Założenia organizacyjno-programowe obligatoryjnego doskonalenia zawodowego biegłych rewidentów w 2010 r.
Rewid.2010.1.26
Akt nieocenianyUCHWAŁA Nr 1577/37/2010
KRAJOWEJ RADY BIEGŁYCH REWIDENTÓW
z dnia 26 stycznia 2010 r.
w sprawie założeń organizacyjno-programowych obligatoryjnego doskonalenia zawodowego biegłych rewidentów w 2010 r.
ZAŁĄCZNIK
00-175 Warszawa, al. Jana Pawła II 80
| OBLIGATORYJNE DOSKONALENIE ZAWODOWE BIEGŁYCH REWIDENTÓW 2010 r. ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE |
| Blok RACHUNKOWOŚĆ | |
| Moduły: | |
| I. | Konsolidacja sprawozdań finansowych według polskich i międzynarodowych standardów rachunkowości. |
| II. | Instrumenty finansowe według polskich i międzynarodowych standardów rachunkowości. |
| III. | Zmiany w MSSF i MSR. |
| IV. | Wybrane problemy rachunkowości (różnice kursowe, rozliczenia międzyokresowe, rezerwy, zobowiązania warunkowe). |
| Blok REWIZJA FINANSOWA | |
| Moduły: | |
| V. | Badanie małych i średnich jednostek z zastosowaniem polskich i międzynarodowych standardów rewizji finansowej. |
| VI. | Ryzyko badania sprawozdań finansowych w warunkach kryzysu gospodarczego -płynność i wycena. |
| VII. | Etyka biegłego rewidenta w teorii, prawie, praktyce. |
| VIII. | Planowanie badania sprawozdania finansowego. |
Warszawa, styczeń 2010 r.
UMOCOWANIE PRAWNE
Uchwała nr 1423/33/2009 Krajowej Rady Biegłych Rewidentów z dnia 3 listopada 2009 r. w sprawie zakresu tematycznego i minimalnej liczby godzin obligatoryjnego doskonalenia zawodowego dla biegłych rewidentów.
Uchwała nr 1424/33/2009 Krajowej Rady Biegłych Rewidentów z dnia 3 listopada 2009 r. w sprawie zasad uzyskiwania uprawnień do przeprowadzania obligatoryjnego doskonalenia zawodowego dla biegłych rewidentów.
WSKAZÓWKI ORGANIZACYJNO-DYDAKTYCZNE
Zgodnie z § 8 pkt 1 uchwały nr 1424/33/2009 Krajowej Rady Biegłych Rewidentów z dnia 3 listopada 2009 r. w sprawie zasad uzyskiwania uprawnień do przeprowadzania obligatoryjnego doskonalenia zawodowego dla biegłych rewidentów, obligatoryjne doskonalenie zawodowe w 2010 roku odbywać się będzie na podstawie niniejszych założeń organizacyjno-programowych, jednolitych dla wszystkich jednostek, którym nadane zostaną uprawnienia do przeprowadzenia obligatoryjnego doskonalenia zawodowego.
Zgodnie z § 1 uchwały nr 1423/33/2009 Krajowej Rady Biegłych Rewidentów z dnia 3 listopada 2009 r. w sprawie zakresu tematycznego i minimalnej liczby godzin obligatoryjnego doskonalenia zawodowego dla biegłych rewidentów, minimalna liczba godzin obligatoryjnego doskonalenia zawodowego dla biegłych rewidentów wynosi rocznie 40 godzin lekcyjnych.
Poszczególne moduły tematyczne mają zróżnicowany wymiar czasowy - 10, 15 lub 20 godzin.
Godzinny sprawdzian wiadomości kończący każdy moduł szkolenia nie jest wliczany do minimalnej liczby godzin, o której jest mowa w § 1 uchwały nr 1423/33/2009.
W celu zapewnienia odpowiedniego poziomu merytorycznego i wysokiej efektywności kształcenia przyjmuje się, że zajęcia dydaktyczne prowadzone będą w formie seminaryjnej w grupach liczących maksymalnie 40 słuchaczy.
Obowiązującym standardem edukacyjnym będzie zasada bezpośredniego kontaktu uczestnika z wykładowcą prowadzącym zajęcia w dobrze wyposażonej sali, z wykorzystaniem nowoczesnych pomocy dydaktycznych.
Organizacja całego seminarium i harmonogramy poszczególnych dni szkoleniowych zostaną skonstruowane w sposób optymalny z punktu widzenia potrzeb i możliwości słuchaczy, z zachowaniem zasady dziennego wymiaru czasu szkolenia nieprzekraczającego 8 godzin lekcyjnych (45 minut).
Seminaria prowadzić powinni wykładowcy o najwyższych kwalifikacjach merytorycznych, posiadający przygotowanie i doświadczenie w pracy edukacyjnej. Oczekuje się od nich dużej aktywności w wypracowywaniu i nadawaniu poszczególnym seminariom charakteru autorskiego i przygotowywania, w oparciu o programy ramowe, szczegółowych konspektów zajęć.
Zajęcia obligatoryjnego doskonalenia zawodowego powinny skłaniać uczestników do aktywnego w nich udziału. Niezbędnym jest także monitorowanie przebiegu i efektów realizowanego procesu dydaktycznego (łączenie teorii z praktyką, wykładu z ćwiczeniami, zespołowe rozwiązywanie zadań sytuacyjnych, dyskusja kierowana, testy i sprawdziany wiadomości).
Organizatorzy szkoleń są zobowiązani do informowania Krajowej Rady Biegłych Rewidentów o terminie i miejscu seminariów, co najmniej na 21 dni przed ich rozpoczęciem. Pozwoli to na przygotowanie harmonogramu wizytacji obligatoryjnego doskonalenia zawodowego, a zebrane przez wizytatorów materiały będą służyły doskonaleniu działalności edukacyjnej w środowisku biegłych rewidentów.
