Założenia organizacyjno-programowe obligatoryjnego doskonalenia zawodowego biegłych rewidentów w 2009 roku.

Akty korporacyjne

Rewid.2008.12.9

Akt nieoceniany
Wersja od: 9 grudnia 2008 r.

UCHWAŁA Nr 193/18/2008
KRAJOWEJ RADY BIEGŁYCH REWIDENTÓW
z dnia 9 grudnia 2008 r.
w sprawie założeń organizacyjno-programowych obligatoryjnego doskonalenia zawodowego biegłych rewidentów w 2009 roku

Na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 6 w związku z art. 25 ust. 2 pkt. 14, 15 ustawy z dnia 13 października 1994 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie (Dz. U. z 2001 r. Nr 31, poz. 359 z późn. zm.) oraz § 3 pkt 1 i § 5 ust. 4 zasad obligatoryjnego doskonalenia zawodowego biegłych rewidentów, stanowiących załącznik do uchwały nr 4 VI Krajowego Zjazdu Biegłych Rewidentów z dnia 30 czerwca 2007 r. uchwala się, co następuje:
§  1.
Zatwierdzić założenia organizacyjno-programowe obligatoryjnego doskonalenia zawodowego biegłych rewidentów w 2009 roku:

Blok Rachunkowość

Moduły:

I. Zmiany w MSSF i MSR.

II. Wybrane problemy rachunkowości (różnice kursowe, rozliczenia międzyokresowe, rezerwy, zobowiązania warunkowe).

III. Połączenia i podział jednostek gospodarczych.

IV. Wartość godziwa - zastosowanie i procedury ustalania.

Blok Rewizja Finansowa

Moduły:

V. Etyka biegłego rewidenta w teorii, prawie, praktyce.

VI. Planowanie badania sprawozdania finansowego.

VII. Ryzyko badania - procedury szacowania i dokumentowania.

VIII. Relacje audytora z podmiotem badanym i jego otoczeniem.

Załącznik znajduje się w Biurze Krajowej Izby Biegłych Rewidentów w Warszawie, al. Jana Pawła II 80.

§  2.
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK  Nr 1

KRAJOWA IZBA BIEGŁYCH REWIDENTÓW

00-175 Warszawa, al. Jana Pawła II 80

OBLIGATORYJNE DOSKONALENIE ZAWODOWE
BIEGŁYCH REWIDENTÓW
2009 rok
ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE
Blok RACHUNKOWOŚĆ
Moduły:
I. Zmiany w MSSF i MSR.
II. Wybrane problemy rachunkowości (różnice kursowe, rozliczenia międzyokresowe, rezerwy, zobowiązania warunkowe).
III. Połączenia i podział jednostek gospodarczych.
IV. Wartość godziwa - zastosowanie i procedury ustalania.
Blok REWIZJA FINANSOWA
Moduły:
V. Etyka biegłego rewidenta w teorii, prawie, praktyce.
VI. Planowanie badania sprawozdania finansowego.
VII. Ryzyko badania - procedury szacowania i dokumentowania.
VIII. Relacje audytora z podmiotem badanym i jego otoczeniem.

Warszawa, grudzień 2008 r.

UMOCOWANIE PRAWNE

Uchwała nr 4 VI Krajowego Zjazdu Biegłych Rewidentów z dnia 30 czerwca 2007 r. w sprawie zasad obligatoryjnego doskonalenia zawodowego biegłych rewidentów wraz z załącznikiem.

Uchwała nr 137/12/2008 Krajowej Rady Biegłych Rewidentów z dnia 27 maja 2008 r. w sprawie modułów obligatoryjnego doskonalenia zawodowego biegłych rewidentów w roku 2009.

WSKAZÓWKI ORGANIZACYJNO-DYDAKTYCZNE

Prezentowane "Założenia organizacyjno-programowe" zostały opracowane dla potrzeb regionalnych oddziałów Krajowej Izby Biegłych Rewidentów przygotowujących ofertę szkoleniową w zakresie obligatoryjnego doskonalenia zawodowego biegłych rewidentów. Z materiału tego mogą korzystać podmioty wymienione w § 3 pkt. 2 i 3 załącznika do uchwały nr 4 z dnia 30 czerwca 2007 r. VI Krajowego Zjazdu Biegłych Rewidentów w sprawie zasad obligatoryjnego doskonalenia zawodowego biegłych rewidentów.

W celu zapewnienia odpowiedniego poziomu merytorycznego i wysokiej efektywności kształcenia przyjmuje się, że zajęcia dydaktyczne prowadzone będą w formie seminaryjnej w grupach liczących maksymalnie 40 słuchaczy.

Obowiązującym standardem edukacyjnym będzie zasada bezpośredniego kontaktu uczestnika z wykładowcą prowadzącym zajęcia w dobrze wyposażonej sali, z wykorzystaniem nowoczesnych pomocy dydaktycznych.

Organizacja całego seminarium i harmonogramy poszczególnych dni szkoleniowych zostaną skonstruowane w sposób optymalny z punktu widzenia potrzeb i możliwości słuchaczy, z zachowaniem zasady dziennego wymiaru czasu szkolenia nieprzekraczającego 8 godzin lekcyjnych (45 minut).

Seminaria prowadzić powinni wykładowcy o najwyższych kwalifikacjach merytorycznych, posiadający przygotowanie i doświadczenie w pracy edukacyjnej. Oczekuje się od nich dużej aktywności w wypracowywaniu i nadawaniu poszczególnym seminariom charakteru autorskiego i przygotowywania, w oparciu o programy ramowe, szczegółowych konspektów zajęć.

