Decyzja 2019/2191 w sprawie wsparcia globalnego mechanizmu raportowaniaw zakresie nielegalnej broni konwencjonalnej i amunicji do tych rodzajów broni w celu zmniejszenia ryzyka ich przenikania i nielegalnego transferu (iTrace IV)
Dz.U.UE.L.2019.330.53
Akt utracił mocDECYZJA RADY (WPZiB) 2019/2191
z dnia 19 grudnia 2019 r.
w sprawie wsparcia globalnego mechanizmu raportowaniaw zakresie nielegalnej broni konwencjonalnej i amunicji do tych rodzajów broni w celu zmniejszenia ryzyka ich przenikania i nielegalnego transferu ("iTrace IV")
uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej, w szczególności art. 28 ust. 1 i art. 31 ust. 1,
uwzględniając wniosek Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa,
(1) W globalnej strategii UE z 2016 r. na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej (zwanej dalej "globalną strategią UE") podkreśla się, że Unia będzie promować pokój i gwarantować bezpieczeństwo swoich obywateli i swojego terytorium oraz zwiększy swój wkład na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa zbiorowego. Zdecydowanie popiera się również pełne wdrożenie i egzekwowanie wielostronnych traktatów i systemów dotyczących rozbrojenia, nieproliferacji i kontroli zbrojeń oraz wzywa do "transgranicznego śledzenia broni", uznając, że bezpieczeństwo europejskie zależy od udoskonalonych i wspólnych ocen co do wewnętrznych i zewnętrznych zagrożeń i wyzwań.
(2) W strategii UE z dnia 19 listopada 2018 r. przeciwko nielegalnej broni palnej, strzeleckiej i lekkiej oraz amunicji do tych rodzajów broni zatytułowanej "Zabezpieczanie broni, ochrona obywateli" (zwanej dalej "strategią UE dotyczącą BSiL)", podkreśla się, że nielegalna broń palna, broń strzelecka i lekka ("BSiL") nadal przyczyniają się do niestabilności i przemocy w Unii, w jej bezpośrednim sąsiedztwie, a także innych częściach świata. W strategii UE dotyczącą BSiL określa się ramy działania Unii w celu sprostania tym wyzwaniom i podejmuje zobowiązanie do wspierania wysiłków badawczych ukierunkowanych na źródła nielegalnej BSiL w strefach konfliktu, takich jak projekt iTrace realizowany przez Conflict Armament Research.
(3) Wspólne stanowisko Rady 2008/944/WPZiB 1 , zmienione decyzją Rady (WPZiB) 2019/1560 2 , odzwierciedla determinację państw członkowskich, by zająć się między innymi ryzykiem, że technologia lub sprzęt wojskowy będą ponownie wywożone do niepożądanych miejsc przeznaczenia lub przekierowywane do organizacji terrorystycznych lub do pojedynczych terrorystów.
(4) W strategii UE w dziedzinie walki z terroryzmem z 2005 r. podkreśla się zagrożenie nabywaniem broni, w tym BSiL, przez ugrupowania terrorystyczne, oraz wzywa państwa członkowskie Unii do "jak najlepszego wykorzystania" działań badawczych na szczeblu unijnym.
(5) Nielegalna produkcja i transfer broni konwencjonalnej oraz nielegalny obrót tą bronią i jej nadmierne gromadzenie zwiększają poczucie braku bezpieczeństwa w Europie i jej sąsiedztwie, a także w wielu innych regionach świata, pogłębiając konflikty i podkopując proces budowania pokoju po zakończeniu konfliktu, tym samym stanowiąc poważne zagrożenie dla europejskiego pokoju i bezpieczeństwa.
(6) W strategii UE dotyczącej BSiL stwierdza się, że Unia będzie wspierać prace zespołów ONZ, które monitorują embarga na broń, oraz rozważy - na potrzeby kontroli wywozu broni - możliwości poprawy dostępu do formułowanych przez nie wniosków dotyczących przenikania broni oraz nielegalnej broni palnej i BSiL.
(7) Wraz z przygotowanym przez Organizację Narodów Zjednoczonych Programem działania na rzecz zapobiegania nielegalnemu handlowi bronią strzelecką i lekką, zwalczania i eliminowania go we wszystkich aspektach (dalej zwanym "programem działania ONZ"), przyjętym w dniu 20 lipca 2001 r., wszystkie państwa członkowskie ONZ zobowiązały się do zapobiegania nielegalnemu handlowi BSiL lub przejmowaniu jej przez nieupoważnionych odbiorców, a w szczególności do uwzględniania - w procesie rozpatrywania wniosków o wydanie pozwolenia na wywóz -ryzyka przenikania BSiL do nielegalnego handlu.
(8) W dniu 8 grudnia 2005 r. Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych przyjęło międzynarodowy instrument umożliwiający państwom identyfikowanie i śledzenie, w odpowiednim czasie i w niezawodny sposób, nielegalnej BSiL.
(9) Podczas trzeciej konferencji przeglądowej programu działania ONZ, która odbyła się w 2018 r., wszystkie państwa członkowskie ONZ potwierdziły swoje zobowiązanie do zachęcania państw w trakcie śledzenia nielegalnej BSiL, w tym tych, które znajdują się w sytuacjach konfliktowych i pokonfliktowych, do przeprowadzania kwerend w rejestrach państwa, w którym stwierdzono obecność broni strzeleckiej lub lekkiej, lub do skonsultowania się z państwem producenta tej broni.