Po zakończeniu obligatoryjnego doskonalenia zawodowego organizatorzy są zobowiązani niezwłocznie przekazać Krajowej Radzie Biegłych Rewidentów listę uczestników seminarium zawierającą nazwę modułu szkoleniowego, imiona i nazwiska biegłych rewidentów wraz z ich numerami w rejestrze biegłych rewidentów oraz adresami zamieszkania.
ZAKRESY TEMATYCZNE MODUŁÓW REALIZOWANYCH W BLOKU RACHUNKOWOŚĆ
Moduł I
KONSOLIDACJA SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH WEDŁUG POLSKICH I MIĘDZYNARODOWYCH STANDARDÓW RACHUNKOWOŚCI
| Lp. | Temat | Uszczegółowienie tematu | Liczba godzin |
| Blok I - Skonsolidowane sprawozdania finansowe w świetle przepisów polskiego prawa bilansowego | |||
| 1. | Ogólne zasady konsolidacji sprawozdań finansowych | - Istota i struktura grupy kapitałowej i jednostek powiązanych - Istota i cel konsolidacji sprawozdań finansowych - Zakres podmiotowy konsolidacji sprawozdań finansowych - Organizacja rachunkowości jednostek powiązanych dla potrzeb sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych | 1,5 |
| 2. | Metoda konsolidacji pełnej | - Istota i etapy postępowania w metodzie konsolidacji pełnej - Wycena aktywów netto jednostki zależnej według wartości godziwej - Korekty kapitałowe - Wyłączenia efektów wzajemnych transakcji - Odpis wartości firmy - Wycena kapitałów mniejszości (trzy zadania sytuacyjne) | 5 |
| 3. | Metoda konsolidacji proporcjonalnej | - Istota i etapy postępowania w metodzie konsolidacji proporcjonalnej - Korekty kapitałowe - Wyłączenia efektów wzajemnych transakcji - Odpis wartości firmy (zadanie sytuacyjne) | 0,5 |
| 4. | Wycena metodą praw własności | - Istota i zakres podmiotowy stosowania metody praw własności - Wycena udziałów MPW na moment ich nabycia - Wycena udziałów MPW na moment bilansowy (zadanie sytuacyjne) | 1 |
| Blok II - Skonsolidowane sprawozdania finansowe w świetle rozwiązań Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej | |||
| 5. | MSR 27 Skonsolidowane i jednostkowe sprawozdania finansowe | - Istota i struktura grupy kapitałowej - Zakres skonsolidowanego sprawozdania finansowego - Procedury konsolidacyjne * Korekty kapitałowe * Wyłączenia efektów wzajemnych transakcji * Wycena udziałów mniejszości - Ujawnianie informacji w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym (dwa zadania sytuacyjne) | 3 |
| 6. | MSR 31 Udziały we wspólnych przedsięwzięciach | - Istota wspólnych przedsięwzięć i współkontroli - Konsolidacja proporcjonalna - Ujawnianie informacji (zadanie sytuacyjne) | 1 |
| 7. | MSR 28 Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych | - Pojęcie inwestora, jednostki stowarzyszonej oraz znaczącego wpływu - Metoda praw własności - Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości inwestycji w jednostce stowarzyszonej - Ujawnianie informacji (zadanie sytuacyjne) | 2 |
| 8. | MSR 24 Ujawnianie informacji na temat podmiotów powiązanych | 1 | |
| 9. | Sprawdzian wiadomości | 1 | |
| Łącznie godzin | 16 | ||
Akty prawne:
1. Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223, Nr 157, poz. 1241 i Nr 165 poz. 1316).
2. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 25 września 2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (Dz. U. Nr 169, poz. 1327).
Literatura zalecana:
1. Remlein M., Skonsolidowane sprawozdania finansowe według polskich i międzynarodowych standardów rachunkowości (tytuł roboczy). Książka przygotowywana przez SKwP COSZ.
2. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej 2007 (MSSF), SKwP i IASB, Warszawa 2007.
3. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF/MSR) 2009. Najnowsze zmiany, Jaruga A., Frendzel M., Ignatowski R., Kabalski P., SKwP, Warszawa 2009.
4. Good Group (International) S.A. International GAAP. Przykładowe skonsolidowane sprawozdanie finansowe sporządzone zgodnie z MSSF - praca zbiorowa SKwP i Ernst&Young, Warszawa 2009.
