Sekcja 4 - Zasady nabywania akcji spółki przez nią samą - Dyrektywa 2017/1132 w sprawie niektórych aspektów prawa spółek

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2017.169.46

Akt obowiązujący

Wersja od: 12 sierpnia 2022 r.

Sekcja  4

Zasady nabywania akcji spółki przez nią samą

Artykuł  59

Zakaz obejmowania własnych akcji

1. Akcje spółki nie mogą być obejmowane przez nią samą.

2. Jeżeli akcje spółki zostały objęte przez osobę działającą we własnym imieniu, lecz na rachunek spółki, obejmującego traktuje się jako działającego na własny rachunek.

3. Osoby lub spółki, o których mowa w art. 4 lit. i), lub, w przypadku podwyższenia objętego kapitału, członkowie organu administrującego lub zarządzającego, są zobowiązani do spłaty akcji objętych z naruszeniem niniejszego artykułu.

Jednakże przepisy państwa członkowskiego mogą przewidywać, że każda taka osoba może zwolnić się z tego obowiązku wykazując brak po swojej stronie winy.

Artykuł  60

Nabywanie własnych akcji

1. Bez uszczerbku dla zasady równego traktowania wszystkich akcjonariuszy będących w takiej samej sytuacji oraz dla rozporządzenia (UE) nr 596/2014, państwa członkowskie mogą zezwolić spółce na nabywanie własnych akcji przez nią samą albo za pośrednictwem osoby działającej we własnym imieniu, ale na rachunek tej spółki. W zakresie, w jakim nabycie takie jest dozwolone, państwa członkowskie zezwalają na jego dokonanie z zastrzeżeniem następujących warunków:

a) upoważnienie jest udzielane przez walne zgromadzenie, które określa warunki i zasady takiego nabycia, a w szczególności maksymalną liczbę akcji do nabycia, okres, na który zostaje udzielone upoważnienie, którego maksymalną długość określa prawo krajowe, przy czym nie może ona przekraczać 5 lat, oraz, w przypadku odpłatnego nabycia, maksymalną i minimalną wysokość zapłaty. Członkowie organu administrującego lub zarządzającego upewniają się, że w momencie dokonywania każdego nabycia objętego upoważnieniem zachowane są warunki, o których mowa w lit. b) i c);

b) nabycia, łącznie z akcjami uprzednio nabytymi przez spółkę i będącymi w jej posiadaniu oraz akcjami nabytymi przez osobę działającą we własnym imieniu, ale na rachunek spółki, nie mogą powodować obniżenia aktywów netto poniżej kwoty, o której mowa w art. 56 ust. 1 i 2; oraz

c) transakcja może obejmować wyłącznie akcje w pełni opłacone.

Ponadto państwa członkowskie mogą również poddać nabycie w rozumieniu akapitu pierwszego któremukolwiek z następujących warunków:

a) wartość nominalna lub, w przypadku jej braku, wartość księgowa nabytych akcji, w tym akcji nabytych uprzednio przez spółkę i będących w jej posiadaniu oraz akcji nabytych przez osobę działającą we własnym imieniu, ale na rachunek spółki, nie przekracza wysokości, która zostanie określona przez państwa członkowskie; wysokość ta nie może być niższa niż 10 % objętego kapitału;

b) uprawnienie spółki do nabycia własnych akcji w rozumieniu akapitu pierwszego, maksymalna liczba akcji do nabycia, okres obowiązywania uprawnienia oraz maksymalna lub minimalna wysokość zapłaty są określone w statucie lub akcie założycielskim spółki;

c) spółka wypełnia określone obowiązki sprawozdawcze i informacyjne;

d) od niektórych spółek, określonych przez państwa członkowskie, można żądać umorzenia nabytych akcji, pod warunkiem że kwota równa wartości nominalnej umorzonych akcji zostanie włączona do rezerwy, która nie może być wypłacona akcjonariuszom, z wyjątkiem obniżenia objętego kapitału; rezerwa ta może być wykorzystana wyłącznie w celu podwyższenia objętego kapitału w drodze kapitalizacji rezerw; oraz

e) nabycie akcji pozostaje bez uszczerbku dla zaspokojenia roszczeń wierzycieli.