(10) W dniu 24 grudnia 2014 r. wszedł w życie Traktat o handlu bronią. Celem tego traktatu jest wprowadzenie jak najsurowszych wspólnych międzynarodowych norm regulujących międzynarodowy handel bronią konwencjonalną lub poprawiających regulacje dotyczące międzynarodowego handlu bronią konwencjonalną, zapobieganie nielegalnemu handlowi bronią konwencjonalną i zwalczanie takiego handlu, jak również zapobieganie przenikaniu takiej broni. Unia powinna wspierać wszystkie państwa członkowskie ONZ we wdrażaniu skutecznych środków kontroli transferu broni, by zapewnić jak największą skuteczność Traktatu o handlu bronią, w szczególności w odniesieniu do wdrażania jego art. 11.
(11) Unia wcześniej wspierała iTrace decyzjami Rady 2013/698/WPZiB 3 , (WPZiB) 2015/1908 4 i (WPZiB) 2017/2283 5 (iTrace I, II i III) i pragnie wspierać Trace IV - czwarty etap tego globalnego mechanizmu raportowania w zakresie nielegalnej broni konwencjonalnej i amunicji do tych rodzajów broni, tak aby przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa zbiorowego w Europie zgodnie z wymogami globalnej strategii UE,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
W imieniu Rady | |
Przewodniczący |
ZAŁĄCZNIK
PROJEKT W SPRAWIE WSPARCIA GLOBALNEGO MECHANIZMU RAPORTOWANIA W ZAKRESIE NIELEGALNEJ BRONI KONWENCJONALNEJ I AMUNICJI DO TYCH RODZAJÓW BRONI W CELU ZMNIEJSZENIA RYZYKA ICH PRZENIKANIA I NIELEGALNEGO TRANSFERU
PROJEKT W SPRAWIE WSPARCIA GLOBALNEGO MECHANIZMU RAPORTOWANIA W ZAKRESIE NIELEGALNEJ BRONI KONWENCJONALNEJ I AMUNICJI DO TYCH RODZAJÓW BRONI W CELU ZMNIEJSZENIA RYZYKA ICH PRZENIKANIA I NIELEGALNEGO TRANSFERU
Nielegalne rozprzestrzenianie broni konwencjonalnej i amunicji do tych rodzajów broni jest jednym z najważniejszych czynników podkopujących stabilność państw i zaostrzających konflikty, co stanowi poważne zagrożenie dla pokoju i bezpieczeństwa. Jak stwierdzono w Strategii UE dotyczącej BSiL, nielegalna broń palna oraz BSiL nadal przyczynia się do niestabilności i przemocy w Unii, w jej bezpośrednim sąsiedztwie, oraz w pozostałej części świata. Za sprawą nielegalnej broni strzeleckiej nasilają się światowy terroryzm i konflikty, udaremniając wysiłki w zakresie rozwoju, zarządzania kryzysowego oraz działania humanitarne i stabilizacyjne podejmowane przez Unię w regionach z nią sąsiadujących i w Afryce. Obecność nielegalnej broni palnej w Unii ma wyraźny wpływ na bezpieczeństwo wewnętrzne, przyczynia się bowiem do rozwoju przestępczości zorganizowanej i zapewnia terrorystom środki do przeprowadzenia ataków w Europie. Ostatnie wnioski wynikające z projektu iTrace w Afganistanie, Iraku, Jemenie, Libii, Syrii i na Ukrainie i z innych konfliktów w pobliżu granic zewnętrznych Unii potwierdzają założenia zawarte w strategii UE dotyczącej BSiL.
Działania prowadzone na podstawie decyzji WPZiB 2015/1908 uwierzytelniły iTrace jako globalną inicjatywę monitorowania broni wykorzystywanej w konfliktach. Projekt iTrace funkcjonuje w ponad 40 państwach dotkniętych konfliktami, w tym w Afryce, na Bliskim Wschodzie, w Azji Środkowej oraz w Azji Południowej i Wschodniej i stworzył największe na świecie publiczne repozytorium przekierowanej broni konwencjonalnej i amunicji do tych rodzajów broni, by wspierać państwa w wysiłkach na rzecz wykrywania i zwalczania przenikania broni zgodnie z zobowiązaniami wynikającymi z kryterium 7 wspólnego stanowiska 2008/944/WPZiB i art. 11 Traktatu o handlu bronią. Dostarcza on dokładnych sprawozdań na temat przenikania broni i amunicji do zbrojnych ugrupowań rebelianckich i terrorystycznych, które stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa Unii, w tym do Al-Kaidy w Islamskim Maghrebie i do Daisz / Państwa Islamskiego i umożliwia poufne i szybkie powiadamianie organów kontroli wywozu państw członkowskich Unii o ryzyku nielegalnego przenikania po wywozie; dostarcza kluczowych informacji w czasie rzeczywistym o nielegalnym handlu bronią i dynamice konfliktu delegaturom UE i misjom dyplomatycznym państw członkowskich w regionach dotkniętych konfliktami. Przyczynia się on również do podnoszenia świadomości na temat środków kontroli broni i przeciwdziałania jej przenikaniu poprzez wyważone i odpowiedzialne angażowanie globalnych mediów informacyjnych.
