Azerbejdżan: swoboda wypowiedzi.
Dz.U.UE.C.2010.286E.27
Akt nienormatywnyP7_TA(2009)0120
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 grudnia 2009 r. w sprawie wolności wypowiedzi w Azerbejdżanie
(2010/C 286 E/07)
(Dz.U.UE C z dnia 22 października 2010 r.)
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Azerbejdżanu, a w szczególności rezolucję z dnia 9 czerwca 2005 r.(1) oraz z dnia 27 października 2005 r.(2),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 listopada 2007 r. w sprawie wzmacniania europejskiej polityki sąsiedztwa(3),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 stycznia 2008 r. w sprawie skuteczniejszej polityki UE wobec Kaukazu Południowego: od obietnic do działań(4),
– uwzględniając oświadczenie UE z dnia 22 stycznia 2009 r. w sprawie wolności mediów w Azerbejdżanie oraz oświadczenie prezydencji UE z dnia 12 listopada 2009 r.,
– uwzględniając oświadczenie sekretarza generalnego Rady Europy z dnia 12 listopada 2009 r. w sprawie wolności wypowiedzi w Azerbejdżanie,
– uwzględniając oświadczenia przedstawiciela OBWE ds. wolności mediów w sprawie pogarszającej się sytuacji mediów w Azerbejdżanie, w tym również jego oświadczenia z dnia 22 maja 2007 r., 11 kwietnia 2008 r., 17 lipca 2008 r., 30 grudnia 2008 r., 21 kwietnia 2009 r., 10 września 2009 r., 14 października 2009 r. i 11 listopada 2009 r.,
– uwzględniając oświadczenie UE złożone podczas posiedzenia Stałej Rady OBWE w dniu 9 lipca 2009 r., wyrażające pełne poparcie dla prac przedstawiciela OBWE ds. wolności mediów w odniesieniu do Azerbejdżanu oraz oświadczenie prezydencji UE z dnia 12 listopada 2009 r. w sprawie skazania działaczy młodzieżowych i blogerów Emina Milliego i Adnana Hajizadego,
– uwzględniając art. 122 ust. 5 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że Azerbejdżan bierze aktywny udział w działaniach podejmowanych w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa oraz w partnerstwie wschodnim i zobowiązał się do przestrzegania demokracji, praw człowieka i zasad praworządności, które są podstawowymi wartościami obu powyższych inicjatyw,
B. mając na uwadze, że we wrześniu 2009 r. Rada zdecydowała się poprawić stosunki między UE a trzema krajami Kaukazu Południowego i poprosiła Komisję o przygotowanie projektu wytycznych negocjacyjnych dotyczących nowych porozumień, zastępujących obowiązujące obecnie umowy o partnerstwie i współpracy, które niedługo wygasają,
C. mając na uwadze, że na mocy dekretu podpisanego przez prezydenta Ilhama Alijewa w dniu 28 grudnia 2007 r. zwolniono 119 więźniów, w tym pięciu dziennikarzy,
D. mając na uwadze, że istnieje dobrze udokumentowany wykaz ostatnich wyroków, przypadków napastowania i zastraszania osób pracujących w mediach w Azerbejdżanie, opisanych również w sprawozdaniu wprowadzającym nt. przestrzegania wolności mediów, skierowanym do Komisji Kultury, Nauki i Edukacji Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, a także w sprawozdaniach Amnesty International i Reporterów bez Granic,
E. mając na uwadze, że klimat medialny pogorszył się w ciągu ostatnich lat mimo przyjęcia planu działań w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa, niezależne stacje telewizyjne i radiowe zostały tymczasowo zamknięte, największe gazety opozycyjne pozbawiono biur, a liczne sprawy sądowe przeciwko osobom pracującym w mediach i fizyczne ataki na dziennikarzy doprowadziły do powszechnego strachu i autocenzury wśród dziennikarzy; mając na uwadze, że w grudniu 2008 r. BBC, Radio Wolna Europa/ Radio Liberty i inne zagraniczne media otrzymały zakaz nadawania na krótkich falach radiowych,
F. mając na uwadze, że blogerzy Emin Milli i Adnan Hajizade zostali aresztowani 8 lipca 2009 r. po zaatakowaniu ich przez dwóch mężczyzn w restauracji w Baku, gdzie zgodnie z relacjami świadków wysłuchanych przez Amnesty International na obydwu blogerów napadnięto, kiedy spożywali obiad z innymi działaczami,
