sektorów: "MIF", "instytucji kredytowych objętych systemem rezerw obowiązkowych, EBC i KBC" oraz "instytucji rządowych i samorządowych" (w podziale na "krajowe" i "pozostałe uczestniczące państwa członkowskie"), a także wobec "reszty świata".

Tabela 1

Stany miesięczne(1)

Pozycje w cienkich ramkach są wykazywane jedynie przez instytucje kredytowe podlegające obowiązkowi utrzymywania rezerwy obowiązkowej

grafika

Ponadto, w zależności od krajowego systemu gromadzenia danych i jeżeli nie jest to sprzeczne z definicjami i zasadami klasyfikacji bilansu MIF określonymi w rozporządzeniu EBC/2008/32, instytucje kredytowe objęte systemem rezerw obowiązkowych mogą też przekazywać dane konieczne do ustalenia podstawy naliczania rezerwy (z wyjątkiem danych dotyczących instrumentów zbywalnych) zgodnie z tabelą 1a, pod warunkiem że nie wpływa to na pozycje oznaczone pogrubionym drukiem w tabeli 1.

Przepisy szczególne i przejściowe oraz przepisy dotyczące łączenia instytucji kredytowych w odniesieniu do stosowania systemu rezerw obowiązkowych znajdują się w załączniku III do rozporządzenia EBC/2008/32.

Załącznik III do rozporządzenia EBC/2008/32 obejmuje w szczególności schemat sprawozdawczości instytucji kredytowych znajdujących się w "ogonie" rozkładu statystycznego. Instytucje te muszą jako minimum przedstawiać dane kwartalne niezbędne do ustalenia podstawy naliczania rezerwy zgodnie z tabelą 1a. Instytucje te zapewniają, że dane przekazywane zgodnie z tabelą 1a są w pełni zgodne z definicjami i zasadami klasyfikacji stosowanymi w tabeli 1. Dane służące do ustalenia podstawy naliczania rezerwy przez takie instytucje za trzy okresy utrzymywania rezerwy są oparte na danych na koniec kwartału gromadzonych przez KBC.

Tabela 1a

Uproszczone dane przekazywane na potrzeby rezerwy obowiązkowej

grafika

Załącznik III zawiera też przepisy dotyczące sprawozdawczości skonsolidowanej instytucji kredytowych jako grupy. Z chwilą uzyskania zezwolenia EBC instytucje kredytowe objęte systemem rezerw obowiązkowych mogą składać skonsolidowane sprawozdania statystyczne obejmujące grupę instytucji kredytowych objętych tym systemem w granicach terytorium jednego państwa, pod warunkiem że wszystkie instytucje w ramach danej grupy zrezygnowały z pomniejszania rezerwy obowiązkowej. Z pomniejszenia korzystać może jednak grupa jako całość. Jeżeli instytucje kredytowe otrzymały pozwolenie na utrzymywanie rezerwy obowiązkowej przez pośrednika, ale nie mogą korzystać z powyższej sprawozdawczości grupowej, właściwy KBC może zezwolić pośrednikowi na przekazywanie w imieniu tej grupy instytucji kredytowych sprawozdawczości skonsolidowanej (z wyjątkiem podstawy naliczania rezerwy). W takiej sytuacji z pomniejszenia mogą korzystać wszyscy członkowie grupy. Każda instytucja, której to dotyczy, jest wymieniona odrębnie w wykazie monetarnych instytucji finansowych prowadzonym przez EBC.

Ponadto załącznik ten zawiera przepisy mające zastosowanie w przypadku łączenia instytucji kredytowych. Terminy "połączenie", "łączące się instytucje" i "instytucja przejmująca" mają znaczenie określone w art. 1 rozporządzenia EBC/2003/9. Dla okresu utrzymywania rezerwy, w którym następuje fuzja, naliczana jest rezerwa dla instytucji przejmującej i wymóg ten jest realizowany w sposób określony w art. 13 rozporządzenia. Poziom rezerwy obowiązkowej dla instytucji przejmującej w kolejnych okresach utrzymywania rezerwy oblicza się według podstawy naliczania rezerwy oraz ewentualnie według informacji statystycznych, zgodnie ze specjalnymi zasadami (zob. tabela w załączniku III do rozporządzenia EBC/2008/32). W innych kwestiach obowiązują standardowe zasady dotyczące składania informacji statystycznych oraz obliczania rezerwy obowiązkowej określone w art. 3 rozporządzenia EBC/2003/9. Ponadto właściwy KBC może zezwolić instytucji przejmującej na wykonanie jej obowiązku przekazania informacji statystycznych w drodze procedur tymczasowych. Tego rodzaju zwolnienie z normalnych procedur sprawozdawczych musi być ograniczone do możliwie najkrótszego okresu i w żadnym przypadku nie powinno trwać dłużej niż sześć miesięcy od połączenia. Zwolnienie to nie narusza zobowiązania instytucji przejmującej do wykonania obowiązków sprawozdawczych zgodnie z rozporządzeniem EBC/2008/32 ani jej ewentualnej powinności przejęcia obowiązków sprawozdawczych łączących się instytucji.

6. Weryfikacja i obowiązkowe gromadzenie informacji statystycznych

Sam EBC i krajowe banki centralne zazwyczaj wykonują uprawnienia do weryfikacji i obowiązkowego gromadzenia informacji statystycznych w każdym przypadku, gdy nie są spełniane minimalne normy w zakresie przekazywania, dokładności, zgodności pojęciowej i aktualizacji danych. Te minimalne normy są określone w załączniku IV do rozporządzenia EBC/2008/32.

7. Państwa nieuczestniczące w unii monetarnej

Ponieważ przepis art. 34 ust. 1 Statutu nie przyznaje żadnych praw ani nie nakłada żadnych obowiązków na państwa członkowskie objęte derogacją (art. 42 ust. 1 Statutu ESBC) i na Danię (art. 2 Protokołu w sprawie pewnych przepisów odnoszących się do Danii) oraz nie ma zastosowania do Zjednoczonego Królestwa (art. 8 Protokołu w sprawie pewnych przepisów odnoszących się do Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej), rozporządzenie EBC/2008/32 stosuje się wyłącznie do uczestniczących państw członkowskich.

Natomiast do wszystkich państw członkowskich stosuje się art. 5 Statutu ESBC dotyczący kompetencji EBC i krajowych banków centralnych w dziedzinie statystyki oraz rozporządzenie (WE) nr 2533/98. Z powyższych przepisów oraz drugiego i trzeciego tiret art. 4 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej wynika obowiązek spoczywający na nieuczestniczących państwach członkowskich zaprojektowania i wdrożenia na poziomie krajowym wszystkich środków uznanych przez nie za właściwe w celu zbierania informacji statystycznych potrzebnych do wypełniania wymogów ESBC w zakresie sprawozdawczości statystycznej i terminowych przygotowań w dziedzinie statystyki, aby mogły stać się uczestniczącymi państwami członkowskimi. Obowiązek ten jest wyraźnie sformułowany w art. 4 i pkt 17 preambuły do rozporządzenia (WE) nr 2533/98. Dla jasności ten specjalny obowiązek przywołany jest w preambule do rozporządzenia EBC/2008/32.

