Sekcja 3 - Właściwe organy i nadzór - Dyrektywa 2015/2366 w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego, zmieniająca dyrektywy 2002/65/WE, 2009/110/WE, 2013/36/UE i rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 oraz uchylająca dyrektywę 2007/64/WE

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2015.337.35

Akt obowiązujący

Wersja od: 8 kwietnia 2024 r.

Sekcja  3

Właściwe organy i nadzór

Artykuł  22

Wyznaczenie właściwych organów

1. Państwa członkowskie wyznaczają jako właściwe organy, które są odpowiedzialne za udzielanie zezwoleń instytucjom płatniczym i za sprawowanie nadzoru ostrożnościowego nad nimi i które mają wykonywać obowiązki przewidziane w niniejszym tytule, organy publiczne albo podmioty uznane przez prawo krajowe lub przez organy publiczne wyraźnie upoważnione do tego celu przez prawo krajowe, w tym krajowe banki centralne.

Wyznacza się takie właściwe organy, które gwarantują niezależność od podmiotów gospodarczych i unikają konfliktów interesów. Bez uszczerbku dla akapitu pierwszego nie wyznacza się jako właściwych organów instytucji płatniczych, instytucji kredytowych, instytucji pieniądza elektronicznego ani instytucji świadczących żyro pocztowe.

Państwa członkowskie powiadamiają o tym stosownie Komisję.

2. Państwa członkowskie zapewniają, aby właściwe organy wyznaczone zgodnie z ust. 1 posiadały wszystkie uprawnienia niezbędne do wykonywania ich obowiązków.

3. Państwa członkowskie, na których terytorium istnieje więcej niż jeden organ właściwy do spraw objętych przepisami niniejszego tytułu, zapewniają, aby organy te ściśle ze sobą współpracowały w sposób umożliwiający im skuteczne wykonywanie ich obowiązków. Przepis ten ma również zastosowanie w przypadkach, gdy organy właściwe do spraw objętych przepisami niniejszego tytułu nie są właściwymi organami odpowiedzialnymi za nadzór nad instytucjami kredytowymi.

4. Za wykonanie zadań właściwych organów wyznaczonych zgodnie z ust. 1 odpowiadają właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia.

5. Przepisy ust. 1 nie oznaczają, że właściwe organy mają obowiązek nadzorować działalność gospodarczą instytucji płatniczych inną niż świadczenie usług płatniczych oraz rodzaje działalności, o których mowa w art. 18 ust. 1 lit. a).

Artykuł  23

Nadzór

1. Państwa członkowskie zapewniają, aby przeprowadzane przez właściwe organy kontrole mające na celu sprawdzanie ciągłości przestrzegania przepisów niniejszego tytułu były proporcjonalne, adekwatne i odpowiednie do ryzyk, na które narażone są instytucje płatnicze.

W celu sprawdzenia przestrzegania przepisów niniejszego tytułu właściwe organy są uprawnione w szczególności do podjęcia następujących kroków:

a) zażądania od instytucji płatniczej dostarczenia wszelkich informacji niezbędnych do monitorowania przestrzegania przepisów, wraz z określeniem celu takiego żądania, stosownie do sytuacji, i terminu, w którym informacje te należy przedstawić;

b) przeprowadzenia inspekcji w pomieszczeniach instytucji płatniczej, każdego agenta lub oddziału świadczącego usługi płatnicze, za których działania odpowiedzialność ponosi dana instytucja płatnicza, lub każdego podmiotu świadczącego usługi w ramach outsourcingu;

c) wydania zaleceń, wytycznych, a w stosownych przypadkach - wiążących przepisów administracyjnych;

d) zawieszenia lub cofnięcia zezwolenia zgodnie z art. 13.

2. Bez uszczerbku dla postępowania dotyczącego cofnięcia zezwolenia oraz przepisów prawa karnego państwa członkowskie zapewniają, by ich odpowiednie właściwe organy mogły przyjmować lub nakładać sankcje lub środki w stosunku do instytucji płatniczych lub osób sprawujących faktyczną kontrolę nad działalnością instytucji płatniczych, które naruszają przepisy ustawowe, wykonawcze lub administracyjne dotyczące nadzoru nad ich działalnością w zakresie usług płatniczych lub prowadzenia tej działalności, przy czym celem takich sankcji lub środków jest w szczególności położenie kresu stwierdzonym naruszeniom lub usunięcie ich przyczyn.

