Wprowadzenie "Polityki (zasad) rachunkowości w Polskiej Akademii Nauk".

Akty korporacyjne

PAN.2011.3.8

Akt nieoceniany

Wersja od: 8 marca 2011 r.

DECYZJA Nr 8

POLITYKA (ZASADY) RACHUNKOWOŚCI

z dnia 8 marca 2011 r.

w sprawie wprowadzenia "Polityki (zasad) rachunkowości w Polskiej Akademii Nauk"

Na podstawie przepisów art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j.: Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 z późn. Zm.) i szczególnych ustaleń zawartych w ustawie z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk (Dz. U. Nr 96, poz. 619), jak również wytycznych zawartych w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jednolity Dz. U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.) wprowadza się, jako obowiązującą od dnia 1 stycznia 2011 r. niniejszą "Politykę (zasady) rachunkowości w Polskiej Akademii Nauk".

1. Akademia, w obrocie gospodarczym funkcjonuje, jako jednostka statutowa z wyodrębnionymi oddziałami samobilansującymi - wyodrębnione organizacyjnie w strukturze Akademii - pomocnicze jednostki naukowe oraz inne jednostki organizacyjne, które dysponują środkami finansowymi przydzielonymi im przez Akademię oraz te, które uzyskują środki w wyniku prowadzonej przez nie działalności gospodarczej.

2. Następujące pomocnicze jednostki naukowe prowadzą obsługę finansowo-księgową i sporządzają bilans samodzielnie:

1) Biblioteka w Gdańsku

2) Biblioteka w Kórniku

3) Muzeum Ziemi w Warszawie

4) Archiwum w Warszawie

5) Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie

6) Dom Rencisty w Konstancinie

7) Zakład Antropologii we Wrocławiu

8) Zakład Biologii Antarktyki w Warszawie

9) Zakład Ichtiobiologii i Gospodarki Rybackiej w Gołyszu

10) Centrum Badań Ekologicznych w Dziekanowie Leśnym

11) Stacja Badawcza Rolnictwa Ekologicznego i Hodowli Zachowawczej Zwierząt w Popielnie

12) Ogród Botaniczny - Centrum Zachowania Różnorodności Biologicznej w Powsinie

3. Następujące inne jednostki prowadzą obsługę finansowo-księgową i sporządzają bilans samodzielnie:

1) Dom Pracy Twórczej w Wierzbie

2) Dom Zjazdów i Konferencji w Jabłonnie

3) Warszawska Drukarnia Naukowa w Warszawie

4) Zakład Działalności Pomocniczej w Warszawie

5) Zakład Doświadczalny Agrobiologii w Baranowie

6) Zakład Doświadczalny Gospodarki Stawowej w Gołyszu

7) Zakład Doświadczalny w Kórniku

4. Centralna ewidencja księgowa prowadzona jest w Polskiej Akademii Nauk dla:

- zagranicznych stacji naukowych

- Domu Pracy Twórczej w Mądralinie

- pozostałej działalności Akademii nie objętej zakresem działania funkcjonujących w jej strukturach innych wyodrębnionych jednostek.

5. Obsługę finansowo-księgową jednostek wymienionych w pkt. 1 i 2, związaną z gromadzeniem i rozdysponowaniem środków będących w dyspozycji jednostki oraz z gospodarowaniem mieniem jednostki prowadzi kierownik komórki wyodrębnionej w strukturze tej jednostki do prowadzenia spraw finansowo-księgowych, działający w oparciu o pełnomocnictwo Głównego Księgowego Akademii. Kierownik tej komórki w zakresie ewidencji księgowej i podatkowej, podlega bezpośrednio Głównemu Księgowemu Akademii.

6. Akademia stosuje w pełni zasady rachunkowości określone ustawą z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, w szczególności zasadę rzetelnego obrazu, zasadę ciągłości i kontynuacji, a także przepisy dotyczące prowadzenia ksiąg rachunkowych, dowodów księgowych i inwentaryzacji.

7. Dokumentacja opisująca Politykę (zasady) rachunkowości została opracowana według jednolitych zasad dla całej jednostki, tj. zarówno dla jednostki statutowej (Akademii), jak i oddziałów samobilansujących. Nie powinna mieć miejsca sytuacja, w której jednostka statutowa w inny sposób ujmuje w ewidencji bilansowej poszczególne operacje gospodarcze, niż jej oddział samobilansujący.

8. Zasady (polityka) rachunkowości podlega okresowym weryfikacjom w zależności od zmian wprowadzonych w ustawie o rachunkowości, ustawach podatkowych czy sposobie prezentacji danych. Zmiany te wymagają formy pisemnej wraz z określeniem daty, od której obowiązują.

9. Niniejsza Polityka rachunkowości przedstawia obowiązujące w Polskiej Akademii Nauk:

1) ogólne zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych,

2) metody wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego,

3) sposób prowadzenia ksiąg rachunkowych, w tym:

* Zakładowy Plan Kont ustalający wykaz kont księgi głównej, przyjęte zasady klasyfikacji zdarzeń, zasady prowadzenia kont ksiąg pomocniczych oraz ich powiązania z kontami księgi głównej,

* wykaz zbiorów danych tworzących księgi rachunkowe na informatycznych nośnikach danych,

* opis systemu informatycznego, zawierającego wykaz programów, procedur i funkcji,

4) system służący ochronie danych (w tym dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych i innych dokumentów stanowiących podstawę dokonanych w nich zapisów)

5) sporządzania, obiegu i kontroli dokumentów,

6) grupowania danych w księgach rachunkowych,

7) sporządzania sprawozdań finansowych,

8) przekazywania dokumentów i innych informacji do Akademii - jednostki statutowej.

10. Utworzenie nowego konta syntetycznego nie stanowi zmiany zasad (polityki) rachunkowości. Bieżąca aktualizacja kont syntetycznych, w tym również tworzenie nowych kont, nie wymaga osobnej decyzji.

11. Integralną częścią zarządzenia jest:

Załącznik Nr 1 - Zakładowy Plan Kont.

Załącznik Nr 2 - Instrukcja inwentaryzacji

Załącznik Nr 3 - Instrukcja obiegu dokumentów księgowych

Załącznik Nr 4 - Instrukcja kasowa

Załącznik Nr 5 Dokumentacja użytkownika systemu przetwarzania danych

12. Decyzja wchodzi w życie, zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o rachunkowości z dniem podjęcia z mocą od 1 stycznia 2011 roku.

Prezes¹

Polskiej Akademii Nauk

1.

OGÓLNE ZASADY PROWADZENIA KSIĄG RACHUNKOWYCH

1.1. Miejsce prowadzenia ksiąg rachunkowych

Księgi rachunkowe prowadzone są przez Akademię² w:

* siedzibie Akademii w Warszawie, Pałac Kultury i Nauki, Plac Defilad 1,

* oddziałach (zakładach) to znaczy w wyodrębnionych organizacyjnie pomocniczych jednostkach naukowych³ oraz innych jednostkach organizacyjnych⁴ Akademii położnych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz za granicą.

Aspekty rozważane przy podejmowaniu decyzji o prowadzeniu ksiąg w siedzibie Akademii lub w oddziałach to specyfika przedmiotu działalności, ilość dokumentów, sposób i czas przepływu informacji, wielkość zatrudnienia, możliwości finansowe podmiotu.

1.2. Określenie roku obrotowego i wchodzących w jego skład okresów sprawozdawczych

Okresem obrachunkowym dla Akademii jest rok kalendarzowy rozpoczynający się dnia 1 stycznia, kończący się 31 grudnia.

Księgi rachunkowe zamyka się na dzień kończący rok obrotowy.

W skład roku obrotowego wchodzą śródroczne okresy sprawozdawcze, którymi są kolejne miesiące kalendarzowe.

1.3. Technika prowadzenia ksiąg rachunkowych

Księgi rachunkowe prowadzone są przy użyciu komputera z wykorzystaniem systemu informatycznego wspomagającego ich prowadzenie.

Stosowany system komputerowy⁵ zabezpiecza powiązanie poszczególnych zbiorów stanowiących księgi rachunkowe w jedną całość odzwierciedlającą dziennik i księgę główną. Dziennik umożliwia uzgodnienie jego obrotów z obrotami zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej.

System finansowo-księgowy⁶ umożliwia Akademii sprawowanie kontroli nad księgami rachunkowymi oraz dokonywanymi w nich zapisami również w przypadku, gdy prowadzone są przez oddział, pomocniczą jednostkę naukową lub inną jednostkę organizacyjną.

Ewidencja księgowa na kontach księgi głównej spełnia następujące zasady:

a) zasadę podwójnego zapisu,

b) systematycznego i chronologicznego prowadzenia ewidencji na kontach księgi głównej,

c) odnośnie zapisów w dzienniku: zapewnienie chronologicznego ujęcia zdarzeń, kolejną numerację, ciągłość liczenia sum zapisów i umożliwienie jednoznacznego powiązania ze sprawdzonymi i zatwierdzonymi dowodami księgowymi.

Szczegóły dotyczące systemu przetwarzania danych, wykazu zbiorów danych tworzących księgi rachunkowe na komputerowych nośnikach danych, zasady przechowywania i archiwizowania zawarto w dokumentacji użytkownika, która również określa wersję oprogramowania. Dokumentacja użytkownika stanowi Załącznik do niniejszych zasad.

Księgi rachunkowe Akademii obejmują zbiory zapisów księgowych, obrotów (sum zapisów) i sald, które tworzą:

- dziennik;

- księgę główną;

- księgi pomocnicze;

- zestawienia: obrotów i sald kont księgi głównej oraz sald kont ksiąg pomocniczych;

- wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz).

Konta ksiąg pomocniczych (analityka) zawierają zapisy będące uszczegółowieniem i uzupełnieniem zapisów kont księgi głównej. Prowadzi sieje w ujęciu systematycznym, jako wyodrębniony system ksiąg, kartotek (zbiorów kont), komputerowych zbiorów danych uzgodniony z saldami i zapisami na kontach księgi głównej. Konta analityczne tworzy się w miarę potrzeb stosując system dziesiętny. Prowadzona bieżąca aktualizacja kont analitycznych i syntetycznych nie wymaga odrębnego zarządzenia.

Konta ksiąg pomocniczych prowadzi się dla:

- środków trwałych,

- wartości niematerialnych i prawnych,

- środków trwałych w budowie,

- inwestycji,

- zapasów,

- rozrachunków z odbiorcami i dostawcami,

- rozrachunków publicznoprawnych,

- rozrachunków z pracownikami,

- pozostałych rozrachunków,

- operacji sprzedaży,

- kosztów,

- odpisów amortyzacyjnych i umorzeniowych,

- ewidencji szczegółowej dla potrzeb VAT,

- innych istotnych dla jednostki składników aktywów i pasywów.

W ramach przyjętych zasad rachunkowości nie stosuje się uproszczeń określonych w art. 4 ust. 4 ustawy o rachunkowości.

W przypadku uzasadnionego braku możliwości uzyskania zewnętrznych obcych dowodów źródłowych stosuje się dowód zastępczy w postaci dokumentu poświadczającego przyjęcie dostawy lub wykonanie usługi, wystawionego przez uprawnioną osobę, sprawdzonego i podpisanego przez kierownika właściwego działu oraz zaakceptowanego przez dyrektora.

Dowody zastępcze mają zastosowanie w przypadku na przykład:

* kosztów związanych z przyjmowaniem kontrahentów,

* kosztów związanych z konsumpcją w trakcie podróży,

* ryczałtu z tytułu korzystania z prywatnych samochodów w celach służbowych.

Dowód zastępczy powinien posiadać:

* datę dokonania operacji gospodarczej,

* miejsce i datę wystawienia dowodu,

* przedmiot, cenę i wartość dokonanego zakupu,

* nazwisko, imię i podpis osoby uczestniczącej bezpośrednio w transakcji,

* określenie osoby zlecającej zakup i jego przeznaczenie.

Przy dokonaniu wyboru zasad i metod oraz sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych spośród dopuszczonych ustawą, dostosowując je do potrzeb Akademii, zachowano:

* zasadę rzetelnego obrazu wynikającą z zapisów (art. 4 ust. 1 UoR),

* zasadę przewagi treści nad formą prawną (art. 4 ust. 2 UoR),

* zasadę ciągłości (art. 5 ust. 1 UoR),

* zasadę kontynuacji działalności (art. 5 ust. 2 UoR),

* zasadę współmierności - memoriału (art. 6 ust. 1 UoR),

* zasadę kosztu historycznego uwzględniając zasadę ostrożnej wyceny i zakazu kompensat (art. 7 UoR),

* zasadę kompletności (art. 20 ust. 1 UoR).

W sprawach nieuregulowanych przepisami ustawy o rachunkowości oraz nieokreślonych w niniejszym zarządzeniu stosuje się krajowe standardy rachunkowości, a w przypadku ich braku - Międzynarodowe Standardy Rachunkowości.

1.4. Zasady rozliczania kosztów i przychodów

Zgodnie z art. 78 ust. 2 i 3 ww. ustawy o Polskiej Akademii Nauk działalność Akademii jest finansowana ze środków pochodzących z budżetu państwa i z innych źródeł.

Środki pochodzące z budżetu państwa, są klasyfikowane w dziale "Nauka" i ujmowane w wyodrębnionej części budżetu państwa - "Polska Akademia Nauk", której dysponentem jest minister właściwy do spraw nauki - Prezes Akademii wykonuje zadania i kompetencje dysponowania budżetem Akademii. Zasady gospodarowania tymi środkami regulują przepisy Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 20 grudnia 2010 r. w sprawie szczegółowego trybu finansowania i gospodarki finansowej Polskiej Akademii Nauk i jej instytutów naukowych (Dz. U. z 2010 r. Nr 254 poz. 1707) oraz wewnętrzne procedury.

Przychodami Akademii są:

* środki finansowe przekazywane przez ministra właściwego do spraw nauki ze środków ujętych w części budżetu państwa "Polska Akademia Nauk", jeżeli działalność ta nie jest finansowana ze środków finansowych ujętych w części budżetu państwa "Nauka":

1) dotacja podmiotowa⁷ na pokrycie kosztów bieżącej działalności Akademii, obejmująca:

a) działalność organów i korporacji uczonych Akademii, w tym diety oraz zwrot kosztów podróży oraz zakwaterowania na warunkach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 775 § 2 Kodeksu pracy, przysługujące osobom działającym i uczestniczącym w pracach organów oraz korporacji uczonych Akademii,

b) współpracę naukową z zagranicą realizowaną w ramach umów i porozumień podpisanych przez Akademię, w tym składki do organizacji międzynarodowych,

c) działalność Kancelarii Akademii, pomocniczych jednostek naukowych i innych jednostek organizacyjnych działających w strukturze Akademii,

d) działalność instytutów międzynarodowych w części obejmującej bieżącą eksploatację budynków stanowiących siedzibę tych instytutów oraz koszty utrzymania, administracji i obsługi technicznej, jeżeli umowy międzynarodowe albo porozumienia z zagranicznymi instytucjami lub organizacjami naukowymi nie stanowią inaczej, d) działalność upowszechniającą naukę;

Dotacja ta może obejmować również nagrody naukowe określone w statucie Akademii, a także koszty audytów prowadzonych w Akademii oraz zlecanych przez Prezesa Akademii do przeprowadzenia w jednostce naukowej lub innej jednostce organizacyjnej Akademii.

2) dotacja celowa na zadania w zakresie kształcenia na studiach doktoranckich, studiach podyplomowych i w innych formach;

3) dotacja celowa na finansowanie inwestycji realizowanych przez Kancelarię Akademii, pomocnicze jednostki naukowe i inne jednostki organizacyjne działające w strukturze Akademii;

4) dotacja celowa na wkład własny w programach realizowanych przez Akademię, z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegających zwrotowi środków pochodzących ze źródeł zagranicznych, w tym z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA);

* a także:

5) środki pozyskane przez Akademię zgodnie z odrębnymi przepisami z funduszy strukturalnych lub z niepodlegających zwrotowi środków pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), programów ramowych Unii Europejskiej oraz innych źródeł zagranicznych;

6) przychody z działalności gospodarczej;

7) przychody ze sprzedaży, użytkowania rzeczy i praw majątkowych Akademii;

8) darowizny, spadki i zapisy;

9) środki finansowe pochodzące z innych źródeł.

Przychodami Akademii mogą być również dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie przekształceń lub restrukturyzacji pomocniczych jednostek naukowych oraz innych jednostek organizacyjnych działających w strukturze Akademii.

Przychody Akademia przeznacza na realizację zadań statutowych, w szczególności na rozwój nauki, w tym na promowanie nowatorskich badań, dofinansowywanie inwestycji wspomagających działalność naukową, promowanie rozwoju młodych naukowców przez przyznawanie stypendiów naukowych przez Prezesa Akademii, a także na koszty utrzymania mienia Akademii, w tym remonty, przebudowy lub rozbudowy i inne inwestycje, oraz finansowanie zobowiązań publicznoprawnych i cywilnoprawnych. Środki te, niewydatkowane w danym roku, przechodzą na rok następny.

Metodą kalkulacji stosowaną do rozliczania kosztów zarządu jest metoda kluczy podziałowych - rozliczanie kosztów zarządu w stosunku do możliwie stałej i dużej podstawy, dzięki czemu narzut tych kosztów jest niewrażliwy na doraźne wahania tej podstawy.

Najczęściej stosowanymi w praktyce kluczami rozliczeniowymi kosztów zarządu są:

a. robocizna bezpośrednia,

b. koszty przerobu,

c. koszt wytworzenia,

d. przychody ze sprzedaży.

Kalkulacja narzutu kosztów zarządu:

Współczynnik narzutu		Koszty zarządu
kosztów zarządu	=	Liczba jednostek klucza
		rozliczeniowego

Stosowane rozwiązania muszą zostać sformułowane na piśmie w postaci decyzji kierownika jednostki, potwierdzającej przyjęcie go do stosowania.

1.5. Ewidencja dla celów ustalenia dochodu do opodatkowania

Podstawowa działalność Akademii określona ustawą z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk podlega zwolnieniu z podatku dochodowego, na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. W Akademii opodatkowane są jedynie dochody wydatkowane na inne cele niż na cele statutowe

Wydatkowanie dochodów na inne cele niż cele statutowe generuje zobowiązanie podatkowe, nawet wówczas, gdy w bieżącym okresie zostanie poniesiona strata podatkowa lub wykazany zerowy dochód.

W celu prawidłowego ustalania podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych w planie kont Akademii zostały wyróżnione konta analityczne grupujące koszty działalności podstawowej, koszty finansowe oraz pozostałe koszty operacyjne niestanowiące kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym z jednej strony oraz grupujące przychody finansowe i pozostałe przychody operacyjne niestanowiące przychodów lub zwolnione z opodatkowania z drugiej strony.

2.

OBOWIĄZUJĄCE METODY WYCENY AKTYWÓW I PASYWÓW ORAZ USTALANIA WYNIKU FINANSOWEGO

Metody wyceny aktywów i pasywów (art. 10 ust. 1 pkt. 2 UoR) ustala się przyjmując założenie, że Akademia będzie kontynuowała działalność w dającej się przewidzieć przyszłości, w niezmienionym istotnie zakresie, bez postawienia jej w stan upadłości lub likwidacji

2.1. Obowiązujące zasady wyceny aktywów i pasywów

Zasady ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych

Środki trwałe to - stosownie do art. 3 ust. 1 pkt. 15 ustawy o rachunkowości - rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby Akademii lub jej jednostek organizacyjnych. Zalicza się do nich w szczególności:

- nieruchomości - w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,

- maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,

- ulepszenia w obcych środkach trwałych, i inwentarz żywy.

- inne przedmioty.

Kompletny i zdatny do użytku środek trwały to taki, który jest na tyle sprawny technicznie, że może być wykorzystywany w prowadzonej przez jednostkę działalności.

Kwalifikując poszczególne rzeczowe składniki majątku do środków trwałych, należy uwzględnić, niezależnie od kryteriów określonych ustawą o rachunkowości, także zasadę istotności, określoną w art. 8 ust. 1 tej ustawy. Oznacza to, że przedmioty o niskiej jednostkowej wartości, spełniające kryteria wymagane ustawą dla środków trwałych mogą, lecz nie muszą być zaliczone do środków trwałych.

Środki trwałe kontrolowane przez Akademię, o wartości początkowej nieprzekraczającej o

3.500 zł⁸, zaliczane są do środków trwałych niskocennych.

Składniki majątku o przewidywanym okresie użytkowania dłuższym niż rok i o wartości początkowej niższej niż dolna wartość środków trwałych niskocennych zalicza się do kosztów materiałów.

Dla niskocennych składników majątku, które ze względu na niską wartość nie zostały zaliczone do środków trwałych, wskazane jest prowadzić pozabilansową ewidencję ilościową w sposób zapewniający identyfikację poszczególnych przedmiotów, miejsc ich używania oraz osób odpowiedzialnych za ich stan. Prowadzenie takiej pozabilansowej ewidencji pozwoli na sprawowanie kontroli nad niskocenną grupą składników.

Nie stanowią środków trwałych nieruchomości, które nie są użytkowane dla realizacji zadań statutowych, lecz zostały nabyte lub wytworzone w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych wynikających z przyrostu ich wartości, uzyskania z nich przychodów lub innych pożytków.

Środki trwałe w budowie to - zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt. 16 ustawy o rachunkowości -zaliczane do aktywów trwałych środki trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulepszenia już istniejącego środka trwałego. Przez środki trwałe w budowie rozumie się, więc wydatki poniesione na budowę lub zakup i montaż nowych lub ulepszenie już istniejących środków trwałych, tak długo jak czynności te nie zostały zakończone.

Każdy środek trwały Klasyfikacji środka trwałego (z wyjątkiem środków trwałych niskocennych) dokonuje się w oparciu o Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2010 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT) - Dz. U. z 2010 r. nr 242, poz. 1622.

Klasyfikacja środków trwałych (KŚT) jest usystematyzowanym zbiorem obiektów majątku trwałego, służącym m.in. do celów ewidencyjnych, ustalania stawek odpisów amortyzacyjnych oraz badań statystycznych. Obejmuje ona 10 jednocyfrowych grup środków trwałych. Następnie grupy te dzielą się na podgrupy (symbole dwucyfrowe), a te z kolei - na rodzaje (symbole trzycyfrowe).

W KŚT za podstawową jednostkę ewidencji przyjmuje się pojedynczy element majątku trwałego, spełniający określone funkcje w procesie wytwarzania wyrobów i świadczenia usług. Może być nim przykładowo budynek, maszyna, pojazd mechaniczny, itp. Dopuszcza się w ewidencji przyjęcie za pojedynczy obiekt tzw. obiektu zbiorczego, którym może być np. zespół przewodów rurociągowych lub zespół latarni jednego typu użytkowanych na terenie zakładu, ulicy, osiedla, zespoły komputerowe, itp.

Za wartości niematerialne i prawne uznaje się nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych, prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone do używania na potrzeby jednostki, a w szczególności:

- autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje,

- prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,

- know-how, który oznacza równowartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej, organizacyjnej

- nabyte na potrzeby jednostek organizacyjnych Akademii licencje do programów komputerowych

Wartości niematerialne i prawne umarzane są zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Wartości niematerialne i prawne o wartości początkowej nieprzekraczającej kwoty określonej w przepisach podatkowych, jako dolna kwota, od której składniki majątku zalicza się do wartości niematerialnych i prawnych⁹, umarzane są w miesiącu przekazania do użytkowania.

Wartość początkowa środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej to:

* w przypadku nabycia w drodze kupna - kwota należna sprzedającemu, powiększona o koszty związane z zakupem, naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania (w tym koszty transportu, załadunku, wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, opłaty notarialne, skarbowe, odsetki, prowizje, różnice kursowe, cło, akcyzę itp.), pomniejszona o podatek od towarów i usług podlegający zwrotowi na podstawie odrębnych przepisów;

* w przypadku wytworzenia we własnym zakresie jest to koszt wytworzenia, za który uważa się wartość zużytych składników rzeczowych i usług obcych, kosztów wynagrodzeń za pracę wraz z narzutami i inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych. Do kosztu wytworzenia nie zalicza się kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży, pozostałych kosztów operacyjnych i finansowych oraz kosztów nadmiernych braków, nadmiernego zużycia robocizny i innych zasobów w trakcie budowy, montażu lub ulepszenia środków trwałych i dostosowania do używania;

* w razie nabycia w drodze spadku lub darowizny lub w inny nieodpłatny sposób wartość początkową środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej stanowi cena sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu z dnia nabycia, chyba, że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości. Za cenę rynkową uważa się cenę stosowaną w danej miejscowości w obrocie składnikami tego samego rodzaju, gatunku z uwzględnieniem ich stanu technicznego i stopnia zużycia.

W przypadku trudności w ustaleniu kosztu wytworzenia środka trwałego jego wartość początkową ustala biegły rzeczoznawca z uwzględnieniem cen rynkowych z dnia przekazania składnika do użytkowania.

Podstawowym narzędziem ewidencyjnym środków trwałych jest "Księga inwentarzowa środków trwałych" z podziałem na grupy środków trwałych.

"Księga inwentarzowa środków trwałych" obejmuje m.in. następujące pozycje:

- numer inwentarzowy odrębny dla każdego obiektu,

- datę przyjęcia na stan, numer dowodu, rodzaj dowodu,

- rok budowy (nabycia),

- nazwę środka trwałego,

- symbol klasyfikacji rodzajowej środka trwałego,

- wartość początkową,

- zmiany wartości następujące w okresie użytkowania,

- roczną stopę amortyzacji,

- roczną i miesięczną kwotę amortyzacji,

- umorzenie dotychczasowe,

- wartość netto,

- datę wycofania z użytkowania i numer dowodu,

- inne dane (wydział, stanowisko kosztów itp.).

Podstawowym narzędziem ewidencyjnym wartości niematerialnych i prawnych jest "Księga wartości niematerialnych i prawnych".

"Księga wartości niematerialnych i prawnych" obejmuje następujące pozycje:

- numer inwentarzowy,

- nazwę,

- datę zakupu lub wytworzenia,

- datę księgowania i numer dowodu nabycia,

- datę oddania do użytku,

- wartość początkową,

- roczną stopę amortyzacji,

- wartość amortyzacji rocznej, miesięcznej i od początku użytkowania,

- wartość netto,

- datę pełnego umorzenia,

- datę i numer dowodu wycofania z ewidencji,

- inne dane (dział, stanowisko kosztów itp.).

Umorzenie

Środki trwałe o wartości powyżej wartości granicznej określonej w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych podlegają amortyzacji, począwszy od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu przekazania ich do użytkowania do końca miesiąca, w

którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór.

Odpisów amortyzacyjnych od ujawnionych środków trwałych nieobjętych dotychczasową ewidencją dokonuje się od miesiąca następującego po miesiącu wprowadzenia ich do ewidencji.

Środki trwałe niskocenne umarzane są w 100% w miesiącu przekazania do użytkowania.

Podstawę dokonywania odpisów amortyzacyjnych (umorzeniowych) środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych stanowi aktualny plan amortyzacji sporządzany na pierwszy dzień każdego roku obrotowego, określający stawki i kwoty rocznych odpisów poszczególnych środków trwałych.

Plan amortyzacji zawiera m.in.:

* numer inwentarzowy,

* symbol klasyfikacji rodzajowej,

* nazwę obiektu,

* datę przyjęcia do użytkowania,

* wartość początkową,

* metodę amortyzacji,

* stopę rocznej amortyzacji,

* roczną i miesięczną kwotę odpisów.

Kwoty rocznych odpisów amortyzacyjnych (umorzeniowych) ustala się metodą liniową drogą systematycznego rozłożenia wartości początkowej danego środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej na przewidywane lata jego użytkowania, proporcjonalnie do upływu czasu w równych ratach,

W przypadku środków trwałych, na których wartość ma wpływ szybki postęp techniczno-ekonomiczny, stawki amortyzacji są podwyższane stosownie do limitów określonych w przepisach podatkowych.

Poprawność przyjętych do planu amortyzacji okresów używania i innych danych jest przez Akademię okresowo weryfikowana. Ustalone drogą weryfikacji nowe stawki amortyzacyjne stosuje się w następnym roku obrotowym.

W razie zmiany techniki użytkowania, przeznaczenia do likwidacji, wycofania z używania lub innych przyczyn powodujących trwałą utratę gospodarczej przydatności środka trwałego dokonuje się, w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych, odpowiednich, nieplanowych odpisów amortyzacyjnych.

Wartości niematerialne i prawne o wartości początkowej nieprzekraczającej kwoty określonej w przepisach podatkowych, jako dolna kwota, od której składniki majątku zalicza się do wartości niematerialnych i prawnych, odpisuje się jednorazowo w koszty.

Wartości niematerialne i prawne amortyzuje się przy uwzględnieniu minimalnych długości okresów amortyzacji określanych w przepisach podatkowych.

Odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych i wartości niematerialnych prawnych używanych sezonowo dokonuje się tylko za okres ich wykorzystania.

Wycena środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych

Środki trwale i wartości niematerialne i prawne wycenia się według cen nabycia lub kosztów wytworzenia, lub wartości przeszacowanej (po aktualizacji wyceny) pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne, a także o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. Środki trwale i wartości niematerialne i prawne umarza się metodami określonymi w punkcie poprzedzającym.

Aktualizację wyceny wartości początkowej środków trwałych przeprowadza się zgodnie z art. 15 ust. 5 ustawy o PDOP10, gdy wskaźnik wzrostu cen nakładów inwestycyjnych, ogłaszany przez Prezesa GUS, w okresie trzech kwartałów w roku poprzedzającym rok podatkowy w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego, przekroczy 10%. Tryb i terminy aktualizacji wyceny środków trwałych określa właściwy minister do spraw finansów publicznych w drodze rozporządzenia. Przeprowadza się je metodą szczegółową w drodze przeliczenia, wykazanej w ewidencji księgowej wartości początkowej poszczególnych środków trwałych wskaźnikami przeliczeniowymi publikowanymi przez Główny Urząd Statystyczny, uwzględniającymi relacje poziomu cen środków trwałych wykazanych w ewidencji księgowej i poziomu cen przyjętego za podstawę przeliczenia.

Wartość umorzenia środka trwałego po aktualizacji ustala się w takiej proporcji do zaktualizowanej wartości początkowej, w jakiej pozostawało umorzenie do wartości początkowej przed aktualizacją - jeżeli wynika to z rozporządzenia Ministra Finansów określającego zasady i tryb aktualizacji wyceny środków trwałych.

Wyniki aktualizacji wartości początkowej środków trwałych wprowadza się do ewidencji księgowej pod datą jej przeprowadzenia w korespondencji kontem 805 - "Fundusz z aktualizacji wyceny".

Wycena pozostałych aktywów i pasywów

Środki trwałe w budowie wycenia się w wysokości ogółu kosztów pozostających w bezpośrednim związku z ich nabyciem lub wytworzeniem pomniejszonych o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości.

Wartość środków trwałych w budowie zwiększają ujemne różnice kursowe oraz odsetki od kredytów za okres budowy środka trwałego, zaś zmniejszają odpisy z tytułu trwałej utraty jego wartości.

Nieruchomości ewidencjonuje się i wycenia według zasad obowiązujących dla środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, czyli według ceny nabycia lub kosztów wytworzenia, lub wartości przeszacowanej, pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne oraz odpisy z tytułu trwałej utraty wartości,

Wartości niematerialne i prawne zaliczane do inwestycji ewidencjonuje się i wycenia według zasad obowiązujących dla środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, czyli według ceny nabycia lub kosztów wytworzenia, lub wartości przeszacowanej, pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne oraz odpisy z tytułu trwałej utraty wartości,

Udziały w jednostkach podporządkowanych zaliczane do aktywów trwałych wycenia się metodą praw własności.

Udziały w jednostkach podporządkowanych niezaliczane do aktywów trwałych wycenia się według wartości godziwej.

Udziały (akcje) w innych jednostkach oraz inne inwestycje zaliczone do aktywów trwałych wycenia się według cen nabycia pomniejszonych o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości.

Zapasy materiałów, towarów, produktów gotowych, półproduktów i produktów w toku wycenia się według cen nabycia lub kosztów wytworzenia nie wyższych od ich cen sprzedaży netto na dzień bilansowy.

Przyjęcie materiałów do magazynu następuje według rzeczywistych cen zakupu.

Rozchód materiałów z magazynu w przypadku prowadzenia ewidencji według cen rzeczywistych wycenia się metodą szczegółowej identyfikacji.

Przyjęcie towarów do magazynu następuje według rzeczywistych cen zakupu. Rozchód towarów z magazynu w przypadku prowadzenia ewidencji według cen rzeczywistych wycenia się metodą szczegółowej identyfikacji.

Przyjęcie produktów gotowych z produkcji do magazynu następuje według rzeczywistego kosztu wytworzenia.

Rozchód produktów gotowych z magazynu w przypadku prowadzenia ewidencji według rzeczywistego kosztu wytworzenia wycenia się metodą szczegółowej identyfikacji.

W odniesieniu do zapasów materiałów Akademia prowadzi ewidencję ilościowo-wartościową, w sposób umożliwiający ustalenie w poszczególnych magazynach:

1) obrotów materiałowych,

2) stanu zapasów na koniec każdego miesiąca.

Inwestycje krótkoterminowe wycenia się według niższej z dwóch wartości: ceny nabycia lub wartości rynkowej. Inwestycje krótkoterminowe, dla których nie istnieje aktywny rynek, wycenia się w wartości godziwej.

Należności wycenia się w kwocie wymagającej zapłaty, z zachowaniem zasady ostrożności, czyli po uwzględnieniu odpisów aktualizujących ich wartość.

Zobowiązania wycenia się w kwocie wymagającej zapłaty, czyli do kwoty głównej zobowiązań dolicza się odsetki wynikające z otrzymanych od kontrahentów not odsetkowych.

Zobowiązania finansowe, których uregulowanie zgodnie z umową następuje drogą wydania aktywów finansowych innych niż środki pieniężne lub wymiany na instrumenty finansowe, wycenia się według wartości godziwej.

Środki pieniężne w kasie i na rachunkach bankowych wycenia się według wartości nominalnej.

Rezerwy na straty i zobowiązania wycenia się w uzasadnionej, wiarygodnie oszacowanej wartości.

Rezerwy tworzone są na:

* pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa - przyszłe straty lub zobowiązania, których kwotę można w sposób wiarygodny oszacować, a w szczególności na stratę z tytułu udzielonych gwarancji, poręczeń, operacji kredytowych lub skutków toczącego się postępowania sądowego;

* przyszłe zobowiązania spowodowane restrukturyzacją, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów jednostka jest zobowiązana do jej przeprowadzenia lub zawarto w tej sprawie wiążące umowy, a plany restrukturyzacji pozwalają w sposób wiarygodny oszacować wartość tych przyszłych zobowiązań.

Rezerwy są tworzone w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych, kosztów finansowych lub strat nadzwyczajnych, w zależności od okoliczności, z których strata wynika.

Rezerwę zmniejsza powstanie straty lub zobowiązania, na które została utworzona, zaś niewykorzystane rezerwy (z uwagi na ustanie lub zmniejszenie ryzyka strat, na które zostały utworzone) rozwiązuje się na dobro kont pozostałych przychodów operacyjnych, przychodów finansowych lub zysków nadzwyczajnych.

Udziały (akcje) własne wycenia się według cen nabycia.

Kapitały oraz pozostałe aktywa i pasywa wycenia się według wartości nominalnej.

WYCENA AKTYWÓW I PASYWÓW WYRAŻONYCH W WALUTACH OBCYCH

Na dzień bilansowy:

Figurujące w księgach rachunkowych na dzień bilansowy, wyrażone w walutach obcych aktywa wycenia się o obowiązującym na ten dzień średnim kursie ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski.

Wyrażone w walutach obcych pasywa wycenia się po obowiązującym na ten dzień średnim kursie ustalonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski.

W ciągu roku obrotowego:

Wycena pozycji bilansowych wyrażonych w walutach obcych następuje według przepisów określonych w art. 9b ust. 1 pkt. 1¹¹ oraz art. 15a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych

1) faktycznie zastosowanym w tym dniu, wynikającym z charakteru operacji - w przypadku sprzedaży lub kupna walut oraz zapłaty należności lub zobowiązań,

2) pozostałe operacje wycenia się według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na dzień przeprowadzenia operacji.

Tabela 1 - Kursy jakie powinny być stosowane w ciągu roku do wyceny określonych operacji gospodarczych wyrażonych w walutach obcych.

Rodzaj operacji	Kurs waluty stosowany do wyceny
Rachunek walutowy
Wpływ należności z tytułu sprzedaży na rachunek walutowy	-	kurs kupna banku, w którym jednostka posiada rachunek walutowy lub
	-	kurs średni ogłoszony dla danej waluty przez NBP z dnia poprzedzającego dzień jej wpływu na konto
Wpływ waluty zakupionej w banku	-	kurs sprzedaży banku z usług którego korzysta jednostka
Wpływ waluty zakupionej w kantorze	-	kurs kantorowy

Rodzaj operacji	Kurs waluty stosowany do wyceny
Rachunek walutowy
Zapłata zobowiązania z tytułu zakupu towarów lub usług (wypływ waluty)	-	kurs sprzedaży banku, w którym jednostka posiada rachunek walutowy, lub
	-	kurs średni ogłoszony dla danej waluty przez NBP z dnia poprzedzającego dzień jej wypływu z konta
Odsprzedaż waluty bankowi	-	kurs kupna banku

Pozostałe operacje
Powstanie należności:	-	kurs średni ogłoszony dla danej waluty
a) wykonanie usług na rzecz kontrahenta zagranicznego		przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień
b) eksport towarów
c) wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
Powstanie zobowiązania:
a) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
b) import towarów

Od 1 stycznia 2011 r. wszelkie wyrażone w walutach obcych przychody pracowników - osób fizycznych (bez względu na ich źródło - m.in. w przypadku osób pracujących za granicą), koszty uzyskania tych przychodów, kwoty uprawniające do odliczenia od dochodu, podstawy obliczenia podatku lub obniżenia podatku, wydatki oraz podatek - należy przeliczać na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu lub odpowiednio dzień poniesienia kosztu, wydatku lub zapłaty podatku (art. 11a ustawy o PDOF).

Zasady wyceny zobowiązań warunkowych

Zobowiązanie warunkowe jest możliwym zobowiązaniem, które powstaje na skutek zdarzeń przeszłych i którego istnienie zostanie potwierdzone dopiero w przyszłości w momencie wystąpienia niepewnych zdarzeń (nad którymi jednostka nie ma pełnej kontroli). Zobowiązaniem warunkowym może być również obecne zobowiązanie jednostki, które powstaje na skutek przeszłych zdarzeń i którego nie można wycenić wystarczająco wiarygodnie lub nie jest prawdopodobne, aby wypełnienie tego zobowiązania spowodowało wypływ środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne. W zawiązku z tym zobowiązanie takie nie jest prezentowane w bilansie, ale jest opisywane w dodatkowych informacjach i objaśnieniach do sprawozdania finansowego.

Przykłady zobowiązań warunkowych

* udzielone gwarancje, poręczenia,

* zawarte, a niewykonane umowy,

* nieuznane przez jednostkę roszczenia skierowane przez kontrahentów na drogę postępowania spornego (sądowego) z tytułu np. reklamacji lub dochodzonych kar i odszkodowań umownych oraz odsetek za zwłokę.

Zobowiązanie warunkowe wycenia się w wartości udzielonych gwarancji, poręczeń lub w inny sposób wiarygodnie oszacowanej wartości.

Rezerwy i aktywa z tytułu podatku dochodowego

Podstawowa działalność Akademii określona ustawą o Polskiej Akademii Nauk podlega zwolnieniu z podatku dochodowego, na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. W Akademii opodatkowane są jedynie dochody wydatkowane na inne cele niż na cele statutowe.

Wydatkowanie dochodów na inne cele niż cele statutowe generuje zobowiązanie podatkowe, nawet wówczas, gdy w bieżącym okresie zostanie poniesiona strata podatkowa lub wykazany zerowy dochód.

Rozliczenia międzyokresowe przychodów

Rozliczenia międzyokresowe przychodów, to stan na dzień bilansowy wartości nominalnej przychodów (d!ugo- i krótkoterminowych), których realizacja następuje w okresach przyszłych. Do rozliczeń międzyokresowych przychodów zalicza się między innymi:

* równowartość otrzymanych lub należnych od kontrahentów środków z tytułu świadczeń, których wykonanie nastąpi w następnych okresach sprawozdawczych;

* środki pieniężne otrzymane na sfinansowanie nabycia lub wytworzenia środków trwałych, w tym także środków trwałych w budowie oraz prac rozwojowych, jeżeli stosownie do innych ustaw nie zwiększają one kapitałów (funduszy) własnych.

Zaliczone do rozliczeń międzyokresowych przychodów kwoty zwiększają stopniowo pozostałe przychody operacyjne, równolegle do odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środków trwałych lub kosztów prac rozwojowych sfinansowanych z tych źródeł.

Rozliczenia międzyokresowe kosztów

CZYNNE ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE

W ciągu okresu sprawozdawczego przedmiotem rozliczeń międzyokresowych są między innymi:

- koszty czynszów i dzierżawy płaconych z góry,

- koszty energii opłaconej z góry,

- koszty ubezpieczeń majątkowych,

- podatek od nieruchomości,

- odpisy na fundusz świadczeń socjalnych,

- naliczone z góry odsetki od kredytów i pożyczek,

- naliczone z góry inne koszty finansowe,

- inne koszty dotyczące następnych okresów sprawozdawczych (prenumeraty, przedpłaty itp.).

Koszty podlegające aktywowaniu na koncie rozliczeń między okresowych rozliczane są proporcjonalnie do upływu czasu w kolejnych okresach obrotowych, których dotyczą.

BIERNE ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE

Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów tworzone są w wysokości prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy, wynikających w szczególności:

1) z wartości świadczeń wykonanych przez kontrahentów, których kwotę można wiarygodnie oszacować,

2) z obowiązku wykonania przyszłych świadczeń wynikających z bieżącej działalności, których kwotę można oszacować, mimo że data ich powstania nie jest jeszcze znana i do których można zaliczyć m.in.:

- koszty wynagrodzeń i narzutów związanych z wynikami okresu, a wypłacanych w następnych okresach sprawozdawczych,

- koszty badania sprawozdania finansowego i inne koszty dotyczące okresu sprawozdawczego,

- pozostałe uzasadnione ryzykiem gospodarczym i zwyczajami handlowymi.

Ewidencja dla celów ustalenia dochodu do opodatkowania

W celu prawidłowego ustalania podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych w planie kont jednostki zostały wyróżnione konta analityczne grupujące koszty działalności podstawowej, koszty finansowe oraz pozostałe koszty operacyjne niestanowiące kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym z jednej strony oraz grupujące przychody finansowe i pozostałe przychody operacyjne niestanowiące przychodów lub zwolnione z opodatkowania z drugiej strony.

Ewidencja dla celów rozliczenia z urzędem skarbowym z tytułu podatku od towarów i usług (VAT)

W celu zapewnienia ustalenia stanu należności lub zobowiązań z tytułu podatku od towarów i usług ewidencja rozrachunków z tytułu tego podatku prowadzona jest na trzech kontach syntetycznych:

- 221 Rozliczenie VAT naliczonego

- 222 Rozliczenie VAT należnego

- 223 Podatek VAT do rozliczenia

- 224 VAT do rozliczenia w następnym okresie

2.2. Wybór systemu rachunku zysków i strat

Akademia prowadzi ewidencję kosztów w układzie rodzajowym i funkcjonalnym, sporządza rachunek zysków i strat w wariancie porównawczym.

Wynik finansowy netto składa się z:

* wyniku ze sprzedaży,

* wyniku z pozostałej działalności operacyjnej,

* wyniku z operacji finansowych,

* wyniku z operacji nadzwyczajnych,

* obowiązkowego obciążenia wyniku finansowego z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych.

Koszty wstępnie grupowane są według rodzajów na kontach zespołu 4, a następnie rozliczane według kluczy z podziałem uwzględniającym miejsce ich powstawania, na kontach zespołu 5.

2.3. Metoda sporządzania rachunku przepływów pieniężnych

Akademia sporządza rachunek przepływów pieniężnych metodą pośrednią. Przy tej metodzie punktem wyjścia jest ustalony zgodnie z zasadą memoriałową wynik finansowy, z którego następnie eliminuje się transakcje bezgotówkowe oraz dodaje operacje gotówkowe, które nie wpływały na wynik finansowy.

W sprawach nieuregulowanych przepisami ustawy o rachunkowości można stosować Krajowy Standard Rachunkowości nr 1 "Rachunek przepływów pieniężnych".

2.4. Zestawienie zmian w Funduszu własnym

Zgodnie z treścią art. 48a ustawy o rachunkowości, Zestawienie Zmian w Funduszu Własnym obejmuje informacje o zmianach poszczególnych składników funduszu za bieżący i poprzedni rok obrotowy.

2.5. Szczegółowość sprawozdania finansowego

Akademia, w skład której wchodzą jednostki organizacyjne sporządzające samodzielne sprawozdania finansowe, sporządza łączne sprawozdanie finansowe, będące sumą sprawozdania finansowego jednostki i wszystkich jej oddziałów, wyłączając odpowiednio:

1) aktywa i fundusze wydzielone;

2) wzajemne należności i zobowiązania oraz inne rozrachunki o podobnym charakterze;

3) przychody i koszty z tytułu operacji dokonywanych między jednostką a jej oddziałami lub między jej oddziałami;

4) wynik finansowy operacji gospodarczych dokonywanych wewnątrz jednostki, zawarty w aktywach jednostki lub jej oddziałów.

Roczne sprawozdanie finansowe wymagane ustawą¹²:

* Akademia sporządza na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych¹³, ze szczegółowością określoną w załączniku nr 1 do ustawy o rachunkowości;

* podlega badaniu przez biegłego rewidenta¹⁴, a następnie podlega zatwierdzeniu przez Zgromadzenie Ogólne Akademii¹⁵, nie później niż 6 miesięcy od dnia bilansowego.

Sprawozdanie finansowe sporządzane jest nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego - podpisuje je Prezes Akademii, Kanclerz i Główny Księgowy Akademii.

2.6. Zasada istotności

Ustala się, że dla rzetelnego i jasnego przedstawienia sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego jednostki jako kwoty istotne traktuje się te kwoty, które przekraczają 0,1% sumy bilansowej za poprzedni okres sprawozdawczy w przypadku wielkości bilansowych lub te kwoty, które przekraczają 0,5% wyniku finansowego brutto w przypadku wielkości wynikowych.

Ostateczną decyzję co do wysokości kwoty istotności podejmuje Główny Księgowy Akademii.

3.

SPOSÓB PROWADZENIA KSIĄG RACHUNKOWYCH

3.1. Zakładowy Plan Kont

Zakładowy Plan Kont Polskiej Akademii Nauk zawierający wykaz kont księgi głównej i ksiąg pomocniczych oraz opisujący przyjęte przez jednostkę zasady klasyfikacji zdarzeń, zasady prowadzenia kont ksiąg pomocniczych oraz powiązania tych kont z kontami księgi głównej stanowi Załącznik nr 1 do niniejszej Polityki (zasad) rachunkowości.

3.2. Wykaz zbiorów danych tworzących księgi rachunkowe na komputerowych nośnikach danych

Księgi rachunkowe prowadzone są z wykorzystaniem udokumentowanego systemu komputerowego Advantec. System rachunkowości informatycznej obejmuje następujące moduły:

[] księgę główną (F-K),

[] środki trwałe,

[] rozrachunki,

[] środki pieniężne,

[] sprzedaż,

[] kalkulacje,

[] analizy,

[] raporty,

Wykaz zbiorów danych tworzących księgi rachunkowe na komputerowych nośnikach danych z określeniem ich struktury i wzajemnych powiązań, opis funkcji jaką pełnią te zbiory w organizacji całości ksiąg rachunkowych oraz w procesach przetwarzania danych, zawiera dokumentacja techniczno-eksploatacyjna systemu informatycznego rachunkowości Advantec ver. 3.50.0006/03 włączona do niniejszej dokumentacji (Załącznik 4) opisującej politykę rachunkowości Polskiej Akademii Nauk.

3.3. Opis systemu przetwarzania danych (systemu informatycznego)

W Polskiej Akademii Nauk do prowadzenia ksiąg rachunkowych wykorzystywany jest System Advantec ver. 3.50.0006/03. Wszystkie moduły systemu Advantec są stale rozwijane i aktualizowane pod kątem zgodności z obowiązującym stanem prawnym.

Opis systemu przetwarzania danych zawierający:

- wykaz programów (procedur i funkcji),

- opis algorytmów i parametrów eksploatacyjnych

- opis programowych zasad ochrony danych

- metod zabezpieczenia dostępu do danych

- metod zabezpieczenia dostępu do systemu informatycznego rachunkowości

zawiera dokumentacja techniczno-eksploatacyjna systemu informatycznego rachunkowości stanowiąca integralną część niniejszej dokumentacji opisującej politykę rachunkowości.

3.4. Łączne sprawozdanie finansowe

Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy o rachunkowości, Akademia, w skład której wchodzą jednostki organizacyjne sporządzające samodzielne sprawozdania finansowe, sporządza łączne sprawozdanie finansowe, które jest sumą sprawozdania finansowego jednostki statutowej i wszystkich jej oddziałów, z zastosowaniem odpowiednich wyłączeń. Wyłączeniu podlegają następujące pozycje:

* aktywa i fundusze wydzielone,

* wzajemne należności i zobowiązania oraz inne rozrachunki o podobnym charakterze,

* przychody i koszty z tytułu operacji dokonywanych między jednostką a jej oddziałami (zakładami) lub między jej oddziałami (zakładami),

* wynik finansowy operacji gospodarczych dokonywanych wewnątrz jednostki, zawarty w aktywach jednostki lub jej oddziałów (zakładów).

W celu sporządzenia łącznego sprawozdania finansowego w księgach rachunkowych jednostki macierzystej nie dokonuje się żadnych księgowań. Wyłączeń, o których mowa w art. 51 ust. 1 ustawy o rachunkowości, dokonuje się statystycznie poza ewidencją bilansową. Wskazane jest w tym przypadku sporządzenie dodatkowych zestawień, które będą pomoce w sporządzeniu łącznego sprawozdania finansowego.

Z punktu widzenia przepisów bilansowych, jednostką jest jednostka statutowa, a nie jej oddziały. Przedmiotem zatwierdzenia, jest łączne sprawozdanie finansowe Akademii. Łączne sprawozdanie finansowe podlega również badaniu i ogłaszaniu jako całość, a nie jako poszczególne sprawozdania finansowe jednostki i jej oddziałów.

4.

SYSTEM OCHRONY DANYCH

4.1. Ochrona dokumentów i ksiąg rachunkowych

Fizyczne zabezpieczenie zewnętrzne zapewnia ochronę przed dostępem osób nieupoważnionych do następujących elementów systemu rachunkowości i dokumentacji jednostki:

- sprzętu komputerowego wspomagającego księgowość,

- księgowego systemu informatycznego,

- kopii zapasowych zapisów księgowych,

- zasad rachunkowości,

- ksiąg rachunkowych,

- dowodów księgowych,

- dokumentacji inwentaryzacyjnej,

- sprawozdań finansowych.

Dla prawidłowej ochrony ksiąg rachunkowych stosowane są:

* nośniki danych odporne na zagrożenia,

* systematycznie tworzone - rezerwowe kopie zbiorów danych zapisanych na trwałych nośnikach informacji,

* programy komputerowe i dane informatycznego systemu rachunkowości chronione przed dostępem osób nieupoważnionych i zniszczeniem poprzez zastosowanie właściwych rozwiązań organizacyjnych i programowych.

Stosuje się zasadę, że kompletne księgi rachunkowe drukowane są nie później niż na koniec roku obrotowego. Za równoważne z wydrukiem uznaje się przeniesienie treści ksiąg rachunkowych na inny komputerowy nośnik danych, zapewniający trwałość zapisu informacji, przez czas nie krótszy niż 5 lat.

Częstotliwość tworzenia kopii zapasowych określa "Polityka bezpieczeństwa systemu informatycznego".

4.2. Okresy przechowywania zbiorów

Dowody księgowe i dokumenty inwentaryzacyjne przechowuje się w Akademii, w oryginalnej postaci, w ustalonym porządku dostosowanym do sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych, w podziale na okresy sprawozdawcze, w sposób pozwalający na ich łatwe odszukanie.

Roczne zbiory dowodów księgowych i dokumentów inwentaryzacyjnych oznacza się określeniem nazwy ich rodzaju oraz symbolem końcowych lat i końcowych numerów w zbiorze.

Z wyłączeniem dokumentów dotyczących przeniesienia praw majątkowych do nieruchomości, powierzenia odpowiedzialności za składniki aktywów, znaczących umów i innych ważnych dokumentów, po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego treść dowodów księgowych może być przeniesiona na informatyczne nośniki danych, pozwalające zachować w trwałej postaci zawartość dowodów.

Warunkiem stosowania tej metody przechowywania danych jest posiadanie urządzeń pozwalających na odtworzenie dowodów w postaci wydruku, o ile inne przepisy nie stanowią inaczej.

Trwałe przechowywanie

Trwałemu przechowywaniu podlegają zatwierdzone roczne sprawozdania finansowe oraz o ile było poddane badaniu, opinia i raport biegłego rewidenta.

Okresowe przechowywanie

Okresowemu przechowywaniu podlegają:

* księgi rachunkowe - 5 lat;

* karty wynagrodzeń pracowników bądź ich odpowiedniki - przez okres wymaganego dostępu do tych informacji, wynikający z przepisów emerytalnych, rentowych oraz podatkowych, nie krócej jednak niż 5 lat;

* dowody księgowe dotyczące wpływów ze sprzedaży detalicznej - do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego za dany rok obrotowy, nie krócej jednak niż do dnia rozliczenia osób, którym powierzono składniki aktywów objęte sprzedażą detaliczną;

* dowody księgowe dotyczące środków trwałych w budowie, pożyczek, kredytów oraz umów handlowych, roszczeń dochodzonych w postępowaniu cywilnym lub objętych postępowaniem karnym albo podatkowym - przez 5 lat od początku roku następującego po roku obrotowym, w którym operacje, transakcje i postępowanie zostały ostatecznie zakończone, spłacone, rozliczone lub przedawnione;

* dokumentację przyjętego sposobu prowadzenia rachunkowości - przez okres nie krótszy od 5 lat od upływu jej ważności;

* dokumenty dotyczące rękojmi i reklamacji - 1 rok po terminie upływu rękojmi lub rozliczeniu reklamacji;

* dokumenty inwentaryzacyjne - 5 lat;

* pozostałe dowody księgowe i dokumenty - 5 lat.

Powyższe terminy oblicza się od początku roku następującego po roku obrotowym, którego dane zbiory (dokumenty) dotyczą.

4.3. Udostępnianie danych i dokumentów

Udostępnienie sprawozdań finansowych, dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych oraz innych dokumentów z zakresu rachunkowości ma miejsce:

* w siedzibie Akademii lub jednostki organizacyjnej do wglądu po uzyskaniu zgody Głównego Księgowego Akademii, Kanclerza lub upoważnionej osoby,

* poza siedzibą jednostki po uzyskaniu pisemnej zgody Głównego Księgowego Akademii, Kanclerza lub upoważnionej przez niego osoby i pozostawieniu pisemnego pokwitowania zawierającego spis wydanych dokumentów.

______

² Art. 11. ust. 1. ustawy o rachunkowości Księgi rachunkowe są prowadzone przez jednostkę.

Oznacza to, iż są one prowadzone przy wykorzystaniu zasobów będących w dyspozycji jednostki (lokalowych, sprzętowych, ludzkich). Jednostka nie jest ograniczona w wyborze miejsca prowadzenia przez siebie ksiąg rachunkowych (np. w siedzibie, oddziale (zakładzie), biurze) położonego zarówno na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, jak i za granicą.

³ Art. 68. ust. 1. ustawy o PAN Pomocniczymi jednostkami naukowymi Akademii są w szczególności: archiwa, biblioteki, muzea, ogrody botaniczne i zagraniczne stacje naukowe.

⁴ Art. 70. ust. 1. ustawy o PAN Prezes Akademii może tworzyć i likwidować inne jednostki organizacyjne Akademii, w szczególności domy pracy twórczej, domy zjazdów i konferencji lub domy rencistów.

⁵ System komputerowy - sprzęt komputerowy (urządzenia lub grupa połączonych lub powiązanych ze sobą urządzeń) wraz z oprogramowaniem, na które składa się zbiór programów i funkcji, umożliwiające przetwarzanie danych - definicja zawarta w Stanowisku Komitetu Standardów Rachunkowości przyjętym na posiedzeniu w dniu 13 kwietnia 2010 r. uchwałą nr 5/10 w sprawie niektórych zasad prowadzenia ksiąg rachunkowych.

⁶ System finansowo-księgowy zwany też w skrócie systemem FK - część składowa systemu komputerowego umożliwiająca przetwarzanie danych w celu prowadzenia ksiąg rachunkowych - definicja zawarta w Stanowisku Komitetu Standardów Rachunkowości przyjętym na posiedzeniu w dniu 13 kwietnia 2010 r. uchwałą nr 5/10 w sprawie niektórych zasad prowadzenia ksiąg rachunkowych.

⁷ Art. 126 ustawy o finansach publicznych: Dotacje są to podlegające szczególnym zasadom rozliczania środki z budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz z państwowych funduszy celowych przeznaczone na podstawie niniejszej ustawy, odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych, na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zadań publicznych.

⁸ Art. 16d. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych

1. Podatnicy mogą nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych od składników majątku, o których mowa w art. 16a i 16b, których wartość początkowa określona zgodnie z art. 16g nie przekracza 3.500 zł; wydatki poniesione na ich nabycie stanowią wówczas koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania.

2. Składniki majątku, o których mowa w art. 16a-16c, wprowadza się do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych zgodnie z art. 9 ust. 1, najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania. Późniejszy termin wprowadzenia uznaje się za ujawnienie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 4.

⁹ Art. 16d. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych

¹⁰ Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.)