______

(1) Niniejszy załącznik ma cele wyłącznie informacyjne.

(2) Dz.U. L 318 z 27.11.1998, s. 8.

(3) Dz.U. L 15 z 20.1.2009, s. 14.

(4) Dz.U. L 250 z 2.10.2003, s. 10.

DODATEK  5

Strony internetowe Eurosystemu

Bank CentralnyStrona Internetowa
Europejski Bank Centralnywww.ecb.europa.eu
Nationale Bank van België/Banque Nationale de Belgiquewww.nbb.be lub www.bnb.be
Deutsche Bundesbankwww.bundesbank.de
Eesti Pankwww.eestipank.ee
Banc Ceannais na hÉireann/Central Bank of Irelandwww.centralbank.ie
Bank of Greecewww.bankofgreece.gr
Banco de Españawww.bde.es
Banque de Francewww.banque-france.fr
Banca d'Italiawww.bancaditalia.it
Central Bank of Cypruswww.centralbank.gov.cy
Banque centrale du Luxembourgwww.bcl.lu
Bank Ċentrali ta' Malta/Central Bank of Maltawww.centralbankmalta.org
De Nederlandsche Bankwww.dnb.nl
Oesterreichische Nationalbankwww.oenb.at
Banco de Portugalwww.bportugal.pt
Národná banka Slovenskawww.nbs.sk
Banka Slovenijewww.bsi.si
Suomen Pankkiwww.bof.fi

DODATEK  6 4

PROCEDURY I SANKCJE STOSOWANE W PRZYPADKU NIEWYPEŁNIENIA ZOBOWIĄZAŃ PRZEZ KONTRAHENTÓW

1. Kary finansowe

W przypadku naruszenia przez kontrahenta zasad przetargu(1), zasad transakcji bilateralnej(2), zasad wykorzystania aktywów zabezpieczających(3) lub procedur na koniec dnia i warunków dostępu do kredytu banku centralnego na koniec dnia(4), Eurosystem stosuje następujące kary finansowe:

(a) W przypadku pierwszego i drugiego naruszenia zasad dotyczących operacji przetargowych, transakcji bilateralnych i wykorzystania aktywów zabezpieczających, które wystąpi w okresie 12 miesięcy, stosuje się każdorazowo karę finansową. Dopuszczalne kary finansowe oblicza się według stopy procentowej kredytu banku centralnego na koniec dnia powiększonej o 2,5 punktu procentowego.

W przypadku naruszenia zasad dotyczących operacji przetargowych i transakcji bilateralnych, kary finansowe oblicza się na podstawie kwoty zabezpieczenia lub środków pieniężnych, których kontrahent nie mógł rozliczyć, pomnożonej przez współczynnik 7/360.

W przypadku naruszenia zasad dotyczących wykorzystania aktywów zabezpieczających(5) kary finansowe oblicza się, mnożąc przez współczynnik 1/360 kwotę aktywów niekwalifikowanych (lub aktywów, których kontrahent nie może wykorzystać), które: (i) zostały dostarczone przez kontrahenta do krajowego banku centralnego lub EBC; lub (ii) nie zostały wycofane przez kontrahenta po upływie 20 dni roboczych od zdarzenia, po którym aktywa utraciły status kwalifikowanych lub nie są już w dyspozycji kontrahenta;

(b) Przy pierwszym naruszeniu zasad procedur na koniec dnia lub dostępu do kredytu banku centralnego na koniec dnia, dopuszczalne kary finansowe oblicza się według stopy kredytu banku centralnego na koniec dnia powiększonej o 5 punktów procentowych. W przypadku kolejnych naruszeń, karna stopa procentowa zostaje zwiększona o dalsze 2,5 punktu procentowego za każde naruszenie, które ma miejsce w okresie 12 miesięcy i jest naliczana od kwoty nieprawnie uzyskanego kredytu w banku centralnym na koniec dnia.

2. Kary niefinansowe

Eurosystem zawiesza kontrahenta za naruszenie zasad dotyczących operacji przetargowych i transakcji bilateralnych oraz zasad dotyczących aktywów zabezpieczających w następujących przypadkach:

2.1. Zawieszenie za naruszenie zasad dotyczących operacji przetargowych i transakcji bilateralnych

Jeżeli w okresie 12 miesięcy ma miejsce trzecie naruszenie zasad tego samego rodzaju, wtedy oprócz kary finansowej obliczonej zgodnie z zasadami przedstawionymi w pkt. 1 Eurosystem zawiesza udział kontrahentów w kolejnych rozpoczynających się w danym okresie operacjach otwartego rynku tego samego rodzaju i wykonywanych w drodze tych samych procedur. Zawieszenie będzie stosowane zgodnie z następującą skalą:

(a) jeżeli kwota niedostarczonego zabezpieczenia lub środków pieniężnych wynosi do 40 % całkowitej kwoty zabezpieczenia lub środków pieniężnych, które należało przekazać w momencie trzeciego naruszenia, stosuje się zawieszenie na jeden miesiąc;

(b) jeżeli kwota niedostarczonego zabezpieczenia lub środków pieniężnych wynosi między 40 % a 80 % całkowitej wielkości zabezpieczenia lub środków pieniężnych, które należało przekazać w momencie trzeciego naruszenia, stosuje się zawieszenie na dwa miesiące;

oraz

(c) jeżeli kwota niedostarczonego zabezpieczenia lub środków pieniężnych wynosi między 80 % a 100 % całkowitej wielkości zabezpieczenia lub środków pieniężnych, które należało przekazać w momencie trzeciego naruszenia, stosuje się zawieszenie na trzy miesiące.

Takie same kary finansowe i zawieszenie stosuje się też, bez naruszania postanowienia pkt 2.3, w przypadku każdego kolejnego naruszenia w danym okresie 12 miesięcy.

2.2. Zawieszenie za naruszenie zasad dotyczących aktywów zabezpieczających

Jeżeli w okresie 12 miesięcy ma miejsce trzecie naruszenie zasad, wtedy oprócz kary finansowej obliczonej zgodnie z zasadami przedstawionymi w pkt. 1 Eurosystem zawiesza kontrahenta w kolejnych operacjach otwartego rynku.

Takie same kary finansowe i zawieszenie stosuje się też, bez naruszania postanowienia pkt 2.3, w przypadku każdego kolejnego naruszenia w danym okresie 12 miesięcy.

2.3. Zawieszenie dostępu do wszystkich przyszłych operacji otwartego rynku na pewien okres w wyjątkowych przypadkach

W wyjątkowych przypadkach, jeżeli uzasadnione jest to powagą naruszenia oraz wysokością zaangażowanych kwot, częstotliwością lub długotrwałością przypadków naruszenia zasad, oprócz kary finansowej obliczonej zgodnie z pkt. 1 można rozważyć zawieszenie dostępu kontrahenta do wszystkich przyszłych operacji polityki pieniężnej na okres trzech miesięcy.