G. mając na uwadze, że dwóch blogerów wykorzystało narzędzia sieciowe online, takie jak YouTube, Facebook i Twitter w celu rozpowszechnienia informacji o sytuacji politycznej w Azerbejdżanie krytykujących rząd tego kraju; mając na uwadze, że 11 listopada 2009 r. sąd rejonowy w Baku skazał Emina Milliego na dwa i pół roku więzienia, a Adnana Hajizadego na dwa lata pod zarzutem chuligaństwa i spowodowania lekkich obrażeń ciała,
H. mając na uwadze, że zarzuty przeciwko obydwu działaczom są prawdopodobnie motywowane politycznie,
1. ubolewa, że 11 listopada 2009 r. blogerów Emina Milliego i Adnana Hajizadego skazano na surowe kary więzienia w oparciu o wysoce nieprawdopodobne zarzuty i nieuczciwy proces; wzywa do natychmiastowego uwolnienia Emina Milliego i Adnana Hajizadego oraz do przeprowadzenia - w oparciu o obiektywne śledztwo policyjne - ponownego, całkowicie otwartego i uczciwego procesu, spełniającego wszystkie odpowiednie standardy międzynarodowe;
2. jest zaniepokojony pogorszeniem się sytuacji w zakresie wolności mediów w Azerbejdżanie, ubolewa nad praktyką aresztowania, prześladowania i skazywania opozycyjnych dziennikarzy na podstawie różnych zarzutów oskarżenia, jak wykazano w przypadku Eynully Fatullajewa, oraz wzywa władze Azerbejdżanu do natychmiastowego uwolnienia więzionych dziennikarzy;
3. przypomina oświadczenie prezydenta Ilhama Alijewa z marca 2005 r., w którym zapewnił on, że prawa każdego dziennikarza są chronione i powinny być gwarantowane przez państwo;
4. wzywa władze Azerbejdżanu do zajęcia się problemem nieprzeprowadzenia śledztw policyjnych w związku z przypadkami przemocy wobec dziennikarzy i napastowania ich, a także faktem, iż za wiele przestępstw nie wymierzono dotychczas kar; podkreśla, że należy w trybie pilnym poprawić bezpieczeństwo osób zatrudnionych w mediach; wyraża zadowolenie z powodu poprawek zaproponowanych do przepisów prawa karnego dotyczących zniesławienia i zniewagi, gdyż mogłyby one stanowić przeszkodę w korzystaniu z prawa do wolności wypowiedzi i z prawa do informacji, prowadząc do autocenzury, oraz wzywa do ich szybkiego przyjęcia;
5. wzywa władze Azerbejdżanu do zwrócenia szczególnej uwagi na kwestię bezpieczeństwa i wolności działaczy społeczeństwa obywatelskiego, zwłaszcza tych, którzy działają w pozarządowych organizacjach młodzieżowych, oraz dziennikarzy i mediów, do podjęcia natychmiastowych kroków umożliwiających osobom prywatnym angażowanie się w pokojową działalność demokratyczną, do zezwolenia na swobodne organizowanie tego rodzaju działalności bez groźby interwencji rządowych oraz do ochrony dziennikarzy po niedawnej fali przemocy wobec przedstawicieli mediów;
6. ubolewa nad szeregiem negatywnych wydarzeń dotyczących mediów i poszczególnych dziennikarzy w Azerbejdżanie, wymienionych w sprawozdaniu wprowadzającym na temat poszanowania wolności mediów, przygotowanym niedawno dla Komisji Kultury, Nauki i Edukacji Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy; zwraca uwagę na nowe regularne sprawozdanie przedstawiciela OBWE w sprawie wolności mediów, skierowane do Rady OBWE, jak również na głębokie zaniepokojenie międzynarodowych organizacji pozarządowych, takich jak Komitet Obrony Dziennikarzy, Reporterzy bez Granic, International PEN i Human Rights Watch;
7. wzywa władze Azerbejdżanu do przedłużenia licencji na częstotliwości radiowe kilku nadawcom międzynarodowym, takim jak BBC World Service, Głos Ameryki i Radio Wolna Europa/Radio Liberty; zauważa, że zakończenie nadawania przez te stacje na falach krótkich oznacza wyeliminowanie ważnych, obiektywnych i cennych niezależnych źródeł wiarygodnych informacji dla opinii publicznej i ogranicza pluralizm mediów w Azerbejdżanie;