11 Art. 9b ust. 1 UPDOP Podatnicy ustalają różnice kursowe na podstawie: 1) art. 15a, (...)

¹² art. 5 ust. 1 ustawy o Polskiej Akademii Nauk

Prezes Rady Ministrów sprawuje nadzór nad Akademią, w tym nad jednostkami naukowymi oraz innymi jednostkami organizacyjnymi Akademii (...). Prezes Akademii przedstawia Prezesowi Rady Ministrów roczne sprawozdanie z działalności Akademii oraz ministrowi właściwemu do spraw nauki roczne sprawozdanie finansowe wraz z opinia z badania sprawozdania finansowego.

¹³ art. 45 ust. 1 ustawy o rachunkowości

Sprawozdanie finansowe sporządza się na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych, o którym mowa w art. 12 ust. 2, oraz na inny dzień bilansowy, stosując odpowiednio, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b, zasady wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego, określone w rozdziale 4.

¹⁴ ww. art. 5 ust. 1 ustawy o Polskiej Akademii Nauk

¹⁵ art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy o Polskiej Akademii Nauk

Zgromadzenie Ogólne Akademii (...) przyjmuje roczne sprawozdanie finansowe wraz z opinią z badania sprawozdania finansowego oraz sprawozdania ze statutowej działalności Akademii przedstawione przez Prezesa Akademii.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK  Nr 1

ZAKŁADOWY PLAN KONT

Wykaz kont księgi głównej

(określane zamiennie jako konta syntetyczne)

Zespół 0 - Aktywa trwałe

010 Środki trwałe

020 Wartości niematerialne i prawne

030 Długoterminowe aktywa finansowe

070 Umorzenia środków trwałych

075 Umorzenia wartości niematerialnych i prawnych

079 Odpisy aktualizujące długoterminowe aktywa finansowe

080 Środki trwałe w budowie

konta pozabilansowe

090 Środki trwale w likwidacji

091 Środki trwałe dzierżawione

092 Inne obce Środki trwałe

093 Grunty w wieczystym użytkowaniu

094 Niskowartościowe środki trwałe

Zespół 1 - Środki pieniężne, i inne krótkoterminowe aktywa finansowe

100 Kasa

101 Kasa walut obcych

130 Rachunek rozliczeniowy-bieżący

131 Rachunek w walutach obcych

132 Rachunek lokat bankowych

133 Pozostałe rachunki bankowe

137 Kredyty bankowe

138 Kredyty bankowe w walutach obcych

139 Środki pieniężne dotacji

140 Krótkoterminowe aktywa finansowe

145 Środki pieniężne w drodze

149 Rachunek środków ZF Ś S

Zespół 2 - Rozrachunki i roszczenia

200 Rozrachunki z odbiorcami krajowymi

201 Rozrachunki z odbiorcami zagranicznymi

202 Rozrachunki z dostawcami krajowymi

203 Rozrachunki z dostawcami zagranicznymi

210 Należności od jednostek naukowych PAN

211 Zobowiązania wobec jednostek naukowych PAN

220 Rozrachunki publicznoprawne

221 Rozliczenie VAT naliczonego

222 Rozliczenie VAT należnego

223 Podatek VAT do rozliczenia

224 VAT do rozliczenia w następnym okresie

230 Rozrachunki z pracownikami z tyt. wynagrodzeń

234 Pozostałe rozrachunki z pracownikami

235 Rozliczenie niedoborów i szkód

236 Rozliczenie nadwyżek 240 Pozostałe rozrachunki 244 Roszczenia sporne

249 Rozrachunki z tytułu pożyczek z ZFŚS

250 Rozrachunki wewnątrzzakładowe

260 Odpisy aktualizujące rozrachunki

konta pozabilansowe e

290 Należności warunkowe

291 Zobowiązania warunkowe

292 Weksle obce dyskontowane i indosowane

293 Weksle obce gwarancyjne

Zespół 3 - Materiały i towary

301 Rozliczenie zakupu materiałów i usług

310 Materiały w magazynie

330 Towary

340 Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów i towarów

Konta pozabilansowe

390 Zapasy obce

Zespół 4 - Koszty według rodzajów i ich rozliczenie

400 Amortyzacja

401 Zużycie materiałów i energii

402 Usługi obce

403 Podatki i opłaty

404 Wynagrodzenia

405 Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia 409 Pozostałe koszty

490 Rozliczenie kosztów

499 Koszty pośrednie grantów i zleceń

Zespół 5 - Koszty według typów działalności i ich rozliczenie

501 Koszty działalności naukowej

502 Koszty produkcji roślinnej

503 Koszty produkcji zwierzęcej

504 Koszty działalności hotelarskiej

505 Koszty działalności gastronomicznej

506 Koszty gospodarki mieszkaniowej

507 Koszty wynajmu pomieszczeń

508 Koszty działalności wydawniczej

509 Koszty działalności społecznej

510 Koszty działalności muzealnej

511 Koszty działalności archiwalnej

512 Koszty działalności bibliotekarskiej

513 Koszty usług medycznych

514 Koszty działalności kulturalnej i promocji nauki

530 Koszty działalności pomocniczej

550 Koszty Zarządu

580 Rozliczenie kosztów działalności

Zespół 6 - Produkty i rozliczenia międzyokresowe kosztów

600 Produkty gotowe i półprodukty

620 Odchylenia od cen ewidencyjnych produktów

640 Rozliczenia międzyokresowe kosztów zakupu

641 Rozliczenia międzyokresowe czynne kosztów operacyjnych

642 Rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychodów finansowych

643 Rozliczenia międzyokresowe bierne kosztów operacyjnych

Zespół 7 - Przychody i koszty ich osiągnięcia

701 Przychody z działalności naukowej

702 Przychody ze sprzedaży produkcji roślinnej

703 Przychody netto ze sprzedaży produkcji zwierzęcej

704 Przychody ze sprzedaży usług krótkotrwałego zakwaterowania

705 Przychody netto ze sprzedaży usług gastronomicznych

706 Przychody netto związane z gospodarką mieszkaniową

707 Przychody netto dotyczące wynajmu pomieszczeń

708 Przychody netto dotyczące działalności wydawniczej

709 Przychody netto dotyczące działalności społecznej

710 Przychody netto dotyczące działalności muzealnej

711 Przychody netto dotyczące działalności archiwalnej

712 Przychody netto dot. działalności bibliotekarskiej

714 Przychody z dz. kulturalnej i promocji nauki

722 Koszty netto sprzedaży produkcji roślinnej

723 Koszty netto sprzedaży produkcji zwierzęcej

724 Koszty netto sprzedaży usług krótkotrwałego zakwaterowania

725 Koszty netto sprzedaży usług gastronomicznych

726 Koszty netto sprzedaży wynajmu mieszkań

727 Koszty netto sprzedaży wynajmu pomieszczeń

728 Koszty netto sprzedaży wydawnictw

729 Koszty netto sprzedaży działalności społecznej

730 Koszty netto sprzedaży działalność muzealna

731 Koszty netto sprzedaży działalności archiwalnej

732 Koszty netto sprzedaży działalności bibliotekarski

740 Przychody netto ze sprzedanych materiałów

741 Wartość sprzedanych materiałów w cenie nabycia

750 Przychody finansowe

751 Koszty finansowe

760 Pozostałe przychody operacyjne

761 Pozostałe koszty operacyjne

770 Zyski nadzwyczajne

771 Straty nadzwyczajne

Ewidencja księgowa obrotów wewnętrznych

790 Obroty wewnętrzne

791 Koszty obrotów wewnętrznych

Zespół 8 - Fundusze własne, fundusze specjalne i wynik finansowy

800 Fundusz statutowy

801 Fundusz rezerwowy

802 Fundusz aktualizacji wyceny

806 Fundusz wydzielony

820 Rozliczenie wyniku finansowego

840 Rezerwy

845 Rozliczenie międzyokresowe przychodów

850 Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych

851 Inne fundusze specjalne

860 Wynik finansowy

870 Podatek dochodowy i inne obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego

EWIDENCJA KSIĘGOWA AKTYWÓW TRWAŁYCH

Zgodnie z postanowieniami ustawy o rachunkowości aktywa trwałe obejmują:

1) środki trwałe,

2) wartości niematerialne i prawne,

3) długoterminowe aktywa finansowe,

4) środki trwałe w budowie.

Do ewidencji księgowej aktywów trwałych przeznaczone są, następujące konta księgi głównej:

* konto 010 Środki trwałe

* konto 020 Wartości niematerialne i prawne

* konto 030 Długoterminowe aktywa finansowe

* konto 070 Umorzenia środków trwałych

* konto 075 Umorzenia wartości niematerialnych i prawnych

* konto 079 Odpisy aktualizujące długoterminowe aktywa finansowe

* konto 080 Środki trwałe w budowie.

Konta ugrupowane w zespole 0 - "Aktywa trwałe" służą do ewidencji księgowej wartości początkowej i dokonywanych od niej odpisów umorzeniowych (amortyzacyjnych) lub aktualizujących odnoszących się do wyodrębnionych grup składników aktywów trwałych - to znaczy przychodów i rozchodów oraz wynikających z nich stanów, a także dokonywanych odpisów umorzeniowych.

W przypadku oddania przez Akademię środków trwałych, wyodrębnionej jednostce organizacyjnej do nieodpłatnego używania, na podstawie umowy użyczenia, środki te pozostają w ewidencji bilansowej środków trwałych Akademii i to ona w dalszym ciągu dokonuje ich amortyzacji dla celów bilansowych.

W księgach rachunkowych jednostki, która otrzymała te środki trwałe w nieodpłatne użytkowanie ujęte one zostaną w ewidencji pozabilansowej.

Struktura numeru ewidencyjnego środka trwałego:

*O-KŚT-nr

Numer jednostki użytkującej - numer Klasyfikacji Środków Trwałych - numer kolejny.

Konto 010 - "Środki trwałe"

Konto 010 - Środki trwałe służy do ewidencji księgowej składników majątkowych zaliczanych do środków trwałych danej jednostki stanowiących zgodnie z postanowieniami ustawy o rachunkowości:

1) nieruchomości (grunty własne, jak i prawa ich wieczystego użytkowania),

2) budynki, budowle i lokale stanowiące odrębną własność,

3) spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub użytkowego,

4) ulepszenia obcych środków trwałych,

5) maszyny i urządzenia,

6) środki transportu,

7) inne przedmioty

8) inwentarz żywy,

spełniających równocześnie trzy następujące warunki:

* kompletnych i zdatnych do użytkowania w momencie przyjęcia ich do użytkowania,

* przeznaczonych na własne potrzeby jednostki

* o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż jeden rok.

Konto 010 służy ponadto do ewidencji księgowej:

a) nieruchomości niesłużących uzyskaniu z nich przychodów lub innych korzyści (niemających charakteru lokat, np. gruntów nabytych w celu ich odsprzedaży),

b) środków trwałych przekazanych w użyczenie jednostkom organizacyjnym Polskiej Akademii Nauk.

Niskowartościowe składniki majątkowe spełniające wyżej wymienione dwa warunki kwalifikujące je do środków trwałych o wartości początkowej pojedynczego przedmiotu (obiektu) nieprzekraczającej 3500 zł, mogą być, zgodnie z zasadą istotności i znaczących wartości, zaliczane do materiałów.

Po stronie Wn konta 010 - Środki trwałe ujmuje się przychody i zwiększenia wartości początkowej środków trwałych, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Przyjęcie do użytkowania środków trwałych lub ich ulepszeń ze środków trwałych w budowie	080
2.	Zwiększenie wartości początkowej o wartość poniesionych nakładów	080
3.	OT - przyjęcie środka trwałego do używania	202, 203
4.	Otrzymanie środków trwałych w formie spadku lub zapisu	800
	Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych	Konto przeciwstawne
5.	Ujęcie kosztów finansowych obsługi zobowiązań, w tym z tytułu różnic kursowych, powstałych w związku z zakupem lub wytworzeniem środka trwałego, pomniejszonych o analogiczne przychody - z okresu do dnia przyjęcia składnika majątkowego do użytkowania	130,131,137,138, 139,240
6.	Ujęcie ujawnionej nadwyżki środka trwałego i przyjęcie go do użytkowania;	236
7.	Zwiększenie wartości początkowej środka trwałego wskutek aktualizacji jego wyceny	802

Po stronie Ma konta 010 - Środki trwałe ujmuje się rozchody i zmniejszenia wartości początkowej środków trwałych, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Wydanie środków trwałych:
	1) w wartości dotychczas umorzonej oraz odpisów wynikających z trwałej utraty ich wartości:	070
	a) do sprzedaży
	b) wskutek przewłaszczenia
	c) do likwidacji
	d) jako darowizny (nieodpłatnego przekazania)
	2) w wartości dotychczas nieumorzonej:
	a) w sytuacji typowej	761
	b) wskutek likwidacji spowodowanej trudnym do przewidzenia zdarzeniem losowym	771
	c) wskutek likwidacji, sprzedaży lub nieodpłatnego przekazania zorganizowanej części jednostki; występuje równocześnie potrzeba księgowania równoległego z rozchodem w przypadku sprzedaży lub przewłaszczenia w wartości przejmowanej przez nabywcę: * Wn konto 240, * Ma konto 760 w wartości netto i * Ma konto 222 w kwocie VAT należnego	771
2.	Przekazanie środka trwałego, jako aportu do spółki:
	a) w wartości dotychczasowego umorzenia	070
	b) w wartości netto (nieumorzonej)	761
3.	Zwrot uprzednio otrzymanych do dyspozycji nieruchomości:
	a) w wartości dotychczasowego umorzenia,	070
	b) w wartości netto (nieumorzonej)	800
4.	Ujecie ujawnionego niedoboru środka trwałego:
	a) w wartości dotychczasowego umorzenia	070
	b) w wartości netto (nieumorzonej)	235
5.	Ujęcie skutków likwidacji środka trwałego wskutek wykonywania nowych budów środków trwałych	080
6.	Zwrot środka trwałego, jako ulepszenia w obcym obiekcie po całkowitym j ego umorzeniu	070
7.	Zmniejszenie wartości początkowej środka trwałego w wyniku aktualizacji wyceny	802

Ewidencja szczegółowa do konta 010, prowadzona na kontach ksiąg pomocniczych, powinna umożliwiać w szczególności:

* ustalenie wartości początkowej i wartości netto poszczególnych środków trwałych, a w odniesieniu do obiektów o wartości jednostkowej do 3500 zł ustalenie wartości początkowej poszczególnych grup tych środków trwałych,

* identyfikację poszczególnych obiektów środków trwałych lub ich grup według miejsc ich użytkowania,

* grupowanie środków trwałych według wymogów sprawozdania finansowego (klasyfikacji rodzajowej),

* poprawne obliczanie odpisów amortyzacyjnych (umorzeniowych) wg prawa bilansowego i podatkowego,

* ustalanie różnic z tytułu kolejnych aktualizacji wyceny środków trwałych poczynając od dnia 1 stycznia 1995 roku.

Ewidencja szczegółowa powinna być prowadzona w dwóch równoległych urządzeniach księgowych:

* w księgach inwentarzowych majątku trwałego prowadzonych w miejscach jego użytkowania,

* w zbiorach stanowiących pomocnicze księgi rachunkowe przy użyciu programu księgowego,

lub

* w odrębnych księgach inwentarzowych albo zbiorach stanowiących księgi inwentarzowe składników środków trwałych o niskiej wartości początkowej do 3500 zł

- ewidencjonowanych zbiorczo w powiązaniu bezpośrednio z odpisami umorzeniowymi (amortyzacyjnymi).

Do konta 010 - Środki trwałe powinno się prowadzić ewidencję szczegółową według następujących grup rodzajowych środków trwałych np.:

010-	-	-			Środki trwałe
010-	*O	-	-		Środki trwałe wg Jednostek PAN
010-	*O	-	*C	-	Klasyfikacja ST

Saldo Wn konta 010 - Środki trwałe oznacza wartość początkową środków trwałych jednostki (ustaloną w cenie nabycia, koszcie wytworzenia lub cenie rynkowej - odpowiednio), uwzględniającą aktualizację ich wyceny.

KONTO 020 - "WARTOŚCI NIEMATERIALNE I PRAWNE"

Konto 020 - Wartości niematerialne i prawne służy do ewidencji księgowej, nabytych przez jednostkę lub przyjętych, według umowy leasingu finansowego, do wykorzystania i użytkowania na własne potrzeby lub do przekazania w najem praw majątkowych oraz programów komputerowych (z wyłączeniem programów, do których Akademia nie posiada praw majątkowych), nadających się do gospodarczego wykorzystania w przewidywanym okresie dłuższym niż jeden rok, a także innych wartości niematerialnych i prawnych, których rozliczanie wymaga dłuższego niż jeden rok okresu.

Konto 020 służy ponadto do ewidencji księgowej nabytych praw majątkowych lub traktowanych na równi z nimi, a w szczególności:

* autorskich praw majątkowych i praw pokrewnych do praw majątkowych,

* praw do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych i zdobniczych oraz licencji, a także know-how,

* koncesji,

* programów komputerowych (jako praw do licencji lub majątkowych praw autorskich),

* nabytej (dodatniej) wartości firmy,

* kosztów zakończonych sukcesem prac rozwojowych - pod warunkiem, że produkty te będą w najbliższej przyszłości wytwarzane, a technologie stosowane, natomiast uzyskane z tego tytułu przychody pokryją wiarygodnie ustalone koszty tych prac.

Tytuły o cechach praw majątkowych, know-how lub koncesji o niskiej wartości jednostkowej (np. nie przekraczającej 3.500 zł) mogą być zaliczane, zgodnie z zasadą istotności i znaczących wartości, bezpośrednio w ciężar kosztów usług.

Po stronie Wn konta 020 - Wartości niematerialne i prawne ujmuje się przychody i zwiększenia wartości - wartości niematerialnych i prawnych, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Przyjęcie do użytkowania (wykorzystania) wartości niematerialnych i prawnych z zakupów	130,131,137,138,139,140,240
2.	Przyjęcie do użytkowania (wykorzystania) wartości niematerialnych i prawnych wg umowy leasingu finansowego	240
3.	Ujęcie kosztów zakończonych sukcesem prac rozwojowych, spełniających warunki ustalone w ustawie o rachunkowości	240 konta zespołu 5 lub konto 640 odpowiednio

Po stronie Ma konta 020 - Wartości niematerialne i prawne ujmuje się rozchody i zmniejszenia wartości - wartości niematerialnych i prawnych, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Rozchody wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych, spowodowane ich sprzedażą, likwidacją, darowizną (nieodpłatnym przekazaniem):
	1) w wartości dotychczasowego umorzenia oraz odpisu z tytułu trwałej utraty wartości,	075
	2) w wartości netto (nieumorzonej):
	a. pojedynczych tytułów praw majątkowych,	761
	b. w ramach sprzedaży, likwidacji lub nieodpłatnego przekazania zorganizowanej części jednostki	771
2.	Przekazanie wartości niematerialnych i prawnych jako aportu do spółki:
	a) w wartości dotychczasowego umorzenia,	075
	b) w wartości netto nieumorzonej;	761
3.	Rozchody wartości niematerialnych i prawnych całkowicie umorzonych, z wygaśniętym prawem użytkowania (wykorzystywania), nieprzydatnych	075

Ewidencja szczegółowa do konta 020 - Wartości niematerialne i prawne powinna być prowadzona na kontach ksiąg pomocniczych według tytułów wartości niematerialnych i prawnych stanowiących odrębne prawa majątkowe, w bezpośrednim powiązaniu z odpisami umorzeniowymi (amortyzacyjnymi) wg prawa bilansowego i podatkowego oraz z uwzględnieniem ich aktualizacji spowodowanej trwałą utratą ich wartości.

Ewidencja szczegółowa powinna być prowadzona według takich samych zasad i w takich samych urządzeniach księgowych, stanowiących księgi rachunkowe (zbiory stanowiące księgi rachunkowe), jak przy środkach trwałych:

* w księgach inwentarzowych majątku trwałego - w miejscach wykorzystania praw majątkowych,

* na imiennych kartach ewidencyjnych (w zbiorach stanowiących pomocnicze księgi rachunkowe) - w księgowości.

W ewidencji szczegółowej konta 020 powinno się uwzględnić także podział wartości niematerialnych i prawnych według potrzeb sprawozdania finansowego, np. wg tytułów:

020-	-	-			Wartości niematerialne i prawne
020-	*O	-	-		Wartości niematerialne i prawne - wg Jednostek PAN
020-	*O	-	100	-	Wartości niematerialne i prawne - wg Jednostek PAN

Saldo Wn konta 020 - Wartości niematerialne i prawne oznacza wartość początkową tych

wartości, nie w pełni umorzonych w jednostce.

Konto 030 - "Długoterminowe aktywa finansowe"

Konto 030 - Długoterminowe aktywa finansowe przeznaczone jest do ewidencji księgowej składników długoterminowych aktywów finansowych, a w szczególności:

* udziałów i akcji objętych w innych jednostkach w celu wywierania na nie trwałego wpływu sprawowania nad nimi kontroli, współkontroli lub wywierania znaczącego wpływu,

* akcji i innych długoterminowych papierów wartościowych stanowiących lokaty, nabytych z zamiarem ich wykupu w terminie dłuższym niż jeden rok (w celu uzyskania przychodów w formie odsetek, dywidend i innych pożytków),

* pożyczek długoterminowych (udzielonych), innych rodzajów długoterminowych aktywów finansowych.

Wartość udziałów i papierów wartościowych ujmuje się w księgach rachunkowych w cenach (po kursie) ich nabycia, natomiast w przypadku trwałej utraty ich wartości korekty ceny nabycia ujmuje się na koncie 079 - Odpisy aktualizujące długoterminowe aktywa finansowe.

Nabywane długoterminowe aktywa finansowe ujmuje się w księgach rachunkowych w dniu ich nabycia lub powstania wg ceny nabycia lub zakupu, jeżeli koszty przeprowadzenia i rozliczenia transakcji są nieistotne.

Udziały objęte (wniesione) w innych jednostkach oraz inne długoterminowe aktywa finansowe w walutach obcych ujmuje się w księgach rachunkowych po kursie ich zakupu.

Po stronie Wn konta 030 - Długoterminowe aktywa finansowe ujmuje się przychody i zwiększenia wartości składników długoterminowych aktywów finansowych, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Objęcie (wniesienie) udziałów lub akcji w innych jednostkach lub podwyższenie ich wartości -w formie pieniężnej	130,131 137, 138,240
2.	Objęcie (wniesienie) udziałów lub akcji w formie rzeczowej - aportów;	700,730,740, 750,760
3.	Dokonanie zakupów obcych akcji lub obligacji	100,130,137,240
4.	Dokonanie przekwalifikowania krótkoterminowych aktywów finansowych na długoterminowe	140

Po stronie Ma konta 030 - Długoterminowe aktywa finansowe ujmuje się rozchody i zmniejszenia wartości długoterminowych aktywów finansowych, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Wycofanie udziałów z jednostek gospodarczych w formie:
	a) pieniężnej	100,130,131,240
	b) rzeczowej	010,020,310,240
2.	Wniesienie składników długoterminowych aktywów finansowych jako aportu do spółki wraz z rozliczeniem odpisów aktualizujących ich wartość:
	a) długoterminowych aktywów finansowych	030
	b) rozliczonych odpisów aktualizujących ich wartość	751
3.	Uzyskanie w wyniku likwidacji Spółki, w której dana jednostka posiada udziały lub akcje, w formie pieniężnej lub rzeczowej:
	a) środków pieniężnych	100,130,131
	b) rzeczowych składników aktywów	010,310
4.	Dokonanie rozchodowania do sprzedaży udziałów, akcji obcych, obligacji, bonów skarbowych itd. albo wykupu przez emitenta;	751
5.	Przekwalifikowanie długoterminowych aktywów finansowych, wycenianych w cenach nabycia z ewentualnym uwzględnieniem trwałej utraty ich wartości.	140

Ewidencja szczegółowa do konta 030 - Długoterminowe aktywa finansowe powinna być prowadzona w księdze pomocniczej i zapewniać ustalenie wartości poszczególnych składników długoterminowych aktywów finansowych według ich rodzajów, według walut oraz w układzie niezbędnym do sporządzenia sprawozdania finansowego. Długoterminowe

aktywa finansowe tego samego rodzaju, pomimo różnych ich cen, można uznać w ewidencji szczegółowej za jeden rodzaj, lecz wówczas do ich rozchodu należy zastosować zasady odnoszące się i stosowane w podobnym przypadku do rozchodu materiałów, a wynikające z postanowień art. 34 ust. 4 ustawy o rachunkowości.

Ewidencja szczegółowa do konta 030, biorąc powyższe pod uwagę, powinna zapewniać wyodrębnienie co najmniej następujących rodzajów składników długoterminowych aktywów finansowych:

030-	-	-			Długoterminowe aktywa finansowe
030-	*O	-	-		Długoterminowe aktywa finansowe - wg Jednostek PAN
030-	*O	-	100	-	Długoterminowe aktywa finansowe - wg Jednostek PAN

Konto 030 może wykazywać wyłącznie saldo Wn, które oznacza wartość długoterminowych aktywów finansowych w cenie nabycia (zakupu).

Konto 070 - "Umorzenia środków trwałych"

Konto 070 - Umorzenia środków trwałych służy do ewidencji księgowej umorzeń środków trwałych w wysokości ich planowej i nieplanowej amortyzacji. Odpisów umorzeniowych (amortyzacyjnych) środków trwałych dokonuje się, zgodnie z postanowieniami ustawy o rachunkowości, według ustalonego i wprowadzonego do stosowania planu amortyzacyjnego, określającego roczne stawki odpisów od poszczególnych środków trwałych z dalszym ich podziałem na okresy sprawozdawcze na zasadzie systematycznego rozłożenia wartości początkowej danego środka trwałego na przewidywany okres jego eksploatacji.

Odpisów umorzeniowych (amortyzacyjnych) od środków trwałych o niskiej jednostkowej wartości początkowej (np. do 3500 zł) dokonuje się metodą uproszczoną:

* na zasadzie odpisów zbiorczych od poszczególnych grup środków trwałych zbliżonych rodzajem i przeznaczeniem

lub

* dokonując odpisów umorzeniowych (amortyzacyjnych) jednorazowo, przez spisanie całej wartości początkowej w koszty, po ujęciu ich w księgach rachunkowych i przekazaniu do użytkowania.

Dopuszcza się korekty odpisów umorzeniowych (amortyzacyjnych) ustalone na zasadzie weryfikacji przyjętych do planu amortyzacji okresów użytkowania i innych kryteriów - co będzie powodować zmiany rocznych stawek i kwot odpisów umorzeniowych (amortyzacyjnych) w roku dokonywania tych korekt oraz w latach następnych.

Zgodnie z planem amortyzacyjnym odpisów umorzeniowych (amortyzacyjnych) dokonuje się nie wcześniej niż po przyjęciu do użytkowania środka trwałego i ujęciu go w księgach rachunkowych i nie później niż z chwilą zrównania wartości odpisów umorzeniowych (amortyzacyjnych) z jego wartością początkową lub w którym dany środek trwały

przeznaczono do likwidacji, stwierdzono jego niedobór lub sprzedano, z ewentualnym uwzględnieniem przewidywanej przy likwidacji ceny sprzedaży netto pozostałości środka trwałego.

Przy ustalaniu w planie amortyzacji stawek i kwot odpisów umorzeniowych (amortyzacyjnych), zgodnie z postanowieniami ustawy o rachunkowości, można uwzględnić:

* liczbę zmian, na których pracuje środek trwały,

* tempo postępu techniczno-ekonomicznego,

* wydajność środka trwałego wyrażoną liczbą jego godzin pracy lub liczbą wytworzonych produktów albo innym właściwym miernikiem,

* prawne lub inne ograniczenia czasu użytkowania środka trwałego,

* przewidywaną przy likwidacji cenę sprzedaży netto istotnej pozostałości środka trwałego.

W przypadkach zmiany techniki produkcji, przeznaczenia do likwidacji, wycofania z użytkowania lub innych przyczyn powodujących trwałą utratę wartości środka trwałego -dokonuje się w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych odpisu aktualizującego jego wartość.

Odpisy aktualizacyjne wartości początkowej środków trwałych, których wartość została uprzednio zaktualizowana na podstawie odrębnych przepisów, zmniejszają odniesione na kapitał z aktualizacji wyceny różnice spowodowane aktualizacją. Ewentualną nadwyżkę odpisu aktualizującego nad różnicami z aktualizacji wyceny zalicza się do pozostałych kosztów operacyjnych.

Po stronie Wn konta 070 - Umorzenia środków trwałych ujmuje się zmniejszenia umorzeń wartości początkowej środków trwałych oraz zmniejszenia odpisów aktualizujących uprzednio ich wartość, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Zmniejszenia umorzeń oraz odpisów aktualizujących wartość początkową środków trwałych sprzedanych, zlikwidowanych, wniesionych jako aport do spółki, przewłaszczonych, darowanych oraz nieodpłatnie przekazanych w wartości dotychczasowego umorzenia	010
2.	Dokonanie korekty odpisu aktualizującego wartość środka trwałego wskutek:
	a) ustania przyczyny trwałej utraty jego wartości w wysokości dotychczasowych odpisów odpowiednio,	760 (770),
	b) uprzedniej aktualizacji wyceny środka trwałego na podstawie odrębnych przepisów	802
3.	Wyksięgowanie z ewidencji bilansowej całkowicie umorzonych środków trwałych lub ulepszeń w obcych obiektach	010

Po stronie Ma konta 070 - Umorzenia środków trwałych ujmuje się zwiększenia umorzeń wartości początkowej środków trwałych z tytułu planowej i nieplanowej amortyzacji oraz odpisy spowodowane trwałą utratą ich wartości, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie planowanych odpisów umorzeniowych (amortyzacyjnych) środków trwałych	400
2.	Ujęcie nieplanowych odpisów umorzeniowych (amortyzacyjnych) w przypadku trwałej utraty wartości środka trwałego (przydatności gospodarczej) oraz doprowadzenia wartości księgowej środka trwałego netto do ceny sprzedaży	761 (771),
3.	Zwiększenie umorzeń dotychczasowych wskutek aktualizacji wyceny środków trwałych	802

Ewidencja szczegółowa do konta 070 powinna być prowadzona w bezpośrednim powiązaniu i w tych samych księgach pomocniczych, które służą do ewidencji szczegółowej środków trwałych -według obiektów inwentarzowych lub ich grup o niskiej wartości (np. do 3500 zł) oraz według miejsc ich użytkowania.

Ewidencja ta powinna zapewniać możliwość naliczania odpisów umorzeniowych (amortyzacyjnych) według okresów sprawozdawczych i rozliczania na miejsca powstawania kosztów, a także ustalania różnic pomiędzy amortyzacją bilansową i podatkową.

W ewidencji szczegółowej konta 070 powinno się uwzględnić wyodrębnienie umorzeń według np. następujących grup rodzajowych środków trwałych:

070-	-	-			Umorzenia środków trwałych
070-	*O	-	-		Umorzenia środków trwałych - wg Jednostek PAN
070-	*O	-	*C	-	Klasyfikacja ST

Saldo Ma konta 070 - "Umorzenia środków trwałych" oznacza, w ciągu roku obrotowego i na dzień bilansowy, wartość dotychczasowych odpisów umorzeniowych (amortyzacyjnych) użytkowanych w jednostce środków trwałych.

KONTO 075 - "UMORZENIA WARTOŚCI NIEMATERIALNYCH I PRAWNYCH"

Konto 075 - Umorzenia wartości niematerialnych i prawnych służy do ewidencji księgowej, zmniejszeń wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych w wysokości ich planowej i nieplanowej amortyzacji, spowodowanych trwałą utratą ich wartości z tytułu np. zmiany techniki produkcji, wycofania z użytkowania, wykorzystania.

Zasady ewidencji księgowej umorzeń (amortyzacji) wartości niematerialnych i prawnych podobne są wg ustawy o rachunkowości do odnoszących się do środków trwałych (podanych w komentarzu do konta 070 - Umorzenia środków trwałych). Wartości niematerialne i prawne nie podlegały dotychczas aktualizacji ich wyceny.

Po stronie Wn konta 075 - Umorzenia wartości niematerialnych i prawnych ujmuje się zmniejszenia umorzeń wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych oraz zmniejszenia uprzednich odpisów, które spowodowały trwałą utratę ich wartości, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Zmniejszenie umorzeń wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych sprzedanych, zlikwidowanych, wniesionych jako aporty do spółki, przewłaszczonych, darowanych oraz nieodpłatnie przekazanych w wartości dotychczasowego umorzenia	020
2.	Dokonanie korekty umorzeń wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych wskutek ustania przyczyny trwałej utraty ich wartości w wysokości dotychczasowych odpisów - odpowiednio	760(770)
3.	Wyksięgowanie z ewidencji bilansowej całkowicie umorzonych składników wartości niematerialnych i prawnych, do których uprawnienia jednostki wygasły lub nieprzydatnych do dalszego wykorzystania	020

Po stronie Ma konta 075 - Umorzenia wartości niematerialnych i prawnych ujmuje się naliczenia i zwiększenia umorzeń wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych z tytułu planowej i nieplanowej amortyzacji oraz odpisy spowodowane trwałą utratą ich wartości, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie planowych odpisów umorzeniowych (amortyzacyjnych) wartości niematerialnych i prawnych	400
2.	Ujęcie nieplanowych odpisów umorzeniowych (amortyzacyjnych), w przypadku trwałej utraty wartości - wartości niematerialnych i prawnych (przydatności do gospodarczego ich wykorzystania), oraz ewentualnego doprowadzenia ich wartości księgowej netto do ceny sprzedaży netto możliwej do uzyskania - odpowiednio	761 (771)

Ewidencja szczegółowa do konta 075 powinna być prowadzona w bezpośrednim powiązaniu i w tych samych księgach pomocniczych, które służą do ewidencji szczegółowej wartości niematerialnych i prawnych - według obiektów inwentarzowych lub ich grup o niskiej wartości (np. do 3.500 zł) oraz wg miejsc ich wykorzystania.

Ewidencja ta powinna zapewniać możliwość naliczania odpisów amortyzacyjnych wg okresów sprawozdawczych i rozliczania ich na miejsca powstawania kosztów, a także ustalanie różnic pomiędzy amortyzacją bilansową i podatkową.

W ewidencji szczegółowej do konta 075 powinno się uwzględnić wyodrębnienie umorzeń np. według następujących grup rodzajowych wartości niematerialnych i prawnych (w szczególności ze względu na potrzeby sporządzania sprawozdania finansowego):

075-	-	-			Umorzenia wartości niematerialnych i prawnych
075-	*O	-	-		Umorzenia WNiP - wg Jednostek PAN
075-	*O	-	100	-	Umorzenia WNiP - wg Jednostek PAN

Saldo Ma konta 075 - Umorzenia wartości niematerialnych i prawnych oznacza, wciągu roku obrotowego i na dzień bilansowy, wartość dotychczasowych odpisów umorzeniowych (amortyzacyjnych) wykorzystywanych w jednostce wartości niematerialnych i prawnych.

Konto 079 - "Odpisy aktualizujące długoterminowe aktywa finansowe"

Konto 079 - Odpisy aktualizujące długoterminowe aktywa finansowe służy w szczególności do ewidencji księgowej skutków finansowych trwałej utraty wartości długoterminowych aktywów finansowych.

Konto 079 ujmuje w szczególności:

* wszelkie zmniejszenia wartości długoterminowych aktywów finansowych,

* ewentualne korekty odrębne dla poszczególnych składników długoterminowych aktywów finansowych,

* różnice pomiędzy niższą ceną nabycia (zakupu) a ceną rynkową długoterminowych aktywów finansowych, jeżeli ich ewidencję księgową prowadzi się w cenach rynkowych.

Po stronie Wn konta 079 - Odpisy aktualizujące długoterminowe aktywa finansowe ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Przywrócenie utraconej uprzednio wartości długoterminowych aktywów finansowych	750
2.	Ujęcie korekty ceny nabycia długoterminowych papierów wartościowych w przypadku ich sprzedaży lub innej formy przeniesienia własności z tytułu dokonanego uprzednio odpisu trwałej utraty ich wartości	030
3.	Zwiększenie wartości długoterminowych aktywów finansowych do wyższych cen rynkowych od cen ich nabycia (zakupu) - w przypadku gdy ewidencję księgową prowadzi się w tych cenach	802
4.	Dokonanie korekty ceny nabycia długoterminowych aktywów finansowych w przypadku przekwalifikowania ich do krótkoterminowych aktywów finansowych.	030

Po stronie Ma konta 079 - Odpisy aktualizujące długoterminowe aktywa finansowe ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Zmniejszenie wartości długoterminowych aktywów finansowych z tytułu trwałej utraty ich wartości	751
2.	Zmniejszenie wartości długoterminowych aktywów finansowych ujmowanych w księgach rachunkowych w cenach rynkowych, w przypadku gdy ceny te są wyższe od cen nabycia (zakupu)	802
3.	Sprowadzenie długoterminowych aktywów finansowych wykazywanych w księgach rachunkowych w cenach rynkowych przekwalifikowanych do krótkoterminowych aktywów finansowych do cen nabycia (zakupu) netto	802

Ewidencja szczegółowa do konta 079 - Odpisy aktualizujące długoterminowe aktywa finansowe powinna być prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej i zapewniać

wyodrębnienie odpisów aktualizujących długoterminowe aktywa finansowe według ich rodzajów, a w szczególności:

079-	-	-			Odpisy aktualizujące długoterminowe aktywa finansowe
079-	*O	-	-		Odpisy aktualizujące długoterminowe aktywa finansowe - wg Jednostek PAN
079-	*O	-	100	-	Odpisy aktualizujące długoterminowe aktywa finansowe - wg Jednostek PAN

z wewnętrznym wyodrębnieniem odpisów wg walut obcych oraz odpisów długoterminowych aktywów finansowych.

Konto 079 powinno wykazywać saldo Ma, które oznacza ogólną kwotę korekt wartości długoterminowych aktywów finansowych.

Konto 079 może też wykazywać saldo Wn, w przypadku gdy ewidencję księgową długoterminowych aktywów finansowych prowadzi się w cenach rynkowych.

Konto 080 - "Środki trwałe w budowie"

Konto 080 - Środki trwałe w budowie służy do ewidencji księgowej kosztów:

* budów środków trwałych realizowanych zarówno siłami własnymi jednostki, jak i obcymi - bezpośrednio związanych z realizowaną budową lub montażem danego środka trwałego,

* realizowanych ulepszeń istniejących środków trwałych,

oraz do rozliczenia tych kosztów według uzyskanych efektów.

Środki trwałe w budowie w momencie ich rozliczania i przekazywania do użytkowania wyceniane są w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia obejmujących sumę poniesionych przez jednostkę kosztów budowy, montażu, ulepszenia i przystosowania do użytkowania w okresie od rozpoczęcia budowy (montażu) do dnia przyjęcia do użytkowania lub do dnia bilansowego z uwzględnieniem także:

* podatku VAT, jeżeli nie podlega odliczeniu,

* kosztów obsługi zobowiązań związanych z finansowaniem budowy (montażu) i ujemnych różnic kursowych, pomniejszonych o uzyskane przychody z tego tytułu.

Ulepszenia środków trwałych, według ustawy o rachunkowości, to przebudowa, rozbudowa (w tym także wyposażenie w części składowe i peryferyjne), rekonstrukcja, adaptacja i modernizacja - powodujące, że wartość użytkowa środka trwałego, po zakończeniu ulepszenia, przewyższa uprzednią wartość użytkową z dnia przyjęcia do użytkowania -mierzoną okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością uzyskiwanych dzięki ulepszeniu produktów (usług), kosztami eksploatacji lub innymi efektami. Suma kosztów ulepszenia powinna przekraczać granicę 3.500 zł pod rygorem zaliczenia ich do kosztów remontów, jeżeli warunek ten nie zostanie spełniony.

Do kosztów budowy (montażu) lub ulepszeń środków trwałych według ich rodzajów zalicza się w szczególności koszty:

* zakupu gruntów,

* przygotowania terenów pod budowę, w tym likwidacji nieruchomości (rozbiórki np. budynków i budowli),

* nieumorzonej części wartości początkowej środka trwałego - spisanej jednorazowo w koszty budowy,

* dokumentacji projektowej,

* robót budowlano-montażowych,

* zakupów maszyn, urządzeń i ich montażu,

* prób montażowych i rozruchu - niezbędnych do doprowadzenia do oddania w użytkowanie środka trwałego, pomniejszonych o cenę sprzedaży netto (często niższą od kosztów wytworzenia) wykonanych w czasie prób produktów zdatnych do gospodarczego wykorzystania,

* podatku VAT niepodlegającego odliczeniu,

* innych podatków i opłat związanych z okresem budowy (montażu),

* obsługi zaciągniętych zobowiązań związanych z budową (montażem) lub ulepszeniem środka trwałego oraz różnic kursowych pomniejszonych o przychody z tego tytułu,

* ubezpieczeń majątkowych i osobowych budowanych (montowanych) i ulepszanych środków trwałych,

* obcego nadzoru inwestycyjnego,

* założenia zieleni i stref ochronnych na okres wieloletni,

* zakupów maszyn, urządzeń i środków transportu oraz innych środków trwałych niepodlegających montażowi -jeżeli tak ustalono w zakładowym planie kont.

Po stronie Wn konta 080 - Środki trwałe w budowie ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie kosztów budowy (montażu) i ulepszeń środków trwałych według faktur VAT, rachunków i innych dowodów księgowych:	240
	a) obcych wykonawców (dostawców)	310,330,
	b) wykonywanych we własnym zakresie - na podstawie dowodów księgowych wewnętrznych	600(620)
2.	Ujęcie kosztów nieprzekazanych do montażu lub nieprzyjętych do użytkowania maszyn, urządzeń, środków transportu i innych przedmiotów:
	a) nabytych od obcych dostawców zewnętrznych	240
	b) wykonanych we własnym zakresie	600(620
3.	Zarachowanie kosztów obsługi zaciągniętych zobowiązań (odsetek, prowizji) na sfinansowanie budów (montażu) i ulepszeń, środków trwałych oraz różnic kursowych pomniejszonych o przychody z tego tytułu	130,131,137,240

Po stronie Ma konta 080 - Środki trwałe w budowie ujmuje się rozchody i zmniejszenia wartości środków trwałych w budowie (ulepszeń), a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Przekazanie do użytkowania środków trwałych po zakończeniu budowy (montażu) ulepszenia	010
2.	Odpisanie środków trwałych w budowie lub ulepszeń bez zamierzonych efektów gospodarczych lub w których nastąpiła trwała utrata ich wartości	761
3.	Zniszczenie środka trwałego w budowie lub powstanie innego zdarzenia losowego powodującego rozchód lub zmniejszenie jego wartości	771
4.	Przekazanie nieodpłatne środków trwałych w budowie - odpowiednio	761 lub 800
5.	Wniesienie środka trwałego w budowie jako aportu do spółki;	761
6.	Wydanie środka trwałego w budowie - jego odbiorcy przy sprzedaży	761
7.	Przekazanie części wartości środka trwałego w budowie współuczestnikom wspólnej budowy	240
8.	Ujęcie uzyskanych odsetek i dodatnich różnic kursowych dotyczących środków trwałych w budowie i ulepszeń	130,131,240
9.	Przyjęcie do magazynu odzyskanych z budowy (montażu) lub ulepszenia materiałów	310
10.	Przyjęcie do magazynu uzyskanych podczas prób montażowych i rozruchu wyrobów gotowych i półproduktów	600

Ewidencja szczegółowa do konta 080 - Środki trwałe w budowie prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej (zbiorze stanowiącym pomocniczą księgę rachunkową) powinna zapewniać w szczególności:

* wyodrębnienie kosztów środków trwałych w budowie i ulepszeń według poszczególnych efektów (zadań, przedsięwzięć) oraz kosztów wspólnych - jeżeli równolegle realizowane są różne zadania,

* dane liczbowe (wartościowe) do przeprowadzenia kalkulacji ceny nabycia lub kosztu wytworzenia poszczególnych środków trwałych w budowie lub ich ulepszeń.

Saldo Wn konta 080 oznacza, zarówno w ciągu roku, jak i na dzień bilansowy, poniesione koszty środków trwałych w budowie i ich ulepszeń nie zakończonych.

KONTA POZABILANSOWE

KONTO 090 - "ŚRODKI TRWAŁE W LIKWIDACJI"

Konto 090 - Środki trwałe w likwidacji służy do ewidencji pozabilansowej środków trwałych postawionych w stan likwidacji - od momentu rozpoczęcia do momentu zakończenia fizycznej likwidacji środka trwałego.

Po stronie Wn konta 090 ujmuje się wartość początkową środka trwałego w momencie postawienia go w stan likwidacji.

Po stronie Ma konta 090 ujmuje się wartość początkową środka trwałego w momencie zakończenia fizycznej likwidacji środka trwałego, np. złomowania sprzedaży.

Konto 090 funkcjonuje według zapisów jednostronnych - bez korespondencji z innymi kontami.

Ewidencja szczegółowa do konta 090 powinna pozwalać na identyfikację ilości i wartości poszczególnych środków trwałych postawionych w stan likwidacji.

KONTO 091 - "ŚRODKI TRWAŁE DZIERŻAWIONE"

Konto 091 - Środki trwałe dzierżawione służy do ewidencji pozabilansowej obcych środków trwałych, użytkowanych przez jednostkę na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli na podstawie np. odrębnych przepisów środki te stanowią własność wynajmującego, wydzierżawiającego i są przez niego amortyzowane (umarzane).

Po stronie Wn konta 091 ujmuje się wartość początkową dzierżawionych środków trwałych w momencie ich otrzymania w dzierżawę od właściciela.

Po stronie Ma konta 091 ujmuje się natomiast wartość początkową dzierżawionych środków trwałych w momencie zakończenia dzierżawy i zwrotu środka trwałego właścicielowi.

Konto 091 funkcjonuje według zapisów jednostronnych - bez korespondencji z innymi kontami.

Ewidencja szczegółowa do konta 091 powinna pozwalać na identyfikację ilości i wartości poszczególnych, dzierżawionych środków trwałych według ich właścicieli.

KONTO 092 - "INNE OBCE ŚRODKI TRWAŁE"

Konto 092 - Inne obce środki trwałe służy do pozabilansowej ewidencji innych niż dzierżawione obcych środków trwałych, np. posiadanych w depozycie, przechowywanych, pożyczonych, ewidencjonowanych pozabilansowo do czasu rozliczenia grantu itp.

Zasady funkcjonowania konta 092 są identyczne jak konta 091.

KONTO 093 - "GRUNTY W WIECZYSTYM UŻYTKOWANIU"

Konto 093 - Grunty w wieczystym użytkowaniu służy do ewidencji pozabilansowej gruntów otrzymanych w nieodpłatne, od Skarbu Państwa lub gminy, wieczyste użytkowanie.

Po stronie Wn konta 093 ujmuje się, w momencie przyjęcia gruntów w nieodpłatne wieczyste użytkowanie, ich wartości oraz dalsze ich zwiększenia, spowodowane decyzjami organów administracji terenowej.

Po stronie Ma konta 093 ujmuje się wartość gruntów w wieczystym użytkowaniu w momencie przekazania ich terenowym organom administracji lub, za ich zgodą, innym użytkownikom.

Konto 093 funkcjonuje według zapisów jednostronnych - bez korespondencji z innymi kontami.

Ewidencja szczegółowa do konta 093 powinna pozwalać na szczegółową identyfikację tych gruntów według ich wartości, powierzchni działek i właścicieli.

KONTO 094 - "NISKOWARTOŚCIOWE ŚRODKI TRWAŁE"

Konto 094 - Niskowartościowe środki trwałe służy do pozabilansowej ewidencji niskowartościowych środków trwałych o niskiej wartości początkowej (jednostkowej), ustalonej np. w kwocie do 3.500 zł, od momentu przyjęcia ich do użytkowania do momentu fizycznej ich likwidacji lub upływu okresu ich użytkowania.

Po stronie Wn konta 094 ujmuje się niskowartościowe środki trwałe w momencie przyjęcia ich do użytkowania na konta bilansowe i następnie wskutek jednorazowego spisania ich wartości początkowej w 100 % w koszty zużycia materiałów lub koszty amortyzacji oraz wyksięgowania z kont bilansowych w następujący sposób:

* Wn konto 070 - "Umorzenia środków trwałych",

* Ma konto 010 - "Środki trwałe".

Po stronie Ma konta 094 ujmuje się wartość początkową niskowartościowych środków trwałych w momencie ich fizycznej likwidacji, np. złomowania, sprzedaży lub upływu okresu ich użytkowania.

Konto 094 funkcjonuje według zapisów jednostronnych - bez korespondencji z innymi kontami.

Ewidencja szczegółowa do konta 094 powinna być prowadzona w taki sposób, aby pozwalała na identyfikację ilościową i wartościową niskowartościowych środków trwałych według okresów ich użytkowania oraz osób za nie odpowiedzialnych.

Ewidencja księgowa środków pieniężnych rachunków bankowych i innych krótkoterminowych aktywów finansowych

Konta zespołu 1 - "Środki pieniężne, kredyty bankowe i inne krótkoterminowe aktywa finansowe", służą do ewidencji księgowej:

* aktywów pieniężnych stanowiących krajowe i zagraniczne środki płatnicze oraz waluty obce przechowywane w kasach lub na rachunkach bankowych,

* aktywów pieniężnych w postaci czeków, weksli obcych i innych aktywów finansowych oraz naliczonych od aktywów finansowych odsetek,

* instrumentów kapitałowych (udziałów, akcji, i innych instrumentów finansowych),

* udziałów i akcji własnych przeznaczonych do zbycia lub umorzenia,

* środków pieniężnych krajowych i zagranicznych wykorzystywanych w formie kredytów bankowych,

* różnic z aktualizacji wyceny krótkoterminowych aktywów finansowych, a ponadto innych krótkoterminowych aktywów finansowych, w tym także przeznaczonych do obrotu - wyemitowanych przez inne jednostki instrumentów kapitałowych.

Do ewidencji księgowej poszczególnych rodzajów środków pieniężnych w kasach i na rachunkach bankowych, w tym także w formie kredytów oraz innych krótkoterminowych aktywów finansowych, służą następujące konta księgi głównej:

* konto 100 Kasa

* konto 101 Kasa walut obcych

* konto 130 Rachunek rozliczeniowy-bieżący

* konto 131 Rachunek w walutach obcych

* konto 132 Rachunek lokat bankowych

* konto 133 Pozostałe rachunki bankowe

* konto 137 Kredyty bankowe

* konto 138 Kredyty bankowe w walutach obcych

* konto 139 Środki pieniężne dotacji

* konto 140 Krótkoterminowe aktywa finansowe

* konto 145 Środki pieniężne w drodze

* konto 149 Rachunek środków ZFŚS

Obroty gotówki w kasach powinny być udokumentowane dowodami źródłowymi lub zastępczymi dowodami kasowymi. Niedopuszczalne jest stosowanie prowizorycznych pokwitowań. Obroty gotówki ujmuje się w ewidencji księgowej pod datą rzeczywistego przychodu lub rozchodu - niedobory i nadwyżki gotówki ujmuje się pod datą ich ujawnienia.

Ewidencja księgowa operacji bezgotówkowych na rachunkach bankowych powinna być dokonywana wyłącznie na podstawie wyciągów i innych dowodów bankowych.

Pomyłki i błędy w wyciągach bankowych i ich sprostowania ujmuje się w korespondencji z kontem 240 - Pozostałe rozrachunki.

KONTO 100 - "KASA"

Konto 100 - Kasa służy do ewidencji księgowej gotówki w kasie w złotych polskich.

Po stronie Wn konta 100 - Kasa ujmuje się przychody gotówki do kasy, w tym także nadwyżki kasowe, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Podjęcie gotówki z rachunku bankowego	130,137,149
2.	Wpływy środków pieniężnych w drodze	145
3.	Wpłaty dokonane przez odbiorców, w tym otrzymane przedpłaty na poczet przyszłych dostaw lub usług	200,240
4.	Wpłaty różnych należności	234,240,249
5.	Stwierdzone nadwyżki kasowe	236
6.	Sprzedaż produktów i usług oraz materiałów i towarów za gotówkę	Konta zespołu 7
7.	Wpłaty za niedobory i szkody lub ich potrącenia w liście płac	202,230,234
8.	Spłaty pożyczek z ZFŚS	249
9.	Wpłaty do kasy z tytułu sprzedaży usług, towarów i materiałów przy stosowaniu kas z pamięcią fiskalną:
	a) wartość sprzedaży według cen sprzedaży netto	710,730,740
	b) podatek VAT należny	222
10.	Wpływy z tytułu wykupu czeków lub weksli obcych	140

Po stronie Ma konta 100 - Kasa ujmuje się rozchody gotówki z kasy, w tym także niedobory kasowe, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Wpłaty gotówki na rachunki	130,132,137,149
2.	Wpłaty gotówki na rachunki	145
3.	Różne wypłaty dostawcom, pracownikom, z ZFŚS i inne	202,230,234,240, 249
4.	Wypłaty wynagrodzeń, zasiłków	230
5.	Wypłaty obciążające ZFŚS	850
6.	Opłaty publicznoprawne	403
7.	Stwierdzone niedobory kasowe	235

Ewidencja szczegółowa do konta 100 prowadzona w pomocniczych księgach rachunkowych powinna umożliwiać codzienne ustalenie stanu gotówki, z wyodrębnieniem poszczególnych kas i osób za nie odpowiedzialnych.

Ewidencja szczegółowa do konta 100 powinna być prowadzona w formie powszechnie stosowanych raportów kasowych lub innych pomocniczych ksiąg rachunkowych.

100-	-	-			Kasa
100-	*O	-	-		Kasa wg Jednostek PAN
100-	*O	-	001	-	Kasa gotówkowa nr 1

Konto 100 wykazuje wyłącznie saldo Wn, które oznacza wartość nominalną stanu gotówki lub innych walorów pieniężnych w kasie(ach).

KONTO 101 - "KASA WALUT OBCYCH"

Konto 101 - Kasa walut obcych służy do ewidencji księgowej gotówki w kasie prowadzonej w walutach obcych.

Po stronie Wn konta 101 - Kasa walut obcych ujmuje się przychody gotówki do kasy w walutach obcych oraz dodatnie różnice kursowe, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Wpływy gotówki w walutach obcych z tytułu zakupu lub podjęcia "w banku"	131,138,149
2.	Zwroty sum do rozliczenia, wpływy środków pieniężnych w drodze	234,145
3.	Wpłaty z tytułu różnych należności zagranicznych	201,240
4.	Stwierdzone nadwyżki kasowe	236
5.	Ustalenia dodatnich różnic kursowych	750

Po stronie Ma konta 101 - Kasa walut obcych ujmuje się rozchody gotówki z kasy walut obcych oraz ujemne różnice kursowe, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Wpłaty gotówki z kasy na rachunki bankowe	131,138,149
2.	Wypłaty sum do rozliczenia lub zwroty kosztów podróży zagranicznych	234
3.	Wypłaty z tytułu regulowania zobowiązań w walutach obcych	203,240
4.	Ujawnione niedobory kasowe	235
5.	Ustalenia ujemnych różnic kursowych	751

Ewidencja szczegółowa do konta 101 powinna być prowadzona w pomocniczych księgach rachunkowych w walucie polskiej i równolegle w danej walucie obcej, z podziałem na poszczególne waluty obce oraz według osób odpowiedzialnych za stan poszczególnych kas, w formie raportów kasowych lub innych pomocniczych ksiąg rachunkowych.

101-	-	-			Kasa walut obcych
101-	*O	-	-		Kasa walut obcych - wg Jednostek PAN
101-	*O	-	001	-	Kasa walut obcych nr 1

Konto 101 wykazuje wyłącznie saldo Wn, które oznacza stan gotówki lub bonów pieniężnych w kasie(ach) w walutach obcych, w przeliczeniu na złote polskie.

KONTO 130 - "BIEŻĄCE RACHUNKI BANKOWE"

Konto 130 - Bieżące rachunki bankowe służy do ewidencji księgowej środków pieniężnych jednostki na rachunku bankowym (rozliczeniowym) oraz do ewentualnego wykorzystania kredytu bankowego na rachunku rozliczeniowym.

Po stronie Wn konta 130 - Bieżące rachunki bankowe ujmuje się wpływy środków pieniężnych na rachunek rozliczeniowy oraz spłaty kredytu bankowego wykorzystanego na tym rachunku, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Wpłaty gotówki z kasy	100
2.	Wpływy środków pieniężnych z innych rachunków bankowych oraz środków pieniężnych w drodze	132,133,137, 139,140,145,149
3.	Wpływy od odbiorców i zwroty zaliczek przez dostawców oraz innych należności, np. budżetowych	200,201,205,220, 234,240
4.	Wpływy odsetek od udzielonych pożyczek i odsetek bankowych	750
5.	Ujęcie błędów w wyciągach bankowych i ich sprostowań	240
6.	Otrzymanie kar, grzywien i odszkodowań umownych	760

Po stronie Ma konta 130 - Bieżące rachunki bankowe ujmuje się wypłaty (przelewy) z rachunku rozliczeniowego oraz wykorzystanie kredytu bankowego na tym rachunku, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Pobranie gotówki z rachunku bankowego do kasy i z tytułu zakupu walut obcych	100,101
2.	Uregulowanie zobowiązań wobec dostawców, wypłaty zaliczek (w tym także na zasadzie wykorzystania kredytu na rachunku)	132,133,140,202,205,240
3.	Przelewy środków pieniężnych na inne rachunki bankowe lub zakup krótkoterminowych papierów wartościowych	1145,149
4.	Spłaty uprzednio zaciągniętych pożyczek lub kredytów	240,137
5.	Opłacenie kar, grzywien, odszkodowań	761
6.	Zapłacenie odsetek i prowizji od kredytów i pożyczek	751
7.	Spłacenie zobowiązań publicznoprawnych: podatków, składki ZUS, cła	220
8.	Ujęcie błędów w wyciągach bankowych i ich sprostowań	240
9.	Opłaty za usługi bankowe i czynności manipulacyjne (dokonanie przelewu, pobranie książeczki czekowej itp.)	402

W przypadku prowadzenia kilku rachunków rozliczeniowych, do ewidencji środków pieniężnych i ewentualnie wykorzystanych kredytów w banku, konieczna jest ewidencja szczegółowa prowadzona w księdze pomocniczej do konta 130.