2.4. Instytucje zlokalizowane w innych państwach członkowskich

Eurosystem może również podjąć decyzję, czy rozważane zawieszenie kontrahenta naruszającego zasady powinno również odnosić się do oddziałów tej samej instytucji znajdujących się w innych państwach członkowskich.

______

(1) Stosuje się, gdy kontrahent nie przekazuje aktywów zabezpieczających lub środków pieniężnych (o ile ma to zastosowanie, w odniesieniu do wezwań do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego) wystarczających do rozliczenia (w dniu rozliczenia) lub zabezpieczenia do terminu zapadalności operacji w drodze odpowiednich wezwań do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego, kwoty płynności przyznanej w ramach operacji zasilających w płynność, lub nie przekazuje wystarczających środków pieniężnych do rozliczenia kwoty płynności, jaka została mu przyznana w ramach operacji absorbujących płynność.

(2) Stosuje się, jeżeli kontrahent nie przekazuje wystarczającej kwoty kwalifikowanych aktywów zabezpieczających lub nie przekazuje wystarczających środków pieniężnych do rozliczenia kwoty uzgodnionej w ramach transakcji bilateralnych lub nie zabezpiecza nierozliczonej transakcji bilateralnej w jakimkolwiek czasie przed terminem jej zapadalności w drodze odpowiednich wezwań do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego.

(3) Stosuje się, gdy do zabezpieczenia kwoty niespłaconego kredytu kontrahent wykorzystuje aktywa, które nie są lub przestały być kwalifikowane (lub którymi nie może dysponować).

(4) Stosuje się, gdy na koniec dnia kontrahent posiada ujemne saldo na rachunku rozliczeniowym i nie spełnia warunków dostępu do kredytu banku centralnego na koniec dnia.

(5) Powyższe przepisy obowiązują również, jeżeli a) kontrahent wykorzystuje aktywa, które nie mają statusu kwalifikowanych, lub przekazał informacje mające niekorzystny wpływ na wartość zabezpieczenia, na przykład o zaległości w spłacie należności kredytowej przedstawionej jako zabezpieczenie, które są lub stały się niezgodne z prawdą lub nieaktualne; albo b) kontrahent wykorzystuje aktywa, które nie mają statusu kwalifikowanych z powodu bliskich powiązań między emitentem/gwarantem a kontrahentem.

DODATEK  7

USTANOWIENIE WAŻNEGO ZABEZPIECZENIA NA NALEŻNOŚCIACH KREDYTOWYCH

Zapewnienie, że zabezpieczenie ustanowione należnościach kredytowych będzie ważne i może być szybko zrealizowane w przypadku niewykonania zobowiązania przez kontrahenta wymaga spełnienia dodatkowych wymogów prawnych.

Weryfikacja istnienia należności kredytowej: Do minimalnego zakresu czynności podejmowanych przez krajowe banki centralne w celu weryfikacji istnienia należności kredytowych przedstawianych jako zabezpieczenie na rzecz Eurosystemu należą: (i) deklaracja kontrahenta na rzecz krajowego banku centralnego, składana co najmniej raz na kwartał, dotycząca istnienia należności kredytowych złożonych jako zabezpieczenie. Jeżeli istnieje centralny rejestr kredytów, w miejsce deklaracji można przeprowadzić weryfikację na podstawie informacji zawartych w rejestrze; (ii) jednorazowa weryfikacja przez krajowe banki centralne, organy nadzoru lub biegłych rewidentów procedur stosowanych przez kontrahenta w celu powiadomienia Eurosystemu o istnieniu należności kredytowych; (iii) wyrywkowe kontrole jakości i rzetelności deklaracji dokonywane przez krajowe banki centralne, właściwe rejestry kredytów, organy nadzoru lub biegłych rewidentów.

Kwartalna deklaracja wymieniona w punkcie (i) powinna, zgodnie z wymogami stawianymi kontrahentom Eurosystemu, mieć formę pisemną i zawierać:

– potwierdzenie i gwarancję zgodności należności kredytowych przekazanych krajowemu bankowi centralnemu z kryteriami kwalifikacji stosowanymi przez Eurosystem;

– potwierdzenie i gwarancję, że żadna należność przedstawiania jako aktywa zabezpieczające nie stanowi jednocześnie zabezpieczenia na rzecz stron trzecich, oraz zobowiązanie, że kontrahent nie przekaże żadnej należności kredytowej jako zabezpieczenia na rzecz strony trzeciej;

– potwierdzenie i gwarancję, że właściwy krajowy bank centralny zostanie powiadomiony niezwłocznie, a najpóźniej w ciągu następnego dnia roboczego, o wszelkich zdarzeniach mogących w istotny sposób wpłynąć na relację umowną między kontrahentem a danym krajowym bankiem centralnym, w tym w szczególności o wcześniejszej, częściowej lub całkowitej spłacie, reklasyfikacji oraz istotnych zmianach stanu danej należności kredytowej.

Organy nadzoru, a szczególnie krajowe banki centralne i biegli rewidenci muszą być upoważnieni do przeprowadzenia jednorazowych weryfikacji i doraźnych kontroli wymienionych w punktach (ii) i (iii), odpowiednio w formie umowy lub na mocy właściwych przepisów krajowych.

Powiadomienie dłużnika o przekazaniu danej należności na zabezpieczenie lub rejestracja tego faktu: Wymagania związane z powiadomieniem dłużnika o przekazaniu na zabezpieczenie należności kredytowej, z uwzględnieniem szczególnych uwarunkowań występujących w różnych systemach prawnych:

a) W tych państwach członkowskich, w których w świetle praca krajowego (zgodnie z właściwą dokumentacją krajową) warunkiem koniecznym uznania przekazania należności kredytowej na zabezpieczenie za ważne jest powiadomienie o tym fakcie dłużnika, dokonanie takiego powiadomienia z wyprzedzeniem stanowi prawny wymóg warunkujący dopuszczenie należności kredytowej jako zabezpieczenia. Powiadomienia dłużnika z wyprzedzeniem o przekazaniu przez kontrahenta należności kredytowej na zabezpieczenie na rzecz krajowego banku centralnego dokonuje kontrahent lub bank centralny (zgodnie z dokumentacją krajową) przed lub w trakcie czynności przekazywania na zabezpieczenie.

b) W tych państwach członkowskich, w których w świetle praca krajowego (zgodnie z właściwą dokumentacją krajową) warunkiem koniecznym uznania przekazania należności kredytowej na zabezpieczenie za ważne lub uznania pierwszeństwa jego zaspokojenia jest rejestracja tego faktu w ogólnodostępnym wykazie, wymaga się dokonania takiej rejestracji przed lub w trakcie czynności przekazywania na zabezpieczenie.

c) Natomiast w tych państwach członkowskich, w których nie wymaga się uprzedniego powiadomienia dłużnika o przekazaniu należności kredytowej na zabezpieczenie ani rejestracji tego faktu w ogólnodostępnym wykazie zgodnie z punktem a) lub b), według właściwej dokumentacji krajowej, istnieje obowiązek powiadomienia dłużnika po fakcie. Powiadomienia dłużnika po fakcie o przekazaniu przez kontrahenta należności kredytowej na zabezpieczenie na rzecz krajowego banku centralnego dokonuje kontrahent lub bank centralny (zgodnie z dokumentacją krajową) niezwłocznie po nastąpieniu zdarzenia kredytowego. Pojęcie "zdarzenie kredytowe" obejmuje niewykonanie zobowiązania lub podobne zdarzenia zdefiniowane we właściwej dokumentacji krajowej.