2. Przepisy państwa członkowskiego mogą przewidywać odstępstwa od ust. 1 akapit pierwszy lit. a) zdanie pierwsze w przypadku gdy nabycie własnych akcji niezbędne jest dla uniknięcia przez spółkę poważnej i bezpośredniej szkody. W tym przypadku najbliższe walne zgromadzenie jest informowane przez organ administrujący lub zarządzający o przyczynach i charakterze dokonanego nabycia, liczbie i wartości nominalnej lub, w razie braku wartości nominalnej, wartości księgowej nabytych akcji, wielkości objętego kapitału przez nie reprezentowanego, jak również o wartości wypłat w zamian za te akcje.

3. Państwa członkowskie mogą zadecydować o niestosowaniu ust. 1 akapit pierwszy lit. a) zdanie pierwsze do nabycia akcji przez samą spółkę albo przez osobę działającą we własnym imieniu, ale na rachunek tej spółki, w celu rozdzielenia pomiędzy pracownikami tej spółki lub pracownikami spółki z nią powiązanej. Rozdział takich akcji jest przeprowadzany w ciągu 12 miesięcy od momentu nabycia tych akcji.

Artykuł  61

Odstępstwa od zasad dotyczących nabywania własnych akcji

1. Państwa członkowskie mogą zadecydować o niestosowaniu art. 60:

a) do akcji nabytych w wykonaniu decyzji o obniżeniu kapitału lub w przypadkach, o których mowa w art. 82;

b) do akcji nabytych w drodze sukcesji uniwersalnej aktywów;

c) do akcji całkowicie pokrytych nabytych nieodpłatnie lub nabytych przez banki lub inne instytucje finansowe z tytułu prowizji od nabycia;

d) do akcji nabytych w wykonaniu obowiązków prawnych lub w wyniku orzeczenia sądowego mającego na celu ochronę akcjonariuszy mniejszościowych, w szczególności w przypadku łączenia się, zmiany przedmiotu działalności lub formy spółki, przeniesienia siedziby spółki za granicę lub wprowadzenie ograniczeń w przenoszeniu udziałów;

e) do akcji nabytych od akcjonariusza w przypadku braku pokrycia;

f) do akcji nabytych w celu przyznania akcjonariuszom mniejszościowym odszkodowania w spółkach powiązanych;

g) do akcji całkowicie pokrytych, nabytych w wyniku orzeczenia sądu w celu zaspokojenia wierzytelności spółki wobec właściciela tych akcji; oraz

h) do akcji całkowicie pokrytych wyemitowanych przez spółkę inwestycyjną o stałym kapitale w rozumieniu art. 56 ust. 7 akapit drugi i nabytych na żądanie inwestorów przez tę spółkę lub przez spółkę z nią powiązaną. Art. 56 ust. 7 akapit trzeci lit. a) ma zastosowanie. Takie nabycia nie mogą prowadzić do obniżenia aktywów netto poniżej wysokości objętego kapitału, powiększonego o rezerwy, co do których prawo ustanawia zakaz wypłat.

2. Akcje nabyte w przypadkach wymienionych w ust. 1 lit. b)-g) zbywa się w terminie nie dłuższym niż 3 lata od momentu ich nabycia, chyba że wartość nominalna lub, w razie braku wartości nominalnej, wartość księgowa nabytych akcji, włączając w to akcje, które spółka może nabyć za pośrednictwem osoby działającej we własnym imieniu, lecz na rachunek spółki, nie przekracza 10 % objętego kapitału.

3. Akcje umarza się, jeżeli nie zostały zbyte w terminie określonym w ust. 2. Przepisy państwa członkowskiego mogą uzależniać takie umorzenie od obniżenia objętego kapitału do odpowiedniej wysokości. Takie obniżenie nakazuje się w razie gdy nabycie akcji podlegających umorzeniu spowodowało, że aktywa netto uległy zmniejszeniu poniżej wysokości określonej w art. 56 ust. 1 i 2.