130-	-	-			Rachunek rozliczeniowy-bieżący
130-	*O	-	-		Rachunek rozliczeniowy-bieżący - wg Jednostek PAN
130-	*O	-	B*	-	Rachunek bankowy

Konto 130 może wykazywać saldo:

* Wn oznaczające stan środków pieniężnych na rachunku bankowym - rozliczeniowym,

* Ma oznaczające zadłużenie wobec banku z tytułu wykorzystanego kredytu na tym rachunku.

KONTO 131 - "RACHUNKI W WALUTACH OBCYCH"

Konto 131 - Rachunki w walutach obcych służy do ewidencji księgowej środków pieniężnych jednostki na rachunkach bankowych w walutach obcych przeliczonych według obowiązującego kursu danej waluty obcej na złote polskie.

Po stronie Wn konta 131 - Rachunki w walutach obcych ujmuje się wpływy środków pieniężnych w walutach obcych na rachunki bankowe oraz naliczenia odsetek i dodatnich różnic kursowych, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Wpływy gotówki na rachunek z kas walut obcych	101
2.	Wpływy środków pieniężnych w walutach obcych z innych rachunków bankowych i środków pieniężnych w drodze	138,145
3.	Wpływy należności od odbiorców zagranicznych, zwroty zaliczek przez dostawców oraz innych należności zagranicznych	201,203,205, 234,240
4.	Wpływy naliczonych przez bank odsetek	750
5.	Ustalenie i naliczenie dodatnich różnic kursowych	750
6.	Otrzymane wpływy z tytułu kar, grzywien i odszkodowań	760(770)
7.	Ujęcie błędów w wyciągach bankowych i ich sprostowań	240

Po stronie Ma konta 131 - Rachunki w walutach obcych ujmuje się wypłaty (przelewy) środków pieniężnych w walutach obcych i inne zmniejszenia ich stanu (wartości), a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Pobranie gotówki w walutach obcych z rachunku bankowego do kasy	101
2.	Spłaty zobowiązań w walutach obcych - wobec dostawców zagranicznych, wypłaty zaliczek	203,205,234,240
3.	Spłaty kredytów i pożyczek w walutach obcych lub zakupy krótkoterminowych papierów wartościowych	138,140,240
4.	Opłacenie kar, grzywien i odszkodowań w walutach obcych - odpowiednio	761 (771)
5.	Ustalenie i naliczenie ujemnych różnic kursowych	751
6.	Opłaty za usługi bankowe w walutach obcych	402
7.	Ujęcie błędów w wyciągach bankowych i ich sprostowań	240

Ewidencja szczegółowa do konta 131 powinna być prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej według poszczególnych walut obcych i ich rachunków bankowych - równolegle w walucie polskiej i danej walucie obcej.

131-	-	-			Rachunek w walutach obcych
131-	*O	-	-		Rachunek w walutach obcych wg Jednostek PAN
131-	*O	-	B*	-	Rachunek bankowy

Saldo Wn konta 131 oznacza wartość nominalną środków pieniężnych w walutach obcych w

przeliczeniu na złote polskie według obowiązującego kursu.

KONTO 132 - "RACHUNKI LOKAT BANKOWYCH"

Konto 132 - Rachunki lokat bankowych służy do ewidencji księgowej, lokat bankowych terminowych, ustalanych na określony czas w umowie z bankiem, w celu uzyskania przychodów finansowych z tytułu odsetek, zarachowywanych i przekazanych następnie na rachunek rozliczeniowy lub rachunek danej lokaty bankowej.

Po stronie Wn konta 132 - Rachunki lokat bankowych ujmuje się wpłaty lokat na rachunek i naliczone przez bank odsetki (odsetki mogą być przekazywane także na rachunek rozliczeniowy), a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Wpłaty równowartości lokat na wyodrębniony rachunek bankowy	130,145,149
2.	Wpływy uzyskanych odsetek z lokat środków pieniężnych	750

Po stronie Ma konta 132 - Rachunki lokat bankowych ujmuje się likwidację lokat środków pieniężnych przez ich podjęcie lub przekazanie na inne rachunki bankowe, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Likwidacja lokaty - zwrot środków pieniężnych i (lub) na odpowiedni rachunek bankowy	130,145,149

Ewidencja szczegółowa do konta 132 prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej powinna pozwalać na identyfikację poszczególnych lokat bankowych.

132-	-	-			Rachunek lokat bankowych
132-	*O	-	-		Rachunek lokat bankowych wg Jednostek PAN
132-	*O	-	B*	-	Rachunek bankowy

Konto 132 wykazuje wyłącznie saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych na rachunku lokat bankowych w wartości nominalnej.

KONTO 133 - "POZOSTAŁE RACHUNKI BANKOWE"

Konto 133 - Pozostałe rachunki bankowe służy do ewidencji księgowej środków pieniężnych, które powinny być wyodrębnione (np. na wydzielonym rachunku środków otrzymanych na realizację określonych zadań), oraz do ewidencji środków pieniężnych na rachunkach pomocniczych, np. dla zamiejscowych oddziałów.

Po stronie Wn konta 133 - Pozostałe rachunki bankowe ujmuje się wpłaty gotówkowe z kasy i innych rachunków bankowych, wpłaty dokonane przez kontrahentów, realizację czeków i weksli obcych, odsetki naliczone przez bank od środków pieniężnych na rachunku bankowym, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Przelewy środków z innych rachunków bankowych	130,137,145,149
2.	Wpłaty gotówki z kasy i od kontrahentów	100, konta zespołu 2
3.	Otrzymane odsetki bankowe	750

Po stronie Ma konta 133 - Pozostałe rachunki bankowe ujmuje się podjęcie gotówki do kasy, przekazy na inne rachunki bankowe, przelewy na pokrycie zobowiązań wobec dostawców i innych osób, opłaty za usługi bankowe, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Podjęcie gotówki z rachunku bankowego do kasy	100
2.	Przelewy środków pieniężnych na inne rachunki bankowe lub spłaty kredytów	130,137,145,149
3.	Przelewy środków pieniężnych na rzecz kontrahentów	konta zespołu 2
4.	Opłaty za bankowe usługi - manipulacyjne	402

Ewidencja szczegółowa do konta 133, prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej, powinna zapewnić wyodrębnienie poszczególnych rachunków bankowych, prowadzonych w ramach tego konta.

133-	-	-			Pozostałe rachunki bankowe
133-	*O	-	-		Pozostałe rachunki bankowe wg Jednostek PAN
133-	*O	-	B*	-	Rachunek bankowy

Konto 133 wykazuje wyłącznie saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych w wartości nominalnej na pozostałych rachunkach bankowych.

KONTO 137 - "KREDYTY BANKOWE"

Konto 137 - Kredyty bankowe służy do ewidencji księgowej kredytów bankowych na wyodrębnionym rachunku. Warunki wykorzystania kredytu ustala każdorazowo umowa zawarta pomiędzy jednostką a bankiem.

Po stronie Wn konta 137 - Kredyty bankowe ujmuje się spłaty kredytu bankowego, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Spłaty kredytu bankowego według ustaleń umowy	130,133,140,149
2.	Zwroty środków pieniężnych (nadpłat) przez dostawców i wykonawców jednostki	konta zespołu 2

Po stronie Ma konta 137 - Kredyty bankowe ujmuje się natomiast przekazanie środków pieniężnych pochodzących z kredytu na rachunek rozliczeniowy bądź wykorzystanie kredytu poprzez spłaty zobowiązań wobec kontrahentów, podjęcie środków pieniężnych do kasy, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Wykorzystanie kredytu bankowego na różne cele gospodarcze lub socjalne	100,130,133,140, 149 konta zespołu 2
2.	Naliczenie odsetek i prowizji od kredytu na nabycie lub wytworzenie aktywów trwałych pobranych przez bank w okresie realizacji tych aktywów	010,020,080
3.	Naliczenie odsetek i prowizji dotyczących podstawowej działalności gospodarczej i pobranie przez bank	751

Ewidencja szczegółowa do konta 137 prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej powinna pozwalać na wyodrębnienie poszczególnych rodzajów kredytów, z dalszym ich podziałem na krótkoterminowe i długoterminowe.

137-	-	-			Kredyty bankowe
137-	*O	-	-		Kredyty bankowe wg Jednostek PAN
137-	*O	-	B*	-	Rachunek bankowy

Konto 137 może wykazywać wyłącznie saldo Ma, które wyraża stan zadłużenia jednostki z tytułu otrzymanych (wykorzystanych) kredytów bankowych.

KONTO 138 - "KREDYTY BANKOWE W WALUTACH OBCYCH"

Konto 138 - Kredyty bankowe w walutach obcych służy do ewidencji księgowej kredytów bankowych otrzymanych (wykorzystanych) w walutach obcych, na warunkach ustalonych w umowach z bankami.

Po stronie Wn konta 138 - Kredyty bankowe w walutach obcych ujmuje się spłaty kredytów bankowych w walutach obcych i zwroty nadpłat zobowiązań w walutach obcych od dostawców zagranicznych, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Spłaty kredytów bankowych w walucie obcej	131,140
2.	Zwroty nadpłat zobowiązań przez dostawców zagranicznych	konta zespołu 2
3.	Ustalenie i rozliczenie dodatnich różnic kursowych w ciągu roku obrotowego i na dzień bilansowy, dotyczących podstawowej działalności gospodarczej	750
4.	Ustalenie i rozliczenie dodatnich różnic kursowych z tytułu kredytów dotyczących nabycia lub wytworzenia aktywów trwałych w okresie ich realizacji	010,020,080

Po stronie Ma konta 138 - Kredyty bankowe w walutach obcych ujmuje się otrzymanie (wykorzystanie) kredytów bankowych w walutach obcych poprzez przekazanie na rachunki środków pieniężnych w walutach obcych lub spłaty zobowiązań na zasadzie zwiększenia zadłużenia z tytułu wykorzystania danego kredytu wobec banku, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Wykorzystanie kredytu bankowego w walucie obcej	101,131,140,203, 240
2.	Naliczenie i pobranie odsetek i prowizji dotyczących:
	a) podstawowej działalności gospodarczej	751
	b) nabycia lub wytworzenia aktywów trwałych w okresie ich realizacji	010,020,080
3.	Ustalenie i rozliczenie ujemnych różnic kursowych -dotyczących:
	a) podstawowej działalności gospodarczej	751
	b) nabycia lub wytworzenia aktywów trwałych w okresie ich realizacji	010,020,080

Ewidencja szczegółowa do konta 138 powinna być prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej i pozwalać na wyodrębnienie kredytów bankowych, wykorzystanych w walutach obcych wg poszczególnych walut (ujętych równolegle w złotych polskich i w danej walucie obcej).

138-	-	-			Kredyty bankowe w walutach obcych
138-	*O	-	-		Rachunek bankowy
138-	*O	-	B*	-	Kredyty bankowe w walutach obcych wg Jednostek PAN

Konto 138 wykazuje wyłącznie saldo Ma, które oznacza stan zadłużenia jednostki z tytułu otrzymanych lub wykorzystanych kredytów w walucie obcej i w złotych polskich (po przeliczeniu danej waluty obcej według obowiązującego kursu na złote polskie).

KONTO 139 - "ŚRODKI PIENIĘŻNE Z DOTACJI "

Konto 139 - Środki pieniężne z dotacji służy do wyodrębnienia w ewidencji księgowej środków finansowych, przekazywanych w formie dotacji.

Po stronie Wn konta 139 - Środki pieniężne z dotacji ujmuje się:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Otrzymanie dotacji (odpowiednio do decyzji)	220

Po stronie Ma konta 139 - Środki pieniężne z dotacji ujmuje się natomiast przekazanie środków pieniężnych pochodzących z kredytu na rachunek rozliczeniowy bądź wykorzystanie kredytu poprzez spłaty zobowiązań wobec kontrahentów, podjęcie środków pieniężnych do kasy, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Wykorzystanie środków dotacji	konta zespołu 2

Ewidencja szczegółowa do konta 139 prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej powinna pozwalać na wyodrębnienie poszczególnych rodzajów dotacji i jednostek je otrzymujących.

139-	-	-			Środki pieniężne dotacji
139-	*O	-	-		Środki pieniężne dotacji WG Jednostki PAN
139-	*O	-	B*	-	Dotacja 1

Konto 139 może wykazywać wyłącznie saldo Ma, które wyraża stan zadłużenia Akademii z tytułu otrzymanych dotacji.

KONTO 140 - "KRÓTKOTERMINOWE AKTYWA FINANSOWE"

Konto 140 - Krótkoterminowe aktywa finansowe służy do ewidencji księgowej krótkoterminowych aktywów finansowych nabytych w celach ich odsprzedaży oraz innych środków pieniężnych, w tym także odsetek, których zapłata (realizacja) nastąpi w okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy - stanowiących np. akcje i obligacje obce, czeki i weksle obce -otrzymane zarówno w złotych polskich, jak i walutach obcych.

Po stronie Wn konta 140 - Krótkoterminowe aktywa finansowe ujmuje się przychody i zwiększenia wartości krótkoterminowych aktywów finansowych, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Nabycie (zakup) akcji i obligacji obcych w celu ich odsprzedaży	130,131
2.	Ujęcie dodatnich skutków finansowych zmian cen rynkowych nabytych uprzednio akcji i obligacji	750
3.	Nabycie akcji (udziałów) własnych w drodze	240
4.	Otrzymanie (nabycie) czeków lub weksli obcych	200,201,240,130,131
5.	Ujęcie dodatnich różnic z tytułu dyskonta weksli	750
6.	Przekwalifikowanie długoterminowych aktywów finansowych do krótkoterminowych	030
7.	Ujęcie dodatnich różnic z wyceny (na dzień bilansowy) z tytułu zmian cen rynkowych uprzednio przekwalifikowanych długoterminowych aktywów finansowych	750
8.	Ujęcie dodatnich różnic kursowych ustalonych od papierów wartościowych w walutach obcych	750

Po stronie Ma konta 140 - Krótkoterminowe aktywa finansowe ujmuje się rozchody i zmniejszenia wartości krótkoterminowych aktywów finansowych, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Rozchody obligacji i akcji do sprzedaży	751
2.	Ujęcie ujemnych skutków finansowych uprzednio nabytych akcji i obligacji wskutek zmian cen:
	a) nabycia (zakupu)	751
	b) rynkowych	751
3.	Dokonanie realizacji czeków, weksli obcych:
	a) ujęcie kwoty uzyskanej	130,131,137 138,149,751
	b) ujęcie ujemnej różnicy z tytułu dyskonta weksla	751
4.	Przekwalifikowanie krótkoterminowych aktywów finansowych do długoterminowych	030
5.	Ujęcie ujemnych różnic z wyceny (na dzień bilansowy) zmian cen rynkowych uprzednio przekwalifikowanych długoterminowych aktywów finansowych do krótkoterminowych	751
6.	Ujęcie ujemnych różnic kursowych ustalonych od papierów wartościowych w walutach obcych	751
7.	Wydanie czeków podróżniczych pracownikom (wspólnikom)	234(240)
8.	Spłaty zobowiązań wekslem obcym	konta zespołu 2
9.	Odpisanie czeków lub weksli niewykorzystanych (nieściągalnych)	761

Ewidencja szczegółowa do konta 140, prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej, powinna zapewniać wyodrębnienie krótkoterminowych aktywów finansowych według:

* ich rodzajów,

* złotych polskich i walut obcych,

* osób za nie odpowiedzialnych,

* z uwzględnieniem bieżących zmian ich wartości.

140-	-	-			Krótkoterminowe aktywa finansowe
140-	*O	-	-		Krótkoterminowe aktywa finansowe wg Jednostek PAN
140-	*O	-	B*	-	Rachunek bankowy

Konto 140 wykazuje wyłącznie saldo Wn, które oznacza stan wartości przeznaczonych do obrotu krótkoterminowych aktywów finansowych.

KONTO 145 - "ŚRODKI PIENIĘŻNE W DRODZE"

Konto 145 - Środki pieniężne w drodze służy do ewidencji księgowej środków pieniężnych znajdujących się między kasą i rachunkami bankowymi oraz rachunkami bankowymi, gdy rozchód z kasy lub rachunku bankowego dokonany został danego dnia, a wpływ na rachunek bankowy nastąpił w innym czasie.

Konto 145 może funkcjonować na bieżąco albo wyłącznie na przełomie okresów sprawozdawczych.

Po stronie Wn konta 145 - Środki pieniężne w drodze ujmuje się niepotwierdzone wpływy i przelewy środków pieniężnych z kont zespołu 1 na odpowiednie konta, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Wpłaty z kas na rachunki bankowe (niepotwierdzone wyciągami bankowymi)	100,101
2.	Przelewy środków pomiędzy własnymi rachunkami bankowymi (niepotwierdzone wyciągami bankowymi)	130,131,132,133, 137,138,140,149

Po stronie Ma konta 145 - Środki pieniężne w drodze ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Wpływy do kasy lub na rachunki bankowe środków pieniężnych w drodze	100,101,130,132, 133,137,138,140, 149

Ewidencja szczegółowa do konta 145 prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej powinna pozwalać na wyodrębnienie stanów środków pieniężnych w drodze wg poszczególnych operacji gospodarczych.

145-	-	-			Środki pieniężne w drodze
145-	*O	-	-		Krótkoterminowe aktywa finansowe wg Jednostek PAN
145-	*O	-	B*	-	Rachunek bankowy

Konto 145 może wykazywać wyłącznie saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych w drodze.

Konto 149 -"Rachunek środków ZFŚS"

Konto 149 - Rachunek środków ZFŚS służy do ewidencji księgowej środków pieniężnych zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.

Po stronie Wn konta 149 - Rachunek środków ZFŚS ujmuje się w szczególności przelewy środków z rachunku bankowego rozliczeniowego i ewentualnie wpłaty gotówki z kasy oraz naliczone odsetki przez bank od środków na tym rachunku, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Wpłaty gotówki z kasy na rachunek bankowy	100
2.	Przelewy (wpływy) środków pieniężnych z innych rachunków bankowych	130,132,140,145
3.	Naliczenie odsetek bankowych od środków na rachunku ZFŚS	850

Po stronie Ma konta 149 - Rachunek środków ZFŚS ujmuje się wypłaty pożyczek z ZFŚS, podjęcie gotówki do kasy, przelewy środków na rachunek bankowy rozliczeniowy i ewentualnie inne wypłaty, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Podjęcie gotówki do kasy	100
2.	Przelew środków na inne rachunki bankowe	130,132,145
3.	Wypłaty pożyczek ze środków ZFŚS	249
4.	Spłaty zobowiązań zakładowej działalności socjalnej	240

Ewidencja szczegółowa do konta 149 nie musi być prowadzona.

149-	-				Rachunek środków ZFŚS
149-	*O				Rachunek środków ZFŚS wg Jednostek PAN

Konto 149 wykazuje wyłącznie saldo Wn, które wyraża stan środków pieniężnych na rachunku bankowym zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.

EWIDENCJA KSIĘGOWA ROZRACHUNKÓW I ROSZCZEŃ

Do ewidencji księgowej rozrachunków z odbiorcami i dostawcami, rozrachunków publicznoprawnych, rozrachunków z pracownikami oraz pozostałych rozrachunków i roszczeń, a także ich aktualizacji służą następujące konta księgi głównej:

* konto 200 Rozrachunki z odbiorcami krajowymi

* konto 201 Rozrachunki z odbiorcami zagranicznymi

* konto 202 Rozrachunki z dostawcami krajowymi

* konto 203 Rozrachunki z dostawcami zagranicznymi

* konto 210 Należności od jednostek naukowych PAN

* konto 211 Zobowiązania wobec jednostek PAN

* konto 220 Rozrachunki publiczno prawne

* konto 221 Rozliczenie VAT naliczonego

* konto 222 Rozliczenie VAT należnego

* konto 223 Podatek VAT do rozliczenia

* konto 224 VAT do rozliczenia w następnym okresie

* konto 230 Rozrachunki z pracownikami z tyt. wynagrodzeń

* konto 234 Pozostałe rozrachunki z pracownikami

* konto 235 Rozliczenie niedoborów i szkód

* konto 236 Rozliczenie nadwyżek

* konto 240 Pozostałe rozrachunki

* konto 244 Roszczenia sporne

* konto 249 Rozrachunki z tytułu pożyczek z ZFŚS

* konto 250 Rozrachunki wewnątrzzakładowe

* konto 260 Odpisy aktualizujące rozrachunki

Konta zespołu 2 - "Rozrachunki i roszczenia" służą do ewidencji księgowej wszelkich należności i zobowiązań krajowych i zagranicznych, rozliczeń i roszczeń Akademii i oddziałów (zakładów), dotyczących zarówno podstawowej działalności gospodarczej, jak i działalności socjalnej, postępowania upadłościowego i likwidacyjnego, a także do ewidencji księgowej odpisów aktualizujących należności.

Ewidencją księgową na kontach rozrachunkowych objęte są w szczególności rozrachunki wynikające z tytułu:

* bezspornych należności i zobowiązań ze sprzedaży produktów, usług i towarów oraz zakupu materiałów, towarów i usług (konta: 200, 201, 202, 203, 210, 211),

* udzielonych dostawcom lub otrzymanych od odbiorców zaliczek na poczet przyszłych dostaw i usług (konta: 200, 201, 202, 203, 210, 211),

* należności i zobowiązań publicznoprawnych z tytułu podatków, opłat ubezpieczeń społecznych i innych obciążeń publicznoprawnych (konta: 220,221,222,223),

* wynagrodzeń za pracę pracowników i osób wykonujących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych i innych wypłat oraz dokonywanych potrąceń w listach płac (konto: 230),

* pozostałych rozliczeń z pracownikami (konto 234),

* niedoborów, szkód i nadwyżek w majątku jednostki gospodarczej (konta: 235, 236),

* należności i zobowiązań z tytułu sprzedaży i zakupu środków trwałych i środków trwałych w budowie,

* wartości niematerialnych i prawnych, długoterminowych i krótkoterminowych aktywów finansowych i zobowiązań finansowych będących przedmiotem działalności operacyjnej jednostki (konto: 240),

* zaliczek przekazanych z tytułu zakupów środków trwałych i środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych oraz aktywów finansowych (konto 240),

* zobowiązań wekslowych oraz innych zobowiązań i należności dotyczących operacji finansowych (konto 240),

* należności i zobowiązań z tytułu udzielonych lub otrzymanych pożyczek od innych jednostek niebędących bankami (konto 240),

* zobowiązań z tytułu leasingu finansowego i operacyjnego (konto 240),

* należności i zobowiązań z tytułu rozrachunków z właścicielami, w szczególności z tytułu należnych wkładów i dopłat na rzecz kapitału, dywidend i innych wypłat z zysku (konto 240),

* pozostałych należności (konto 240),

* należności i roszczeń spornych (konta: 200, 201, 202, 203, 220, 230, 234, 240, 244),

* rozrachunków zakładowej działalności socjalnej z tytułu udzielonych pożyczek (konto 249),

* odpisów aktualizujących należności (konto 260).

W ciągu roku obrotowego należności i zobowiązania wyrażone w złotych polskich ujmuje się w księgach rachunkowych według wartości nominalnej z dnia ich powstania, to jest w kwotach brutto (razem z podatkiem VAT).

Na dzień bilansowy należności i zobowiązania (w tym również z tytułu pożyczek) wykazuje się w kwocie wymaganej zapłaty.

Z tytułu opóźnienia w zapłacie kwot określonych fakturą:

* wierzyciel może naliczyć odsetki ustawowe, jeżeli zamierza ich dochodzić (jest to uprawnienie, a nie obowiązek),

* dłużnik zobowiązany jest zaksięgować naliczone odsetki na dzień bilansowy.

W przypadku należności lub zobowiązań wynikających z udzielanych lub otrzymanych pożyczek, zarówno udzielający, jak i otrzymujący pożyczkę zobowiązani są do powiększenia kwot rozrachunków o naliczone odsetki wynikające z umowy.

Na dzień bilansowy dokonuje się naliczenia odsetek od pożyczek nawet wtedy, gdy termin płatności jeszcze nie zapadł.

Nie rzadziej niż na dzień bilansowy wycenia się wyrażone w walutach obcych należności stosując kurs kupna stosowany przez bank, z którego usług korzysta jednostka, nie wyższy od kursu średniego ustalonego dla danej waluty obcej przez NBP na ten dzień. Jeżeli należności wyrażone są w walutach, dla których bank, z którego usług korzysta jednostka, lub NBP nie ustalają kursu, to kurs tych walut określa się w relacji do wskazanej przez jednostkę waluty odniesienia, której kurs ustalany jest przez NBP.

Wyrażone w walutach operacje sprzedaży skutkujące powstaniem należności ujmuje się w księgach rachunkowych nadzień ich przeprowadzenia po średnim kursie ustalonym dla danej waluty przez NBP na ten dzień, chyba że w zgłoszeniu celnym lub innym wiążącym jednostkę dokumencie ustalony został inny kurs.

Operacje zapłaty należności na rachunku bankowym wyrażone w walutach obcych ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia po kursie kupna walut, stosowanym przez bank, z którego usług jednostka korzysta.

Różnice kursowe od należności wyrażanych w walutach obcych powstałe na dzień ich wyceny i przy zapłacie zalicza się odpowiednio: ujemne do kosztów finansowych i dodatnie do przychodów finansowych. W uzasadnionych przypadkach odnosi się je do kosztu wytworzenia produktów, usług lub ceny nabycia towarów, a także do kosztu wytworzenia środków trwałych w budowie lub wartości niematerialnych i prawnych (odpowiednio na zwiększenie lub zmniejszenie tych kosztów).

Operacje zakupu powodujące powstawanie zobowiązań w walutach obcych ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia po średnim kursie ustalonym dla danej waluty obcej przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień, chyba że w zgłoszeniu celnym lub innym wiążącym jednostkę dokumencie ustalony zostanie inny kurs.

Operacje gospodarcze w walutach obcych stanowiące uregulowania zobowiązań z rachunku bankowego ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia po kursie sprzedaży walut stosowanych przez bank, z którego usług jednostka korzysta.

Różnice kursowe dotyczące zobowiązań wyrażonych w walutach obcych powstałe na dzień ich wyceny lub przy uregulowaniu zobowiązań w walutach obcych zalicza się odpowiednio do kosztów lub przychodów finansowych.

W uzasadnionych przypadkach różnice kursowe zalicza się do kosztów wytworzenia produktów lub usług, do ceny nabycia towarów, a także do kosztów wytworzenia środków trwałych, środków trwałych w budowie lub wartości niematerialnych i prawnych.

Należności i zobowiązania podlegają obowiązkowi inwentaryzacji, to jest okresowemu sprawdzeniu stanu tych aktywów i pasywów drogą uzyskania od kontrahentów potwierdzenia ich wartości, względnie otrzymania informacji o innym ich stanie oraz ustalenia ewentualnych różnic.

Uzgodnienia sald rozrachunków powinny nastąpić w okresie ostatnich trzech miesięcy roku obrotowego i pierwszych 15 dni następnego roku obrotowego, przy czym stan wynikający z ksiąg rachunkowych nie może być ustalony po dniu bilansowym.

Nie podlegają uzgodnieniu należności wątpliwe, sporne od pracowników oraz od kontrahentów, którzy nie prowadzą ewidencji księgowej, oraz dotyczące tytułów publicznoprawnych. Również niektóre zobowiązania wyłączone są z obowiązku uzgodnienia, a w szczególności: wobec pracowników, wobec kontrahentów, którzy nie prowadzą ewidencji księgowej, oraz dotyczące tytułów publicznoprawnych.

Korzystając z zasady istotności, Dyrektor jednostki podejmuje każdorazowo decyzję w sprawie odstąpienia od uzgodnienia drobnych sald należności i zobowiązań, jeżeli wielkości takie nie są w stanie zaważyć na ocenę sytuacji majątkowej i finansowej jednostki.

Również ze względu na nieistotny ujemny wpływ na sytuację majątkową i finansową jednostki, biorąc przy tym pod uwagę oszczędność kosztów, np. z tytułu opłat za rozmowy telefoniczne, opłat pocztowych, należy spisywać drobne kwoty nierozliczonych należności i zobowiązań, chyba że w przypadku zobowiązań kontrahent wyraził sprzeciw.

Salda kont zespołu "2" pozostają nierozliczone od chwili powstania należności, roszczenia bądź zobowiązania - do chwili ostatecznego ich wygaśnięcia na skutek: zapłacenia, oddalenia w wyniku postępowania wyjaśniającego (spornego), umorzenia lub przedawnienia.

Okresy, po których roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu, określają przepisy kodeksu cywilnego i kodeksu pracy.

Kwoty przedawnionych lub umorzonych zobowiązań zalicza się do pozostałych przychodów operacyjnych, natomiast kwoty należności i roszczeń przedawnionych lub nieściągalnych powiększają pozostałe koszty operacyjne. W przypadku gdy dotyczy to odsetek, to odpowiednie kwoty podlegają spisaniu w koszty finansowe lub zaliczeniu do przychodów finansowych.

KONTO 200 - "ROZRACHUNKI Z ODBIORCAMI KRAJOWYMI"

Konto 200 - Rozrachunki z odbiorcami krajowymi służy do ewidencji księgowej wszelkich bezspornych należności z tytułu sprzedaży produktów, usług, towarów i materiałów oraz przekazanych zaliczek przez odbiorców krajowych, z wyłączeniem własnych pracowników, emerytów i rencistów (konta: 230, 234) wraz z należnymi odsetkami, karami grzywnami i odszkodowaniami.

Po stronie Wn konta 200 - Rozrachunki z odbiorcami krajowymi ujmuje się powstanie i zwiększenia stanu wartości należności od odbiorców krajowych, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujecie należności z tytułu sprzedaży:
	a) produktów	700
	b) usług	710
	c) towarów	730
	d) materiałów	740
	e) VAT-u należnego od sprzedaży	222
2.	Zwiększenie należności z tytułu sprzedaży produktów, usług, towarów i materiałów (wraz z VAT należnym) na podstawie faktury korygującej VAT	odpowiednie konta zespołu 7 i równolegle konto 222
3.	Ujęcie należności wynikających z tytułów egzekucyjnych (w wyniku zamiany roszczeń z powrotem na należności)	244
4.	Zaliczenie należności do przychodów podlegających rozliczaniu w czasie (w tym: należności z tytułu odsetek, kar, grzywien, odszkodowań)	845
5.	Ujęcie faktur VAT wystawionych dla przyszłych odbiorców, gdy wartość przedpłaty wynosi 50 proc. i więcej ceny umownej dostawy lub świadczeń brutto	845
6.	Ujęcie należności z tytułu kar, grzywien i odszkodowań umownych zaliczonych do bieżącego okresu sprawozdawczego i roku obrotowego	760
7.	Naliczenie odsetek ustawowych od nieuregulowanych w terminie należności zaliczonych do bieżącego okresu sprawozdawczego i roku obrotowego	750

Po stronie Ma konta 200 - Rozrachunki z odbiorcami krajowymi ujmuje się spłaty i zmniejszenia stanu należności, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Wpływy należności:
	a) gotówką do kasy	100
	b) na rachunek rozliczeniowy lub na inny rachunek bankowy	130,133,137
	c) czekiem, wekslem	140
2.	Powstanie roszczenia spornego dochodzonego od odbiorcy - skierowanie sprawy do sądu	244
3.	Spisanie należności przedstawionych i umorzonych:
	a) gdy dokonano odpisu aktualizującego wartość należności - do kwoty tej aktualizacji	260
	b) gdy nie dokonano aktualizacji - odpowiednio	761 lub 751
4.	Ujęcie faktur korygujących VAT (zmniejszających przychody ze sprzedaży i stan należności)	odpowiednie konta zespołu 7, konto 845 i konto 222
5.	Zmniejszenie ustalonych uprzednio należności z tytułu:
	a) kar, grzywien i odszkodowań umownych	760
	b) odsetek za zwłokę od nieuregulowanych w	750
6.	Sprzedaż wierzytelności	751
7.	Wniesienie należności (wierzytelności) jako aportu do spółki;	751
8.	Umorzenie należności w postępowaniu upadłościowym, ugodowym lub układowym, jeżeli nie dokonano uprzednio ich aktualizacji	771

Ewidencja szczegółowa do konta 200 prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej powinna zapewniać ustalenie należności i ewentualnie zobowiązań (z tytułu uzyskanych przedpłat) wg poszczególnych odbiorców krajowych, a na dzień bilansowy pozwalać na wyodrębnienie należności długoterminowych i krótkoterminowych.

200-	-				Rozrachunki z odbiorcami krajowymi
200-	*O	-	-		Rozrachunki z odbiorcami krajowymi wg Jednostek PAN
200-	*O	-	*K		Rozrachunki z odbiorcami krajowymi - Kontrahenci

Saldo konta 200 występuje w zasadzie po stronie Wn i oznacza stan należności od odbiorców za sprzedane produkty, usługi, towary i materiały. W przypadku wystąpienia salda po Ma jego stan oznacza wysokość nadpłat (przedpłat) dokonanych przez odbiorców.

Konto 201 - "Rozrachunki z odbiorcami zagranicznymi"

Konto 201 - Rozrachunki z odbiorcami zagranicznymi służy do ewidencji księgowej bezspornych należności z tytułu sprzedaży produktów, usług i towarów oraz odsprzedaży materiałów od odbiorców zagranicznych w walucie polskiej - po przeliczeniu walut obcych na złote polskie według obowiązującego na ten dzień kursu oraz równolegle w danej walucie obcej.

Po stronie Wn konta 201 - Rozrachunki z odbiorcami zagranicznymi ujmuje się powstanie należności od odbiorcy zagranicznego i zwiększenie ich wartości, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Zarachowanie należności wg faktur VAT za sprzedane produkty, usługi i towary oraz inne składniki majątkowe na rzecz odbiorcy zagranicznego (a także korekty zwiększające ich	Konta zespołu 7
2.	Naliczanie należności z tytułu kar, grzywien i odszkodowań umownych:
	a) zaliczonych do bieżącego okresu	760
	b) dotyczących przyszłych okresów	845
3.	Naliczenie odsetek ustawowych za zwłokę	750
4.	Przeniesienie należności skierowanych na drogę postępowania sądowego	244
5.	Ustalenie i rozliczenie dodatnich różnic kursowych:	750
	a) przy zapłacie należności przez odbiorcę zagranicznego wciągu roku obrotowego
	b) przy wycenie należności na dzień bilansowy
6.	Ujęcie należności zaliczanych do przychodów podlegających rozliczaniu w czasie	845

Po stronie Ma konta 201 - Rozrachunki z odbiorcami zagranicznymi ujmuje się spłaty należności przez odbiorców zagranicznych i inne zmniejszenia ich wartości, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Wpływy pieniężne - bezgotówkowe z tytułu rozliczeń z odbiorcami zagranicznymi	130,131,137,138
2.	Przekwalifikowanie należności na roszczenia sporne z tytułu skierowania sprawy do sądu	244
3.	Spisanie należności przedstawionych i umarzanych w przypadku, gdy:
	a) dokonano uprzednio ich aktualizacji	260
	b) nie dokonano ich aktualizacji	761
4.	Rozliczenie zaliczki uprzednio otrzymanej od odbiorcy	205
5.	Dokonanie korekty zmniejszającej należności od odbiorcy zagranicznego	700,710,730,740
6.	Ustalenie i rozliczenie ujemnych różnic kursowych:	751
	a) przy zapłacie należności w ciągu roku obrotowego
	b) przy wycenie należności na dzień bilansowy

Ewidencja szczegółowa do konta 201 prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej powinna zapewniać wyodrębnienie należności od poszczególnych odbiorców zagranicznych w walucie polskiej i równolegle w danej walucie obcej.

201-	-				Rozrachunki z odbiorcami zagranicznymi
201-	*O	-			Rozrachunki z odbiorcami zagr. wg Jednostek PAN
201-	*O	-	*Z		Rozrachunki z odbiorcami zagr. - Kontrahenci

Konto 201 wykazuje w zasadzie saldo Wn, które oznacza wartość należności z tytułu sprzedaży produktów, usług, towarów i materiałów odbiorcom zagranicznym, lecz może wykazywać równolegle saldo wyrażające równowartość przedpłat pobranych od innych odbiorców zagranicznych w złotych polskich po przeliczeniu danych walut obcych na złote polskie według obowiązujących kursów.

Konto 202 - "Rozrachunki z dostawcami krajowymi"

Konto 202 - Rozrachunki z dostawcami krajowymi służy do ewidencji księgowej wszelkich bezspornych zobowiązań wobec dostawców krajowych, z wyjątkiem własnych pracowników i emerytów, z tytułu zakupów materiałów, towarów i usług dla podstawowej działalności gospodarczej, z uwzględnieniem także przekazanych przedpłat (zaliczek) oraz pobranych kaucji gwarancyjnych. Na koncie tym ujmuje się także odsetki ustawowe, kary grzywny i odszkodowania należne z tytułu dostaw.

Po stronie Wn konta 202 - Rozrachunki z dostawcami krajowymi ujmuje się spłaty zobowiązań z tytułu zakupów materiałów, towarów i usług oraz zmniejszenia ich wartości, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Spłaty zobowiązań wobec dostawców krajowych gotówką lub przelewem	konta zespołu 1
2.	Odpisanie zobowiązań przedawnionych:
	a) w sytuacji typowej	760
	b) w ramach postępowania upadłościowego, układowego lub ugodowego	770
3.	Odpisanie zobowiązań przedawnionych dotyczących odsetek	750
4.	Ujęcie faktur korygujących VAT od dostawców (zmniejszających zobowiązania):
	a) w cenie sprzedaży netto	konta zespołu 3 lub 4
	b) w kwocie VAT naliczonego	221 lub 403

Po stronie Ma konta 202 - Rozrachunki z dostawcami krajowymi ujmuje się powstanie zobowiązań z tytułu zakupów materiałów, towarów i usług podstawowej działalności gospodarczej oraz zwiększeń ich wartości, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie faktury VAT z tytułu zakupu materiałów, towarów i usług w wartości brutto - wraz z podatkiem VAT naliczonym	Konta zespołu 3
2.	Ujęcie faktury korygującej VAT od dostawcy (zwiększenie zobowiązań) w cenie zakupu brutto -wraz z podatkiem VAT naliczonym	Konta zespołu 3
3.	Naliczenie przez dostawców odsetek ustawowych za zwłokę w regulowaniu zobowiązań	751
4.	Naliczenie przez dostawców kar grzywien i odszkodowań	761

Ewidencja szczegółowa do konta 202 prowadzona w pomocniczych księgach rachunkowych powinna pozwalać na wyodrębnienie zobowiązań według poszczególnych kontrahentów (wykonawców).

202-	-				Rozrachunki z dostawcami krajowymi
202-	*O	-			Rozrachunki z dostawcami krajowymi wg Jednostek PAN
202-	*O	-	*K		Rozrachunki z dostawcami krajowymi - Kontrahenci

Saldo konta 202, występujące głównie po stronie Ma, oznacza stan zobowiązań wobec dostawców krajowych; w wyjątkowych przypadkach (nadpłaty - przedpłaty) może wystąpić równolegle saldo po stronie Wn.

KONTO 203 - "ROZRACHUNKI Z DOSTAWCAMI ZAGRANICZNYMI"

Konto 203 - Rozrachunki z dostawcami zagranicznymi przeznaczone jest do ewidencji księgowej rozrachunków z dostawcami zagranicznymi, w szczególności z tytułu zakupów materiałów, towarów i usług.

Po stronie Wn konta 203 - Rozrachunki z dostawcami zagranicznymi ujmuje się spłatę zobowiązań wobec dostawców zagranicznych i zmniejszenia ich wartości, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Spłaty zobowiązań z tytułu zakupów materiałów, towarów i usług podstawowej działalności gospodarczej	konta zespołu 1
2.	Odpisanie zobowiązań przedawnionych i umorzonych:
	a) w sytuacji typowej	760
	b) w postępowaniu upadłościowym, ugodowym, układowymi	770
3.	Ujęcie reklamacji zmniejszających zobowiązania wobec dostawców zagranicznych	konta zespołu 3
4.	Ustalenie i rozliczenie dodatnich różnic kursowych naliczonych przy spłacie zobowiązań wobec dostawcy zagranicznego w ciągu roku	750
5.	Ustalenie dodatnich różnic kursowych przy wycenie zobowiązań na dzień bilansowy	750

Po stronie Ma konta 203 - Rozrachunki z dostawcami zagranicznymi ujmuje się powstanie zobowiązań wobec dostawców zagranicznych oraz zwiększenia ich wartości, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie faktur dostawców zagranicznych z tytułu zakupów z importu materiałów, towarów i usług	konta zespołu 3
2.	Naliczenie przez dostawców zagranicznych odsetek za nieterminowe regulowanie zobowiązań	751
3.	Naliczenie przez dostawców zagranicznych kar, grzywien i odszkodowań	761
4.	Ustalenie i rozliczenie ujemnych różnic kursowych powstałych przy rozliczeniu transakcji (zapłacie) w ciągu roku obrotowego	751
5.	Ustalenie i rozliczenie ujemnych różnic kursowych przy wycenie zobowiązań na dzień bilansowy	751

Ewidencja szczegółowa do konta 203 powinna uwzględniać ustalenie stanu zobowiązań w walucie polskiej i równolegle wdanej walucie obcej w odniesieniu do każdego dostawcy zagranicznego.

203-	-				Rozrachunki z dostawcami zagranicznymi
203-	*O	-			Rozrachunki z dostawcami zagr. wg Jednostek PAN
203-	*O	-	*Z		Rozrachunki z dostawcami zagr. - Kontrahenci

Konto 203 wykazuje w zasadzie saldo Ma wyrażające stan (wartość) zobowiązań wobec dostawców zagranicznych. Konto to może także wykazywać równolegle saldo Wn z tytułu wniesionych przedpłat (zaliczek) na rzecz dostawców zagranicznych.

Konto 210 - "Należności od jednostek naukowych pan "

Konto 211 - "Zobowiązania wobec jednostek naukowych pan"

Konto 210 - Należności od jednostek naukowych PAN oraz konto 211 - Zobowiązania wobec jednostek naukowych PAN osobne konta, które służą do grupowania informacji o rozrachunkach z jednostkami, które są w pewien sposób ze sobą powiązane, nie będąc jednocześnie jednostkami powiązanymi dla celów bilansowych.

Podstawową jednostką naukową Akademii jest instytut naukowy, który występuje w stosunkach prawnych we własnym imieniu i działa na własny rachunek. Osobowość prawną Instytut nabywa z chwilą wpisu do rejestru instytutów Polskiej Akademii Nauk. Wpis do rejestru wywołuje takie same skutki prawne, jak wpis do Krajowego Rejestru Sądowego.

W myśl przepisów bilansowych Instytut nie jest w żaden sposób powiązany z Akademią. Jednostkami powiązanymi mogą być, bowiem tylko spółki handlowe lub przedsiębiorstwa państwowe. Należności bądź zobowiązania wobec jednostek naukowych i pomocniczych jednostek naukowych będą, więc wykazywane, jako rozrachunki z pozostałymi jednostkami.

Transakcje pomiędzy tymi jednostkami nie będą, zatem odrębnie wykazywane w bilansie, w rachunku zysków i strat, czy w rachunku przepływów pieniężnych.

Wyodrębnienie to jest niezbędne, ponieważ mogą to być transakcje istotne, przeprowadzane na warunkach innych niż rynkowe, a więc informacje o nich powinny się znaleźć w informacji dodatkowej.

210-	-	-			Należności od jednostek naukowych PAN
210-	*O	-	-		Jednostki naukowe PAN
210-	*O	-	*J	-	Jednostki naukowe PAN - Kontrahenci

211-	-	-			Zobowiązania wobec jednostek PAN
211-	*O	-	-		Zobowiązania wobec jednostek PAN wg JPAN
211-	*O	-	*J	-	Jednostki PAN - Kontrahenci

Ewidencja szczegółowa do konta 210 i 211 prowadzona jest w pomocniczej księdze rachunkowej na zasadach określonych dla należności i zobowiązań.

KONTO 220 -"ROZRACHUNKI PUBLICZNOPRAWNE"

Konto 220 - Rozrachunki publicznoprawne służy do ewidencji księgowej wszelkich rozrachunków z budżetem państwa i budżetami samorządów terytorialnych (z wyjątkiem rozliczeń wstępnych z tytułu VAT, ujętych na kontach: 221, 222, 223, 224), to jest rozrachunków z tytułu VAT, podatku akcyzowego, podatku dochodowego od osób prawnych, podatku dochodowego od osób fizycznych, podatku od nieruchomości, podatku od środków transportu, podatków i opłat lokalnych, opłat od czynności cywilnoprawnych i opłat skarbowych, a także do ewidencji księgowej rozrachunków z tytułu ceł i innych obciążeń granicznych, składek ZUS, opłat na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) i innych tytułów, do których stosuje się przepisy o zobowiązaniach podatkowych.

Konto to służy także do ewidencji księgowej dotacji i świadczeń budżetowych z funduszy celowych oraz ZUS.

Po stronie Wn konta 220 - Rozrachunki publicznoprawne ujmuje się głównie należności oraz spłaty zobowiązań budżetowych i ZUS, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Spłaty zobowiązań z tytułu podatków, opłat, składek ZUS i wobec urzędu celnego	100,130,137
2.	Ujęcie należności z tytułu nadpłat w podatkach i opłatach	konta zespołu 2 konto 403
3.	Ujęcie należności z tytułu zwrotu cła przy eksporcie	701,711,731
4.	Ujęcie należności z tytułu nadpłaty podatku dochodowego od osób prawnych	870
5.	Ujęcie miesięcznego ustalenia kwoty VAT do zwrotu z urzędu skarbowego	223
6.	Ujęcie VAT do zwrotu z urzędu skarbowego za lata poprzednie	760(750) ewentualnie 820
7.	Ujęcie (zarachowanie) należnych dotacji odpowiednio	760(845)
8.	Naliczenie w listach płac zasiłków i innych świadczeń płaconych w imieniu ZUS	230
9.	Wypłaty i przelewy świadczeń pracownikom powodujących należności od ZUS	100,130, 139

Po stronie Ma konta 220 - Rozrachunki publicznoprawne ujmuje się zobowiązania wobec jednostek budżetowych i ZUS oraz wpłaty należności od budżetów i ZUS, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Naliczenie zobowiązań z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych według obowiązującej deklaracji	870
2.	Naliczenie podatku dochodowego od osób fizycznych	230,240,820
3.	Naliczenie podatków: od nieruchomości, od środków transportowych i opłat lokalnych	403
4.	Okresowe (miesięczne) przeniesienie kwoty VAT do rozliczenia z urzędem skarbowym (zobowiązania wobec Urzędu)	223
5.	Naliczenie sankcyjne VAT	761
6.	Zarachowanie odsetek sankcyjnych za zwłokę od zobowiązań wynikających z ordynacji podatkowej	751
7.	Naliczenia opłat od umów cywilnoprawnych i opłat skarbowych obciążających koszty bieżącego okresu	403
8.	Wpływ środków dotacji na rachunek bankowy	139
9.	Naliczenie składek ZUS obciążających pracowników (potrąconych w listach płac)	230
10.	Naliczenie zobowiązań z tytułu składek ZUS, odpisu na Fundusz Pracy oraz na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (obciążających	405
11.	Naliczenie składek na ubezpieczenie zdrowotne	220
12.	Ustalenie i naliczenie zobowiązania z tytułu opłat na PFRON	403

Ewidencja szczegółowa do konta 220 prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej powinna zapewniać możliwość ustalenia stanu zobowiązań lub należności z poszczególnych tytułów rozrachunków publicznoprawnych oraz urzędów i instytucji, z którymi rozrachunki te są dokonywane.

Do konta 220 powinno się prowadzić ewidencję szczegółową według następujących np. tytułów rozliczeń:

220-	-				Rozrachunki publiczno prawne
220-	*O	-	-		Rozrachunki publiczno prawne wg Jednostek PAN
220-	*O	-	101		Podatek dochodowy od osób fizycznych
220-	*O	-	251		Ubezpieczenie społeczne
220-	*O	-	252		Ubezpieczenie zdrowotne
220-	*O	-	253		Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
220-	*O	-	391	-	Podatek od nieruchomości i użytkowanie wieczyste
220-	*O	-	401		Podatki rolne i leśne
220-	*O	-	501		Dotacje
220-	*O	-	601		PFRON

Konto 220 może wykazywać równolegle dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności, a saldo Ma - stan zobowiązań z różnych tytułów rozrachunków publicznoprawnych.

KONTO 221 - "ROZLICZENIE VAT NALICZONEGO"

Konto 221 - Rozliczenie VAT naliczonego służy do ewidencji księgowej VAT naliczonego, wynikającego z faktur VAT wystawionych przez dostawców materiałów, towarów i usług oraz składników rzeczowych aktywów trwałych, jeżeli ich zakup służy wyłącznie sprzedaży opodatkowanej oraz gdy w momencie otrzymania faktury VAT jest wiadome, że zakup dotyczy zarówno sprzedaży opodatkowanej, jak i zwolnionej z VAT oraz nieobjętej opodatkowaniem.

W przypadku, gdy zakup służy wyłącznie sprzedaży zwolnionej z VAT lub nieobjętej opodatkowaniem, podatek obciąża bezpośrednio konta zespołu 0, 3 lub konto 403.

Po stronie Wn konta 221 - Rozliczenie VAT naliczonego ujmuje się podatek VAT naliczony przy zakupach do ewentualnego odliczenia od VAT należnego:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie wg faktur VAT i faktur VAT korygujących kwot naliczonego podatku, dotyczącego zakupów służących wyłącznie sprzedaży opodatkowanej lub zakupów dotyczących zarówno sprzedaży opodatkowanej, jak i zwolnionej	300,303,305 lub bezpośrednio z kont: 202 i 240
2.	Naliczenie VAT przy imporcie wynikającego z dokumentu odprawy celnej SAD	Konta zespołu 3 (220)

Po stronie Ma konta 221 - Rozliczenie VAT naliczonego ujmuje się VAT wynikający z faktur korygujących oraz przeniesienie VAT do odliczenia:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie faktur korygujących VAT zmniejszających VAT należny	200,234,240
2.	Okresowe (miesięczne) przeniesienie salda VAT do rozliczenia za dany miesiąc	223

Ewidencja szczegółowa do konta 221 powinna być prowadzona w rejestrach zakupu wg przepisów o VAT.

221-					Rozliczenie VAT naliczonego
221-	*O	-	-		Rozliczenie VAT naliczonego wg Jednostek PAN
221-	*O	-	100		Rozliczenie VAT naliczonego

Saldo Wn konta 221 wynikające z miesięcznych obrotów podlega na koniec okresu sprawozdawczego (miesiąca) przeniesieniu na konto 223 - Podatek VAT do rozliczenia. Konto 221 na koniec okresu sprawozdawczego (miesiąca) nie powinno wykazywać salda.

KONTO 222 - "ROZLICZENIE VAT NALEŻNEGO"

Konto 222 - Rozliczenie VAT należnego służy do ewidencji księgowej VAT należnego ustalonego przy sprzedaży, a także od obrotów dotyczących przekazania przez jednostkę towarów na cele inne niż związane z prowadzoną działalnością, jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części (w celu udokumentowania tego typu czynności należy wystawić faktury wewnętrzne zgodnie z art. 106 ust. 7 ustawy o VAT).

VAT należny ujęty na tym koncie nie stanowi jeszcze zobowiązania podatkowego.

Po stronie Wn konta 222 - Rozliczenie VAT należnego ujmuje się kwoty VAT wynikające z faktur korygujących oraz przeniesienie VAT należnego do rozliczenia:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie kwot podatku wynikających z faktur korygujących VAT, zmniejszających kwoty podatku naliczonego, dotyczącego zakupów służących wyłącznie sprzedaży opodatkowanej bądź opodatkowanej i zwolnionej równocześnie	300,303,305 lub 202,240
2.	Okresowe (miesięczne) przeniesienie salda VAT naliczonego do rozliczenia (odliczenia)	223

Po stronie Ma konta 222 - Rozliczenie VAT należnego ujmuje się kwoty VAT należnego za dany miesiąc wynikającego z faktur VAT i innych dokumentów:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie VAT należnego wynikającego z faktur VAT, faktur korygujących - określających VAT należny od sprzedaży produktów, usług i towarów oraz pozostałej sprzedaży	200,234,240
2.	Ujęcie VAT należnego ustalonego od sprzedaży detalicznej wynikającej z wydruków urządzeń (kas, drukarek) z pamięcią fiskalną (zestawień utargów)	100
3.	Ujęcie VAT należnego wynikającego z faktur określających VAT należny przy przekazywaniu składników majątkowych oraz świadczeniu usług własnych na rzecz reprezentacji i reklamy	403
4.	Ujęcie VAT należnego od importu usług	403
5.	Ujęcie VAT należnego wynikającego z faktur określających VAT należny z tytułu nieodpłatnego przekazania rzeczowych składników majątkowych oraz świadczenia usług na zewnątrz jednostki bez pobrania za nie należności (darowizn)	761

Ewidencja szczegółowa do konta 222 powinna być prowadzona w rejestrach sprzedaży wg przepisów o VAT.

222-					Rozliczenie VAT należnego
222-	*O	-	-		Rozliczenie VAT należnego wg Jednostek PANN
222-	*O	-	100		Rozliczenie VAT należnego

Saldo Ma konta 222 wynikające z miesięcznych obrotów podlega przeniesieniu na koniec okresu sprawozdawczego (miesiąca) na konto 223 - Podatek VAT do rozliczenia.

Konto 222 na koniec okresu sprawozdawczego (miesiąca) nie powinno wykazywać salda.

KONTO 223 - "PODATEK VAT DO ROZLICZENIA"

Konto 223 - Podatek VAT do rozliczenia służy do ewidencji księgowej przeniesienia do rozliczenia VAT:

* należnego, zarachowanego w danym miesiącu - z konta 222,

* naliczonego w ciągu miesiąca - z konta 221,

* oraz do ustalenia zobowiązania za dany miesiąc z tytułu VAT wobec urzędu skarbowego lub należności (VAT do zwrotu) od urzędu skarbowego.

Ustalona kwota zobowiązania lub należności z tytułu VAT, za dany miesiąc, podlega przeniesieniu na konto 220 - Rozrachunki publicznoprawne.

Po stronie Wn konta 223 - Podatek VAT do rozliczenia ujmuje się następujące operacje związane z rozliczeniem VAT za dany miesiąc:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Przeniesienie VAT naliczonego do rozliczenia za dany miesiąc	221
2.	Przeniesienie VAT do rozliczenia z urzędem skarbowym - ustalenie zobowiązania wobec urzędu skarbowego	220

Po stronie Ma konta 223 - Podatek VAT do rozliczenia ujmuje się następujące operacje związane z rozliczeniem VAT za dany miesiąc:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Przeniesienie VAT należnego do rozliczenia za dany miesiąc	222
2.	Przeniesienie VAT do rozliczenia z urzędem skarbowym - ustalenie należności (kwoty do zwrotu) od urzędu skarbowego	220

Konto 223 może wykazywać na koniec danego okresu sprawozdawczego (miesiąca) wyłącznie saldo Wn, które oznacza VAT naliczony do odliczenia w następnym lub następnych okresach sprawozdawczych (miesiącach) od VAT należnego.

223-					Podatek VAT do rozliczenia
223-	*O	-	-		Podatek VAT do rozliczenia wg Jednostek PAN
223-	*O	-	100		Podatek VAT do rozliczenia

KONTO 224 - "VAT DO ROZLICZENIA W NASTĘPNYM OKRESIE"

Konto 224 - VAT do rozliczenia w następnym okresie służy do ewidencji księgowej przeniesienia do rozliczenia VAT:

* należnego, zarachowanego w następnym miesiącu - z konta 222,

* oraz do ustalenia zobowiązania za następne miesiące z tytułu VAT wobec urzędu skarbowego lub należności (VAT do zwrotu) od urzędu skarbowego.

Ustalona kwota zobowiązania lub należności z tytułu VAT, za następne miesiące, podlega przeniesieniu na konto 220 - Rozrachunki publicznoprawne.

224-	-	-			VAT do rozliczenia w następnym okresie
224-	*O	-	-		VAT do rozliczenia w następnym okresie wg JPA
224-	*O	-	100	-	VAT do rozliczenia w następnym okresie

KONTO 230 - "ROZRACHUNKI Z PRACOWNIKAMI Z TYTUŁU WYNAGRODZEŃ"

Konto 230 - Rozrachunki z pracownikami z tytułu wynagrodzeń służy do ewidencji księgowej rozrachunków z tytułu wynagrodzeń za pracę, należnych w pieniądzu lub naturze, pracownikom wykonującym pracę na podstawie umowy o pracę oraz pracownikom i innym osobom z tytułu pracy nakładczej, umowy zlecenia, umowy o dzieło itp. potrąceń z wynagrodzeń brutto podatku dochodowego od osób fizycznych, składek ZUS i innych oraz wypłat kwot wynagrodzeń netto.