8. wzywa władze Azerbejdżanu do wykazania się wystarczającymi postępami w zakresie spełnienia warunków zmiany stosunków umownych, określonych w deklaracji Rady Europejskiej w sprawie partnerstwa wschodniego z dnia 19-20 marca 2009 r., zwłaszcza w dziedzinie demokracji, praworządności i praw człowieka;
9. z zadowoleniem przyjmuje starania władz Azerbejdżanu, w tym dwa posiedzenia zorganizowane przez krajową komisję ds. integracji europejskiej, które odbyły się w 2009 r., mające na celu poprawę istniejących mechanizmów ochrony praw człowieka oraz możliwości instytucji demokratycznych w kraju oraz wzywa UE i Azerbejdżan do zintensyfikowania dialogu dotyczącego praw człowieka;
10. z zadowoleniem przyjmuje udział władz Azerbejdżanu w przeglądzie praw człowieka w tym kraju podczas szóstego posiedzenia grupy roboczej ONZ ds. powszechnego okresowego przeglądu praw człowieka, które odbyło się 6 lutego 2009 r., oraz wzywa rząd Azerbejdżanu do wdrożenia wszystkich zaleceń zawartych w powszechnym okresowym przeglądzie praw człowieka, w tym również ratyfikowania rzymskiego statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego legalizującego zniesławienie i oszczerstwo w celu uwolnienia dziennikarzy od niepotrzebnej presji, zagwarantowania pełnego poszanowania wolności wypowiedzi i wolności mediów oraz zagwarantowania dostępu do mediów nadawczych, a także przeprowadzenia śledztwa i ścigania winnych przestępstw oraz napastowania dziennikarzy i obrońców praw człowieka; wzywa również do skutecznego zagwarantowania prawa do pokojowych zgromadzeń i wolności zrzeszania się, poprawienia warunków panujących w więzieniach oraz ochrony praw człowieka najsłabszych grup społecznych, w tym mniejszości, migrantów, osób ubiegających się o azyl i uchodźców wewnętrznych;
11. oczekuje realizacji projektu rządu Azerbejdżanu pt. "Wsparcie reformy wymiaru sprawiedliwości w Azerbejdżanie", którego celem jest podniesienie stopnia niezależności sądownictwa, zwłaszcza w odniesieniu do utworzenia i funkcjonowania Akademii Wymiaru Sprawiedliwości i regionalnych departamentów sprawiedliwości, a także wsparcia na rzecz reform systemu penitencjarnego dostosowujących go do standardów międzynarodowych;
12. wzywa władze Azerbejdżanu do udzielenia gwarancji, że wybory lokalne w dniu 23 grudnia 2009 r. będą wolne, uczciwe i zgodne z międzynarodowymi standardami, oraz docenia znaczenie wyborów w procesie tworzenia państwowości poprzez ciągłe reformy demokratyczne na szczeblu lokalnym oraz wzmocnienie społeczeństwa obywatelskiego i konsolidację ogólnego systemu politycznego;
13. z zadowoleniem przyjmuje powołanie dwóch podkomisji w ramach komisji ds. współpracy między UE a Azerbejdżanem, które wzmocnią ramy instytucjonalne i umożliwią dyskusje w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa oraz na temat przestrzegania praw człowieka i demokracji, a także zatrudnienia, spraw socjalnych, zdrowia publicznego, edukacji i młodzieży, kultury, społeczeństwa informacyjnego i polityki w zakresie środków audiowizualnych oraz nauki i technologii;
14. wzywa Azerbejdżan do wznowienia wysiłków na rzecz pełnego wdrożenia planu działań w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa, a Komisję Europejską - do wspierania Azerbejdżanu w tych dążeniach;
15. wzywa prezydenta Republiki Azerbejdżanu do monitorowania pracy struktur egzekwowania prawa i bezpieczeństwa państwa w swoim kraju, zwłaszcza pod kątem mediów i innych kwestii związanych z prawami człowieka, ponieważ sposób działania tych struktur wyraźnie oddala Azerbejdżan od UE;
16. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz prezydentowi i parlamentowi Azerbejdżanu.
______
(1) Dz.U. C 124 z 25.5.2006, s. 569.
(2) Dz.U. C 272 E z 9.11.2006, s. 567.
(3) Dz.U. C 282 E z 6.11.2008, s. 443.
(4) Dz.U. C 41 E z 19.2.2009, s. 53.