Inicjatywa "Szanse dla młodzieży" (2012/2617(RSP)).

A.

mając na uwadze, że Parlament Europejski przedstawił swoje stanowisko w sprawie wspierania dostępu młodzieży do rynków pracy oraz poprawy statusu osób odbywających staże i praktyki zawodowe w swojej rezolucji z 2010 r., w której wezwał Komisję Europejską, państwa członkowskie, partnerów społecznych i inne zainteresowane strony do podjęcia m.in. następujących działań, zgodnie z ich właściwościami:

–

zacieśnienie powiązań między światem edukacji a rynkiem pracy dzięki lepszemu dostosowaniu programów nauczania do potrzeb rynku pracy, oferowaniu staży dobrej jakości dających godną płacę i odpowiednie warunki pracy, wprowadzeniu europejskiej karty jakości staży określającej minimalne standardy staży, by zapewnić ich wartość edukacyjną i uniknąć wykorzystywania, a zarazem zaoferować zabezpieczenie socjalne, a także dzięki stworzeniu większej liczby praktyk zawodowych lepszej jakości w ramach szkolenia i kształcenia zawodowego, by ułatwić młodym ludziom przejście od edukacji do zatrudnienia;

B.

mając na uwadze, że po nieznacznym ożywieniu gospodarczym w 2010 r. bezrobocie ponownie wzrasta, przy czym jego średni poziom w Unii Europejskiej wynosi 10 %, a średni poziom bezrobocia wśród ludzi młodych przekracza 22 %, podczas gdy prognozy gospodarcze zapowiadają kolejny okres stagnacji, dalszy wzrost bezrobocia i żadnych perspektyw poprawy stanu zatrudnienia w najbliższej przyszłości;

C.

mając na uwadze, że stan zatrudnienia ludzi młodych różni się znacznie w poszczególnych państwach członkowskich, przy czym w niektórych krajach poziom bezrobocia jest znacznie niższy od 10 %, a w krajach, które najbardziej odczuły kryzys, sięga niemal 50 %;

D.

mając na uwadze, że bezrobociu wśród młodzieży można się skutecznie przeciwstawić, tylko analizując je na tle ogólnego stanu zatrudnienia w danym państwie członkowskim oraz ogólnych ram polityki gospodarczej obejmującej krajowy rynek pracy;

E.

mając na uwadze, że jedną z przyczyn wysokiego poziomu bezrobocia wśród młodzieży jest brak nowych miejsc pracy;

F.

mając na uwadze, że negatywne skutki kryzysu finansowo-gospodarczego, a zwłaszcza kryzysu długu państwowego w strefie euro mocniej uderzyły w ludzi młodych, zwłaszcza tych, którzy nie ukończyli lub nie zdołali ukończyć obowiązkowej edukacji lub szkoły ponadpodstawowej drugiego stopnia, którzy stoją w obliczu długotrwałego bezrobocia i wykluczenia społecznego, i którzy mieszkają w regionach, gdzie sytuacja gospodarcza jest mniej korzystna, przez co ich sytuacja jest jeszcze gorsza niż przedtem;

G.

mając na uwadze, że alarmujący wzrost poziomu bezrobocia wśród młodzieży zagraża gospodarczej i społecznej przyszłości wielu młodych ludzi w Unii Europejskiej, co oznacza, że drogo zapłacą oni za obecny kryzys;

H.

mając na uwadze, że zwalczanie bezrobocia wśród młodzieży wymaga większych inwestycji w edukację i szkolenia w UE;

I.

mając na uwadze, że skuteczne środki obejmują przeniesienie pracowników z upadających sektorów przemysłu do sektorów, w których występuje wzrost, by stymulować innowacyjność i tworzyć nowe miejsca pracy;

J.

mając na uwadze, że w dniu 17 czerwca 2010 r. Rada Europejska uzgodniła strategię "Europa 2020" i jej pięć zasadniczych celów, w tym:

K.

mając na uwadze, że Komisja Europejska w komunikacie na temat Aktu o jednolitym rynku słusznie stwierdziła, iż w dalszym pogłębianiu jednolitego rynku leży potencjał tworzenia miejsc pracy i dobrobytu, co jest pilnie potrzebne, by doprowadzić do poprawy sytuacji gospodarczej i wyjść z obecnego kryzysu;

L.

mając na uwadze, że Komisja Europejska w komunikacie dotyczącym mobilności młodzieży zachęciła państwa członkowskie do wprowadzenia gwarancji dla młodzieży, a następnie wezwała państwa członkowskie, by aktywniej działały na rzecz wdrażania tego rodzaju gwarancji;

M.

