Wysokość zryczałtowanych kosztów postępowania dyscyplinarnego.

Akty korporacyjne

Adwok.2014.11.22

Akt nieoceniany

Wersja od: 22 listopada 2014 r.

UCHWAŁA Nr 24/2014

NACZELNEJ RADY ADWOKACKIEJ

z dnia 22 listopada 2014 r.

w sprawie wysokości zryczałtowanych kosztów postępowania dyscyplinarnego

Na podstawie art. 58 pkt. 5b i art. 95 1 pkt. 3 ustawy Prawo o adwokaturze (tekst jednolity Dz.U.2014.635, zm. Dz.U.2014.993, oraz zmieniony ustawą z 7 listopada 2014 r. o zmianie ustawy - Prawo o adwokaturze oraz niektórych innych ustaw), Naczelna Rada Adwokacka, mając na względzie przeciętne koszty postępowania, określa wysokość zryczałtowanych kosztów postępowania dyscyplinarnego w sposób następujący:

§  1.

1. Opłata zryczałtowana w postępowaniu dyscyplinarnym wynosi:

1) w dochodzeniu dyscyplinarnym - od 1 000 do 3 000 zł;

2) w postępowaniu przed dziekanem, zakończonym udzieleniem upomnienia dziekańskiego -od 300 do 500 zł;

3) w postępowaniu przed sądem dyscyplinarnym dotyczącym odwołania od upomnienia dziekańskiego - od 500 do 1000 zł;

4) w postępowaniu przed sądem dyscyplinarnym lub Wyższym Sądem Dyscyplinarnym w pierwszej instancji - od 1 000 do 3 000 zł;

5) w postępowaniu przed Wyższym Sądem Dyscyplinarnym w drugiej instancji - od 1 000 do 3 000 zł.

2. Przy ustalaniu wysokości opłaty zryczałtowanej bierze się pod uwagę ilość i czasochłonność czynności procesowych, rozpraw i posiedzeń oraz rodzaj i stopień zawiłości sprawy.

§ 2. Przy wydawaniu orzeczenia łącznego wymierzone opłaty sumuje się.

§ 3. Jeżeli jednym orzeczeniem ukarano dwóch lub więcej obwinionych, opłatę zryczałtowaną ponosi każdy z nich z osobna.

§  4.

1. Jeżeli orzeczenie nie zawiera rozstrzygnięcia w przedmiocie opłaty zryczałtowanej, określa ją prezes sądu dyscyplinarnego albo prezes Wyższego Sądu Dyscyplinarnego.

2. Opłatę zryczałtowaną w postępowaniu zakończonym udzieleniem upomnienia dziekańskiego określa dziekan.

3. Od rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów przysługuje odwołanie. Odwołanie od postanowienia prezesa Wyższego Sądu Dyscyplinarnego rozpoznaje Wyższy Sąd Dyscyplinarny.

§  5.

1. Opłatę zryczałtowaną z tytułu dochodzenia dyscyplinarnego oraz opłatę zryczałtowaną w postępowaniu zakończonym udzieleniem upomnienia dziekańskiego pobiera się na rzecz izby adwokackiej, której rzecznik dyscyplinarny prowadził dochodzenie.

2. W postępowaniu przed sądem dyscyplinarnym opłatę zryczałtowaną pobiera się na rzecz izby adwokackiej, której sąd dyscyplinarny wydał w I instancji podlegające wykonaniu orzeczenie.

3. W sprawach, w których dochodzenie dyscyplinarne prowadzi Rzecznik Dyscyplinarny Naczelnej Rady Adwokackiej (Rzecznik Dyscyplinarny Adwokatury) oraz w postępowaniu przed Wyższym Sądem Dyscyplinarnym, opłatę zryczałtowaną pobiera się na rzecz Naczelnej Rady Adwokackiej.

4. W rozstrzygnięciu dotyczącym opłaty zryczałtowanej wskazuje się wysokość opłaty pobranej na rzecz właściwej izby adwokackiej albo Naczelnej Rady Adwokackiej.

§ 6. Wykonanie orzeczenia w zakresie opłaty zryczałtowanej należy do dziekana okręgowej rady adwokackiej, wskazanego w art. 95ł ust. la i lc ustawy Prawo o adwokaturze. Okręgowa rada adwokacka przekazuje pobraną opłatę odpowiednio na rzecz właściwej izby adwokackiej oraz Naczelnej Rady Adwokackiej.

§ 7. Tracą moc:

1) Uchwała nr 30/2008 Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 22 listopada 2008 r. dotycząca kosztów postępowań dyscyplinarnych.

2) Uchwała Nr 40/2009 Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 14 lipca 2009 r. "Instrukcja rozliczania kosztów postępowań dyscyplinarnych".

§ 8. Do postępowań dyscyplinarnych wszczętych przed dniem wejścia w życie uchwały i do tego czasu niezakończonych w kwestii kosztów postępowania stosuje się do ich zakończenia w danej instancji przepisy dotychczasowe.

§ 9. Uchwała wchodzi w życie w dniu wejścia w życie ustawy z 7 listopada 2014 r. o zmianie ustawy - Prawo o adwokaturze oraz niektórych innych ustaw.

UZASADNIENIE PROJEKTU UCHWAŁY

Dotychczasowy przebieg procesu legislacyjnego dotyczącego senackiego projektu ustawy zmieniającej ustawę Prawo o adwokaturze oraz ustawę o radcach prawnych, w szczególności uchwalenie ustawy przez Sejm w dniu 26 września 2014 r, upoważnia do twierdzenia, że wysoce prawdopodobne jest jej podpisanie przez Prezydenta RP oraz opublikowanie i wejście w życie jeszcze w bieżącym roku.

Ustawa zmieniająca przewiduje delegację ustawową skierowaną do Naczelnej Rady Adwokackiej i upoważniającą ją do wydania aktów prawa wewnętrznego (uchwał) dotyczących:

* ustalania liczby członków i zastępców członków Wyższego Sądu Dyscyplinarnego oraz sądów dyscyplinarnych (art. 1 pkt. 9 projektu ustawy dodający w art. 56 ustawy Prawo o adwokaturze pkt. 3 a);

* określenia zasad działania zastępców Rzecznika Dyscyplinarnego Adwokatury i zastępców rzeczników dyscyplinarnych oraz trybu i sposobu ich wyboru (art. 1 pkt. 10 projektu ustawy dodający w art. 58 ustawy Prawo o adwokaturze pkt. 5a);

* określenia wysokości zryczałtowanych kosztów postępowania dyscyplinarnego (art. 1 pkt. 10 projektu ustawy dodający w art. 58 ustawy Prawo o adwokaturze pkt. 5b).

Zasadnym wydaje się też twierdzenie, że konsekwencją zmiany ustawy w zakresie pozycji ustrojowej Rzecznika Dyscyplinarnego Adwokatury oraz rzeczników dyscyplinarnych izb adwokackich powinna być zmiana treści regulaminu działania rzeczników dyscyplinarnych (art. 58 pkt. 12i ustawy Prawo o adwokaturze).

Kwestia uchwalenia aktów prawa wewnętrznego dotyczących ustalania liczby członków i zastępców członków Wyższego Sądu Dyscyplinarnego oraz sądów dyscyplinarnych, określenia zasad działania zastępców Rzecznika Dyscyplinarnego Adwokatury i zastępców rzeczników dyscyplinarnych oraz trybu i sposobu ich wyboru, podobnie jak kwestia odpowiedniej zmiany regulaminu działania rzeczników dyscyplinarnych, nie mają charakteru nagłego wobec treści art. 3 i 4 ustawy zmieniającej, które przewidują, że do organów adwokatury, organów izb adwokackich i zespołów adwokackich, których kadencja trwa w dniu wejścia w życie ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe do momentu zakończenia kadencji, zaś do rzecznika dyscyplinarnego Naczelnej Rady Adwokackiej, rzeczników dyscyplinarnych oraz ich zastępców, pełniących swoje funkcje w dniu wejścia w życie ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe do momentu zakończenia trwających w tym dniu kadencji organów adwokatury, organów izb adwokackich, które ich wybrały lub wyznaczyły. Powyższe oznacza konieczność uchwalenia wskazanych wyżej aktów prawa wewnętrznego najpóźniej do końca 2015r, tak by przewidziane na rok 2016 zgromadzenia izb oraz krajowy zjazd adwokatury dokonywały wyboru sędziów sądów dyscyplinarnych, Wyższego Sądu Dyscyplinarnego, Rzecznika Dyscyplinarnego Adwokatury, rzeczników dyscyplinarnych izb oraz ich zastępców pod rządami nowych przepisów.

Kwestią pilną jest natomiast podjęcie przez Naczelną Radę Adwokacką uchwały w wykonaniu delegacji ustawowej przewidzianej w art. 1 pkt. 10 ustawy zmieniającej dodającym w art. 58 ustawy Prawo o adwokaturze pkt. 5b. Delegacja powyższa dotyczy określenia wysokości zryczałtowanych kosztów postępowania dyscyplinarnego. Jest konsekwencją przyjęcia w ustawie zmieniającej nowego brzmienia art. 951 ust. 1 i 3 ustawy Prawo o adwokaturze, zgodnie z którym koszty postępowania dyscyplinarnego mają charakter zryczałtowany zaś wysokość zryczałtowanych kosztów postępowania dyscyplinarnego określa, w drodze uchwały, Naczelna Rada Adwokacka, mając na względzie przeciętne koszty postępowania.

Z uwagi na brzmienie art. 5 ustawy zmieniającej ("Do postępowań dyscyplinarnych wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy i do tego czasu niezakończonych, stosuje się do ich zakończenia w danej instancji przepisy dotychczasowe"), pożądanym jest, by uchwała Naczelnej Rady Adwokackiej w sprawie wysokości zryczałtowanych kosztów postępowania dyscyplinarnego weszła w życie najpóźniej w dacie wejścia w życie ustawy zmieniającej. Oznacza to zasadność jej podjęcia pomiędzy datą ogłoszenia ustawy a datą jej wejścia w życie. Zauważyć należy, że ustawa zmieniająca przewiduje krótki, czternastodniowy okres vacatio legis.

Przedstawiony projekt uchwały NRA częściowo opiera się na rozwiązaniach przyjętych w § 49 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 lipca 1998 r. w sprawie postępowania dyscyplinarnego w stosunku do adwokatów i aplikantów adwokackich, które utraciło moc wobec uchylenia art. 95m ustawy Prawo o adwokaturze przez ustawę o zmianie ustawy Prawo o adwokaturze i niektórych innych ustaw z dnia 29 marca 2007 r. (Dz. U. Nr 80, poz. 540). W szczególności w ślad za Rozporządzeniem przyjęto, mimo odmiennej ich specyfikacji, maksymalną wysokość opłat zryczałtowanych (3.000 zł.). Tak ukształtowane opłaty odpowiadają przeciętnym kosztom postępowania dyscyplinarnego. Wydaje się także, że odniesienie wysokości opłat do zapisów Rozporządzenia uchwalonego w roku 1998 (wysokość opłat przyjętych w Rozporządzeniu nie była nowelizowana) zapobiegnie zarzutom o ustaleniu ich w nadmiernej wysokości.

W efekcie projekt uchwały przewiduje w ślad za przywołaną regulacją opłaty zryczałtowane w następującej wysokości (§ 1 pkt. 2, 3, 4 i 5 projektu uchwały):

* w postępowaniu przed dziekanem zakończonym udzieleniem upomnienia dziekańskiego -od 300 do 500 zł;

* w postępowaniu przed sądem dyscyplinarnym dotyczącym odwołania od upomnienia dziekańskiego - od 500 do 1000 zł;

* w sprawach rozpoznawanych przez sąd dyscyplinarny lub Wyższy Sąd Dyscyplinarny w pierwszej instancji - od 1 000 do 3 000 zł.

* w sprawach rozpoznawanych przez Wyższy Sąd Dyscyplinarny w drugiej instancji - od 1 000 do 3 000 zł.