Zajęcia obligatoryjnego doskonalenia zawodowego powinny skłaniać uczestników do aktywnego w nich udziału. Niezbędnym jest także monitorowanie przebiegu i efektów realizowanego procesu dydaktycznego (łączenie teorii z praktyką, wykładu z ćwiczeniami, zespołowe rozwiązywanie zadań sytuacyjnych, dyskusja kierowana, testy i sprawdziany wiadomości).

Organizatorzy szkoleń są zobowiązani do informowania Krajowej Rady Biegłych Rewidentów o terminach i miejscu seminariów, co najmniej na 21 dni przed ich rozpoczęciem. Pozwoli to na przygotowanie harmonogramu wizytacji obligatoryjnego doskonalenia zawodowego, a zebrane przez wizytatorów materiały będą służyły doskonaleniu działalności edukacyjnej w środowisku biegłych rewidentów.

Po zakończeniu obligatoryjnego doskonalenia zawodowego organizatorzy są zobowiązani przekazać do Krajowej Izby Biegłych Rewidentów listę uczestników seminarium zawierającą nazwę modułu szkoleniowego, imiona i nazwiska biegłych rewidentów wraz z ich numerami w rejestrze biegłych rewidentów oraz adresami zamieszkania.

ZAKRESY TEMATYCZNE MODUŁÓW REALIZOWANYCH

W BLOKU RACHUNKOWOŚĆ

Moduł I

ZMIANY W MSSF i MSR

Lp.TematUszczegółowienie tematuLiczba godzin
1.Istota i zakres zmian w MSSF w obliczu procesu konwergencji MSSF i US GAAP0,5
2.W poszukiwaniu nowych ram konceptulanych sprawozdawczości finansowej-Ogólna koncepcja nowych Założeń koncepcyjnych sporządzania i prezentacji sprawozdań finansowych1
-Dwa pierwsze rozdziały nowych Założeń koncepcyjnych sporządzania i prezentacji sprawozdań finansowych
3.Przegląd zmian w MSSF wprowadzonych w ostatnich latach-Wykaz zmian obowiązujących od 20071
-Wykaz zmian obowiązujących od 2008
-Wykaz zmian obowiązujących od 2009
4.Reakcje Unii Europejskiej na wprowadzane zmiany w MSSF0,5
5.Nowy MSR 1 Prezentacja sprawozdań finansowych z września 20071
6.Nowy MSSF 8 Segmenty operacyjne i zmiany w MSR 14 Sprawozdawczość dotycząca segmentów działalności ze stycznia1
2008(zadanie sytuacyjne)
7.Zmiany wprowadzone do MSR "Projektem rocznych aktualizacji 2007" - uaktualnienia 1: MSSF 5, MSR 1, 16, 19, 20, 23, 27, 28, 29, 36, 38, 39, 40, 41 - uaktualnienia 2: MSSF 7, MSR 8, 10, 18, 20, 29, 34, 40, 411,5
8.Zmiany w MSSF 2 - Nabycie i utrata uprawnień oraz wycofanie opcji pracowniczych ze stycznia 20080,5
9.Zmiany w zakresie konsolidacji i połączeń-Nowa wersja MSR 27 Skonsolidowane i jednostkowe sprawozdania finansowe ze stycznia 20082
-Nowa wersja MSSF 3 Połączenia jednostek gospodarczych ze stycznia 2008
-Zmiany w MSSF 1 i MSR 27 dotyczące wyceny inwestycji w jednostkach podporządkowanych
(trzy zadania sytuacyjne)
10.Zmiany w zakresie instrumentów finansowych-Zmiany w MSR 32 i MSR 1 Instrumenty finansowe z opcją wykupu oraz zobowiązania wynikające z likwidacji z lutego 20082
-Zmiany w MSR 39 - Pozycje skutecznie zabezpieczone z lipca 2008
(dwa zadania sytuacyjne)
11.Nowe interpretacje MSR/MSSF-IFRIC 8 Zakres stosowania MSSF 24
-IFRIC 9 Powtórna ocena wbudowanych instrumentów finansowych
-IFRIC 10 Śródroczna sprawozdawczość finansowa a utrata wartości aktywów
-FRIC 11 Transakcje na akcjach grupy kapitałowej oraz akcjach własnych
-IFRIC 12 Umowy o świadczenie usług koncesjonowanych
-IFRIC 13 Programy lojalnościowe klientów
-FRIC 14 MSR 19 - Graniczna wycena aktywów programów określonych świadczeń, wymogi w zakresie minimalnych wypłat świadczeń pracowniczych oraz zależności między nimi
-IFRIC 15 Umowy o budowę nieruchomości
-FRIC 16 Zabezpieczanie inwestycji netto w działalności zagranicznej
(trzy zadania sytuacyjne)
12.Sprawdzian wiadomości1
Łącznie godzin16

Literatura:

1. Międzynawowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej - najnowsze zmiany 2009, praca zbiorowa - M. Frendzel, R. Ignatowski, P. Kabalski. Publikacja przygotowywana przez SKwP.

2. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej 2007(MSSF), SKwP i IASB, Warszawa 2007.

3. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej. Kluczowe zagadnienia i rozwiązania praktyczne, praca zbiorowa - A. Jaruga, M. Frendzel, R. Ignatowski, P. Kabalski, SKwP, Warszawa 2006.