3. Niezależnie od wymogów art. 7, art. 8 ust. 1 i 2 oraz art. 9, państwa członkowskie zapewniają, by właściwe organy były uprawnione do podejmowania kroków określonych w ust. 1 niniejszego artykułu w celu zapewnienia kapitału wystarczającego dla świadczenia usług płatniczych, szczególnie w przypadkach gdy działalność instytucji płatniczej inna niż świadczenie usług płatniczych osłabia lub mogłaby osłabić dobrą kondycję finansową instytucji płatniczej.

Artykuł  24

Tajemnica zawodowa lub służbowa

1. Państwa członkowskie zapewniają, by wszystkie osoby pracujące obecnie lub w przeszłości dla właściwych organów, łącznie z ekspertami działającymi w imieniu właściwych organów, były zobowiązane do dochowania tajemnicy zawodowej lub służbowej, chyba że chodzi o sprawy wchodzące w zakres prawa karnego.

2. Przy wymianie informacji zgodnie z art. 26 tajemnica zawodowa lub służbowa jest bezwzględnie dochowywana w celu zapewnienia ochrony praw osób fizycznych i przedsiębiorstw.

3. Państwa członkowskie mogą stosować przepisy niniejszego artykułu z uwzględnieniem, odpowiednio, art. 53-61 dyrektywy 2013/36/UE.

Artykuł  25

Prawo odwołania się do sądu

1. Państwa członkowskie zapewniają możliwość odwołania się do sądu od decyzji podjętych przez właściwe organy zgodnie z przepisami ustawowymi, wykonawczymi i administracyjnymi przyjętymi zgodnie z niniejszą dyrektywą.

2. Ust. 1 stosuje się także w przypadku zaniechania działania.

Artykuł  26

Wymiana informacji

1. Właściwe organy poszczególnych państw członkowskich współpracują ze sobą i, w stosownych przypadkach, z EBC i krajowymi bankami centralnymi państw członkowskich, EUNB oraz z innymi odpowiednimi właściwymi organami wyznaczonymi na mocy przepisów prawa Unii lub prawa krajowego mających zastosowanie do dostawców usług płatniczych.

2. Państwa członkowskie umożliwiają ponadto wymianę informacji między swoimi właściwymi organami a:

a) właściwymi organami innych państw członkowskich odpowiedzialnymi za udzielanie zezwoleń instytucjom płatniczym i nadzór nad nimi;

b) EBC i krajowymi bankami centralnymi państw członkowskich działającymi w charakterze organów kształtujących politykę pieniężną i odpowiedzialnych za nadzór oraz, w stosownych przypadkach, innymi organami publicznymi odpowiedzialnymi za nadzór nad systemami płatności i rozrachunku;

c) innymi odpowiednimi organami wyznaczonymi zgodnie z niniejszą dyrektywą, dyrektywą (UE) 2015/849 i innymi przepisami prawa Unii mającymi zastosowanie do dostawców usług płatniczych, takimi jak przepisy prawa mające zastosowanie do zapobiegania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu;

d) EUNB, działającym w charakterze organu przyczyniającego się do konsekwentnego i spójnego funkcjonowania mechanizmów nadzorczych, zgodnie z art. 1 ust. 5 lit. a) rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.

Artykuł  27

Rozstrzyganie sporów między właściwymi organami poszczególnych państw członkowskich

1. W przypadku gdy właściwy organ jednego państwa członkowskiego stwierdzi, że w konkretnej sprawie współpraca transgraniczna z właściwymi organami innego państwa członkowskiego, o której mowa w art. 26, 28, 29, 30 lub 31 niniejszej dyrektywy, nie przebiega zgodnie z tymi przepisami, może skierować sprawę do EUNB oraz zwrócić się do niego o udzielenie pomocy zgodnie z art. 19 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.

2. W przypadku gdy - zgodnie z ust. 1 niniejszego artykułu - EUNB otrzymało wniosek o udzielenie pomocy, podejmuje on bez zbędnej zwłoki decyzję na podstawie art. 19 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010. EUNB może też z własnej inicjatywy, zgodnie z art. 19 ust. 1 akapit drugi tego rozporządzenia, udzielić pomocy właściwym organom w osiągnięciu porozumienia. W każdym przypadku zainteresowane właściwe organy wstrzymują się z podjęciem decyzji do czasu rozstrzygnięcia na podstawie art. 19 tego rozporządzenia.

