Decyzja 2024/890 zmieniająca decyzję Rady (WPZiB) 2021/509 w sprawie ustanowienia Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju
Dz.U.UE.L.2024.890
Akt jednorazowyDECYZJA RADY (WPZiB) 2024/890
z dnia 18 marca 2024 r.
zmieniająca decyzję Rady (WPZiB) 2021/509 w sprawie ustanowienia Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju
uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 28 ust. 1, art. 41 ust. 2, art. 42 ust. 4 i art. 30 ust. 1,
uwzględniając wniosek Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, przy wsparciu Komisji,
(1) W konkluzjach z dnia 29 i 30 czerwca 2023 r. Rada Europejska oświadczyła, że Unia jest gotowa zapewniać Ukrainie trwałe wsparcie wojskowe tak długo, jak będzie to konieczne, zwłaszcza za pośrednictwem misji Unii Europejskiej w zakresie pomocy wojskowej dla Ukrainy (EUMAM Ukraine) i Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju (zwanego dalej "Instrumentem") w ramach ogólnych starań Unii na rzecz wniesienia - wraz z partnerami - wkładu w przyszłe zobowiązania w zakresie bezpieczeństwa na rzecz Ukrainy, dzięki którym Ukraina będzie mogła bronić się w długiej perspektywie.
(2) W konkluzjach z dnia 26 i 27 października 2023 r. Rada Europejska potwierdziła, że będzie nadal zapewniać Ukrainie wsparcie wojskowe, zwłaszcza za pośrednictwem Instrumentu oraz EUMAM Ukraine, a także w formie pomocy dwustronnej państw członkowskich. Rada Europejska podkreśliła znaczenie starań państw członkowskich i zaznaczyła, że - w perspektywie krótkoterminowej - aby zaspokoić pilne potrzeby wojskowe i obronne Ukrainy, konieczne jest przyspieszenie dostawy wsparcia wojskowego dla tego państwa, w tym pocisków i amunicji - w szczególności w ramach inicjatywy przewidującej milion sztuk amunicji artyleryjskiej - a także systemów obrony powietrznej służących ochronie ludności oraz infrastruktury krytycznej i energetycznej Ukrainy. W dłuższej perspektywie Unia i państwa członkowskie, wraz z partnerami, mają wnosić wkład w przyszłe zobowiązania w zakresie bezpieczeństwa na rzecz Ukrainy, co pomoże jej bronić się, opierać się działaniom destabilizacyjnym i nie dopuszczać do aktów agresji w przyszłości.
(3) W konkluzjach z dnia 14 i 15 grudnia 2023 r. Rada Europejska stwierdziła, że Unia i państwa członkowskie będą nadal odpowiadać na pilne potrzeby wojskowe i obronne Ukrainy. W szczególności Rada Europejska podkreśliła znaczenie terminowego, przewidywalnego i stabilnego wsparcia wojskowego dla Ukrainy, zwłaszcza za pośrednictwem Instrumentu i EUMAM Ukraine, a także w formie bezpośredniej pomocy dwustronnej zapewnianej przez państwa członkowskie. Rada Europejska zwróciła się do Rady o zintensyfikowanie prac nad reformą Instrumentu i w zakresie dalszego zwiększenia jego finansowania, w oparciu o wniosek Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa (zwanego dalej "Wysokim Przedstawicielem").
(4) W konkluzjach z dnia 1 lutego 2024 r. Rada Europejska dokonała przeglądu prac w Radzie w zakresie wsparcia wojskowego dla Ukrainy w ramach Instrumentu oraz proponowanego zwiększenia jego ogólnego pułapu finansowego. Rada Europejska zwróciła się do Rady, by do początku marca 2024 r. osiągnęła porozumienie w sprawie zmiany decyzji Rady (WPZiB) 2021/509 1 na podstawie wniosku Wysokiego Przedstawiciela w sprawie Funduszu Pomocy Ukrainie i proponowanych kluczowych warunków, z uwzględnieniem sugestii państw członkowskich.
(5) Pułap finansowy Instrumentu powinien w związku z tym zostać zwiększony o kwotę 5 000 mln EUR (w cenach bie żących) przeznaczoną na dalsze zaspokajanie potrzeb ukraińskich sił zbrojnych poprzez wspieranie zapewniania śmiercionośnego i nieśmiercionośnego wsparcia wojskowego oraz szkoleń wojskowych (zwaną dalej "przeznaczoną kwotą").
(6) Przed przyjęciem niniejszej decyzji przedstawione zostały strategiczne kierunki działania dotyczące przeznaczonej kwoty zgodnie z art. 9 decyzji (WPZiB) 2021/509. Komitet Instrumentu ustanowiony na mocy art. 11 decyzji 2021/509 ma podjąć decyzję o wykorzystaniu przeznaczonej kwoty zgodnie z art. 2 ust. 3 tej decyzji nie później niż miesiąc po przyjęciu niniejszej decyzji.
(7) Realizacja zwiększenia pułapu finansowego Instrumentu powinna być zgodna z pułapem płatności uzgodnionym na 2024 r. i powinna być sformułowana w sposób spójny z głównymi elementami i zasadami określonymi w motywach 8-14 niniejszej decyzji.
(8) Wsparcie wojskowe dla Ukrainy w ramach przeznaczonej kwoty powinno być nadal ukierunkowywane stosownie do zmieniających się potrzeb ukraińskich sił zbrojnych, dążąc do maksymalizacji wartości dodanej UE i uzupełniając starania dwustronne, oraz powinno być sformułowane w ramach bardziej ustrukturyzowanego, skutecznego i pragmatycznego podejścia, z wykorzystaniem zwiększonych wspólnych zamówieniach ze strony europejskiego przemysłu obronnego (i Norwegii).