5. MSR/MSSF opublikowane w formie załączników do rozporządzenia UE w dzienniku urzędowym UE "L".
Moduł II
INSTRUMENTY FINANSOWE WEDŁUG POLSKICH I MIĘDZYNARODOWYCH STANDARDÓW RACHUNKOWOŚCI
| Lp. | Temat | Uszczegółowienie tematu | Liczba godzin |
| 1. | Istota instrumentu finansowego oraz rodzaje instrumentów finansowych | - Uwarunkowania definicyjne instrumentu finansowego - Instrumenty udziałowe i dłużne oraz instrumenty pochodne (zadanie sytuacyjne) | 0,5 |
| 2. | Regulacje odnoszące się do instrumentów finansowych, relacje między nimi oraz zakres ich stosowania | - Regulacje międzynarodowe: MSR 32, MSR 39, MSSF 7 oraz Interpretacje KIMSF - Regulacje polskie: rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych a ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości | 0,5 |
| 3. | Klasyfikacja i reklasyfikacja aktywów finansowych dla potrzeb wyceny | - Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy a aktywa finansowe przeznaczone do obrotu - Pożyczki i należności a pożyczki udzielone i należności własne - Inwestycje (aktywa finansowe) utrzymywane do terminu wymagalności - Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży (zadanie sytuacyjne) | 1 |
| 4. | Wycena początkowa i bilansowa aktywów finansowych (z uwzględnieniem utraty wartości) oraz zasady ujmowanie zmian wartości | - Ujęcie kosztów transakcyjnych - Pomiar wartości godziwej dla potrzeb wyceny początkowej w kontekście stosowania MSR - Zamortyzowany koszt (skorygowana cena nabycia) - Wartość godziwa - Cena nabycia - Ujęcie przeszacowań aktywów finansowych - Przesłanki utraty wartości - Zasady ustalania i ujęcia odpisów aktualizujących - Odwracanie odpisów aktualizujących (trzy zadania sytuacyjne) | 3 |
| 5. | Usuwanie z ksiąg aktywów finansowych | Podstawowe zasady usuwania z ksiąg aktywów finansowych | 0,5 |
| 6. | Klasyfikacja zobowiązań finansowych dla potrzeb wyceny | - Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy a zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu - Pozostałe zobowiązania (zobowiązania finansowe wyceniane) | 0,5 |
| 7. | Wycena początkowa i bilansowa zobowiązań finansowych oraz ujmowanie zmian wartości | - Ujęcie kosztów transakcyjnych - Pomiar wartości godziwej dla potrzeb wyceny początkowej w kontekście stosowania MSR - Zamortyzowany koszt (skorygowana cena nabycia) - Wartość godziwa na dzień bilansowy - Ujęcie przeszacowań zobowiązań finansowych (dwa zadania sytuacyjne) | 2 |
| 8. | Instrumenty pochodne -ogólne zasady ujmowania i wyceny | - Podstawowe instrumenty pochodne - Ujęcie początkowe - Wycena bilansowa i ujęcie zmian wartości - Szacowanie ostatecznego zysku/straty na instrumencie - Wbudowane instrumenty finansowe - zasady wyodrębniania (trzy zadania sytuacyjne) | 2,5 |
| 9. | Zastosowanie rachunkowości zabezpieczeń | - Istota rachunkowości zabezpieczeń - Zasady ujęcia i rozliczania zabezpieczenia wartości godziwej - Zasady ujęcia i rozliczania zabezpieczenia przepływów pieniężnych - Przygotowanie dokumentacji rachunkowości zabezpieczeń - Zasady pomiaru efektywności zabezpieczeń (trzy zadania sytuacyjne) | 3,5 |
| 10. | Prezentacja instrumentów finansowych i ujawnianie informacji | 1 | |
| 12. | Sprawdzian wiadomości | 1 | |
| Łącznie godzin | 16 | ||
Akty prawne:
1. Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223, Nr 157, poz. 1241 i Nr 165 poz. 1316).
2. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz. U. Nr 149, poz. 1674, z późn. zm.1)).
Literatura zalecana:
1. Frendzel M., Instrumenty finansowe w świetle polskich i międzynarodowych regulacji (tytuł roboczy). Książka przygotowywana przez SKwP COSZ.
2. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej 2007 (MSSF), SKwP i IASB, Warszawa 2007.
3. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF/MSR) 2009. Najnowsze zmiany, Jaruga A., Frendzel M., Ignatowski R., Kabalski P., SKwP, Warszawa 2009.
4. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej. Kluczowe zagadnienia i rozwiązania praktyczne Jaruga A., Frendzel M., Ignatowski R., Kabalski P., SKwP, Warszawa 2006.
5. MSR/MSSF opublikowane w formie załączników do rozporządzenia UE w dzienniku urzędowym UE "L".
Moduł III
ZMIANY W MSSF i MSR
| Lp. | Temat | Uszczegółowienie tematu | Liczba godzin |
| 1. | Istota i zakres zmian w MSSF w obliczu procesu konwergencji MSSF i US GAAP | 0,5 | |
| 2. | W poszukiwaniu nowych ram konceptualnych sprawozdawczości finansowej | - Ogólna koncepcja nowych Założeń koncepcyjnych sporządzania i prezentacji sprawozdań finansowych - Dwa pierwsze rozdziały nowych Założeń koncepcyjnych sporządzania i prezentacji sprawozdań finansowych | 1 |
| 3. | Przegląd zmian w MSSF wprowadzonych w ostatnich latach | - Wykaz zmian obowiązujących od 2007 r. - Wykaz zmian obowiązujących od 2008 r. - Wykaz zmian obowiązujących od 2009 r. | 1 |
| 4. | Reakcje Unii Europejskiej na wprowadzane zmiany w MSSF | 0,5 | |
| 5. | Nowy MSR 1 Prezentacja sprawozdań finansowych z września 2007 r. | 1 | |
| 6. | Nowy MSSF 8 Segmenty operacyjne i zmiany w MSR 14 Sprawozdawczość dotycząca segmentów działalności ze stycznia 2008 r. | (zadanie sytuacyjne) | 1 |
| 7. | Zmiany wprowadzone do MSR Projektem rocznych aktualizacji 2007 r. - uaktualnienia 1: MSSF 5, MSR 1, 16, 19, 20, 23, 27, 28, 29, 36, 38, 39, 40, 41 - uaktualnienia 2: MSSF 7, MSR 8, 10, 18, 20, 29, 34, 40, 41 | 1,5 | |
| 8. | Zmiany w MSSF 2 - Nabycie i utrata uprawnień oraz wycofanie opcji pracowniczych ze stycznia 2008 r. | 0,5 | |
| 9. | Zmiany w zakresie konsolidacji i połączeń | - Nowa wersja MSR 27 Skonsolidowane i jednostkowe sprawozdania finansowe ze stycznia 2008 r. - Nowa wersja MSSF 3 Połączenia jednostek gospodarczych ze stycznia 2008 r. - Zmiany w MSSF 1 i MSR 27 dotyczące wyceny inwestycji w jednostkach podporządkowanych (trzy zadania sytuacyjne) | 2 |
| 10. | Zmiany w zakresie instrumentów finansowych | - Zmiany w MSR 32 i MSR 1 Instrumenty finansowe z opcją wykupu oraz zobowiązania wynikające z likwidacji z lutego 2008 r. - Zmiany w MSR 39 - Pozycje skutecznie zabezpieczone z lipca 2008 r. (dwa zadania sytuacyjne) | 2 |
| 11. | Nowe interpretacje MSR/MSSF | - IFRIC 8 Zakres stosowania MSSF 2 - IFRIC 9 Powtórna ocena wbudowanych instrumentów finansowych - IFRIC 10 Śródroczna sprawozdawczość finansowa a utrata wartości aktywów - FRIC 11 Transakcje na akcjach grupy kapitałowej oraz akcjach własnych - IFRIC 12 Umowy o świadczenie usług koncesjonowanych - IFRIC 13 Programy lojalnościowe klientów - FRIC 14 MSR 19 - Graniczna wycena aktywów programów określonych świadczeń, wymogi w zakresie minimalnych wypłat świadczeń pracowniczych oraz zależności między nimi - IFRIC 15 Umowy o budowę nieruchomości - FRIC 16 Zabezpieczanie inwestycji netto w działalności zagranicznej (trzy zadania sytuacyjne) | 4 |
| 12. | Sprawdzian wiadomości | 1 | |
| Łącznie godzin | 16 | ||
Literatura zalecana:
1. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF/MSR) 2009. Najnowsze zmiany, Jaruga A., Frendzel M., Ignatowski R., Kabalski P., SKwP, Warszawa 2009.
2. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej 2007 (MSSF), SKwP i IASB, Warszawa 2007.
3. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej. Kluczowe zagadnienia i rozwiązania praktyczne Jaruga A., Frendzel M., Ignatowski R., Kabalski P., SKwP, Warszawa 2006.
4. MSR/MSSF opublikowane w formie załączników do rozporządzenia UE w dzienniku urzędowym UE "L".
Moduł IV
WYBRANE PROBLEMY RACHUNKOWOŚCI
(różnice kursowe, rozliczenia międzyokresowe, rezerwy, zobowiązania warunkowe)
| Lp. | Temat | Uszczegółowienie tematu | Liczba godzin |
| 1. | Różnice kursowe - ujęcie księgowe i podatkowe | - Pojęcie i klasyfikacja różnic kursowych - Różnice kursowe według prawa bilansowego w ciągu roku obrotowego i na moment bilansowy - Różnice kursowe według prawa podatkowego * Rozwiązanie podstawowe podatkowe * Rozwiązanie na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości - Porównanie przepisów obu praw - Różnice kursowe według MSR 21 Skutki zmian kursów wymiany walut obcych, Interpretacje odnoszące się do MSR 21 - Ujęcie różnic kursowych w sprawozdaniu finansowym (pięć zadań sytuacyjnych) | 6 |
| 2. | Rozliczenia międzyokresowe - ujęcie księgowe i podatkowe | - Zasadność i cel dokonywania rozliczeń międzyokresowych - Rozliczenia międzyokresowe kosztów: * Czynne * Bierne - Rozliczenia międzyokresowe przychodów - Rozliczenia międzyokresowe w prawie podatkowym - Porównanie unormowań według prawa bilansowego i prawa podatkowego - Ujęcie rozliczeń międzyokresowych w sprawozdaniu finansowym (cztery zadania sytuacyjne) | 4 |
| 3. | Rezerwy na zobowiązania | - Pojęcie i klasyfikacja rezerw - Rezerwy według ustawy o rachunkowości - Rezerwy według MSR 37 Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe (definicje, ujmowanie, wycena, zmiany stanu, ujawnianie) - Rezerwy według prawa podatkowego - Porównanie ujęcia rezerw według krajowego i międzynarodowego prawa rachunkowości oraz prawa podatkowego - Relacje między rezerwami a rozliczeniami międzyokresowymi - Ujęcie rezerw w sprawozdaniu finansowym (dwa zadania sytuacyjne) | 4 |
| 4. | Zobowiązania warunkowe | - Pojęcie i okoliczności powstawania zobowiązań warunkowych - Ujawnianie zobowiązań warunkowych - Zobowiązania warunkowe według MSR 37 - Relacje między zobowiązaniami warunkowymi a rezerwami (zadanie sytuacyjne) | 1 |
| 5. | Sprawdzian wiadomości | 1 | |
| Łącznie godzin | 16 | ||
Akty prawne:
1. Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223, Nr 157, poz.1241 i Nr 165 poz. 1316).
2. Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654, z późn. zm.2)).
Literatura zalecana:
1. Różnice kursowe, rozliczenia międzyokresowe, rezerwy, zobowiązania warunkowe w rachunkowości i podatkach, Olchowicz I., Tłaczała A., SKwP, Warszawa 2009.
2. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej w interpretacjach i przykładach, Bonham M. i in., Tom 1-9, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, 2003.
3. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej. Kluczowe zagadnienia i rozwiązania praktyczne, Jaruga A., Frendzel M., Ignatowski R., Kabalski P., SKwP, Warszawa 2006.
4. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) 2007, SKwP, Warszawa 2007.
5. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF/MSR) 2009. Najnowsze zmiany, Jaruga A., Frendzel M., Ignatowski R., Kabalski P., SKwP, Warszawa 2009.