Artykuł  28

Wniosek o skorzystanie ze swobody przedsiębiorczości i swobody świadczenia usług

1. Każda posiadająca zezwolenie instytucja płatnicza, która korzystając ze swobody przedsiębiorczości lub swobody świadczenia usług, zamierza po raz pierwszy świadczyć usługi płatnicze w państwie członkowskim innym niż jej państwo członkowskie pochodzenia, przekazuje właściwym organom w swoim państwie członkowskim pochodzenia następujące informacje:

a) nazwę, adres i, o ile ma to zastosowanie, numer zezwolenia danej instytucji płatniczej;

b) państwo lub państwa członkowskie, w których zamierza prowadzić działalność;

c) rodzaj lub rodzaje usług płatniczych, które mają być świadczone;

d) w przypadku gdy dana instytucja płatnicza zamierza korzystać z usług agenta - informacje wymienione w art. 19 ust. 1;

e) w przypadku gdy dana instytucja płatnicza zamierza korzystać z usług oddziału - informacje wymienione w art. 5 ust. 1 lit. b) i e) w odniesieniu do działalności w zakresie usług płatniczych w przyjmującym państwie członkowskim, opis struktury organizacyjnej oddziału oraz tożsamość osób odpowiedzialnych za zarządzanie oddziałem.

W przypadku gdy instytucja płatnicza zamierza w ramach outsourcingu zlecić wykonywanie funkcji operacyjnych usług płatniczych innym podmiotom w przyjmującym państwie członkowskim, powiadamia o tym właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia.

2. W terminie jednego miesiąca od otrzymania wszystkich informacji, o których mowa w ust. 1, właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia przekazują je właściwym organom przyjmującego państwa członkowskiego.

W terminie jednego miesiąca od otrzymania informacji od właściwych organów państwa członkowskiego pochodzenia właściwe organy przyjmującego państwa członkowskiego dokonują oceny tych informacji i przekazują właściwym organom państwa członkowskiego pochodzenia stosowne informacje w związku z zamierzonym świadczeniem usług płatniczych przez daną instytucję płatniczą w ramach korzystania ze swobody przedsiębiorczości lub swobody świadczenia usług. Właściwe organy przyjmującego państwa członkowskiego informują właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia w szczególności o wszelkich uzasadnionych powodach do obaw w związku z zamierzonym zaangażowaniem agenta lub utworzeniem oddziału, w odniesieniu do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu w rozumieniu dyrektywy (UE) 2015/849.

W przypadku gdy właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia nie zgadzają się z oceną właściwych organów przyjmującego państwa członkowskiego, przekazują tym ostatnim organom uzasadnienie swojej decyzji.

Jeżeli ocena właściwych organów państwa członkowskiego pochodzenia, w szczególności w świetle informacji otrzymanych od właściwych organów przyjmującego państwa członkowskiego, nie jest pozytywna, właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia odmawiają zarejestrowania agenta lub oddziału lub cofają rejestrację, jeżeli została już ona dokonana.

3. W terminie trzech miesięcy od otrzymania informacji, o których mowa w ust. 1, właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia przekazują swoją decyzję właściwym organom przyjmującego państwa członkowskiego oraz danej instytucji płatniczej.

Po wpisaniu do rejestru, o którym mowa w art. 14, agent lub oddział mogą rozpocząć działalność w danym przyjmującym państwie członkowskim.

Instytucja płatnicza powiadamia właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia o dacie rozpoczęcia swojej działalności za pośrednictwem agenta lub oddziału w danym przyjmującym państwie członkowskim. Właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia informują o tym właściwe organy przyjmującego państwa członkowskiego.

4. Instytucja płatnicza bez zbędnej zwłoki informuje właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia o wszelkich istotnych zmianach dotyczących informacji przekazanych zgodnie z ust. 1, łącznie z dodatkowymi agentami, oddziałami lub podmiotami świadczącymi usługi w ramach outsourcingu w przyjmujących państwach członkowskich, w których prowadzi ona działalność. Zastosowanie ma procedura określona w ust. 2 i 3.

5. EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych określających ramy współpracy i wymiany informacji między właściwymi organami państwa członkowskiego pochodzenia a właściwymi organami przyjmującego państwa członkowskiego, zgodnie z niniejszym artykułem. W tych projektach regulacyjnych standardów technicznych określa się metody, środki i szczegóły dotyczące współpracy w zakresie powiadamiania o instytucjach płatniczych prowadzących działalność transgraniczną, a w szczególności zakres i sposób postępowania z przedkładanymi informacjami, w tym wspólną terminologię i standardowe wzory powiadomień, tak by zapewnić spójną i skuteczną procedurę powiadamiania.