Artykuł  62

Skutki nabycia własnych akcji niezgodnie z prawem

Akcje nabyte z naruszeniem art. 60 i 61 zbywa się w terminie 1 roku od dnia ich nabycia. W razie braku ich zbycia w tym terminie stosuje się art. 61 ust. 3.

Artykuł  63

Posiadanie własnych akcji i roczne sprawozdanie w przypadku objęcia własnych akcji

1. W przypadku gdy przepisy państwa członkowskiego pozwalają na nabywanie przez spółkę jej własnych akcji przez nią samą albo przez osobę działającą we własnym imieniu, lecz na rachunek spółki, zawsze uzależnia się posiadanie tych akcji od spełnienia co najmniej następujących warunków:

a) wśród praw związanych z tymi akcjami, prawo głosu wynikające z własnych akcji musi być w każdym przypadku zawieszone;

b) jeżeli te akcje są zaksięgowane po stronie aktywów w bilansie, zostaje wprowadzona po stronie pasywów nienaruszalna rezerwa tej samej wysokości.

2. Jeżeli przepisy państwa członkowskiego pozwalają spółce nabyć jej własne akcje przez nią samą albo przez osobę działającą we własnym imieniu, ale na rachunek spółki, muszą wymagać, aby roczne sprawozdanie zawierało co najmniej:

a) powody nabycia dokonanego podczas roku obrotowego;

b) liczbę i wartość nominalną lub, w razie braku wartości nominalnej, wartość księgową akcji nabytych i zbytych podczas roku obrotowego, jak również określenie części objętego kapitału, którą one reprezentują;

c) w przypadku nabycia lub zbycia odpłatnego, cenę tych akcji;

d) liczbę i wartość nominalną lub, w razie braku wartości nominalnej, wartość księgową wszystkich akcji nabytych przez spółkę i znajdujących się w jej posiadaniu, jak również część objętego kapitału, którą one reprezentują.

Artykuł  64

Pomoc finansowa spółki w celu nabycia jej własnych akcji przez osobę trzecią

1. W przypadku gdy państwa członkowskie zezwalają spółce na bezpośrednie albo pośrednie dokonywanie zaliczkowych wypłat, udzielanie pożyczek lub ustanawianie zabezpieczeń w celu nabycia jej własnych akcji przez osobę trzecią, uzależniają one takie transakcje od spełnienia warunków określonych w ust. 2-5.

2. Transakcji dokonuje się na odpowiedzialność organu administrującego lub zarządzającego na rzetelnych warunkach rynkowych, szczególnie w odniesieniu do odsetek otrzymywanych przez spółkę oraz w odniesieniu do zabezpieczeń ustanowionych na rzecz spółki z tytułu pożyczek i zaliczek, o których mowa w ust. 1.

Należycie sprawdza się wypłacalność osoby trzeciej lub, w przypadku transakcji wielostronnych, każdej ze stron.

3. Organ administrujący lub zarządzający przedstawia transakcje do uprzedniej akceptacji walnego zgromadzenia, a walne zgromadzenie działa w tym zakresie zgodnie z zasadami dotyczącymi kworum i większości ustanowionymi w art. 83.

Organ administrujący lub zarządzający przedkłada walnemu zgromadzeniu pisemne sprawozdanie wskazujące:

a) powody transakcji;

b) interes spółki w dokonaniu takiej transakcji;

c) warunki dokonania tej transakcji;

d) ryzyko związane z transakcją w zakresie płynności i wypłacalności spółki; oraz

e) cenę, za jaką osoba trzecia ma dokonać nabycia akcji.

Sprawozdanie to składa się w rejestrze w celu jego ogłoszenia zgodnie z art. 16.

4. Łączna pomoc finansowa przyznawana osobom trzecim nie może w żadnym momencie prowadzić do obniżenia wartości aktywów netto poniżej kwoty określonej w art. 56 ust. 1 i 2, uwzględniając również każde obniżenie wartości aktywów netto, które mogło nastąpić w wyniku nabycia przez spółkę lub na rachunek spółki własnych akcji zgodnie z art. 60 ust. 1.