6. Rachunkowość podatkowa, Olchowicz I., wyd. 8, Difin 2008.
7. Podatek dochodowy od osób prawnych, Rok 2008, pod red. Marciniuka J., Podatkowe komentarze Becka.
8. Różnice kursowe w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, Koc S., "Rachunkowość" 5/2007.
9. Różnice kursowe od dnia 1 stycznia 2007 r., Wiślicki T., "Przegląd Podatkowy" nr 2 i 3/ 2007.
10. Zmiany w ustawie o rachunkowości. Operacje w walutach obcych, Witkowska M., "Rachunkowość" 5/2008.
11. MSR/MSSF opublikowane w formie załączników do rozporządzenia UE w dzienniku urzędowym UE "L".
ZAKRESY TEMATYCZNE MODUŁÓW REALIZOWANYCH W BLOKU REWIZJA FINANSOWA
Moduł V
BADANIE MAŁYCH I ŚREDNICH JEDNOSTEK Z ZASTOSOWANIEM POLSKICH I MIĘDZYNARODOWYCH STANDARDÓW REWIZJI FINANSOWEJ
| Lp. | Temat | Uszczegółowienie tematu | Liczba godzin |
| 1. | Specyfika małych i średnich jednostek | Definicja małych i średnich przedsiębiorstw wg różnych regulacji prawnych oraz specyfikacja problemów związanych z działalnością małych i średnich przedsiębiorstw z punktu widzenia ryzyka badania | 1 |
| 2. | Charakterystyka procesu badania opartego na ryzyku | - Uzasadniona pewność - Efektywność prowadzonego badania w świetle MSRF oraz polskich standardów - Stwierdzenia w sprawozdaniu finansowym - Składniki ryzyka badania i ich współzależność - Zasada ORS - Cele i elementy kontroli wewnętrznej | 2 |
| 3. | Oszacowanie ryzyka | - Zrozumienie jednostki jako baza do oszacowania ryzyka - Przegląd procedur oszacowania ryzyka - Przyjęcie zlecenia i kontynuacja współpracy z klientem - przykład praktyczny - Ogólna strategia badania - przykład praktyczny - Poziomy istotności a ryzyko badania - Ustalenie istotności - przykład praktyczny - Wymiana informacji pomiędzy członkami zespołu realizującego badanie - Ryzyko działalności gospodarczej przykład i dokumentacja oszacowania ryzyka przy zastosowaniu macierzy ryzyka - Ryzyko oszustw : trójkąt oszustw i rozpoznanie ryzyka oszustw - Znaczące ryzyko - obszary do rozważenia - Kontrola wewnętrzna i ocena jej modelu i wdrożenia - Ryzyko istotnych nieprawidłowości i jego oszacowanie (pięć zadań sytuacyjnych) | 8 |
| 4. | Reakcja na ryzyko | - Szczegółowy plan badania * Projekt procedur * Harmonogram * Zakres - dalsze procedury badania - Badania zgodności, wiarygodności, próbkowanie, rozszerzone badania wiarygodności, procedury analityczne, procedury odnoszące się do konkretnego ryzyka - Zakres testowania - Dokumentacja rewizyjna i oświadczenia kierownictwa * Cele * Wymogi * Archiwizacja (minimum cztery zadania sytuacyjne) | 6 |
| 5. | Sprawozdawczość | Przegląd i ocena dowodów badania Sprawozdawczość biegłego rewidenta Przykładowe opinie z zastrzeżeniami i/lub z uzupełniającymi objaśnieniami | 3 |
| 6. | Sprawdzian wiadomości | 1 | |
| Łącznie godzin | 21 | ||
Akty prawne:
1. Ustawa z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. Nr 77, poz. 649).
Normy i standardy:
1. Krajowe Standardy Rewizji Finansowej (w trakcie opracowania przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów - w brzmieniu zatwierdzonym przez Komisję Nadzoru Audytowego).
2. 2009 Handbook of International Standards on Auditing and Quality Control - International Federation of Accountants, New York, 2009.
3. Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej i Kontroli Jakości - tom I, SKwP, Warszawa 2009.
Literatura zalecana:
1. Barcikowska A., Sobińska E., Zakrzewska J. B., Badanie małych i średnich jednostek z zastosowaniem polskich i międzynarodowych standardów rewizji finansowej (tytuł roboczy). Książka przygotowywana przez KIBR.
2. Przewodnik stosowania Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej w badaniu małych i średnich jednostek, ABES Audyt Sp. z o.o., Warszawa 2008. (Oryginalne wydanie IFAC - Nowy Jork, 2007).
Moduł VI
RYZYKO BADANIA SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH W WARUNKACH KRYZYSU GOSPODARCZEGO - PŁYNNOŚĆ I WYCENA.
| Lp. | Temat | Uszczegółowienie tematu | Liczba godzin |
| Blok I - Tło tematu | |||
| 1. | Światowy kryzys finansowy i recesja | Przyczyny, skutki, wpływ na poszczególne branże, poszkodowani, działania antykryzysowe, prognozy | 1 |
| 2. | Spowolnienie gospodarcze w kraju | Oddziaływanie globalne, zasięg spowolnienia, przejawy kryzysu w wydaniu krajowym, działania ustawodawcy, rządu i nadzoru, prognozy dla kraju | 1 |
| 3. | Problemy rachunkowości w kryzysie | Wartość godziwa, potrzeba wytycznych w warunkach kryzysu, wartość godziwa na niepłynnych rynkach, wytyczne IASB dla stosowania wartości godziwej | 1 |
| Blok II - Implikacje | |||
| 4. | Ogólne implikacje dla audytu i innych usług atestacyjnych | Poznanie jednostki i środowiska jej działalności, realizacja procedur badania w odpowiedzi na oszacowane ryzyko, ryzyko badania wynikające z bieżącego stanu gospodarki, zawodowy sceptycyzm (zadanie sytuacyjne) | 1 |
| 5. | Wpływ na wybrane zagadnienia metodologiczne | Badanie szacunków księgowych, wykorzystanie pracy ekspertów, zasadność założenia kontynuacji działalności, oświadczenie zarządu jednostki, informowanie rad nadzorczych (dwa zadania sytuacyjne) | 1 |
| Blok III - Zagadnienia szczegółowe | |||
| 6. | Płynność | Dostępność finansowania jednostki a możliwości zaspokojenia, konieczność refinansowania, instrumenty pochodne i trudno zbywalne, przepływy pieniężne, wpływ zmian kursów walut, dotrzymanie warunków umów kredytowych, zarządzanie kosztem kredytów, zasadność założenia kontynuacji działalności (zadanie sytuacyjne) | 1 |
| 7. | Wycena | Testy na utratę wartości niematerialnych i prawnych, wartości firmy, nieruchomości inwestycyjnych, inwestycji finansowych. Problemy z opcjami, wartość godziwa środków trwałych, segmenty /jednostki generujące przepływy pieniężne (aspekty kosztu kapitału, prognoz), realizacja kontraktów długoterminowych, wartość godziwa zapasów, odzyskiwalność należności, rezerwy restrukturyzacyjne, ujawnienia ryzyka i znaczących niepewności w informacji dodatkowej (zadanie sytuacyjne) | 2 |
| 8. | Ryzyka operacyjne | Wiarygodność prognoz, analizy wpływu warunków rynkowych, adekwatność infrastruktury wsparcia działalności (włączywszy systemy IT i kontroli wewnętrznej), wiedza i doświadczenie kierownictwa, znaczenie dobrych praktyk, zwiększone ryzyko oszustwa, wpływ zmian ceny akcji oraz wpływ na wynagrodzenia oparte o akcje (zadanie sytuacyjne) | 2 |
| 9. | Sprawdzian wiadomości | 1 | |
| Łącznie godzin | 11 | ||
Literatura zalecana:
1. Konopacki A.J., Ryzyko badania sprawozdań finansowych w warunkach kryzysu gospodarczego - płynność i wycena (tytuł roboczy). Książka przygotowywana przez KIBR.