Celem niniejszej decyzji jest zatem kontynuowanie i wzmożenie prac nad projektem w ramach decyzji WPZiB 2017/2283 przez dalsze zapewnianie unijnym decydentom politycznym, ekspertom w dziedzinie kontroli broni i urzędnikom zajmującym się kontrolą wywozu broni dostępu do systematycznie gromadzonych stosownych informacji, które będą ich wspierać w opracowywaniu skutecznych i opartych na dowodach strategii skierowanych przeciwko przenikaniu i nielegalnemu rozprzestrzenianiu broni konwencjonalnej oraz amunicji do tych rodzajów broni, by zwiększyć bezpieczeństwo międzynarodowe i regionalne. Będzie zatem nadal stanowić dla nich wsparcie umożliwiające połączenie skutecznej strategii reagowania z właściwymi działaniami zapobiegawczymi, by zająć się kwestią nielegalnej podaży i popytu oraz zapewnić skuteczną kontrolę broni konwencjonalnej w państwach trzecich.
Opisane w sekcji 4 działanie będzie w dalszym stopniu wspierać społeczność międzynarodową w walce z destabilizującymi skutkami przenikania broni konwencjonalnej i amunicji do tych rodzajów broni i handlu nimi. Nadal będzie ono zapewniać decydentom politycznym, ekspertom w dziedzinie kontroli broni i urzędnikom zajmującym się kontrolą wywozu broni dostęp do stosownych informacji, które będą ich wspierać w opracowywaniu skutecznych i opartych na dowodach strategii skierowanych przeciwko przenikaniu i nielegalnemu rozprzestrzenianiu broni konwencjonalnej i amunicji do tych rodzajów broni, by zwiększyć bezpieczeństwo międzynarodowe i regionalne. W szczególności działanie to:
Działanie zapewni trwałe ramy ciągłego monitorowania nielegalnego rozprzestrzeniania broni konwencjonalnej i amunicji do tych rodzajów broni. Oczekuje się, że w dużym stopniu zwiększy zasób dostępnych informacji dotyczących broni i będzie znacząco wspierać ukierunkowany rozwój skutecznej kontroli broni konwencjonalnej i polityk kontroli wywozu broni. Projekt umożliwi w szczególności:
Programy szkoleniowe i mentorskie iTrace zapewniają organom krajowym w państwach dotkniętych konfliktami metody i umiejętności w zakresie samodzielnego diagnozowania przekierowywania broni konwencjonalnej i stawiania czoła temu zjawisku. Szkolenie ma na celu wypracowanie często nieistniejących zdolności do identyfikowania i śledzenia nielegalnej broni konwencjonalnej, a opieka mentorska pozwala personelowi projektu iTrace wskazać w czasie rzeczywistym krytyczne luki w zakresie zdolności i niezwłocznie dostosowywać rozwiązania w celu zaradzenia temu problemowi. Programy szkoleniowy i mentorski iTrace ułatwiają ponadto ugruntowanie stosunków między projektem iTrace a organami krajowymi, dzięki czemu zespoły dochodzeniowo-śledcze w terenie mają większy dostęp do skonfiskowanej i odzyskanej broni konwencjonalnej - dzięki czemu zwiększy się pełne spektrum gromadzenia danych, analizy i sprawozdawczości w ramach iTrace.
Programy szkoleniowe i mentorskie iTrace odpowiadają na działania podejmowane w ramach strategii UE dotyczącej BSiL w celu wspierania krajowych zdolności do "identyfikacji i śledzenia pochodzenia nielegalnej BSiL i amunicji w strefach konfliktu" oraz bezpośrednio i pośrednio zwiększają szeroki wachlarz wspieranych przez państwa członkowskie inicjatyw w zakresie kontroli zbrojeń. Skutki bezpośrednie dotyczą między innymi wspierania krajowych organów ścigania w zakresie śledzenia BSiL zgodnie z międzynarodowym instrumentem umożliwiającym śledzenie, zwiększenia krajowych zdolności w zakresie gromadzenia danych dotyczących śledzonej broni w ramach wskaźnika celu zrównoważonego rozwoju nr 16.4.2, a także wspierania inicjowanych przez państwa członkowskie programów zarządzania bronią i amunicją. Skutki pośrednie dotyczą między innymi informacji zwrotnych gromadzonych na miejscu, takich jak ostrzeganie państw członkowskich o ryzyku przekierowania napotkanym w państwach partnerskich, oraz wykrywania przekierowania z krajowych zapasów i dostarczania tych informacji do wspieranych przez Unię programów w zakresie bezpieczeństwa fizycznego i zarządzania zapasami.