Spółka umieszcza w bilansie po stronie pasywów niepodlegającą wypłacie rezerwę w wysokości łącznej pomocy finansowej.

5. W przypadku gdy osoba trzecia z pomocą finansową ze strony spółki nabywa własne akcje tej spółki w rozumieniu art. 60 ust. 1 lub subskrybuje akcje wyemitowane w ramach podwyższenia objętego kapitału, takie nabycie lub subskrypcja jest realizowane za godziwą cenę.

6. Ust. 1-5 nie mają zastosowania do transakcji bieżących banków i innych instytucji finansowych, ani transakcji dokonywanych w celu nabycia akcji przez lub dla pracowników spółki lub spółki z nią powiązanej.

Jednakże transakcje te nie mogą spowodować obniżenia aktywów netto spółki poniżej poziomu określonego w art. 56 ust. 1.

7. Ust. 1-5 nie mają zastosowania do transakcji dokonywanych w celu nabycia akcji, określonych w art. 61 ust. 1 lit. h).

Artykuł  65

Dodatkowe gwarancje w przypadku transakcji z podmiotami powiązanymi

W przypadkach gdy poszczególni członkowie organu administrującego lub zarządzającego spółki będącej stroną transakcji, o której mowa w art. 64 ust. 1 niniejszej dyrektywy, lub organu administrującego lub zarządzającego jednostki dominującej w rozumieniu art. 22 dyrektywy 2013/34/UE, lub sama jednostka dominująca, lub osoby działające we własnym imieniu, ale na rachunek członków takich organów lub takich jednostek są jednocześnie stroną takiej transakcji, państwa członkowskie zapewniają za pomocą odpowiednich gwarancji, aby transakcja taka nie była sprzeczna z najlepszym interesem spółki.

Artykuł  66

Przyjmowanie w charakterze zabezpieczenia przez spółkę jej własnych akcji

1. Przyjmowanie w charakterze zabezpieczenia przez spółkę jej własnych akcji przez nią samą albo przez osobę działającą we własnym imieniu, lecz na rachunek spółki, jest równoważne nabyciu do celów art. 60, art. 61 ust. 1, art. 63 i 64.

2. Państwa członkowskie mogą zadecydować o niestosowaniu ust. 1 do transakcji bieżących banków i innych instytucji finansowych.

Artykuł  67

Objęcie, nabywanie i posiadanie akcji przez spółkę, w której to spółce spółka akcyjna dysponuje większością praw głosu lub na którą spółka akcyjna może wywierać dominujący wpływ

1. Objęcie, nabywanie i posiadanie akcji spółki akcyjnej przez inną spółkę mającą formę wymienioną w załączniku II, w której to spółce spółka akcyjna dysponuje, bezpośrednio lub pośrednio, większością praw głosu lub też, na którą spółka akcyjna może wywierać, bezpośrednio lub pośrednio, dominujący wpływ, uważa się za działania identyczne z działaniami samej spółki akcyjnej.

Akapit pierwszy stosuje się również, jeśli inna spółka podlega prawu państwa trzeciego i ma formę prawną porównywalną do form prawnych wymienionych w załączniku II.

Jednakże w przypadku gdy spółka akcyjna pośrednio dysponuje większością praw głosu lub też może pośrednio wywierać dominujący wpływ na inną spółkę, państwa członkowskie nie są zobowiązane do stosowania akapitu pierwszego i drugiego, o ile ich przepisy przewidują zawieszenie prawa głosu związanego z akcjami spółki akcyjnej, którym dysponuje inna spółka.