Nie wymaga się powiadomienia w przypadku, gdy należności kredytowe stanowią instrumenty na okaziciela, w stosunku do których właściwa dokumentacja krajowa nie nakłada takiego wymogu. W takich przypadkach wymaga się fizycznego dostarczenia takich instrumentów krajowemu bankowi centralnemu przed lub w trakcie czynności ich faktycznego przekazywania na zabezpieczenie.

Powyżej przedstawiono jedynie minimalne wymagania. Krajowy bank centralny może dodatkowo zdecydować o wprowadzeniu wymogu powiadomienia z wyprzedzeniem lub dokonania rejestracji, zgodnie z właściwą dokumentacją krajową.

Brak ograniczeń związanych z poufnością i tajemnicą bankową: Kontrahent nie ma obowiązku uzyskania zgody dłużnika na ujawnienie informacji o należności kredytowej i dłużniku, na podstawie których Eurosystem stwierdza ustanowienie ważnego zabezpieczenia na należnościach kredytowych i które pozwalają na szybkie zrealizowanie zabezpieczenia w wypadku niewykonania zobowiązania przez kontrahenta. Kontrahent i dłużnik uzgadniają w formie umowy, że dłużnik wyraża bezwarunkową zgodę na ujawnianie odpowiednich informacji o należności kredytowej i dłużniku. Postanowienie to nie stosuje się, gdy w prawo krajowe (zgodnie z właściwą dokumentacją krajową) nie zawiera przepisów ograniczających przekazywanie takich informacji.

Brak ograniczeń dotyczących przekazania danej należności na zabezpieczenie: Kontrahenci muszą zapewnić pełną przenaszalność należności kredytowych na zabezpieczenie na rzecz Eurosystemu bez jakichkolwiek ograniczeń. Umowa kredytowa lub inna umowa między kontrahentem a dłużnikiem nie może zawierać żadnych postanowień ograniczających przekazywanie należności na zabezpieczenie, chyba że przepisy krajowe wyraźnie nadają Eurosystemowi status uprzywilejowany w odniesieniu do przekazywania należności na zabezpieczenie, niezależnie od ewentualnych ograniczeń umownych.

Brak ograniczeń dotyczących realizacji zabezpieczenia: Umowa kredytowa lub inna umowa między kontrahentem a dłużnikiem nie może zawierać żadnych ograniczeń do co realizacji zabezpieczenia na należnościach kredytowych, w tym dotyczących formy, czasu i innych aspektów realizacji.

ZAŁĄCZNIK  II 5

DODATKOWE MINIMALNE CECHY WSPÓLNE

I. Dodatkowe minimalne wspólne cechy odnoszące się do wszystkich zasad operacji polityki pieniężnej

1. Odnośne ustalenia umowne lub normatywne stosowane przez KBC powinny zapewniać, że jego standardowe zasady, lub warunki są stosowane w operacji polityki pieniężnej.

2. Odnośne ustalenia umowne lub normatywne stosowane przez KBC powinny zapewniać, że KBC są w stanie bez nadmiernej zwłoki wprowadzać w życie wszelkie zmiany w ramach polityki pieniężnej. Należy wprowadzić zasadę, że zawiadomienie o takich zmianach zostanie przekazane kontrahentom, dając pewność co do momentu, w którym rzeczywiście wejdą w życie.

3. Odnośne ustalenia umowne lub normatywne stosowane przez KBC powinny stanowić, by wszystkie płatności odnoszące się do operacji polityki pieniężnej (inne, niż płatności w obcych walutach w umowach swapów walutowych) były dokonywane w euro.

4. Jeżeli okaże się konieczne ustanawiać wszystkie transakcje w ramach umowy jako pojedyncze ustalenie umowne i/lub ustanawiać umowę jako umowę wzorcową w celu doprowadzenia do efektywnego zamknięcia i zakończenia kompensaty, przepisy takie powinny zostać dołączone.

5. Odnośne ustalenia umowne lub normatywne stosowane przez KBC powinny zapewniać, że w odniesieniu do relacji między KBC i kontrahentami - zostaną zastosowane odpowiednie i niezmienne zasady odnoszące się do korzystania z formularzy (łącznie z potwierdzaniem warunków transakcji), nośników informacji, oraz środków i sposobów specjalnego komunikowania się.

6. Odnośne zasady umowne lub prawne stosowane przez KBC powinny przynajmniej przewidywać przypadki, które nie różnią się zasadniczo od:

a) podejmowanej przez właściwy organ sądowy, lub inną władzę decyzji o wszczęciu w odniesieniu do kontrahenta postępowania likwidacyjnego, lub wyznaczania likwidatora, lub urzędnika o podobnych kompetencjach wobec kontrahenta, lub jakiejkolwiek podobnej procedury; lub

b) podejmowanej przez właściwy organ sądowy, lub inną władzę decyzji o wszczęciu w odniesieniu do kontrahenta procedury reorganizacji, lub zbliżonej procedury mającej na celu zabezpieczenie, lub odtworzenie sytuacji finansowej kontrahenta, oraz w celu uniknięcia podejmowania takiej decyzji, o której mowa w lit. a); lub

c) pisemnego oświadczenia kontrahenta o jego niezdolności do spłacenia całości, lub części jego zadłużenia, lub wypełnienia przyjętych na siebie zobowiązań w odniesieniu do transakcji polityki pieniężnej, lub dobrowolnego porozumienia ogólnego, lub umowy z kredytodawcami, której stał się stroną, lub, gdy kontrahent jest rzeczywiście, lub jest uznany za niewypłacalnego, lub jest uznany za niezdolnego do spłacenia swego zadłużenia; lub

d) kroków proceduralnych podjętych wstępnie wobec decyzji podejmowanej zgodnie z lit. a) lub b); lub

e) jakiegokolwiek wystąpienia lub oświadczenia przed zawarciem umowy dokonanego przez kontrahenta, lub, co do którego zakłada się, że zostało dokonane przez kontrahenta w ramach stosowanych przepisów prawa, a które okaże się nieprawidłowe lub nieprawdziwe; lub

f) zawieszenia lub odwołania zezwolenia na prowadzenie działalności przysługującego kontrahentowi zgodnie z implementowanymi w danym państwie członkowskim Eurosystemu przepisami dyrektywy 2006/48/WE albo dyrektywy 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych, zmieniającej dyrektywę Rady 85/611/EWG i 93/6/EWG i dyrektywę 2000/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylającej dyrektywę Rady 93/22/EWG(1); lub