EUNB przedstawia Komisji projekty tych regulacyjnych standardów technicznych do dnia 13 stycznia 2018 r.

Komisji powierza się uprawnienie do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.

Artykuł  29

Nadzór nad instytucjami płatniczymi korzystającymi ze swobody przedsiębiorczości i swobody świadczenia usług

1. W celu przeprowadzenia kontroli i podjęcia niezbędnych kroków przewidzianych w niniejszym tytule i w przepisach prawa krajowego transponujących tytuły III i IV, zgodnie z art. 100 ust. 4, w odniesieniu do agenta lub oddziału instytucji płatniczej znajdujących się na terytorium innego państwa członkowskiego, właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia współpracują z właściwymi organami przyjmującego państwa członkowskiego.

W ramach współpracy zgodnie z akapitem pierwszym właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia powiadamiają właściwe organy przyjmującego państwa członkowskiego o tym, że zamierzają przeprowadzić inspekcję w pomieszczeniach podmiotu znajdujących się na terytorium tego ostatniego.

Właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia mogą jednak przekazać właściwym organom przyjmującego państwa członkowskiego zadanie przeprowadzenia inspekcji w pomieszczeniach danej instytucji.

2. Właściwe organy przyjmujących państw członkowskich mogą wymagać, aby instytucje płatnicze posiadające agentów lub oddziały na ich terytorium przekazywały im okresowo sprawozdania dotyczące działalności prowadzonej na ich terytorium.

Sprawozdania takie są wymagane do celów informacyjnych lub statystycznych oraz, o ile agenci i oddziały prowadzą działalność w zakresie usług płatniczych w ramach swobody przedsiębiorczości, w celu monitorowania przestrzegania przepisów prawa krajowego transponujących tytuły III i IV. Tacy agenci oraz takie oddziały podlegają wymogom tajemnicy zawodowej lub służbowej co najmniej równoważnym wymogom, o których mowa w art. 24.

3. Właściwe organy przekazują sobie wzajemnie wszelkie istotne i stosowne informacje, w szczególności w przypadku naruszeń lub podejrzenia naruszeń popełnionych przez agenta lub oddział oraz w przypadku gdy naruszenia te pojawiły się w kontekście korzystania ze swobody świadczenia usług. W tym względzie właściwe organy przekazują, na wniosek, wszystkie stosowne informacje i, z własnej inicjatywy, wszystkie istotne informacje, w tym dotyczące spełniania przez daną instytucję płatniczą warunków przewidzianych w art. 11 ust. 3.

4. Państwa członkowskie mogą wymagać od instytucji płatniczych, które prowadzą działalność na ich terytorium za pośrednictwem agentów w ramach swobody przedsiębiorczości i których siedziba zarządu znajduje się w innym państwie członkowskim, by wyznaczyły centralny punkt kontaktowy na ich terytorium w celu zapewnienia odpowiedniej komunikacji i zgłaszania informacji dotyczących przestrzegania przepisów tytułów III i IV, bez uszczerbku dla wszelkich przepisów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, oraz w celu ułatwienia sprawowania nadzoru przez właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia i przyjmujących państw członkowskich, w tym poprzez dostarczanie właściwym organom, na wniosek, dokumentów i informacji.

5. EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych precyzujących kryteria, które mają być stosowane podczas określania, zgodnie z zasadą proporcjonalności, okoliczności, w jakich wyznaczenie centralnego punktu kontaktowego jest właściwe, oraz funkcji tych punktów kontaktowych, na podstawie ust. 4.

Te projekty regulacyjnych standardów technicznych uwzględniają w szczególności:

a) całkowity wolumen i wartość transakcji przeprowadzonych przez daną instytucję płatniczą w przyjmujących państwach członkowskich;

b) rodzaj świadczonych usług płatniczych; oraz

c) całkowitą liczbę agentów mających siedzibę w przyjmującym państwie członkowskim.

EUNB przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 13 stycznia 2017 r.

6. EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych określających ramy współpracy i wymiany informacji między właściwymi organami państwa członkowskiego pochodzenia a właściwymi organami przyjmującego państwa członkowskiego zgodnie z niniejszym tytułem i w celu monitorowania przestrzegania przepisów prawa krajowego transponujących tytuły III i IV. W projektach regulacyjnych standardów technicznych określa się metodę, środki i szczegóły współpracy w dziedzinie nadzoru nad instytucjami płatniczymi prowadzącymi działalność transgraniczną, a w szczególności zakres i sposób postępowania z informacjami będącymi przedmiotem wymiany, aby zapewnić spójny i skuteczny nadzór nad instytucjami płatniczymi świadczącymi usługi płatnicze w wymiarze transgranicznym.

W tych projektach regulacyjnych standardów technicznych określa się również środki i szczegóły wszelkich sprawozdań wymaganych przez przyjmujące państwa członkowskie od instytucji płatniczych dotyczących działalności w zakresie usług płatniczych prowadzonej na ich terytoriach zgodnie z ust. 2, w tym częstotliwość takich sprawozdań.

EUNB przedstawia Komisji projekty tych regulacyjnych standardów technicznych do dnia 13 stycznia 2018 r.

7. Komisji powierza się uprawnienie do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w ust. 5 i 6, zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.

Artykuł  30

Środki podejmowane w przypadku nieprzestrzegania przepisów, w tym środki zapobiegawcze

1. Bez uszczerbku dla odpowiedzialności właściwych organów państwa członkowskiego pochodzenia, w przypadku gdy właściwy organ przyjmującego państwa członkowskiego ustali, że instytucja płatnicza posiadająca agentów lub oddziały na jego terytorium nie przestrzega niniejszego tytułu lub przepisów prawa krajowego transponujących tytuły III lub IV, niezwłocznie informuje o tym właściwy organ państwa członkowskiego pochodzenia.

Właściwy organ państwa członkowskiego pochodzenia, po przeprowadzeniu oceny informacji otrzymanych na podstawie akapitu pierwszego, bez zbędnej zwłoki podejmuje wszystkie stosowne środki w celu zapewnienia, by dana instytucja płatnicza położyła kres takiej nieprawidłowości. Właściwy organ państwa członkowskiego pochodzenia niezwłocznie powiadamia o tych środkach właściwy organ przyjmującego państwa członkowskiego oraz właściwe organy każdego innego zainteresowanego państwa członkowskiego.

2. W sytuacjach nadzwyczajnych, gdy niezbędne jest niezwłoczne działanie, aby zaradzić poważnemu zagrożeniu dla zbiorowych interesów użytkowników usług płatniczych w przyjmującym państwie członkowskim, właściwe organy przyjmującego państwa członkowskiego mogą - równolegle z transgraniczną współpracą między właściwymi organami i w oczekiwaniu na podjęcie środków przez właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia zgodnie z art. 29 - podjąć środki zapobiegawcze.

3. Wszelkie środki zapobiegawcze na podstawie ust. 2 są odpowiednie i proporcjonalne do zamierzonego celu, czyli zapewnienia ochrony przed poważnym zagrożeniem dla zbiorowych interesów użytkowników usług płatniczych w przyjmującym państwie członkowskim. Środki te nie mogą skutkować preferencyjnym traktowaniem użytkowników usług płatniczych danej instytucji płatniczej w przyjmującym państwie członkowskim w stosunku do użytkowników usług płatniczych danej instytucji płatniczej w innych państwach członkowskich.

Środki zapobiegawcze mają charakter tymczasowy i zaprzestaje się ich stosowania, gdy zaradzi się stwierdzonym poważnym zagrożeniom, w tym z pomocą właściwych organów państwa członkowskiego pochodzenia lub we współpracy z tymi organami lub z EUNB zgodnie z art. 27 ust. 1.

4. Jeżeli jest to możliwe w sytuacji nadzwyczajnej właściwe organy przyjmującego państwa członkowskiego informują z wyprzedzeniem, a w każdym razie bez zbędnej zwłoki, właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia i właściwe organy każdego innego zainteresowanego państwa członkowskiego, Komisję i EUNB - o środkach zapobiegawczych podjętych na podstawie ust. 2 oraz o uzasadnieniu podjęcia tych środków.

Artykuł  31

Uzasadnienie i przekazywanie informacji

1. Wszelkie środki podjęte przez właściwe organy na podstawie art. 23, 28, 29 lub 30 obejmujące sankcje lub ograniczenia w korzystaniu ze swobody świadczenia usług lub swobody przedsiębiorczości są odpowiednio uzasadniane i przekazywane zainteresowanej instytucji płatniczej.

2. Art. 28, 29 i 30 pozostają bez uszczerbku dla obowiązku spoczywającego na właściwych organach na podstawie dyrektywy (UE) 2015/849 i rozporządzenia (UE) 2015/847, w szczególności na podstawie art. 48 ust. 1 dyrektywy (UE) 2015/849 i art. 22 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2015/847, dotyczącego nadzorowania lub monitorowania spełnienia wymogów ustanowionych w tych instrumentach prawnych.