2. W przypadku braku koordynacji między przepisami krajowymi w zakresie grup spółek, państwa członkowskie mogą:

a) określić przypadki, w których uznaje się, że spółka akcyjna jest w stanie wywierać dominujący wpływ na inna spółkę; w przypadku skorzystania przez państwo członkowskie z tej możliwości, jego prawo krajowe przewiduje w każdym razie możliwość wywierania dominującego wpływu w przypadku, kiedy dana spółka akcyjna:

(i) ma prawo mianować lub odwoływać większość członków organu administrującego, zarządzającego lub organu nadzoru i jest jednocześnie akcjonariuszem lub udziałowcem innej spółki, lub

(ii) jest akcjonariuszem lub udziałowcem innej spółki i sprawuje wyłączną kontrolę większości praw głosu akcjonariuszy lub udziałowców spółki na mocy porozumienia zawartego z innymi akcjonariuszami lub udziałowcami tej spółki.

Państwa członkowskie nie są zobowiązane do ustanowienia przepisów dla innych przypadków niż te, o których mowa w akapicie pierwszym ppkt (i) i (ii);

b) określić przypadki, w których uznaje się, że spółka akcyjna dysponuje pośrednio prawem głosu lub jest w stanie wywierać pośrednio dominujący wpływ;

c) sprecyzować okoliczności, w których uznaje się spółkę akcyjną za dysponującą prawem głosu.

3. Państwa członkowskie nie są zobowiązane do stosowania ust. 1 akapit pierwszy i drugi w przypadku gdy objęcie, nabycie lub posiadanie akcji są realizowane na rzecz osoby innej niż osoba obejmująca, nabywająca lub posiadająca akcje, i która nie jest spółką akcyjną, o której mowa w ust. 1, ani też inną spółką, w której ta spółka akcyjna dysponuje, bezpośrednio lub pośrednio, większością głosów, lub na którą może ona wywierać bezpośrednio lub pośrednio dominujący wpływ.

4. Ponadto państwa członkowskie nie są zobowiązane do stosowania ust. 1 akapit pierwszy i drugi w przypadku gdy objęcie, nabywanie lub posiadanie akcji są realizowane przez inną spółkę we własnym imieniu, w ramach jej działalności jako podmiotu zajmującego się obrotem papierami wartościowymi, pod warunkiem że wspomniana inna spółka jest uczestnikiem giełdy papierów wartościowych zlokalizowanej lub działającej w państwie członkowskim lub też pod warunkiem że posiada ona zezwolenie organu państwa członkowskiego właściwego w zakresie nadzoru nad podmiotami zajmującymi się obrotem papierami wartościowymi, do których, w rozumieniu niniejszej dyrektywy, można zaliczyć instytucje kredytowe, lub jest nadzorowana przez taki organ.

5. Państwa członkowskie nie są zobowiązane do stosowania ust. 1 akapit pierwszy i drugi w przypadku gdy posiadanie akcji danej spółki akcyjnej przez inną spółkę wynika z nabycia akcji zrealizowanego zanim relacja między tymi dwiema spółkami przybrała postać spełniającą kryteria ustanowione w ust. 1.

Jednakże prawo głosu związane z tymi akcjami zostaje zawieszone i akcje te zostają wzięte pod uwagę w procedurze oceny mającej na celu określenie czy warunek ustanowiony w art. 60 ust. 1 lit. b) został spełniony.

6. Państwa członkowskie nie są zobowiązane do stosowania art. 61 ust. 2 lub 3 lub art. 62 w przypadku nabywania akcji spółki akcyjnej przez inną spółkę, o ile państwa te ustanowią przepisy przewidujące:

a) zawieszenie prawa głosu z akcji spółki akcyjnej, którym dysponuje wspomniana inna spółka; oraz

b) że członkowie organu administrującego lub zarządzającego spółki akcyjnej są zobowiązani odkupić od wspomnianej innej spółki akcje, o których mowa w art. 61 ust. 2 i 3 i art. 62, po cenie, po jakiej zostały one nabyte przez spółkę; sankcji tej nie stosuje się jedynie w przypadku gdy wspomniani członkowie organu administrującego lub zarządzającego spółki akcyjnej udowodnią, że spółka akcyjna w żaden sposób nie stoi za objęciem lub nabyciem danych akcji.