g) kontrahent został zawieszony, lub wykluczony z członkostwa w jakimkolwiek systemie płatniczych lub z porozumienia, za pośrednictwem którego są dokonywane płatności transakcji polityki pieniężnej, lub (za wyjątkiem transakcji swapów walutowych) został zawieszony, lub wykluczony z członkostwa jakiegokolwiek systemu rozliczania papierów wartościowych wykorzystywanego do rozliczania realizowanych przez Eurosystem transakcji polityki pieniężnej; lub

h) podjęcia przeciwko kontrahentowi środków takich, jak określone w art. 30, 31, 33 i 34 dyrektywy 2006/48/WE, lub

i) (w odniesieniu do transakcji warunkowej) kontrahent nie postępuje zgodnie z przepisami w sprawie środków kontroli ryzyka; lub

j) (w doniesieniu do transakcji odkupu) kontrahent nie dokonuje zapłaty za ceny zakupu, lub odkupu, lub nie jest w stanie udostępnić zakupionych, lub odkupionych środków finansowych; lub (w odniesieniu do zabezpieczonych pożyczek) kontrahent nie jest w stanie dostarczyć środków finansowych, lub uregulować kredytu w odpowiednich wymagalnych datach takich płatności czy udostępnienia; lub

k) (w odniesieniu do transakcji swapów walutowych, oraz depozytów terminowych) kontrahent nie jest w stanie zapłacić kwoty w euro, lub (w odniesieniu do transakcji swapów walutowych) nie jest w stanie zapłacić kwot w obcej walucie w datach wyznaczonych dla dokonania takich płatności; lub

l) wystąpienia przypadku niedotrzymania zobowiązania finansowego (zasadniczo nieróżniącego się od przypadku zdefiniowanego w niniejszej klauzuli) w odniesieniu do kontrahenta działającego w ramach umowy zawartej dla celów zarządzania rezerwami obcych walut, lub własnych funduszy jakiegokolwiek członka Eurosystemu; lub

m) kontrahent nie jest w stanie zapewnić odpowiedniej informacji stwarzając tym samym poważne konsekwencje dla danego KBC; lub

n) kontrahent nie jest w stanie wykonywać jakichkolwiek swych zobowiązań w ramach umów o transakcjach warunkowych i transakcji swapów walutowych, oraz (jeżeli jest w stanie naprawić) nie naprawia takiego błędu w czasie maksimum 30 dni w przypadku zabezpieczonej pożyczki i maksimum 10 dni w przypadku transakcji swapów walutowych po otrzymaniu zawiadomienia od KBC o konieczności dokonania takiej naprawy; lub

o) wystąpienia przypadku niedotrzymania zobowiązania finansowego w odniesieniu do kontrahenta z tytułu jakiejkolwiek umowy z członkiem Eurosystemu zawartej w celu realizacji operacji polityki monetarnej, i w sytuacji, gdy ten członek Eurosystemu zrealizował prawo zamknięcia jakiejkolwiek transakcji w ramach takiej umowy ze względu na wystąpienie przypadku niedotrzymana zobowiązań finansowych;

p) wobec kontrahenta stosuje się zamrożenie funduszy lub inne środki stosowane przez UE zgodnie z art. 75 Traktatu, ograniczające możliwość korzystania z jego funduszy; lub

q) wobec kontrahenta stosuje się zamrożenie funduszy lub inne środki stosowane przez państwo członkowskie, ograniczające możliwość korzystania z jego funduszy; lub

r) zastosowania w stosunku do całości albo istotnej części aktywów kontrahenta zabezpieczenia, zajęcia, konfiskaty lub jakiejkolwiek innej procedury mającej na celu ochronę interesu publicznego albo interesu wierzycieli kontrahenta; lub

s) przeniesienia całości lub istotnej części aktywów kontrahenta na inny podmiot, lub

t) jakiegokolwiek innego występującego lub dającego się przewidzieć zdarzenia, które może zagrozić wykonaniu przez kontrahenta zobowiązań wynikających z porozumienia zawartego w celu dokonywania operacji polityki pieniężnej, czy z jakichkolwiek innych zasad mających zastosowanie w stosunku pomiędzy kontrahentem a którymkolwiek bankiem centralnym Eurosystemu.

Przypadki określone w lit. a) i p) muszą mieć automatyczny skutek; przypadki określone w lit. b), c) i q) mogą mieć automatyczny skutek; w przypadkach określonych w lit. d)-o) i r)-t) wywierany przez nie skutek nie może być automatyczny, ale musi być uznaniowy (czyli następować dopiero w razie doręczenia zawiadomieniu o niewykonaniu zobowiązania). Takie zawiadomienie o niewykonaniu zobowiązania może przewidywać "okres karencji" na usunięcie danego przypadku, trwający maksymalnie trzy dni robocze. Dla przypadków niewykonania zobowiązania mających skutek podlegający uznaniu, zasady wykonywania takiego uznania powinny dawać pewność co do rezultatu jego wykonania.

7. Odpowiednie ustalenia umowne lub normatywne stosowane przez KBC powinny zapewniać, aby w przypadku niewykonania zobowiązania KBC miał prawo do zastosowania następujących środków: a) zawieszenia, ograniczenia lub wyłączenia dostępu kontrahenta do operacji otwartego rynku; b) zawieszenia, ograniczenia lub wyłączenia dostępu kontrahenta do operacji kredytowo-depozytowych Eurosystemu; c) wypowiedzenia wszystkich pozostających do wykonania umów i transakcji; d) żądania przyspieszonego wykonania zobowiązań jeszcze niewymagalnych lub warunkowych. KBC może mieć ponadto prawo do zastosowania następujących środków: a) wykorzystania depozytów kontrahenta w KBC do potrącenia z roszczeniami przeciwko temu kontrahentowi; b) zawieszenia wykonywania zobowiązań wobec kontrahenta aż do momentu zaspokojenia wierzytelności w stosunku do tego kontrahenta; c) żądania odsetek za niewykonanie zobowiązania; lub d) żądania odszkodowania za wszelkie szkody poniesione wskutek niewykonania zobowiązania przez kontrahenta. Odpowiednie ustalenia umowne lub normatywne stosowane przez KBC powinny zapewniać, aby w przypadku niewykonania zobowiązania KBC miał prawną możliwość realizacji praw na wszystkich aktywach dostarczonych na zabezpieczenie, bez nieuzasadnionego opóźnienia i w sposób zapewniający KBC odzyskanie wartości udzielonego kredytu, jeżeli kontrahent niezwłocznie nie pokryje swojego ujemnego salda. W celu zapewnienia jednolitego stosowania odpowiednich środków Rada Prezesów EBC może podejmować takie kroki, jak zawieszenie, ograniczenie lub wyłączenie dostępu do operacji otwartego rynku lub operacji kredytowo-depozytowych Eurosystemu.