W 2018 r. CAR ustanowiła Jednostkę Wsparcia Technicznego; jest to jednostka utworzona w celu prowadzenia działań szkoleniowych i mentorskich na rzecz organów krajowych w państwach dotkniętych konfliktami, w których realizowany jest projekt iTrace. Te działania w zakresie szkoleń i mentoringu mają wzmocnić wszystkie krajowe inicjatywy w zakresie przeciwdziałania przenikaniu broni przez udzielanie instrukcji i rozwijanie zdolności w zakresie śledzenia, znakowania i ewidencjonowania broni konwencjonalnej, przestrzegania procedur ustalonych w międzynarodowym instrumencie umożliwiającym śledzenie odnośnie do skonfiskowanej i wychwyconej nielegalnej broni konwencjonalnej oraz ocen bezpieczeństwa fizycznego i zarządzania zapasami, które mają identyfikować i eliminować u źródła zagrożenia związane z przenikaniem broni. CAR zapewni partnerom lokalnym oraz, w razie potrzeby, pracownikom misji pokojowych, w tym misji ONZ i UE oraz grup i paneli monitorowania sankcji ONZ, specjalistyczne, dostosowane do potrzeb szkolenia w zakresie pełnego spektrum wymienionych powyżej działań. W związku z tym projekt iTrace będzie nadal odpowiadał bezpośrednio na działanie wymienione w strategii UE dotyczącej BSiL, w której wzywa się do wspierania przez UE "paneli ONZ monitorujących embarga na broń" oraz do rozważenia - na potrzeby kontroli wywozu broni - "możliwości poprawy dostępu do formułowanych przez nie wniosków dotyczących przenikania broni oraz nielegalnej broni palnej i BSiL". Szkolenia prowadzone w ramach projektu iTrace będą opierać się na szeregu usług oferowanych przez CAR od 2014 r., co okazało się kluczowe dla wspierania partnerów lokalnych w państwach dotkniętych konfliktami, wspierania paneli ONZ, a także zapewnienia większego dostępu do zespołów dochodzeniowo-śledczych iTrace w terenie. W ramach projektu personel z zespołów dochodzeniowo-śledczych w terenie i z Jednostki Wsparcia Technicznego zostanie oddelegowany do przekazywania wiedzy na stopniowo coraz bardziej technicznym poziomie, dotyczącej:
Działania te będą prowadzone równolegle z badaniami terenowymi w ramach iTrace - w tym wspólnymi badaniami (mentoringiem w ich zakresie) prowadzonymi z organami władz krajowych.
Do 40 wizyt w terenie w zakresie szkoleń i mentoringu, z naciskiem na wielokrotne wizyty służące wsparciu organów krajowych w budowaniu zdolności w zakresie śledzenia.
Projekt będzie realizowany w pełnym trzyletnim okresie realizacji projektu iTrace.
Działania w zakresie szkoleń i mentoringu przyniosą bezpośrednie korzyści krajowym zainteresowanym stronom w państwach dotkniętych konfliktem, w tym organom egzekwowania prawa i prokuratorom. Program zaoferuje pośrednie wsparcie na rzecz krajowych dialogów z finansowanymi przez Unię i innymi inicjatywami dotyczącymi kontroli broni i zachęci do wykorzystywania międzynarodowych mechanizmów śledzenia, w tym systemu iARMS Interpolu oraz Europolu, a także ułatwi współpracę ze wspieranymi przez Unię projektami w zakresie zarządzania zapasami i innymi projektami dotyczącymi kontroli BSiL.
Dzięki projektowi zwiększy się częstotliwość i czas trwania badań terenowych w zakresie broni konwencjonalnej oraz amunicji będącej w obrocie na obszarach dotkniętych konfliktem. Projekt będzie priorytetowo traktować kraje, których sytuacja szczególnie niepokoi państwa członkowskie, w tym między innymi Afganistan, Irak, Jemen, Libię, Mali, Sudan Południowy, Somalię, Syrię i Ukrainę. Badania w terenie dostarczą konkretnych dowodów na przenikanie broni konwencjonalnej w ręce rebeliantów i ugrupowań terrorystycznych; w przeciwnym wypadku byłoby to niewidoczne dla zewnętrznych obserwatorów (w tym państw członkowskich eksportujących broń). CAR złoży wniosek o uprzednią zgodę Europejskiej Grupy Roboczej ds. Wywozu Broni Konwencjonalnej (COARM) przed merytorycznym zaangażowaniem we wszystkich krajach, które nie były wcześniej objęte badaniami terenowymi iTrace lub programami szkoleniowymi i mentorskimi iTrace.
Wykorzystując nowe technologie i zaawansowane techniki kryminalistyczne, CAR zastosuje szereg różnych działań w terenie, w tym udoskonaloną dokumentację fotograficzną, ekspertyzy kryminalistyczne i odzyskiwanie zatartych znaków towarowych. CAR wykazał, że metody te ujawniają możliwe do prześledzenia informacje dotyczące broni, amunicji i powiązanego materiału niemożliwych wcześniej do prześledzenia, ułatwiając dochodzenia odnośnie do rosnącej liczby nielegalnych materiałów, których dane identyfikacyjne zostały usunięte w celu ukrycia pochodzenia.
Uzyskane w ten sposób dane poprawią zbiorowe rozumienie przez państwa członkowskie problematyki przenikania broni i jej nielegalnych transferów oraz metod stosowanych przez handlarzy w celu ich ukrycia, a także znacznie zwiększą ich zdolności, jeśli chodzi o przerwanie nielegalnego handlu.
Badania terenowe iTrace są dynamicznym punktem odniesienia, jeśli chodzi o przekierowaną broń konwencjonalną w państwach dotkniętych konfliktami. W ramach tego punktu odniesienia na bieżąco mierzona jest skuteczność wspólnego stanowiska 2008/944/WPZiB i porozumień w zakresie kontroli broni, do których przestrzegania zobowiązały się państwa członkowskie, w tym między innymi Traktatu o handlu bronią, programu działania ONZ oraz strategii UE dotyczącej BSiL. Szczegółowa dokumentacja dotycząca broni na potrzeby konfliktu służy również jako punkt wyjścia dla oficjalnego śledzenia broni konwencjonalnej oraz kompleksowych dochodzeń w sprawie finansowania konfliktów i sieci dostaw broni.
W ramach tego projektu podjęte zostaną następujące działania:
Projekt będzie realizowany stopniowo w pełnym trzyletnim okresie realizacji projektu iTrace.