Po stronie Wn konta 230 - Rozrachunki z pracownikami z tytułu wynagrodzeń ujmuje się potrącenia z wynagrodzeń i wypłaty wynagrodzeń, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Wypłaty (przelewy) wynagrodzeń i zaliczek na poczet wynagrodzeń, a także zasiłków i świadczeń wypłaconych przez jednostkę z upoważnienia ZUS	100,130, 139
2.	2. Potrącenia na liście wynagrodzeń:	220
	a) zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych	220
	b) składek ZUS	234
	c) należności z tytułu niedoborów i szkód uznanych przez pracowników materialnie odpowiedzialnych	240
	d) należności za usługi zakładowej działalności socjalnej	240
	e) należności osób fizycznych i prawnych, np. składek związków zawodowych, składek ubezpieczeniowych opłaconych przez pracowników	249
	f) spłat rat pożyczek z ZFŚS	240
	g) kwot wynagrodzeń przekazanych na rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe	234
	h) innych należności, np. potrącanych z tytułu nie rozliczonych zaliczek na zakup materiałów	220
3.	Wypłaty (przelewy) zaliczanych do wynagrodzeń i ujętych w liście płac ekwiwalentów a także odpraw pośmiertnych, odszkodowań powypadkowych itp.	100,130, 139
4.	Odpisanie przedawnionych zobowiązań z tytułu wynagrodzeń pracowniczych lub wypłat zaliczonych do wynagrodzeń	760

Po stronie Ma konta 230 - Rozrachunki z pracownikami z tytułu wynagrodzeń ujmuje się naliczone zobowiązania wobec pracowników z tytułu wynagrodzeń oraz innych wypłat zaliczanych do wynagrodzeń, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Naliczenie według listy płac wynagrodzeń brutto obciążających koszty podstawowej działalności gospodarczej wg umów o pracę i umów cywilnoprawnych: o dzieło, zlecenia, agencyjnych itd.	404
2.	Naliczenie wynagrodzeń obciążających koszty realizacji środków trwałych w budowie lub zakładowej działalności socjalnej - odpowiednio	080,850
3.	Ujęcie w listach płac ekwiwalentów za użytkowanie własnej odzieży roboczej za środki higieny osobistej itp.	405
4.	Ujęcie w listach płac zarachowanych odszkodowań powypadkowych, odpraw pośmiertnych itp.	409,761
5.	Ujęcie w listach płac zasiłków i świadczeń wypłaconych z upoważnienia ZUS	220
6.	Spisanie należności przedawnionych z tytułu nadpłacanych wynagrodzeń pracowniczych lub innych wypłat zaliczanych do wynagrodzeń	761

Ewidencja szczegółowa do konta 230 prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej powinna zapewnić rozliczenie wynagrodzeń z podziałem na poszczególne ich rodzaje, np. wynagrodzenia z umów o pracę, umów cywilnoprawnych, honoraria i inne. Równocześnie ewidencja ta, prowadzona na imiennych kartach wynagrodzeń każdego pracownika, powinna stanowić podstawę do:

* obliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych,

* obliczenia składek ZUS obciążających pracownika i pracodawcę oraz innych świadczeń na rzecz ZUS,

* wymiaru ustawowo przysługujących zasiłków, emerytur i rent,

* obliczenia wynagrodzeń za czas nieobecności w pracy, np. urlop,

* wymiaru innych świadczeń zależnych od wysokości wynagrodzeń.

Ewidencja szczegółowa, prowadzona imiennie dla każdego pracownika, powinna umożliwić także ustalenie rodzajów i wielkości składników wynagrodzeń oraz rodzajów i kwot potrąceń.

230-	-				Rozrachunki z pracownikami z tyt. wynagrodzeń
230-	*O	-	-		Rozrachunki z pracownikami z tytułu wynagrodzeń wg JPAN
230-	*O	-	001	-	Fundusz osobowy
230-	*O	-	002	-	Fundusz bezosobowy

Konto 230 wykazuje w zasadzie saldo Ma, które oznacza stan zobowiązań z tytułu wynagrodzeń wobec pracowników (w tym także wynagrodzeń niepodjętych); może jednak wykazywać także saldo Wn, w przypadku wypłat pracownikom np. zaliczek na poczet wynagrodzeń.

KONTO 234 - "POZOSTAŁE ROZRACHUNKI Z PRACOWNIKAMI"

Konto 234 - Pozostałe rozrachunki z pracownikami służy do ewidencji księgowej wszelkich bezspornych rozrachunków z pracownikami (również z emerytami i rencistami), z wyjątkiem rozrachunków z tytułu:

* wynagrodzeń (konto 230),

* niedoborów, szkód i nadwyżek (konta: 235, 236),

* pożyczek udzielonych z ZFŚS (konto 249).

Na koncie tym ewidencjonuje się rozrachunki z pracownikami w szczególności z tytułu:

* udzielonych pracownikom zaliczek, z wyjątkiem na poczet wynagrodzeń,

* sprzedaży pracownikom, emerytom i rencistom składników aktywów trwałych i obrotowych oraz usług,

* świadczeń odpłatnych, np. czynszów, zwrotów opłat za rozmowy telefoniczne z

aparatów służbowych itp.

Po stronie Wn konta 234 - Pozostałe rozrachunki z pracownikami ujmuje się w szczególności następujące operacje:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Wypłaty sum do rozliczenia (zaliczek) i spłaty zobowiązań wobec pracowników (emerytów i rencistów)	100,101
2.	Ujęcie według faktur VAT (list) wystawionych dla pracowników, emerytów, rencistów za sprzedane składniki majątkowe lub świadczone odpłatnie usługi: - w cenie sprzedaży netto - w kwocie VAT należnego	700,710,730, 740,760 222
3.	Odpisanie zobowiązań, wobec pracowników, przedawnionych lub umorzonych	760
4.	Ujęcie należności stanowiących roszczenia z tytułu niedoborów i szkód uznanych przez osoby odpowiedzialne	235
5.	Ujęcie roszczeń spornych z tytułu niedoborów i szkód zasądzonych na rzecz jednostki (roszczeń powiększonych o zasądzone koszty postępowania oraz odsetki za zwłokę)	244
6.	Ujęcie dodatnich różnic kursowych ustalonych przy wypłacie zaliczek w walutach obcych i rozliczeniu kosztów zagranicznej podróży służbowej lub na dzień bilansowy	750

Po stronie Ma konta 234 - Pozostałe rozrachunki z pracownikami ujmuje się w szczególności następujące operacje:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Rozliczenie pobranych przez pracowników zaliczek z tytułu:	409,080,850 konta zespołu 3 lub
	- kosztów podróży służbowej	4
	- zakupów składników majątkowych lub usług	221
	- VAT naliczonego w kosztach podróży służbowej, podlegającego odliczeniu od podatku należnego	403
	- VAT naliczonego w kosztach podróży służbowej nie podlegającego odliczeniu od podatku należnego	202,203
	- uregulowania zobowiązań jednostki wobec dostawców	100,101
	- zwrotu nie wykorzystanej zaliczki do kasy
2.	Wpłaty do kasy przez pracowników (emerytów, rencistów) należności jednostki	100
3.	Skierowanie do sądu roszczeń wobec pracowników (emerytów, rencistów)	244
4.	Odpisanie bezspornych należności przedawnionych i umorzonych:
	- jeżeli dokonano uprzednio ich aktualizacji	260
	- jeżeli nie dokonano uprzednio ich aktualizacji	761
5.	Ujęcie faktur korygujących (zmniejszających należność) za sprzedane pracownikom (emerytom, rencistom) składniki majątkowe lub usługi:	konta zespołu 7
	- wartość w cenie sprzedaży netto	222
	- VAT należny
6.	Ujęcie ujemnych różnic kursowych ustalonych przy wypłacie zaliczek w walutach obcych i rozliczeniu kosztów zagranicznej podróży służbowej lub na dzień bilansowy	751

Ewidencja szczegółowa do konta 234 prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej powinna zapewnić możliwość ustalenia kwot należności i zobowiązań w odniesieniu do każdego pracownika (emeryta, rencisty) oraz według tytułów rozliczeń.

234-	-	-			Pozostałe rozrachunki z pracownikami
234-	*O	-	-		Pozostałe rozrachunki z pracownikami wg JPAN
234-	*O	-	001	-	Rozliczenie zaliczek
234-	*O	-	200	-	Rozliczenie podróży służbowych

Konto 234 może wykazywać dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności, a saldo Ma stan zobowiązań od (wobec) pracowników, emerytów, rencistów.

KONTO 235 - "ROZLICZENIE NIEDOBORÓW I SZKÓD"

Konto 235 - "Rozliczenie niedoborów i szkód" służy do ewidencji księgowej i rozliczenia niedoborów i szkód w rzeczowych i pieniężnych składnikach aktywów trwałych i obrotowych jednostki będących jej własnością lub własnością innych podmiotów (jeżeli mienie to zostało oddane na przechowanie, do użytkowania lub do przerobu).

Konto 235 służy również do ewidencji księgowej ustalenia roszczeń z tego tytułu od osób odpowiedzialnych za powierzone im mienie.

Na koncie 235 nie ujmuje się i nie rozlicza:

* niedoborów i szkód ujawnionych przy odbiorze dostaw składników majątkowych, rozliczanych bezpośrednio z dostawcami,

* niedoborów i szkód, z których roszczeniem wystąpiono do firm ubezpieczeniowych,

* niedoborów i szkód, powstałych w składnikach majątkowych przekazanych innej jednostce na przechowanie, do użytkowania lub przerobu.

Po stronie Wn konta 235 - Rozliczenie niedoborów i szkód ujmuje się w szczególności następujące operacje:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Stwierdzone niedobory i szkody w składnikach aktywów trwałych i obrotowych:
	- gotówki w kasie	100,101
	- materiałów, towarów i produktów	310,330,600
	- środków trwałych	010
	- środków trwałych w budowie	080
2.	Ujęcie różnicy pomiędzy sumą roszczenia a sumą niedoboru obliczonego w wartości netto środka trwałego lub w aktualnej cenie zakupu pozostałych rzeczowych składników aktywów	760 lub 845
3.	Ujęcie niedoborów i szkód w obcych składnikach majątkowych znajdujących się na przechowaniu, w użytkowaniu lub w przerobie jednostki	244

Po stronie Ma konta 235 - Rozliczenie niedoborów i szkód ujmuje się w szczególności następujące operacje:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Rozliczenie stwierdzonych niedoborów i szkód niezawinionych: mieszczących się w granicach norm lub wynikających z błędów ewidencji, inwentaryzacji lub w pomiarze zużycia:
	- aktywów trwałych	080
	- aktywów obrotowych	konta zespołu 4
	- spowodowanych zdarzeniami losowymi	771
2.	Skierowanie roszczeń z tytułu niedoborów i szkód na drogę postępowania sądowego	244
3.	Ujęcie roszczeń z tytułu niedoborów i szkód uznanych przez osoby odpowiedzialne (pracowników lub wspólników)	234,240
4.	Kompensaty niedoborów z nadwyżkami	236
5.	Rozliczenie niedoborów i szkód w przypadku nieustalenia przyczyn ich powstania	761
6.	Zgłoszenie niedoborów i szkód do pokrycia przez towarzystwa ubezpieczeniowe	240

Ewidencja szczegółowa do konta 235 prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej powinna umożliwiać ustalenie niedoborów i szkód według składników aktywów i osób odpowiedzialnych.

235-					Rozliczenie niedoborów i szkód
235-	*O	-	-		Rozliczenie niedoborów i szkód wg JPAN

Konto 235 może wykazywać w ciągu roku obrotowego saldo Wn, co oznacza stan nie rozliczonych niedoborów i szkód. Konto to nie powinno wykazywać salda na koniec roku obrotowego.

KONTO 236 - "ROZLICZENIE NADWYŻEK"

Konto 236 - Rozliczenie nadwyżek służy do ewidencji księgowej i rozliczenia, powstałych w ciągu roku, nadwyżek w składnikach aktywów trwałych i obrotowych.

Po stronie Wn konta 236 - Rozliczenie nadwyżek ujmuje się w szczególności następujące operacje:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Przeprowadzenie kompensat nadwyżek z niedoborami	235
2.	Rozliczenie nadwyżek składników aktywów uznanych za zmniejszające koszty (błędy w ustaleniu rozchodów)	konta zespołu 4 lub konto 080
3.	Rozliczenie nadwyżek składników aktywów nie znajdujących wyjaśnienia	760
4.	Rozliczenie wartości ujawnionych nadwyżek środków trwałych:
	a) w przypadku ustalenia przyczyny wynikającej np. z braku rozliczenia budowy	010,080
	b) w przypadku nieustalenia przyczyny	760

Po stronie Ma konta 236 - Rozliczenie nadwyżek ujmuje się w szczególności następujące operacje:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Stwierdzenie nadwyżek składników aktywów trwałych i obrotowych:
	- środków trwałych	010
	- środków trwałych w budowie	080
	- materiałów, towarów i produktów	310,330,600
	- gotówki w kasie	100,101

Ewidencja szczegółowa do konta 236 prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej powinna umożliwiać wyodrębnienie nadwyżek według ich tytułów.

236-					Rozliczenie nadwyżek
236-	*O	-	-		Rozliczenie nadwyżek wg JPAN

Konto 236 może wykazywać w ciągu roku obrotowego saldo Ma, które oznacza wartość ujawnionych, lecz nie rozliczonych nadwyżek. Konto 236 nie powinno wykazywać salda na koniec roku obrotowego.

KONTO 240 - "POZOSTAŁE ROZRACHUNKI"

Konto 240 - Pozostałe rozrachunki służy do ewidencji księgowej krajowych i zagranicznych należności i zobowiązań oraz innych rozrachunków nie objętych ewidencją księgową na innych kontach rozrachunkowych, w tym do ewidencji księgowej rozrachunków związanych z zakupem i sprzedażą środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych, aktywów finansowych itd.

Po stronie Wn konta 240 - Pozostałe rozrachunki ujmuje się powstanie różnych należności, zwiększenia ich wartości oraz spłaty zobowiązań, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Zarachowanie sprzedaży papierów wartościowych i innych aktywów finansowych	750
2.	Polecenie przelewów potwierdzone wyciągami bankowymi stanowiące spłaty zobowiązań z tytułu zakupów aktywów trwałych	130,137
3.	Polecenie przelewów z tytułu zakupów papierów wartościowych i innych aktywów finansowych	130,137
4.	Ujęcie sprzedaży wierzytelności w cenie sprzedaży; księgowanie równoległe dotyczące:	750
	- przeniesienia do sprzedaży należności ujętej w księgach rachunkowych
	- ujęcia ewentualnego odpisu aktualizującego należności przeniesionej do sprzedaży
5.	Ujęcie należnych odszkodowań wynikających z rozliczeń szkód losowych objętych ubezpieczeniem; księgowanie równoległe w zakresie dotyczącym:	010,080,310,330, 500-550,600
	- otrzymanych odszkodowań: Wn konta: 100,130,137, Ma konto 240
	- rozliczonych w ciągu roku obrotowego szkód i otrzymanych odszkodowań
	- odpowiednio: Wn konto 771, Ma konto 770
	- rozliczonych w ciągu roku obrotowego szkód nie związanych z ogólnym ryzykiem prowadzenia jednostki
	- odpowiednio: Wn konto 761, Ma konto 760
	nie rozliczonych na dzień bilansowy szkód w kwotach przekraczających wysokość odszkodowań, których uzyskanie ocenia się za pewne i ujmuje w dniu bilansowym odpowiednio: Wn konto 771 (761), Ma konto 770 (760)
6.	Ujęcie należnych z PFRON i Funduszu Pracy zwrotów wynagrodzeń i kosztów ubezpieczeń społecznych pracowników; księgowanie równoległe w zakresie wpływu należnych środków pieniężnych: Wn konto 130, Ma konto 240	230,220
7.	Ujęcie wpłaconych wadiów i kaucji; księgowanie równoległe w zakresie:	130,137
	- uzyskanych zwrotów: Wn konta 100, 130, Ma konto 240
	- przepadłych wadiów i kaucji: Wn konto 761, Ma konto 240
8.	Ujęcie błędów i pomyłek w wyciągach bankowych; sprostowanie uprzednio ujętych błędów w wyciągach bankowych: Wn konto 130,137 i inne, Ma konto 240	130,137 (i inne konta zesp. 1)
9.	Odpisanie zobowiązań przedawnionych i umorzonych	760 (750)
10.	Naliczenie należnych jednostce odsetek ustawowych za zwłokę w regulowaniu należności	750
11.	Korekta poniesionych kosztów wynagrodzeń i składek ZUS w wysokości otrzymanej refundacji np. z Funduszu Pracy lub PFRON, w przypadkach gdy nie jest znana wysokość refundacji w momencie sporządzania list płac	404,405
12.	Naliczanie należnych jednostce dywidend (brutto) od innych podmiotów	750
13.	Ujęcie zaciągniętych pożyczek oraz odsetek	konta zespołu 1
14.	Naliczenie odsetek od udzielonych pożyczek w dniu, w którym zapadł termin ich płatności lub naliczanie odsetek z tytułu udzielonej pożyczki na dzień bilansowy, których termin płatności jeszcze nie	750
15	Ustalenie dodatnich różnic kursowych przy spłacie zaciągniętej pożyczki w walutach obcych	750 lub 080
16.	Ustalenie dodatnich różnic kursowych na dzień bilansowy w związku z zaciągniętą pożyczką w walutach obcych	750 lub 080

Po stronie Ma konta 240 - Pozostałe rozrachunki ujmuje się powstanie zobowiązań z różnych tytułów i zwiększenia ich wartości oraz spłaty należności, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie faktur VAT z tytułu zakupów środków trwałych, środków trwałych w budowie oraz wartości niematerialnych i prawnych:
	- w wartości brutto - do rozliczenia -lub w cenie zakupu netto	305 010,020,080
	- VAT naliczony do odliczenia	221
2.	Ujęcie zobowiązań wobec zakładów ubezpieczeniowych z tytułu składek; księgowanie równoległe w zakresie przekazania składek ubezpieczeniowych: Wn konto 240, Ma konta: 100,130,137	409
3.	Ujęcie otrzymanych wadiów i kaucji; księgowanie równoległe w zakresie:	100,130
	- przekazanych zwrotów: Wn konto 240, Ma konta 100,130,
	- przepadłych wadiów i kaucji uprzednio otrzymanych: Wn konto 240, Ma konto 760
4.	Ujęcie błędów w wyciągach bankowych; sprostowanie uprzednio ujętych błędów w wyciągach bankowych: Wn konto 240, Ma konta: 130,137 i inne	130,137 (i inne konta zespołu 1)
5.	Odpisanie należności przedawnionych i umorzonych (gdy nie dokonano ich aktualizacji)	761 (751)
6.	Naliczone przez kontrahentów odsetki ustawowe za zwłokę w regulowaniu zobowiązań	751
7.	Ujęcie nabytych (otrzymanych) długoterminowych lub krótkoterminowych finansowych aktywów trwałych lub obrotowych	030(140)
8.	Wpływ należnej jednostce dywidendy (netto)	100,130
9.	Potrącenie w liście płac pracowników należności osób trzecich i instytucji lub składek związków zawodowych, składek ubezpieczeniowych opłacanych przez pracowników, przelewów na rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe	230
10.	Potrącenie rat pożyczek PKZP ujętych na liście wynagrodzeń pracowników	230
11.	Ujęcie na liście płac pracowników należności za usługi zakładowej działalności socjalnej	230

Ewidencja szczegółowa do konta 240 prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej powinna zapewnić podział ujętych rozrachunków według ich rodzajów, według poszczególnych dłużników i wierzycieli, wyodrębnienie rozrachunków krajowych i zagranicznych oraz umożliwiać zaliczanie danych należności i zobowiązań do krótko- lub długoterminowych.

240-	-				Pozostałe rozrachunki
240-	*O	-	-		Pozostałe rozrachunki wg Jednostki PAN
240-	*O	-	100	-	Pozostałe rozrachunki wg Jednostki PAN

Konto 240 może wykazywać równocześnie dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności, a saldo Ma stan zobowiązań w tej grupie rozrachunków.

KONTO 244 - "ROSZCZENIA SPORNE"

Konto 244 - Roszczenia sporne służy do ewidencji księgowej roszczeń spornych, zarówno w stosunku do osób odpowiedzialnych w jednostce za niedobory i szkody w rzeczowych i pieniężnych składnikach majątkowych, jak i w stosunku do podmiotów gospodarczych z tytułu roszczeń z powodu nieprawidłowości w dostawach, robotach lub usługach.

Momentem powstania roszczeń spornych jest skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego, a momentem ich wygaśnięcia - najczęściej uprawomocnienie się wyroku (orzeczenia) sądowego.

Po stronie Wn konta 244 - Roszczenia sporne ujmuje się powstanie roszczeń spornych i zwiększenie ich wartości, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Skierowanie pozwu z tytułu niedoborów i szkód na drogę postępowania sądowego; ewentualna aktualizacja należności: Wn konto 761, Ma konto 260	235
2.	Skierowanie pozwu w stosunku do odbiorców, dostawców, pracowników lub innych osób na drogę postępowania sądowego; ewentualna aktualizacja należności (roszczeń): - Wn konto 761, Ma konto 260 - gdy roszczenie dotyczy podstawowej działalności gospodarczej oraz realizacji środków trwałych w budowie, - Wn konto 850, Ma konto 260 - gdy roszczenie dotyczy zakładowej działalności socjalnej, - Wn konto 771, Ma konto 260 - gdy roszczenie powoduje powstanie strat nadzwyczajnych	200,201,202,203, lub 234,240,249
3.	Zwiększenie roszczenia o kwotę należnych odsetek ustawowych:	100,130
	- gdy dokonano aktualizacji należności (roszczenia)
	- gdy nie dokonano aktualizacji należności
4.	Zwiększenie kwoty roszczenia o przypisane koszty postępowania sądowego (w przypadku sprawy wygranej w sądzie):
	- gdy dokonano aktualizacji należności (roszczenia)	260
	- gdy nie dokonano aktualizacji należności (roszczenia)	750

Po stronie Ma konta 244 - Roszczenia sporne ujmuje się wygaśnięcie roszczeń spornych (przekształcenie ich w należności), a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie zasądzonych roszczeń z tytułu niedoborów i szkód na rzecz jednostki od pracowników (według prawomocnego wyroku)	234
2.	Ujęcie oddalonych przez sąd roszczeń w wysokości (według prawomocnego wyroku):	260(761)
	- kwot niedoborów lub szkód w wartości netto środków trwałych lub w cenie zakupu pozostałych rzeczowych składników aktywów - odpowiednio
	- różnic pomiędzy kwotami roszczeń a kwotą niedoborów obliczonych jak w punkcie a) -odpowiednio
3.	Zasądzenie roszczeń na rzecz jednostki w stosunku do odbiorców i dostawców (zapis obejmuje kwotę roszczenia głównego wraz z przypadającymi kosztami postępowania sądowego i odsetkami)	200,201,202,203, 240
4.	Oddalenie przez sąd roszczeń jednostki w stosunku do odbiorców i dostawców:
	- dotyczących podstawowej działalności gospodarczej, socjalnej, odsetek lub pożyczek, gdy uprzednio dokonano aktualizacji należności (roszczeń)	260
	- dotyczących podstawowej działalności gospodarczej i socjalnej, odsetek lub pożyczek, gdy nie dokonano uprzednio aktualizacji należności (roszczeń)	761 lub 751 lub 850
	- dotyczących należności powodujących straty nadzwyczajne, gdy nie dokonano uprzednio aktualizacji należności (roszczeń)	771

Ewidencja szczegółowa do konta 244 powinna zapewniać podział roszczeń spornych według poszczególnych dłużników, przeciw którym skierowano sprawę na drogę postępowania sądowego.

244-	-	-			Roszczenia sporne
244-	*O	-	-		Roszczenia sporne wg Jednostek PAN
244-	*O	-	001	-	Należność główna
244-	*O	-	002	-	Odsetki
244-	*O	-	003	-	Koszty i opłaty sądowe

Konto 244 może wykazywać saldo Wn, które oznacza wartość roszczeń spornych na drodze postępowania sądowego.

KONTO 249 - "ROZRACHUNKI Z TYTUŁU POŻYCZEK Z ZFŚS"

Konto 249 - Rozrachunki z tytułu pożyczek z ZFŚS służy do ewidencji księgowej pożyczek udzielonych pracownikom z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (ZFŚS).

Po stronie Wn konta 249 - Rozrachunki z tytułu pożyczek z ZFŚS ujmuje się należności z tytułu udzielonych pożyczek, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Wypłaty lub przelewy udzielonych pożyczek z ZFŚS przeznaczonych na cele mieszkaniowe; ewentualna refundacja środków pieniężnych: Wn konto 130, Ma konto 149	100,130,149
2.	Naliczenie odsetek od udzielonych pożyczek	850
3.	Ujęcie należności zasądzonych wyrokiem sądowym po uprzednim skierowaniu sprawy do sądu	244

Po stronie Ma konta 249 - Rozrachunki z tytułu pożyczek z ZFŚS ujmuje się spłaty przez pracowników uprzednio udzielonych pożyczek mieszkaniowych, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Spłaty udzielonych uprzednio pożyczek z ZFŚS przeznaczonych na cele mieszkaniowe; ewentualna refundacja środków: Wn konto 149, Ma konto 130	100 lub 130,149
2.	Umorzenie pożyczek z ZFŚS	850
3.	Skierowanie sprawy do sądu z powodu niespłacenia pożyczki przez pracownika	244
4.	Spłaty ratalne pożyczek potrącane w listach płac	230

Ewidencja szczegółowa do konta 249 powinna zapewniać ustalenie stanu należności jednostki z tytułu udzielonych pożyczek mieszkaniowych według poszczególnych pożyczkobiorców.

249-	-	-			Rozrachunki z tytułu pożyczek z ZFŚS
249-	*O	-	-		Rozrach. z tyt. pożyczek z ZFŚS wg jednostek PAN
249-	*O	-	100	-	Rozrach. z tyt. pożyczek z ZFŚS wg jednostek PAN

Konto 249 powinno wykazywać saldo Wn, które oznacza stan należności z tytułu udzielonych pracownikom pożyczek z ZFŚS na cele mieszkaniowe.

KONTO 250 -"ROZRACHUNKI WEWNĄTRZZAKŁADOWE"

Konto 250 - Rozrachunki wewnątrzzakładowe służy do ewidencji księgowej rozrachunków pomiędzy Akademią -jednostką macierzystą (statutową) a jej oddziałami samobilansującymi oraz pomiędzy oddziałami samobilansującymi, ujmując wzajemne rozrachunki w

szczególności z tytułu wyodrębnienia składników aktywów trwałych i obrotowych i odpowiadających im kapitałów, udziału w podziale zysku bilansowego brutto (pokrywaniu straty bilansowej), rozliczeń z tytułu VAT ponieważ zakład (oddział) nie jest samodzielnym podatnikiem VAT, rozliczeń z tytułu podatku dochodowego, świadczeń wzajemnych itd.

Po stronie Wn konta 250 - Rozrachunki wewnątrzzakładowe ujmuje się przykładowo następujące operacje wewnętrzne występujące w Akademii:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie decyzji Akademii (w zakładzie - oddziale samobilansującym) w sprawie utworzenia lub zwiększenia wyodrębnionego kapitału zapasowego (rezerwowego)	801
2.	Przekazanie przez Akademię (uregulowanie zobowiązań wewnętrznych) z tytułu utworzenia kapitału zapasowego (rezerwowego) oraz z tytułu ujętych uprzednio decyzji w sprawie pokrycia strat bilansowych w oddziale samobilansującym Akademii - księgowanie w Akademii	130,133
3.	Przekazanie przez Akademię do zakładu (oddziału) samobilansującego aktywów trwałych lub obrotowych
	- w równowartości wyodrębnionych funduszy	010,020,030,310,3
	- dla zakładu (oddziału) - księgowanie w zarządzie	30,600

Po stronie Ma konta 250 - Rozrachunki wewnątrzzakładowe ujmuje się następujące przykładowe operacje wewnętrzne występujące w jednostce:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie decyzji Akademii w sprawie utworzenia wyodrębnionego kapitału zapasowego (rezerwowego) w zakładzie (oddziale)	801 (802)
2.	Otrzymanie przez zakład (oddział) samobilansujący środków pieniężnych w równowartości np. utworzonego wyodrębnionego funduszu zapasowego (rezerwowego) lub pokrycia straty bilansowej oddziału - księgowanie w oddziale (zakładzie)	130,135
3.	Otrzymanie przez zakład (oddział) samobilansujący rzeczowych aktywów trwałych lub obrotowych (w równowartości wydzielonych funduszy) księgowanie w oddziale (zakładzie)	010,020,030,310, 330,600

Ewidencja szczegółowa do konta 250 prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej powinna pozwalać na wyodrębnienie rozrachunków danej jednostki organizacyjnej samobilansującej z innymi jednostkami organizacyjnymi i Akademią oraz odwrotnie, a także na równoczesne ustalenie rozrachunków według ich rodzajów.

250-	-	-			Rozrachunki wewnątrzzakładowe
250-	*O	-	-		Rozrachunki wewnątrzzakładowe wg Jednostek PAN
250-	*O	-	001	-	Należności wewnątrzzakładowe wg Jednostek PAN
250-	*O	-	002	-	Zobowiązania wewnątrzzakładowe wg Jednostek PAN

Powinna istnieć pełna zgodność pomiędzy zapisami na koncie 24-5 w księgach rachunkowych jednostki macierzystej oraz wchodzących w jej skład oddziałów. Jej odzwierciedleniem jest zgodność - na dany dzień - stanów należności i zobowiązań z tytułu rozrachunków wewnątrzzakładowych.

Salda figurujące na koncie 245 na dzień bilansowy podlegają wykazaniu w bilansach jednostkowych jednostki macierzystej (statutowej) oraz oddziałów wchodzących w jej skład. W bilansie łącznym, sporządzonym przez jednostkę statutową, salda te wzajemnie się znoszą (należności jednostki statutowej są równe zobowiązaniom zakładów lub oddziałów i na odwrót) i w związku z tym nie podlegają wykazaniu w sprawozdaniu finansowym (art. 51 ust. 1 pkt. 2 ustawy o rachunkowości).

Oznacza to, iż salda tego konta zarówno w jednostce macierzystej, jak i w samobilansującym oddziale nie można po prostu wyksięgować

Konto 250 może wykazywać w poszczególnych jednostkach organizacyjnych zarówno salda Wn, jak i Ma. Salda te przy sporządzaniu zbiorczego bilansu powinny się wzajemnie znieść.

KONTO 260 - "ODPISY AKTUALIZUJĄCE ROZRACHUNKI"

Konto 260 - Odpisy aktualizujące rozrachunki służy do ewidencji księgowej odpisów aktualizujących (zmniejszających) należności jednostki w kwotach uprawdopodobnionej nieściągalności oraz niekiedy zwiększeń należności, np. z tytułu zasądzonych na rzecz jednostki kosztów postępowania sądowego.

Po stronie Ma konta 260 - Odpisy aktualizujące rozrachunki ujmuje się odpisy powodujące aktualizację wartości należności, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Dokonanie odpisu aktualizującego wartość należności od dłużników postawionych w stan upadłości lub likwidacji w wysokości należności nie pokrytej gwarancją lub innym zabezpieczeniem	761,771
2.	Dokonanie odpisu aktualizującego wartość należności w sytuacji oddalenia przez sąd wniosku o ogłoszenie upadłości, w przypadku gdy majątek dłużnika nie wystarcza na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego:
	- w kwocie należności	761
	- w kwocie należności z tytułu sprzedaży papierów wartościowych lub sprzedaży należności	751
3.	Dokonanie odpisu aktualizującego wartość należności zalegających lub kwestionowanych przez dłużników w kwotach nie pokrytych gwarancją lub innym zabezpieczeniem - odpowiednio	761 (751)
4.	Dokonanie odpisu aktualizującego wartość należności przeterminowanych lub nieprzeterminowanych o znacznym stopniu uprawdopodobnienia nieściągalności - w kwotach wiarygodnie oszacowanych - odpowiednio	761 (751)
5.	Dokonanie odpisu aktualizującego należności w równowartości kwot podwyższających należności, w stosunku do których dokonano uprzednio odpisu aktualizującego - w wartości tych kwot do czasu ich wpływu lub odpisania - odpowiednio	761 (751)

Po stronie Wn konta 260 - Odpisy aktualizujące rozrachunki ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Odpisanie należności wskutek stwierdzenia ich nieściągalności, przedawnienia lub umorzenia	200,201,230, 234,240
2.	Ujęcie równowartości zasądzonych kosztów postępowania sądowego oraz zwiększeń należności z innych tytułów	760
3.	Ujęcie równowartości części lub całości dokonanego uprzednio odpisu aktualizującego należność w przypadku ustania przyczyny powodującej dokonanie odpisu - odpowiednio	760 (750), 770

Ewidencja szczegółowa do konta 260 prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej powinna zapewniać wyodrębnienie odpisów aktualizujących należności według ich rodzajów oraz poszczególnych dłużników - w powiązaniu z odpowiednimi kontami rozrachunkowymi, to jest kontami Zespołu 2.

260-	-	-			Odpisy aktualizujące rozrachunki
260-	*O	-	-		Odpisy aktualizujące rozrachunki wg jednostek PAN
260-	*O	-	100	-	Odpisy aktualizujące rozrachunki wg jednostek PAN

Konto 260 powinno w zasadzie wykazywać saldo Ma oznaczające korekty aktualizujące (zmniejszające) wartość należności. Konto to może wykazywać równolegle saldo Wn z tytułu korekt zwiększających wartość należności.

KONTA POZABILANSOWE

KONTO 290 - "NALEŻNOŚCI WARUNKOWE"

Konto 290 - Należności warunkowe służy do ewidencji pozabilansowej wszelkich krajowych i zagranicznych należności warunkowych jednostki. Na koncie tym ujmuje się w szczególności umorzone w obowiązującym trybie należności, w stosunku do których nie zapadł jeszcze termin przedawnienia.

Po stronie Wn konta 290 ujmuje się należności warunkowe od momentu ich powstania aż do chwili ich wygaśnięcia, np. na skutek przedawnienia.

Po stronie Ma konta 290 ujmuje się wygaśnięcie należności warunkowych.

Ewidencja szczegółowa do konta 290 powinna umożliwiać ustalenie należności warunkowych od poszczególnych kontrahentów, z wyodrębnieniem rodzaju działalności, którego dotyczą, oraz należności warunkowych krajowych i zagranicznych.

290-	-	-			Należności warunkowe
290-	*O	-	-		Należności warunkowe wg jednostek PAN
290-	*O	-	100	-	Należności warunkowe wg jednostek PAN

KONTO 291 - "ZOBOWIĄZANIA WARUNKOWE"

Konto 291 - Zobowiązania warunkowe służy do ewidencji pozabilansowej wszelkich zobowiązań warunkowych jednostki w stosunku do kontrahentów krajowych i zagranicznych.

Po stronie Wn konta 291 ujmuje się w szczególności wygaśnięcie zobowiązań warunkowych oraz nie uznanych przez jednostkę roszczeń skierowanych przez kontrahentów na drogę postępowania sądowego, np. z tytułu reklamacji lub dochodzonych kar, odszkodowań umownych i odsetek za zwłokę.

Po stronie Ma konta 291 ujmuje się zobowiązania warunkowe od momentu ich powstania, tj. otrzymania pozwu, aż do momentu ich wygaśnięcia, np. do chwili zapłaty kwoty roszczenia przez jednostkę lub do chwili oddalenia roszczenia przez sąd.

Ewidencja szczegółowa do konta 291 powinna umożliwiać ustalenie zobowiązań warunkowych w stosunku do każdego kontrahenta, według rodzajów działalności, których dotyczą, z podziałem na zobowiązania warunkowe krajowe i zagraniczne.

291-	-	-			Zobowiązania warunkowe
291-	*O	-	-		Zobowiązania warunkowe wg jednostek PAN
291-	*O	-	100	-	Zobowiązania warunkowe wg jednostek PAN

KONTO 292 - "WEKSLE OBCE DYSKONTOWANE LUB INDOSOWANE"

Konto 292 - Weksle obce dyskontowane lub indosowane służy do ewidencji pozabilansowej weksli obcych przekazanych innym kontrahentom - indosowanych lub dyskontowanych w banku.

Po stronie Wn konta 292 dokonuje się zapisu z tytułu wygaśnięcia zobowiązań z chwilą wykupu weksla.

Po stronie Ma konta 292 dokonuje się zapisu z tytułu przekazania weksla obcego indosowanego lub dyskontowanego - kontrahentowi.

Ewidencja szczegółowa do konta 292 powinna zapewniać ujęcie każdego weksla odrębnie.

292-					Weksle obce dyskontowane i indosowane
292-	*O	-	-		Weksle obce dyskontowane wg jednostek PAN
292-	*O	-	100	-	Weksle obce dyskontowane wg jednostek PAN

KONTO 293 - "WEKSLE GWARANCYJNE"

Konto 293 - Weksle gwarancyjne służy do ewidencji pozabilansowej weksli gwarancyjnych, wystawionych przez nabywców towarów i usług. Weksel gwarancyjny znajdujący się w posiadaniu sprzedawcy stanowi zabezpieczenie należności.

Po stronie Wn konta 293 dokonuje się wyksięgowania uprzednio zaewidencjonowanych wartości weksli gwarancyjnych po całkowitym spłaceniu wszystkich rat przez nabywców, np. towarów lub usług.

Po stronie Ma konta 293 ujmuje się wartość nominalną otrzymanych weksli gwarancyjnych, które pozostają w ewidencji jednostki do czasu całkowitej spłaty należności przez np. nabywców towarów lub usług.

Ewidencja szczegółowa do konta 293 powinna uwzględnić imienne ujęcie każdego weksla z uwzględnieniem jego wartości.

293-	-	-			Weksle obce gwarancyjne
293-	*O	-	-		Weksle obce gwarancyjne wg jednostek PAN
293-	*O	-	100	-	Weksle obce gwarancyjne wg jednostek PAN

Ewidencja księgowa materiałów i towarów

Do ewidencji księgowej materiałów i towarów oraz rozliczenia zakupu materiałów, usług i towarów, a także składników aktywów trwałych służą następujące konta księgi głównej:

* konto 301 Rozliczenie zakupu Materiałów

* konto 310 Materiały w magazynie

* konto 330 Towary

* konto 340 Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów i towar

* konto 390 Zapasy obce

Konta te służą w szczególności do ewidencji księgowej:

- zapasów materiałów i towarów oraz ich obrotów w cenach ewidencyjnych zbliżonych do cen sprzedaży, a na dzień bilansowy wg rzeczywistych cen ich zakupu nie wyższych od cen ich sprzedaży netto,

- ustalenia wartości materiałów i towarów w drodze,

- ustalenia wartości dostaw nie fakturowanych,

- aktualizacji wyceny materiałów i towarów,

- reklamacji dotyczących faktur dostawców,

- ustalenia i przeniesienia do rozliczenia VAT naliczonego przy zakupach.

Ewidencja księgowa materiałów i towarów powinna być prowadzona:

* w ciągu roku obrotowego według cen ewidencyjnych materiałów zbliżonych do cen ich zakupu,

a w przypadkach dostaw z importu według rzeczywistych cen zakupu obejmujących cło, podatek akcyzowy i VAT nie podlegające odliczeniu oraz inne obciążenia na granicy,

* w ciągu roku obrotowego według cen ewidencyjnych towarów zbliżonych do cen ich sprzedaży,

* na dzień bilansowy według cen zakupu (nabycia) materiałów i towarów nie wyższych jednak od cen ich sprzedaży netto możliwych do uzyskania.

Cena zakupu materiałów i towarów obejmuje kwotę należną sprzedającemu, bez naliczonego podatku od towarów i usług VAT, a w przypadkach importu powiększoną o cło i inne obciążenia wynikające z dowodu SAD. Materiały i towary krajowe i z importu mogą być ujmowane w cenach zakupu obejmujących cło i inne obciążenia graniczne, lecz bez uwzględnienia w nich kosztów zakupu (kosztów transportu, załadunku, wyładunku itp.) ujmowanych w ciężar kosztów operacyjnych oddzielnie.

Jeżeli koszty zakupu materiałów są nieznaczne, a zapasy utrzymują się z okresu na okres na przybliżonym poziomie, to powinno się zaliczyć je bezpośrednio w ciężar kosztów podstawowej działalności operacyjnej danego okresu. Natomiast jeżeli podlegają znacznym wahaniom z okresu na okres, to powinno się je rozliczać w czasie, na zasadzie rozliczeń międzyokresowych kosztów.

KONTO 300 - "ROZLICZENIE ZAKUPU MATERIAŁÓW I USŁUG"

Konto 301 - Rozliczenie zakupu materiałów i usług służy do ewidencji księgowej rozliczenia zakupu materiałów i usług obcych. Ewidencja ta ma za zadanie w szczególności:

* kontrolę prawidłowości i zgodności danych ujętych w fakturach dostawców i dokumentach wewnętrznych, wystawionych w związku z przyjęciem materiałów i odbiorem usług obcych,

* ustalenie wartości materiałów i usług w drodze (nieprzyjętych do magazynu materiałów, nie odebranych usług), na które jednostka otrzymała faktury od dostawców,

* ustalenie dostaw nie fakturowanych, to jest przyjętych materiałów do magazynu i odebranych usług, na które nie otrzymano jeszcze faktur.

Po stronie Wn konta 300 - Rozliczenie zakupu materiałów i usług ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie akceptowanych faktur dostawców krajowych materiałów i usług łącznie z VAT naliczonym	202
2.	Ujęcie zakupów materiałów i usług z importu:
	- faktur dostawców zagranicznych za wartość dostaw	203
	- cła, podatku akcyzowego, VAT naliczonego (należnego) od dostaw z importu i innych	220
3.	Ujęcie faktur korygujących (podwyższających) wartość dostaw	202,203
4.	Przeniesienie do rozliczenia odchyleń kredytowych od cen ewidencyjnych materiałów	340
5.	Stwierdzenie nadwyżek w dostawach	202,203(760)
6.	Spisanie przedawnionych dostaw nie fakturowanych	760

Po stronie Ma konta 301 - Rozliczenie zakupu materiałów i usług ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Przyjęcie materiałów, w cenach ewidencyjnych, do magazynu (materiały z importu łącznie z cłem i podatkami nie podlegającymi odliczeniu)	310
2.	Przeniesienie do rozliczenia (odliczenia) VAT naliczonego przy zakupach	221
3.	Przeniesienie VAT, innych podatków i opłat nie podlegających odliczeniu, wynikających z dokumentu SAD	403
4.	Przeniesienie kosztów zakupu nie obciążających wartości zapasów w cenach zakupu	odpowiednie konta zespołu 4
5.	Rozliczenie materiałów wydanych bezpośrednio do zużycia	401
6.	Rozliczenie usług obcych wynikających z faktur dostawców krajowych i zagranicznych	402
7.	Przeniesienie do rozliczenia odchyleń debetowych od cen ewidencyjnych materiałów	340
8.	Ujęcie korekt faktur dostawców zmniejszających wartość zakupów	202,203
9.	Ujęcie stwierdzonych niedoborów i szkód dotyczących zakupu materiałów i usług rozliczonych z:	202,203
	a) dostawcami	202,203,240
	b) przewoźnikiem lub towarzystwem ubezpieczeniowym	234
10.	Spisanie przedawnionych dostaw w drodze	761

Ewidencja szczegółowa do konta 301 prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej powinna umożliwić rozliczenie zakupów materiałów i usług według potrzeb VAT oraz z uwzględnieniem ustalenia poszczególnych partii materiałów w drodze i dostaw nie fakturowanych.

301-	-	-			Rozliczenie zakupu materiałów i usług wg Jednostki PAN
301-	*O	-	-		Rozliczenie zakupu materiałów i usług wg Jednostki PAN
301-	*O	-	*M	-	Rodzaje Materiałów
				100	materiały
				101	materiały w przerobie

Konto 301 może wykazywać dwa salda. Saldo Wn wyraża wartość materiałów i usług w drodze, a saldo Ma - wartość dostaw nie fakturowanych.

KONTO 310 - "MATERIAŁY W MAGAZYNIE"

Konto 310 - Materiały w magazynie służy do ewidencji księgowej materiałów przeznaczonych do zużycia w działalności gospodarczej, stanowiących własność jednostki, składowanych w magazynach własnych, a także w magazynach innych jednostek.

Konto 310 służy do ewidencji księgowej stanu oraz wszelkich zwiększeń i zmniejszeń zapasów materiałów w cenach ewidencyjnych zbliżonych do cen zakupu (nabycia).

Po stronie Wn konta 310 - Materiały w magazynie ujmuje się przychody materiałów do magazynu, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Przyjęcie materiałów z zakupu do magazynu (w cenie ewidencyjnej zbliżonej do ceny zakupu netto bez VAT) u podatników VAT	301
2.	Przyjęcie materiałów z własnej produkcji	600
3.	Ujęcie pozostałych przychodów materiałów:
	a) z likwidacji środków trwałych	760 (770)
	b) zwrotów z realizacji środków trwałych w budowie	080
	c) zwrotów z produkcji	konta zespołu 5
	d) otrzymane jako darowizny	760
4.	Ujawnienie nadwyżek materiałów stwierdzonych w czasie inwentaryzacji	236

Po stronie Ma konta 310 - Materiały w magazynie ujmuje się rozchody materiałów z magazynu, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Rozchodowanie materiałów:
	- do zużycia	401
	- do sprzedaży	741
	- na rzecz realizacji środków trwałych w budowie	080
2.	Nieodpłatne przekazanie materiałów (darowizny)	761
3.	Przekazanie materiałów (bądź odsprzedanie):
	- na potrzeby reprezentacji i reklamy	409
	- wspólnikom, pracownikom i innym osobom zewnętrznym	100,234,240
	- na potrzeby zakładowej działalności socjalnej	850
	- w formie aportu do spółki	741
4.	Stwierdzenie niedoborów i szkód w zapasach materiałów w magazynach własnych i obcych	konta zespołu 2 konto i 235

Ewidencja szczegółowa (ilościowo-wartościowa) do konta 310 prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej powinna uwzględniać wyodrębnienie materiałów według ich rodzajów oraz osób materialnie odpowiedzialnych i miejsce ich składowania.

310-	-	-			Materiały w magazynie
310-	*O	-	-		Materiały w magazynie wg Jednostki PAN
310-	*O	-	*M	-	Rodzaje Materiałów

Konto 310 może wykazywać wyłącznie saldo Wn, które wyraża wartość stanu zapasów materiałów w magazynie w cenach ewidencyjnych. Saldo to w celu wykazania wartości

materiałów w bilansie powinno być skorygowane o odchylenia z konta 340 i koszty zakupu z konta 640.

KONTO 330 - "TOWARY"

Konto 330 - Towary przeznaczone jest do ewidencji księgowej towarów handlowych w hurtowniach i sklepach oraz innych punktach sprzedaży.

Ewidencję księgową towarów na koncie 330 prowadzi się w cenach ewidencyjnych zbliżonych do cen sprzedaży brutto wraz z VAT należnym wstępnie ustalonym przy zakupach.

Po stronie Wn konta 330 - Towary ujmuje się przychody i zwiększenia wartości towarów handlowych, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie przychodów towarów z zakupu w cenach ewidencyjnych (w cenie zakupu netto - bez VAT) powiększonych o marżę handlową oraz o VAT należny wstępnie ustalony przy zakupach	303
2.	Ujęcie przychodów towarów z własnej produkcji:
	- wg kosztu ich wytworzenia	600 (+,-620)
	- powiększonych o marżę i VAT należny wstępnie ustalony przy przyjęciu	343
3.	Stwierdzenie nadwyżek inwentaryzacyjnych towarów	236
4.	Otrzymanie darowizn towarów	760
5.	Ujęcie zwrotów towarów przez odbiorców uprzednio sprzedanych	303(200,201)

Po stronie Ma konta 330 - Towary ujmuje się rozchody towarów i zmniejszenia ich wartości, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Rozchodowanie towarów do sprzedaży	731
2.	Stwierdzenie podczas inwentaryzacji niedoborów i szkód towarów	235 (i inne konta zespołu 2)
3.	Przekazanie i odsprzedaż towarów wg dowodu księgowego wewnętrznego:
	- na potrzeby reprezentacji i reklamy	409
	- wspólnikom i pracownikom	100,234,405(761)
	- darowizny dla osób fizycznych i prawnych	761
	- na rzecz realizacji środków trwałych w budowie	080
	- dla zakładowej działalności socjalne	850
4.	Wniesienie towarów jako aport do spółki	731

Ewidencja szczegółowa do konta 330 prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej powinna pozwalać na wyodrębnienie towarów hurtowych i detalicznych wg miejsc ich sprzedaży i osób za nie odpowiedzialnych oraz na ustalenie niedoborów lub nadwyżek towarów i możliwości uzgodnienia wartości obrotów i stanów zapasów towarów z ewidencją księgową na koncie księgi głównej.

330-	-	-			Towary
330-	*O	-	-		Towary wg Jednostki PAN
330-	*O	-	*M	-	Rodzaje towarów

Konto 330 może wykazywać wyłącznie saldo Wn, które oznacza wartość towarów handlowych w hurtowniach i punktach sprzedaży detalicznej - w cenach ewidencyjnych (zbliżonych do cen sprzedaży brutto) zawierających cenę zakupu netto bez VAT, marżę handlową i VAT należny wstępnie ustalony przy zakupie.

KONTO 340 - "ODCHYLENIA OD CEN EWIDENCYJNYCH MATERIAŁÓW I TOWARÓW"

Konto 340 - Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów i towarów służy do ewidencji księgowej i rozliczenia odchyleń od cen ewidencyjnych Materiałów i towarów stanowiących różnice pomiędzy rzeczywistymi cenami ich zakupu (nabycia) a cenami ewidencyjnymi, a także do ewidencji skutków aktualizacji wyceny Materiałów i towarów wskutek utraty ich wartości i na dzień bilansowy oraz skutków ewentualnych decyzji o przywracaniu uprzednio utraconej wartości.

Po stronie Wn konta 340 - Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Przyjęcie materiałów i towarów do przerobu z zakupu	301, 310
2.	Przyjęcie towarów do przerobu z własnych hurtowni lub sklepów w cenach ewidencyjnych	330
3.	Ujęcie, w celu późniejszego rozliczenia, odchyleń Wn-owych od cen ewidencyjnych materiałów i towarów	301
4.	Rozliczenie, wg ustalonego wskaźnika, odchyleń Ma-owych od cen ewidencyjnych materiałów rozchodowanych uprzednio do:
	- zużycia - sprzedaży	konto 401 lub
	- realizacji środków trwałych w budowie	konta: 741 080
5.	Wyksięgowanie części lub całości skutków aktualizacji wartości materiałów: - nie znajdujących się już w zapasie - znajdujących się w zapasie, gdy ustała przyczyna trwałej utraty ich wartości	760

Po stronie Ma konta 340 - Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie w celu późniejszego rozliczenia odchyleń Ma-owych od cen ewidencyjnych materiałów	300
2.	Rozliczenie, wg ustalonego wskaźnika odchyleń Wn-owych od cen ewidencyjnych materiałów rozchodowanych uprzednio do:
	- zużycia w działalności podstawowej	konto 401 lub konta:
	- sprzedaży	741
	- realizacji środków trwałych w budowie	080
3.	Ujęcie odpisów aktualizujących wartość materiałów wskutek trwałej utraty ich wartości oraz na dzień bilansowy - odpowiednio	761(701,711,741)

Ewidencja szczegółowa do konta 340 prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej powinna zapewniać wyodrębnienie odchyleń od cen ewidencyjnych materiałów wg rodzajów lub grup tych zapasów oraz powiązanie odpisów aktualizujących wartość materiałów z ich grupami asortymentowymi lub rodzajami.

340-	-	-			Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów i towar
340-	*O	-	-		Odchylenia od cen ewid. materiałów i towarów JPAN
340-	*O	-	*M	-	Rodzaje materiałów i towarów

Konto 340 może wykazywać równolegle saldo Wn i saldo Ma, które oznaczają odpowiednie wartości odchyleń cen ewidencyjnych od rzeczywistych cen zakupu (nabycia) materiałów oraz skutki aktualizacji ich wyceny. Salda te korygują wartość materiałów ujętą na koncie 310 do wykazania w bilansie na koniec roku obrotowego i inny dzień bilansowy.

KONTA POZABILANSOWE

KONTO 390 - "ZAPASY OBCE"

Konto 390 - Zapasy obce służy do ewidencji pozabilansowej materiałów i towarów stanowiących zapasy obce.

Na koncie tym ujmuje się rzeczowe składniki aktywów obrotowych przyjęte jako depozyt, dostawy materiałów i towarów postawione przez jednostkę do dyspozycji dostawców, składniki majątkowe przyjęte do przetworzenia itp.

Po stronie Wn konta 390 ujmuje się przyjęcia obcych materiałów lub towarów do magazynu, a po stronie Ma wydania materiałów lub towarów właścicielom (odpowiednio pod datą ich przyjęcia lub wydania).

Wartość zapasów obcych ustala się na podstawie ich cen rynkowych, a w przypadku braku danych -szacunkowo.

Ewidencja szczegółowa ilościowo-wartościowa do konta 390 powinna pozwalać na wyodrębnienie zapasów obcych według ich rodzajów oraz właścicieli.

390-	-	-			Zapasy obce
390-	*O	-	-		Zapasy obce wg Jednostki PAN
390-	*O	-	*M	-	Zapasy obce

EWIDENCJA KSIĘGOWA KOSZTÓW WEDŁUG RODZAJÓW I ICH ROZLICZENIE

Do ewidencji księgowej kosztów według rodzajów i ich rozliczenia służą następujące konta księgi głównej:

* konto 400 Amortyzacja

* konto 401 Zużycie materiałów i energii

* konto 402 Usługi obce

* konto 403 Podatki i opłaty

* konto 404 Wynagrodzenia

* konto 405 Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia

* konto 409 Pozostałe koszty

* konto 490 Rozliczenie kosztów

* konto 499 Koszty pośrednie grantów i zleceń.

Konta zespołu 4 - Koszty według rodzajów i ich rozliczenie przeznaczone są do ewidencji księgowej kosztów prostych, w układzie rodzajowym, za które uważa się wszelkie poniesione

w danym okresie sprawozdawczym koszty, nie dające się rozłożyć na prostsze elementy składowe.

Na kontach kosztów rodzajowych księguje się wszystkie poniesione koszty proste bez względu na to jakiej działalności dotyczą. Następnie, za pośrednictwem konta 490 -Rozliczenie kosztów, koszty rodzajowe są przenoszone na konta zespołu 5.

Na kontach zespołu 4 nie ujmuje się kosztów odnoszących się do środków trwałych w budowie oraz kosztów pokrywanych, na podstawie odrębnych przepisów, bezpośrednio z funduszów specjalnych, a także wartości sprzedanych towarów i materiałów w cenie ich zakupu (nabycia), kosztów finansowych, pozostałych kosztów operacyjnych i strat nadzwyczajnych - ujmowanych bezpośrednio na kontach zespołu 7.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do kont zespołu 4 powinna umożliwiać ustalenie wysokości kosztów nie uznawanych przez przepisy podatkowe za koszty uzyskania przychodów, zaliczanych do kosztów podstawowej działalności (operacyjnej) przez przepisy ustawy o rachunkowości.

Ustalenia niniejszego zakładowego planu kont przewidzianego dla jednostek Polskiej Akademii Nauk zakładają ewidencję księgową kosztów operacyjnych według układu rodzajowego oraz równolegle według układu kalkulacyjnego. Rachunek zysków i strat sporządzany jest według wariantu porównawczego - przy koniecznej korekcie wyniku finansowego o zmianę stanu na koniec roku w stosunku do stanu na początek roku produktów, produkcji nie zakończonej i rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Przy tym sposobie ewidencji koszty proste ujmowane są wstępnie na kontach rodzajowych, zapisem:

- Wn konto zespołu 4 "Koszty według rodzajów",

- Ma konta zespołu 0, 1, 2, 3 i konto 85

oraz równolegle następuje ich zarachowanie na kontach układu kalkulacyjnego, zapisem:

- Wn odpowiednie konto zespołu 5,

- Ma konto 490 - Rozliczenie kosztów.

KONTO 400 - "AMORTYZACJA"

Konto 400 - Amortyzacja służy do ewidencji księgowej kosztów amortyzacji planowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym także ulepszeń w obcych środkach trwałych.

Naliczanie amortyzacji od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonuje się na podstawie planu amortyzacyjnego, opracowanego na podstawie obowiązujących przepisów, określających zasady i stawki ich amortyzacji, uwzględniający zarówno postanowienia ustawy o rachunkowości, jak i przepisy podatkowe w zakresie amortyzacji podatkowej.

Zasady naliczania odpisów amortyzacyjnych (umorzeniowych) od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych scharakteryzowano przy omawianiu zasad ewidencji księgowej aktywów trwałych.

Na koncie 400 nie ujmuje się dodatkowych - tak zwanych nieplanowych - odpisów amortyzacyjnych. Obciążają one odpowiednio konto 761 - Pozostałe koszty operacyjne lub konto -771 - Straty nadzwyczajne.

Po stronie Wn konta 400 - Amortyzacja ujmuje się naliczenia planowych odpisów amortyzacyjnych, a w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Naliczenie planowych odpisów amortyzacyjnych (umorzeniowych) od:
	- środków trwałych	070
	- ulepszeń w obcych środkach trwałych	070
	- wartości niematerialnych i prawnych	075

Po stronie Ma konta 400 - Amortyzacja ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Przeniesienie sumy kosztów amortyzacji planowanej na koniec roku obrotowego w związku z ustalaniem wyniku finansowego	490

Ewidencja szczegółowa do konta 400 powinna ujmować koszty amortyzacji planowej w następującym podziale:

400-	-	-			Amortyzacja
400-	*O	-	-		Jednostki PAN
400-	*O	-	001		Amortyzacja Środków Trwałych
400-	*O	-	002		Amortyzacja Wartości Niematerialnych i Prawnych.

Konto 400 wykazuje w ciągu roku obrotowego saldo Wn, które oznacza poniesione koszty amortyzacji planowanej od początku roku. Saldo to przenosi się na koniec roku obrotowego na stronę Wn konta 490 - Rozliczenie kosztów.

KONTO 401 - "ZUŻYCIE MATERIAŁÓW I ENERGII"

Konto 401 - Zużycie materiałów i energii służy do ewidencji księgowej kosztów zużycia materiałów pobranych bezpośrednio z magazynu, jak również oddanych do zużycia bezpośrednio po ich zakupie (nie podlegających magazynowaniu) oraz kosztów zużycia na potrzeby podstawowej działalności (operacyjnej) energii i jej nośników (energii elektrycznej, cieplnej, wodnej oraz paliw, olejów i smarów).