mając na uwadze, że na posiedzeniu w dniu 30 stycznia 2012 r. członkowie Rady Europejskiej wydali oświadczenie, w którym wezwali państwa członkowskie do zwiększenia liczby ofert zatrudnienia i zmniejszania bezrobocia wśród młodzieży, i które zakończyli wnioskiem, iż "należy dążyć do tego, by w kilka miesięcy po opuszczeniu szkoły młodzi ludzie otrzymywali dobrą ofertę pracy, możliwość dalszej nauki, przyuczenia do zawodu lub praktyki";

N.

mając na uwadze, że w dniu 31 stycznia 2012 r. przewodniczący Komisji Europejskiej J. M. Barroso wysłał pisma do ośmiu państw członkowskich, w których poziom bezrobocia wśród młodzieży znacznie przewyższa średnią UE, a ponadto do tych państw wysłane zostały grupy działania mające opracować plany zatrudnienia młodych ludzi;

O.

mając na uwadze, że wspólne cechy tych ośmiu krajów to bardzo wysoki odsetek osób przedwcześnie kończących naukę szkolną i nisko wykwalifikowanych młodych ludzi szukających zatrudnienia na rynku pracy;

P.

mając na uwadze, że w maju 2012 r. Komisja Europejska przedstawi zalecenia na 2012 r. dla poszczególnych krajów, a zarazem stwierdziła w komunikacie dotyczących inicjatywy "Szanse dla młodzieży", że państwa członkowskie, zwłaszcza te, w których występuje najwyższy poziom bezrobocia wśród młodzieży, powinny - nie czekając na wydanie wspomnianych zaleceń - podjąć zdecydowane środki mające zapobiegać przedwczesnemu porzucaniu nauki szkolnej, rozwijać umiejętności dostosowane do rynku pracy, wspierać pierwsze doświadczenia na rynku pracy i szkolenia w miejscu pracy oraz ułatwiać dostęp do (pierwszej) pracy;

Q.

mając na uwadze, że na posiedzeniu Rady Europejskiej w dniu 30 stycznia 2012 r. przewodniczący Komisji Europejskiej J. M. Barroso oznajmił, iż w budżecie funduszy strukturalnych do wydania zostało jeszcze 82 mld EUR, które można rozdzielić;

1.

z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji w sprawie inicjatywy "Szanse dla młodzieży", która bazuje na wcześniejszych inicjatywach Komisji, takich jak "Młodzież w działaniu" i "Nowe umiejętności - nowe miejsca pracy", a także na licznych inicjatywach prezentowanych w tej serii komunikatów, ma jednak poważne wątpliwości, czy skala proponowanych działań jest współmierna do wagi obecnego kryzysu w formie bezrobocia wśród młodzieży, jakiego doświadcza wiele państw członkowskich;

2.

podkreśla, że stan zatrudnienia młodych ludzi w dużej mierze zależy od ogólnej sytuacji gospodarczej; z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji zatytułowany "W kierunku odnowy gospodarczej sprzyjającej zatrudnieniu" oraz wzywa głowy państw i szefów rządów państw UE, by jak najszybciej przedstawili europejski plan inwestycji stymulujących trwały, sprzyjający włączeniu i zatrudnieniu wzrost;

3.

z zadowoleniem przyjmuje oświadczenie Rady Europejskiej, w którym wezwano państwa członkowskie do wprowadzenia krajowych systemów przypominających gwarancję dla młodzieży, i zwraca się do państw członkowskich, by odpowiedziały na ten apel, szybko przyjmując na szczeblu krajowym konkretne środki zapewniające młodym ludziom godną pracę, edukację, szkolenie lub przekwalifikowanie w ciągu czterech miesięcy od opuszczenia szkoły;

4.

z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji, by wspierać gwarancję dla młodzieży i przyznać państwom członkowskim 4 mln EUR, by pomóc im w tworzeniu systemów gwarancji dla młodzieży, które należy wesprzeć aktywną polityką rynku pracy zmierzającą do zasypania przepaści między systemami edukacji i szkoleń a rynkiem pracy, jednak szczerze wątpi, czy ta kwota wystarczy, by pomóc krajom, w których występuje wysoka stopa bezrobocia, we wprowadzeniu tego rodzaju gwarancji w sytuacji ograniczeń, jakim podlegają budżety krajowe;

5.

podkreśla, że gwarancja dla młodzieży musi rzeczywiście poprawić sytuację młodych ludzi, którzy nie mają zatrudnienia, nie kształcą się i nie uczestniczą w szkoleniach, a także by stopniowo przezwyciężać problem bezrobocia wśród młodzieży w UE;

6.

z zadowoleniem przyjmuje zapisany w komunikacie zatytułowanym "W kierunku odnowy gospodarczej sprzyjającej zatrudnieniu" zamiar Komisji, by przedstawić wniosek w sprawie zalecenia Rady dotyczącego jakościowych ram staży oraz zalecenia Rady dotyczącego gwarancji dla młodzieży przed końcem 2012 r., i apeluje do państw członkowskich, by przyjęły ten wniosek przed końcem 2012 r.;