Projekt ten:
Do 75 misji w terenie (w tym, w razie potrzeby, misji poszerzonych) w okresie trzyletnim w celu wygenerowania opartych na dowodach danych do wprowadzenia do systemu zarządzania informacjami iTrace i internetowego portalu służącego do mapowania.
Projekt będzie realizowany w pełnym trzyletnim okresie realizacji projektu iTrace.
iTrace będzie nadal w coraz większym stopniu zapewniać kompleksowe informacje wyraźnie ukierunkowane przede wszystkim na unijnych decydentów odpowiedzialnych za krajową politykę kontroli broni oraz organy wydające pozwolenia na wywóz broni, jak również instytucje, agencje i misje Unii. Ci unijni decydenci będą mieć również dostęp do informacji poufnych za pomocą bezpiecznych stacjonarnych i mobilnych platform iTrace.
Informacje publiczne będą nadal dostępne również dla wszystkich unijnych beneficjentów, jak również dla beneficjentów spoza Unii - takich jak decydenci odpowiedzialni za politykę kontroli broni i organy w krajach trzecich wydające pozwolenia na wywóz broni - organizacji pozarządowych zajmujących się badaniami naukowymi, organizacji opiniotwórczych i międzynarodowych środków przekazu.
Projekt zapewni państwom członkowskim spójne wsparcie dwustronne, w tym regularne wizyty bezpośrednie i odpowiednią sprawozdawczość, która będzie dostosowana do określonych obszarów zainteresowania w dziedzinie kontroli broni i do wymogów każdego państwa członkowskiego w zakresie informacji. Informacje dostarczane przez organy państw członkowskich wydające pozwolenia na wywóz będą przetwarzane z należytym poszanowaniem poufności. CAR będzie też nadal w kontakcie z szeregiem krajowych organów wydających pozwolenia na wywóz w państwach trzecich. Stosunki te będą wspierać kilka kluczowych aspektów międzynarodowych wysiłków zmierzających do zaradzenia problemowi przenikania i nielegalnego handlu bronią konwencjonalną oraz wzmocnią międzynarodowe środki przeciwdziałania przenikaniu broni, m.in. poprzez:
Regularne wizyty zespołu projektu iTrace w stolicach państw członkowskich pozwalają na dwustronne dyskusje na delikatne tematy (np. przenikanie po wywozie), umożliwiają państwom członkowskim wnosić bezpośredni wkład w kształt iTrace i jego wyniki (kierunek i zakres dochodzeń i rodzajów sprawozdawczości) oraz pomagają w opracowywaniu środków budowy zaufania (np. stosowanie "powiadomień z wyprzedzeniem" iTrace i "prawa do odpowiedzi"). Decydującym aspektem jest fakt, iż działania informacyjne iTrace skierowane do państw członkowskich zapewniają forum, na którym można prowadzić często zniuansowane dyskusje na temat krajowych wyzwań i możliwości związanych z zobowiązaniami wynikającymi z kryterium 7 wspólnego stanowiska 2008/944/WPZiB, i art. 11 Traktatu o handlu bronią. Kluczowe znaczenie dla zrozumienia wymogów informacyjnych państw członkowskich miały wizyty w ramach wcześniejszych projektów iTrace (I, II i III) poświęcone działaniom informacyjnym, czy to o charakterze ogólnym (np. "Jak oceniają Państwo zagrożenie w odniesieniu do rodzajów broni pojawiających się na scenie konkretnego konfliktu zbrojnego?"), lub też specyficzne dla projektu iTrace (np. "potrzebujemy interfejsu, który powiadamia nas natychmiast o każdej wyprodukowanej u nas broni udokumentowanej w ramach zespołu terenowego iTrace").
W ramach omawianego projektu podjęte zostaną następujące działania:
Projekt będzie realizowany w pełnym trzyletnim okresie realizacji projektu iTrace.
Utrzymywanie dostosowanych do potrzeb interfejsów dla stacjonarnych i mobilnych komputerów, przesyłających informacje z zabezpieczonych partycji systemu iTrace do krajowych organów państw członkowskich. Zapewnianie przez dział pomocy technicznej, który będzie obsługiwany przez personel projektu iTrace, pełnego wsparcia organom kontroli wywozu broni w państwach członkowskich i decydentom odpowiedzialnym z politykę kontroli broni w tych państwach. Do 45 wizyt w stolicach państw członkowskich, na wniosek tych państw.
Projekt będzie realizowany w pełnym trzyletnim okresie realizacji projektu iTrace.
Wszystkie zainteresowane państwa członkowskie poprzez wizyty w stolicach, jak i przeprowadzane na wniosek misje kontrolne po wysyłce.
Projekt ukaże korzyści ze stosowania iTrace międzynarodowym i krajowym decydentom, ekspertom w dziedzinie kontroli broni konwencjonalnej i organom wydającym pozwolenia na wywóz broni. Zostaną również opracowane działania informacyjne mające na celu dalszą koordynację wymiany informacji i budowanie trwałych partnerstw z osobami fizycznymi i organizacjami zdolnymi do generowania informacji, które mogą zostać wprowadzone do systemu iTrace.
Projekt ten na licznych konferencjach, wydarzeniach i procesach pokaże wsparcie Unii dla projektu iTrace i przedstawi rolę tego projektu w dostarczaniu konkretnych informacji wspierających międzynarodowe inicjatywy w zakresie kontroli broni. Kolejne projekty iTrace (I, II i III) pokazały, że międzynarodowe działania informacyjne odgrywają kluczową rolę w:
W ramach omawianego projektu podjęte zostaną następujące działania, ze zwróceniem szczególnej uwagi na unikanie powielania działań innych przedsięwzięć, np. działań informacyjnych dotyczących Traktatu o handlu bronią:
Projekt będzie realizowany w pełnym trzyletnim okresie realizacji projektu iTrace.