Po stronie Wn konta 401 - Zużycie materiałów i energii ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie kosztów zużycia materiałów i energii oraz jej nośników:
	- pobranych z magazynu materiałów	310(340)
	- pozyskanej bezpośrednio z zakupu energii	301 (202,203,211,250)
2.	Dokonanie korekt zwiększających koszty zużycia materiałów i energii	310(340), 301(202,203,21 1,250)
3.	Rozliczenie niedoborów materiałów uznanych za obciążających podstawową działalność operacyjną	235

Po stronie Ma konta 401 - Zużycie materiałów i energii ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie zwrotów materiałów i odpadów użytkowych do magazynu	310
2.	Korekty zmniejszające koszty zużycia energii	301(202,203)
3.	Rozliczenie nadwyżek materiałów zmniejszających koszty	236
4.	Przeniesienie sumy kosztów zużycia materiałów i energii na koniec roku obrotowego w związku z ustalaniem wyniku finansowego lub na inny dzień	490

Ewidencja szczegółowa do konta 401 prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej powinna wyodrębniać koszty zużycia materiałów i energii według ich rodzajów lub grup oraz przedmiotów o okresie użytkowania dłuższym niż 1 rok o wartości do 3500 zł nie kwalifikowanych do środków trwałych w zależności od potrzeb kontroli tego rodzaju kosztów oraz z wyodrębnieniem kosztów nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów.

Ewidencja szczegółowa do konta 401 wyodrębnia następujące koszty zużycia materiałów i energii:

401-	-	-			Zużycie materiałów i energii
401-	*O	-			Jednostki PAN
401-	*O	-	*R		Rodzaje materiałów i energii, w tym w szczególności:
					100 wyposażenia małowartościowe
					101 czasopisma, książki, prenumerata
					102 materiały biurowe
					103 akcesoria komputerowe
					104 środki czystości
					105 zakupy gospodarcze
					106 zużycie paliwa
					107 artykuły dekoracyjne
					200 elektryczna (EE)
					201 centralne ogrzewanie i ciepła woda (CO i CW)
					202 zimna woda
					203 gaz grzewczy
					204 olej opałowy
					300 opakowania
					301 opakowania zwrotne
					400 artykuły spożywcze
					401 napoje
					500 materiały zw. z koncertami i wystawami

Konto 401 wykazuje w ciągu roku obrotowego saldo Wn, które oznacza koszty zużycia materiałów i energii od początku roku. Saldo to przenosi się na koniec roku obrotowego i na inny dzień bilansowy na stronę Wn konta 490 - Rozliczenie kosztów, w związku z ustalaniem wyniku finansowego.

KONTO 402 - "USŁUGI OBCE"

Konto 402 - Usługi obce służy do ewidencji księgowej wszelkich kosztów usług obcych wyodrębnionych według ich podziału rodzajowego w ewidencji szczegółowej stosownie do potrzeb kontroli kosztów działalności jednostki.

Do usług obcych podlegających ewidencji księgowej na tym koncie zalicza się w szczególności usługi:

a) najmu (dzierżawy) obiektów na cele produkcyjne, usługowe, handlowe i administracyjno-biurowe;

b) remontowe dotyczące w szczególności remontów, napraw i konserwacji środków trwałych; na koncie tym nie ujmuje się kosztów remontów dotyczących usuwania skutków wypadków losowych, pokrywanych przez towarzystwa ubezpieczeniowe; różnice nie pokryte wysokością odszkodowania powinny być przenoszone z konta 240 na konto 761 lub konto 771;

c) łączności (pocztowych, telefonicznych, internetowych);

d) transportowe, jak opłaty za przewóz ładunków różnymi środkami transportu, opłaty za spedycję, załadunek, rozładunek i składowanie, opłaty za wynajęcie środków transportu, sprzętu ładunkowego itp.; na koncie tym nie ujmuje się: opłat stanowiących świadczenia na rzecz pracowników - ujmowanych na koncie 405, usług transportowych zaliczanych do kosztów podróży służbowych - ujmowanych na koncie 409, a także opłat o charakterze sankcyjnym, np. za przetrzymywanie pod rozładunkiem środków transportowych - zaliczanych do pozostałych kosztów operacyjnych i ujmowanych na koncie 761;

e) dozoru mienia wykonywanego przez obce jednostki;

f) sprzątania (pomieszczeń produkcyjnych, usługowych i biurowych);

g) konsultacyjne, np. w sprawach finansów, rachunkowości, badania sprawozdań finansowych;

h) serwisowe, dotyczące np. sprzętu elektrotechnicznego;

i) pozostałe usługi obce, do których zalicza się w szczególności usługi:

– informatyczne,

– wydawnicze, reklamy, informacji handlowej, badań, ekspertyz i ogłoszeń,

– biurowe w zakresie szkolenia i podwyższania kwalifikacji, archiwowania dokumentów itp.,

– kulturalne, turystyczne,

– pralnicze i usuwania nieczystości,

– komunalne, z wyjątkiem opłat za zużycie wody, energii i gazu,

– opłat za bankowe czynności manipulacyjne (dokonanie przelewu, książeczki czekowe itp.).

Po stronie Wn konta 402 ujmuje się zmniejszenia kosztów usług obcych, np. z tytułu przypisania do zwrotu lub wpłat za szkolenia, za prywatne rozmowy telefoniczne, oraz przeniesienie kosztów usług obcych na koniec roku obrotowego na wynik finansowy.

Po stronie Wn konta 402 - Usługi obce ujmuje się:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie kosztów różnych usług obcych i zwiększeń ich wartości	100,101,130,202,203(300)

Po stronie Ma konta 402 - "Usługi obce" ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Zmniejszenia kosztów usług obcych z tytułu np. przypisania częściowej odpłatności lub wpłat pracowników i innych osób za wykorzystane usługi oraz korekt zmniejszających ich wartość	100,101,130,202, 203,234,240(300)
2.	Przeniesienie kosztów usług obcych na koniec roku obrotowego w związku z ustalaniem wyniku finansowego lub na inny dzień bilansowy	490

Ewidencja szczegółowa do konta 402 kosztów usług obcych prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej powinna pozwalać na wyodrębnienie kosztów usług obcych według ich rodzajów, np.:

402-	-				Usługi obce
402-	*O	-			Jednostki PAN
402-	*O	-	*U		Usługi obce - Rodzaje usług
					001 usługi budowlane
					002 usługi remontowe
					100 konserwacje wodno kanalizacyjne
					101 konserwacja elektryczna
					102 konserwacja dźwigów i wind
					103 oczyszczanie ścieków
					104 pozostałe usługi konserwacyjne
					105 koszty napraw samochodu
					106 konserwacja sprzętu medycznego
					107 wywóz nieczystości stałych
					108 usługi wywozu nieczystości płynnych (szambo)
					109 koszty napraw sprzętu parkowego
					200 koszty usług zdrowotnych
					300 usługi pocztowe
					301 usługi transportowe
					302 usługi drukowania, powielania, kopie
					303 usługi pralnicze
					304 usługi asenizacyjne
					305 usługi dotyczące ogłoszeń
					306 usługa reprezentacji i reklamy
					400 konsultacje i szkolenia
					401 usługi informatyczne
					402 ekspertyzy, analizy i opinie
					403 usługa prawna
					500 obsługi telefonów stacjonarnych
					501 usługi operatorów komórkowych
					502 obsługa internetu, hosting
					600 usługi sprzątania
					601 usługi cateringu
					602 usługi ochrony
					603 usługi kominiarskie
					700 opłaty i prowizje bankowe
					701 opłaty sądowe
					702 opłaty umowne
					703 opłaty radiofoniczne i TV
					704 ubezpieczenia
					705 opłaty za prawa autorskie (ZAIKS, SAWP, STOART)
					800 usługi gastronomiczne
					306 usługa reprezentacji i reklamy
					400 konsultacje i szkolenia
					401 usługi informatyczne

z uwzględnieniem kosztów nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów.

Konto 402 wykazuje wciągu roku obrotowego saldo Wn, które oznacza poniesione koszty usług obcych od początku roku. Saldo to przenosi się na koniec roku obrotowego na stronę Wn konta 490 - Rozliczenie kosztów w związku z ustalaniem wyniku finansowego.

KONTO 403 - "PODATKI I OPŁATY "

Konto 403 - Podatki i opłaty, służy do ewidencji księgowej podatków i opłat o charakterze kosztowym.

Do podatków i opłat ewidencjonowanych na koncie 403 zalicza się w szczególności:

* podatek od nieruchomości,

* podatek od środków transportowych,

* VAT naliczony nie podlegający odliczeniu od podatku należnego,

* VAT należny od usług z importu oraz zużycia materiałów na cele reprezentacji i reklamy,

* podatek akcyzowy naliczany przy sprzedaży,

* opłaty na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych,

* opłaty od czynności cywilnoprawnych,

* opłaty skarbowe,

* inne opłaty, jak opłaty terenowe, sądowe i notarialne itd.

Nie ujmuje się na koncie 403 podatków i opłat nie odnoszących się do działalności operacyjnej, np. obciążających zakładową działalność socjalną lub nabycie bądź wytworzenie środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, a także podatku dochodowego od osób prawnych i fizycznych oraz podatków i opłat stanowiących cenę zakupu materiału, towaru lub usługi z importu (cła, podatku akcyzowego, VAT nie podlegającego odliczeniu oraz innych obciążeń wynikających z dowodu SAD zaliczanych do ceny zakupu materiału, towaru czy usługi z importu).

Po stronie Wn konta 403 - Podatki i opłaty ujmuje się:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Naliczenie lub zapłacenie podatków i opłat o charakterze kosztowym oraz ich zwiększenia	100,130,137,220, 222,223,240

Po stronie Ma konta 403 - Podatki i opłaty, ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Zmniejszenia naliczeń lub zwroty podatków i opłat kosztowych	100,130,137,200, 220,222,223,240
2.	Przeniesienie na koniec roku obrotowego sumy kosztów z tytułu podatków i opłat w związku z ustalaniem wyniku finansowego	490

Ewidencja szczegółowa do konta 403 powinna pozwalać na wyodrębnienie kosztów z tytułu poszczególnych podatków i opłat, np. w następującym zakresie:

403-	-	-			Podatki i opłaty
403-	*O	-			Jednostki PAN
403-	*O	-	001	-	Podatek od nieruchomości i użytkowanie wieczyste
			002	-	Podatek akcyzowy
			003	-	VAT nie podlegający odliczeniu.

z uwzględnieniem wyodrębnienia kosztów nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów.

Konto 403 wykazuje wciągu roku obrotowego saldo Wn, które oznacza poniesione od początku roku koszty z tytułu podatków i opłat. Saldo to przenosi się na koniec roku obrotowego na stronę Wn konta 490 - Rozliczenie kosztów w związku z ustalaniem wyniku finansowego.

KONTO 404 - "WYNAGRODZENIA"

Konto 404 - Wynagrodzenia służy do ewidencji księgowej kosztów wynagrodzeń pieniężnych oraz w naturze bądź ich ekwiwalentów, zaliczanych zgodnie z obowiązującymi przepisami do wynagrodzeń z tytułu umów o pracę i umów cywilnoprawnych, wypłacanych pracownikom i innym osobom fizycznym.

Po stronie Wn konta 404 - Wynagrodzenia ujmuje siew szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Naliczenie w koszty wynagrodzeń według zatwierdzonych list płac lub poszczególnych umów cywilnoprawnych i wystawionych na ich podstawie rachunków w kwotach wynagrodzeń brutto	230

Po stronie Ma konta 404 - Wynagrodzenia ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Przeniesienie sumy kosztów wynagrodzeń na koniec roku obrotowego w związku z ustalaniem wyniku finansowego	490

Ewidencja szczegółowa do konta 404, prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej, powinna zapewniać podział kosztów wynagrodzeń według potrzeb wewnętrznych jednostki i dla celów rozliczeń z budżetem podatku dochodowego od osób fizycznych oraz składek na ubezpieczenia społeczne, a także według rodzajów i stosowanych form wynagrodzeń za pracę i poszczególnych składników wynagrodzeń.

Z punktu widzenia klasyfikacji kosztów wynagrodzeń powinno się wyodrębnić w ramach konta 404 np. następujące formy wynagrodzeń:

404-	-				Wynagrodzenia
404-	*O	-			Jednostki PAN
404-	*O	-	101	-	Fundusz osobowy - podstawowe
404-	*O	-	102		Fundusz osobowy - nagrody
404-	*O	-	104	-	Fundusz osobowy - odprawy emerytalne
404-	*O	-	105		Fundusz osobowy-nagrody jubileuszowe
404-	*O	-	201	-	Fundusz bezosobowy - umowy zlecenia
404-	*O	-	203	-	Fundusz bezosobowy - umowy o dzieło
404-	*O	-	301		Uposażenie członków PAN
404-	*O	-	401		Honoraria

z uwzględnieniem wyodrębnienia kosztów nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów.

W ciągu roku saldo Wn konta 404 oznacza wartość poniesionych kosztów wynagrodzeń od początku roku. Saldo to przenosi się w końcu roku obrotowego na stronę Wn konta 490 -Rozliczenie kosztów w związku z ustalaniem wyniku finansowego.

KONTO 405 - "UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE I INNE ŚWIADCZENIA"

Konto 405 - Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia służy do ewidencji księgowej kosztów ubezpieczeń społecznych i innych świadczeń na rzecz pracowników, np. z tytułu składek na fundusz pracy oraz fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych, a także naliczonych w ciężar kosztów odpisów na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych przeznaczony na finansowanie świadczeń dla pracowników, np. świadczeń na ich rzecz wynikających z odrębnych przepisów.

Po stronie Wn konta 405 - Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Naliczenie składek i odpisów z tytułu ubezpieczenia społecznego oraz na fundusz pracy i fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych obciążających pracodawcę	220
2.	Odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych lub wypłaty urlopowe	850
3.	Świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty dla pracowników	100,310,202,234,240
4.	Koszty opłat jednostki za udział w szkoleniach	100,202,234

Po stronie Ma konta 405 - Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Przeniesienie sumy kosztów ubezpieczeń społecznych i innych świadczeń na rzecz pracowników na koniec roku obrotowego w związku z ustalaniem wyniku finansowego	490

Ewidencja szczegółowa do konta 405 prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej powinna zapewniać wyodrębnienie kosztów ubezpieczeń społecznych pracowników przez pracodawcę i innych świadczeń w szczególności w następującym zakresie:

405-	-				Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
405-	*O	-			Jednostki PAN
405-	*O	-	101	-	Świadczenia rzeczowe związane z BHP
405-	*O	-	201		Odzież ochronna i robocza
405-	*O	-	301	-	Odszkodowania
405-	*O	-	401		Składki na ubezpieczenie społeczne
405-	*O	-	501	-	Składki na Fundusz Pracy FGŚP
405-	*O	-	601	-	Składki na PFRON
405-	*O	-	701		Szkolenia pracowników
405-	*O	-	801		Odpisy na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych
405-	*O	-	901		Pozostałe świadczenia na rzecz pracowników

z uwzględnieniem kosztów nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów.

Saldo Wn konta 405 występujące w ciągu roku obrotowego oznacza koszty świadczeń na rzecz pracowników od początku roku. Saldo to przenosi się w końcu roku obrotowego na stronę Wn konta 490 - Rozliczenia kosztów w związku z ustalaniem wyniku finansowego.

KONTO 409 - "POZOSTAŁE KOSZTY"

Konto 409 - Pozostałe koszty przeznaczone jest do ewidencji kosztów prostych, które nie zostały ujęte na kontach 400 do 405, a w szczególności kosztów:

* ubezpieczeń majątkowych i osobowych,

* krajowych i zagranicznych podróży służbowych, na które składają się: koszty przyjazdów, diety, koszty noclegów lub ryczałty dobowe,

* ryczałtów za używanie do celów służbowych prywatnych samochodów osobowych,

* składek na rzecz organizacji, do których jednostka należy,

* wypłat na rzecz osób fizycznych nie zaliczanych do wynagrodzeń, jak np. wypłaty za wynalazki, wzory, prawa autorskie,

* ekwiwalentu za używanie przez pracowników własnej odzieży, narzędzi i środków czystości.

Po stronie Wn konta 409 - Pozostałe koszty ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie składek z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych	240(100,130)
2.	Ujęcie poniesionych kosztów reprezentacji i reklamy	100,130,137,202, 203,234,240
3.	Ujęcie rachunków za rozliczone zaliczki na koszty podróży służbowych	234
4.	Wypłaty za rozliczone koszty podróży służbowych wg dowodów źródłowych	100
5.	Wypłaty ryczałtów za używanie prywatnych pojazdów samochodowych do celów służbowych	100
6.	Opłacone składki na rzecz organizacji, do których jednostka należy, i inne opłaty	100,130,234,240
7.	Wypłaty należnych pracownikom ekwiwalentów	100,130
8.	Wypłaty pozostałe należne pracownikom i innym osobom, np. za wynalazki, wzory i prawa autorskie nie zaliczane do wynagrodzeń	100,130,234

Po stronie Ma konta 409 - Pozostałe koszty ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Zmniejszenia pozostałych kosztów z różnych powodów	100,202,203,234, 240
2.	Przeniesienie sumy kosztów na koniec roku obrotowego w związku z ustalaniem wyniku finansowego	490

Ewidencja szczegółowa do konta 409 prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej powinna zapewniać wyodrębnienie pozostałych kosztów conajmniej w następującym zakresie:

409-	-				Pozostałe koszty
409-	*O	-			Jednostki PAN
409-	*O	-	101		Wypłaty na rzecz pracowników nie zaliczane do wynagrodzeń
409-	*O	-	201		Koszty krajowych podróży służbowych
409-	*O	-	202		Koszty podróży zagranicznych
409-	*O	-	301		Ubezpieczenia majątkowe
409-	*O	-	302		Ubezpieczenia OC

z uwzględnieniem wyodrębnienia kosztów nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów.

Konto 409 wykazuje wciągu roku obrotowego saldo Wn, które oznacza wielkość poniesionych pozostałych kosztów zaliczanych do operacyjnych od początku roku. Saldo to na koniec roku obrotowego przenosi się na stronę Wn konta 490 - Rozliczenie kosztów w związku z ustalaniem wyniku finansowego.

KONTO 490 - "ROZLICZENIE KOSZTÓW"

Funkcja konta 490 - Rozliczenie kosztów w przyjętym wariancie ewidencji księgowej i rozliczenia kosztów służy, na bieżąco, do przenoszenia kosztów z kont zespołu 4 na odpowiednie konta zespołów 5 i 6, w zależności od tego, czy dotyczą one danego okresu sprawozdawczego (np. miesiąca) czy przyszłych okresów. W końcu roku obrotowego przenoszone są na stronę Wn tego konta koszty rodzajowe z poszczególnych kont zespołu 4.

Po stronie Wn konta 490 - Rozliczenie kosztów ujmuje się na koniec roku obrotowego lub na inny dzień bilansowy w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Przeniesienie na koniec roku obrotowego kosztów wg rodzajów w związku z ustalaniem wyniku finansowego, to jest kosztów:
	a) amortyzacji	400
	b) kosztów zużycia materiałów i energii	401
	c) usług obcych	402
	d) podatków i opłat, w tym podatku akcyzowego	403
	e) wynagrodzeń	404
	f) ubezpieczeń społecznych i pozostałych świadczeń	405
	g) pozostałych kosztów	409

Po stronie Ma konta 490 - Rozliczenie kosztów ujmuje się w ciągu roku obrotowego w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
2.	Przeniesienie poniesionych kosztów prostych w okresie sprawozdawczym:
	a) na miejsca ich powstawania	Konta zespołu 5
	b) zaliczanych do kosztów przyszłych okresów podlegających rozliczeniu w czasie	640
	c) podlegających pokryciu z uprzednio utworzonych rezerw na koszty przyszłych okresów	643

Ewidencja szczegółowa do konta 490 jest zbędna.

490-	-				Rozliczenie kosztów
490-	*O	-			Rozliczenie kosztów wg Jednostek PAN
490-	*O	-	101		Rozliczenie kosztów

Konto 490 nie powinno wykazywać salda na koniec roku obrotowego. Ewentualnie saldo po zamknięciu kont zespołu 4 w korespondencji z tym kontem, pozostające na koniec roku obrotowego na koncie 490, podlega przeniesieniu na konto 860 - Wynik finansowy, lecz nie powinno się to zdarzyć w tym wariancie ewidencji księgowej i rozliczenia kosztów operacyjnych.

EWIDENCJA KSIĘGOWA KOSZTÓW WEDŁUG TYPÓW DZIAŁALNOŚCI I ICH ROZLICZENIE

Do ewidencji księgowej kosztów według typów działalności i ich rozliczenia służą następujące konta zespołu 5:

* konto 501 Koszty działalności naukowej

* konto 502 Koszty produkcji roślinnej

* konto 503 Koszty produkcji zwierzęcej

* konto 504 Koszty krótkotrwałego zakwaterowania

* konto 505 Koszty działalności gastronomicznej

* konto 506 Koszty gospodarki mieszkaniowej

* konto 507 Koszty wynajmu pomieszczeń i powierzchni

* konto 508 Koszty działalności wydawniczej

* konto 509 Koszty działalności społecznej

* konto 510 Koszty działalności muzealnej

* konto 511 Koszty działalności archiwalnej

* konto 512 Koszty działalności bibliotekarskiej

* konto 513 Koszty usług medycznych

* konto 514 Koszty działalności kulturalnej i promocji nauki

* konto 530 Koszty działalności pomocniczej

* konto 550 Koszty Zarządu

* konto 580 Rozliczenie kosztów działalności.

Konta zespołu 5 - Koszty według typów działalności i ich rozliczenie służą do ewidencji księgowej kosztów według rzeczywistych miejsc ich powstawania, co pozwala na:

1) ujęcie kosztów operacyjnych według rodzajów działalności,

2) zebranie, a następnie rozliczenie kosztów wykonania usług, w tym budowlanych, których realizacja wynika z umów o stosunkowo długim okresie ich realizacji - przez dwa lub więcej okresy sprawozdawcze (lata obrotowe) z założeniem, że na wynik finansowy kolejnych okresów sprawozdawczych wpływają przychody i współmierne im koszty z tytułu częściowego wykonania usług długotrwałych, w tym budowlanych,

3) bieżącą ewidencję księgową produktów bez sporządzania wyprzedzającej kalkulacji ich kosztów.

Nie ujmuje się natomiast na kontach zespołu 5 następujących kosztów:

1) wartości sprzedanych towarów i materiałów w cenach ich nabycia (zakupu),

2) kosztów finansowych - ujmowanych na koncie 751,

3) pozostałych kosztów operacyjnych - ujmowanych na koncie 761,

4) strat nadzwyczajnych - ujmowanych na koncie 771,

5) kosztów realizacji (w tym nie podlegającego odliczeniu VAT naliczonego) obciążających bezpośrednio środki trwałe w budowie lub środki trwałe ujmowane odpowiednio na kontach 080 i 010,

6) kosztów zakładowej działalności socjalnej oraz pokrywanych z pozostałych funduszów specjalnych -ujmowanych na kontach: 850, 851 - odpowiednio.

Koszty ogólne pomocniczych jednostek naukowych Akademii, wykonujących przede wszystkim i bezpośrednio zadania naukowo-badawcze i dydaktyczne, ewidencjonuje się na koncie 501 - Koszty działalności naukowej, w tym przede wszystkim dotyczące:

- prowadzenia badań naukowych i prac rozwojowych;

- wspierania rozwoju osób rozpoczynających karierę naukową;

- kształcenia na studiach doktoranckich, studiach podyplomowych i w innych formach;

- współpracy z uczelniami, instytutami badawczymi i towarzystwami naukowymi, w szczególności w zakresie realizacji badań naukowych i prac rozwojowych;

- współpracy ze środowiskiem społeczno-gospodarczym w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych w celu ich wdrożenia;

- rozwijanie międzynarodowej współpracy naukowej przez tworzenie konsorcjów naukowych i prowadzenie projektów badawczych wspólnie z partnerami zagranicznymi.

Oprócz naukowo-badawczej, funkcjonujące w strukturze Akademii pomocnicze jednostki naukowe prowadzą między innymi działalność:

1) bibliotekarską - polegającą na gromadzeniu, opracowywaniu i udostępnianiu zbiorów w tym w formie cyfrowej (digitalizacja), prowadzenie prac dokumentacyjnych i badawczych z tego zakresu, współdziałanie z innymi placówkami w dziedzinie upowszechniania osiągnięć nauki i kultury, publikowanie wyników własnych osiągnięć w tych dziedzinach;

2) muzealną - która opiera się głównie na zbieraniu, ochronie oraz badaniu eksponatów, ale obejmuje również działalność dydaktyczną i popularyzatorską poprzez udostępnianie zbiorów, organizację wystaw, odczytów, prelekcji, lekcji muzealnych oraz innych imprez artystycznych i warsztatów;

3) archiwalną - obejmującą gromadzenie, ewidencję, przechowywanie, opracowanie, zabezpieczenie i udostępnianie materiałów archiwalnych oraz prowadzenie działalności informacyjnej poprzez prowadzenie działalności popularyzującej wiedzę o materiałach archiwalnych;

4) społeczną - polegającą na zapewnieniu całodobowej opieki osobom w podeszłym wieku

Koszty ogólne i dotyczące funkcjonowania organów i korporacji uczonych, a także obsługi administracyjnej wszystkich działalności - ewidencjonuje się na koncie 550 - Koszty Zarządu.

Organami Akademii są:

- Zgromadzenie Ogólne Akademii;

- Prezydium Akademii;

- Prezes Akademii;

- Kanclerz Akademii.

Korporacja uczonych Akademii obejmuje:

- wydziały;

- oddziały;

- komitety naukowe;

- komitety problemowe;

- akademię młodych uczonych;

- komisję do spraw etyki w nauce;

- komisję rewizyjną.

Inne jednostki organizacyjne prowadzą przede wszystkim działalność:

- w zakresie promocji nauki i kultury, w tym poprzez organizację konferencji, sympozjów, wystaw i koncertów artystycznych;

- rolniczą - w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, w tym produkcji ogrodniczej, sadowniczej, rybnej i leśnej;

- krótkotrwałego zakwaterowania w Domach Pracy Twórczej i Ośrodkach Konferencyjnych w celu zapewnienie warunków do wypoczynku i pracy naukowej;

- zarządzania nieruchomościami, w tym zasobem mieszkaniowym;

- sprawowania profilaktycznej opieki medycznej;

- wydawniczą

- pozostałą handlową i usługową związaną ze świadczeniem na rzecz innych jednostek organizacyjnych Akademii.

Zasadą jest, że koszty, które można odnieść na poszczególne podstawowe działalności odnoszone są bezpośrednio na te działalności.

Ewidencja analityczna do kont zespołu "5" oprócz odniesienia do poszczególnych jednostek organizacyjnych Akademii, prowadzona jest np. na poziomie:

* biura, działu stosownie do podziału odpowiedzialności za gospodarkę i poziom kosztów,

* jednostek kalkulacyjnych, których koszty rozliczane są okresowo oraz takich, których koszty rozliczane są po ich zakończeniu.

Jednostkami kalkulacyjnymi mogą być:

- zadania działalności badawczej danej jednostki organizacyjnej,

- poszczególne rodzaje działalności,

- poszczególne studia podyplomowe, kursy specjalistyczne lub inne,

w zależności od decyzji kierownika jednostki.

Przykładowe operacje księgowe

Po stronie Wn kont zespołu 5 ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Przeniesienie z kont zespołu 4 kosztów bezpośrednich danego rodzaju działalności	490
2.	Ujęcie kosztów świadczeń wewnętrznych innych rodzajów działalności	Inne konta zespołu 5
3.	Przeniesienie kosztów o charakterze ogólno administracyjnym lub ogólnozakładowym z kont zespołu 4	Konto przeciwstawne
4.	Zaliczenie kosztów podlegających rozliczaniu w czasie w koszty danego okresu sprawozdawczego	490
5.	Ujęcie rozliczanych kosztów wydziałowych dotyczących danego okresu sprawozdawczego	Konta zespołu 6
6.	Ujęcie wartości wydanych dla danego rodzaju działalności: produktów, półproduktów, materiałowi towarów	Inne konta zespołu 5

Po stronie Ma kont zespołu 5 ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Przeniesienie w końcu roku obrotowego kosztów w związku z ustalaniem wyniku finansowego na dzień bilansowy	860

Ewidencja szczegółowa do kont zespołu 5 powinna umożliwiać ustalenie rzeczywistych kosztów wytworzenia poszczególnych rodzajów produktów i półproduktów z wyodrębnieniem w ich strukturze (według pozycji kalkulacyjnych) kosztów: bezpośrednich, wydziałowych i ewentualnie części kosztów ogólnozakładowych oraz według miejsc ich powstawania, np. wydziałów czy oddziałów np.:

501-	-	-	-		Koszty działalności naukowej
501-	*O	-	-	-	Koszty działalności naukowej wg Jednostek PAN
501-	*O	-	*X	- -	Działalność statutowa, projekty badawcze, fundusze
				100	Podstawowa działalność statutowa
				101	DWB
				102	SPUB-y
				103	Badania wspólne sieci naukowej
				200	Projekty badawcze krajowe - zamawianie
				201	Projekty badawcze kraj owe - własne
				202	Projekty badawcze kraj owe - rozwojowe
				203	Projekty badawcze kraj owe - promotorskie
				204	Projekty badawcze krajowe - specjalne
				205	Projekty badawcze krajowe - celowe
				206	Projekty badawcze kraj owe - pozostałe
				300	Projekty badawcze zagraniczne - ramowe UE
				301	Finansowane z innych źródeł zagranicznych
				400	Fundusze strukturalne
				401	Inne Fundusze pomocnicze
502-	-				Koszty produkcji roślinnej wg jednostek PAN
502-	*O	-			Koszty produkcji zwierzęcej
502-	*O	-	*S		Działalność statutowa, projekty badawcze, fundusze
				100	własna
503-	-				Koszty produkcji zwierzęcej
503-	*O	-			Rodzaje produkcji roślinnej
503-	*O	-	*T		Koszty produkcji zwierzęcej wg jednostek PAN
				100	100 trzoda chlewna
				200	200 bydło
				300	300 ryby
504-	-	-	-		Koszty krótkotrwałego zakwaterowania
504-	*O	-	-	-	Koszty krótkotrwałego zakwaterowania wg JPAN
504-	*O	-	*H	--	Rodzaje krótkotrwałego zakwaterowania
				100	DPT Jurata
				101	DPT Świnoujście
				200	DZiK Jabłonna
				300	DPT Wierzba
				400	DPT Zakopane
				401	OK Mogilany
				402	Pokoje Gościnne w Oddziale Wrocław
				403	DPT Szczyrzyc
505-	-				Koszty działalności gastronomicznej
505-	*O	-			Koszty działalności gastronomicz. wg jednostek PAN
505-	*O	-	*G		Rodzaje działalności gastronomicznej
				100	Restauracje
				200	Kawiarnie
506-	-				Koszty gospodarki mieszkaniowej
506-	*O	-			Koszty gospodarki mieszkaniowej wg jednostek PAN
506-	*O	-	*D		Budynki mieszkalne
				100	lokale mieszkalne
				200	budynki mieszkalne
507-	-				Koszty wynajmu pomieszczeń i powierzchni
507-	*O	-			Koszty wynajmu pomieszczeń i powierzchni wg JPAN
507-	*O	-	*W		Pomieszczenia do wynajmu
				100	sale konferencyjne
				101	pomieszczenia biurowe
				102	powierzchnia wystawiennicza
				103	pozostały najem (dach)
				104	sale pałacowe
				105	sale hotelowe
				106	sale oranżerii
				200	imprezy plenerowe
				101	pomieszczenia biurowe
508-	-				Koszty działalności wydawniczej
508-	*O	-			Koszty działalności wydawniczej wg jednostek PAN
508-	*O	-	*F		Rodzaje działalności wydawnicze
				100	Tytuły wydawnicze
509-	-				Koszty działalności społecznej
509-	*O	-			Koszty działalności społecznej wg jednostek PAN
509-	*O	-	*F		Rodzaje działalności społecznej
				100	Dom Rencisty
510-	-				Koszty działalności muzealnej
510-	*O	-			Koszty działalności muzealnej wg jednostek PAN
510-	*O	-	*L		Rodzaje działalności muzealnej
511-	-				Koszty działalności archiwalnej
511-	*O	-			Koszty działalności archiwalnej wg jednostek PAN
511-	*O	-	*A		Rodzaje działalności archiwalnej
				100	Archiwa krajowe
				200	Archiwa zagraniczne
512-	-				Koszty działalności bibliotekarskiej
512-	*O	-			Koszty działalności bibliotekar. wg jednostek PA
512-	*O	-	*V		Rodzaje działalności bibliotekarskiej
				100	dydaktyczna
				200	informacyjna
				300	promocyjna
513-	-				Koszty usług medycznych
513-	*O	-	-		Koszty usług medycznych
513-	*O	-	*V	-	Koszty usług medycznych
514-	-	-	-		Koszty działalności kulturalnej i promocji nauki
514-	*O	-	-	-	Koszty działalności kulturalnej i promocji nauki
514-	*O	-	*Y	--	Koszty działalności kulturalnej i promocji nauki
				100	Obsługa koncertów
				200	Imprezy plenerowe
530-					Koszty działalności pomocniczej
530-	*O	-	-	-	Koszty działalności pomocniczej wg Jednostek PAN
530-	*O	-	100	-	Koszty działalności pomocniczej wg Jednostek PAN
550-					Koszty Zarządu
550-	*O	-	-	-	Koszty Zarządu wg Jednostek PAN
550-	*O	-	100	--	Koszty Zarządu wg Jednostek PAN

KONTO 580 - "ROZLICZENIE KOSZTÓW DZIAŁALNOŚCI"

Konto 580 - Rozliczenie kosztów działalności służy do ewidencji księgowej porównania rzeczywistych kosztów wytworzenia poszczególnych produktów, ich rodzajów lub całej produkcji z ich wartością w cenach ewidencyjnych.

Prowadzenie ewidencji księgowej na koncie 580 jest celowe lub konieczne w szczególności w następujących przypadkach:

1) realizacji umów o długotrwałe usługi, w tym budowlane, i ustalania na dzień bilansowy przychodów z wykonania tych usług z uwzględnieniem stopnia ich zaawansowania oraz kosztów ich wytworzenia,

2) zamiaru kontrolowania, w sposób księgowy, rzeczywistych kosztów wytworzenia poszczególnych produktów lub ich grup,

3) nieprowadzenia na bieżąco lub w ogóle kalkulacji kosztów poszczególnych produktów przy prowadzeniu ewidencji ilościowo-wartościowej produktów,

4) ustalania kosztów wytworzenia całych grup produktów przy prowadzeniu ewidencji księgowej ilości owo-wartości owej według asortymentów produktów.

Ewidencja księgowa na koncie 580 nie musi być prowadzona w przypadku bieżącego ustalania rzeczywistych kosztów wytworzenia produktów lub gdy informacja o kosztach ich wytwarzania jest jednostce zbędna.

Po stronie Wn konta 580 - Rozliczenie kosztów działalności ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie rzeczywistego kosztu wytworzenia produktów	501, 502, 503
2.	Przeniesienie do rozliczenia odchyleń Ct-owych od cen ewidencyjnych produktów:
	a) magazynowanych w magazynie produktów gotowych	701
	b) wydanych do sprzedaży bezpośrednio z produkcji	340
	c) przekazanych do magazynu materiałów	343
	d) przeznaczonych do handlu jako towary	620
3.	Ujęcie rzeczywiście poniesionych kosztów wykonania długotrwałej usługi, w związku z ustalaniem przychodów z tytułu częściowego jej wykonania na dzień bilansowy	505
4.	Ujęcie różnicy pomiędzy niższymi rzeczywiście poniesionymi kosztami długotrwałej usługi, a wyższymi zarachowanymi w przypadku wiarygodnego pomiaru stopnia jej wykonania.	643

Po stronie Ma konta 580 - "Rozliczenie kosztów działalności" ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Przeniesienie (rozchodowanie) wartości produktów w cenach ewidencyjnych:
	a) do magazynu produktów	600
	b) bezpośrednio do sprzedaży	701
	c) do magazynów materiałów lub towarów -odpowiednio	310,330
2.	Przeniesienie do rozliczenia odchyleń Dt-owych od cen ewidencyjnych produktów:	620
	a) magazynowanych w magazynie produktów gotowych	701
	b) wydanych do sprzedaży bezpośrednio z produkcji	340
	c) przekazanych do magazynu materiałów	343
3.	Przeniesienie w przypadku ustalania na dzień bilansowy przychodów z tytułu częściowego wykonania nie zakończonej długotrwałej usługi:	711
	a) zarachowanych kosztów, jeżeli pomiar wykonania usługi jest wiarygodny, proporcjonalnie do stopnia zaawansowania wykonywania usługi, po odjęciu kosztów obciążających wynik finansowy w poprzednich okresach
	b) ogółu rzeczywiście poniesionych kosztów w okresie sprawozdawczym, jeżeli pomiar wykonania usługi nie jest wiarygodny
4.	Ujęcie różnicy pomiędzy wyższymi rzeczywiście poniesionymi kosztami długoterminowej usługi, a niższymi zarachowanymi kosztami, w przypadku wiarygodnego stopnia jej wykonania	641

Ewidencja szczegółowa do konta 580 nie musi być prowadzona w przypadku wykonywania przez jednostkę typowej działalności produkcyjnej stosunkowo mało zróżnicowanej.

W przypadku natomiast wykonywania długotrwałych umów, w tym budowlanych, ewidencja szczegółowa jest niezbędna i ma za zadanie ustalać różnice pomiędzy rzeczywistymi a zarachowanymi kosztami wykonania poszczególnych części realizowanych, lecz nie zakończonych długotrwałych usług, w tym budowlanych.

Konto 580 nie powinno, z zasady, wykazywać salda na koniec okresu sprawozdawczego i roku obrotowego. W przypadku stosowania go wyłącznie do rozliczania (za pomocą tego konta) kosztów usług długotrwałych, w tym budowlanych (częściowo wykonanych), gdy pomiar stopnia ich wykonania jest wiarygodny, konto to może wykazać na koniec okresu sprawozdawczego, a także roku obrotowego saldo Wn lub Ma, które jeżeli nie są przenoszone odpowiednio na stronę Wn konta 641 lub stronę Ma konta 643, to podlega i tak wykazaniu w bilansie jednostki jako czynne lub bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów operacyjnych.

EWIDENCJA KSIĘGOWA PRODUKTÓW I ROZLICZEŃ MIĘDZYOKRESOWYCH

Do ewidencji księgowej produktów i rozliczeń między okresowych kosztów służą następujące konta zespołu 6 - Produkty i rozliczenia międzyokresowe.

* konto 600 Produkty gotowe i półprodukty

* konto 620 Odchylenia od cen ewidencyjnych produktów

* konto 640 Rozliczenia międzyokresowe kosztów

* konto 641 Rozliczenia międzyokresowe czynne kosztów operacyjnych

* konto 642 Rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychodów finansowych

* konto 643 Pozostałe rozliczenia międzyokresowe bierne kosztów operacyjnych.

Konta te służą do ewidencji księgowej:

- produktów wytwarzanych przez jednostkę (konta: 600 i 620),

- odchyleń od cen ewidencyjnych i odpisów aktualizujących wartość stanów zapasów produktów głównie na dzień bilansowy (konto 620),

- kosztów operacyjnych rozliczanych w czasie (konta: 641, 643),

- kosztów i przychodów finansowych rozliczanych w czasie (konto 642).

KONTO 600 - "PRODUKTY GOTOWE I PÓŁPRODUKTY"

Konto 600 - Produkty gotowe i półprodukty służy w jednostce prowadzącej ich ewidencję ilościowo-wartościową do ewidencji księgowej zapasów produktów gotowych w cenach ewidencyjnych, przechowywanych we własnych i obcych magazynach - wyprodukowanych, lecz nie przekazanych odbiorcom lub do własnych sklepów i półproduktów, a także zakończonych, lecz nie sprzedanych do końca okresu sprawozdawczego lub roku obrotowego usług.

Konto 600 ujmuje ponadto wartość produktów rozchodowanych z jednostki, lecz nie sprzedanych, np. przekazanych w komis.

Po stronie Wn konta 600 - Produkty gotowe i półprodukty ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Podwyższenie cen ewidencyjnych produktów	620
2.	Zwroty produktów gotowych sprzedanych (przez odbiorców)	702, 703
3.	Ujawnienie podczas inwentaryzacji nadwyżki produktów w magazynie	236

Po stronie Ma konta 600 - Produkty gotowe i półprodukty ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Rozchodowanie produktów do sprzedaży	702, 703
2.	Wydanie produktów na rzecz środków trwałych w budowie	080
3.	Przekazanie produktów do własnych sklepów; księgowanie równoległe w zakresie ustalenia odchyleń od cen ewidencyjnych towarów (marży handlowej i VAT należnego): Wn konto 330, Ma konto 340	330
4.	Obniżenie cen ewidencyjnych produktów	620
5.	Przekazanie (darowizny) produktów	761
6.	Stwierdzone podczas inwentaryzacji niedobory produktów w magazynie do rozliczenia	235

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 600 w pomocniczej księdze rachunkowej powinna zapewniać wyodrębnienie produktów gotowych i półproduktów według ich rodzajów i grup oraz umożliwiać ustalenie stanu ich zapasów według miejsc składowania i osób za nie odpowiedzialnych.

Saldo Wn konta 600 wyraża wartość stanu zapasów produktów gotowych i półproduktów w planowanym koszcie wytworzenia.

KONTO 620 - "ODCHYLENIA OD CEN EWIDENCYJNYCH PRODUKTÓW"

Konto 620 - Odchylenia od cen ewidencyjnych produktów służy do ewidencji księgowej odchyleń od cen ewidencyjnych produktów i półproduktów, stanowiących różnicę pomiędzy ceną ewidencyjną (zbliżoną do rzeczywistego kosztu wytworzenia) a rzeczywistym kosztem wytworzenia oraz do ewidencji księgowej odpisów aktualizujących ich wartość (zapasów produktów i półproduktów). W przypadku utraty produkcji nie zakończonej konto to może służyć także do ewidencji księgowej produkcji w toku.

Po stronie Wn konta 620 - Odchylenia od cen ewidencyjnych produktów ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Rozliczenie odchyleń kredytowych od cen ewidencyjnych produktów i półproduktów:
	a) na zmniejszenie kosztu własnego sprzedaży	701
	b) w odniesieniu do produktów przekazanych do magazynu materiałów	340
	c) w odniesieniu do produktów przekazanych jako towary do własnych placówek handlowych	343
2.	Odpisanie części lub całości różnic z uprzedniej aktualizacji wyceny produktów i półproduktów:	760
	a) znajdujących się w magazynie w razie ustania przyczyny, wskutek której dokonano aktualizacji
	b) nie znajdujących się w magazynie	760

Po stronie Ma konta 620 - Odchylenia od cen ewidencyjnych produktów ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Dokonanie odpisów aktualizujących wartość zapasów produktów i półproduktów oraz produkcji nie zakończonej (w przypadku jej utraty) wskutek trwałej utraty przez nie wartości lub wskutek wyceny na dzień bilansowy według cen sprzedaży netto możliwych do uzyskania stanowiących niższą wartość od kosztu wytworzenia -w zależności od powodów aktualizacji - odpowiednio	761

Ewidencja szczegółowa do konta 620 prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej powinna zapewniać wyodrębnienie odchyleń od cen ewidencyjnych produktów i półproduktów oraz odpisów aktualizujących według poszczególnych rodzajów zapasów i ich grup. Konto 620 może wykazywać zarówno saldo Wn, jak i saldo Ma. Saldo konta 620 koryguje wartość produktów i półproduktów oraz ewentualnie produkcji nie zakończonej, ustalonych w cenach ewidencyjnych na koncie 600 - do wykazania w bilansie.

KONTO 640 - "ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE KOSZTÓW"

Konto 640 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów zakupu służy do ewidencji księgowej kosztów zakupu odnoszących się do materiałów magazynowych, w związku z poważnymi wahaniami tych kosztów z okresu na okres, a równocześnie potrzebą ich równoważenia przez odpowiednie ich rozliczenie w czasie, w celu uniknięcia zniekształceń wyniku finansowego za poszczególne okresy.

Rozliczanie kosztów zakupu w koszty danego okresu sprawozdawczego i roku obrotowego powinno być dokonywane wskaźnikiem procentowym przez ustalenie ich wartości na koniec danego miesiąca, a następnie rozliczenie w stosunku do materiałów rozchodowanych do zużycia i sprzedaży oraz podlegających magazynowaniu w danym okresie sprawozdawczym. Wartość kosztów zakupu nie rozliczona odnosi się do stanu końcowego zapasów materiałów w magazynie.

Po stronie Wn konta 640 - Rozliczenia między okresowe kosztów zakupu ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Przeniesienie kosztów zakupu do rozliczenia w czasie	490

Po stronie Ma konta 640 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów zakupu ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Rozliczenie kosztów zakupu w stosunku do materiałów zużytych:
	a) w działalności naukowej	501
	b) w działalności produkcyjnej	502, 503
	c) w działalności usługowej	504,506,507,509,
	d) w działalności handlowej	513
	e) w wydziale produkcyjnym	505, 508
	f) w działalności muzealnej, archiwalnej, bibliotekarskiej	510,511,512
	g) w działalności kulturalnej i promocji nauki	514
	h) przy realizacji środków trwałych w budowie	080
	i) kosztach zarządu	550
2.	Rozliczenie kosztów zakupu przypadających na materiały sprzedane	741

Ewidencja szczegółowa do konta 640 nie musi być prowadzona. W miarę potrzeb może być prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej, np. według rodzajów kosztów zakupu i kierunków ich rozliczania.

Saldo Wn konta 640 w ciągu roku i na dzień bilansowy oznacza wartość nie rozliczanych kosztów zakupu odnoszących się do materiałów w magazynie, podlegających rozliczeniu w przyszłych okresach sprawozdawczych.

KONTO 641 - "ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE CZYNNE KOSZTÓW OPERACYJNYCH"

Konto 641 - Rozliczenia międzyokresowe czynne kosztów operacyjnych służy do ewidencji księgowej rozliczanych w czasie kosztów operacyjnych, to jest zaliczania w ciężar bieżącego okresu sprawozdawczego wydatków poniesionych w okresach poprzednich ujętych na tym koncie.

Koszty podlegające rozliczaniu w czasie, ujmowane wstępnie na kontach zespołu 4, przenoszone są następnie do rozliczenia na konto 641 za pomocą konta 490, skąd trafiają na właściwe miejsca, w odpowiednich okresach sprawozdawczych.

Podstawowym kryterium, kwalifikującym określone koszty do rozliczenia w czasie, jest ich wpływ na poziom kosztów i uzyskanie współmierności z przychodami.

Nie jest wskazane rozliczanie w czasie nawet znacznych kosztów, jeżeli występują one cyklicznie, w zbliżonej wysokości, we wszystkich okresach sprawozdawczych.

Przy kwalifikowaniu do rozliczeń międzyokresowych kosztów operacyjnych, których okres odpisywania nie jest jednoznacznie określony, powinno się uwzględniać zasadę istotności i ostrożnej wyceny. Nie należy nadmiernie wydłużać okresu rozliczenia, aby nie spowodować nieuzasadnionego aktywowania kosztów.

Jeżeli np. koszty najmu lub dzierżawy dotyczą pewnego okresu, to pełne rozliczenie kosztów powinno odpowiadać temu okresowi.

Po stronie Wn konta 641 - Rozliczenia międzyokresowe czynne kosztów operacyjnych ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Przeniesienie kosztów (wydatków) poniesionych w okresie sprawozdawczym, zakwalifikowanych do rozliczeń międzyokresowych czynnych kosztów operacyjnych, np. kosztów remontów, kosztów prac rozwojowych, odpisu dokonanego z góry na ZFŚS, kosztów ubezpieczeń poniesionych z góry	490
2.	Ujęcie ustalonej na dzień bilansowy nadwyżki rzeczywiście poniesionych kosztów wytworzenia wynikających z umów długotrwałych nie zakończonych usług nad kosztami tych usług zarachowanymi na wynik finansowy	580
3.	Przeniesienie różnicy pomiędzy zarachowanymi a poniesionymi rzeczywiście kosztami wytworzenia długotrwałych usług, w tym budowlanych, zakończonych w danym okresie sprawozdawczym	711

Po stronie Ma konta 641 - Rozliczenia międzyokresowe czynne kosztów operacyjnych ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Zaliczanie kosztów podlegających rozliczaniu w czasie (wydatków poniesionych w okresie poprzednim) do kosztów danego okresu	Konta zespołu 5
2.	Przeniesienie kosztów zakończonych powodzeniem prac rozwojowych	020
3.	Przeniesienie różnicy pomiędzy zarachowanymi a rzeczywiście poniesionymi kosztami wytworzenia długotrwałych usług, w tym budowlanych, zakończonych w danym okresie sprawozdawczym	701

Ewidencja szczegółowa do konta 641 prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej powinna uwzględniać podział na tytuły czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów operacyjnych oraz właściwie odzwierciedlać sposób i okres rozliczenia każdego rodzaju (tytułu) aktywowanych uprzednio kosztów.

W ewidencji szczegółowej do konta 641 mogą przykładowo być wyodrębnione następujące tytuły rozliczeń międzyokresowych kosztów operacyjnych:

641-	-				Rozliczenia międzyokresowe kosztów zakupu
641-	*O	-			Jednostki PAN
641	*O	-	*N		Tytuły rozliczeń międzyokresowych
				100	czynsze i dzierżawy
				101	koszty remontów obiektów
				102	prenumerata, abonamenty
				103	ubezpieczenia
				104	odpis roczny na ZFŚS
				105	koszty przygotowania nowej produkcji
				106	ubezpieczenia samochodów
				107	ubezpieczenia budynków, gotówki, dzieł sztuki itp.
				108	ubezpieczenie oc działalności
				109	kara za ścieki

Konto 641 może wykazać wyłącznie saldo po stronie Wn, które oznacza stan aktywowanych, lecz jeszcze nie rozliczonych kosztów operacyjnych dotyczących przyszłych okresów sprawozdawczych.

KONTO 642 - "ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE KOSZTÓW I PRZYCHODÓW FINANSOWYCH"

Konto 642 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychodów finansowych służy do ewidencji księgowej rozliczeń między okresowych kosztów i przychodów finansowych, które w zakresie wynikającym z postanowień ustawy o rachunkowości podlegają rozliczaniu w czasie.

Konto 642 funkcjonuje w analogiczny sposób jak konta czynnych i biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów operacyjnych bez korespondencji z kontami zespołu 4, ale w korespondencji z kontami zespołów 1 i 2 oraz 7.

Po stronie Wn konta 642 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychodów finansowych ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Zapłacenie z góry lub w okresie sprawozdawczym odsetek i prowizji, podlegających rozliczeniu w czasie od: a) kredytów bankowych b) pożyczek	130,131,137,138 240(130)
2.	Zapłacenie kosztów gwarancji bankowych dotyczących przyszłych okresów	130,131,137,138
3.	Ujęcie różnic pomiędzy wartością nominalną wyemitowanych przez jednostkę obligacji a otrzymaną wpłatą za obligacje	240
4.	Naliczenie na dzień bilansowy od lokat i udzielonych pożyczek odsetek, które nie stały się jeszcze należnością	750
5.	Rozliczenie otrzymanych lub zarachowanych uprzednio z góry odsetek do danego okresu sprawozdawczego	750

Po stronie Ma konta 642 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychodów finansowych ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Dokonanie odpisów w ciężar kosztów finansowych poszczególnych okresów sprawozdawczych (miesięcy) zapłaconych uprzednio z góry odsetek i prowizji od kredytów i pożyczek	751
2.	Ujęcie w ciężar kosztów finansowych przypadających w okresie sprawozdawczym (miesiącu) rat i kosztów za otrzymanie gwarancji bankowych	751
3.	Ujęcie otrzymanych z góry odsetek lub zarachowanie odsetek, które stały się należnością	130,131,240

Ewidencja szczegółowa do konta 642 powinna wyodrębniać poszczególne tytuły rozliczeń międzyokresowych kosztów i przychodów finansowych i sposoby ich rozliczania w koszty lub przychody finansowe danego okresu sprawozdawczego (miesiąca).

Saldo Wn lub Ma konta 642 oznacza odpowiednio stan aktywowanych kosztów finansowych do rozliczenia w ciężar kosztów finansowych przyszłych okresów sprawozdawczych (miesięcy) lub przychodów finansowych zarachowanych albo pobranych z góry do zaliczenia do przychodów finansowych danego okresu sprawozdawczego.

KONTO 643 - "ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE BIERNE KOSZTÓW OPERACYJNYCH"

Konto 643 - Rozliczenia międzyokresowe bierne kosztów operacyjnych służy do ewidencji księgowej kosztów operacyjnych przypadających na bieżący okres sprawozdawczy (miesiąc), lecz jeszcze nie poniesionych (nie stanowiących zobowiązania). Koszty te mogą dotyczyć ściśle określonych świadczeń wykonanych na rzecz jednostki, jak również kosztów prawdopodobnych, których kwota bądź data nie są jeszcze znane, ale powstanie zobowiązania jest niewątpliwe. Odnosi się to w szczególności do świadczeń z tytułu rękojmi i gwarancji.

Świadczenia zaliczane do biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów operacyjnych i zasady określania ich wysokości powinny być uzasadnione charakterem rozliczanych kosztów z zachowaniem zasady współmierności kosztów do przychodów.

Decyzje o utworzeniu rezerwy na koszty przyszłych okresów podejmuje kierownik jednostki uwzględniając ich wpływ na wynik finansowy, z zachowaniem zasady ostrożnej wyceny.

Po stronie Wn konta 643 - Rozliczenia międzyokresowe bierne kosztów operacyjnych ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Pokrycie kosztów w okresie sprawozdawczym, na które utworzono uprzednio rezerwę (rozwiązanie utworzonej uprzednio rezerwy na przewidywane koszty)	490
2.	Odpisanie różnic pomiędzy zarachowanymi a rzeczywiście poniesionymi kosztami wytworzenia usług długotrwałych, zakończonych w danym okresie sprawozdawczym	711

Po stronie Ma konta 643 - Rozliczenia między okresowe bierne kosztów operacyjnych ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie kosztów ściśle określonych świadczeń wykonanych na rzecz jednostki, lecz nie stanowiących jeszcze zobowiązania	Konta zespołu 5
2.	Utworzenie rezerwy na przewidywaną stratę na wykonanie nie zakończonej ostatecznie długotrwałej usługi, w tym budowlanej	711
3.	Ujęcie ustalonej na dzień bilansowy nadwyżki (wpływającej na wynik finansowy) zarachowanych kosztów wytworzenia długotrwałych usług nie zakończonych, nad rzeczywiście poniesionymi kosztami wytworzenia tych usług	580

Ewidencja szczegółowa do konta 643 powinna zawierać wyodrębnienie poszczególnych tytułów rezerw tworzonych na koszty przyszłych okresów i udokumentowanie ich rozwiązania (rozliczenia).

Saldo Ma konta 643 wykazuje stan rezerw działalności operacyjnej nie rozwiązanych (nie rozliczonych) w koszty przyszłych okresów.

ZASADY EWIDENCJI KSIĘGOWEJ PRZYCHODÓW I KOSZTÓW ICH OSIĄGNIĘCIA

Do ewidencji księgowej przychodów i kosztów ich osiągnięcia służą w Akademii następujące konta księgi głównej:

* konto 701 Przychody z działalności naukowej

* konto 702 Przychody ze sprzedaży produkcji roślinnej

* konto 703 Przychody ze sprzedaży produkcji zwierzęcej

* konto 704 Przychody ze sprzedaży krótkotrwałego zakwaterowania

* konto 705 Przychody ze sprzedaży usług gastronomicznych

* konto 706 Przychody netto związane z gospodarką mieszkaniową

* konto 707 Przychody dotyczące wynajmu pomieszczeń

* konto 708 Przychody dotyczące działalności wydawniczej

* konto 709 Przychody dotyczące działalności społecznej

* konto 710 Przychody dotyczące działalności muzealnej

* konto 711 Przychody dotyczące działalności archiwalnej

* konto 712 Przychody dotyczące działalności bibliotekarskiej

* konto 714 Przychody z działalności kulturalnej i promocji nauki

* konto 722 Koszty netto sprzedaży produkcji roślinnej

* konto 723 Koszty netto sprzedaży produkcji zwierzęcej

* konto 724 Koszty netto sprzedaży usług hotelarskich

* konto 725 Koszty netto sprzedaży usług gastronomicznych

* konto 726 Koszty netto sprzedaży wynajmu mieszkań

* konto 727 Koszty netto sprzedaży wynajmu pomieszczeń

* konto 728 Koszty netto sprzedaży wydawnictw

* konto 729 Koszty netto sprzedaży działalności społecznej

* konto 730 Koszty netto sprzedaży działalność muzealna

* konto 731 Koszty netto sprzedaży działalności archiwalnej

* konto 732 Koszty netto sprzedaży działalności bibliotekarskiej

* konto 740 Przychody netto ze sprzedanych materiałów

* konto 741 Wartość sprzedanych materiałów w cenie nabycia (zakupu)

* konto 750 Przychody finansowe

* konto 751 Koszty finansowe

* konto 760 Pozostałe przychody operacyjne

* konto 761 Pozostałe Koszty operacyjne

* konto 770 Zyski nadzwyczajne

* konto 771 Straty nadzwyczjne

* konto 790 Obroty wewnętrzne

* konto 791 Koszty obrotów wewnętrznych

Przychody netto ze sprzedaży produktów, usług, towarów i materiałów oraz z odsprzedaży innych składników majątkowych (aktywów trwałych) ujmuje się po stronie Ma odpowiednich kont służących do ewidencji księgowej przychodów ze sprzedaży (konta: 700, 710, 730, 740 i 760) w cenach sprzedaży netto (bez VAT).

Za moment sprzedaży w rozrachunkach z odbiorcami krajowymi uważa się datę wykonania świadczenia, zgodnie z umową kupna-sprzedaży (według daty wysyłki, odbioru, dostawy), a przy sprzedaży gotówkowej datę zainkasowania gotówki od klientów bądź zapłaty czekiem lub kartą kredytową.

Sprzedaż rzeczowych składników aktywów trwałych i obrotowych oraz usług podlega udokumentowaniu fakturami VAT, natomiast sprzedaż detaliczna - wydrukami kas z pamięcią fiskalną.

Do przychodów ze sprzedaży nie zalicza się i nie ujmuje na kontach sprzedaży:

* świadczeń wewnętrznych na rzecz podstawowej działalności,

* wykonanych we własnym zakresie i przekazanych na rzecz własnych środków trwałych w budowie: produktów, usług, towarów i materiałów,

* przekazania materiałów lub towarów z jednego magazynu do drugiego,

* przekazania rzeczowych składników aktywów oraz świadczonych usług, darowizn lub przekazania materiałów lub innych rzeczowych składników aktywów oraz świadczonych usług na potrzeby osobiste podatnika,

* VAT należnego wykazanego w fakturach VAT,

* przychodów z tytułu ich tylko pobierania bądź pobierania i fakturowania przed wykonaniem dostaw i usług kwalifikowanych jako zaliczki czy przedpłaty.

Do kosztów osiągania przychodów ujętych na kontach zespołu 7 wpływających na wynik finansowy jednostki zalicza się w szczególności:

* całość poniesionych lub zarachowanych w okresie sprawozdawczym kosztów wytworzenia produktów,

* wykonania (świadczenia) usług,

* wartość w cenach zakupu (nabycia) sprzedanych materiałów,

* wartość w cenach zakupu (nabycia) sprzedanych towarów,

* poniesione w okresie sprawozdawczym koszty finansowe,

* poniesione w okresie sprawozdawczym pozostałe koszty operacyjne, w tym wartość netto sprzedanych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,

* poniesione w okresie sprawozdawczym straty nadzwyczajne.

Uzyskane przychody, ujmowane na kontach sprzedaży, ulegają obniżeniu o udzielone upusty, rabaty, bonifikaty - produktów, usług, towarów i materiałów, a także o korekty błędów w zakresie wartości netto w fakturach VAT wcześniej wystawionych i poprawionych fakturami korygującymi.

KONTO 702 - "PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY PRODUKCJI ROŚLINNEJ "

KONTO 703 - "PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY PRODUKCJI ZWIERZĘCEJ"

Konto 702 - Przychody ze sprzedaży produkcji roślinnej oraz konto 703 Przychody ze sprzedaży produkcji zwierzęcej przeznaczone są do ewidencji księgowej przychodów ze sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych (produktów gotowych i półproduktów) w cenach sprzedaży netto (bez VAT) na rzecz odbiorców zewnętrznych (krajowych i zagranicznych).

Po stronie Wn kont 702 - Przychody ze sprzedaży produkcji roślinnej oraz konto 703 Przychody ze sprzedaży produkcji zwierzęcej ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Zmniejszenia przychodów ze sprzedaży produktów w wyniku uznania reklamacji odbiorców oraz udzielonych dodatkowo upustów lub rabatów	100,200,201,234, 240
2.	Przeniesienie na koniec roku obrotowego przychodów netto ze sprzedaży produktów i półproduktów na wynik finansowy	860

Po stronie Wn kont 702 - Przychody ze sprzedaży produkcji roślinnej oraz konto 703 Przychody ze sprzedaży produkcji zwierzęcej ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie przychodów netto ze sprzedaży produktów i półproduktów według faktur VAT; księgowanie uzupełniające w zakresie VAT należnego: Ma konto 222, Wn odpowiednie konta zespołu 1 i 2	100,200,201,234, 240
2.	Ujęcie korekt zwiększających przychody netto ze sprzedaży produktów, akceptowanych przez odbiorców	200,201,234,240
3.	Przeniesienie na przychody danego okresu sprawozdawczego przychodów uprzednio zafakturowanych na podstawie przedpłat i ujętych jako przychody rozliczane w czasie	845

Ewidencja szczegółowa do kont 702 i 703 powinna wyodrębniać przychody netto ze sprzedaży produktów i półproduktów:

* na rzecz odbiorców krajowych i zagranicznych,

* według stawek VAT oraz przychody ze sprzedaży zwolnionej z tego podatku,

* według rodzajów wytwarzanych produktowi półproduktów.

702-	-				Przychody ze sprzedaży produkcji roślinnej
702-	*O	-			Przychody ze sprzedaży produkcji roślinnej wg jednostek PAN
702	*O	-	*S		Rodzaje produkcji roślinnej
				100	własna
703-	-				Przychody ze sprzedaży produkcji zwierzęcej
703-	*O	-			Przychody ze sprzedaży produkcji zwierzęcej wg jednostek PAN
703	*O	-	*T		Rodzaje produkcji zwierzęcej
				100	trzoda chlewna
				200	bydło
				300	ryby

Saldo Ma kont 702 i 703 wyraża w ciągu roku obrotowego wartość przychodów netto ze sprzedaży produktów i półproduktów w cenach sprzedaży netto (bez VAT) od początku roku. Saldo to podlega przeniesieniu w całości na dzień bilansowy na konto 860 - Wynik finansowy.

KONTO 704 - "PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY KRÓTKOTRWAŁEGO ZAKWATEROWANIA"

KONTO 705 - "PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY USŁUG GASTRONOMICZNYCH"

KONTO 706 - "PRZYCHODY NETTO ZWIĄZANE Z GOSPODARKĄ MIESZKANIOWĄ"

KONTO 707 - "PRZYCHODY DOTYCZĄCE WYNAJMU POMIESZCZEŃ"

KONTO 708 - "PRZYCHODY DOTYCZĄCE DZIAŁALNOŚCI WYDAWNICZEJ"

KONTO 709 - "PRZYCHODY DOTYCZĄCE DZIAŁALNOŚCI SPOŁECZNEJ"

KONTO 710 - "PRZYCHODY DOTYCZĄCE DZIAŁALNOŚCI MUZEALNEJ"

KONTO 711 - "PRZYCHODY DOTYCZĄCE DZIAŁALNOŚCI ARCHIWALNEJ"

KONTO 712 - "PRZYCHODY DOTYCZĄCE DZIAŁALNOŚCI BIBLIOTEKARSKIEJ"

KONTO 714 - "PRZYCHODY Z DZIAŁALNOŚCI KULTURALNEJ I PROMOCJI NAUKI"

Konta przychodów ze sprzedaży usług takie jak:

* konto 704 Przychody ze sprzedaży krótkotrwałego zakwaterowania

* konto 705 Przychody ze sprzedaży usług gastronomicznych

* konto 706 Przychody netto związane z gospodarką mieszkaniową

* konto 707 Przychody dotyczące wynajmu pomieszczeń

* konto 708 Przychody dotyczące działalności wydawniczej

* konto 709 Przychody dotyczące działalności społecznej

* konto 710 Przychody dotyczące działalności muzealnej

* konto 711 Przychody dotyczące działalności archiwalnej

* konto 712 Przychody dotyczące działalności bibliotekarskiej

* konto 714 Przychody z działalności kulturalnej i promocji nauki

Konta przychodów ze sprzedaży usług przeznaczone są do ewidencji księgowej przychodów netto ze sprzedaży wykonanych usług, w tym usług długotrwałych, w cenach sprzedaży netto (bez VAT) na rzecz odbiorców zewnętrznych (krajowych i zagranicznych).

Zasady kwalifikowania do poszczególnych działalności scharakteryzowano przy omawianiu zasad ewidencji księgowej Zespołu 5 rozliczania kosztów według typów działalności.

Po stronie Wn kont przychodów ze sprzedaży usług ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Zmniejszenia przychodów netto ze sprzedaży usług w wyniku uznania reklamacji odbiorców oraz udzielonych dodatkowo upustów lub rabatów	100,200,201,234, 240
2.	Przeniesienie na koniec roku obrotowego przychodów netto ze sprzedaży usług na wynik	860

Po stronie Wn kont przychodów ze sprzedaży usług ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie przychodów ze sprzedaży netto usług według faktur VAT; księgowanie uzupełniające w zakresie VAT należnego: Wn konta zespołu 1 i 2, Ma konto 222	100,200,201,234, 240
2.	Ujęcie korekt zwiększających przychody netto ze sprzedaży usług, akceptowanych przez odbiorców	200,201,234,240
3.	Przeniesienie na przychody danego okresu sprawozdawczego przychodów uprzednio zafakturowanych na podstawie przedpłat i ujętych jako przychody rozliczane w czasie	845
4.	Naliczenie na dzień bilansowy nie ujętych w fakturach przychodów netto z tytułu częściowego wykonania usług długotrwałych, po odjęciu zarachowanych w poprzednich okresach sprawozdawczych przychodów na wynik finansowy ustalonych w wysokości:
	a) części ceny umownej usługi proporcjonalnie do stopnia jej wykonania - jeżeli pomiar stopnia wykonania jest wiarygodny	845
	b) kosztów poniesionych na wykonanie usługi w okresie sprawozdawczym nie wyższych od sumy kosztów prawdopodobnych do pokrycia przez za mawiającego -jeżeli pomiar stopnia wykonania usługi nie jest wiarygodny	845
5.	Ujęcie przychodu stanowiącego różnicę pomiędzy kwotą wynikającą z faktury końcowej usługi długotrwałej a niższą od niej sumą kwot z faktur przejściowych korygując wstępnie zarachowane przychody z tego tytułu	200,201

Ewidencja szczegółowa do tych kont powinna wyodrębniać przychody netto ze sprzedaży usług:

* na rzecz odbiorców krajowych i zagranicznych,

* według stawek VAT oraz przychody ze sprzedaży zwolnionej z tego podatku,

* według rodzajów wykonywanych usług,

* oraz umożliwiać rozliczenie przychodów netto ze sprzedaży usług długotrwałych, z podziałem na nie zakończone i zakończone ostatecznie.

704-	-	-			Przychody netto ze sprzedaży krótkotrwałego zakwaterowania
704-	*O	-	-		Przychody netto ze sprzedaży krótkotrwałego zakwaterowania
704-	*O	-	*H		Rodzaje związane z zakwaterowaniem
				100	DPT Jurata
				101	DPT Świnoujście
				200	DZiK Jabłonna
				300	DZiK Wierzba
705-	-	-			Przychody netto ze sprzedaży usług gastronomicznych
705-	*O	-	-		Przychody netto wg jednostek PAN
705-	*O	-	*G		Rodzaje usług gastronomicznych
				100	Restauracje
				200	Kawiarnie
706-	-	-			Przychody netto związane z gospod. mieszkaniową
706-	*O	-	-		Przychody netto wg jednostek PAN
706-	*O	-	*D		Budynki mieszkalne
				100	lokale mieszkalne
				200	budynki mieszkalne
707-	-	-			Przychody netto dotyczące wynajmu pomieszczeń
707-	*O	-	-		Przychody netto wg jednostek PAN
707-	*O	-	*W		Pomieszczenia
				100	100 sale konferencyjne
				101	101 pomieszczenia biurowe
				102	102 powierzchnia wystwiennicza
				103	103 pozostały najem (dach)
				104	104 sale pałacowe
				105	105 sale hotelowe
				106	106 sale oranżerii
				200	200 imprezy plenerowe
708-	-	-			Przychody netto dotyczące działalności wydawniczej
708-	*O	-			Przychody netto wg jednostek PAN
708-	*O	-	*E		Rodzaje działalności wydawniczej
				100	Tytuły wydawnicze
709-	-	-			Przychody netto dotyczące działalności społecznej
709-	*O	-			Przychody netto wg jednostek PANN
709-	*O	-	*F		Rodzaje działalności społecznej
				100	Dom Rencisty
710-	-	-			Przychody netto dotyczące działalności muzealnej
710-	*O	-			Przychody netto wg jednostek PAN
710-	*O	-	*L		Rodzaje działalności muzealnej
711-	-	-			Przychody netto dotyczące działalności archiwalnej
711-	*O	-			Przychody netto wg jednostek PAN
711-	*O	-	*A		Rodzaje działalności archiwalnej
712-	-				Przychody netto dot. działalności bibliotekarskiej
712-	*O	-			Jednostki PAN
712-	*O	-	*V		Rodzaje działalności bibliotekarskiej
714-	-	-			Przychody z działalności kulturalnej i promocji nauki
714-	*O	-			Przychody z działalności kulturalnej i promocji nauki JPAN
714-	*O	-	*Y		Przychody z działalności kulturalnej i promocji nauki JPAN

Saldo Ma tych kont wykazuje w ciągu roku obrotowego wartość przychodów ze sprzedaży netto usług od początku roku i podlega na koniec roku obrotowego przeniesieniu na konto 860 - Wynik finansowy.

KONTO 720 - "KOSZTY SPRZEDANYCH USŁUG"

Konto 720 - Koszty sprzedanych usług przeznaczone jest do ewidencji księgowej kosztu wytworzenia wykonanych i sprzedanych usług, na rzecz odbiorców krajowych i zagranicznych, w tym kosztów sprzedaży oraz kosztów zarządu w części zwiększającej koszt własny wytworzenia sprzedanych usług, w tym usług długotrwałych także budowlanych.

Po stronie Wn konta 711 - Koszty sprzedanych usług ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie rzeczywistego kosztu wytworzenia sprzedanych usług lub w cenach ewidencyjnych -odpowiednio	580,505,530
2.	Ujęcie korekt zwiększających koszt wytworzenia sprzedanych usług	580,505,530
3.	Ujęcie ewentualnych odchyleń debetowych od cen ewidencyjnych	620
4.	Ujęcie kosztów sprzedaży i kosztów zarządu zaliczanych do kosztu własnego sprzedanych usług -odpowiednio	525,550
5.	Ujęcie kosztów wytworzenia długotrwałych usług, odpowiadających zarachowanym na dzień bilansowy przychodom, poniesionych od dnia zawarcia umowy do końca okresu sprawozdawczego po odjęciu kosztów wytworzenia, które wpłynęły na wyniki finansowe poprzednich okresów sprawozdawczych odpowiednio	580
6.	Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych	Konto przeciwstawne

Po stronie Ma konta 720 - Koszty sprzedanych usług ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Dokonanie korekty zmniejszającej koszt wytworzenia sprzedanych usług - odpowiednio	580,505, 530
2.	Ujęcie ewentualnych odchyleń kredytowych od cen ewidencyjnych sprzedanych usług	620
3.	Rozliczenie nadwyżki kosztów zarachowanych usług długotrwałych, nad rzeczywistymi kosztami ich wytworzenia, w przypadku, gdy pomiar stopnia ich wykonania z chwilą zakończenia usługi jest wiarygodny	644
4.	Przeniesienie kosztu własnego sprzedanych usług, w tym usług długotrwałych, na końcu roku obrotowego na wynik finansowy	860

Ewidencja szczegółowa do konta 720 powinna być prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej w analogiczny sposób jak do konta zespołu 7 dotyczących przychodów netto ze sprzedaży usług z pominięciem ewidencji odnoszącej się tam dla potrzeb VAT.

Saldo Wn konta 720 wykazuje w ciągu roku obrotowego koszt własny wytworzenia sprzedanych usług, w tym długotrwałych, od początku roku, który podlega przeniesieniu w końcu roku obrotowego na konto 860 - Wynik finansowy.

KONTO 730 - "PRZYCHODY NETTO ZE SPRZEDAŻY TOWARÓW"

Konto 730 - Przychody netto ze sprzedaży towarów służy do ewidencji księgowej przychodów netto ze sprzedaży towarów punktach sklepowych, w cenach sprzedaży netto -bez VAT należnego, na podstawie wystawianych faktur VAT, wydruków kas z pamięcią fiskalną lub zestawień utargów sporządzanych w sklepach i innych placówkach sprzedaży detalicznej za gotówkę, dla osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej i nie żądających faktur. VAT należny ujmowany jest równolegle na koncie 222 - Rozliczenie VAT

należnego, a kwota wynikająca z dowodów księgowych brutto stanowi należność od odbiorcy.

Po stronie Wn konta 730 - Przychody netto ze sprzedaży towarów ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie wszelkich zmniejszeń przychodów netto ze sprzedaży towarów, a w szczególności z tytułu uznanych reklamacji odbiorców oraz udzielonych dodatkowo upustów, rabatów, bonifikat	100,200,201,234, 240
2.	Przeniesienie przychodów ze sprzedaży netto towarów, w końcu roku obrotowego, na wynik finansowy	860

Po stronie Ma konta 730 - Przychody netto ze sprzedaży towarów ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie według faktur VAT bądź wydruków kas z pamięcią fiskalną przychodów netto ze sprzedaży towarów (w cenach sprzedaży netto bez VAT)	100,200,201,234, 240
2.	Ujęcie korekt zwiększających przychody netto ze sprzedaży towarów np. z tytułu dopłat	100,200,01,234, 240

Ewidencja szczegółowa do konta 730 powinna wyodrębniać przychody netto ze sprzedaży towarów:

* krajowej i zagranicznej,

* według rodzajów towarów lub grup asortymentowych,

* według miejsc wykonywania sprzedaży,

* według stawek VAT oraz sprzedaży zwolnionej z tego podatku.

Saldo Ma konta 730 oznacza w ciągu roku obrotowego wartość przychodów netto ze sprzedaży towarów od początku roku obrotowego i podlega przeniesieniu w końcu roku obrotowego na konto 860 - Wynik finansowy.

KONTO 731 - "WARTOŚĆ SPRZEDANYCH TOWARÓW

Konto - 722 Wartość sprzedanych towarów służy do ewidencji księgowej wartości sprzedanych towarów handlowych w cenach zakupu (nabycia), jeżeli uwzględni się korygowanie cen ewidencyjnych o odchylenia, narastająco od początku roku, stanowiące skutki finansowe aktualizacji ich wyceny.

Po stronie Wn konta 731 - Wartość sprzedanych towarów ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie wartości sprzedanych towarów w momencie wydania ich odbiorcy w cenach ewidencyjnych	330
2.	Ujęcie ewentualnych odchyleń Wn-owych od cen ewidencyjnych towarów sprzedanych i wniesionych jako aporty	343
3.	Zarachowanie ewentualnych kosztów zakupu, sprzedaży i części kosztów zarządu - odpowiednio	640,525,550

Po stronie Ma konta 731 - Wartości sprzedanych towarów ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie zwrotów towarów w związku z reklamacjami odbiorców i zmniejszeń ich wartości	330
2.	Przeniesienie wartości sprzedanych towarów w cenach ich zakupu (nabycia), w końcu roku obrotowego, na wynik finansowy	860

Ewidencja szczegółowa do konta 731 powinna być prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej w analogicznym zakresie jak do konta 730 - Przychody netto ze sprzedaży towarów, z wyłączeniem prowadzonej tam ewidencji dla potrzeb VAT, i pozwalać na ustalenie wartości sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia) według przyjętych przekrojów klasyfikacyjnych towarów sprzedanych.

Saldo Wn konta 731 oznacza w ciągu roku obrotowego wartość sprzedanych towarów w cenach ich zakupu (nabycia) bez VAT od początku roku. Saldo to podlega przeniesieniu w końcu roku obrotowego na konto 860 - Wynik finansowy.

KONTO 740 - "PRZYCHODY NETTO ZE SPRZEDAŻY MATERIAŁÓW"

Konto - 740 Przychody netto ze sprzedaży materiałów służy do ewidencji księgowej przychodów netto ze sprzedaży materiałów (bez VAT) nabytych na własne potrzeby, lecz odsprzedanych, np. jako zbędnych, nadmiernych.

Po stronie Wn konta 740 - Przychody netto ze sprzedaży materiałów ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie wszelkich zmniejszeń przychodów netto ze sprzedaży materiałów wynikających w szczególności z uznanych reklamacji odbiorców	100,200,201,234, 240
2.	Przeniesienie przychodów ze sprzedaży netto materiałów w końcu roku obrotowego na wynik finansowy	860

Po stronie Ma konta 740 - "Przychody netto ze sprzedaży materiałów" ujmuje się:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie należnych przychodów netto ze sprzedaży materiałów, udokumentowane fakturami VAT, wydrukami kas z pamięcią fiskalną, zestawieniami utargów	100,200,201,234, 240

Ewidencja szczegółowa do konta 740 prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej powinna wyodrębniać przychody netto ze sprzedaży materiałów według ich rodzajów z dalszym podziałem na sprzedaż opodatkowaną VAT według stawek tego podatku i sprzedaż zwolnioną z podatku oraz według miejsc ich sprzedaży.

Konto 740 wykazuje wyłącznie saldo Ma, które oznacza wartość przychodów netto ze sprzedaży materiałów w cenach sprzedaży bez VAT za okres od początku roku. Saldo konta 740 przenosi się na koniec roku obrotowego na konto 860 - Wynik finansowy.

KONTO 741 - "WARTOŚĆ SPRZEDANYCH MATERIAŁÓW"

Konto 741 - Wartość sprzedanych materiałów służy do ewidencji księgowej wartości sprzedanych materiałów w cenach zakupu (nabycia).

Po stronie Wn konta 741 - Wartość sprzedanych materiałów w cenie zakupu (nabycia) ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie wartości sprzedanych materiałów, wydanych z magazynu według cen ewidencyjnych	310
2.	Ujęcie wartości odpadów sprzedanych wprost z produkcji	500,530
3.	Przeniesienie kosztów zakupu i sprzedaży dotyczących materiałów sprzedanych	640,525

Po stronie Ma konta 741 - Wartość sprzedanych materiałów w cenie zakupu (nabycia) ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie wszelkich zmniejszeń wartości materiałów i opakowań sprzedanych głównie z tytułu zwrotów materiałów, w wyniku reklamacji odbiorców	310
2.	Przeniesienie na koniec roku obrotowego wartości sprzedanych materiałów w cenach ich zakupu (nabycia) - po korekcie o odchylenia od cen ewidencyjnych (i skutki aktualizacji ich wyceny) na wynik finansowy	860

Ewidencja szczegółowa do konta 741 powinna być prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej w analogicznym zakresie jak do konta 740 - Sprzedaż materiałów i pozwalać na ustalenie wartości sprzedanych materiałów w cenach zakupu (nabycia) według ustalonych tam przekrojów.

Saldo Wn konta 741 wykazujące w ciągu roku obrotowego po okresowych korektach o odchylenia wartość sprzedanych materiałów w cenach ich zakupu (nabycia) od początku roku przenosi siew końcu roku obrotowego na konto 860 - Wynik finansowy.

KONTO 750 - "PRZYCHODY FINANSOWE"

Konto 750 - Przychody finansowe służy do ewidencji księgowej przychodów z operacji finansowych (należnych i zrealizowanych).

Po stronie Wn konta 750 - Przychody finansowe ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	1. Ujęcie korekt zmniejszających przychody finansowe z tytułu należnych odsetek	200,201,240
2.	2. Ujęcie korekt powodujących zmniejszenie pozostałych przychodów finansowych	100,130,200,201,234240
3.	3. Dokonanie korekt zmniejszających przychody finansowe, nie posiadających cech błędów podstawowych odniesionych na wyniki finansowe lat poprzednich	820
4.	4. Przeniesienie przychodów finansowych na koniec roku obrotowego na wynik finansowy	860

Po stronie Ma konta 750 - Przychody finansowe ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie kwot należnych lub otrzymanych z tytułu udziałów w innych podmiotach gospodarczych (dywidend)	130,240
2.	Ujęcie otrzymanych lub należnych odsetek od udzielonych pożyczek	100,130,131,137, 138,240
3.	Ujęcie otrzymanych odsetek od środków pieniężnych ulokowanych na rachunkach bankowych	130,131,132
4.	Ujęcie otrzymanych odsetek od obligacji, weksli i innych krótkoterminowych aktywów finansowych	130
5.	Ujęcie otrzymanych lub należnych odsetek od należności nie zapłaconych w terminie	130,131,200,201,240
6.	Zarachowanie przychodów finansowych, które nie stały się jeszcze należnością	642
7.	Zarachowanie otrzymanych odsetek, ujętych uprzednio na przychodach podlegających rozliczaniu w czasie	845
8.	Ujęcie kwot należnych ze sprzedaży udziałów, akcji i innych papierów wartościowych	100,101,130,131, 137,138,140,240
9.	Ujecie przychodów ze sprzedaży innych aktywów finansowych	100,101,130,131, 140,200,201,240
10.	Zmniejszenie odpisów aktualizujących ceny nabycia długoterminowych aktywów finansowych (papierów wartościowych) wskutek całkowitego lub częściowego ustania przyczyn trwałej utraty ich wartości	079
11.	Ujęcie zwrotu wniesionych uprzednio dopłat do kapitału spółki, w której jednostka jest udziałowcem	130,240
12.	Ujęcie dodatnich różnic kursowych ustalonych na dzień wygaśnięcia należności i roszczeń oraz zobowiązań	konta zespołu 2
13.	Ujęcie dodatnich różnic kursowych ustalonych na dzień bilansowy od środków pieniężnych, udziałów oraz papierów wartościowych wyrażonych w walutach obcych	konta zespołu 1
14	Ujęcie kwot wzrostu wartości krótkoterminowych aktywów finansowych wycenionych w wartości rynkowej	140

Ewidencja szczegółowa do konta 750, prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej, powinna umożliwiać wyodrębnienie przychodów finansowych według poszczególnych ich rodzajów bądź według pozycji, które wykazywane są w rocznych sprawozdaniach finansowych z uwzględnieniem wykorzystania danych do opodatkowania.

Dane liczbowe z ewidencji szczegółowej powinny umożliwiać wykazanie w rachunku zysków i strat na koniec roku obrotowego zysku, a nie obrotów na sprzedaży aktywów finansowych oraz nadwyżki dodatnich różnic kursowych nad ujemnymi.

750-	-	-			Przychody finansowe
750-	*O	-			Przychody finansowe wg Jednostki PAN
750-	*O	-	100		Rodzaje działalności wydawniczej

Konto 750 wykazuje wciągu roku obrotowego wyłącznie saldo Ma wyrażające wartość uzyskanych przychodów finansowych od początku roku. Saldo to podlega przeniesieniu na koniec roku obrotowego na konto 860 - Wynik finansowy.

KONTO 751 - "KOSZTY FINANSOWE"

Konto 751 - Koszty finansowe służy do ewidencji księgowej kosztów operacji finansowych jednostki.

Po stronie Wn konta 751 - Koszty finansowe ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Pobranie lub naliczenie odsetek i prowizji od kredytów i pożyczek otrzymanych (bez dotyczących inwestycji w okresie realizacji)	130,131,642
2.	Ujęcie naliczonych lub zapłaconych odsetek za zwłokę w regulowaniu zobowiązań	130,131 i konta zespołu 2
3.	Ujęcie dyskonta przy sprzedaży weksli i czeków oraz innych papierów wartościowych	konta zespołu 1 i 2
4.	Ujęcie odpisów z aktualizacji wyceny aktywów finansowych	079(140)
5.	Ujęcie ujemnych różnic kursowych - odpowiednio	konta zespołu 1 i 2 oraz konto
6.	Ujęcie strat z likwidacji spółki, której dana jednostka była udziałowcem	030
7.	Ujęcie kosztów finansowych, rozliczanych w czasie, w części przypadającej na bieżący okres	642
8.	Utworzenie rezerwy na ryzyko finansowe: przewidywane, prawdopodobne lub pewne straty z tytułu udzielonych poręczeń, gwarancji itp.	840

Po stronie Ma konta 751 - Koszty finansowe ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie wszelkich korekt zmniejszających koszty finansowe - odpowiednio	w szczególności odpowiednie konta służące do korespondencji z kontem 751 po stronie Wn
2.	Ujęcie korekt kosztów finansowych odniesionych w poprzednich latach na wynik finansowy - nie mających cech błędów podstawowych	820
3.	Przeniesienie kosztów finansowych na koniec roku obrotowego na wynik finansowy	860

Ewidencja szczegółowa do konta 751 prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej powinna co najmniej zapewniać dane niezbędne do sporządzenia rachunku zysków i strat, to jest podział kosztów finansowych według wymogów sprawozdania finansowego.

W rachunku zysków i strat wykazuje się zamiast obrotów tylko stratę na sprzedaży aktywów finansowych oraz nadwyżkę ujemnych różnic kursowych nad dodatnimi.

751-	-	-			Koszty finansowe
751-	*O	-	-		Koszty finansowe wg Jednostki PAN
751-	*O	-	100	-	Koszty finansowe wg Jednostki PA

Konto 751 wykazuje wciągu roku obrotowego saldo Wn, które oznacza sumę poniesionych kosztów finansowych od początku roku, podlegających przeniesieniu na dzień bilansowy na konto 860 - Wynik finansowy.

KONTO 760 - "POZOSTAŁE PRZYCHODY OPERACYJNE"

Konto 760 - Pozostałe przychody operacyjne służy do ewidencji księgowej pozostałych przychodów operacyjnych wynikających z operacji związanych tylko pośrednio ze zwykłą działalnością operacyjną jednostki, kwalifikujących się, zgodnie z postanowieniami art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy o rachunkowości, do pozostałych przychodów operacyjnych.

Po stronie Wn konta 760 - Pozostałe przychody operacyjne ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie korekt zmniejszających pozostałe przychody operacyjne, w tym zmniejszeń otrzymanych lub przyznanych dotacji, subwencji i dopłat oraz pozostałych przychodów operacyjnych odpowiednio	w szczególności konta służące do korespondencji z kontem 760 po stronie Ma
2.	Przeniesienie na koniec roku obrotowego uzyskanych wciągu roku obrotowego pozostałych przychodów na wynik finansowy	860

Po stronie Ma konta 760 - Pozostałe przychody operacyjne ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie przychodów uzyskanych w ciągu roku ze sprzedaży i likwidacji środków trwałych w budowie, z wyłączeniem przychodów spowodowanych zdarzeniami nie mieszczącymi się w granicach ogólnego ryzyka gospodarczego	240,310
2.	Otrzymanie dotacji, subwencji i dopłat (oprócz dotacji na nabycie aktywów trwałych), darowizn oraz składników aktywów trwałych podlegających amortyzacji	010,020,220,240
3.	Ujęcie odpisów części dotacji, subwencji i dopłat równolegle do amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych	845
4.	Dokonanie przeniesienia części lub całości dokonanego uprzednio odpisu aktualizującego wartość należności po ustaniu przyczyny ich dokonania	260
5.	Rozwiązanie części lub całości uprzednio utworzonej rezerwy na przyszłe zobowiązania wobec ustania przyczyn jej utworzenia	840
6.	Odpisanie przedawnionych i umorzonych zobowiązań	202,203,230,240
7.	Dokonanie korekty odpisów aktualizujących środki trwałe, środki trwałe w budowie, wartości niematerialne i prawne wskutek ustania przyczyny trwałej utraty ich wartości	070,075,080
8.	8. Pokrycie kosztów działalności socjalnej	850

Ewidencja szczegółowa do konta 760 powinna wyodrębniać istotne dla jednostki pozycje, których udział w pozostałych przychodach operacyjnych oraz częstotliwość występowania wymagają szczególnej kontroli i analizy, a w szczególności:

* przychody z tytułu sprzedaży i likwidacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, przychody w równowartości odpisów aktualizujących wycenę aktywów niefinansowych,

* przychody z tytułu dotacji, subwencji i dopłat,

* inne pozostałe przychody operacyjne.

W rachunku zysków i strat wykazuje się na koniec roku obrotowego tylko zysk ze zbycia składników aktywów trwałych zamiast wynikających stąd obrotów po stronie kosztów i przychodów.

760-	-	-			Pozostałe przychody operacyjne
760-	*O	-	-		Pozostałe przychody operacyjne wg Jednostki PAN
760-	*O	-	100	-	Przychody podatkowe
760-	*O	-	200	-	Przychody nie podatkowe

Konto 760 wykazuje w ciągu roku obrotowego saldo Ma, które oznacza wartość uzyskanych pozostałych przychodów operacyjnych od początku roku obrotowego i podlega przeniesieniu na dzień bilansowy na konto 860 - Wynik finansowy.

KONTO 761 - "POZOSTAŁE KOSZTY OPERACYJNE"

Konto 761 - Pozostałe koszty operacyjne służy do ewidencji księgowej pozostałych kosztów operacyjnych określonych przepisami art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy o rachunkowości nie kwalifikujących się ani do kosztów działalności operacyjnej, ani też do kosztów finansowych związanych tylko pośrednio z działalnością operacyjną.

Po stronie Wn konta 761 - Pozostałe koszty operacyjne ujmuje się w szczególności następujące rodzaje kosztów:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Przeniesienie wartości ewidencyjnej sprzedanych lub zlikwidowanych środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, w tym obiektów socjalnych i lokali mieszkalnych z wyłączeniem spowodowanych zdarzeniami nie mieszczącymi się w granicach ogólnego ryzyka gospodarczego	010,020
2.	Ujęcie wartości ewidencyjnej sprzedanych lub zaniechanych, w realizacji, środków trwałych w budowie - z wyjątkiem spowodowanych zdarzeniami nie mieszczącymi się w granicach ryzyka gospodarczego	080
3.	Ujęcie amortyzacji środków trwałych, w tym w budowie, przekazanych w najem lub dzierżawę u leasingodawcy	070
4.	Naliczenie nieplanowych odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych z tytułu trwałej utraty ich wartości: a) środków trwałych nie objętych uprzednią aktualizacją albo od nadwyżki ponad kwotę uprzedniej aktualizacji b) wartości niematerialnych i prawnych c) środków trwałych w budowie	070 075 080
5.	Dokonanie odpisów z tytułu aktualizacji wyceny zapasów rzeczowych składników aktywów obrotowych wskutek utraty ich wartości lub na dzień bilansowy do niższej ceny sprzedaży netto: a) od ceny nabycia materiałów i towarów b) od kosztów wytworzenia produktów i półproduktów i ewentualnie produkcji w toku	340,343 620
6.	Odpisanie kosztów zaniechanej lub nie podjętej produkcji (usług)	500,505,530,641
7.	Dokonanie odpisów aktualizujących należności	260
8.	Odpisanie przedawnionych, umorzonych i nieściągalnych należności nie obciążających uprzednich odpisów aktualizujących ich wartość	200,201,230,240
9.	Utworzenie rezerw na pewne lub prawdopodobne straty	840
10.	Zarachowanie bądź zapłacenie kar, grzywien, odszkodowań	100,130,200,201,230,240
11.	Ujęcie kosztów postępowania spornego	100,130
12	Przekazanie darowizn aktywów rzeczowych i praw majątkowych	010,020,080,310, 330,600

Po stronie Ma konta 761 - Pozostałe koszty operacyjne ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie korekt zmniejszających pozostałe koszty operacyjne	w szczególności konta służące do korespondencji z kontem 761 po stronie Wn
2.	Przeniesienie na koniec roku obrotowego pozostałych kosztów operacyjnych na wynik finansowy	860

Ewidencja szczegółowa do konta 761 prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej powinna wyodrębnić istotne dla jednostki pozycje pozostałych kosztów operacyjnych, których udział w kosztach wymaga szczególnej analizy i kontroli.

Ewidencja ta powinna uwzględniać potrzebę wykazania straty ze zbycia składników aktywów trwałych zamiast obrotów wynikających z tego tytułu w rachunku zysków i strat.

761-	-	-			Pozostałe Koszty operacyjne
761-	*O	-	-		Pozostałe Koszty operacyjne wg Jednostki PAN
761-	*O	-	100	-	Koszty stanowiące KUP
761-	*O	-	200	-	Koszty nie stanowiące KUP

Saldo Wn konta 761 oznacza wartość pozostałych kosztów operacyjnych od początku roku i podlega przeniesieniu na koniec roku obrotowego na konto 860 - Wynik finansowy.

KONTO 770 - "ZYSKI NADZWYCZAJNE"

Konto 770 - Zyski nadzwyczajne służy do ewidencji księgowej zysków nadzwyczajnych stanowiących dodatnie skutki finansowe zdarzeń trudnych do przewidzenia występujących poza działalnością operacyjną jednostki, nie związanych z ogólnym ryzykiem prowadzenia tej działalności.

Do zysków nadzwyczajnych zalicza się w szczególności uzyskane odszkodowania z tytułu zdarzeń niezależnych od jednostki i jej działalności (pożarów, powodzi, innych wypadków losowych).

Po stronie Wn konta 770 - Zyski nadzwyczajne ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie korekt zmniejszających zyski nadzwyczajne	w szczególności konta służące do korespondencji z kontem 770 po stronie Ma
2.	Przeniesienie na koniec roku obrotowego sumy zysków nadzwyczajnych, pozyskanych wciągu roku obrotowego, na wynik finansowy	860

Po stronie Ma konta 770 - Zyski nadzwyczajne ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie przychodów ze sprzedaży jednostki gospodarczej lub zorganizowanej j ej części	240
2.	Otrzymanie lub przyznanie odszkodowania za straty losowe od towarzystw ubezpieczeniowych odpowiednio	130,240,845

Ewidencja szczegółowa do konta 770 prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej powinna pozwolić na wyodrębnienie zysków nadzwyczajnych występujących w jednostce według potrzeb sprawozdania finansowego, z uwzględnieniem rozliczeń podatkowych.

770-	-	-			Zyski nadzwyczajne
770-	*O	-	-		Zyski nadzwyczajne wg Jednostki PAN
770-	*O	-	100	-	Zyski nadzwyczajne wg Jednostki PAN

Saldo Ma konta 770 oznacza wartość zysków nadzwyczajnych pozyskanych od początku roku i podlega przeniesieniu na koniec roku obrotowego na konto 860 - Wynik finansowy.

KONTO 771 - "STRATY NADZWYCZAJNE"

Konto 771 - Straty nadzwyczajne służy do ewidencji księgowej strat nadzwyczajnych odnoszących się do ujemnych skutków finansowych zdarzeń trudnych do przewidzenia, występujących poza działalnością operacyjną, nie związanych z ogólnym ryzykiem prowadzenia tej działalności.

Po stronie Wn konta 771 - Straty nadzwyczajne ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie wartości ewidencyjnej netto rozchodowanych składników aktywów w związku z likwidacją lub sprzedażą jednostki gospodarczej lub zorganizowanej jej części albo zaniechania lub zawieszenia działalności, jeżeli nie są zaliczone do pozostałych kosztów operacyjnych	010,020,080,310
2.	Ujęcie szkód spowodowanych zdarzeniami losowymi, niezależnymi od jednostki (pożarem, powodzią, innymi wypadkami)	010,080,310

Po stronie Ma konta 771 - Straty nadzwyczajne ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie korekt zmniejszających straty nadzwyczajne	w szczególności konta służące do korespondencji z kontem 771 po stronie Wn
2.	Przeniesienie na koniec roku obrotowego łącznej kwoty strat nadzwyczajnych, poniesionych w ciągu roku obrotowego, na wynik finansowy	860

Ewidencja szczegółowa do konta 771, prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej, powinna pozwalać na wyodrębnienie strat nadzwyczajnych według ich tytułów (według potrzeb sprawozdania finansowego) oraz rozliczeń podatkowych.

771-	-	-			Straty nadzwyczjne
771-	*O	-	-		Straty nadzwyczjne wg Jednostki PAN
771-	*O	-	100	-	Straty nadzwyczjne wg Jednostki PAN

Saldo Wn konta 771 oznacza sumę strat nadzwyczajnych poniesionych od początku roku i podlega przeniesieniu na koniec roku obrotowego na konto 860 - Wynik finansowy.

EWIDENCJA KSIĘGOWA OBROTÓW WEWNĘTRZNYCH

Dla ułatwienia prawidłowego ustalania wyniku finansowego Akademii wprowadzia się dodatkowo do stosowania następujące konta w zespole 7:

* konto 790 Obroty wewnętrzne,

* konto 791 Koszty obrotów wewnętrznych.

Konta te mogą posłużyć także do analizy i kontroli rozliczeń wewnętrznych przy sporządzaniu kalkulacyjnego rachunku zysków i strat.

KONTO 790 - "OBROTY WEWNĘTRZNE"

Po stronie Wn konta 790 - Obroty wewnętrzne ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Dokonanie korekt zapisów obrotów wewnętrznych	w szczególności konta służące do korespondencji z kontem 790 po stronie Ma
2.	Ujęcie odchyleń od cen ewidencyjnych produktów przekazanych do sprzedaży jako towary	343
3.	Przeniesienie na koniec roku obrotowego rocznej sumy obrotów wewnętrznych na wynik finansowy	860

Po stronie Ma konta 790 - Obroty wewnętrzne ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Przekazanie produktów w koszcie wytworzenia do własnych sklepów firmowych (z uwzględnieniem odchyleń od cen ewidencyjnych)	330
2.	Ujęcie świadczeń działalności operacyjnej w koszcie wytworzenia na rzecz środków trwałych w budowie	010,080
3.	Ujęcie kosztu wytworzenia zakończonych pozytywnie prac rozwojowych	020
4.	Ujęcie ujawnionych niedoborów i szkód	235(761)
5.	Ujęcie kosztów wytworzenia zaniechanej produkcji, nieuzasadnionych kosztów pośrednich, odpisów rozliczeń międzyokresowych kosztów	761
6.	Ujęcie kosztu wytworzenia dotyczącego zaniechania danego rodzaju działalności	761 (771)
7.	Ujęcie ewentualnych różnic aktualizacyjnych produktów dokonywanych na koniec okresu sprawozdawczego i roku obrotowego	343

Ewidencja szczegółowa do konta 790 nie jest konieczna. 790- - - Obroty wewnętrzne

790-	-	-			Obroty wewnętrzne
790-	*O	-	-		Obroty wewnętrzne wg Jednostki PAN
790-	*O	-	100	-	Obroty wewnętrzne wg Jednostki PAN

Saldo Ma konta 790 występujące wciągu roku obrotowego podlega przeniesieniu na dzień bilansowy na konto 860 - Wynik finansowy.

KONTO 791 - "KOSZTY OBROTÓW WEWNĘTRZNYCH"

Po stronie Wn konta 791 - Koszty obrotów wewnętrznych ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie kosztu wytworzenia produktów wydanych do własnych sklepów fabrycznych	600
2.	Ujęcie ewentualnych różnic aktualizacyjnych produktów - rozliczanych na koniec okresu sprawozdawczego i roku obrotowego	620
3.	Ujęcie kosztu wytworzenia świadczeń na rzecz środków trwałych w budowie	Konta zespołu 5
4.	Ujęcie kosztów wytworzenia zakończonych pozytywnie prac rozwojowych	641
5.	Ujęcie kosztów wytworzenia niedoborów produktów	600
6.	Ujęcie kosztów wytworzenia produkcji zaniechanej lub zaniechania rodzaju działalności albo nieuzasadnionych kosztów pośrednich lub odpisanych rozliczeń międzyokresowych kosztów	500,505,530,641
7.	Ujęcie skutków dokonania odpisów aktualizujących wartość produktów na dzień bilansowy	600

Po stronie Ma konta 791 - Koszty obrotów wewnętrznych ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Dokonanie korekt zapisów kosztów obrotów wewnętrznych	w szczególności konta służące do korespondencji z kontem 791 po stronie Wn
2.	Ujęcie odchyleń Ma-owych od cen ewidencyjnych produktów	620
3.	Przeniesienie na koniec roku obrotowego sumy kosztów obrotów wewnętrznych w związku z ustalaniem wyniku finansowego	860

Ewidencja szczegółowa do konta 791 nie jest konieczna.

791-	-	-			Koszty obrotów wewnętrznych
791-	*O	-	-		Koszty obrotów wewnętrznych wg Jednostki PAN
791-	*O	-	100	-	Koszty obrotów wewnętrznych wg Jednostki PA

Saldo Wn konta 791 występujące w ciągu roku obrotowego podlega przeniesieniu na dzień bilansowy na konto 860 - Wynik finansowy.

EWIDENCJA KSIĘGOWA FUNDUSZY WŁASNYCH, FUNDUSZY SPECJALNYCH ORAZ WYNIKU FINANSOWEGO

Akademia zgodnie z art. 82 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk tworzy: fundusz statutowy oraz fundusze określone w odrębnych ustawach¹⁶.

2. Fundusz statutowy Akademii odzwierciedla równowartość netto środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz innych składników majątku stanowiących wyposażenie Akademii.

3. Fundusz statutowy ulega zwiększeniu o wartość zysku netto Akademii.

4. Fundusz statutowy ulega zmniejszeniu o wartość pokrycia straty netto Akademii.

Do ewidencji księgowej funduszy własnych, tworzonych na podstawie odrębnych przepisów funduszy specjalnych, rezerw oraz ustalania i rozliczania wyniku finansowego jednostki służą następujące konta księgi głównej:

* konto 800 Fundusz statutowy

* konto 801 Fundusz rezerwowy

* konto 802 Fundusz aktualizacji wyceny

* konto 806 Fundusz wydzielony

* konto 820 Rozliczenie wyniku finansowego

* konto 840 Rezerwy

* konto 845 Rozliczenie międzyokresowe przychodów

* konto 850 Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych

* konto 851 Inne fundusze

* konto 860 Wynik finansowy

* konto 870 Podatek dochodowy i inne obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego

Konta zespołu 8 - Fundusze własne, fundusze specjalne i wynik finansowy przeznaczone są do ewidencji księgowej:

* funduszy własnych (konta: 800, 801, 802 i 803),

* funduszy specjalnych (konta: 850 - 859),

* rezerw (konto 840),

* rozliczeń międzyokresowych przychodów (konto 845),

* ustalania i rozliczania wyniku finansowego netto (konta: 870, 860 i 820).

KONTO 800 - "FUNDUSZ STATUTOWY"

Konto 800 - Fundusz statutowy odzwierciedla równowartość netto środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz innych składników majątku stanowiących wyposażenie Akademii. Ewidencja księgowa prowadzona jest w podziale na majątek w poszczególnych jednostkach oraz jego zwiększeń i zmniejszeń.

Po stronie Wn konta 800 - Fundusz statutowy ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie skutków finansowych obniżenia funduszu statutowego	820
2.	Pokrycie straty bilansowej netto	820

Po stronie Ma konta 800 - Fundusz statutowy ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Utworzenie funduszu statutowego poprzez wnoszenie wkładów w formie pieniężnej i rzeczowej i jego zwiększenia - odpowiednio	100,130,010,020, 080 oraz konta zespołu 2,3 i 6
2.	Przeznaczenie środków funduszu zapasowego lub rezerwowego na zwiększenie funduszu statutowego	801,802
3.	Podwyższenie funduszu statutowego przez wniesienie nowych np. nieruchomości	240

Ewidencja szczegółowa do konta 800 powinna być prowadzona w sposób zapewniający ustalenie funduszu statutowego oraz jego zwiększeń według źródeł tworzenia i ewentualnych zmniejszeń według kierunków przeznaczenia (wykorzystania).

800-	-	-			Koszty obrotów wewnętrznych
800-	*O	-	-		Koszty obrotów wewnętrznych wg Jednostki PAN
800-	*O	-	100	-	Koszty obrotów wewnętrznych wg Jednostki PA

Konto 800 wykazuje saldo Ma, które wyraża wartość nominalną funduszu z dnia jego wniesienia (objęcia) z uwzględnieniem zmian w funduszu podczas działalności jednostki.

KONTO 801 - "FUNDUSZ REZERWOWY"

Konto 801 - Fundusz rezerwowy służy do ewidencji księgowej tworzenia funduszy rezerwowych przeznaczonych na finansowanie wyznaczonych celów.

Po stronie Wn konta 801 - Fundusz rezerwowy ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Pokrycie z kapitału rezerwowego: a) zakończonych sukcesem prac rozwojowych b) zaniechanej realizacji środków trwałych w budowie	641 080
2.	Pokrycie straty bilansowej jednostki	820

Po stronie Ma konta 801 - Fundusz rezerwowy ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Utworzenie i dalsze zwiększenie(a) funduszu rezerwowego na finansowanie wyznaczonych celów w wyniku przeznaczenia zysku bilansowego netto na ten cel	820

Ewidencja szczegółowa do konta 801, prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej, powinna zapewnić wyodrębnienie poszczególnych celów finansowania środkami funduszu rezerwowego albo poszczególnych funduszy rezerwowych, a także wysokość wydzielonych funduszy rezerwowych oddziałów (zakładów) samobilansujących.

801-	-	-			Fundusz rezerwowy
801-	*O	-	-		Fundusz rezerwowy wg Jednostki PAN
801-	*O	-	100	-	Fundusz rezerwowy wg Jednostki PAN

Saldo Ma konta 801 oznacza wartość funduszu rezerwowego w jednostce (oddziale samobilansującym).

KONTO 802 - "FUNDUSZ Z AKTUALIZACJI WYCENY"

Konto 802 - Fundusz z aktualizacji wyceny przeznaczone jest do ewidencji księgowej skutków aktualizacji wyceny środków trwałych w wartości różnicy netto powstałej wskutek aktualizacji przeprowadzonej według odrębnych przepisów¹⁷.

Po stronie Wn konta 802 - Fundusz z aktualizacji wyceny ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie skutków aktualizacji wyceny środków trwałych w zakresie dotyczącym aktualizacji (zwiększenia) dotychczasowego ich umorzenia	070
2.	Ujęcie odpisów aktualizujących wartość środków trwałych utraconą wskutek zmiany technologii produkcji, wycofania z użytkowania, likwidacji - do wysokości wartości wynikającej z uprzedniej aktualizacji	070

Po stronie Ma konta 802 -Fundusz z aktualizacji wyceny ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	1. Ujęcie dodatniej różnicy z aktualizacji wyceny wartości początkowej środków trwałych	010

Ewidencja szczegółowa do konta 802 prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej

powinna zapewnić ustalenie stanu funduszu z aktualizacji wyceny środków trwałych oraz

jego zwiększeń i zmniejszeń według poszczególnych tytułów, a także środków trwałych

objętych aktualizacją.

802-	-	-			Fundusz aktualizacji wyceny
802-	*O	-	-		Fundusz aktualizacji wyceny wg Jednostki PAN
802-	*O	-	100	-	Fundusz aktualizacji wyceny wg Jednostki PAN

Konto 802 wykazuje saldo Ma, które oznacza wartość funduszu z aktualizacji wyceny środków trwałych.

KONTO 806 - "FUNDUSZ WYDZIELONY"

Przekazane oddziałowi samobilansującemu składniki majątku stanowią jego aktywa, a równowartość tych środków traktuje się jak fundusz własny tej jednostki, zwany funduszem

wydzielonym. W tym celu w księgach rachunkowych zarówno oddziału, jak i jednostki statutowej wyodrębnia się konto "Fundusz wydzielony".

Na dzień wyodrębnienia oddziału samobilansującego, Akademia przekazuje do dyspozycji tego oddziału składniki majątku, które można porównać do pierwszego wyposażenia przy utworzeniu jednostki. Księgi rachunkowe oddziału nie powinny zawierać sald zerowych jako bilansu otwarcia. Otrzymane od macierzystej jednostki statutowej wydzielone wyłącznie do dyspozycji oddziału składniki majątku i odpowiadające tym składnikom fundusze własne, ujmowane są jako bilans otwarcia.

Jednostka	Strona Wn	Strona Ma
Akademia -jednostka statutowa	Saldo odzwierciedla wartość wydzielonych aktywów z jednostki statutowej do oddziału
Oddział		Saldo odzwierciedla stan zobowiązań wobec jednostki statutowej z tytułu wydzielonych składników aktywów. Saldo Ma pokazuje wartość

Konta funduszy wydzielonych w jednostce macierzystej i oddziale samodzielnie sporządzającym bilans działają na zasadzie tzw. zapisów lustrzanych.

W bilansie łącznym fundusze wydzielone nie występują, ponieważ na skutek wyłączeń salda tego konta się znoszą.

KONTO 820 - "ROZLICZENIE WYNIKU FINANSOWEGO"

Konto 820 - Rozliczenie wyniku finansowego służy do ewidencji księgowej rozliczenia wyniku finansowego netto w roku następnym za poprzedni rok obrotowy lub lata poprzednie, do ewidencji ewentualnych odpisów wciągu roku obrotowego na poczet wyniku finansowego bieżącego roku obrotowego oraz ujęcia skutków finansowych ujawnionych błędów podstawowych, popełnionych w latach poprzednich.

Po stronie Wn konta 820 - Rozliczenie wyniku finansowego ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Przeniesienie straty bilansowej netto za poprzedni rok obrotowy do pokrycia	860
2.	Dokonanie podziału zysku bilansowego netto za poprzedni rok obrotowy np. na następujące cele:
	a) utworzenie lub zwiększenie kapitału zapasowego, w tym ujęcie podatku zryczałtowanego Ma konto 220	801
	b) utworzenie lub zwiększenie kapitału rezerwowego	802
	c) zasilenie ZFŚS	850
3.	Ujęcie skutków finansowych błędów podstawowych popełnionych w latach poprzednich powodujących zmniejszenie zysku bilansowego lub zwiększenie straty bilansowej za lata poprzednie; po stronie Ma ujmuje się skutki finansowe tych błędów w zależności od przyczyn ich popełnienia	220,260,500,505, 600,641,840

Po stronie Ma konta 820 - Rozliczenie wyniku finansowego ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Przeniesienie zysku bilansowego netto za poprzedni rok obrotowy do rozliczenia	860
2.	Pokrycie straty bilansowej z kapitału rezerwowego	801
3.	Ujęcie skutków błędów podstawowych popełnionych w latach poprzednich, powodujących zwiększenie zysku bilansowego lub zmniejszenie straty bilansowej za lata poprzednie	220,260,500,505, 600,641,840

Ewidencja szczegółowa do konta 820 nie jest konieczna. Konto 820 może wykazywać saldo:

- Wn, które oznacza nie pokrytą(e) stratę(y) bilansową(e) netto za poprzedni(e) rok(lata) obrotowy(e) oraz ewentualne skutki finansowe popełnionych błędów podstawowych w latach poprzednich,

- Ma, które oznacza nie podzielony(e) zysk(i) za poprzedni rok(lata) obrotowy(e) oraz ewentualne skutki finansowe popełnionych błędów podstawowych za lata poprzednie.

Konta:

820-					Rozliczenie wyniku finansowego
820-	*O	-	-		Rozliczenie wyniku finansowego wg Jednostki PAN
820-	*O	-	100	-	Rozliczenie wyniku finansowego wg Jednostki PAN

KONTO 840 - "REZERWY"

Konto 840 - Rezerwy służy do ewidencji księgowej rezerw tworzonych w szczególności na:

- straty pewne i prawdopodobne,

- przyszłe, dające się wiarygodnie oszacować zobowiązania powodowane restrukturyzacją.

Po stronie Wn konta 840 - Rezerwy ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Rozwiązanie niewykorzystanej rezerwy wskutek ustania przyczyny, z powodu której ją utworzono	760,750,770
2.	Zmniejszenie uprzednio utworzonych rezerw w związku z powstaniem zobowiązań, na które je utworzono	202,203,230,240

Po stronie Ma konta 840 - Rezerwy ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Utworzenie rezerw na pewne lub prawdopodobne przyszłe zobowiązania spowodowane głównie stratami z transakcji w toku ich realizacji, w szczególności z tytułu skutków finansowych toczącego się postępowania sądowego, których kwoty da się wiarygodnie oszacować	761,751,771
2.	Utworzenie rezerwy na przyszłe zobowiązania spowodowane restrukturyzacją na podstawie planu restrukturyzacji pozwalającego na wiarygodne oszacowanie przyszłych zobowiązań	771

Akademia nie tworzy (z uwagi na równomierny i niewielki udział w kosztach wynagrodzeń i kosztach ogółem) rezerw na świadczenia pracownicze z tytułu:

- nagród jubileuszowych wypłacanych na podstawie stosownych przepisów,

- odpraw emerytalnych wypłacanych na podstawie kodeksu pracy.

Ewidencja szczegółowa do konta 840 prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej powinna pozwalać na wyodrębnienie poszczególnych tytułów rezerw oraz sposobu ich tworzenia i rozwiązania (wykorzystania).

840-					Rezerwy
840-	*O	-	-		Rezerwy wg Jednostki PAN
840-	*O	-	100	-	Rezerwy wg Jednostki PAN

Konto 840 wykazuje saldo Ma, które oznacza wartość utworzonych, nie rozwiązanych dotychczas rezerw.

KONTO 845 - "ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE PRZYCHODÓW"

Konto 845 - Rozliczenia międzyokresowe przychodów służy do ewidencji księgowej rozliczeń międzyokresowych przychodów podlegających rozliczaniu w czasie.

Po stronie Wn konta 845 - Rozliczenia międzyokresowe przychodów ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Przeniesienie otrzymanych uprzednio z góry przedpłat lub należności na przychody bieżącego okresu sprawozdawczego	700,710,730,740, 750,760,770
2.	Przeniesienie do rozliczenia VAT należnego z faktur wystawionych na otrzymane zaliczki lub przedpłaty	222
3.	Przeniesienie kwot stanowiących równowartość odpisów amortyzacyjnych środków trwałych i kosztów prac rozwojowych sfinansowanych z dotacji, subwencji, dopłat i refundacji ujętych uprzednio po stronie Ma konta 845 - rozliczeń	760
4.	Przeniesienie kwot stanowiących równowartość odpisów amortyzacyjnych od otrzymanych nieodpłatnie środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz środków trwałych w budowie	760

Po stronie Ma konta 845 - Rozliczenia międzyokresowe przychodów ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie przychodów podlegających rozliczaniu w czasie z tytułu uzyskanych wpłat za świadczenia, które zostaną wykonane w przyszłych okresach sprawozdawczych	100,101,130,131
2.	Ujęcie faktur VAT wystawionych z tytułu otrzymanych zaliczek, zadatków i przedpłat, na poczet przyszłych dostaw i usług	200,201,230,240
3.	Zarachowanie należnych kar umownych, kwot podwyższających należności oraz roszczeń objętych odpisami aktualizującymi należności	200,201,230,240, 244,260
4.	Ujęcie dotacji i subwencji w tym dopłat i refundacji środków własnych do realizacji środków trwałych w budowie oraz kosztów prac rozwojowych - jeżeli według odrębnych przepisów nie zwiększają wartości funduszy własnych - odpowiednio	130,220,240,850
5.	Otrzymanie nieodpłatne, w tym uzyskane darowizny środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz środków trwałych w budowie	010,020,080

Ewidencja szczegółowa do konta 845, prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej, powinna stwarzać możliwość wyodrębnienia poszczególnych tytułów rozliczeń międzyokresowych przychodów, zapewniając prawidłowe ich zaliczanie do odpowiednich okresów sprawozdawczych.

845-					Rozliczenie międzyokresowe przychodów
845-	*O	-	-		Rozliczenie międzyokresowe przychodów wg JPAN
845-	*O	-	*N	-	Tytuły czynnych rozliczeń międzyokresowych
Przykładowo
				100	czynsze i dzierżawy
				101	koszty remontów
				102	prenumerata, abonamenty
				103	ubezpieczenia
				104	odpis roczny na ZFSS
				105	koszty przygotowania nowej produkcji
				106	ubezpieczenia samochodów
				107	ubezpieczenia budynków, gotówki, dzieł sztuki itp.
				108	ubezpieczenie oc działalności
				109	kara za ścieki
				200	zadatki i zaliczki
				201	środki na inwestycję
				202	środki na prace rozwojowe
				203	środki na działalność statutową 300 bierne
				400	zezwolenie na sprzedaż alkoholi
				500	podatek od nieruchomości
				600	roczna aktualizacja programu

Saldo Ma konta 845 wyraża wartość rozliczeń międzyokresowych przychodów.

KONTO 850 - "ZAKŁADOWY FUNDUSZ ŚWIADCZEŃ SOCJALNYCH"

KONTO 851 - "INNE FUNDUSZE SPECJALNE"

Konto 850 - Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych służy do ewidencji księgowej operacji związanych z tworzeniem i wykorzystaniem zakładowego funduszu świadczeń socjalnych; zasady tworzenia i wykorzystania zakładowego funduszu świadczeń socjalnych reguluje ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. nr 70, poz. 335 z późn. zm.).

Jednostka może tworzyć na kontach 851 -859 Inne fundusze specjalne według odrębnych

przepisów oraz własnych potrzeb.

Po stronie Wn konta 850 - Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych ujmuje się w

szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie faktur za usługi obce obciążające bezpośrednio ZFŚS (w wartości netto - bez VAT)	240
2.	Wypłaty świadczeń i zapomóg - bezzwrotnych pracownikom	100,130,149
3.	Umorzenie pożyczek mieszkaniowych	249
4.	Przeznaczenie środków funduszu na budowę lub zakupy środków trwałych	845
5.	Pokrycie kosztów utrzymania własnych obiektów socjalnych lub rehabilitacyjnych	760

Po stronie Ma konta 850 - Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Ujęcie odpisów na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych obciążających podstawową działalność gospodarczą	405
2.	Przeznaczenie kwot zysku po opodatkowaniu na ZFŚS	820
3.	Otrzymanie darowizn od osób fizycznych lub prawnych na ZFŚS	100,130,149
4.	Ujęcie wpłat lub obciążeń z tytułu częściowej lub pełnej odpłatności za świadczenia działalności socjalnej:	100,234
	a) pracowników (według faktur VAT)
	b) innych osób fizycznych lub prawnych (według faktur VAT)	100,240
5.	Ustalenie i przeniesienie przychodów ze sprzedaży środków trwałych służących działalności socjalnej	761,771
6.	Oprocentowanie pożyczek mieszkaniowych z ZFŚS	249
7.	Naliczenie przez bank odsetek od środków na rachunku bankowym ZFŚS	149

Ewidencja szczegółowa do konta 850, prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej, powinna zapewnić ustalenie źródeł tworzenia i kierunków wykorzystania zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. W związku z niezmniejszeniem funduszu z tytułu udzielonych pożyczek mieszkaniowych ewidencja szczegółowa do konta 249 - Rozrachunki z tytułu pożyczek ZFŚS stanowi uzupełnienie ewidencji szczegółowej do konta 850.

850-					Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
850-	*O	-	-		Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych wg JPAN
850-	*O	-	100	-	Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych wg JPAN

Saldo Ma konta 850 oznacza wartość stanu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych jednostki.

851-					Inne fundusze specjalne
851-	*O	-	-		Inne fundusze specjalne wg Jednostki PAN
851-	*O	-	100	-	Inne fundusze specjalne wg Jednostki PAN

Saldo Ma kont 851-859 Inne fundusze specjalne oznacza wartość stanu pozostałych funduszy specjalnych utworzonych przez jednostkę.

KONTO 860 - "WYNIK FINANSOWY"

Konto 860 - Wynik finansowy przeznaczone jest do ustalenia, metodą księgową, wyniku finansowego netto. W tym celu powinno się dokonać na koniec roku obrotowego lub na inny dzień bilansowy odpowiednich księgowań w tym zakresie.

Po stronie Wn konta 860 - Wynik finansowy ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Przeniesienie na dzień bilansowy kosztu własnego sprzedanych produktów	701
2.	Przeniesienie na dzień bilansowy kosztu własnego sprzedanych usług	711
3.	Przeniesienie na dzień bilansowy wartości sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)	731
4.	Przeniesienie na dzień bilansowy wartości sprzedanych materiałów w cenie zakupu (nabycia)	741
5.	Przeniesienie na dzień bilansowy kosztów działalności handlowej	520
6.	Przeniesienie na dzień bilansowy kosztów sprzedaży, jeżeli nie odnoszono ich na bieżąco w koszt własny sprzedanych produktów, usług, towarów i materiałów	525
7.	Przeniesienie na dzień bilansowy kosztów ogólnozakładowych (o charakterze kosztów stałych) nie rozliczonych w koszty własne sprzedanych produktów, usług, towarów i materiałów	550
8.	Przeniesienie na dzień bilansowy kosztów finansowych	751
9.	Przeniesienie na dzień bilansowy pozostałych kosztów operacyjnych	761
10.	Przeniesienie na dzień bilansowy strat nadzwyczajnych	771
11.	Przeniesienie naliczonego w ciągu roku podatku dochodowego od osób prawnych	870
12.	Przeniesienie pod datą zatwierdzenia sprawozdania finansowego zysku netto za poprzedni rok obrotowy - do rozliczenia - po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego i wyniku bilansowego netto	820

Po stronie Ma konta 860 - Wynik finansowy ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Przeniesienie na dzień bilansowy przychodów ze sprzedaży produktów	700
2.	Przeniesienie na dzień bilansowy przychodów ze sprzedaży usług	710
3.	Przeniesienie na dzień bilansowy przychodów ze sprzedaży towarów	730
4.	Przeniesienie na dzień bilansowy przychodów ze sprzedaży materiałów	740
5.	Przeniesienie na dzień bilansowy przychodów finansowych	750
6.	Przeniesienie na dzień bilansowy pozostałych przychodów operacyjnych	760
7.	Przeniesienie na dzień bilansowy zysków nadzwyczajnych	770
8.	Przeniesienie pod datą zatwierdzenia sprawozdania finansowego straty bilansowej netto za poprzedni rok obrotowy do pokrycia - po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego i wyniku bilansowego netto	820

Ewidencja szczegółowa do konta 860 jest zbędna ze względu na jednorazowe ustalanie i rozliczanie wyniku finansowego za dany rok obrotowy.

860-					Wynik finansowy
860-	*O	-	-		Wynik finansowy wg Jednostki PAN
860-	*O	-	100	-	Wynik finansowy wg Jednostki PAN

Saldo konta 860 wykazuje, na dzień bilansowy, wynik finansowy - (bilansowy netto) działalności gospodarczej Akademii za dany rok obrotowy. Saldo Wn oznacza stratę bilansową netto, a saldo Ma oznacza zysk bilansowy netto.

KONTO 870 - "PODATEK DOCHODOWY I INNE OBOWIĄZKOWE OBCIĄŻENIA"

Konto 870 służy do ewidencji księgowej deklarowanych zaliczek oraz rocznego rozliczenia podatku dochodowego od osób prawnych.

Po stronie Wn konta 870 - Podatek dochodowy i inne obowiązkowe obciążenia ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Naliczenie podatku dochodowego według okresowych deklaracji i wg rozliczenia końcowego	220

Po stronie Ma konta 870 - Podatek dochodowy od osób prawnych ujmuje się w szczególności:

Wyszczególnienie zdarzeń (operacji) gospodarczych		Konto przeciwstawne
1		2
1.	Zmniejszenie naliczeń podatku dochodowego z tytułu korekty naliczeń lub umorzenia	220

Ewidencja szczegółowa do konta 870, prowadzona w pomocniczej księdze rachunkowej, powinna pozwalać na wyodrębnienie podatku dochodowego według poszczególnych deklaracji podatkowych.

870-					Podatek dochodowy i inne obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego
870-	*O	-	-		Podatek dochodowy i inne obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego
870-	*O	-	100	-	Podatek dochodowy i inne obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego

Saldo Wn konta 870 oznacza, w ciągu roku, wysokość naliczonego podatku dochodowego od osób prawnych i podlega przeniesieniu, pod datą ostatniego dnia roku obrotowego, na konto

860-

Wynik finansowy.

ZAŁĄCZNIK  Nr 2

INSTRUKCJA INWENTARYZACJI

Na podstawie przepisów art. 4, 17, 26 i 27, a także innych, ustawy o rachunkowości wprowadza się poniższą instrukcję inwentaryzacyjną określającą zasady przygotowania, przebiegu, wyceny oraz rozliczenia inwentaryzacji składników aktywów i pasywów, a także nie ujętych w księgach rachunkowych innych wierzytelności i zobowiązań warunkowych jednostki.

Jednostka zobowiązana jest do stosowania zasad inwentaryzacji składników aktywów i pasywów określonych w ustawie o rachunkowości, a zwłaszcza w treści art. 4, 17, 26 i 27, uzupełnionych postanowieniami niniejszej instrukcji, wewnętrznymi przepisami prawa (a m.in. regulaminem organizacyjnym, regulaminem kontroli wewnętrznej, regulaminem obiegu dokumentów itp.).

W celu przeprowadzenia inwentaryzacji, w tym też inwentaryzacji rocznej, kierownik jednostki powołuje bezpośrednio, co najmniej dwuosobową komisję inwentaryzacyjną oraz jeśli to konieczne jednorazowo co najmniej dwuosobowe zespoły spisowe w liczbie niezbędnej do sprawnego i terminowego, tj. zgodnego z planem inwentaryzacji i prawidłowego dokonania spisów z natury rzeczowych i pieniężnych składników majątku, uzgodnienia z bankami zgromadzonych w nich środków (w tym lokat) i zaciągniętych kredytów, zaś z odbiorcami i innymi dłużnikami sald należności, z wyjątkiem należności spornych i wątpliwych, z tytułów publicznoprawnych oraz od osób nieprowadzących ksiąg rachunkowych, a także przeprowadzenia porównania stanów księgowych ze stosownymi dokumentami dokonania ich analizy i weryfikacji realności, w odniesieniu do składników nie objętych spisami z natury i uzgodnieniami sald.

W skład komisji inwentaryzacyjnej i zespołów spisowych powinny być powoływane osoby kompetentne, gwarantujące właściwą jakość spisów z natury i spełnienie głównych celów inwentaryzacji. Do organów tych, z wyjątkiem szczególnych przypadków nie mogą być powoływane osoby odpowiedzialne materialnie za inwentaryzowane składniki, osoby prowadzące ich ewidencję oraz Główny Księgowy Akademii/upoważniona przez niego osoba prowadząca ewidencję księgową. Osoby materialnie odpowiedzialne zobowiązane są do odpowiedniego przygotowania do inwentaryzacji rejonów spisowych i znajdujących się w nich składników, ich dokumentacji i ewidencji, wycieczek identyfikacyjnych, urządzeń pomiarowych itp., a także nieprzerwanego uczestniczenia w jej przebiegu. W miarę potrzeby uczestniczą oni w szkoleniowym spotkaniu przedinwentaryzacyjnym, składają na ręce zespołów spisowych stosowne oświadczenia wstępne i końcowe, aktywnie uczestniczą w ustalaniu ilości inwentaryzowanych składników, dopilnowaniu ich ujęcia w spisach, ustosunkowują się na piśmie do ustalonych różnic inwentaryzacyjnych i składają w tym zakresie stosowne wyjaśnienia z podaniem przyczyn i okoliczności ich powstania.

Powołane komisje inwentaryzacyjne/zespoły spisowe dokonują w terminach określonych dla poszczególnych pól spisowych w planie inwentaryzacji, spisów z natury rzeczowych składników aktywów obrotowych, środków trwałych, maszyn i urządzeń stanowiących elementy środków trwałych w budowie, a także środków pieniężnych i innych walorów

znajdujących się w kasie (gotówki, czeków, weksli, walut obcych, akcji, obligacji itp.), w obecności osób odpowiedzialnych materialnie.

Ustalenia rzeczywistego stanu inwentaryzowanych składników w czasie trwania spisów z natury dokonują członkowie komisji inwenaryzacyjnych/zespołów spisowych wspólnie z osobami odpowiedzialnymi materialnie. Niezwłocznie ustalona ilość podlega wpisaniu do arkusza spisowego, gdy chodzi o aktywa rzeczowe lub do protokołu kontroli kasy, gdy chodzi o gotówkę i inne walory gromadzone w kasie. Ilości te ustala się w drodze przeliczenia, przeważenia lub przemierzenia.

W razie większych odchyleń, dąży się do dokładniejszych pomiarów i zakłada się częstsze kontrole stanów tych składników w okresach minimalnych ich ilości.

Kontrolę poprawności przygotowania, przeprowadzenia i rozliczenia inwentaryzacji przeprowadzają członkowie komisji inwentaryzacyjnej i kierownik jednostki.

Przed rozpoczęciem spisów zespół spisowy pobiera od osób odpowiedzialnych materialnie oświadczenia wstępne o ujęciu wszystkich dowodów obrotu do ewidencji, a następnie o przekazaniu ich do księgowości, a także o wzajemnym uzgodnieniu ewidencji rejonu spisowego z księgowością.

Osoby odpowiedzialne materialnie składają również oświadczenia końcowe, dotyczące oceny przebiegu inwentaryzacji i odstąpieniu od wniesienia lub wniesieniu ewentualnych zastrzeżeń do jego prawidłowości wraz z uzasadnieniem.

Składniki obce, nadmierne, zbędne i niepełnowartościowe ujmuje się w odrębnych arkuszach spisowych.

Formularze arkuszy spisowych od momentu ponumerowania, zaparafowania przez upoważnioną osobę i ujęcia w specjalnej ewidencji stanowią dokumenty ścisłego zarachowania.

W sporządzonych arkuszach spisowych nie pozostawia się żadnych pustych kolumn i pozycji. Podaje się w nich zwłaszcza określenie:

- rejonu spisowego i rodzaju inwentaryzacji,

- imion, nazwisk i podpisów osób odpowiedzialnych materialnie i członków zespołów spisowych,

- daty i godziny rozpoczęcia i zakończenia poszczególnych kont lub stron arkuszy spisowych,

a ponadto w poszczególnych pozycjach spisu:

- nazwy, symbole i jednostki miary (zgodnie z zasadami przyjętymi w ewidencji księgowej),

- ilości poszczególnych składników,

- ceny i wartości poszczególnych składników,

- określone adnotacje w kolumnach "uwagi" podawane na arkuszach towarów obcych, nadmiernych, zbędnych lub niepełnowartościowych, a także w pozycjach składników własnych, pełnowartościowych w przypadkach, gdy w czasie spisów były przypadki

wydania lub przyjęcia tych składników (adnotacja taka powinna jednoznacznie m.in. określać, czy ruch składnika miał miejsce przed, czy też po ujęciu tego składnika do arkusza spisowego).

Po zakończeniu spisu zamieszcza się też adnotacje - na której pozycji zakończono spis z natury w danym rejonie spisowym.

Z wyjątkiem przypadków szczególnych, zarządzonych decyzją przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej, nie praktykuje się dokonywania ruchu składnikami majątkowymi w czasie ich inwentaryzacji. Obrót taki winien być obłożony stosownymi rygorami. Dokumentuje się go jednopozycjowymi dowodami Rw, Pz, itp., parafowanymi przez przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej, z zamieszczeniem stosownych adnotacji na tych dokumentach i we właściwych pozycjach spisu, po to aby nie było żadnych wątpliwości w trakcie rozliczania spisów i ustalenia ewentualnych różnic inwentaryzacyjnych. Obrotom w czasie spisu można zapobiec wydając wewnętrznym odbiorcom składniki "na zapas" oraz przygotowując określone pomieszczenia zastępcze na wypadek nadejścia dostawy z zewnątrz.

Błędne zapisy w arkuszach spisowych koryguje się na zasadach określonych w art. 25 ustawy o rachunkowości tj. przez skreślenie dotychczasowej (błędnej) treści (z zachowaniem czytelności) i wpisanie treści właściwej oraz podpisanie poprawki i umieszczenie daty.

Pierwszą czynnością dotyczącą np. inwentaryzacji rocznej jest wydanie przez kierownika jednostki zarządzenia wewnętrznego określającego:

- pola spisowe objęte inwentaryzacją i terminy (plan) jej przeprowadzenia,

- zespoły spisowe dokonujące spisów w określonych rejonach,

- osoby zobowiązane do uzgodnienia sald rozrachunków oraz dokonania inwentaryzacji pozostałych aktywów i pasywów drogą weryfikacji,

- terminy dokonania weryfikacji różnic inwentaryzacyjnych oraz przedłożenia wniosków w tej sprawie do zatwierdzenia przez kierownika jednostki,

- niezbędność przeprowadzenia spotkania instruktażowego.

Główny Księgowy Akademii/kierownik komórki wyodrębnionej w strukturze jednostki do prowadzenia spraw finansowo-księgowych wraz z przewodniczącym komisji inwentaryzacyjnej organizują i prowadzą spotkanie instruktażowe dla wszystkich osób uczestniczących w czynnościach inwentaryzacyjnych.

Główni użytkownicy określonych składników (np. odpowiedzialni za gospodarowanie środkami trwałymi i wyposażeniem), a także osoby odpowiedzialne materialnie zobowiązani są do przygotowania do inwentaryzacji rejonów spisowych (np. ułożenia tych samych składników w jednym miejscu, uporządkowania ewidencji i dokumentacji, itp.).

Jednostka stosuje następujące rodzaje i metody inwentaryzacji rzeczowych i pieniężnych składników aktywów:

* inwentaryzacja roczna przeprowadzana zgodnie z postanowieniami art. 26 i 27 ustawy o rachunkowości,

* inne inwentaryzacje okresowe (np. kwartalne spisy produkcji w toku),

* inwentaryzacja okolicznościowa, w tym zdawczo-odbiorcza albo inwentaryzacja przeprowadzona w związku z zaistnieniem wypadków losowych; w określonych przypadkach może być ona uznana (np. gdy odbędzie się w określonych terminach) za inwentaryzację roczną, wymaganą przepisami ustawy o rachunkowości,

* inwentaryzacja ciągła przeprowadzana sukcesywnie - partiami składników w rejonach spisowych objętych ewidencją ilościowo-wartościową,

* inwentaryzacja niezapowiedziana przeprowadzana głównie w celach kontrolnych, dla sprawdzenia przydatności i solidności zatrudnionego personelu.

Zespoły spisowe po zakończeniu spisów przekazują przewodniczącemu komisji inwentaryzacyjnej komplet dokumentacji inwentaryzacyjnej, a m.in. arkusze spisowe wypełnione, anulowane i niewykorzystane, oświadczenia wstępne i końcowe osób odpowiedzialnych materialnie, materiały pomocnicze do arkuszy inwentaryzacyjnych, sprawozdanie zespołu z przebiegu i rezultatów spisu.

Po wstępnej ocenie materiałów inwentaryzacyjnych komisja inwentaryzacyjna przekazuje je do księgowości celem dokonania wyceny oraz ustalenia różnic inwentaryzacyjnych. W księgowości następuje wykorzystanie tych czynności, a m.in. rozliczenie zespołów spisowych z pobranych arkuszy spisowych, wycena arkuszy spisowych, ustalenie różnic inwentaryzacyjnych, wyrażone w postaci zestawienia zbiorczego spisów z natury lub zestawienia różnic inwentaryzacyjnych.

Opracowany w ten sposób materiał inwentaryzacyjny trafia z powrotem do komisji inwentaryzacyjnej, która dokonuje jego weryfikacji m.in. na podstawie wyjaśnień osób odpowiedzialnych materialnie, pracowników księgowości, zespołów spisowych, głównych użytkowników opiekujących się środkami trwałymi i wyposażeniem, a w sytuacjach bardziej skomplikowanych również opinii rzeczoznawców z komórek merytorycznych lub z zewnątrz.

Na wniosek osób odpowiedzialnych materialnie, zespołów spisowych, komisji inwentaryzacyjnej lub głównego księgowego może być dokonana kompensata niedoborów i nadwyżek stwierdzonych na artykułach podobnych, przy zastosowaniu następujących zasad:

- kompensuje się mniejsze ilości po niższych cenach,

- można kompensować niedobory i nadwyżki stwierdzone na artykułach podobnych, w tym samym rejonie spisowym, w tej samej inwentaryzacji oraz u tej samej osoby odpowiedzialnej materialnie.

Kierownik jednostki na wniosek komisji inwentaryzacyjnej zamieszczony w protokole weryfikacji różnic inwentaryzacyjnych, zaopiniowany przez Głównego Księgowego Akademii/kierownika komórki wyodrębnionej w strukturze jednostki do prowadzenia spraw finansowo-księgowych, podejmuje decyzję o sposobie rozliczenia tych różnic. Treść tej decyzji podlega wykonaniu przez odpowiednie komórki jednostki, a w tym ujęcie w księgach

roku obrotowego, rezultatów kompensaty niedoborów i nadwyżek na artykułach podobnych. W efekcie księgowania tych różnic następują zwiększenia lub zmniejszenia sald na kontach zapasów rzeczowych aktywów trwałych i obrotowych, a także gotówki, zwiększenie powstałych przychodów operacyjnych i pozostałych kosztów operacyjnych, a także podstawowych kosztów operacyjnych, (np. gdy różnice powstały w efekcie błędów pomiarów przychodów, rozchodów (w tym zużycia) itp.

Akademia przyjęła dopuszczone przepisami ustawy o rachunkowości następujące terminy i zasady inwentaryzacji aktywów i pasywów:

* środków trwałych oraz maszyn i urządzeń wchodzących w skład środków trwałych w budowie - drogą spisu z natury - raz na cztery lata w dowolnym okresie roku; wszystkie te składniki znajdują się na terenie strzeżonym,

* rzeczowych składników aktywów obrotowych objętych ewidencją ilościowo-wartościową oraz znajdujących się w strzeżonych obszarach - raz na dwa lata w dowolnym okresie roku drogą spisów z natury (wszystkie wymienione tu składniki znajdują się w strzeżonych obszarach);

* produkcji w toku, środków pieniężnych w kasie, weksli, czeków, akcji, obligacji itp. oraz materiałów, produktów i towarów zaliczonych w koszty w dniu zakupu lub wytworzenia - drogą spisu z natury na ostatni dzień roku obrotowego,

* należności od odbiorców i innych dłużników, z wyjątkiem należności od osób nieprowadzących ksiąg rachunkowych, z tytułów publicznoprawnych, a także należności spornych i wątpliwych - drogą potwierdzenia sald według stanu na 30 listopada roku obrotowego,

* pozostałych aktywów i pasywów, w tym także tych, których nie zinwentaryzowano w danym roku drogą spisów z natury lub potwierdzeń sald -drogą porównania danych ewidencji z odpowiednią dokumentacją, analizy i weryfikacji ich realności, według stanu na ostatni dzień roku obrotowego.

Inwentaryzacji należności oraz sald środków, lokat i kredytów w banku dokonują wyznaczeni pracownicy księgowości wspomagani w miarę potrzeby przez ekspertów komórek merytorycznych.

Inwentaryzacji pozostałych aktywów i pasywów przeprowadzonej drogą porównania danych ewidencji z dokumentacją i ich odpowiedniej weryfikacji dokonują wyznaczeni pracownicy księgowości i tym razem wspomagani w miarę potrzeby przez rzeczoznawców z komórek merytorycznych; z inwentaryzacji dokonanej drogą weryfikacji sporządzane są stosowne protokoły.

Dla wznowienia inwentaryzacji rozrachunków publicznoprawnych celowe jest uzyskanie od właściwych instytucji publicznoprawnych potwierdzeń dokonanych wpłat (i ewentualnie zwrotów).

______

¹⁸ Art. 74. 1. Zatwierdzone roczne sprawozdania finansowe podlegają trwałemu przechowywaniu.

2. Pozostałe zbiory przechowuje się co najmniej przez okres:

1) księgi rachunkowe - 5 lat,

2) karty wynagrodzeń pracowników bądź ich odpowiedniki - przez okres wymaganego dostępu do tych informacji, wynikający z przepisów emerytalnych, rentowych oraz podatkowych, nie krócej jednak niż 5 lat,

3) dowody księgowe dotyczące wpływów ze sprzedaży detalicznej - do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego za dany rok obrotowy, nie krócej jednak niż do dnia rozliczenia osób, którym powierzono składniki aktywów objęte sprzedażą detaliczną,

4) dowody księgowe dotyczące wieloletnich inwestycji rozpoczętych, pożyczek, kredytów oraz umów handlowych, roszczeń dochodzonych w postępowaniu cywilnym lub objętych postępowaniem karnym albo podatkowym - przez 5 lat od początku roku następującego po roku obrotowym, w którym operacje, transakcje i postępowanie zostały ostatecznie zakończone, spłacone, rozliczone lub przedawnione,

5) dokumentację przyjętego sposobu prowadzenia rachunkowości - przez okres nie krótszy od 5 lat od upływu jej ważności,

6) dokumenty dotyczące rękojmi i reklamacji - 1 rok po terminie upływu rękojmi lub rozliczeniu reklamacji,

7) dokumenty inwentaryzacyjne - 5 lat,

8) pozostałe dowody księgowe i dokumenty - 5 lat.

3. Okresy przechowywania ustalone w ust. 2 oblicza się od początku roku następującego po roku obrotowym, którego dane zbiory dotyczą.

ZAŁĄCZNIK  Nr 3

INSTRUKCJA OBIEGU DOKUMENTÓW KSIĘGOWYCH

I.

PRZYGOTOWANIE DOKUMENTÓW KSIĘGOWYCH DO KSIĘGOWANIA

1.

RODZAJE DOWODÓW KSIĘGOWYCH I CECHY JAKIM MUSZĄ ODPOWIADAĆ

Dowód księgowy jest dokumentem stwierdzającym dokonanie lub powstanie operacji gospodarczej i zarazem stanowiącym podstawę zapisów w księgach rachunkowych. Jego stosowanie jest ściśle związane z obowiązującą w rachunkowości zasadą dokumentacji zapisów księgowych, wyrażającą się tym, że każda operacja dokonana przez jednostkę, powodująca zmiany w aktywach, pasywach, kosztach i przychodach oraz wyniku finansowym musi być potwierdzona dowodem spełniającym wymagania dowodu księgowego.

Cechy dowodów księgowych:

Tabela Nr. 1 Cechy dowodów księgowych wymagane Ustawą o Rachunkowości

Lp.	Wyszczególnienie	Uwagi
1.	Określenie rodzaju dowodu	-
2.	Określenie numeru identyfikacyjnego	Dowody zewnętrzne powinny posiadać numer nadany przez wystawiającego. Otrzymujący dowód nadaje mu numer, pod którym ujmuje go w księgach rachunkowych. Numer ten zamieszcza się na stronie nieparzystej każdej karty dowodu (również na protokole odbioru, opisie zdarzenia i każdym innym załączniku)
3	Określenie stron (nazwy, adresy) dokonujących operacji gospodarczej	Nie można ująć w księgach rachunkowych faktury, rachunku, itp. w przypadku gdy stroną operacji gospodarczej nie jest Akademia lub jednostk organizacyjna Akademii.
4.	Opis operacji gospodarczej	Opis zdarzenia gospodarczego powinien być wyczerpujący, tak ażeby było możliwe prawidłowe zakwalifikowanie i ujęcie zdarzenia gospodarczego w księgach rachunkowych.
5.	Wartość operacji jeżeli to możliwe, określoną także w jednostkach naturalnych	-
6.	Datę dokonania operacji	-
7.	Datę sporządzenia dowodu	-
8.	Podpis wystawcy dowodu	Podpis wystawcy dowody nie jest wymagany w przypadkach, o których mowa w art. 21 ust. 1a ustawy o rachunkowości
9.	Podpis osoby, której wydano lub od której przyjęto składniki aktywów	Materiały wydane bezpośrednio do zużycia lub przerobu powinny być potwierdzone (na drugiej stronie dowodu) przez osobę, która je pobrała. Jeżeli chodzi o usługi, to fakt ich wykonania i jakość wykonania powinny być również stwierdzone. Potwierdzenie przyjęcia składnika aktywów jest bezwzględnie wymagane.
10.	Stwierdzenie sprawdzenia dowodu potwierdzone podpisem osoby odpowiedzialnej za te wskazania	Fakt sprawdzenia pod względem merytorycznym, formalnym i rachunkowym należy potwierdzić na drugiej stronie dokumentu. Potwierdzenie nie jest wymagane w przypadkach, o których mowa w art. 21 ust. 1a ustawy o rachunkowości
11.	Stwierdzenie zakwalifikowania dowodu do ujęcia w księgach rachunkowych przez wskazanie miesiąca oraz sposobu ujęcia dowodu w księgach rachunkowych (dekretacja), podpis osoby odpowiedzialnej za te wskazania	Wymagane dane należy bezwzględnie zamieszczać, jeżeli nie spełnione są warunki, o których mowa w art. 21 ust. 1a ustawy o rachunkowości
12.	Można zaniechać zamieszczania na dowodzie danych o których mowa w pkt. 8-11, jeżeli wynika to z odrębnych przepisów lub techniki dokumentowania zapisów księgowych.	Na przykład nie jest wymagany podpis wystawcy na fakturach VAT
13.	Dowód księgowy opiewający na waluty obce powinien zawierać przeliczenia ich wartości na walutę polską według kursu obowiązującego w dniu przeprowadzenia operacji gospodarczej. Wynik przeliczenia zamieszcza się bezpośrednio na dowodzie, chyba że system przetwarzania danych zapewnia automatyczne przeliczenie walut obcych na walutę polską, a wykonanie tego przeliczenia potwierdza odpowiedni wydruk	Jeżeli jest to dowód zewnętrzny (obcy) wyniki zamieszcza się na drugiej stronie dowodu.
14.	Podstawowym warunkiem dowodu księgowego jest rzetelność tzn. dane w nim zawarte powinny być zgodne z rzeczywistym przebiegiem operacji, którą ten dowód dokumentuje
15.	Dowody dokumentujące wykonanie zadań finansowanych z dotacji lub innych źródeł zewnętrznych, powinny posiadać klauzulę: "Kwota .... zł/gr sfinansowana z dotacji ... (podać nazwę podmiotu finansującego)

Jeśli dowód księgowy dotyczy operacji związanej z podatkiem VAT, powinien zawierać również dane określane w aktualnych przepisach Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Tabela Nr. 2 Podstawowe dane dowodów sprzedaży wymagane przepisami o VAT

Faktura VAT	Faktura korygująca	Nota korygująca
Imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy		Imiona i nazwiska lub nazwy skrócone wystawcy noty i wystawcy faktury lub faktury korygującej oraz ich adresy i NIP
		Imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy
Faktura VAT	Faktura korygująca	Nota korygująca
Numery identyfikacji podatkowej sprzedawcy i nabywcy
Dzień, miesiąc i rok albo rok dokonania sprzedaży, można podać miesiąc sprzedaży i rok dokonania sprzedaży w przypadku sprzedaży o charakterze ciągłym
Data wystawienia	Data wystawienia	Data wystawienia
	Data wystawienia faktury korygowanej	Data wystawienia faktury lub data wystawienia faktury korygowanej
Numer kolejny	Numer kolejny	Numer kolejny
	Numer faktury korygowanej	Numer faktury lub faktury korygowanej
Oznaczenie faktury wyrazami: FAKTURA VAT	Oznaczenie faktury korygującej wyrazami FAKTURA KORYGUJĄCA lub FAKTURA KOREKTA	Oznaczenie noty korygującej wyrazami: NOTA KORYGUJĄCA
Nazwa towaru lub usługi, a w przypadku sprzedaży towarów lub usług objętych stawką niższą niż określona ustawie o VAT oraz zwolnionych od podatku, również symbol towaru lub usługi, określony w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, chyba, że ustawa lub przepisy wykonawcze do ustawy nie powołują tego symbolu - w tym przypadku należy podać przepis, na podstawie którego stosuje się zwolnienie lub obniżoną stawkę podatku	Nazwę towaru lub usługi objętych rabatem, podwyżką ceny bądź zmianą spowodowaną pomyłką w cenie	Wskazanie treści korygowanej informacji oraz treści prawidłowej
Jednostka miary i ilości sprzedawanych towarów lub rodzaj wykonywanej usługi	jednostka miary w ilości podanej omyłkowo, jednostka miary w ilości prawidłowej
Faktura VAT	Faktura korygująca	Nota korygująca
Cena jednostkowa towaru lub usługi bez kwoty podatku (cena jednostkowa netto)	kwota podwyższenia ceny bez podatku, kwota w omyłkowej wysokości kwota w wysokości prawidłowej
Wartość sprzedanych towarów lub wykonanych usług bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto)	kwota i rodzaj udzielonego rabatu kwota w wysokości omyłkowej kwota w wysokości prawidłowej
Stawki podatku	stawka podana w wysokości omyłkowej stawka podana w wysokości prawidłowej
Sumę wartości sprzedaży netto towarów lub wykonanych usług z podziałem na poszczególne stawki podatkowe i zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu	suma wartości sprzedaży podana w wysokości omyłkowej suma wartości sprzedaży podana w wartości prawidłowej
Kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto towarów (usług) z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku	kwota zmniejszenia podatku należnego kwota podwyższenia podatku należnego kwota podana w omyłkowej wysokości kwota podana w wysokości prawidłowej
Wartość sprzedaży towarów lub wykonanych usług wraz z kwotą VAT (wartość brutto) z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek lub nie podlegające opodatkowaniu	wartość sprzedaży w omyłkowej wysokości wartość sprzedaży w wysokości prawidłowej
Kwota należności z należnym podatkiem, wyrażoną cyframi i słownie
	Sprzedawca obowiązany jest posiadać potwierdzenie odbioru faktury korygującej	W przypadku zgody wystawcy faktury lub faktury korygującej na treść noty -potwierdzenie treści podpisem osoby uprawnionej do wystawienia faktury lub korekty

Warunki jakie powinien spełniać wygląd dowodu księgowego będącego zarówno dowodem dla celów podatku VAT.

1. Pierwsza strona dowodu

a) powinna posiadać cechy, o których mowa w aktualnym rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług;

b) powinna posiadać datę wpływu do jednostki z sygnaturą numeru dziennika podawczego;

c) może posiadać znak komórki do której faktura jest kierowana, z parafą osoby nadającej bieg sprawie;

d) powinna posiadać numer archiwalny (ślad rewizyjny) pod którym dowód księgowy ujęty jest w księgach rachunkowych.

Na pierwszej stronie (zasadniczej), np. fakturze VAT, nie może być żadnych innych treści.

2. Na drugiej stronie powinny by zamieszczone

a) pieczęć zatwierdzająca ze wskazaniem miesiąca w którym dowód powinien być ujęty w księgach rachunkowych, posiadająca podpisy osób sprawdzających pod względem merytorycznym, formalnym i rachunkowym, Głównego Księgowego Akademii/kierownika komórki wyodrębnionej w strukturze jednostki do prowadzenia spraw finansowo-księgowych;

b) wyczerpujący opis zdarzenia gospodarczego, jeżeli wskazania co do sposobu ujęcia dowodu księgowego w księgach rachunkowych nie wynikają wprost z treści dowodu.

W wypadku gdyby opis zdarzenia gospodarczego nie może być zamieszczony na drugiej stronie faktury ze względu na ograniczoną powierzchnię, opis zdarzenia powinien być zamieszczony na załączonej do dowodu karcie, z tym, że kontrolujący powinien ten fakt odnotować przy podpisie merytorycznym składanym na pieczęci o której mowa w pkt. a).

c) dowód dokonania wypłaty gotówką z kasy (kwota wypłaty, podpis osoby pobierającej gotówkę, data pobrania gotówki z kasy, numer i pozycja raportu kasowego) lub wskazanie, iż zakup rozliczono z zaliczki (klauzula: "rozliczono z zaliczki nr ... ");

d) wskazanie co do źródła finansowania

e) wskazanie co do VAT, np. zakup związany/niezwiązany ze sprzedażą opodatkowaną, zakup związany ze sprzedażą opodatkowaną i nieopodatkowaną;

f) wskazanie co do zastosowania Prawa zamówień publicznych - opis w jakim trybie dokonano zakupu towarów bądź usług;

g) potwierdzenie odbioru środków trwałych - numer OT;

h) dekretacja (sposób) ujęcia w księgach rachunkowych z parafą osoby dekretującej, głównego księgowego i parafą pracownika potwierdzającą wprowadzenie dowodu do ksiąg rachunkowych.

W przypadku braku miejsca na stronie drugiej dowodu, dekretację można zamieścić na załączonej do dowodu karcie.

Dowody księgowe pełnią - równocześnie - funkcję informacyjną i kontrolną.

Funkcja informacyjna wyraża się tym, że dane z nich wynikające, pogrupowane i ujęte w księgach rachunkowych, stanowią źródło informacji o przebiegu, skutkach zdarzeń procesów zachodzących w prowadzonej przez Akademię działalności oraz wykorzystuje sieje do oceny zarówno poszczególnych operacji, jak i sytuacji majątkowej, finansowej oraz wyniku finansowego.

Funkcja kontrolna dowodów księgowych polega na tym, że stanowią one podstawę kontroli legalności, rzetelności i celowości dokonanych przez Akademię operacji oraz umożliwiają sprawowanie kontroli rozrachunków z kontrahentami, pracownikami, urzędami i instytucjami, a także rozliczenie pracowników z powierzonego im mienia na warunkach odpowiedzialności lub współodpowiedzialności majątkowej.

Wymagania określone przepisami dla dowodów księgowych, należy traktować nie jako obowiązek (nakaz), lecz przede wszystkim jako warunki konieczne dla ochrony Akademii przed negatywnymi skutkami mogących wystąpić nieprawidłowości.

Nieprzestrzeganie zasad sporządzania, obiegu i kontroli dowodów księgowych osłabia skuteczność sprawowania kontroli wewnętrznej, a w konsekwencji godzi w interesy Akademii. Szczególnie ważne jest zapewnienie:

1. zgodności dokumentów z wymaganiami formalnoprawnymi, ustalającymi minimum elementów (informacji), od których zależy prawidłowość dowodu księgowego;

2. zgodności zawartych w dowodach księgowych danych ze stanem faktycznym, dotyczącym danej operacji;

3. kontroli dokumentów pod względem formalno-rachunkowym i merytorycznym, przed przyjęciem ich przez księgowość i wprowadzeniem na ich podstawie danych do ksiąg rachunkowych;

4. terminowości sporządzania dokumentów i przekazywania ich do księgowości;

5. ochronę dokumentów przed kradzieżą, zaginięciem, uszkodzeniem lub zniszczeniem oraz dostępem do nich osób nieupoważnionych.

Spełnienie pierwszych trzech spośród wymienionych warunków (1, 2 i 3) powinno być potwierdzone podpisami osób uprawnionych do kontroli dokumentów - przed przekazaniem ich do księgowości i zaksięgowaniem.

Ustawa o rachunkowości wymaga, aby dowody księgowe były rzetelne, tj. zgodne z rzeczywistym przebiegiem operacji gospodarczej, którą dokumentują, kompletne, zawierające co najmniej dane określone w art. 21 oraz wolne od błędów rachunkowych.

Każdy dokument powinien być wystawiony w sposób staranny, czytelny i trwały, pismem maszynowym, długopisem, w żadnym jednak przypadku ołówkiem zwykłym, kolorowym lub flamastrem. Dane zawarte w dokumencie nie mogą być zamazywane, przerabiane, wycierane lub usuwane w inny sposób uniemożliwiający odczytanie poprzednich, błędnych danych.

Ustawa o rachunkowości stanowi, że podstawą zapisów w księgach rachunkowych są dowody księgowe stwierdzające dokonanie operacji gospodarczej, określane jako dowody źródłowe, spośród których ustawa wyróżnia:

1) zewnętrzne obce - otrzymane od kontrahentów, które zostały przez nich wystawione dla Akademii, przykładowo faktury VAT potwierdzające dokonanie zakupu towarów lub usług, polecenia przelewu stwierdzające spłatę należności przez kontrahenta będącego dłużnikiem;

2) zewnętrzne własne - przekazywane w oryginale kontrahentom, które wystawia Akademia w celu stwierdzenia zrealizowanej operacji, przykładowo - faktury VAT stwierdzające sprzedaż dla kontrahentów towarów lub usług, polecenia przelewu potwierdzające spłatę zobowiązania wobec kontrahenta,

3) wewnętrzne - dotyczące operacji wewnątrz Akademii, za które uważa się dowody księgowe wystawione przez placówki gospodarcze i upoważnione komórki organizacyjne danej jednostki w celu udokumentowania operacji dokonanych wewnątrz jednostki, protokoły potwierdzające powstanie szkody.

Podstawą zapisów w księgach rachunkowych - według art. 20 ust. 3 ustawy - mogą być również sporządzone przez jednostkę dowody księgowe:

1) zbiorcze - służące do dokonania łącznych zapisów zbioru dowodów źródłowych, które muszą być w dowodzie zbiorczym pojedynczo wymienione, przykładowo: raporty kasowe, raporty obrotów placówek handlowych, zestawienie sprzedaży towarów w hurcie, raporty (lub listy) skupu;

2) korygujące poprzednie zapisy, przykładowo: faktura korygująca lub polecenie księgowania wystawione w celu skorygowania uprzednio dokonanych zapisów w księgach rachunkowych;

3) zastępcze - wystawione do czasu otrzymania zewnętrznego obcego dowodu źródłowego, z tym że nie mogą dotyczyć operacji gospodarczych, których przedmiotem są zakupy opodatkowane podatkiem od towarów i usług (art. 20 ust. 4 ustawy o rachunkowości).

W przypadku zrealizowania dostawy zakupionych towarów lub przyjęcia wykonanych usług, pod datą wykonania dostawy lub usługi należy, mimo braku faktury VAT dokumentującej ich zakup, potwierdzić dowodem - przyjęcie zakupionych towarów lub odebranie wykonanych lecz niezafakturowanych przez dostawcę usług.

Wystawionego w takich przypadkach dowodu nie można traktować jako dowodu zastępczego, lecz jako dowód księgowy potwierdzający dostawy i usługi niefakturowane, który ma być obligatoryjnie wystawiony. Dotyczy to również zakupów artykułów dokonywanych za gotówkę z pobranej na ten cel zaliczki, które powinny być potwierdzone każdorazowo przez osobę, która dokonała zakupu. W uzasadnionej możliwości braku uzyskania zewnętrznego dowodu obcego wystawiony przez pracownika dokonującego zakupu, dowód potwierdzający przyjęcie zakupionych za gotówkę towarów, można uznać za dowód zastępczy, pod warunkiem zezwolenia wydanego na piśmie przez kierownika jednostki;

4) rozliczeniowe - ujmujące już dokonane zapisy według nowych kryteriów klasyfikacyjnych,.

Szczególną odmianą dowodów księgowych jest polecenie księgowania, które wystawia się w celu:

* otwarcia lub zamknięcia ksiąg rachunkowych,

* sprostowania błędnego zapisu w księgach rachunkowych,

* zarachowania kosztów i przychodów, ujmowanych jako rozliczenia międzyokresowe kosztów lub przychodów, w części przypadającej na bieżący okres sprawozdawczy,

* rozliczenia wyniku finansowego (na podstawie decyzji uprawnionego organu statutowego Akademii),

* obciążenia pracowników równowartością przypisanych im do zwrotu niedoborów i szkód albo z tytułu odsetek za zwłokę w zapłacie,

* innych zapisów w księgach rachunkowych, jeśli nie wyrażają one operacji gospodarczej.

W każdym z wymienionych przypadków polecenie księgowania powinno być podpisane -akceptowane przez osobę wystawiającą i przez Głównego Księgowego Akademii/kierownika komórki wyodrębnionej w strukturze tej jednostki do prowadzenia spraw finansowo-księgowych, a jeśli zachodzi taka potrzeba, również przez Dyrektora lub upoważnione przez niego osoby. Powinno to mieć miejsce zwłaszcza gdy dotyczy zapisów w księgach rachunkowych mających istotny wpływ na sytuacje majątkowe i finansowe lub powodujących istotną zmianę uprzednio wykazanego wyniku finansowego albo zawiera utworzenie rezerwy na koszty lub straty.

2.

KONTROLA DOWODÓW KSIĘGOWYCH I POPRAWIANIE BŁĘDÓW STWIERDZONYCH PODCZAS TEJ KONTROLI

Błędy w dowodach źródłowych zewnętrznych obcych i zewnętrznych własnych można korygować jedynie przez wysłanie kontrahentowi odpowiedniego dokumentu zawierającego sprostowanie wraz ze stosownym uzasadnieniem, chyba, że inne przepisy stanowią inaczej.

Błędy w dowodach wewnętrznych mogą być poprawione poprzez skreślenie błędnej treści lub kwoty, z utrzymaniem czytelności skreślonych wyrażeń lub liczb, wpisanie treści poprawnej i daty poprawki oraz złożenie podpisu osoby do tego upoważnionej. Nie można poprawiać pojedynczych liter lub cyfr.

Zgodnie z Ustawą o rachunkowości (art. 22 ust. 1) wymagane jest aby dowody księgowe były rzetelne, to jest zgodne z rzeczywistym przebiegiem operacji gospodarczej, którą dokumentują, kompletne, zawierające co najmniej dane określone w art. 21 ww. ustawy oraz wolne od błędów rachunkowych. Niedopuszczalne jest dokonywanie w dowodach księgowych wymazywania i przeróbek.

Aby zapewnić te wymagania dowody księgowe, przed przekazaniem ich do księgowości i wprowadzeniem wynikających z nich danych do ksiąg rachunkowych powinny być poddane kontroli pod względem formalno-rachunkowym i merytorycznym. Kontrola ta ma na celu upewnienie się, czy dowody księgowe odpowiadają wymaganiom ustawy, a zwłaszcza, czy odzwierciedlają przebieg operacji gospodarczych zgodnie z rzeczywistym ich przebiegiem. Przedmiotem kontroli wewnętrznej dowodów księgowych są:

* sprawdzanie dowodów pod względem formalno-rachunkowym,

* sprawdzanie dowodów pod względem merytorycznym,

* poprawianie błędów stwierdzonych w dowodach księgowych.

Niezależnie od tych czynności, które dotyczą wszystkich dowodów stanowiących podstawę zapisów w księgach rachunkowych, niektóre dowody dokumentujące szczególnie istotne dla Akademii operacje są kontrolowane przez stosowanie tzw. druków ścisłego zarachowania i

ścisłej kontroli, to jest odpowiednio oznakowanych seriami formularzy druków używanych do wystawienia dowodów księgowych.

2.1.

Sprawdzanie dowodów pod względem merytorycznym

Sprawdzanie dowodów pod względem merytorycznym (rzeczowym) polega na sprawdzeniu:

* czy dokument został wystawiony przez właściwy podmiot o czy operacji gospodarczej dokonały osoby do tego upoważnione

* czy planowana operacja gospodarcza znajduje potwierdzenie w założeniach zatwierdzonego planu finansowego

* czy dokonana operacja była celowa, tj. czy zaplanowana do realizacji w okresie, w którym została dokonana, albo wykonanie jej było niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania Akademii

* czy dane zawarte w dokumencie odpowiadają rzeczywistości, np. czy dane dotyczące wykonania rzeczowego zostały faktycznie wykonane (kontrola na gruncie), czy zostały wykonane w sposób rzetelny i zgodnie z obowiązującymi normami

* czy na wykonanie operacji została zawarta umowa, względnie czy złożono wniosek o ujęcie w planie finansowym

* czy zastosowane ceny i stawki są zgodne z zawartymi umowami lub innymi przepisami obowiązującymi w danym okresie

* czy zdarzenie gospodarcze przebiegało zgodnie z prawem.

Stwierdzone w dowodach nieprawidłowości merytoryczne muszą być uwidocznione na załączonym do dowodu księgowego szczegółowym opisie nieprawidłowości, który powinien zawierać datę i podpis sprawdzającego.

Jeżeli zachodzi taka konieczność opis nieprawidłowości powinien być potwierdzony dodatkowo przez osobę do tego uprawnioną.

Kontrolę pod względem rzeczowym (oprócz dowodów obejmujących operacje kasowe i bankowe) wykonują uprawnieni kierownicy komórek organizacyjnych lub pracownicy tych komórek. Osoby wykonujące kontrolę dowodów pod względem merytorycznym powinny być poinformowane na piśmie o zakresie czynności kontrolnych, do których są uprawnieni (w zakresie czynności lub w innej formie na piśmie). Podczas kontroli dowodów księgowych pod względem merytorycznym wskazane jest jeśli zachodzi potrzeba, stosowanie również zasady podwójnej kontroli, wykonywanej w podobny sposób, jak podczas kontroli pod względem formalno-rachunkowym.

Kontrolujący w dowód wykonania kontroli merytorycznej zamieszcza na odwrocie dokumentu klauzulę stwierdzającą dokonanie kontroli, a w szczególności datę dokonania kontroli wraz ze wskazaniem jakiego rodzaju działalności gospodarczej dotyczy ta operacja, opatrując ją własnym podpisem.

2.2.

SPRAWDZANIE DOWODÓW POD WZGLĘDEM FORMALNO-RACHUNKOWYM

Kontrola formalno - rachunkowa polega na sprawdzeniu, czy dokument został wystawiony w sposób technicznie prawidłowy i zgodny z obowiązującymi w tym zakresie przepisami, czy operacja gospodarcza została poddana kontroli merytorycznej oraz, czy dowód jest wolny od błędów rachunkowych.

Kontrola formalno - rachunkowa polega w szczególności na sprawdzeniu:

* czy dowód posiada cechy wymienione w Tabeli Nr 1 i Tabeli Nr 2,

* czy dowód został opatrzony właściwymi pieczęciami stron biorących udział w zdarzeniu, w tym pieczęciami imiennymi i podpisami (lub czytelnymi podpisami) osób działających w imieniu stron, czy osoby działające w imieniu podmiotu posiadają stosowne upoważnienia,

* czy dokonano kontroli pod względem merytorycznym, tj. czy dowód opatrzony jest klauzulą o dokonaniu tej kontroli oraz, czy wynik dokonania kontroli merytorycznej umożliwia prawidłowe ujęcie zdarzenia gospodarczego w księgach rachunkowych,

* czy dowód jest wolny od błędów rachunkowych,

* czy dowód posiada przeliczenie na walutę polską, jeżeli opiewa na walutę obcą, czy w sposób prawidłowy dokonano przeliczenia dowodu wystawionego w walucie obcej na walutę polską (jeżeli takiego przeliczenia brak, to kontrolujący pod względem formalno - rachunkowym dokonuje takiego przeliczenia).

Kontrola błędów zawartych w dowodach może być dokonywana tylko w sposób określony przepisami ustawy o rachunkowości.

Zadaniem kontroli formalno - merytorycznej jest niedopuszczenie do zaksięgowania dokumentu posiadającego wady formalne i merytoryczne.

Kontrolujący w dowód wykonania kontroli formalno - rachunkowej zamieszcza na odwrocie dokumentu klauzulę stwierdzającą dokonanie kontroli, a w szczególności datę przeprowadzenia kontroli, opatrując klauzulę własnym podpisem. Do kontrolującego należy przygotowanie dowodu księgowego do zatwierdzenia, poprzez wprowadzenie do klauzuli zatwierdzającej kwoty, na którą opiewa dowód oraz zadbanie o to, żeby dowód księgowy został zakwalifikowany i zatwierdzony (przed zaksięgowaniem) do ujęcia w księgach rachunkowych przez osoby upoważnione.

Do kontrolującego należy również nadanie dowodowi księgowemu numeru identyfikacji wewnętrznej, zgodnie z zasadą obowiązującą w Akademii oraz dekretacja dokumentu zgodnie z przyjętym Zakładowym Planem Kont.

2.3.

POPRAWIANIE BŁĘDÓW STWIERDZONYCH W DOWODACH KSIĘGOWYCH

Błędy w dowodach źródłowych zewnętrznych obcych (wystawionych przez inne osoby fizyczne i prawne dla Akademii) oraz w dowodach źródłowych własnych (wystawionych przez Akademię i przekazanych w oryginale kontrahentom) można korygować jedynie przez wysłanie kontrahentowi odpowiedniego dokumentu zawierającego sprostowanie, wraz ze stosownym uzasadnieniem, chyba że inne przepisy stanowią inaczej. Sprostowanie błędu w fakturze VAT, tzn. w razie stwierdzenia pomyłki w cenie, stawce lub kwocie podatku bądź w jakiejkolwiek innej pozycji faktury, może nastąpić wyłącznie na podstawie faktury korygującej. W pozostałych przypadkach wystawia się notę księgową.

Błędy w dowodach wewnętrznych (dotyczące operacji wewnątrz jednostki) mogą być poprawiane przez skreślenie błędnej treści lub kwoty, z utrzymaniem czytelności skreślonych wyrażeń lub liczb, wpisanie treści poprawnej, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej. Nie można poprawiać pojedynczych liczb lub cyfr. Nie wolno również przerabiać, wycierać, zamazywać lub usuwać w inny sposób pierwotnych danych z dokumentu będącego dowodem księgowym. Poprawianie w ten sposób błędów w dowodach wewnętrznych może mieć miejsce jedynie przed zaksięgowaniem tych dowodów. Natomiast po wprowadzeniu danych do ksiąg rachunkowych sprostowanie stwierdzonego błędu może nastąpić tylko przez wystawienie polecenia księgowania (noty księgowej), w którym oprócz danych odzwierciedlających sprostowanie błędu, podaje się uzasadnienie zapisu korygującego, a polecenie księgowania korygujące błąd powinno być akceptowane przez głównego księgowego (złożonym na tym dowodzie podpisem).

2.4.

SZCZEGÓLNE ZASADY KONTROLI DOKUMENTÓW

Aby zapewnić skuteczność kontroli dowodów wyrażających dokonane operacje gospodarcze i finansowe, wskazane jest w odniesieniu do tych dowodów, które odzwierciedlają szczególnie ważne i często dokonywane operacje, znakowanie formularzy druków seriami przed przekazaniem ich do stosowania. Wyróżnia się dwie grupy formularzy druków i sprawowanej za ich pomocą kontroli:

1) druki ścisłego zarachowania i

2) druki ścisłej kontroli.

Za druki ścisłego zarachowania uważa się te formularze druków, które są objęte kontrolą przez cały czas posiadania ich przez Akademię, również wówczas gdy nie są one wykorzystywane, a jedynie składowane jako zapas. Formularze tych druków są numerowane z reguły odpowiednimi seriami już w drukarni. Jeśli nie zostały one oznakowane przez drukarnię, wówczas Akademia numeruje je pod datą zakupu (przyjęcia) do własnych magazynów i od tego momentu gospodarka tymi drukami jest kontrolowana. Osoba, która pobrała druki do wykorzystania jest obowiązana rozliczyć się z nich. Nie mogą być jej wydane następne formularze druków jeśli nie rozliczy się z zużycia poprzednich. Kontroli zużycia (wykorzystania) druków dokonuje pracownik wyznaczony przez Głównego Księgowego Akademii/kierownik komórki wyodrębnionej w strukturze jednostki do prowadzenia spraw finansowo-księgowych. Datę wykonania tej kontroli i stwierdzony w wyniku niej stan potwierdzają podpisami: osoba kontrolująca i kontrolowana w sposób ustalony przez Akademię we własnym zakresie (np. w protokole sporządzonym na tę okoliczność lub na bloczku wykorzystanych formularzy).

Za druki ścisłej kontroli uważa się te formularze druków, które są objęte kontrolą dopiero w momencie wydania ich do wykorzystania, a nie jak druki ścisłego zarachowania przez cały czas posiadania formularzy przez Akademię. Z reguły oznakowania tych druków dokonuje się pod datą przekazania ich do wykorzystania. Kontrolę zużycia tych formularzy druków prowadzi się w sposób analogiczny jak druków ścisłego zarachowania.

Kontrola za pomocą formularzy druków traktowanych jako druki ścisłej kontroli jest niezbędna w odniesieniu do faktur VAT i innych dowodów, które nie są drukami ścisłego zarachowania, a kontrola ich zużycia jest potrzebna dla wzmocnienia skuteczności kontroli dokonywanych przez Akademię operacji gospodarczych i finansowych.

II.

PRZECHOWYWANIE DOKUMENTÓW KSIĘGOWYCH

Dokumenty księgowe muszą być archiwizowane według określonego klucza, zgodnego z klasyfikacją akt i przyjętym podziałem według rodzajów dokumentów oraz przepisami ustawy o rachunkowości.

Dokumenty przed wprowadzeniem do ksiąg rachunkowych podlegają ponumerowaniu. Sposób numerowania powinien zapewnić ich podział na okresy sprawozdawcze oraz łatwe odszukanie.

Numer identyfikacji wewnętrznej powinien składać się przynajmniej z oznaczenia rodzaju dokumentacji (oznaczenie literowe lub cyfrowe), numer kolejnego roku obrotowego danego rodzaju dokumentów, oraz miesiąca wskazującego miesiąc ujęcia w księgach (okres sprawozdawczy) operacji w księgach rachunkowych.

Numer identyfikacji wewnętrznej powinien być łatwo dostrzegalny - wskazane jest wpisywanie go kolorem czerwonym w prawym górnym rogu, każdej nieparzystej strony dowodu księgowego i jego załączników.

Każdy z załączników otrzymuje kolejny numer w dowodzie księgowym, który powinien wejść w skład numeru identyfikacyjnego dowodu księgowego.

Dokumenty po zaksięgowaniu powinny być wpięte do akt według rodzajów dokumentacji w porządku narastającym.

Roczne zbiory dowodów księgowych i dokumentów inwentaryzacyjnych oznacza się określeniem nazwy ich rodzaju oraz symbolem końcowym lat i końcowych numerów w zbiorze.

III.

OKREŚLENIE WEWNĘTRZNYCH SYMBOLI

1. Symbole dokumentów księgowych

AM Amortyzacja ST

BO Dokument bilansu otwarcia

DE Delegacje

DT Dotacja

FE Faktura sprzedaży - eksport

FI Faktura zakupu - import

FS Faktura sprzedaży

FU Faktura zakupu (WNT)

FW Faktura wewnętrzna

FZ Faktura zakupu

GR Grant

IN Inwentaryzacja

KE Korekta sprzedaży - eksport

KI Korekta zakupu - import

KM Kompletacja magazynowa

KU Korekta zakupu (WNT)

KZ Faktura korekta zakupu

LP Lista płac

LT Likwidacja środka trwałego

MM Przesunięcie międzymagazynowe

MT Majątek trwały

NK Nota księgowa

OT Zakup środka trwałego

PA Paragon

PK Polecenie księgowania

PU Programy unijne

PW Przyjęcie wewnętrzne

PZ Dokument PZ

RK Raport kasowy

RU Rachunek uproszczony

RW Rozchód wewnętrzny

SS Fundusz socjalny

WB Wyciąg bankowy

WZ Dokument WZ

ZP Zwrot z paragonu

2. Symbole grup analitycznych w Zakładowym Planie Kont

A - rodzaje działalności archiwalnej

B - numer rachunku bankowego

D - rodzaje działalności gospodarczej - mieszkaniowej

E - rodzaje działalności wydawniczej - tytuły wydawnictw

F - rodzaje działalności społecznej - dotyczy Domu Rencisty

G - rodzaje działalności gastronomicznej

H - rodzaje działalności hotelarskiej

I - inwestycje

J - jednostki PAN - Kontrahenci

K - kontrahenci krajowi

L - rodzaje działalności muzealnej

M - magazyn

N - tytuły czynnych rozliczeń międzyokresowych

O - jednostki PAN z osobowością prawną (Instytuty)

P - jednostki wewnątrzzakładowe (wspólny NIP)

R - rodzaje materiałowi energii

S - rodzaje działalności roślinnej

T - rodzaje produkcji zwierzęcej

U - rodzaje usług

V - rodzaje działalności bibliotekarskiej

W - rodzaje wynajmu pomieszczeń

X - pracownik

Y - rodzaje rozrachunków

Z - kontrahenci zagraniczni

3. Symbole grup analitycznych w Zakładowym Planie Kont

Polska Akademia Nauk

1001 KANCELARIA

Oddziały terenowe

1021 Oddział w Gdańsku

1022 Oddział w Katowicach

1023 Oddział w Łodzi

1024 Oddział w Poznaniu

1025 Oddział we Wrocławiu

1026 Oddział w Krakowie

1027 Oddział w Lublinie

Stacje zagraniczne

1031 Stacja w Paryżu

1032 Stacja w Rzymie

1033 Stacja w Wiedniu

1034 Stacja w Moskwie

1035 Biuro Promocji Nauki POLSCA w Brukseli

1036 Centrum Badań Historycznych w Berlinie

Pomocnicze jednostki naukowe

2001 Biblioteka Gdańsk

2002 Bioblioteka Kórnik

2003 Muzeum Ziemi

2004 Archiwum

2005 Archiwum Nauki

2006 Zakład Antropologii

2007 Zakład Biologii Antarktyki

2008 Zakład Ichtiobiologii i Gospodarki Rybackiej

2009 Centrum Badań Ekologicznych

2010 Stacja Badawcza Rolnictwa Ekologicznego i Hodowli Zachowawczej Zwierząt

2011 Ogród Botaniczny - Centrum Zachowania Różnorodności Biologicznej

Inne jednostki

3001 Dom Rencisty

3002 Dom Pracy Twórczej "Mądralin"

3003 Dom Pracy Twórczej "Wierzba"

3004 Dom Zjazdów i Konferencji

3005 Warszawska Drukarnia Naukowa

3006 Zakład Działalności Pomocniczej

3007 Zakład Doświadczalny Agrobiologii w Baranowie

3008 Zakład Doświadczalny w Gołyszu

3009 Zakład Doświadczalny w Kórniku

IV.

OGÓLNY PODZIAŁ I CHARAKTERYSTYKA DOWODÓW POTWIERDZAJĄCYCH DOKONANIE OPERACJI ZAKUPU I SPRZEDAŻY

1.

FAKTURA VAT, FAKTURA KORYGUJĄCA, NOTA KORYGUJĄCA

Zgodnie z obowiązującymi przepisami zakupy od/sprzedaż do jednostek będących podatnikami VAT muszą być udokumentowane fakturami VAT, z uwzględnieniem zasad opisanych w niniejszej instrukcji - obowiązujących samodzielne organizacyjnie jednostki Akademii.

Elementy jakie powinna zawierać oraz przypadki kiedy jest wystawiania faktura VAT, faktura korygująca, nota korygująca - określają odrębne przepisy Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2008 r. nr 212, poz. 1337 ze zm.).

2.

REFAKTURA

Z refakturowaniem mamy do czynienia, gdy występują następujące okoliczności: - przedmiotem refakturowania są usługi obce,

- z usługi korzysta odbiorca finalny, natomiast jednostka, na którą wystawiona jest faktura pierwotna, nie korzysta z usługi lub korzysta tylko w części,

- sprzedaż (a właściwie odsprzedaż) jest dokonana po cenie zakupu, bez jakiejkolwiek marży narzuconej przez jednostkę odsprzedającą,

- jednostka, która dokonuje refakturowania, wystawia na rzecz jednostki nabywającej fakturę (refakturę), z uwzględnieniem stawki VAT (obowiązującej dla danego rodzaju usług), wynikającej z faktury pierwotnej,

- w umowie między jednostkami jest zastrzeżenie o odrębnym rozliczaniu (refakturowaniu) danego rodzaju usługi.

Najczęściej refakturowaniu podlegają usługi obce będące usługami ciągłymi, które polegają na stałym i powtarzalnym świadczeniu. Takimi usługami są przykładowo usługi: telekomunikacyjne, w zakresie rozprowadzania wody, w zakresie gospodarki ściekami oraz wywozu i unieszkodliwiania odpadów, najmu, dzierżawy lub o podobnym charakterze, ochrony, dozoru i przechowywania mienia.

3.

RACHUNEK

Zakupy od jednostek niebędących podatnikami VAT mogą być dokumentowane rachunkami, zawierającymi co najmniej następujące informacje:

- imiona i nazwiska (nazwę lub firmę) oraz adresy sprzedawcy i kupującego,

- datę wystawienia i numer kolejny rachunku,

- określenie rodzaju i ilości towarów lub wykonanych usług oraz ich ceny jednostkowe,

- ogólną sumę należności,

- czytelny podpis wystawcy.

4.

FAKTURA "PRO FORMA", UMOWA

Faktura "pro forma" nie stanowi dokumentu księgowego ale stanowi podstawę zapłaty zaliczki przed wydaniem towaru/wykonaniem usługi.

W wyjątkowych sytuacjach dopuszczalna jest zapłata zaliczki przed otrzymaniem towaru/wykonaniem usługi. Konieczność dokonania przedpłaty lub zaliczki musi zawsze wynikać z umowy.

5.

NOTA KSIĘGOWA WEWNĘTRZNA

Noty księgowe wewnętrzne są wystawiane przez jednostki organizacyjne Akademii dla innych jednostek organizacyjnych Akademii np. posiadających wspólny numer NIP - z tytułu świadczenia przez nie usług lub obciążenia kosztami, dotyczącymi danej jednostki, a zapłaconymi przez inną jednostkę Akademii (np. dofinansowanie).

Noty wewnętrzne podlegają procedurze obiegu, takiej jak każdy dokument potwierdzający zakup.

______

¹⁶ np. ustawie z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. nr 70, poz. 335 ze zm.), ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. 2009 Nr 152 poz. 1223 ze zm.);

¹⁷ Odrębnymi przepisami, do których odnosi się prawo bilansowe jest art. 15 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych

ZAŁĄCZNIK  Nr 4

INSTRUKCJA KASOWA

1.

POMIESZCZENIA KASY

Pomieszczenia Kasy wyposażone powinno być w kasę pancerną lub kasety metalowe, gdzie przechowuje się druki ścisłego zarachowania i gotówkę.

2.

KASJER

Kasjerem może być osoba o minimum średnim wykształceniu, zatrudniona na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, mająca nienaganną opinię, nie karana za przestępstwa gospodarcze lub wykroczenia przeciwko mieniu oraz posiadająca pełną zdolność do czynności cywilno prawnej.

Przejęcie - przekazanie kasy może nastąpić jedynie protokolarnie. Kasjer w dowód przejęcia odpowiedzialności materialnej składa deklarację odpowiedzialności za powierzone mienie oraz znajomości przepisów w zakresie dokonywania operacji kasowych, transportem gotówki i znajomości przepisów w tym względzie obowiązujących.

Kasjer powinien posiadać wykaz osób upoważnionych do dysponowania gotówką i zatwierdzania dowodów kasowych oraz wzory ich podpisów.

3.

INWENTARYZACJA KASY

Działalność kasy poddawana jest:

- kontroli, w szczególności przy przekazywaniu - przejęciu kasy w obecności kasjera, osoby której kasę się przekazuje,

- kontroli wyrywkowej,

- kontroli w dniu kończącym rok obrachunkowy,

- sprawdzaniu pod względem formalno - rachunkowym prawidłowości zapisów w raporcie kasowym.

4.

OCHRONA KASY

W kasie mogą być przechowywane:

- pogotowie kasowe do 2 000 zł. (słownie: dwa tysiące złotych),

- a maksymalną kwotę zapasu gotówki w kwocie do 4 000 zł. (słownie: cztery tysiące złotych),

5.

TRANSPORT WARTOŚCI PIENIĘŻNYCH

1. Kwoty gotówki powyżej 10 000 zł kasjer przenosi w obecności pracownika jednostki.

2. Kwoty gotówki do 10 000 zł przenosi kasjer.

6.

GOSPODARKA KASOWA

1. W kasie może znajdować się:

a) gotówka podjęta z banku na określone rodzaje wydatków,

b) gotówka pochodząca z bieżących wpływów do kasy,

2. Gotówkę wynikającą z wpłat bieżących należy wpłacić do banku na rachunek bankowy jednostki w dniu przyjęcia lub w dniu następnym.

3. Gotówka podjęta z rachunku bankowego na pokrycie określonych rodzajów wydatków powinna być wydatkowana na cel określony w tym pobraniu.

4. Gotówka podjęta z rachunku bankowego jednostki na pokrycie określonych wydatków a nie zrealizowana w danym dniu może być przechowywana w kasie przez okres 10 dni.

7.

DOKUMENTACJA KASOWA

1. Dokumentację kasową stanowią:

a) dokumenty operacyjne kasy:

– raport kasowy - druk znormalizowany,

– dowód wpłaty "KP",

– polecenie księgowania "PK",

– bankowy dowód wpłaty,

b) dokumenty źródłowe lub dyspozycyjne:

– wnioski o zaliczkę,

– rozliczenie zaliczki,

– listy płac, rachunki, umowy, inne rachunki akceptowane przez Głównego Księgowego Akademii/kierownika komórki wyodrębnionej w strukturze jednostki do prowadzenia spraw finansowo-księgowych,

c) dokumenty organizacyjne kasy:

– instrukcja kasowa,

– oświadczenie o odpowiedzialności materialnej,

– zakres czynności kasjera,

– protokoły przyjęcia - przekazania kasy,

– protokoły inwentaryzacyjne.

2. Wszystkie obroty gotówkowe powinny być udokumentowane dowodami kasowymi:

- wpłaty gotówkowe - własnymi, przychodowymi dowodami kasowymi,

- wypłaty gotówkowe - rachunkami, listami płac, wnioskami o zaliczkę, rozliczeniami zaliczki, umowami, innymi rachunkami akceptowanymi przez Głównego Księgowego Akademii lub upoważnionej osoby.

3. Dowody wypłaty gotówki powinny być przed dokonaniem wypłaty sprawdzone pod względem merytorycznym i formalno - rachunkowym. Pracownicy zobowiązani do wykonywania tych czynności zamieszczają na dowodach kasowych swój podpis i datę.

Sprawdzone dowody zatwierdza do wypłaty Dyrektor jednostki lub upoważniona osoba oraz Główny Księgowy Akademii/kierownik komórki wyodrębnionej w strukturze jednostki do prowadzenia spraw finansowo-księgowych, składając swoje podpisy pod klauzulą o treści "Do wypłaty z sum budżetowych/pozabudżetowych".

4. Gotówkę wypłaca się osobiście wymienionej osobie. Odbiorca gotówki z rachunku kwituje otrzymanie należności na dowodzie kasowym własnoręcznym podpisem. Przy wypłacie gotówki osobom nieznanym, kasjer obowiązany jest zażądać do okazania dowód osobisty lub inny dokument stwierdzający tożsamość odbiorcy gotówki i spisać dane.

Wypłaty można dokonać na podstawie upoważnienia wystawionego przez osobę, która jest właścicielem danej wypłaty.

5. Wszystkie dowody kasowe, dotyczące wypłat i wpłat gotówki dokonywane w danym dniu powinny być w tym dniu wpisane do raportu kasowego, sporządzonego przez kasjera.

6. Raporty kasowe sporządza się, co najmniej 1 raz w miesiącu. Zapisy w raporcie kasowym powinny być dokonywane chronologicznie. Po sporządzeniu raportu kasowego za dany okres, kasjer podpisuje raport, kompletuje wszystkie dokumenty i przekazuje oryginał do księgowości.

8.

ZASADY SPORZĄDZANIA DOKUMENTÓW KASOWYCH

1. Dowód wpłaty

a) dowód wpłaty wystawia pracownik Urzędu do tego wyznaczony, w trzech egzemplarzach, z których:

– oryginał jest dla wpłacającego,

– pierwsza kopia jest załącznikiem raportu kasowego,

– druga kopia pozostaje w kwitariuszu,

b) pracownik jednostki wystawia dowód wpłaty określając w nim:

– datę wpłaty,

– nazwisko i imię (nazwę) osoby dokonującej wpłaty,

– kwotę wpłaty cyfrowo i słownie,

– na potwierdzenie wystawienia dowodu wpłaty osoba wystawiająca składa własnoręczny podpis,

c) w dowodzie wpłaty nie można dokonywać żadnych poprawek kwot wpłaty gotówki wyrażonej cyframi i słownie; błędy w tym zakresie poprawia się przez anulowanie błędnego dowodu i wystawienie nowego, prawidłowego dowodu; anulowane formularze dowodu nie mogą być niszczone i podlegają przechowaniu.

2. Raport Kasowy "RK"

a) raport kasowy służy do ewidencji szczegółowej wszystkich dokumentów kasowych, dotyczących wpłat i wypłat dokonywanych przez kasjera w danym dniu lub okresie,

b) wypełniany jest przez kasjera w porządku chronologicznym tzn. w kolejności dokonywania wpłat i wypłat,

c) raport sporządza się w dwóch egzemplarzach, z których:

– jeden egzemplarz, wraz z wszystkimi załącznikami (dowodami przychodowymi i rozchodowymi) ułożonymi chronologicznie i przekazuje się do księgowości,

– kopia raportu pozostaje w kasie.

9.

KONTROLA KASY

Kasa podlega kontroli bieżącej i okresowej. Kontrola bieżąca kasy może ograniczać się do sprawdzenia wszystkich dokumentów dotyczących operacji kasowych pod względem formalnym i rachunkowym. Raport kasowy wraz z załącznikami podlega kontroli merytorycznej przez Głównego Księgowego lub upoważnionej osoby.

ZAŁĄCZNIK  Nr 5

DOKUMENTACJA UŻYTKOWNIKA SYSTEMU PRZETWARZANIA DANYCH

1.

OKREŚLENIE WERSJI OPROGRAMOWANIA I DATY ROZPOCZĘCIA JEGO EKSPOLOATACJI.

Rozwiązania szczegółowe oprogramowania zawarte są w instrukcji obsługi oprogramowania dostarczonej przez producenta w następujących opracowaniach:

1. Instrukcja obsługi programu finansowo - księgowego

2. Instrukcja obsługi programu ewidencji amortyzacji środków trwałych

3. Instrukcja obsługi programu ewidencji sprzedaży i fakturowania

2.

OPIS SYSTEMU SŁUŻĄCEGO OCHRONIE DANYCH I ICH ZBIORÓW, W TYM DOWODÓW KSIĘGOWYCH, KSIĄG RACHUNKOWYCH I INNYCH DOKUMENTÓW STANOWIĄCYCH PODSTAWĘ DOKONANYCH W NICH ZAPISÓW

Warunkiem zapewnienia bezpieczeństwa danych i programów komputerowych jest stosowanie zasad ochrony określonych w niniejszym dokumencie oraz w obowiązującej procedurze "Polityki bezpieczeństwa informatycznego".

Sprzęt komputerowy znajduje się w miejscach zamkniętych, dostęp do komputera -jedynie za pomocą haseł - mają osoby upoważnione.

Bez zgody Głównego księgowego lub Dyrektora Biura Finansów i Majątku PAN nie wolno przesyłać danych księgowych poza Akademię. Jeżeli dokonuje się przesyłu danych, to wówczas muszą być one zabezpieczone przed dostępem osób nieupoważnionych.

Kopie bezpieczeństwa przeznaczone do archiwizacji posiadają zabezpieczenie hasłem uniemożliwiającym odczyt przez osoby nieupoważnione.

W celu zabezpieczenia sprzętu przed zdarzeniami losowymi należy przestrzegać podstawowych zasad bezpieczeństwa przeciwpożarowego. Zabrania się palenia papierosów oraz picia napojów na stanowiskach obsługi komputerowej.

Nie wolno instalować oprogramowania nie będącego własnością Akademii, na które jednostka nie posiada licencji. Nie wolno bez zgody producenta wprowadzać zmian w oprogramowaniu.

Komputery serwera, na którym znajduje się baza muszą być zabezpieczone przed awariami spowodowanymi nagłym brakiem zasilania przez zewnętrzny system poWnrzymujący napięcie (ups), umożliwiający spokojne zamknięcie systemu.

Wydruki z programu finansowo-księgowego sporządza się na koniec każdego okresu sprawozdawczego. Na koniec roku obrotowego sporządza się wydruki ze wszystkich ksiąg rachunkowych.

Dokumenty bieżące obejmujące okres 3 lat przechowywane są w szafach zabezpieczonych przed dostępem osób niepowołanych. Pozostałe dokumenty zabezpieczone są w specjalnym do tego przeznaczonym archiwum.

Miejscem przechowywania dokumentów księgowych i sprawozdań finansowych jest siedziba Akademii.

Okres przechowywania ksiąg jest zgodny z zapisami zawartymi w art. 74¹⁸ UoR.

Księgi rachunkowe, prowadzone są przy pomocy komputera przy zastosowaniu programu Finansowo - Księgowego firmy ADVANTEC i ten sposób prowadzenia ksiąg zapewnia uzyskiwanie czytelnych informacji w odniesieniu do zapisów dokonanych w księgach rachunkowych, poprzez ich wydrukowanie lub przeniesienie na inny komputerowy nośnik danych. Program zapewnia automatyczną kontrolę ciągłości zapisów, przenoszenia obrotów lub sald. Wydruki komputerowe ksiąg rachunkowych składają się z automatycznie numerowanych stron, z oznaczeniem pierwszej i ostatniej, oraz są sumowane na kolejnych stronach w sposób ciągły w roku obrotowym.

Ponadto jako programy pomocnicze wykorzystuje się program PŁACE i KADRY firmy ADVANTEC obsługujący zagadnienia placowe.

W siedzibie Polskiej Akademii Nauk znajdują się opisy programów wykorzystywanych do prowadzenia rachunkowości.

Wszystkie ww systemy zostały napisane w technologi Alaska XBase++ ® z wykorzystaniem bazy danych dBase. Program Finansowo-Księgowy służy do pełnej obsługi księgowości finansowej i zarządczej. Przy jego pomocy są realizowane wszelkie procesy rachunkowości, prowadząc pełną księgowość (księgi handlowe), opartą o znowelizowaną ustawę o rachunkowości oraz uwzględniającą zmiany w ustawie o podatku od towarów i usług i przepisach wykonawczych do wspomnianych ustaw.

Jest to w pełni nowoczesne, przyjazne i proste w obsłudze narzędzie wspomagające zarządzanie przedsiębiorstwem, całkowicie przystosowane do pracy w powszechnie używanym środowisku Windows (95 / 98 / Me / 2000 / XP / NT / Vista /7) oraz w sieciach Novell/NetWare.

Wykaz kont Księgi Głównej (syntetycznych) jest wbudowany w system F-K i utworzony w oparciu o Wzorcowy Plan Kont w wersji rozwiniętej, jednak jego konstrukcja pozwala użytkownikowi na dowolne definiowanie nie tylko kont syntetycznych i tworzenia powiązanych z nimi kont pomocniczych (analityki) ale także na indywidualne ustalanie nazw i formatu kont w każdym zespole kont. Elastyczna i łatwo dostępna konfiguracja planu kont pozwala użytkownikowi na optymalne zaprojektowanie Zakładowego Planu Kont, dostosowanego do specyfiki jednostki, a ograniczonego jedynie szczególnymi wymogami ustawy o rachunkowości, przepisami prawa podatkowego i innymi przepisami prawa, na podstawie którego jednostka prowadzi działalność.

Wszelkie dane przetwarzane związane z prowadzeniem rachunkowości system komputerowym podlegają szczególnej ochronie ze względu na możliwość:

* całkowitej utraty danych,

* częściowej utraty danych,

* uszkodzenia danych podczas przetwarzania,

* celowego wprowadzenia błędnych przez osoby nieuprawnione,

* wejścia w posiadanie danych przez osoby nieuprawnione.

Mając na uwadze powyższe zagrożenia ustala co następuje:

- Wprowadza się bezwzględny obowiązek sporządzania nie rzadziej niż raz dziennie kopii zapasowych danych systemu ADVANTEC dla modułu uruchamianego w danym dniu przy pomocy programu archiwizującego zawartego w menu uruchomieniowym systemu. Program dokonuje kopii zbiorów systemu o rozszerzeniu dbf, dbt, mem na dysk sieciowy :\ w katalogu ADVANTEC\BackUp. Ponadto codziennie wykonywana jest kopia bezpieczeństwa całego katalogu :\ADVANTEC na płyty DVD przez wybranego pracownika działu księgowości.

- Od świadomego usunięcia danych z twardego dysku servera:

* bezwzględnie zakazuje się udostępniania haseł logowania się do sieci, haseł aplikacji księgowych. W przypadku zmiany hasła pracownik obowiązany jest powiadomić Zespół Informatyki, a wzory haseł i kodów zdeponować w zamkniętej kopercie w sejfie

* zakazuje się pozostawiania bez nadzoru włączonego komputera, który umożliwiałby korzystanie z aplikacji księgowych płacowych, arkuszy kalkulacyjnych bez podania hasła dostępu

- Od uszkodzenia sprzętu komputerowego wymagane jest:

* w przypadku stwierdzenia jakichkolwiek objawów nienormalnej pracy wymagane jest natychmiastowe zgłoszenie tego faktu

* w przypadku stwierdzonych wahań napięcia zasilającego natychmiastowe zamknięcie pracy na otwartych aplikacjach.

- Od przypadkowego usunięcia danych:

* obowiązuje bezwzględny zakaz pracy bez rezydentnego programu antywirusowego.

* zachowanie szczególnej uwagi przy poleceniach Kasuj.

* zakazuje się używania funkcji formatowania. Funkcja ta może być używane tylko przy pracy lokalnej bez logowania się w sieci.

Ochrona danych od celowego wprowadzenia błędnych przez osoby nieuprawnione polega na przestrzegania ustaleń dotyczących ochrony od świadomego usunięcia danych z twardego dysku servera. Za prawidłowe nadawanie uprawnień dostępu do informacji programów od strony merytorycznej odpowiedzialny jest tylko Zespół Informatyki Polskiej Akademii Nauk natomiast od strony technicznej wykonuje je tylko Pan Zbigniew Kuliński odpowiedzialny za systemy informatyczne.

Ochrona przed wejściem w posiadanie danych przez osoby nieuprawnione polega na:

* przestrzeganiu postanowień fizycznego dostępu do sprzętu

* bezwzględnym przestrzeganiu postanowień dotyczących zabezpieczeń programowych (definicji użytkowników haseł, przestrzegania poufności haseł

* ograniczenia do niezbędnego minimum i zachowania szczególnej ostrożności zdalnej pracy (poza siedzibą biura) na komputerze zawierającym dane księgowe

* bezwzględnego przestrzegania zasad przechowywania kopii archiwalnych.

3.

OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA I FUNKCJE PROGRAMU FINANSOWO-KSIĘGOWEGO

W związku z faktem, że księgi rachunkowe Akademii prowadzone są przy użyciu komputera za równoważne z dowodami źródłowymi uważa się zapisy w księgach rachunkowych, wprowadzane automatycznie za pośrednictwem urządzeń łączności, komputerowych nośników danych lub tworzone według algorytmu (programu) na podstawie informacji zawartych już w księgach, przy zapewnieniu, że podczas rejestrowania tych zapisów zostaną spełnione co najmniej następujące warunki:

1) uzyskają one trwale czytelną postać zgodną z treścią odpowiednich dowodów księgowych,

2) możliwe jest stwierdzenie źródła ich pochodzenia oraz ustalenie osoby odpowiedzialnej za ich wprowadzenie,

3) stosowana procedura zapewnia sprawdzenie poprawności przetworzenia odnośnych danych oraz kompletności i identyczności zapisów,

4) dane źródłowe w miejscu ich powstania są odpowiednio chronione, w sposób zapewniający ich niezmienność, przez okres wymagany do przechowywania danego rodzaju dowodów księgowych.

Moduł Finansowo - Księgowy stanowi główną część systemu przetwarzania danych. W module tym prowadzone są:

* dziennik oraz księga główna, które służą do chronologicznego i systematycznego ujęcia wszystkich zdarzeń i operacji gospodarczych, jakie nastąpiły w danym okresie sprawozdawczym:

* rozrachunki z odbiorcami i dostawcami według kontrahentów

* rozrachunki publiczno-prawne

* ewidencja szczegółowa dla potrzeb podatku VAT

Wykaz zbiorów danych odpowiedzialnych za prawidłowe funkcjonowanie programu:

* Katalog - miejsce składowania zbiorów

- Katalog1 = G:\KADRY\ADVANTEC\BAZA → dane podstawowe

- Katalog2 = G:\KADRY\ADVANTEC\DANE → dane uzupełniaj ące

* Tabele modułu FK

- Tabela : Banki

- Kartoteka banków własnych

1. Zbiory indeksowe

Nazwa zbioru	Klucz
Banki Ntx	Konto
Banki 1.Ntx	UPPER(Nazwa)

2. Struktura zbiorów

Pole	Typ	Długość	Opis
KONTO	C	100	Numer konta
BANK	C	100	Nazwa banku
NAZWA	c	100	Opcjonalny - nazwa firmy wystawiającej przelew
ADRES	c	100	Opcjonalny - nazwa firmy wystawiającej przelew
DEFAULT	L	1	Czy konto domyślne

* Tabela: AnalDef - Definicja zestawów progów analizatora należności

1. Zbiory indeksowe:

Nazwa	Klucz
AnalDef+cSysNtx	Kod + STR(Prog, 5)

2. Struktura zbiorów

Pole	Typ	Długość
KOD	5	0
OPIS	C	100
ZAPLATY	L	1
DATA_KS	L	1

* Tabela: AnalKol - Definicja kolumn analizatora należności

1. Zbiory indeksowe:

Nazwa	Klucz
AnalKol + cSysNtx	Kod

2. Struktura

Pole	Typ	Długość
KOD	C	5
PROG	N	5

* Tabela: PlanF-K - Definicja odnośników do sprawozdań dla planu kont

1. Zbiory indeksowe:

Nazwa	Klucz
PlanFK.Dbf	Konto

2. Struktura:

Pole	Typ	Długość	Opis
Konto	C	50
VAT	L	1	Identyfikacja konta VAT
CVAT	C	2	Identyfikacja stawki VAT dla konta VAT
Walutowe	L	1	Konto walutowe (magazynek walut)
WALUTA	C	3	Konto walutowe (symbol waluty)
TECHN	L	1	Konto techniczne
BILANS	C	40
BILANS_STR	N	1
BILANS_PL	L	1
RZIS	C	40
RZIS_STR	N	1
RZIS _PL	L	1
F01	C	1
F01_STR	N	1
F01_PL	L	1
F02	C	40
F02_STR	N	1
F02_PL	L	1
VAT_7	C	40
VAT_7STR	N	1
VAT7_PL	L	1
CIT2	C	40
CIT2_STR	N	1
CIT2_PL	L	1

* Tabela: SubFK - Definicja odnośników do sprawozdań dla subkont planu kont

1. Zbiory indeksowe:

Nazwa	Klucz
SubFK.Ntx	Konto + SubKonto + Typ
SubFK 1.Ntx	Pozycj a

2. Struktura:

Pole	Typ	Długość
KONTO	C	50
SUBKONTO	C	50
TYP	C	20
POZYCJA	C	40
STRONA	N	1
PLUS	L	1

* Tabela: Odsetki - Tabela definicji odsetek

1. Zbiory indeksowe:

Nazwa	Klucz
Odsetki.Ntx	Rodzaj + WNOS (DataOd)

2. Struktura:

Pole	Typ	Długość
RODZAJ	C	2
DATAOD	D	8
STOPA	N	6,00
TYP	C	1

* Tabela: DowodFK - Wzorzec bufora dowodów księgowych

1. Zbiory indeksowe

Nazwa	Klucz
DowodFK.Dbf	SymDow + STR (NumDow, 6)

2. Struktura:

Pole	Typ	Długość	Opis
SYMDOW	C	2	Symbol dokumentu
NUMDOW	N	6	Numer dokumentu
TYP	C	2	Typ wprowadzania - DK - dokument księgowy, RV - dokument rejestrowy
TYPD	C	1	Typ dokumentu F - faktura, Z -zapłata, I - inne
OKRES	C	2	Okres księgowy
IDENT	C	30	Identyfikator
WN	C	50	Konto winien
MA	C	50	Konto Ma
SYMBOL	C	3	Symbol kwoty w rejestrze VAT
SYMBOL2	C	1	Nie zaimplementowane
BANK	C	8	Symbol banku dla waluty
WALUTA	C	3	Symbol waluty
KURS	N	19,6	Kurs waluty
DATAKURS	D	8	Data kursu
WYMIAR	C	2	Wymiar planu kont do zapisów
KWOTA	N	19,2	Kwota zapisu
DATAKSIEG	D	8	Data księgowania
DATFA	D	8	Data faktury
DATZA	D	8	Data zapłaty
DATTP	D	8	Termin płatności
DATSP	D	8	Data sprzedaży
TRESC	C	30	Treść pozycji/dokumentu
USER	C	15	Nazwa użytkownika
REJESTR	C	10	Symbol rejestru VAT
DATAOPER	D	8	Data operacji VAT
GRUAN	C	2	Grupa analityczna kontrahenta
KONTO	C	20	Konto analityczne kontrahenta
NIP	C	13	Numer NIP kontrahenta
SZABLON	C	10	Nazwa szablonu księgowania
SZABVAR	C	200	Zmienne szablonu księgowania
ROZLICZ	C	2	Okres rozliczenia VAT
STATUS	N	1	Status dokumentu
EXPORT	N	1	Oznaczenie faktury eksportowej
TYPZAK	C	1	Typ zakupu - klasyfikacja dla deklaracji VAT - 7
W_NUM_WP_MA	N	10	Numer wpisu magazynku walut
R_NUMWP_WN	N	10	Numer wpisu rozrachunku Wn
R_NUMWP_MA	N	10	Numer wpisu rozrachunku MA
R_KWOTA_WN	N	19,2	Kwota zaznaczonego rozrachunku Wn
R_KWOTA_MA	N	19,2	Kwota zaznaczonego rozrachunku MA
IMPORT	C	3	Nazwa systemu z którego importowano dane
IMPORTUSER	C	15	Nazwa użytkownika importującego dane

* Tabela: Dokumenty - Słownik dokumentów księgowych

1. Zbiory indeksowe

Nazwa	Klucz
Dokumenty	Symbol

2. Struktura

Pole	Typ	Długość	Opis
SYMBOL	C	2	Kod dokumentu
NAZWA	C	50	Nazwa dokumentu
REJESTR	C	10	Kod domyślnego rejestru VAT
SZABLON	C	10	Kod domyślnego szablonu księgowania

* Tabela: Szablony - Szablony księgowe

1. Zbiory indeksowe

Nazwa	Klucz
Szablony + cSysNtx	Szablon+ Szablon, F,. T
Szablon 1 cSysNtx	Szablon
Szablon2 cSysNtx	Szablon + Nazwa_Skl

2. Struktury:

Pole	Typ	Długość	Opis
SZABLON	C	10	Kod szablonu księgowania
NAZWA_SZ	C	50	Nazwa szablonu księgowania
NAZWA_SKL	C	50	Kod systemowy rodzaju kwoty
OPIS_SKL	C	100	Nazwa kodu systemowego rodzaju kwoty
WN	C	50	Konto WN
MA	C	50	Konto MA
ZNAKWN	C	1	Znak kwoty po stronie WN
ZNAKMA	C	1	Znak kwoty po stronie Ma
CZYAUTO	C	1	Nie używane
APACZKA	C	1	Czy dekrety po wprowadzeniu wg rv

* Tabela: TypRej - Kartoteka rejestrów VAT

1. Zbiory indeksowe:

Nazwa	Klucz
TypRej + cSysNtx.	Num Rej

2. Struktura:

Pole	Typ	Długość	Opis
NUM_REJ	C	10	Kod rejestru VAT
NAZWA_REJ	C	60	Nazwa rejestru VAT
TYP_REJ	C	2	Typ rejestru
RODZAJ	C	1
N_DOKUM	C	60
DOK DEF	C	2
SZAB_DEF	C	10
SZABLONY	C	240
OPIS	C	200

* Tabela: OkresFK - Definicja okresów księgowych

1. Zbiory indeksowe:

Nazwa	Klucz
OkresFK + cSysNtx	Rok + Okres
OkresFK 1 + cSysNtx	IF(Closed, '1,0)Id_Sys

2. Struktura:

Pole	Typ	Długość	Opis
ROK	C	3	Rok systemowy
OKRES	C	2	Okres księgowy
DATA OD	D	8	Data początkowa okresu
DATA DO	D	8	Data końcowa okresu
NAZWA	C	50	Nazwa okresu
ID_SYS	C	2	Identyfikator systemowy dla okresów nakładających się
LOCKED	L	1	Wskaźnik zablokowania możliwości księgowania do okresu
CLOSED	L	1	Wskaźnik zamknięcia okresu
U_CREATE	C	50	Użytkownik zakładający okres
U MODIFY	C	50	Użytkownik zmieniający dane okresu
U_DEL	C	50	Użytkownik usuwający okres
U_CLOSE	C	50	Użytkownik zmieniający okres
U_LOCKED	C	50	Użytkownik blokujący okres
U_UNLOCKED	C	50	Użytkownik odblokowujący okres
NUMER	N	6,0	Unikalny numer dokumentu w ramach okresu

* Tabela: StawkiVAT - Definicja stawek VAT

1. Zbiory indeksowe:

Nazwa	Klucz
StawkiVAT + cSysNtx	Symbol

2. Struktura:

Pole	Typ	Długość	Opis
SYMBOL	C	2	Kod stawki
STAWKA	N	2,0	Mnożnik
POZYCJA	N	2,0	Pozycja na formacie wprowadzania
OPIS	C	50	Nazwa stawki
Z ZNAK	C	1	Nie używane
Z KONTO	C	50	Nie używane
S_ZNAK	C	1	Nie używane
S_KONTO	C	50	Nie używane
SHOW	L	1	Czy aktywna

* Tabela: Stany Kont - Kolejne wymiary stanów i obrotów księgowych

1. Zbiory indeksowe:

Nazwa	Klucz
StanyKont + cSysNtx	Wymiar + Konto + Miesiąc

2. Struktura

Pole	Typ	Długość	Opis
KONTO	C	50	Symbol konta
MIESIĄC	C	2	Okres księgowy
WYMIAR	C	2	Kod wymiaru
WINIEN	N	19,3	Kwota Wn
MA	N	19,3	Kwota Ma

* Tabela: Operacje - Rozszerzenie informacji o dowodzie księgowym

1. Zbiory indeksowe:

Nazwa	Klucz
Operacje + cSysNtx	Wpis
Operacje 1 + cSysNtx	Rejestr + SymDow + STR(NumDow, 6) + Okr_Vat,. F., .T.
Operacje2 + cSysNtx	Rejestr + TypZak + SymDow + STR(NumDow, 6) + Okr_Vat, .F., .T.

2. Struktura:

Pole	Typ	Długość	Opis
WPIS	N	10,0	Numer wpisu z tabeli obroty
SYMDOW	C	2	Symbol dowodu
NUMDOW	N	6,0	Numer dowodu
NUMER	N	6,0	Unikalny numer dowodu dla okresu księgowego
KWOTA	N	19,2	Kwota zapisu
BANK	C	8	Symbol banku dla waluty
WALUTA	C	3	Symbol waluty (PLN/EUR/USD itd.)
KURS	N	19,6	Kurs waluty na dzień wprowadzania
DATAKURS	D	8	Data kursu
KW_WAL	N	19,2	Kwota waluty
KW_WAL_WN	N	19,2	Pozostała kwota waluty Wn (magazynek walut)
KW_WAL_MA	N	19,2	Pozostała kwota waluty Ma (magazynek walut)
OKR_KSG	C	2	Okres księgowy z tabeli obroty
OKR_VAT	C	2	RV - Okres VAT
REJESTR	C	10	RV - symbol rejestru VAT
DAT OP	D	8	RV - Data operacji
DAT_SP	D	8	RV - Data sprzedaży
TYP	C	1	RV - Kod Vat (N - Netto, B - Brutto, V - Vat)
STAWKA	C	2	RV - Stawka Vat
GRUAN	C	2	RV - Grupa analityczna kontrahenta
KONTO	C	5	RV - Symbol kontrahenta
NIP	C	13	RV - NIP kontrahenta
IDENT	C	30	Dowolny identyfikator
EXPORT	L	1	Oznaczenie faktury eksportowej
TYPZAK	C	1	Typ zakupu - klasyfikacja dla deklaracji VAT - 7
IMPORT	C	3	Nazwa systemu z którego importowano dane
IMPORTUSER	C	15	Nazwa użytkownika generującego dekret w innym systemie
USER	C	15	Nazwa użytkownika zapisującego dekret
CH_USER	C	15	Nazwa użytkownika zmieniającego zapis
CH DATA	D	8	Data zmiany zapisu
CH CZAS	C	10	Godzina zmiany zapisu

* Tabela: Rozrachokres - Rozszerzenie informacji o rozrachunku

1. Zbiory indeksowe:

Nazwa	Klucz
Rozrachokres + cSysNtx	Nr_Rozr

2. Struktura:

Pole	Typ	Długość	Opis
NR ROZR	C	6	Numer rozrachunku
KONTO	C	50	Konto rozrachunkowe
OKRES	C	2	Okres księgowy do którego trafił rozrachunek
USER	C	15	Nazwa użytkownika zapisującego rozrachunek

* Tabela: Dziennik - Rejestr wydruku dziennika zapisów

1. Zbiory indeksowe:

Nazwa	Klucz
Dziennik + cSysNtx	Rok + OkresOd + OkresDo
Dziennik1 + cSysNtx	Rok + OkresDo

2. Struktury:

Pole	Typ	Długość	Opis
ROK	C	3	Rok systemowy
OKRESOD	C	2	Okres wydruku od
OKRESDO	C	2	Okres wydruku do
STR OD	N	8,0	Strona wydruku od
STR DO	N	8,0	Strona wydruku do
WINIEN	N	19,2	Suma strony Wn
MA	N	19,2	Suma strony Ma
PB_WN	N	19,2	Suma kont poza bilansowych Wn
PB_MA	N	19,2	Suma kont poza bilansowych Ma
KTO	C	15	Nazwa użytkownika
KIEDY	D	8	Data wykonania
CZAS	C	10	Godzina wykonania

* Tabela: Kwoty Rej - Rejestr kwot pomocniczych dla VAT7

1. Zbiory indeksowe:

Nazwa	Klucz
KwotyRej + cSysNtx	Typ + Rok + Okres

2. Struktura:

Pole	Typ	Długość	Opis
TYP	C	4	Typ kwoty
ROK	C	3	Rok systemowy
OKRES	C	2	Symbol okresu księgowego
KWOTA	N	19,2	Kwota

* Tabela: Waluty - Słownik walut

1. Zbiory indeksowe

Nazwa	Klucz
Waluty + cSysNtx	Symbol

2. Struktury:

Pole	Typ	Długość	Opis
SYMBOL	C	3	Kod waluty
NAZWA	C	50	Nazwa waluty

* Tabela: Kursyw - Tabele kursów walut 1. Zbiory indeksowe:

Nazwa	Klucz
Kursyw + cSysNtx	"Bank + Symbol + WNOS(Data)",. T.

2. Struktury:

Pole	Typ	Długość	Opis
BANK	N	8,0	Kod banku
SYMBOL	C	3	Kod waluty
DATA	D	8	Data kursu
KURS_Z	N	19,6	Kurs zakupu
KURS_S	N	19,6	Kurs sprzedaży

* Tabela: BlokFK - Blokowanie kont/analityk w module FK

1. Zbiory indeksowe:

Nazwa	Klucz
BlokFK + cSysNtx	GruAn + Konto + Okres

2. Struktury:

Pole	TYP	Długość	Opis
GRUAN	C	2	Grupa analityczna
KONTO	C	50	Symbol w grupie analitycznej lub konto księgowe
OKRES	C	2	Okres księgowy
LOCKED	L	1	Czy zablokowane
U_LOCKED	C	15	Użytkownik blokujący
U_UNLOCKED	C	15	Użytkownik odblokowujący
D LOCKED	D	8	Data zablokowania
D UNLOCKED	D	8	Data odblokowania

Algorytm księgowania dowodu i kontroli przed zaksięgowaniem

A. Wstępna kontrola dowodu w paczce księgowej.

Podczas wprowadzania dowodu (dekretów) do paczki (bufora księgowego) sprawdzane są kolejne poprawności:

* czy podano symbol dowodu o czy podano numer dowodu

* czy podano datę księgowania

* czy rok z daty księgowania jest zgodny z rokiem, do którego księgujemy o konieczność wypełnienie pola TREŚĆ (jeżeli odpowiedni parametr w funkcjach systemu został ustawiony)

B. Pełna kontrola dowodu na etapie zapisu z bufora do księgi głównej

Przed rozpoczęciem księgowania (zapisu) z bufora do księgi głównej przeprowadzana jest weryfikacja dowodu:

a) Weryfikacja nagłówka dowodu

* czy podano symbol dokumentu

* czy podano numer dokumentu

* czy nie zdefiniowano błędnie dowodu bilansu otwarcia

* czy w księdze głównej nie istnieje już dowód o takim symbolu i numerze

* jeśli istnieje, to użytkownik może zdecydować o dodaniu nowych dekretów do dokumentu istniejącego w księdze głównej

* czy określono datę księgowania

b) Weryfikacja pozycji dowodu

* Czy konto strony Wn lub konto strony Ma zostało podane

* Kontrola poprawności konta (taka sama dla strony Winien i Ma) czy konto istnieje w planie kont

- czy konto nie jest zablokowane do księgowania

- czy konto jest księgowalne

- czy konto nie rozrachunkowe posiada zaznaczone rozrachunki

- czy kwota zaznaczonego rozrachunku jest zgodna z kwotą pozycji

- czy konto rozrachunkowe nie jest zablokowane (wykonywany rozrachunek dla tego konta na innym stanowisku)

- wyświetlenie informacji, gdy konto jest pozabilansowe o Sprawdzenie, czy kwota jest różna od zera

* Sprawdzenie, czy podano treść operacji

* Sprawdzenie, czy podano typ dokumentu i jest on prawidłowy

* Czy określono datę faktury dla dokumentu typu faktura

* Czy określono termin płatności dla dokumentu typu zapłata

* Czy określono datę zapłaty dla dokumentu typu zapłata

c) Kontrola poprawności bilansowej dokumentu (obroty strony Wn i strony Ma, kont księgowalnych z wyłączeniem kont pozabilansowych)

d) Kontrola poprawności sum kręgu kosztowego

e) Sprawdzenie, czy dowód nie jest pozostałością po awarii w trakcie księgowania (jeśli tak wymaga wezwania serwisu)

C. Zapis dowodu do księgi głównej - gdy weryfikacja w pkt. 2 poprawna

a) Zapis dowodu do tabeli podstawowej księgi głównej (w treści dowodu wpisywany jest tekst "Błąd zapisu dowodu", co w przypadku przerwania sekwencji zapisu sygnalizuje wizualnie uszkodzenie dowodu w trakcie księgowania)

b) Aktualizacja obrotów i sald kont strony Winien i Ma

c) Zapis zaznaczonego rozrachunku (oddzielnie dla strony Winien i Ma)

* sprawdzenie, czy rozrachunek może być wykonany

* zablokowanie konta rozrachunkowego

* aktualizacja sald i wpis do historii wykonanych rozrachunków

* wyświetlenie informacji o wykonaniu rozrachunku

d) Kończący zapis dekretu - wprowadzenie odpowiedniej treści operacji

e) Kasowanie dowodu z paczki

D. Wyświetlenie statusu dokumentu

W przypadku błędnego zapisu - napis "błąd zapisu" lub "dekretacja niepoprawna" (wówczas kiedy weryfikacja (pkt.2) nie jest pozytywna).

ZAWARTOŚĆ

1. OGÓLNE ZASADY PROWADZENIA KSIĄG RACHUNKOWYCH

1.1. Miejsce prowadzenia ksiąg rachunkowych

1.2. Określenie roku obrotowego i wchodzących w jego skład okresów sprawozdawczych

1.3. Technika prowadzenia ksiąg rachunkowych

1.4. Zasady rozliczania kosztów i przychodów

1.5. Ewidencja dla celów ustalenia dochodu do opodatkowania

2. OBOWIĄZUJĄCE METODY WYCENY AKTYWÓW I PASYWÓW ORAZ USTALANIA WYNIKU FINANSOWEGO

2.1. Obowiązujące zasady wyceny aktywów i pasywów

Zasady ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych

Umorzenie

Wycena środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych

Wycena pozostałych aktywów i pasywów

Wycena aktywów i pasywów wyrażonych w walutach obcych

Zasady wyceny zobowiązań warunkowych

Rezerwy i aktywa z tytułu podatku dochodowego

Rozliczenia międzyokresowe przychodów

Rozliczenia międzyokresowe kosztów

2.2. Wybór systemu rachunku zysków i strat

2.3. Metoda sporządzania rachunku przepływów pieniężnych

2.4. Zestawienie zmian w Funduszu własnym

2.5. Szczegółowość sprawozdania finansowego

2.6. Zasada istotności

3. SPOSÓB PROWADZENIA KSIĄG RACHUNKOWYCH

3.1. Zakładowy Plan Kont

3.2. Wykaz zbiorów danych tworzących księgi rachunkowe na komputerowych nośnikach danych

3.3. Opis systemu przetwarzania danych (systemu informatycznego)

3.4. Łączne sprawozdanie finansowe

4. SYSTEM OCHRONY DANYCH

4.1. Ochrona dokumentów i ksiąg rachunkowych

4.2. Okresy przechowywania zbiorów

Trwałe przechowywanie

Okresowe przechowywanie

4.3. Udostępnianie danych i dokumentów

ZAŁĄCZNIK 1. ZAKŁADOWY PLAN KONT

WYKAZ KONT KSIĘGI GŁÓWNEJ (OKREŚLANE ZAMIENNIE JAKO KONTA SYNTETYCZNE)

EWIDENCJA KSIĘGOWA AKTYWÓW TRWAŁYCH

Konto 010 - "Środki trwałe"

Konto 020 - "Wartości niematerialne i prawne#

Konto 030 - "Długoterminowe aktywa finansowe"

Konto 070 - "Umorzenia środków trwałych"

Konto 075 - "Umorzenia wartości niematerialnych i prawnych"

Konto 079 - "Odpisy aktualizujące długoterminowe aktywa finansowe"

Konto 080 - "Środki trwałe w budowie"

KONTA POZABILANSOWE

EWIDENCJA KSIĘGOWA ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH RACHUNKÓW BANKOWYCH I INNYCH KRÓTKOTERMINOWYCH AKTYWÓW FINANSOWYCH

Konto 100 - "Kasa"

Konto 101 - "Kasa walut obcych"

Konto 130 - "Bieżące rachunki bankowe"

Konto 131 - "Rachunki w walutach obcych"

Konto 132 - "Rachunki lokat bankowych"

Konto 133 - "Pozostałe rachunki bankowe"

Konto 137 - "Kredyty bankowe"

Konto 138 - "Kredyty bankowe w walutach obcych"

Konto 139 - "Środki pieniężne z dotacji"

Konto 140 - "Krótkoterminowe aktywa finansowe"

Konto 145 - "Środki pieniężne w drodze"

Konto 149 - "Rachunek środków ZFŚS"

EWIDENCJA KSIĘGOWA ROZRACHUNKÓW I ROSZCZEŃ

Konto 200 - "Rozrachunki z odbiorcami krajowymi"

Konto 201 - "Rozrachunki z odbiorcami zagranicznymi"

Konto 202 - "Rozrachunki z dostawcami krajowymi"

Konto 203 - "Rozrachunki z dostawcami zagranicznymi"

Konto 210 - "Należności od jednostek naukowych PAN"

Konto 211 - "Zobowiązania wobec jednostek naukowych PAN"

Konto 220 - "Rozrachunki publicznoprawne"

Konto 221 - "Rozliczenie VAT naliczonego"

Konto 222 - "Rozliczenie VAT należnego"

Konto 223 - "Podatek VAT do rozliczenia"

Konto 224 - "VAT do rozliczenia w następnym okresie"

Konto 230 - "Rozrachunki z pracownikami z tytułu wynagrodzeń"

Konto 234 - "Pozostałe rozrachunki z pracownikami"

Konto 235 - "Rozliczenie niedoborów i szkód"

Konto 236 - "Rozliczenie nadwyżek"

Konto 240 - "Pozostałe rozrachunki"

Konto 244 - "Roszczenia sporne"

Konto 249 - "Rozrachunki z tytułu pożyczek z ZFŚS"

Konto 250 - "Rozrachunki wewnątrzzakładowe"

Konto 260 - "Odpisy aktualizujące rozrachunki"

KONTA POZABILANSOWE

EWIDENCJA KSIĘGOWA MATERIAŁÓW I TOWARÓW

Konto 300 - "Rozliczenie zakupu materiałów i usług"

Konto 310 - "Materiały w magazynie"

Konto 330 - "Towary"

Konto 340 - "Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów i towarów"

KONTA POZABILANSOWE

EWIDENCJA KSIĘGOWA KOSZTÓW WEDŁUG RODZAJÓW I ICH ROZLICZENIE

Konto 400 - "Amortyzacja"

Konto 401 - "Zużycie materiałów i energii"

Konto 402 - "Usługi obce"

Konto 403 - "Podatki i opłaty "

Konto 404 - "Wynagrodzenia"

Konto 405 - "Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia"

Konto 409 - "Pozostałe koszty"

Konto 490 - "Rozliczenie kosztów"

EWIDENCJA KSIĘGOWA KOSZTÓW WEDŁUG TYPÓW DZIAŁALNOŚCI I ICH ROZLICZENIE

Konto 580 - "Rozliczenie kosztów działalności"

EWIDENCJA KSIĘGOWA PRODUKTÓW I ROZLICZEŃ MIĘDZYOKRESOWYCH

Konto 600 - "Produkty gotowe i półprodukty"

Konto 620 - "Odchylenia od cen ewidencyjnych produktów"

Konto 640 - "Rozliczenia międzyokresowe kosztów"

Konto 641 - "Rozliczenia międzyokresowe czynne kosztów operacyjnych"

Konto 642 - "Rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychodów finansowych"

Konto 643 - "Rozliczenia międzyokresowe bierne kosztów operacyjnych"

ZASADY EWIDENCJI KSIĘGOWEJ PRZYCHODÓW I KOSZTÓW ICH OSIĄGNIĘCIA

Konto 702 - "Przychody ze sprzedaży produkcji roślinnej"

Konto 703 - "Przychody ze sprzedaży produkcji zwierzęcej"

Konto 704 - "Przychody ze sprzedaży krótkotrwałego zakwaterowania"

Konto 705 - "Przychody ze sprzedaży usług gastronomicznych"

Konto 706 - "Przychody netto związane z gospodarką mieszkaniową"

Konto 707 - "Przychody dotyczące wynajmu pomieszczeń"

Konto 708 - "Przychody dotyczące działalności wydawniczej"

Konto 709 - "Przychody dotyczące działalności społecznej"

Konto 710 - "Przychody dotyczące działalności muzealnej"

Konto 711 - "Przychody dotyczące działalności archiwalnej"

Konto 712 - "Przychody dotyczące działalności bibliotekarskiej"

Konto 714 - "Przychody z działalności kulturalnej i promocji nauki"

Konto 720 - "Koszty sprzedanych usług"

Konto 730 - "Przychody netto ze sprzedaży towarów"

Konto 731 - "Wartość sprzedanych towarów"

Konto 740 - "Przychody netto ze sprzedaży materiałów"

Konto 741 - "Wartość sprzedanych materiałów"

Konto 750 - "Przychody finansowe"

Konto 751 - "Koszty finansowe"

Konto 760 - "Pozostałe przychody operacyjne"

Konto 761 - "Pozostałe koszty operacyjne"

Konto 770 - "Zyski nadzwyczajne"

Konto 771 - "Straty nadzwyczajne"

EWIDENCJA KSIĘGOWA OBROTÓW WEWNĘTRZNYCH

Konto 790 - "Obroty wewnętrzne"

Konto 791 - "Koszty obrotów wewnętrznych"

EWIDENCJA KSIĘGOWA FUNDUSZY WŁASNYCH, FUNDUSZY SPECJALNYCH ORAZ WYNIKU FINANSOWEGO

Konto 800 - "Fundusz statutowy"

Konto 801 - "Fundusz rezerwowy"

Konto 802 - "Fundusz z aktualizacji wyceny"

Konto 806 - "Fundusz wydzielony"

Konto 820 - "Rozliczenie wyniku finansowego"

Konto 840 - "Rezerwy"

Konto 845 - "Rozliczenia międzyokresowe przychodów"

Konto 850 - "Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych"

Konto 851 - "Inne fundusze specjalne"

Konto 860 - "Wynik finansowy"

Konto 870 - "Podatek dochodowy i inne obowiązkowe obciążenia"

ZAŁĄCZNIK 2. INSTRUKCJA INWENTARYZACJI

ZAŁĄCZNIK 3. INSTRUKCJA OBIEGU DOKUMENTÓW KSIĘGOWYCH

I. PRZYGOTOWANIE DOKUMENTÓW KSIĘGOWYCH DO KSIĘGOWANIA

1. Rodzaje dowodów księgowych i cechy jakim muszą odpowiada

2. Kontrola dowodów księgowych i poprawianie błędów stwierdzonych podczas tej kontroli

II. PRZECHOWYWANIE DOKUMENTÓW KSIĘGOWYCH

III. OKREŚLENIE WEWNĘTRZNYCH SYMBOLI

IV. OGÓLNY PODZIAŁ I CHARAKTERYSTYKA DOWODÓW POTWIERDZAJĄCYCH DOKONANIE OPERACJI ZAKUPU I SPRZEDAŻY

1. Faktura VAT, faktura korygująca, nota korygująca

2. Refaktura

3. Rachunek

4. Faktura "Pro forma", Umowa

5. Nota księgowa wewnętrzna

ZAŁĄCZNIK 4. INSTRUKCJA KASOWA

ZAŁĄCZNIK 5. DOKUMENTACJA UŻYTKOWNIKA SYSTEMU PRZETWARZANIA DANYCH

1. Określenie wersji oprogramowania i daty rozpoczęcia jego ekspoloatacji

2. Opis systemu służącego ochronie danych i ich zbiorów, w tym dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych i innych dokumentów stanowiących podstawę dokonanych w nich zapisów

3. Ogólna charakterystyka i funkcje programu Finansowo-Księgowego

______

¹⁸ Art. 74. 1. Zatwierdzone roczne sprawozdania finansowe podlegają trwałemu przechowywaniu.

2. Pozostałe zbiory przechowuje się co najmniej przez okres:

1) księgi rachunkowe - 5 lat,

2) karty wynagrodzeń pracowników bądź ich odpowiedniki - przez okres wymaganego dostępu do tych informacji, wynikający z przepisów emerytalnych, rentowych oraz podatkowych, nie krócej jednak niż 5 lat,

3) dowody księgowe dotyczące wpływów ze sprzedaży detalicznej - do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego za dany rok obrotowy, nie krócej jednak niż do dnia rozliczenia osób, którym powierzono składniki aktywów objęte sprzedażą detaliczną,

4) dowody księgowe dotyczące wieloletnich inwestycji rozpoczętych, pożyczek, kredytów oraz umów handlowych, roszczeń dochodzonych w postępowaniu cywilnym lub objętych postępowaniem karnym albo podatkowym - przez 5 lat od początku roku następującego po roku obrotowym, w którym operacje, transakcje i postępowanie zostały ostatecznie zakończone, spłacone, rozliczone lub przedawnione,

5) dokumentację przyjętego sposobu prowadzenia rachunkowości - przez okres nie krótszy od 5 lat od upływu jej ważności,

6) dokumenty dotyczące rękojmi i reklamacji - 1 rok po terminie upływu rękojmi lub rozliczeniu reklamacji,

7) dokumenty inwentaryzacyjne - 5 lat,

8) pozostałe dowody księgowe i dokumenty - 5 lat.

3. Okresy przechowywania ustalone w ust. 2 oblicza się od początku roku następującego po roku obrotowym, którego dane zbiory dotyczą.