2. Konopacki A.J., Ryzyko badania w rewizji sprawozdań finansowych. Procedury szacowania i dokumentowania, KIBR, Warszawa 2008.
3. Szewc M., Specyfika badania sprawozdań finansowych w dobie kryzysu, "Rachunkowość" 5/2009.
4. Challenges in Auditing Fair Value Accounting Estimates in the Current Market Environment (October 2008) http://web.ifac.org/download/Staff_Audit_Practice_Alert.pdf.
5. Audit Considerations in Respect of Going Concern in the Current Economic Environment (January 2009) http://web.ifac.org/download/IAASB_Staff_Audit_Practice_Alerts_2009_01.pdf.
Moduł VII
ETYKA BIEGŁEGO REWIDENTA W TEORII, PRAWIE I PRAKTYCE
| Lp. | Temat | Uszczegółowienie tematu | Liczba godzin |
| 1. | Zarys teoretyczny dotyczący zasad etyki zawodowej biegłych rewidentów | - Zakres obowiązywania zasad etyki zawodowej - Kompetencje zawodowe biegłych rewidentów - Niezależność zawodowa biegłych rewidentów - Rzetelność i bezstronność biegłych rewidentów - Obowiązki etyczne biegłych rewidentów przy świadczeniu usług innych niż usługi atestacyjne - Poufność informacji i tajemnica zawodowa biegłych rewidentów - Postępowanie biegłych rewidentów w razie sporów i sprzeczności interesów - Zasady ustalania wynagrodzenia za wykonywane usługi - Stosunki z innymi biegłymi rewidentami i firmami audytorskimi - Działalność informacyjna - Odpowiedzialność biegłych rewidentów badających spółki notowane na rynkach publicznych | 7 |
| 2. | Etyka i odpowiedzialność zawodowa biegłych rewidentów świetle przepisów prawa | - Przepisy prawne regulujące kwestie etyki biegłych rewidentów: * Kodeks cywilny * Kodeks spółek handlowych * Ustawa o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym * Ustawa o obrocie instrumentami finansowymi - Dokumenty uchwalone przez Krajową Izbę Biegłych Rewidentów dotyczące etyki * Zasady etyki zawodowej biegłych rewidentów * Uchwały Krajowego Zjazdu Biegłych Rewidentów i Krajowej Rady Biegłych Rewidentów * Krajowe Standardy Rewizji Finansowej | 3 |
| 3. | Działalność samorządu biegłych rewidentów w zakresie tworzenia i nadzoru nad przestrzeganiem standardów etycznych | - Komisja ds. etyki KRBR - System dyscyplinarny w ramach samorządu biegłych rewidentów | 2 |
| 4. | Odpowiedzialność biegłych rewidentów w świetle przepisów międzynarodowych | - Dyrektywa 2006/43/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie ustawowych badań rocznych sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych (VIII Dyrektywa), - Standardy etyki zawodowej biegłych rewidentów uchwalone przez IFAC (uczciwość zawodowa, obiektywność, poufność, kwalifikacje zawodowe, niezależność) - Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej | 2 |
| 5. | Przykłady praktyczne | - Przykłady praktyczne (zadanie sytuacyjne) | 1 |
| 6. | Sprawdzian wiadomości | 1 | |
| Łącznie godzin | 16 | ||
Akty prawne:
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.3)).
2. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.4)).
3. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538, z późn. zm.5)).
4. Dyrektywa 2006/43/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie ustawowych badań rocznych sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych, zmieniająca dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG oraz uchylająca dyrektywę Rady 84/253/EWG z dnia 17 maja 2006 r. (Dz. Urz. UE. 2006 Nr 157, str. 87).
5. Ustawa z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. Nr 77, poz. 649).
6. Uchwała Nr 1426/33/2009 Krajowej Rady Biegłych Rewidentów z dnia 3 listopada 2009 r. w sprawie zasad etyki zawodowej biegłych rewidentów.
Normy i standardy:
1. Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej 2005 (wydanie zbiorcze obejmujące regulacje z zakresu rewizji finansowej, usług atestacyjnych i etyki), SKwP i KIBR, Warszawa 2005.
2. International Standards on Auditing, www.ifac.org.
3. Krajowe Standardy Rewizji Finansowej (w trakcie opracowania przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów - w brzmieniu zatwierdzonym przez Komisję Nadzoru Audytowego).
4. International Federation of Accountants' Ethics Committee, Code of Ethics for Professional Accountants, June 2005.
Literatura zalecana:
1. Leśniewski W., Etyka biegłego rewidenta w prawie i praktyce, KIBR, Warszawa 2009.
2. Podręcznik biegłego rewidenta, praca zbiorowa pod redakcją A. Kwasiborskiego, tomy 1-5, REWIKS Sp. z o.o.
3. Kwasiborski A., Normy wykonywania zawodu a inne usługi biegłego rewidenta, KIBR, Warszawa 2006.
4. Kazirod A., Młynarczyk A., Założenia koncepcyjne oraz odpowiedzialność biegłego rewidenta w świetle międzynarodowych standardów rewizji finansowej, KIBR, Warszawa 2004.