7.

uznaje fakt, że młodzi ludzie doświadczają dyskryminacji pod względem dostępu do rynku pracy i pozostawania na nim, co jest konsekwencją ich niepewnej sytuacji i umów na czas określony, oraz fakt, że w sytuacji tej niezbędna jest pełna zgodność z zasadą równego traktowania ustanowioną w europejskim prawodawstwie;

8.

podkreśla, że szczególnie dyskryminowane na rynku pracy są młode matki, gdyż przerywają one karierę ze względu na zobowiązania rodzinne; w związku z tym wzywa państwa członkowskie do udoskonalenia polityki godzenia pracy z życiem prywatnym, zwłaszcza dzięki poprawie dyrektywy w sprawie urlopu macierzyńskiego na szczeblu UE oraz dzięki oferowaniu dostępnych, przystępnych i dobrych jakościowo usług w zakresu opieki nad dziećmi i niesamodzielnymi osobami dorosłymi;

9.

jest przekonany, że jedną ze skutecznych metod ponownego wprowadzania młodych ludzi na rynek pracy są reformy systemowe mające na celu rozwiązanie problemu strukturalnego bezrobocia;

10.

przyjmuje z zadowoleniem poczucie pilności sprawy, któremu dał wyraz przewodniczący Komisji J. M. Barroso, wychodząc z inicjatywą wysłania grup działania do państw członkowskich o najwyższej stopie bezrobocia wśród młodzieży; zwraca się do Komisji o należyte informowanie Parlamentu o programach prac i konkretnych rezultatach tych działań; ubolewa nad tym, że grupy działania zostały powołane i upoważnione do działania wyłącznie przez Komisję, oraz proponuje, by w przyszłości Parlament Europejski i Rada były w większym stopniu zaangażowane w ten proces;

11.

wzywa Komisję do dokonania oceny skutków reform na rynku pracy związanych z propozycjami wysuniętymi przez grupy działania dotyczącymi stopy bezrobocia i standardów jakości zatrudnienia w danych państwach członkowskich;

12.

zachęca Komisję do jak najszybszego przyjęcia w 2012 r. europejskich przepisów ramowych w zakresie jakości oraz do określenia minimalnych standardów sprzyjających oferowaniu i odbywaniu praktyk wysokiej jakości;

13.

wzywa państwa członkowskie do poprawy jakości i znajomości, a tym samym i statusu kształcenia i szkolenia zawodowego, które jest podstawową alternatywą dla kształcenia wyższego;

14.

uważa, że mobilność i możliwości pracy w innym państwie członkowskim mogłyby być dla młodych ludzi ważnym krokiem ku uzyskaniu lepszego dostępu do rynku pracy; docenia zatem rozszerzenie zakresu inicjatywy "Erasmus dla wszystkich" i zaleca, by położyć w ramach tego programu silny nacisk na zdobycie doświadczeń w pracy za granicą przez studentów i młodych ludzi kształcących się i szkolących się zawodowo;

15.

wzywa państwa członkowskie do ustanowienia i dokonania oceny nowych wiążących celów na rzecz ludzi młodych, ze zwróceniem szczególnej uwagi na zgodne z celami strategii "Europa 2020" strategie polityczne ukierunkowane na jakość i młodzież, które należałoby włączyć do poszczególnych krajowych programów reform;

16.

wzywa Komisję do jednoznacznego włączenia bezrobocia wśród młodzieży do europejskiego okresu oceny poprzez uznanie go za cel cząstkowy strategii "Europa 2020";

17.

wzywa państwa członkowskie, w których jest niskie bezrobocie lub które z powodzeniem wprowadziły gwarancje dla młodzieży, takie jak Austria, do aktywnej współpracy z państwami członkowskimi poważnie dotkniętymi bezrobociem wśród młodzieży poprzez przekazywanie wiedzy i skutecznych wzorców w celu zniwelowania coraz większego rozziewu między ich stopami bezrobocia oraz w celu wspólnego opracowania lepszych i bardziej sprzyjających włączeniu społecznemu strategii politycznych ukierunkowanych na młodzież, mających pozytywne skutki praktyczne;

18.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do dokonania oceny szczególnych wyzwań, jakie stoją przed młodymi ludźmi w zakresie ich dostępu do ochrony socjalnej, oraz oceny zagrożenia młodych ludzi wykluczeniem społecznym; wzywa Komisję i państwa członkowskie do promowania środków na rzecz ułatwienia im dostępu do ochrony socjalnej i do wynagrodzeń;

19.