8. Odnośne ustalenia umowne lub normatywne zastosowane przez KBC powinny zapewnić, że pozostałe KBC mogłyby uzyskać wszelkie odnośne informacje od kontrahenta w sprawie operacji polityki pieniężnej realizowanej przez Eurosystem.

9. Odnośne ustalenia umowne lub normatywne zastosowane przez KBC powinny zapewnić, że wszystkie zawiadomienia lub inne informacje będą w formie pisemnej i/lub elektronicznej. Odnośne ustalenia umowne lub normatywne zastosowane przez KBC powinny zapewniać pewność co do tego, w jaki sposób będą opublikowane zawiadomienia, lub inne informacje, oraz w jakim terminie wchodzą w życie. Jakikolwiek okres, po którym wchodzą w życie nie powinien być tak długi, aby zmienić wpływ ekonomiczny wszystkich podjętych ustaleń. W szczególności potwierdzenie powinno być dostarczone szybko i szybko powinien zostać sprawdzony jego efekt.

10. Odnośne ustalenia umowne lub normatywne zastosowane przez KBC powinny zapewniać, że prawa i zobowiązania kontrahenta nie będą przyznane, obciążone, lub w jakikolwiek sposób egzekwowane przez kontrahenta bez uprzedniej pisemnej zgody KBC.

11. Odnośne ustalenia umowne lub normatywne zastosowane przez KBC powinny stanowić, że jedynie KBC i wskazany kontrahent posiadają prawa i mają zobowiązania wynikające z transakcji (ale pozwalając na działania między KBC i/ lub EBC) wynikające z ponadgranicznego wykorzystania uprawnionych środków finansowych, oraz także konieczne dla realizacji operacji podjętych z kontrahentami działającymi za pośrednictwem instytucji tworzącej sieć).

12. Odnośne ustalenia umowne lub normatywne zastosowane przez KBC powinny określać, że nadrzędnym prawem wobec odnośnych ustaleń umownych lub normatywnych zastosowanych przez KBC, oraz wobec wszystkich transakcji realizowanych w ramach takich ustaleń (za wyjątkiem sytuacji, gdy ponadgraniczne wykorzystywanie uprawnionych środków finansowych stanowi inaczej) powinno być prawo Państwa Członkowskiego, w którym KBC ma swoja siedzibę a miejscem rozstrzygania sporu powinien być, bez uszczerbku dla kompetencji Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich, oficjalny sąd takiego Państwa Członkowskiego.

13. Ustalenia w sprawie depozytu powinny stanowić, że rozliczenie (zarówno przyjmowanie i wypłacanie) depozytu terminowego następuje w dniach określonych w zawiadomieniu EBC o operacjach depozytowych.

II. Dodatkowe minimalne wspólne cechy w transakcjach warunkowych

Cechy wspólne dla wszystkich transakcji warunkowych

14. Data warunkowej części transakcji powinna być ustalona w czasie rozpoczynania takiej transakcji.

15. Odnośne ustalenia umowne lub normatywne stosowane przez KBC określają "dzień roboczy" jako dzień - w odniesieniu do zobowiązania dokonania płatności - w którym działa system TARGET2, stwarzając możliwość dokonania takiej płatności oraz, w odniesieniu do zobowiązania udostępnienia środków finansowych, każdy dzień, w którym systemy rozliczania papierów wartościowych, za pośrednictwem których następuje udostępnienie, pracują normalnie w miejscu, w którym ma zostać dokonane udostępnienie odpowiednich papierów wartościowych.

16. Mechanizmy wymiany kwot w walutach innych niż euro, na euro powinny określać, że kurs, który zostanie zastosowany, jest dziennym kursem EBC dla obcych walut, lub - gdy taki kurs nie jest dostępny - kurs kasowy wskazany przez EBC w dniu roboczym poprzedzającym dzień, w którym zostanie dokonana wymiana poprzez sprzedaż przez EBC euro w zamian za zakup przez EBC innej waluty.

Cechy charakterystyczne wyłącznie do transakcji odkupu

17. Będzie następowała sprzedaż uprawnionych środków finansowych za euro w pieniądzu gotówkowym, łącznie z podobnym porozumieniem odsprzedaży euro w pieniądzu gotówkowym za równoważne środki finansowe w określonym czasie.

18. Zobowiązanie do odsprzedaży równoważnych środków finansowych powinno określać taką równoważność jako środki posiadane przez tego samego emitenta, tworzące część tej samej emisji (niezależnie od daty emisji), oraz będące takimi samymi w odniesieniu do rodzaju, wartości nominalnej, kwoty i opisu, jak te środki, z którymi są one porównywane. Jeżeli środki finansowe, z którymi następuje porównanie, zostały zamienione lub powtórnie wymienione na inne, lub albo są przedmiotem krótkoterminowej transakcji giełdowej, definicja równoważności musi zostać zmodyfikowana, by w przypadku wymiany oznaczała te środki, na jakie zostały wymienione środki finansowe, w przypadku dokonywania krótkoterminowej transakcji środkami finansowymi równoważnymi środkom wpłaconym, oraz pod warunkiem, że sprzedający zapłacił kupującemu sumę równą wartości krótkoterminowej transakcji giełdowej, a w przypadku ponownie denominowanych środków finansowych, takie środki finansowe, które są równoważne tym, w których oryginalne środki finansowe zostały ponownie denominowane z sumą pieniędzy - jeżeli to konieczne - równą wszystkim różnicom wartości pomiędzy środkami finansowymi przed i po ponownej denominacji.

19. Przypadki niedotrzymywania zobowiązań finansowych uprawniających KBC do zakończenia i zamknięcia wszystkich nierozliczonych transakcji nie powinny zasadniczo różnić się od tych określonych w przepisach pkt 6.

20. Odnośne ustalenia umowne lub normatywne zastosowane przez KBC powinny zawierać przepisy odnoszące się do kompensowania, których celem jest osiągnięcie efektów ekonomicznych równoważnych celom przedstawionym poniżej:

a) W przypadku zaistnienia przypadku niedotrzymania zobowiązań finansowych, termin odkupu każdej transakcji będzie uważany za natychmiastowy, oraz, pod warunkiem spełnienia następujących przepisów, wszelkie równoważne krańcowe środki finansowe stają się natychmiast wymagalne (w taki sposób, aby realizacja odpowiednich zobowiązań stron w odniesieniu do udostępnienia środków finansowych i zapłacenia ceny odkupu za wszelkie odkupywane środki finansowe jest dokonywana jedynie zgodnie z przepisami lit. (b) poniżej), lub - zamiennie - transakcja odkupu zostanie zerwana.

b) i) Niedotrzymane wartości rynkowe odkupu środków finansowych oraz jakichkolwiek równoważnych krańcowych środków finansowych, które mają zostać przekazane i zapłacone przez każdą ze stron, cena odkupu zostanie określona przez KBC dla wszystkich transakcji zgodnie z datą odkupu; oraz.