Moduł II

WYBRANE PROBLEMY RACHUNKOWOŚCI (różnice kursowe, rozliczenia międzyokresowe, rezerwy, zobowiązania warunkowe)

Lp.TematUszczegółowienie tematuLiczba godzin
1.Różnice kursowe - ujęcie księgowe i podatkowe-Pojęcie i klasyfikacja różnic kursowych6
-Różnice kursowe według prawa bilansowego w ciągu roku obrotowego i na moment bilansowy
-Różnice kursowe według prawa podatkowego
* Rozwiązanie podstawowe podatkowe
* Rozwiązanie na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości
-Porównanie przepisów obu praw
-Różnice kursowe według MSR 21 Skutki zmian kursów wymiany walut obcych, Interpretacje odnoszące się do MSR 21
-Ujęcie różnic kursowych w sprawozdaniu finansowym
(pięć zadań sytuacyjnych)
2.Rozliczenia międzyokresowe - ujęcie księgowe i podatkowe-Zasadność i cel dokonywania rozliczeń międzyokresowych4
-Rozliczenia międzyokresowe kosztów:
* Czynne
* Bierne
-Rozliczenia międzyokresowe przychodów
-Rozliczenia międzyokresowe w prawie podatkowym
-Porównanie unormowań według prawa bilansowego i prawa podatkowego
-Ujęcie rozliczeń międzyokresowych w sprawozdaniu finansowym
(cztery zadania sytuacyjne)
3.Rezerwy na zobowiązania-Pojęcie i klasyfikacja rezerw4
-Rezerwy według ustawy o rachunkowości
-Rezerwy według MSR 37 Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe (definicje, ujmowanie, wycena, zmiany stanu, ujawnianie)
-Rezerwy według prawa podatkowego
-Porównanie ujęcia rezerw według krajowego i międzynarodowego prawa rachunkowości oraz prawa podatkowego
-Relacje między rezerwami a rozliczeniami międzyokresowymi
-Ujęcie rezerw w sprawozdaniu finansowym
(dwa zadania sytuacyjne)
4.Zobowiązania warunkowe-Pojęcie i okoliczności powstawania zobowiązań warunkowych1
-Ujawnianie zobowiązań warunkowych
-Zobowiązania warunkowe według MSR 37
-Relacje między zobowiązaniami warunkowymi a rezerwami
(jedno zadanie sytuacyjne)
5.Sprawdzian wiadomości1
Łącznie godzin16

Literatura:

1. I. Olchowicz, A. Tłaczała, Wybrane zagadnienia z rachunkowości i podatków (różnice kursowe, rozliczenia międzyokresowe, rezerwy, zobowiązania warunkowe)- tytuł roboczy- Publikacja przygotowywana przez SKwP.

2. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej w interpretacjach i przykładach, M.Bonham i in., Tom 1-9, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, 2003,

3. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej. Kluczowe zagadnienia i rozwiązania praktyczne, praca zbiorowa - A. Jaruga, M. Frendzel, R. Ignatowski, P. Kabalski, SKwP, Warszawa 2006.

4. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF/MSR). Nowe Regulacje, praca zbiorowa - A. Jaruga, M. Frendzel, R. Ignatowski, P. Kabalski, SKwP, Warszawa 2006.

5. I. Olchowicz, Rachunkowość podatkowa, wyd. 8, Difin 2008,

6. Podatek dochodowy od osób prawnych, Rok 2008, Pod red. J. Marciniuka, Podatkowe komentarze Becka,

7. S.Koc, Różnice kursowe w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, Rachunkowość 5/2007,

8. T. Wiślicki, Różnice kursowe od dnia 1 stycznia 2007 r., Przegląd Podatkowy nr 2 i 3 z 2007 r.,

9. M. Witkowska, Zmiany w ustawie o rachunkowości. Operacje w walutach obcych, Rachunkowość 5/2008,

Akty prawne:

1. Ustawa o rachunkowości z 29 września 2004 z późniejszymi zmianami (Dz.U.02.76.694)

2. Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych

3. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) 2007, SKwP, Warszawa 2007.

Moduł III

POŁĄCZENIA I PODZIAŁ JEDNOSTEK GOSPODARCZYCH

Lp.TematUszczegółowienie tematuLiczba godzin
1.Prawne aspekty podziału, połączeń i przekształceń jednostek gospodarczych-Przepisy regulujące zagadnienia związane z podziałem, połączeniami i przekształceniami spółek2
-Wymogi dotyczące sporządzenia planów połączenia lub podziału
2.Połączenia i podział jednostek gospodarczych w świetle przepisów polskiego prawa bilansowego-Identyfikacja nabywcy4
-Ustalenie momentu połączenia
-Ustalenie i przypisanie kosztu połączenia
-Ustalenie wartości godziwej aktywów netto spółki przejmowanej w przypadku stosowania metody nabycia i transakcji pomiędzy jednostkami znajdującymi się pod wspólna kontrolą
-Ustalenie ceny przejęcia
-Metody alokacji ceny przejęcia do poszczególnych aktywów spółki przejmowanej
-Ustalenie wartości firmy
(cztery zadania sytuacyjne)
3.Zastosowanie przepisów polskiego prawa bilansowego przy podziałach spółek-Podział spółek w świetle przepisów ustawy o rachunkowości i rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczegółowych zasad sporządzania sprawozdania finansowego jednostek powiązanych2
-Wyodrębnienie Zorganizowanej Części Przedsiębiorstwa (ZCP)
-Ustalenie wartości ZCP
(jedno zadanie sytuacyjne)
4.MSSF 3 "Połączenia jednostek gospodarczych" zastosowanie przepisów dla spółek sporządzających sprawozdania finansowe zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości-Identyfikacja nabywcy7
-Ustalenie momentu połączenia
-Ustalenie i przypisanie kosztu połączenia
-Ustalenie wartości godziwej aktywów netto spółki przejmowanej w przypadku stosowania metody nabycia i transakcji pomiędzy jednostkami znajdującymi się pod wspólna kontrolą
-Ustalenie ceny przejęcia
-Metody alokacji ceny przejęcia do poszczególnych aktywów spółki przejmowanej
-Ustalenie wartości firmy
-Zastosowanie przepisów MSSF 3 do podziału jednostek gospodarczych
-Proponowane zmiany w MSSF 3
-Porównanie przepisów MSSF 3 i polskiego prawa bilansowego
(trzy zadania sytuacyjne)
5.Sprawdzian wiadomości1
Łącznie godzin16

Literatura:

1. Remlein M. - Połączenia i podział jednostek gospodarczych. Publikacja przygotowywana przez SKwP.

2. Ignatowski R. - Przewodnik po konsolidacji sprawozdań finansowych. Teoria, zastosowania, praktyczne, regulacje, ODDK, Gdańsk 2003.

3. Remlein M. - Sprawozdania finansowe jednostek powiązanych. Zadania sytuacyjne KIBR, Warszawa 2003.

4. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej. Kluczowe zagadnienia i rozwiązania praktyczne, praca zbiorowa - A. Jaruga, M. Frendzel, R. Ignatowski, P. Kabalski, SKwP, Warszawa 2006.

5. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF/MSR). Nowe Regulacje, praca zbiorowa - A. Jaruga, M. Frendzel, R. Ignatowski, P. Kabalski, SKwP, Warszawa 2006.

6. Near-final draft of IFRS 3 Business Combinations - International Accounting Standard Board 2007.

7. Kodeks spółek handlowych z dnia 15 września 2000 r. z późniejszymi zmianami (Dz.U.00.94.1037)

Akty prawne:

1. Ustawa o rachunkowości z 29 września 2004 z późniejszymi zmianami (Dz.U.02.76.694)

2. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki i zakłady ubezpieczeń sprawozdania finansowego jednostek powiązanych (Dz.U.01.152.1729).

3. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) 2007, SKwP, Warszawa 2007.

Moduł IV

WARTOŚĆ GODZIWA - ZASTOSOWANIE I PROCEDURY USTALANIA

Lp.TematUszczegółowienie tematuLiczba godzin
1.Wartość godziwa w polskim prawie bilansowym-Definicja wartości godziwej w polskim prawie bilansowym1
-Zastosowanie wartości godziwej w sprawozdawczości finansowej zgodnie z polskim prawem bilansowym
-Obowiązek ujęcia składników sprawozdania finansowego według wartości godziwej w polskim prawie bilansowym
-Obowiązkowe ujawnienia dotyczące wartości godziwej wymagane przez polskie prawo bilansowe
(jedno zadanie sytuacyjne)
2.Wartość godziwa w Międzynarodowych Standardach Rachunkowości ("MSR")-Definicja wartości godziwej (np. MSR 2 i MSSF 2) oraz różne metody jej ustalania według MSR4
-Zastosowanie wartości godziwej zgodnie z MSR, obowiązek ujęcia składników sprawozdania finansowego według wartości godziwej
-Obowiązkowe ujawnienia dotyczące wartości godziwej wymagane przez MSR
-Nowe wymogi dotyczące ujawnień wartości godziwej wprowadzane przez MSSF 7 "Instrumenty finansowe - prezentacja"
(dwa zadania sytuacyjne)
3.Techniki wyceny - ustalanie wartości godziwej według polskiego prawa bilansowego i MSR-Praktyczne metody ustalania wartości godziwej (w tym dla celów ustalania wartości odzyskiwalnej)11
-Techniki wyceny
-Projekt Rady Międzynarodowych Standardów Rachunkowości mający na celu ujednolicenie metod ustalania wartości godziwej w MSR
-Współpraca biegłego z ekspertami przy badaniu wartości godziwej
(cztery zadania sytuacyjne)
4.Sprawdzian wiadomości1
Łącznie godzin16

Literatura:

1. Molenda W. - Wartość godziwa - zastosowanie i procedury ustalania. Publikacja przygotowywana przez SKwP.

2. Bernstein P., Damodaran A. - Zarządzanie inwestycjami, K.E. Liber, Warszawa 1999.

3. Jałowiecka-Madeja S., Seredyński R. - Niefinansowe aktywa trwałe według Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (MSR/MSSF), SKwP, Warszawa 2007.

4. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSR /MSSF). Nowe Regulacje, praca zbiorowa - A. Jaruga, M. Frendzel, R. Ignatowski, P. Kabalski, SKwP, Warszawa 2006.

5. Fair Value Measurements - Project Report, Internatonal Accounting Standard Board, March 2007 (http://www.iasb.org).

Akty prawne:

1. Ustawa o rachunkowości z 29 września 2004 z późniejszymi zmianami (Dz.U.02.76.694)

2. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz.U.01.149.1674).

3. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) 2007, SKwP, Warszawa 2007.

ZAKRESY TEMATYCZNE MODUŁÓW REALIZOWANYCH

W BLOKU REWIZJA FINANSOWA

Moduł V

ETYKA BIEGŁEGO REWIDENTA W TEORII, PRAWIE I PRAKTYCE

Lp.TematUszczegółowienie tematuLiczba godzin
1.Zarys teoretyczny dotyczący zasad etyki zawodowej biegłych rewidentów-Zakres obowiązywania zasad etyki zawodowej7
-Kompetencje zawodowe biegłych rewidentów
-Niezależność zawodowa biegłych rewidentów
-Rzetelność i bezstronność biegłych rewidentów
-Obowiązki etyczne biegłych rewidentów przy świadczeniu usług innych niż usługi atestacyjne
-Poufność informacji i tajemnica zawodowa biegłych rewidentów
-Postępowanie biegłych rewidentów w razie sporów i sprzeczności interesów
-Zasady ustalania wynagrodzenia za wykonywane usługi
-Stosunki z innymi biegłymi rewidentami i firmami audytorskimi
-Działalność informacyjna
-Odpowiedzialność biegłych rewidentów badających spółki notowane na rynkach publicznych
2.Etyka i odpowiedzialność zawodowa biegłych rewidentów świetle przepisów prawa-Przepisy prawne regulujące kwestie etyki biegłych rewidentów:3
* kodeks cywilny,
* kodeks spółek handlowych
* ustawa o biegłych rewidentach, firmach audytorskich i nadzorze publicznym
* ustawa o obrocie instrumentami finansowymi
-Dokumenty uchwalone przez Krajową Izbę Biegłych Rewidentów dotyczące etyki
* Kodeks etyki zawodowej biegłych rewidentów
* Uchwały Krajowego Zjazdu Biegłych Rewidentów i Krajowej Rady Biegłych Rewidentów
* Normy Badania
3.Działalność samorządu biegłych rewidentów w zakresie tworzenia i nadzoru nad przestrzeganiem standardów etycznych-Komisja ds. etyki KRBR2
-System dyscyplinarny w ramach samorządu biegłych rewidentów
4.Odpowiedzialność biegłych rewidentów w świetle przepisów międzynarodowych-Dyrektywa 2006/43/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie ustawowych badań rocznych sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych (VIII Dyrektywa),2
-Standardy etyki zawodowej biegłych rewidentów uchwalone przez IFAC (uczciwość zawodowa, obiektywność, poufność, kwalifikacje zawodowe, niezależność)
-Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej
5.Przykłady praktyczne-Przykłady praktyczne1
(zadanie sytuacyjne)
6.Sprawdzian wiadomości1
Łącznie godzin16

Przepisy, normy i standardy:

1. Kodeks spółek handlowych z dnia 15 września 2000 r. z późniejszymi zmianami (Dz.U.00.94.1037)

2. Kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 r. z późniejszymi zmianami (Dz.U.64.16.93)

3. Ustawa o biegłych rewidentach i ich samorządzie z dnia 13 października 1994 r. z późniejszymi zmianami (Dz.U.04.213.2155)

4. Ustawa o obrocie instrumentami finansowymi z dnia 29 lipca 2005 r. z późniejszymi zmianami (Dz.U.05.183.1538)

5. Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej 2005 (wydanie zbiorcze obejmujące regulacje z zakresu rewizji finansowej, usług atestacyjnych i etyki), SKwP i KIBR, Warszawa 2005.

6. International Standards on Auditing, www.ifac.org

7. Normy wykonywania zawodu Biegłego Rewidenta Biuletyn KIBR Nr 61/2005

8. Kodeks etyki zawodowej biegłych rewidentów Październik 2002

9. International Federation of Accountants' Ethics Committee Code of Ethics for Professional Accountants June 2005

10. Dyrektywa 2006/43/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie ustawowych badań rocznych sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych, zmieniająca dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG oraz uchylająca dyrektywę Rady 84/253/EWG (Dz. U. L 157 z 9.6.2007)

[Ustawa z dnia ... 2008 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, firmach audytorskich oraz o nadzorze publicznym]

Przykładowa literatura:

1. Praca zbiorowa pod redakcją A. Kwasiborskiego - Podręcznik biegłego rewidenta, tomy 1 - 5, REWIKS Sp. z o.o.

2. A. Kwasiborski - Normy wykonywania zawodu a inne usługi biegłego rewidenta KIBR, Warszawa 2006

3. A. Kazirod, A.Młynarczyk - Założenia koncepcyjne oraz odpowiedzialność biegłego rewidenta w świetle międzynarodowych standardów rewizji finansowej KIBR, Warszawa 2004

4. Praca zbiorowa - Normy wykonywania zawodu i etyka zawodowa a badanie sprawozdań finansowych. Zadania sytuacyjne KIBR, Warszawa 2003

Moduł VI

PLANOWANIE BADANIA SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

Lp.TematUszczegółowienie tematuLiczba godzin
1.Określenie zakresu i rodzaju badania-Określenie rodzaju usług, jakie biegły będzie świadczyć w ramach zlecenia rewizyjnego (badanie, przegląd, inne usługi atestacyjne),1
-Uzgodnienie zakresu usług z klientem i ustalenie potrzeb klienta
2.Ocena ryzyka badania i możliwości wykonania zlecenia przez biegłego rewidenta-Odpowiedzialność biegłego rewidenta,2
-Wymogi dotyczące kwalifikacji personelu przeprowadzającego badanie i sprawowanie nadzoru nad personelem,
-Zapewnienie jakości wykonywanych czynności rewizyjnych,
-Określenie poziomu standardów etycznych panujących w badanej Spółce, uczciwość kierownictwa badanej spółki,
-Określenie źródeł informacji potrzebnych w celu zaplanowania i przeprowadzenia czynności rewizyjnych
3.Komunikacja z biegłym badającym poprzednie sprawozdanie finansowe Spółki-Obowiązek komunikacji0,5
-Warunki komunikacji
4.Podjęcie przez biegłego rewidenta decyzji o akceptacji lub kontynuacji zlecenia-Czynniki wpływające na podjęcie decyzji przez biegłego rewidenta,0,5
-Czynniki, jakie biegły rewident powinien przeanalizować przed podjęciem decyzji.
5.Przygotowanie umowy z klientem-Rodzaje umów,2
-Podstawy prawne do sporządzenia umowy,
-Warunki umowy,
-Obszary ryzyk prawnych związanych z umową i sposoby ich ograniczania
6.Procedury analityczne w procesie planowania badania:-Zastosowanie procedur analitycznych w badaniu2
-Analiza i zrozumienie przez biegłego działalności prowadzonej przez klienta,
-Analiza branży w której działa klient,
-Wstępna ocena poziomu istotności na zleceniu
7.Ocena ryzyka badania-Ryzyko nieodłączne, ryzyko kontroli, ryzyko przeoczenia1
-Ryzyko błędu, oszustwa i czynów nielegalnych
-Metody szacowania i kwantyfikacji ryzyk
8.Kontrola wewnętrzna w badanej spółce. Wpływ technologii informatycznych na środowisko kontroli wewnętrznej-Zrozumienie procesów biznesowych zachodzących u klienta i przepływu informacji finansowej2
-Identyfikacja ryzyk w procesach biznesowych i przepływie informacji finansowej
-Dokumentacja zrozumienia kontroli wewnętrznych
-Wpływ technologii informatycznych na środowisko kontroli wewnętrznej i ryzyko kontroli
-Ocena ryzyka kontroli
-Ograniczenia kontroli wewnętrznej
-Wpływ outsourcingu działalności na środowisko kontroli wewnętrznej
9.Inne kwestie związane z planowaniem zlecenia-Poleganie na pracy innych biegłych rewidentów1
-Poleganie na pracy specjalistów
-Funkcje audytu wewnętrznego w Spółce
-Jednostki powiązane i transakcje z jednostkami powiązanymi
-Ewidencja elektroniczna dowodów badania
10.Określenie celów badania w odniesieniu do poszczególnych pozycji sprawozdania finansowego (financial statements assertions)-Szacunki księgowe1
-Rutynowe transakcje i salda, ujawnienia
-Niestandardowe transakcje i salda, ujawnienia
11.Przygotowanie programu badania-Program badania,2
-Określenie rodzaju, czasu i zakresu procedur rewizyjnych
12.Sprawdzian wiadomości1
Łącznie godzin16

Przepisy, normy i standardy:

1. Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej 2005 (wydanie zbiorcze obejmujące regulacje z zakresu rewizji finansowej, usług atestacyjnych i etyki), SKwP i KIBR, Warszawa 2005.

2. Normy wykonywania zawodu Biegłego Rewidenta Biuletyn KIBR Nr 61/2005 [Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej, International Standards on Auditing (ISAs), Międzynarodowe Standardy Usług Przeglądu, International Standards on Review Engagements (ISREs),

Międzynarodowe Standardy Usług Atestacyjnych, International Standards on Assurance Engagements (ISA Es),

Międzynarodowe Standardy Usług Pokrewnych, International Standards on Related Services (ISRSs),

Międzynarodowe Standardy Kontroli Jakości, International Standards on Quality Control (ISQCs)

Oświadczenia w Sprawie Międzynarodowej Praktyki Zawodowej, International Auditing Practice Statements (IAPSs) ]

Przykładowa literatura:

1. Kwasiborski A. - Procedury badania sprawozdań finansowych według międzynarodowych standardów rewizji finansowej - wybrane zagadnienia. KIBR, Warszawa 2007.

2. Fedak Z. - Metody i technika rewizji sprawozdań finansowych, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce - Zarząd Główny - Centralny Ośrodek Szkolenia Zawodowego, Warszawa 1998.

3. Praca zbiorowa pod redakcją A. Kwasiborskiego - Podręcznik biegłego rewidenta, tomy 1 - 5, REWIKS Sp. z o.o.

4. Praca zbiorowa pod redakcją D. Krzywdy - Rewizja sprawozdań finansowych, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa 2005.

5. A. Kwasiborski - Procedury badania sprawozdań finansowych według międzynarodowych standardów rewizji finansowej. Wybrane zagadnienia KIBR, Warszawa 2007

6. K. Sawicki, K. Winiarska - Badanie sprawozdań finansowych w warunkach funkcjonowania audytu i kontroli wewnętrznej KIBR, Warszawa 2006

7. A. Kwasiborski - Normy wykonywania zawodu a inne usługi biegłego rewidenta KIBR, Warszawa 2006

Moduł VII

RYZYKO BADANIA - PROCEDURY SZACOWANIA I DOKUMENTOWANIA

Lp.TematUszczegółowienie tematuLiczba godzin
1.Przepisy regulujące kwestie identyfikacji ryzyka badania i jego wykorzystanie w badaniu sprawozdań finansowych-Normy wykonywania zawodu biegłego rewidenta0,5
-Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej
-Międzynarodowe Wskazówki dotyczące Praktyki Rewizji Finansowej
2.Sposób badania-Cel badania1
-Badanie wiarygodności
-Badanie zgodności
3.Istota ryzyka badania-Definicje podstawowych pojęć:1
*ryzyko badania
*ryzyko nieodłączne
*ryzyko kontroli
*ryzyko przeoczenia
*system księgowości
*system kontroli wewnętrznej
*środowisko kontroli
*procedury kontroli
-Omówienie elementów wpływających na ryzyko badania oraz ich wzajemnych współzależności:
*ryzyko nieodłączne
*ryzyko kontroli
*ryzyko przeoczenia
-Ryzyko badania a istotność
*pojęcie istotności
*ryzyka kluczowe dla badania
4.System księgowości i kontroli wewnętrznej-Cel kontroli wewnętrznej2
-Nieodłączne ograniczenia kontroli wewnętrznej
-Poznanie systemów księgowości i kontroli wewnętrznej
-System księgowości, środowisko i procedury kontroli i ich wpływ na badanie
5.Procedury identyfikacji i szacowania ryzyk-Cel procesu identyfikacji i szacowania ryzyk2,5
-Procedury identyfikacji ryzyk (wywiady, procedury analityczne, obserwacja i inspekcja)
-Dalsze procedury, jakie audytor może uznać za niezbędne w procesie identyfikacji i szacowania ryzyk
-Identyfikacja ryzyk i ich istotności w procesie planowania badania w świetle MSRF 315 "Poznanie jednostki i jej środowiska oraz szacowanie ryzyka wystąpienia istotnej nieprawidłowości"
(jedno zadanie sytuacyjne - dotyczące identyfikacji ryzyk)
6.Wpływ zidentyfikowanych ryzyk na badanie sprawozdania finansowego-Identyfikacja ryzyk a efektywność i skuteczność badania2
-Wpływ zidentyfikowanych ryzyk na planowanie badania
-Wpływ zidentyfikowanych ryzyk na przeprowadzenie badania
(jedno zadanie sytuacyjne - kontynuacja zadania z pkt. 5)
7.Ryzyko oszustwa - określenie i podejście do badania-Charakterystyka oszustw i błędów4
-Odpowiedzialność kierownictwa i osób sprawujących nadzór
-Odpowiedzialność biegłego rewidenta
-Rodzaje oszustwa (zniekształcenie sprawozdania finansowego, sprzeniewierzenie aktywów)
-Czynniki wpływające na ryzyko oszustwa (bodźce/ presja, możliwość dokonania oszustwa/ brak efektywnych kontroli, nastawienie pracowników)
-Procedury przeprowadzane przez biegłego rewidenta w celu zaadresowania ryzyka oszustwa
-Ocena czy stwierdzone nieprawidłowości mogą wskazywać na oszustwo
-Ocena nieprawidłowości i prawdopodobieństwa ich wystąpienia oraz ich wpływ na sprawozdanie finansowe spółki
-Oświadczenia kierownictwa
-Komunikacja dotycząca ryzyka oszustwa z Zarządem, organami nadzoru właścicielskiego i stronami niezależnymi od badanej spółki
-Niemożność zakończenia badania
(dwa zadania sytuacyjne)
1)Celowe zniekształcanie sprawozdań finansowych
2)Oszustwo w zakresie zawłaszczania majątku
8.Dokumentacja zidentyfikowanych ryzyk i środowiska kontroli-Obowiązek dokumentacji zidentyfikowanych ryzyk i środowiska kontroli2
-Sposoby dokumentacji
(jedno zadanie sytuacyjne)
9.Sprawdzian wiadomości1
Łącznie godzin16

Przykładowa literatura:

1. Konopacki A. - Ryzyko badania - procedury szacowania i dokumentowania. Publikacja przygotowywana przez KIBR.

2. J. Marzec - Badanie sprawozdań finansowych, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne Oddział Warszawski, Warszawa 2002.

3. Rewizja sprawozdań finansowych - praca zbiorowa pod red. D. Krzywdy, SKwP, Warszawa 2005.

4. Z. Fedak - Metody i technika rewizji sprawozdań finansowych, SKwP, Warszawa 1998.

5. Kutera M., Hołda A., Surdykowska S.T. - Oszustwa księgowe. Teoria i praktyka, Difin, Warszawa 2006.

6. Micherda B - Problemy wiarygodności sprawozdania finansowego, Difin, Warszawa 2006.

7. A. Kwasiborski - Procedury badania sprawozdań finansowych według międzynarodowych standardów rewizji finansowej. Wybrane zagadnienia, KIBR, Warszawa 2007.

8. K. Sawicki, K. Winiarska - Badanie sprawozdań finansowych w warunkach funkcjonowania audytu i kontroli wewnętrznej, KIBR, Warszawa 2006.

9. A. Kwasiborski - Normy wykonywania zawodu a inne usługi biegłego rewidenta, KIBR, Warszawa 2006.

10. Raportowanie według międzynarodowych standardów rewizji finansowej - praca zbiorowa, KIBR, Warszawa 2005.

11. A. Kazirod, A.Młynarczyk - Założenia koncepcyjne oraz odpowiedzialność biegłego rewidenta w świetle międzynarodowych standardów rewizji finansowej, KIBR, Warszawa 2004.

12. Normy wykonywania zawodu i etyka zawodowa a badanie sprawozdań finansowych. Zadania sytuacyjne - praca zbiorowa, KIBR, Warszawa 2003.

13. Encyklopedia Rachunkowości - praca zbiorowa pod red. M. Gmytrasiewicz, Wydawnictwa Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2005.

Przepisy, normy i standardy:

1. Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej 2005 (wydanie zbiorcze obejmujące regulacje z zakresu rewizji finansowej, usług atestacyjnych i etyki), SKwP i KIBR, Warszawa 2005.

2. Normy wykonywania zawodu Biegłego Rewidenta, Biuletyn KIBR nr 61/2005.

Moduł VIII

RELACJE AUDYTORA Z PODMIOTEM BADANYM I JEGO OTOCZENIEM

Lp.TematUszczegółowienie tematuLiczba godzin
1.Przepisy regulujące komunikację biegłego rewidenta z jednostką, której biegły rewident świadczy usługi i jej otoczeniem-Kodeks spółek handlowych (Ksh) i inne ustawy regulujące zasady funkcjonowania jednostek5
-Ustawa o rachunkowości
-Dyrektywa 2006/43/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r.
*nadzór publiczny w świetle dyrektywy
*system zapewnienia jakości pracy biegłych rewidentów w dyrektywie
*nowe obowiązki nałożone na firmy audytorskie i biegłych rewidentów przez dyrektywę
*wymogi dotyczące badania ustawowego jednostek zainteresowania publicznego
*zaawansowanie wprowadzania przepisów dyrektywy do polskiego systemu prawnego
-Normy wykonywania zawodu biegłego rewidenta
-Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej
-Międzynarodowe Wskazówki dotyczące Praktyki Rewizji Finansowej
(dwa zadania sytuacyjne)
2.Jednostka, której biegły rewident świadczy usługi i jej otoczenie-Jednostka, której biegły rewident świadczy usługi i jej otoczenie; przykłady interesariuszy (akcjonariusze, organy regulacyjne, pracownicy, związki zawodowe, pożyczkodawcy, władze skarbowe, inne organy państwowe)2
-Odpowiedzialność jednostki za przedmiot świadczonych usług i odpowiedzialność biegłego rewidenta za sposób:
*badania i przeglądów sprawozdań finansowych,
*wykonywania innych usług atestacyjnych niż badania i przeglądy sprawozdań finansowych,
*wykonywania usług pokrewnych
(dwa zadania sytuacyjne)
3.Komunikacja biegłego rewidenta z przedstawicielami nadzoru właścicielskiego-Definicja i zadania nadzoru właścicielskiego, obowiązek komunikacji z nadzorem właścicielskim i kwestie podlegające temu obowiązkowi, przykłady przedstawicieli nadzoru właścicielskiego i wzajemne zrozumienie pomiędzy audytorem a przedstawicielami nadzoru korporacyjnego, forma komunikacji, poufność, ramy czasowe komunikacji6
-Relacje audytora z jednostką, której świadczy usługi, w tym informowanie osób sprawujących nadzór nad jednostką o zagadnieniach badania
(zmiany wprowadzone przez MSRF 260 w porównaniu do poprzedniej wersji):
*w okresie przedumownym i w toku przygotowania wykonywania usługi,
*w związku z przeprowadzaniem badań zgodności i badań wiarygodności,
*przy wykonywaniu czynności końcowych usługi
(trzy zadania sytuacyjne)
4.Zasady etyki zawodowej biegłych rewidentów stosowane m. in. w związku z komunikacją biegłego rewidenta z przedstawicielami nadzoru właścicielskiego uchwalone przez IFAC-Zasady etyki zawodowej biegłych rewidentów uchwalone przez IFAC:2
-uczciwości zawodowej,
-obiektywizmu,
-poufności,
-kwalifikacji zawodowych,
-niezależności.
(dwa zadania sytuacyjne)
5.Sprawdzian wiadomości1
Łącznie godzin16

Literatura:

1. Kwasiborski A. - Relacje audytora z podmiotem badanym i jego otoczeniem. Publikacja przygotowywana przez KIBR.

2. Rudolf S., Stos D., Urbanek P. - Efektywny nadzór korporacyjny. Teoria i praktyka, PWE, Warszawa 2002.

3. Lis K., Sterniczuk H. - Nadzór korporacyjny, Oficyna Ekonomiczna, Warszawa 2005.

4. Jerzemowska M. - Nadzór korporacyjny, PWE, Warszawa 2001.

5. Kwasiborski A. - Procedury badania sprawozdań finansowych według międzynarodowych standardów rewizji finansowej - wybrane zagadnienia, KIBR, Warszawa 2007.

6. Fedak Z. - Metody i technika rewizji sprawozdań finansowych, SKwP- Zarząd Główny - Centralny Ośrodek Szkolenia Zawodowego, Warszawa 1998.

7. Podręcznik biegłego rewidenta, tomy 1 - 5, praca zbiorowa pod redakcją A. Kwasiborskiego, REWIKS Sp. z o.o.

8. Rewizja sprawozdań finansowych - praca zbiorowa pod red. D. Krzywdy, SKwP, Warszawa 2005.

9. Kwasiborski A. - Procedury badania sprawozdań finansowych według międzynarodowych standardów rewizji finansowej. Wybrane zagadnienia, KIBR, Warszawa 2007.

10. Sawicki K., Winiarska K. - Badanie sprawozdań finansowych w warunkach funkcjonowania audytu i kontroli wewnętrznej, KIBR, Warszawa 2006.

11. Kwasiborski A. - Normy wykonywania zawodu a inne usługi biegłego rewidenta, KIBR, Warszawa 2006.

12. Raportowanie według międzynarodowych standardów rewizji finansowej - praca zbiorowa KIBR, Warszawa 2005.

13. Kazirod A., Młynarczyk A. - Założenia koncepcyjne oraz odpowiedzialność biegłego rewidenta w świetle międzynarodowych standardów rewizji finansowej, KIBR, Warszawa 2004.

14. Normy wykonywania zawodu i etyka zawodowa a badanie sprawozdań finansowych. Zadania sytuacyjne - praca zbiorowa KIBR, Warszawa 2003.

Przepisy, normy i standardy:

1. Kodeks spółek handlowych z dnia 15 września 2000 r. z późniejszymi zmianami (Dz.U.00.94.1037)

2. Ustawa o rachunkowości z 29 września 2004 z późniejszymi zmianami (Dz.U.02.76.694)

3. Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej 2005 (wydanie zbiorcze obejmujące regulacje z zakresu rewizji finansowej, usług atestacyjnych i etyki), SKwP i KIBR, Warszawa 2005.

4. Normy wykonywania zawodu Biegłego Rewidenta Biuletyn KIBR nr 61/2005.

5. International Federation of Accountants' Ethics Committee Code of Ethics for Professional Accountants June 2005.

6. Dyrektywa 2006/43/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie ustawowych badań rocznych sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych, zmieniająca dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG oraz uchylająca dyrektywę Rady 84/253/EWG (Dz. U. L 157 z 9.6.2007).