Rozwiązaniem nowym jest przyjęcie, w § 1 pkt. 1 projektu uchwały, opłaty zryczałtowanej w dochodzeniu dyscyplinarnym w kwocie od 1.000 do 3.000 zł. Przyjęcie proponowanego rozwiązania pozwoli uniknąć sytuacji, w której nierzadko czasochłonne i kosztowne dochodzenie prowadzone przez rzecznika dyscyplinarnego nie znajdzie ekwiwalentnego rozstrzygnięcia w zakresie kosztów postępowania tylko z tego powodu, że zakończone zostanie skierowaniem wniosku o udzielenie upomnienia dziekańskiego, albo też sąd dyscyplinarny, wyrażając zgodę na dobrowolne poddanie się karze przez obwinionego, pobierze od niego opłatę ryczałtową przewidzianą za postępowanie w pierwszej instancji w dolnej jej wysokości.

Projekt uchwały reguluje nadto sposób orzekania w przedmiocie opłaty zryczałtowanej, jej pobierania oraz rozliczania pomiędzy właściwymi izbami adwokackimi oraz Naczelną Radą Adwokacką.

Brzmienie § 5 projektu uchwały wynika z możliwości prowadzenia dochodzenia oraz postępowania dyscyplinarnego przez rzecznika dyscyplinarnego oraz przed sądem dyscyplinarnym innej izby adwokackiej niż wskazana w art. 92 ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze. Sytuację taką przewidują przepisy art. 92 ust. 2 i 4 ustawy oraz § 8 pkt. 4 i § 18 pkt. 2 Regulaminu działania rzeczników dyscyplinarnych (uchwała nr 9/2008 NRA z dnia 28 marca 2008 r. z późn. zm.) Projekt przyjmuje w takiej sytuacji założenie, iż beneficjentem opłaty zryczałtowanej powinna być ta izba adwokacka, która koszty postępowania dyscyplinarnego faktycznie poniosła. Zasada ta dotyczy odpowiednio Naczelnej Rady Adwokackiej jako finansującej działalność Rzecznika Dyscyplinarnego NRA oraz Wyższego Sądu Dyscyplinarnego.

Brzmienie § 6 projektu uchwały determinowane jest wynikającym z treści przewidzianego przez art. 1 pkt. 33 ustawy zmieniającej art. 95ł ust. la, lb i lc ustawy Prawo o adwokaturze, przewidującego wyłączne uprawnienie dziekanów okręgowych rad adwokackich w zakresie wykonywania orzeczeń dyscyplinarnych, także w zakresie kary pieniężnej oraz kosztów postępowania.

Wykonanie przez Naczelną Radę Adwokacką delegacji ustawowej do ustalenia zryczałtowanej wysokości kosztów postępowania dyscyplinarnego determinuje konieczność utraty mocy obowiązującej Uchwały nr 30/2008 Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 22 listopada 2008 r. dotyczącej kosztów postępowań dyscyplinarnych oraz podjętej w jej wykonaniu Uchwały Nr 40/2009 Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 14 lipca 2009 r. "Instrukcja rozliczania kosztów postępowań dyscyplinarnych".

Materia regulowana dotychczas w uchwale Nr 40/2009 Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 14 lipca 2009 r. (ewentualny sposób wynagradzania sędziów dyscyplinarnych, rzeczników dyscyplinarnych i ich zastępców) winna zostać uregulowana w ramach wykonania uchwały Krajowego Zjazdu Adwokatury z dnia 23.11.2013 r, zobowiązującej Naczelną Radę Adwokacką do ustalenia jednolitych zasad wynagradzania członków organów adwokatury oraz organów izb adwokackich. Przygotowywany przez powołany do tego Zespół projekt uchwały uwzględniać winien w koniecznym zakresie rozwiązania przewidziane w projekcie ustawy zmieniającej ustawę Prawo o adwokaturze oraz ustawę o radcach prawnych w zakresie pozycji ustrojowej Rzecznika Dyscyplinarnego Adwokatury i rzeczników dyscyplinarnych izb adwokackich oraz ich zastępców.