ii) W oparciu o ustalone w ten sposób wielkości KBC obliczają należności każdej ze stron na rzecz pozostałych zgodnie z datą odkupu. Kwoty należne każdej stronie podlegają kompensacji z kwotami należnymi innym stronom, a zapłacie podlega jedynie saldo netto przez stronę posiadającą wierzytelność wycenioną w kwocie niższej. Takie saldo netto jest wymagalne i płatne następnego dnia, w którym system TARGET2 jest otwarty i może dokonać takiej płatności. Dla celów dokonania powyższego obliczenia sumy, które nie zostały wyrażone w euro, zostają zamienione na euro w odpowiedniej dacie po kursie obliczonym zgodnie z punktem 16.

c) "Niedotrzymane wartości rynkowe" oznaczają w odniesieniu do środków finansowych w dowolnej dacie:

i) wartość rynkową takich środków finansowych w czasie wyceny z tytułu niedotrzymanych zobowiązana finansowych, a które są obliczone na podstawie najbardziej reprezentatywnej ceny dnia roboczego poprzedzającego datę wyceny; lub

ii) wobec braku reprezentatywnej ceny danego środka finansowego w dniu roboczym poprzedzającym datę wyceny, będzie użyta ostatnia cena wynikająca z transakcji. Jeżeli nie można uzyskać ostatniej ceny wynikającej z transakcji, KBC ustali cenę biorąc pod uwagę ostatnią zidentyfikowaną cenę środka finansowego w odniesieniu do rynku, lub

iii) w przypadku środków finansowych, dla których nie istnieje wartość rynkowa, oznacza to zastosowanie każdej rozsądnej metody wyceny; lub

iv) jeżeli KBC sprzedał przed datą wyceny środki finansowe, lub równoważne środki finansowe po cenie rynkowej, dochody netto ze sprzedaży, po odliczeniu wszystkich rozsądnych kosztów, opłat i wydatków poniesionych w związku z taką sprzedażą, będą przedmiotem kalkulacji i określenia kwot przez KBC.

21. Jeżeli odnośne ustalenia umowne lub normatywne zastosowane przez KBC zawierają jakiekolwiek przepisy w sprawie zastąpienia zabezpieczenia, ustalenia powinny zapewnić zgodność z odpowiednim środkiem kontroli ryzyka.

22. Jeżeli odnośne ustalenia umowne lub normatywne zastosowane przez KBC zawierają jakiekolwiek przepisy w sprawie zapłacenia (lub zwrotu) depozytu w pieniądzu gotówkowym, zostanie podjęta decyzja, że dalsze zobowiązania zwrotu (lub udostępnienia) depozytów zostaną w pierwszej kolejności zaspokojone poprzez wykorzystanie pieniądza gotówkowego w tej samej kwocie (łącznie z wszelkimi należnymi odsetkami).

Cechy charakterystyczne dla pożyczek zabezpieczonych

23. Środki finansowe udostępnione w ramach zabezpieczonej umowy pożyczki (np. pod zastaw) muszą być możliwe do prawnej realizacji bez wystąpienia uprzednich roszczeń wobec zaangażowanych środków. Nie powinno być możliwe, by strony trzecie (łącznie z władzami likwidacyjnymi w przypadku bankructwa) interweniowały i udało im się odzyskać zastawione środki finansowe (wobec braku nadużycia), lub jakiekolwiek prawa przypisane tym środkom.

24. KBC powinien znajdować się w takiej sytuacji prawnej, aby móc realizować wartość ekonomiczną środków finansowych zastawionych w kontekście operacji zapewniających płynność w warunkach określonych uprzednio, nieróżniące się zasadniczo od warunków określonych w pkt 6, a warunki te powinny także odzwierciedlić okoliczności, w których KBC może traktować kontrahenta jako niedotrzymującego zobowiązań finansowych w ramach umów odkupu.

25. Umowy zabezpieczonych pożyczek powinny zezwalać na operacje, które są realizowane w ciągu jednego dnia i mogą być przedłużone na operacje typu "overnight".

III. Dodatkowe minimalne cechy wspólne dla umów swapów walutowych

26. Każda transakcja powinna być przygotowana jako równoczesna transakcja po kursie dnia (spot), oraz transakcja terminowa (forward) euro wobec obcej waluty.

27. Odnośne ustalenia umowne lub normatywne zastosowane przez KBC powinny zawierać przepisy odnoszące się do czasu i mechanizmów przekazywania płatności. Data transakcji terminowej (forward) sprzedaży/zakupu powinna być ustalona w czasie zawierania każdej transakcji.

28. Odnośne ustalenia umowne lub normatywne zastosowane przez KBC powinny określać obcą walutę, kurs kasowy, terminowy kurs walutowy, datę transferu i transferu odwrotnego zgodnie z poniższym:

a) "obca waluta" będzie każdą legalną walutą inną niż euro;

b) "kurs kasowy" w odniesieniu do danej transakcji jest kursem (obliczanym zgodnie z pkt 16) stosowanym w celu zamiany kwoty w euro na kwotę w obcej walucie typowej dla danej transakcji, którą jedna ze stron będzie zobowiązana do przekazania na rzecz drugiej strony w dacie przekazania, w zamian za płatność kwoty euro, którego kurs wymiany zostanie określony w potwierdzeniu;

c) "terminowy kurs walutowy" oznacza kurs obliczony zgodnie z pkt 16 i zastosowany do wymiany kwot euro na taką kwotę obcej waluty, którą jedna ze stron będzie zobowiązana do przekazania na rzecz drugiej strony w dacie przekazania, w zamian za płatność kwoty euro, którego kurs wymiany zostanie określony w potwierdzeniu i określony w odpowiednich ustaleniach umownych, lub prawnych stosowanych przez KBC.

d) "kwota obcej waluty w transferze odwrotnym" oznacza taką kwotę w obcych walutach, która jest konieczna dla zakupienia kwoty w euro w dacie transferu odwrotnego;

e) "data transferu" oznacza - w odniesieniu do każdej transakcji - datę (oraz tam, gdzie to właściwe - godzinę), kiedy ma nastąpić przekazanie kwoty w euro przez jedną stronę drugiej stronie, która w celu uniknięcia wątpliwości będzie datą (oraz, gdzie to właściwe - godzinę), którą partnerzy uzgodnili dla dokonania rozliczenia kwoty w euro;

f) "data transferu odwrotnego" oznacza, w odniesieniu do każdej transakcji, datę (oraz tam, gdzie to właściwe - godzinę), kiedy jedna strona dokona przekazania transferu odwrotnego kwoty euro na rzecz drugiej strony.