Personel iTrace będzie uczestniczył w maksymalnie 30 konferencjach. Na wszystkich konferencjach zostanie zaprezentowany system iTrace. Programy tych konferencji i krótkie streszczenia zostaną włączone do opisowych sprawozdań kwartalnych.
Projekt będzie realizowany w pełnym trzyletnim okresie realizacji projektu iTrace.
Zob. sekcja 4.2.6 powyżej. Zawiera ona pełny wykaz beneficjentów, który jest identyczny z wykazem beneficjentów niniejszego projektu.
W ramach tego projektu zostaną sporządzone sprawozdania dotyczące zasadniczych kwestii merytorycznych, opracowane na podstawie wprowadzonych do systemu iTrace danych z badań terenowych. Sprawozdania te zostaną opracowane w taki sposób, by wyróżnić konkretne dziedziny budzące niepokój społeczności międzynarodowej, w tym najważniejsze wzorce nielegalnego handlu bronią konwencjonalną i amunicją oraz kanały ich dystrybucji w regionach, a także priorytetowe dziedziny, którym społeczność międzynarodowa powinna poświęcić uwagę.
4.5.2 Korzyść dla unijnych inicjatyw w zakresie kontroli zbrojeń
Sprawozdania iTrace skupiają uwagę międzynarodową na kompleksowym charakterze unijnych inicjatyw z zakresu kontroli broni i zobowiązań dokonanych przez państwa członkowskie w celu rozwiązania kwestii przenikania broni konwencjonalnej i amunicji do niej. Od roku 2013 sprawozdania te były przedmiotem doniesień w wielu ważnych środkach przekazu na świecie, co spowodowało działania na szczeblu krajowym ze strony rządów, parlamentarzystów i społeczeństwa obywatelskiego. Ponieważ w sprawozdaniach iTrace ujawnia się nielegalną broń konwencjonalną pochodzącą z Unii, ukazują one progresywne nastawienie państw członkowskich do kontroli broni. To zapewne zachęca do przejrzystości oraz rozszerzania udziału w wielostronnych traktatach i systemach dotyczących rozbrojenia, nieproliferacji i kontroli broni oraz ich rozpowszechniania, o co apeluje się w globalnej strategii UE, tj. zasada "przewodzenia przykładem".
Dogłębna analiza prowadząca do opracowania, przeglądu, zredagowania i publikacji - w tym drukowania i dystrybucji egzemplarzy papierowych - maksymalnie 20 sprawozdań merytorycznych iTrace.
Projekt ten:
Maksymalnie 20 dostępnych publicznie w internecie sprawozdań merytorycznych iTrace opracowanych w okresie realizacji proponowanego działania.
Projekt będzie realizowany w pełnym trzyletnim okresie realizacji projektu iTrace.
Zob. sekcja 4.2.6 powyżej. Zawiera ona pełny wykaz beneficjentów, który jest identyczny z wykazem beneficjentów niniejszego projektu.
W ramach projektu będą nadal wysyłane oficjalne wnioski o śledzenie skierowane do rządów, dotyczące nielegalnej broni konwencjonalnej i amunicji do niej; odpowiedzi na te wnioski dostarczą kompleksowych informacji o łańcuchach dostaw i umożliwią określenie lokalizacji i okoliczności, w których ta broń i amunicja zostały przekierowane do nieuprawnionych użytkowników. Celem tych działań jest ustalenie mechanizmów przenikania broni konwencjonalnej i amunicji do niej w poszczególnych przypadkach i z pomocą państw eksportujących - zwłaszcza organów kontroli broni działających w państwach członkowskich. Śledzenie dostarcza szczegółowych informacji na temat sieci zaopatrzenia w nielegalną broń konwencjonalną, określa przypadki nieuprawnionego ponownego przekierowywania z naruszeniem umów z użytkownikami końcowymi, zaznacza naruszenia embarg nałożonych przez ONZ i Unię oraz powiadamia państwa o przekierowywaniu w następstwie wywozu. Przede wszystkim, ponieważ informacje ze śledzenia przekazują same rządy, dane te stanowią podstawę tworzenia polityki kontroli broni.
Wnioski o śledzenie umożliwiły projektowi iTrace przekazanie danych wspierających różnorakie działania z zakresu egzekwowania prawa prowadzone przez państwa członkowskie (i państwa spoza UE); działania te obejmowały ściganie i skazywanie osób zaangażowanych w handel bronią konwencjonalną i amunicją do niej oraz materiałami pokrewnym.
Wnioski o śledzenie powiadamiają państwa członkowskie także o przypadkach przekierowywania broni w następstwie wywozu, dostarczając niezwykle ważnych informacji wspierających skuteczną ocenę ryzyka związanego z pozwoleniami na wywóz broni. System iTrace jako taki bezpośrednio przekazuje informacje pomagające państwom członkowskim w realizacji kryterium 7 wspólnego stanowiska 2008/944/WPZiB i art. 11 Traktatu o handlu bronią. Informacje uzyskane drogą śledzenia służą także do identyfikacji nieuprawnionych użytkowników końcowych, podmiotów przekierowujących broń konwencjonalną, bezprawnych uczestników łańcucha dostaw oraz nielegalnych podmiotów finansujących - co zapewnia państwom członkowskim ważne dane do profilowania ryzyka wywozu.
Stały strumień wniosków o śledzenie oraz powiązanej z nimi korespondencji i dalszych badań przez cały czas trwania projektu.
Projekt ten:
Ilość i powodzenie wniosków o śledzenie będą rejestrowane i oceniane na bieżąco przez cały czas trwania działania. Projekt będzie realizowany w pełnym trzyletnim okresie realizacji projektu iTrace.
Zob. sekcja 4.2.6 powyżej. Zawiera ona pełny wykaz beneficjentów, który jest identyczny z wykazem beneficjentów niniejszego projektu.
Realizacja projektów 1, 2 i 6 będzie wymagać wysłania wielu ekspertów w dziedzinie broni konwencjonalnej do regionów dotkniętych konfliktem. Delegowanie ekspertów będzie oceniane w każdym konkretnym przypadku pod kątem bezpieczeństwa, dostępu do informacji i łatwości jej uzyskania. CAR nawiązało już kontakty lub rozpoczęło realizację projektów w wielu spośród odnośnych państw. Projekt 3 będzie realizowany w stolicach państw członkowskich (a także na terenie państw członkowskich stosownie do ich wymogów). Projekt 4 będzie realizowany na międzynarodowych konferencjach, w koordynacji z rządami oraz odpowiednimi organizacjami, by zapewnić jak największe wyeksponowanie projektu. Projekt 5 zostanie opracowany w Belgii, we Włoszech, we Francji i w Zjednoczonym Królestwie.
Całkowity szacowany czas trwania połączonych projektów wynosi 36 miesięcy.
CAR umieszcza niewielkie terenowe zespoły dochodzeniowo-śledcze w miejscowych siłach obrony i bezpieczeństwa, wśród personelu odpowiedzialnego za utrzymanie lub wspieranie pokoju, a także w ramach innych podmiotów dysponujących mandatem w zakresie bezpieczeństwa. Zawsze, gdy te siły lub misje zabezpieczają miejsca, w których zbierane są nielegalna broń lub dowody, zespoły CAR odzyskują wszelkie dostępne dowody dotyczące ich i grup użytkowników. CAR rozpoczyna następnie śledzenie wszystkich egzemplarzy, które można jednoznacznie zidentyfikować, i prowadzi dalekosiężne badania ich nielegalnych transferów, łańcucha dostaw i wsparcia udzielanego stronom, które zagrażają pokojowi i stabilności.
We współpracy z krajowymi organami wydającymi pozwolenia na wywóz CAR odtwarza łańcuchy dostaw odpowiedzialne za dostawy broni do wykorzystania w konfliktach zbrojnych - poprzez identyfikowanie nielegalnej działalności i przenikania broni z rynku legalnego na nielegalny. CAR zapisuje wszystkie zgromadzone informacje w swoim globalnym systemie monitorowania broni - iTrace, który, dysponując ponad 500 000 wpisów o broni, amunicji i materiałach pokrewnych wykorzystywanych w konfliktach, jest największym na świecie repozytorium danych o broni wykorzystywanej w konfliktach.
CAR wykorzystuje te informacje, by:
Dowiedziono skuteczności tej metody w niemal natychmiastowym wykrywaniu przypadków przenikania - zespoły terenowe CAR ostrzegały państwa członkowskie o przenikanej broni, gdy wciąż jeszcze znajdowały się na obszarach dotkniętych konfliktem np. przebywając na miejscu w Mosulu, w Iraku. W niektórych przypadkach zespołom CAR udało się wykryć niedozwolony ponowny transfer broni dwa miesiące po tym, jak opuściła ona fabrykę.
Decyzja Rady UE (WPZiB) 2017/2283 wspiera CAR w dalszym prowadzeniu i zwiększaniu skuteczności projektu iTrace utworzonego decyzją 2013/698/WPZiB i odnowionego decyzją (WPZiB) 2015/1908. Projekty - określane jako odpowiednio iTrace I, II i III - ugruntowały pozycję iTrace jako istotnej globalnej inicjatywy w zakresie monitorowania broni wykorzystywanej w konfliktach i udzieliły bezpośredniego wsparcia unijnym organom wydającym pozwolenia na wywóz oraz decydentom odpowiedzialnym za politykę kontroli broni.
Ponadto w dniu 2 grudnia 2015 r. w planie działania UE przeciwko nielegalnemu handlowi bronią palną i materiałami wybuchowymi oraz ich wykorzystywaniu do celów niezgodnych z prawem zaapelowano o szersze stosowanie iTrace i zalecono, by każdy krajowy organ ścigania sprawdzał wpisy w iTrace w przypadku stwierdzenia przekierowania broni i amunicji. W roku 2019 CAR zawarł protokół ustaleń z Europolem, by wspomagać te działania. Ponadto CAR przekazywał dane z iTrace do prowadzonego przez Interpol systemu iARMS i wspomagał Interpol w identyfikacji broni wprowadzanej do systemu iARMS przez państwa członkowskie.
CAR podejmie wszelkie stosowne środki w celu wyeksponowania faktu, że działanie jest w pełni finansowane przez Unię. Środki te zostaną przedsięwzięte zgodnie z Podręcznikiem dotyczącym komunikacji i widoczności w ramach działań zewnętrznych Unii Europejskiej opracowanym i opublikowanym przez Komisję Europejską.