(9) Zwiększone wspólne zamówienia w celu zaspokojenia potrzeb Ukrainy w ramach przeznaczonej kwoty powinny opierać się m.in. na wnioskach wyciągniętych z trójtorowej inicjatywy dotyczącej amunicji, w tym na znaczeniu wykorzystywania dobrze funkcjonujących krajowych struktur zamówień publicznych oraz istniejących umów ramowych, z wykorzystaniem zarówno podejścia państwa wiodącego, jak i Europejskiej Agencji Obrony (EAO), oraz na wspólnych zamówieniach na wymagany sprzęt obronny składanych przez europejski przemysł obronny i Norwegię, również przez małe i średnie przedsiębiorstwa, przy jednoczesnym umożliwianiu elastyczności łańcuchów dostaw, która może dotyczyć podmiotów mających siedzibę lub prowadzących produkcję poza Unią lub Norwegią. Niezbędne przepisy zostaną określone w poszczególnych środkach pomocy dotyczących wspólnych zamówień od europejskiego przemysłu obronnego (i Norwegii), uwzględniając koalicje produkcyjne w ramach grupy kontaktowej ds. obrony Ukrainy (UDCG) oraz zgodnie z zasadami wdrażania Instrumentu. Należy propagować inicjatywy, które skupiają europejskich i ukraińskich partnerów przemysłu obronnego, w tym poprzez wspólne przedsięwzięcia, z uwzględnieniem interesów Unii i państw członkowskich w zakresie bezpieczeństwa i obrony.
(10) Zwrot kosztów innych dostaw zrealizowanych przez państwa członkowskie z zapasów, wspólnych zakupów sprzętu dostępnego na rynku oraz jednostronnych zamówień w ramach przeznaczonej kwoty powinien zostać ograniczony po zakończeniu okresu przejściowego, z zastrzeżeniem oceny dokonanej przez Komitet Instrumentu oraz z uwzględnieniem priorytetowych potrzeb wojskowych Ukrainy, gdy kwota ta będzie bliska wyczerpania. Dostawy te będą nadal kwalifikowalne do dnia, który zostanie ustalony przez Radę zgodnie z art. 2 ust. 4 decyzji Rady (WPZiB) 2022/338 2 i (WPZiB) 2022/339 3 , z uwzględnieniem priorytetowych potrzeb wojskowych Ukrainy. Podczas wyżej wymienionego okresu przejściowego realizowane przez państwa członkowskie dostawy ze wspólnych zamówień zawartych w ramach koalicji produkcyjnych w obrębie grupy kontaktowej ds. obrony Ukrainy powinny głównie pochodzić z europejskiego przemysłu obronnego (i Norwegii); w drodze wyjątku można umożliwić elastyczność w przypadkach, gdy dostaw nie da się zrealizować w terminie odpowiednim do potrzeb Ukrainy, zgodnie z zasadami wdrażania Instrumentu.
(11) Wsparcie wojskowe w ramach przeznaczonej kwoty powinno zapewnić kontynuację "szkolenia i wyposażenia" zapewnianego za pośrednictwem EUMAM Ukraine, zgodnie ze zmieniającymi się potrzebami ukraińskich sił zbrojnych w zakresie szkoleń.
(12) Przy realizacji przeznaczonej kwoty należy poprawić ustalenia dotyczące zarządzania, m.in. poprzez zweryfikowane metody wyceny dostaw, które mają zostać ustalone przez Komitet Instrumentu, dotyczące dostaw realizowanych przez państwa członkowskie z zapasów od dnia 18 marca 2024 r., poprzez ustalenie stałej stawki zwrotu kosztów i wykorzystywanie możliwości potrącenia wartości zwrotu, który dane państwo członkowskie ma otrzymać za wsparcie udzielone w naturze 4 w ramach Instrumentu ze zwykłymi wkładami finansowymi należnymi od tego państwa członkowskiego w tym samym roku, zgodnie z przepisami wykonawczymi Instrumentu i zasadą należytego zarządzania finansami. Potrącenie dokonane w przypadku jednego państwa członkowskiego nie wpływa na wkłady innych państw członkowskich ani na płynność Instrumentu.
(13) Wsparcie wojskowe będzie udzielane z pełnym poszanowaniem polityki bezpieczeństwa i obrony niektórych państw członkowskich, przy zapewnieniu przejrzystości i identyfikowalności wsparcia finansowanego z Instrumentu oraz z uwzględnieniem interesów wszystkich państw członkowskich w zakresie bezpieczeństwa i obrony.
(14) W drodze wyjątku, w przypadku gdy państwo członkowskie złożyło formalne oświadczenie na podstawie art. 31 ust. 1 akapit drugi TUE i wstrzymało się od przyjęcia środka pomocy, który miałby być finansowany z przeznaczonej kwoty, państwo to nie powinno wnosić wkładu na rzecz kosztów tego środka. Państwo to powinno zamiast tego wkładu przekazać dodatkową kwotę na rzecz innych środków pomocy.
(15) Do roku 2027 należy przewidzieć dalsze porównywalne coroczne podwyżki, na podstawie potrzeb Ukrainy i z zastrzeżeniem wskazówek politycznych udzielonych przez Radę.
(16) Decyzja (WPZiB) 2021/509 powinna w związku z tym zostać odpowiednio zmieniona,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ: