Decyzja 2010/416/UE zgodnie z art. 140 ust. 2 Traktatu w sprawie przyjęcia przez Estonię euro w dniu 1 stycznia 2011 r.
Dz.U.UE.L.2010.196.24
Akt jednorazowyDECYZJA RADY
z dnia 13 lipca 2010 r.
zgodnie z art. 140 ust. 2 Traktatu w sprawie przyjęcia przez Estonię euro w dniu 1 stycznia 2011 r.
(Dz.U.UE L z dnia 28 lipca 2010 r.)
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej ("Traktat"), w szczególności jego art. 140 ust. 2,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
uwzględniając sprawozdanie Komisji Europejskiej,
uwzględniając sprawozdanie Europejskiego Banku Centralnego,
uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego,
uwzględniając dyskusje w Radzie Europejskiej,
uwzględniając zalecenie członków Rady reprezentujących państwa członkowskie, których walutą jest euro,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Trzeci etap unii gospodarczej i walutowej ("UGW") rozpoczął się dnia 1 stycznia 1999 r. Dnia 3 maja 1998 r., decyzją 98/317/WE(1) Rada, zebrana w Brukseli w składzie szefów państw lub rządów, zdecydowała, że Belgia, Niemcy, Hiszpania, Francja, Irlandia, Włochy, Luksemburg, Niderlandy, Austria, Portugalia i Finlandia spełniły warunki konieczne do przyjęcia jednej waluty z dniem 1 stycznia 1999 r.
(2) Decyzją 2000/427/WE(2) Rada zdecydowała, że Grecja spełniła warunki konieczne do przyjęcia jednej waluty z dniem 1 stycznia 2001 r. Decyzją 2006/495/WE(3) Rada zdecydowała, że Słowenia spełniła warunki konieczne do przyjęcia jednej waluty z dniem 1 stycznia 2007 r. Decyzjami 2007/503/WE(4) i 2007/504/WE(5) Rada zdecydowała, że Cypr i Malta spełniły warunki konieczne do przyjęcia jednej waluty z dniem 1 stycznia 2008 r. Decyzją 2008/608/WE(6) Rada zdecydowała, że Słowacja spełniła warunki konieczne do przyjęcia jednej waluty z dniem 1 stycznia 2009 r.
(3) Zgodnie z pkt 1 Protokołu w sprawie niektórych postanowień dotyczących Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej załączonego do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską Zjednoczone Królestwo powiadomiło Radę, że nie zamierza przejść do trzeciego etapu UGW z dniem 1 stycznia 1999 r. Od tego czasu powiadomienie to nie zostało zmienione. Zgodnie z pkt 1 Protokołu w sprawie niektórych postanowień dotyczących Danii załączonego do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską oraz zgodnie z decyzją podjętą przez szefów państw lub rządów w Edynburgu w grudniu 1992 r. Dania powiadomiła Radę, że nie zamierza uczestniczyć w trzecim etapie UGW. Dania nie złożyła wniosku o rozpoczęcie procedury, o której mowa w art. 140 ust. 2 Traktatu.
(4) Na mocy decyzji 98/317/WE Szwecja jest objęta derogacją w rozumieniu art. 139 ust. 1 Traktatu. Zgodnie z art. 4 Aktu przystąpienia z 2003 r., Republika Czeska, Estonia, Łotwa, Litwa, Węgry i Polska są objęte derogacją w rozumieniu art. 139 ust. 1 Traktatu. Zgodnie z art. 5 Aktu przystąpienia z 2005 r., Bułgaria i Rumunia są objęte derogacją w rozumieniu art. 139 ust. 1 Traktatu.
(5) Europejski Bank Centralny ("EBC") został utworzony dnia 1 lipca 1998 r. Europejski system walutowy został zastąpiony mechanizmem kursowym, którego ustanowienie zostało uzgodnione rezolucją Rady Europejskiej z dnia 16 czerwca 1997 r. w sprawie utworzenia mechanizmu kursów walut w trzecim etapie unii gospodarczej i walutowej(7). Funkcjonowanie mechanizmu kursowego w trzecim etapie unii gospodarczej i walutowej (ERM II) zostało określone w porozumieniu z dnia 16 marca 2006 r. pomiędzy Europejskim Bankiem Centralnym a krajowymi bankami centralnymi państw członkowskich spoza strefy euro określającym procedury operacyjne mechanizmu kursowego w trzecim etapie unii gospodarczej i walutowej(8).
(6) Art. 140 ust. 2 Traktatu określa procedurę uchylenia derogacji w stosunku do państw członkowskich, których to dotyczy. Przynajmniej raz na dwa lata lub na wniosek państwa członkowskiego objętego derogacją Komisja i EBC składają sprawozdania Radzie zgodnie z procedurą określoną w art. 140 ust. 1 Traktatu. Ostatnie okresowe sprawozdania z konwergencji Komisji i EBC zostały przyjęte w maju 2010 r.
(7) Przepisy krajowe państw członkowskich, w tym statuty krajowych banków centralnych, mają w razie potrzeby zostać dostosowane w celu zapewnienia zgodności z art. 130 i 131 Traktatu oraz ze Statutem Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego (Statut ESBC i EBC). Sprawozdania Komisji i EBC zawierają szczegółową ocenę zgodności przepisów prawa Estonii z art. 130 i 131 Traktatu oraz ze Statutem ESBC i EBC.
(8) Zgodnie z art. 1 Protokołu nr 13 w sprawie kryteriów konwergencji ("Protokół"), kryterium stabilności cen, o którym mowa w art. 140 ust. 1 tiret pierwsze Traktatu, oznacza, że państwo członkowskie ma trwały poziom stabilności cen, a średnia stopa inflacji, odnotowana w ciągu jednego roku poprzedzającego badanie, nie przekracza o więcej niż 1,5 punktu procentowego stopy inflacji w trzech państwach członkowskich o najbardziej stabilnych cenach. Na potrzeby kryterium stabilności cen inflacja jest mierzona za pomocą zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych zdefiniowanych w rozporządzeniu Rady (WE) nr 2494/95 z dnia 23 października 1995 r. dotyczącym zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych(9). W celu oceny, czy kryterium stabilności cen zostało spełnione, inflacja w poszczególnych państwach członkowskich została zmierzona jako procentowa zmiana średniej arytmetycznej 12 wskaźników miesięcznych w stosunku do średniej arytmetycznej 12 wskaźników miesięcznych w poprzednim okresie. W sprawozdaniach Komisji i EBC jako wartość referencyjna przyjęta została zwykła średnia arytmetyczna stóp inflacji trzech państw członkowskich o najbardziej stabilnych cenach powiększona o 1,5 punktu procentowego.
Wyliczono, że w okresie jednego roku do marca 2010 r. włącznie wartość referencyjna inflacji wynosiła 1,0 %; trzema państwami członkowskimi o najbardziej stabilnych cenach były Portugalia, Estonia i Belgia, ze stopami inflacji wynoszącymi odpowiednio - 0,8 %, - 0,7 % i - 0,1 %. W obecnej sytuacji gospodarczej, charakteryzującej się znacznym i powszechnym szokiem negatywnym, gdy wiele państw odnotowuje ujemne stopy inflacji, wydaje się uzasadnione, aby z grupy państw o najbardziej stabilnych cenach wykluczyć te państwa, których średnia stopa inflacji znacznie się różni od średniej inflacji w strefie euro (0,3 % w marcu 2010 r.) - co jest zgodne z precedensem ujętym w sprawozdaniu z konwergencji za 2004 r. - jako że te nietypowe państwa nie mogą być w sposób zasadny uznane za państwa o najbardziej stabilnych cenach, a uwzględnienie ich miałoby poważny wpływ na wartość referencyjną i, tym samym, rzetelność tego kryterium. W marcu 2010 r. podejście to prowadzi to wyłączenia Irlandii, jedynego państwa ze średnią 12-miesięczną stopą inflacji (na poziomie - 2,3 % w marcu 2010 r.) bardzo znacznie odbiegającą od inflacji w strefie euro i w innych państwach członkowskich, co było odzwierciedleniem przede wszystkim poważnego pogorszenia koniunktury gospodarczej.
(9) Zgodnie z art. 2 Protokołu kryterium sytuacji finansów publicznych, o którym mowa w art. 140 ust. 1 tiret drugie Traktatu, oznacza, że w momencie oceny państwo członkowskie nie jest objęte decyzją Rady zgodnie z art. 126 ust. 6 Traktatu, stwierdzającą istnienie nadmiernego deficytu.
(10) Zgodnie z art. 3 Protokołu kryterium udziału w mechanizmie kursowym europejskiego systemu walutowego, o którym mowa w art. 140 ust. 1 tiret trzecie Traktatu, oznacza, że państwo członkowskie utrzymywało normalne granice wahań przewidziane w mechanizmie kursowym europejskiego systemu walutowego, bez poważnych napięć przynajmniej przez dwa lata przed dokonaniem oceny. W szczególności przez ten sam okres państwo członkowskie nie mogło zdewaluować z własnej inicjatywy dwustronnego centralnego kursu swojej waluty wobec euro. Od dnia 1 stycznia 1999 r. punkt odniesienia dla oceny spełnienia kryterium kursów wymiany stanowi mechanizm kursowy ERM II. Oceniając spełnienie tego kryterium w swoich sprawozdaniach, Komisja i EBC zbadały okres dwóch lat do dnia 23 kwietnia 2010 r.
(11) Zgodnie z art. 4 Protokołu kryterium konwergencji stóp procentowych, o którym mowa w art. 140 ust. 1 tiret czwarte Traktatu, oznacza, że w ciągu jednego roku przed dokonaniem oceny państwo członkowskie posiadało średnią nominalną długoterminową stopę procentową nieprzekraczającą więcej niż o dwa punkty procentowe stopy procentowej trzech państw członkowskich o najbardziej stabilnych cenach. Na potrzeby kryterium konwergencji stóp procentowych wykorzystano porównywalne stopy procentowe reprezentatywnych dziesięcioletnich obligacji skarbowych. Estonia, która w marcu 2010 r. była jednym z państw członkowskich o najbardziej stabilnych cenach, nie ma zharmonizowanych reprezentatywnych długoterminowych obligacji skarbowych ani porównywalnych papierów wartościowych, które mogłyby zostać wykorzystane do obliczenia wartości referencyjnej. W związku z tym, zgodnie z brzmieniem Protokołu (który wskazuje na "trzy państwa członkowskie o najbardziej stabilnych cenach"), aby ocenić, czy kryterium konwergencji stóp procentowych zostało spełnione, w sprawozdaniach Komisji i EBC jako wartość referencyjną przyjęto zwykłą średnią arytmetyczną nominalnych długoterminowych stóp procentowych pozostałych dwóch państw członkowskich o najbardziej stabilnych cenach powiększoną o dwa punkty procentowe. Obliczona w ten sposób wartość referencyjna dla okresu jednego roku do marca 2010 r. włącznie wyniosła 6,0 %, przy uwzględnieniu średniej ze stóp procentowych w Portugalii (4,2 %) i w Belgii (3,8 %) plus dwa punkty procentowe.
(12) Zgodnie z art. 5 Protokołu Komisja ma dostarczać dane wykorzystywane w bieżącej ocenie spełnienia kryteriów konwergencji. Komisja udostępniła odpowiednie dane na potrzeby przygotowania niniejszej decyzji. Dane budżetowe zostały dostarczone przez Komisję po tym, jak państwa członkowskie złożyły do dnia 1 kwietnia 2010 r. odpowiednie sprawozdania zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 479/2009 z dnia 25 maja 2009 r. w sprawie stosowania Protokołu w sprawie procedury dla nadmiernego deficytu załączonego do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską(10).
(13) Na podstawie przedłożonych przez Komisję i EBC sprawozdań w sprawie postępów dokonanych przez Estonię w wypełnieniu zobowiązań w zakresie urzeczywistnienia UGW Komisja stwierdziła, że:
a) przepisy krajowe w Estonii, w tym statut krajowego banku centralnego, są zgodne z art. 130 i 131 Traktatu i ze Statutem ESBC i EBC;
b) w odniesieniu do spełnienia przez Estonię kryteriów konwergencji wymienionych w czterech tiret art. 140 ust. 1 Traktatu stwierdza się, że:
- średnia stopa inflacji w Estonii w okresie jednego roku do marca 2010 r. włącznie wyniosła - 0,7 %, a więc znacznie poniżej wartości referencyjnej, i prawdopodobnie pozostanie poniżej wartości referencyjnej w najbliższych miesiącach,
- Estonia nie jest objęta decyzją Rady w sprawie istnienia nadmiernego deficytu, a jej deficyt budżetowy wyniósł w 2009 r. 1,7 % PKB,
- od dnia 28 czerwca 2004 r. Estonia jest członkiem mechanizmu ERM II; w okresie dwóch lat do dnia 23 kwietnia 2010 r. estońska korona nie podlegała poważnym napięciom i od momentu przystąpienia korony do ERM II nie wystąpiło odchylenie od kursu centralnego ustalonego w ramach ERM II,
- ponieważ Estonia ma bardzo niski poziom długu publicznego brutto, brak jest reprezentatywnych długoterminowych obligacji skarbowych lub innych odpowiednich papierów wartościowych, na podstawie których można ocenić trwałość konwergencji w ujęciu długoterminowych stóp procentowych. Mimo że w szczytowym momencie kryzysu wzrosło postrzegane przez rynki finansowe ryzyko związane z Estonią, to zmiany obserwowane w Estonii w okresie odniesienia oraz ogólna ocena trwałości konwergencji, w tym wyniki polityki podatkowej i stosunkowo elastyczna gospodarka, przemawiają za pozytywną oceną dotyczącą spełniania przez Estonię kryterium długoterminowych stóp procentowych;
c) w świetle oceny zgodności prawnej i spełnienia kryteriów konwergencji oraz dodatkowych czynników Estonia spełnia warunki konieczne do przyjęcia euro,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
Sporządzono w Brukseli dnia 13 lipca 2010 r.
| W imieniu Rady | |
| D. REYNDERS | |
| Przewodniczący |
______
(1) Dz.U. L 139 z 11.5.1998, s. 30.
(2) Dz.U. L 167 z 7.7.2000, s. 19.
(3) Dz.U. L 195 z 15.7.2006, s. 25.
(4) Dz.U. L 186 z 18.7.2007, s. 29.
(5) Dz.U. L 186 z 18.7.2007, s. 32.
(6) Dz.U. L 195 z 24.7.2008, s. 24.
(7) Dz.U. C 236 z 2.8.1997, s. 5.
(8) Dz.U. C 73 z 25.3.2006, s. 21.
(9) Dz.U. L 257 z 27.10.1995, s. 1.
(10) Dz.U. L 145 z 10.6.2009, s. 1.