ubolewa nad tym, że po czterech latach, które upłynęły od początku kryzysu, w budżecie przeznaczonym na fundusze strukturalne w perspektywie finansowej na lata 2007-2013 pozostaje jeszcze do wydania kwota 82 mld EUR; nalega, by Komisja uznała za priorytet przesunięcie znacznej części kwoty 82 mld EUR na projekty na rzecz młodzieży, zwłaszcza z przeznaczeniem dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), w celu zwiększenia możliwości godziwego zatrudnienia dla młodych ludzi; wzywa Komisję, by rozważyła zwiększenie stawek współfinansowania dla ośmiu państw, w których stopa bezrobocia jest szczególnie wysoka;

20.

wzywa Komisję do szukania nowych i bardziej ambitnych źródeł finansowania na rzecz wsparcia państw członkowskich w rozwiązywaniu kwestii wysokiej stopy bezrobocia wśród młodzieży;

21.

uważa za niezwykle ważne, by w trakcie opracowywania ram finansowych na lata 2014-2020 przeznaczono odpowiednie środki na potrzeby młodzieży, przy szczególnym uwzględnieniu młodych ludzi nieuczęszczających do szkoły, niezatrudnionych i nieodbywających szkoleń ("młodzież NEET");

22.

wzywa państwa członkowskie do zadbania o to, by środki te były przyznawane przy pełnym udziale partnerów społecznych i organizacji młodzieżowych;

23.

przyjmuje z zadowoleniem propozycję Komisji dotyczącą promowania mobilności zawodowej młodych ludzi w ramach nowego Programu na rzecz przemian i innowacji społecznych, aby zachęcać ich do szukania pracy w tych państwach członkowskich i regionach, które cierpią na brak rąk do pracy lub brak pracowników z konkretnymi umiejętnościami; apeluje w tym kontekście o skupienie się w większym stopniu na sytuacji młodych ludzi, zwłaszcza w odniesieniu do okresu wchodzenia na rynek pracy po ukończeniu edukacji, na ograniczeniu zjawiska przedwczesnego zaniechania nauki oraz na jakości staży i przyuczania do zawodu; podkreśla, że promowanie mobilności zawodowej musi iść w parze z lepszą ochroną socjalną oraz ograniczeniem przeszkód w mobilności w dziedzinie praw socjalnych i zabezpieczenia społecznego, zwłaszcza wobec szczególnie narażonych młodych pracowników;

24.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do finansowania programów na rzecz mobilności zorientowanych na szkolenie i zatrudnianie młodych ludzi w nowych dziedzinach mogących przyczyniać się do wzrostu sprzyjającego zatrudnieniu, w szczególności na zielonych miejscach pracy i w sektorze opieki, zarówno w przypadku młodych mężczyzn, jak i kobiet;

25.

wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia dwutorowych systemów kształcenia w odniesieniu do wszystkich zawodów, które nie wymagają wyższego wykształcenia, w tym do wyznaczenia celów do zrealizowania przez przedsiębiorstwa określonych rozmiarów w zakresie oferowania praktyk zawodowych oraz do stworzenia zachęt do zatrudniania młodych ludzi;

26.

wzywa państwa członkowskie do opracowania strategii, i to nie tylko krótkoterminowej, ale przede wszystkim średnio- i długoterminowej, w większym stopniu koordynującej krajowe programy kształcenia i szkoleń zawodowych z potrzebami rynku pracy, aby uniknąć przeładowania w niektórych sektorach, sprzyjać tworzeniu się nowych rynków niszowych oraz przesunąć zasoby z sektorów, w których jest coraz mniej miejsc pracy, do rozwijających się sektorów, takich jak gospodarka zrównoważona;

27.

zachęca do przyjęcia europejskiej strategii na rzecz zatrudnienia ludzi młodych wspierającej przedsiębiorstwa, organizacje charytatywne, władze publiczne i innych pracodawców w tworzeniu godziwych miejsc pracy wysokiej jakości;

28.

jest szczególnie zaniepokojony negatywnym wpływem, jakie będą miały istotne cięcia budżetowe w dziedzinie edukacji w niektórych państwach członkowskich na trudną sytuację młodych ludzi oraz na wprowadzenie w życie propozycji związanych z inicjatywą "Szanse dla młodzieży"; wzywa Komisję do upewnienia się, że zalecenia kierowane do państw członkowskich dotyczące odzyskania stabilności budżetowej nie zaszkodzą strategiom politycznym i programom mającym na celu wspieranie zatrudniania i inkluzji społecznej ludzi młodych oraz zapobieganie marginalizacji i utracie kontaktu z rynkiem pracy w przypadku młodych ludzi, ani tych strategii i programów nie zniweczą;

29.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

Inicjatywa "Szanse dla młodzieży" (2012/2617(RSP)).

Dz.U.UE.C.2013.264E.69