CAR zapewni w związku z tym wyeksponowanie wkładu Unii przez używanie stosownego logo i prowadzenie działań promocyjnych, podkreślając rolę odgrywaną przez Unię, zapewniając przejrzystość unijnych działań i podnosząc świadomość co do przyczyn przyjęcia niniejszej decyzji oraz powodów jej wspierania przez Unię, a także rezultatów tego wsparcia. Na materiałach wyprodukowanych w wyniku tego projektu w widocznym miejscu zostanie umieszczona flaga UE zgodnie z unijnymi wytycznymi dotyczącymi prawidłowego wykorzystywania i reprodukcji flagi.
W ramach działania iTrace będzie prowadzona politycznie wyważona sprawozdawczość. Zgodnie z podstawowymi zasadami CAR, w ramach działania będą przedkładane sprawozdania na temat nielegalnej broni konwencjonalnej i amunicji do mniej, dokumentowanej przez terenowe zespoły dochodzeniowo-śledcze CAR w obszarach dotkniętych konfliktem, bez względu na jej rodzaj i pochodzenie i bez względu na przynależność podmiotu posiadającego tę broń. CAR dostrzega, że państwa członkowskie ujawniające informacje w interesie przejrzystości mogą wystawić swój wywóz broni na bardziej wnikliwą analizę publiczną. Zatem CAR będzie w możliwie największym zakresie:
8.1 Jasność operacyjna
CAR będzie się zwracał o uprzednią aprobatę COARM przed faktycznym zaangażowaniem się we wszystkich krajach poprzednio nieobjętych badaniami terenowymi ani programami szkoleniowymi i mentorskimi w ramach iTrace. Wszelkie takie wnioski będą obejmowały ogólny zakres badań prowadzonych przez CAR oraz metodologię przewidzianą dla danego kraju. W chwili przyjmowania niniejszej decyzji programy iTrace działały w następujących krajach: Afganistan; Bahrajn; Benin; Burkina Faso; Republika Środkowoafrykańska; Czad; Demokratyczna Republika Konga; Wybrzeże Kości Słoniowej; Egipt; Etiopia; Gambia; Ghana; Indie; Irak; Izrael; Jordania; Kenia; Liban; Libia; Mali; Mauretania; Maroko; Mjanma; Nepal; Niger; Nigeria; Filipiny; Arabia Saudyjska; Senegal; Somalia; Sudan Południowy; Sudan; Syria; Tunezja; Turcja; Uganda; Ukraina; Zjednoczone Emiraty Arabskie; oraz Jemen.
CAR dostrzega, że ilość szczegółów przekazywana przez rządy w odpowiedzi na wnioski o śledzenie - od braku odpowiedzi po pełne ujawnienie i przekazanie dokumentów transferowych - może sprawić, że państwa członkowskie doświadczą jawności publicznej w różnym stopniu. CAR zobowiązuje się do łagodzenia wszelkich przejawów stronniczości, jaka może się pojawić w sprawozdania iTrace z powodu rozbieżności odpowiedzi na wnioski o śledzenie, przez:
Państwa członkowskie odpowiadają na wydane przez CAR w ramach projektu iTrace wnioski o śledzenie całkowicie według własnego uznania, zgodnie z ich krajowym ustawodawstwem dotyczącym kontroli wywozu i poufności danych.
Początkowo CAR wysyła wnioski o śledzenie elektronicznie do stałego przedstawicielstwa danego rządu przy ONZ w Nowym Jorku, chociaż zachęca rządy (z przyczyn administracyjnych) do przydzielania punktu kontaktowego w stolicach do celów przyszłej komunikacji dotyczącej działania iTrace.
Proces śledzenia odbywa się zgodnie z wewnętrznymi standardowymi procedurami operacyjnymi CAR 02.02 i składa się z następujących etapów:
CAR wysyła powiadomienie wyprzedzające do wszystkich stron, które są wyraźnie wymienione w publikacjach iTrace. Ma to postać formalnej wiadomości, która jest opracowywana przez autora mającej się ukazać publikacji i przesyłana przez jednostkę ds. śledzenia. W powiadomieniu wyprzedzającym opisuje się sposób, w jaki w sprawozdaniu zostanie ujęty związek między rządem lub innym wymienionym podmiotem i danym przypadkiem; przeznaczeniem tego powiadomienia jest zapewnienie, by:
Wysłanie powiadomienia wyprzedzającego zapoczątkowuje 28-dniowy okres oczekiwania, podczas którego CAR zwraca się do odbiorców o sprawdzenie dokładności przekazywanych informacji i o przedstawienie ewentualnego sprzeciwu. Pozycja ta nie może być opublikowana ani wymieniana w żadnych informacjach CAR podczas tego 28-dniowego okresu.
CAR będzie opracowywał sprawozdania narracyjne co kwartał. Będą one obejmować m.in. szczegółowe informacje o działaniach przeprowadzonych podczas okresu sprawozdawczego, z podziałem na projekty, z uwzględnieniem dat i instytucji krajowych. Sprawozdania będą także obejmowały liczbę konsultacji przeprowadzonych za pośrednictwem iTrace z państwami członkowskimi.
Zakres geograficzny działań badawczych, liczba i kategoria ustaleń oraz ich pochodzenie będą dostępne na stronie internetowej iTrace działającej w czasie rzeczywistym.
© Unia Europejska, http://eur-lex.europa.eu/
Za autentyczne uważa się wyłącznie dokumenty Unii Europejskiej opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.