Dyrektywa 2004/80/WE odnosząca się do kompensaty dla ofiar przestępstw
Dz.U.UE.L.2004.261.15
Akt obowiązującyDYREKTYWA RADY 2004/80/WE
z dnia 29 kwietnia 2004 r.
odnosząca się do kompensaty dla ofiar przestępstw
uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 308,
uwzględniając wniosek Komisji(1),
uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego(2),
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego(3),
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Jednym z celów Wspólnoty Europejskiej jest zniesienie między Państwami Członkowskimi przeszkód w swobodnym przepływie osób i usług.
(2) Trybunał Sprawiedliwości orzekł w sprawie Cowan(4), że jeżeli prawo wspólnotowe gwarantuje osobie fizycznej swobodę udania się do innego Państwa Członkowskiego, to ochrona tej osoby przed doznaniem krzywdy w danym Państwie Członkowskim, na tych samych podstawach jak zamieszkujących tam obywateli i osób, jest następstwem tej swobody przepływu. Środki ułatwiające kompensatę dla ofiar przestępstw powinny stanowić część realizacji tego celu.
(3) Na posiedzeniu w Tampere w dniach 15-16 października 1999 r., Rada Europejska wezwała do sporządzenia minimalnych norm ochrony ofiar przestępstw, w szczególności dostępu ofiar przestępstw do wymiaru sprawiedliwości i ich praw do odszkodowania za szkody, z uwzględnieniem kosztów procesu.
(4) Rada Europejska w Brukseli, zebrana w dniach 25-26 marca 2004 r., w deklaracji w sprawie zwalczania terroryzmu, wezwała do przyjęcia niniejszej dyrektywy przed 1 maja 2004 r.
(5) Dnia 15 marca 2001 r. Rada przyjęła decyzję ramową 2001/220/WSiSW w sprawie pozycji ofiar w postępowaniu karnym.(5) Decyzja ta, oparta na tytule VI Traktatu o Unii Europejskiej, umożliwia ofiarom przestępstw dochodzenie kompensaty od sprawcy w ramach postępowania karnego.
(6) Ofiary przestępstw w Unii Europejskiej powinny być uprawnione do sprawiedliwej i odpowiedniej kompensaty za doznany uszczerbek, niezależnie od tego, w jakim miejscu we Wspólnocie Europejskiej przestępstwo zostało popełnione.
(7) Niniejsza dyrektywa ustanawia system współpracy w celu ułatwienia ofiarom przestępstw dostępu do kompensaty w sytuacjach transgranicznych, który powinien działać na podstawie systemów Państw Członkowskich dotyczących kompensaty dla ofiar umyślnych przestępstw z użyciem przemocy, popełnionych na ich odpowiednich terytoriach. Dlatego też mechanizm kompensaty powinien istnieć we wszystkich Państwach Członkowskich.
(8) Większość Państw Członkowskich ustanowiła już takie systemy kompensaty, część z nich ustanowiła je, wypełniając swoje zobowiązania na mocy Europejskiej Konwencji o kompensacji dla ofiar przestępstw z użyciem przemocy z dnia 24 listopada 1983 r.
(9) Ponieważ środki zawarte w niniejszej dyrektywie są konieczne dla osiągnięcia celów Wspólnoty, a Traktat nie przewiduje dla przyjęcia niniejszej dyrektywy żadnych uprawnień poza uprawnieniami zawartymi w jego art. 308, należy zatem zastosować ten artykuł.
(10) Ofiary przestępstw często nie są w stanie uzyskać kompensaty od sprawcy, ponieważ sprawca może nie posiadać koniecznych środków w celu uczynienia zadość orzeczeniu o odszkodowaniu lub ponieważ sprawca nie może zostać zidentyfikowany lub osądzony.
(11) Należy wprowadzić system współpracy między organami Państw Członkowskich w celu ułatwienia dostępu do kompensaty, w przypadkach gdy przestępstwo zostało popełnione w innym Państwie Członkowskim niż państwo będące miejscem zamieszkania ofiary.
(12) System ten powinien zapewnić, aby ofiary przestępstw mogły się zawsze zwrócić do organu w Państwie Członkowskim ich zamieszkania oraz powinien złagodzić wszelkie trudności praktyczne i językowe, które występują w sytuacji transgranicznej.
(13) System powinien obejmować przepisy konieczne dla umożliwienia ofierze przestępstwa znalezienia informacji niezbędnych do złożenia wniosku i umożliwienia skutecznej współpracy między zaangażowanymi organami.
(14) Niniejsza dyrektywa szanuje prawa podstawowe i przestrzega zasad uznanych, w szczególności, w Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej jako ogólnych zasad prawa wspólnotowego.
(15) Ponieważ cel polegający na ułatwieniu dostępu do kompensaty dla ofiar przestępstw w sytuacjach transgranicznych nie może zostać osiągnięty w wystarczającym stopniu przez Państwa Członkowskie, ze względu na czynniki transgraniczne i w związku z tym, ze względu na skalę lub skutki działania, może zostać lepiej osiągnięty na poziomie wspólnotowym, Wspólnota może podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest niezbędne do osiągnięcia tego celu.
(16) Środki konieczne do wykonania niniejszej dyrektywy powinny zostać przyjęte zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji(6),
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
W imieniu Rady | |
M. McDOWELL | |
Przewodniczący |
______
(1) Dz.U. C 45 E z 25.2.2003, str. 69.
(2) Opinia wydana dnia 23 października 2003 r. (dotychczas nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym).
(3) Dz.U. C 95 z 23.4.2003, str. 40.
(4) Sprawa 186/87, Zb. Orz. 1989, str. 195.
(5) Dz.U. L 82 z 22.3.2001, str. 1.
(6) Dz.U. L 184 z 17.7.1999, str. 23.