29. Odnośne ustalenia umowne lub normatywne zastosowane przez KBC powinny stanowić, że pewne przypadki (wymienione w pkt 30) powinny doprowadzać do zamykania wszystkich nierozliczonych transakcji i muszą stanowić o sposobie dokonywania takiego zamykania (łącznie z kompensowaniem sald zerwanych umów);

30. Przypadki niedotrzymywania zobowiązań finansowych upoważniające KBC do zrywania umów i zamykania wszystkich nierozliczonych transakcji nie różnią się zasadniczo od tych określonych w przepisach pkt 6;

31. Odnośne ustalenia umowne lub normatywne zastosowane przez KBC powinny zawierać przepisy odnoszące się do kompensowania, którego celem jest osiągnięcie efektów ekonomicznych równoważnych efektom określonym poniżej:

a) Jeżeli wystąpi przypadek niedotrzymania zobowiązań finansowych, każda transakcja zostanie uznana za zakończoną, a KBC ustali zastępcze wartości euro oraz transfer odwrotny kwot w obcych walutach. Podstawą takich wartości zastępczych będą kwoty, które są konieczne, by KBC zachował równowartość ekonomiczną wszelkich płatności, które byłyby wymagalne przy dotrzymaniu zobowiązań finansowych; oraz

b) W oparciu o sumy ustalone w ten sposób KBC obliczają należności jednej strony na rzecz drugiej w dacie transferu odwrotnego. Tam gdzie to konieczne, kwoty należne od jednej strony zostają zamienione na euro zgodnie z pkt 16 i skompensowane z kwotami należnymi drugiej stronie. Zapłacie podlega tylko saldo netto przez stronę posiadającą wierzytelność wycenioną w kwocie niższej. Takie saldo netto jest wymagalne i płatne następnego dnia, w którym system TARGET2 jest otwarty i może dokonać takiej płatności.

______

(1) Dz.U. L 145 z 30.4.2004, s. 1.

1 Załącznik I:

- zmieniony przez art. 1 wytycznych nr EBC/2002/2 (2002/553/WE) z dnia 7 marca 2002 r. (Dz.U.UE.L.02.185.1) zmieniających nin. wytyczne z dniem 7 lipca 2002 r.

- zmieniony przez art. 1 wytycznych nr EBC/2003/16 (2004/202/WE) z dnia 1 grudnia 2003 r. (Dz.U.UE.L.04.69.1) zmieniających nin. wytyczne z dniem 8 marca 2004 r.

- zmieniony przez art. 1 wytycznych nr EBC/2005/2 (2005/331/WE) z dnia 3 lutego 2005 r. (Dz.U.UE.L.05.111.1) zmieniających nin. wytyczne z dniem 30 marca 2005 r.

- zmieniony przez art. 1 wytycznych nr EBC/2005/17 (2006/44/WE) z dnia 30 grudnia 2005 r. (Dz.U.UE.L.06.30.26) zmieniających nin. wytyczne z dniem 1 maja 2006 r.

- zmieniony przez art. 1 wytycznych nr EBC/2006/12 (2009/905/WE) z dnia 31 sierpnia 2006 r. (Dz.U.UE.L.06.352.1) zmieniających nin. wytyczne z dniem 1 stycznia 2007 r.

- zmieniony przez art. 1 ust. 1 wytycznychnr EBC/2007/10(2007/700/WE) z dnia 20 września 2007 r. (Dz.U.UE.L.07.284.34) zmieniających nin. wytyczne z dniem 19 listopada 2007 r.

- zmieniony przez art. 2 wytycznychnr EBC/2007/10(2007/700/WE) z dnia 20 września 2007 r. (Dz.U.UE.L.07.284.34) zmieniających nin. wytyczne z dniem 1 stycznia 2008 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 1 wytycznych nr EBC/2008/13 (2009/99/WE)z dnia 23 października 2008 r. (Dz.U.UE.L.09.36.31) zmieniających nin. wytyczne z dniem 1 lutego 2009 r.

- zmieniony przez art. 1 wytycznych nr EBC/2009/1(2009/101/WE) z dnia 20 stycznia 2009 r. (Dz.U.UE.L.09.36.59) zmieniających nin. wytyczne z dniem 1 marca 2009 r.

- zmieniony przez art. 1 wytycznych nr EBC/2009/10 (2009/391/WE) z dnia 7 maja 2009 r. (Dz.U.UE.L.09.123.99) zmieniających nin. wytyczne z dniem 11 maja 2009 r.

- zmieniony przez art. 1 wytycznych nr EBC/2010/01 (2010/154/UE) z dnia 4 marca 2010 r. (Dz.U.UE.L.10.63.22) zmieniających nin. wytyczne z dniem 1 marca 2010 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 1 wytycznych nr EBC/2010/13 (2010/598/UE) z dnia 16 września 2010 r. (Dz.U.UE.L.10.267.21) zmieniających nin. wytyczne z dniem 10 października 2010 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 1 wytycznych nr EBC/2010/13 (2010/598/UE)z dnia 16 września 2010 r. (Dz.U.UE.L.10.267.21) zmieniających nin. wytyczne z dniem 1 stycznia 2011 r.

- zmieniony przez art. 1 wytycznych nr EBC/2010/30 (2010/794/UE)z dnia 13 grudnia 2010 r. (Dz.U.UE.L.10.336.63) zmieniających nin. wytyczne z dniem 1 stycznia 2011 r.

- zmieniony przez art. 1 wytycznych nr EBC/2010/30 (2010/794/UE)z dnia 13 grudnia 2010 r. (Dz.U.UE.L.10.336.63) zmieniających nin. wytyczne z dniem 1 lutego 2011 r.

2 Załącznik I dodatek 2:

- zmieniony przez art. 1 pkt 1 wytycznych nr EBC/2010/13 (2010/598/UE) z dnia 16 września 2010 r. (Dz.U.UE.L.10.267.21) zmieniających nin. wytyczne z dniem 10 października 2010 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 1 wytycznych nr EBC/2010/13 (2010/598/UE)z dnia 16 września 2010 r. (Dz.U.UE.L.10.267.21) zmieniających nin. wytyczne z dniem 1 stycznia 2011 r.

3 Załącznik I dodatek 4 zmieniony przez art. 1 pkt 1 wytycznych nr EBC/2010/13 (2010/598/UE) z dnia 16 września 2010 r. (Dz.U.UE.L.10.267.21) zmieniających nin. wytyczne z dniem 10 października 2010 r.
4 Załącznik I dodatek 6 zmieniony przez art. 1 pkt 1 wytycznych nr EBC/2010/13 (2010/598/UE) z dnia 16 września 2010 r. (Dz.U.UE.L.10.267.21) zmieniających nin. wytyczne z dniem 10 października 2010 r.
5 Załącznik II:

- zmieniony przez art. 1 ust. 2 wytycznychnr EBC/2007/10(2007/700/WE) z dnia 20 września 2007 r. (Dz.U.UE.L.07.284.34) zmieniających nin. wytyczne z dniem 19 listopada 2007 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 2 wytycznych nr EBC/2008/13 (2009/99/WE)z dnia 23 października 2008 r. (Dz.U.UE.L.09.36.31) zmieniających nin. wytyczne z dniem 1 lutego 2009 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 2 wytycznych nr EBC/2010/13 (2010/598/UE) z dnia 16 września 2010 r. (Dz.U.UE.L.10.267.21) zmieniających nin. wytyczne z dniem 10 października 2010 r.

© Unia Europejska, http://eur-lex.europa.eu/
Za autentyczne uważa się wyłącznie dokumenty Unii Europejskiej opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.