5. Normy wykonywania zawodu i etyka zawodowa a badanie sprawozdań finansowych. Zadania sytuacyjne, praca zbiorowa, KIBR, Warszawa 2003.
Moduł VIII
PLANOWANIE BADANIA SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO
| Lp. | Temat | Uszczegółowienie tematu | Liczba godzin |
| 1. | Określenie zakresu i rodzaju badania | - Określenie rodzaju usług, jakie biegły rewident będzie świadczyć w ramach zlecenia rewizyjnego (badanie, przegląd, inne usługi atestacyjne) - Uzgodnienie zakresu usług z klientem i ustalenie potrzeb klienta | 1 |
| 2. | Ocena ryzyka badania i możliwości wykonania zlecenia przez biegłego rewidenta | - Odpowiedzialność biegłego rewidenta - Wymogi dotyczące kwalifikacji personelu przeprowadzającego badanie i sprawowanie nadzoru nad personelem - Zapewnienie jakości wykonywanych czynności rewizyjnych - Określenie poziomu standardów etycznych panujących w badanej Spółce, uczciwość kierownictwa badanej spółki - Określenie źródeł informacji potrzebnych w celu zaplanowania i przeprowadzenia czynności rewizyjnych | 2 |
| 3. | Komunikacja z biegłym badającym poprzednie sprawozdanie finansowe Spółki | - Obowiązek komunikacji - Warunki komunikacji | 0,5 |
| 4. | Podjęcie przez biegłego rewidenta decyzji o akceptacji lub kontynuacji zlecenia | - Czynniki wpływające na podjęcie decyzji przez biegłego rewidenta - Czynniki, jakie biegły rewident powinien przeanalizować przed podjęciem decyzji | 0,5 |
| 5. | Przygotowanie umowy z klientem | - Rodzaje umów - Podstawy prawne do sporządzenia umowy - Warunki umowy - Obszary ryzyk prawnych związanych z umową i sposoby ich ograniczania | 2 |
| 6. | Procedury analityczne w procesie planowania badania | - Zastosowanie procedur analitycznych w badaniu - Analiza i zrozumienie przez biegłego działalności prowadzonej przez klienta - Analiza branży w której działa klient - Wstępna ocena poziomu istotności na zleceniu | 2 |
| 7. | Ocena ryzyka badania | - Ryzyko nieodłączne, ryzyko kontroli, ryzyko przeoczenia - Ryzyko błędu, oszustwa i czynów nielegalnych - Metody szacowania i kwantyfikacji ryzyk | 1 |
| 8. | Kontrola wewnętrzna w badanej spółce. Wpływ technologii informatycznych na środowisko kontroli wewnętrznej | - Zrozumienie procesów biznesowych zachodzących u klienta i przepływu informacji finansowej - Identyfikacja ryzyk w procesach biznesowych i przepływie informacji finansowej - Dokumentacja zrozumienia kontroli wewnętrznych - Wpływ technologii informatycznych na środowisko kontroli wewnętrznej i ryzyko kontroli - Ocena ryzyka kontroli - Ograniczenia kontroli wewnętrznej - Wpływ outsourcingu działalności na środowisko kontroli wewnętrznej | 2 |
| 9. | Inne kwestie związane z planowaniem zlecenia | - Poleganie na pracy innych biegłych rewidentów - Poleganie na pracy specjalistów - Funkcje audytu wewnętrznego w spółce - Jednostki powiązane i transakcje z jednostkami powiązanymi - Ewidencja elektroniczna dowodów badania | 1 |
| 10. | Określenie celów badania w odniesieniu do poszczególnych pozycji sprawozdania finansowego (financial statements assertions) | - Szacunki księgowe - Rutynowe transakcje i salda, ujawnienia - Niestandardowe transakcje i salda, ujawnienia | 1 |
| 11. | Przygotowanie programu badania | - Program badania - Określenie rodzaju, czasu i zakresu procedur rewizyjnych | 2 |
| 12. | Sprawdzian wiadomości | 1 | |
| Łącznie godzin | 16 | ||
Normy i standardy:
1. Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej 2005 (wydanie zbiorcze obejmujące regulacje z zakresu rewizji finansowej, usług atestacyjnych i etyki), SKwP i KIBR, Warszawa 2005.
2. Krajowe Standardy Rewizji Finansowej (w trakcie opracowania przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów - w brzmieniu zatwierdzonym przez Komisję Nadzoru Audytowego).
[Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej, International Standards on Auditing (ISAs),
Międzynarodowe Standardy Usług Przeglądu, International Standards on Review Engagements (ISREs),
Międzynarodowe Standardy Usług Atestacyjnych, International Standards on Assurance Engagements (ISAEs),
Międzynarodowe Standardy Usług Pokrewnych, International Standards on Related Services (ISRSs),
Międzynarodowe Standardy Kontroli Jakości, International Standards on Quality Control (ISQCs)
Oświadczenia w Sprawie Międzynarodowej Praktyki Zawodowej, International Auditing Practice Statements (IAPSs)].
Literatura zalecana:
1. Lachowski W., Planowanie badania sprawozdania finansowego - wybrane aspekty praktyczne i formalnoprawne, KIBR, Warszawa 2009.
2. Kwasiborski A., Procedury badania sprawozdań finansowych według międzynarodowych standardów rewizji finansowej. Wybrane zagadnienia, KIBR, Warszawa 2007.
3. Fedak Z., Metody i technika rewizji sprawozdań finansowych, SKwP COSZ, Warszawa 1998.
4. Podręcznik biegłego rewidenta, praca zbiorowa pod redakcją A. Kwasiborskiego, tomy 1-5, REWIKS Sp. z o.o.
5. Rewizja sprawozdań finansowych, praca zbiorowa pod redakcją D. Krzywdy, SKwP, Warszawa 2005.
6. Sawicki K., Winiarska K., Badanie sprawozdań finansowych w warunkach funkcjonowania audytu i kontroli wewnętrznej, KIBR, Warszawa 2006.
7. Kwasiborski A., Normy wykonywania zawodu a inne usługi biegłego rewidenta, KIBR, Warszawa 2006.
______
1) Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 31, poz. 266, z 2005 r. Nr 256, poz. 2146 oraz z 2008 r. Nr 228, poz. 1508).
2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654, Nr 60, poz. 700 i 703, Nr 86, poz. 958, Nr 103, poz. 1100, Nr 117, poz. 1228 i Nr 122, poz. 1315 i poz. 1324, z 2001 r. Nr 106, poz. 1150, Nr 110, poz. 1190 i Nr 125, poz. 1363, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz. 676, Nr 93, poz. 820, Nr 141, poz. 1179, Nr 169, poz. 1384, Nr 199, poz. 1672, Nr 200, poz. 1684 i Nr 230, poz. 1922, z 2003 r. Nr 45, poz. 391, Nr 96, poz. 874, Nr 137, poz. 1302, Nr 180, poz. 1759, Nr 202, poz. 1957, Nr 217, poz. 2124 i Nr 223, poz. 2218, z 2004 r. Nr 6, poz. 39, Nr 29, poz. 257, Nr 54, poz. 535, Nr 93, poz. 894, Nr 121, poz. 1262, Nr 123, poz. 1291, Nr 146, poz. 1546, Nr 171, poz. 1800, Nr 210, poz. 2135 i Nr 254, poz. 2533, z 2005 r. Nr 25, poz. 202, Nr 57, poz. 491, Nr 78, poz. 684, Nr 143, poz. 1199, Nr 155, poz. 1298, Nr 169, poz. 1419 i 1420, Nr 179, poz. 1484, Nr 180, poz. 1495 i Nr 183, poz. 1538, z 2006 r. Nr 94, poz. 651, Nr 107, poz. 723, Nr 136, poz. 970, Nr 157, poz. 1119, Nr 183, poz. 1357, Nr 217, poz. 1589 i Nr 251, poz. 1847, z 2007 r. Nr 165, poz. 1169, Nr 171, poz. 1208 i Nr 176, poz. 1238, z 2008 r. Nr 141, poz. 888 i Nr 209, poz. 1316 oraz z 2009 r. Nr 3, poz. 11, Nr 19, poz. 100, Nr 42, poz. 341, Nr 65, poz. 545, Nr 69, poz. 587, Nr 79, poz. 666, Nr 125, poz. 1035, Nr 127, poz. 1052, Nr 157, poz. 1241, Nr 165, poz. 1316 i Nr 215, poz. 1664.
3) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1971 r. Nr 27, poz. 252, z 1976 r. Nr 19, poz. 122, z 1982 r. Nr 11, poz. 81, Nr 19, poz. 147 i Nr 30, poz. 210, z 1984 r. Nr 45, poz. 242, z 1985 r. Nr 22, poz. 99, z 1989 r. Nr 3, poz. 11, z 1990 r. Nr 34, poz. 198, Nr 55, poz. 321 i Nr 79, poz. 464, z 1991 r. Nr 107, poz. 464 i Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 17, poz. 78, z 1994 r. Nr 27, poz. 96, Nr 85, poz. 388 i Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83, poz. 417, z 1996 r. Nr 114, poz. 542, Nr 139, poz. 646 i Nr 149, poz. 703, z 1997 r. Nr 43, poz. 272, Nr 115, poz. 741, Nr 117, poz. 751 i Nr 157, poz. 1040, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 117, poz. 758, z 1999 r. Nr 52, poz. 532, z 2000 r. Nr 22, poz. 271, Nr 74, poz. 855 i 857, Nr 88, poz. 983 i Nr 114, poz. 1191, z 2001 r. Nr 11, poz. 91, Nr 71, poz. 733, Nr 130, poz. 1450 i Nr 145, poz. 1638, z 2002 r. Nr 113, poz. 984 i Nr 141, poz. 1176, z 2003 r. Nr 49, poz. 408, Nr 60, poz. 535, Nr 64, poz. 592 i Nr 124, poz. 1151, z 2004 r. Nr 91, poz. 870, Nr 96, poz. 959, Nr 162, poz. 1692, Nr 172, poz. 1804 i Nr 281, poz. 2783, z 2005 r. Nr 48, poz. 462, Nr 157, poz. 1316 i Nr 172, poz. 1438, z 2006 r. Nr 133, poz. 935 i Nr 164, poz. 1166, z 2007 r. Nr 80, poz. 538, Nr 82, poz. 557 i Nr 181, poz. 1287, z 2008 r. Nr 116, poz. 731, Nr 163, poz. 1012, Nr 220, poz. 1425 i 1431 i Nr 228, poz. 1506 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 341, Nr 79, poz. 662 i Nr 131, poz. 1075.
4) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 102, poz. 1117, z 2003 r. Nr 49, poz. 408 i Nr 229, poz. 2276, z 2005 r. Nr 132, poz. 1108, Nr 183, poz. 1538 i Nr 184, poz. 1539, z 2006 r. Nr 133, poz. 935 i Nr 208, poz. 1540, z 2008 r. Nr 86, poz. 524, Nr 118, poz. 747, Nr 217, poz. 1381 i Nr 231, poz. 1547 oraz z 2009 r. Nr 13, poz. 69, Nr 42, poz. 341 i Nr 104, poz. 860.
5) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i Nr 157, poz. 1119, z 2008 r. Nr 171, poz. 1056 oraz z 2009 r. Nr 13, poz. 69, Nr 42, poz. 341, Nr 77, poz. 649, Nr 78, poz. 659, Nr 165, poz. 1316, Nr 166, poz. 1317, Nr 168, poz. 1323, Nr 201, poz. 1540 i Nr 223, poz. 1776.