Stanowisko KRRP odnośnie zwalniania radców prawnych z obowiqzku dochowania tajemnicy zawodowej (art.180§2 kpk).
Radc.2003.9.9
Akt nieocenianyUCHWAŁA Nr 594/V/2003
KRAJOWEJ RADY RADCÓW PRAWNYCH
z dnia 9 września 2003 r.
w sprawie: stanowiska KRRP odnośnie zwalniania radców prawnych z obowiqzku dochowania tajemnicy zawodowej (art.180§2 kpk)
W ocenie Krajowej Rady Radców Prawnych zwolnienie przez sąd w sprawie karnej radcy prawnego od obowiązku zachowania tajemnicy radcowskiej, której zakres określa art.3 ust.3 ustawy z dnia 6 lipca 1982r. o radcach prawnych (tj. Dz. U. nr. 19 z 1982r., poz. 145 z póź.zm.), w trybie art.180§2 kpk może mieć miejsce wyłącznie w sytuacjach wyjątkowych oraz przy bezwzględnym spełnieniu ustawowych przesłanek w przepisie tym określonych (tj. tylko jeżeli jest to niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości, a okoliczność nie może być ustalona na podstawie innego dowodu).
Wyjątkowość sytuacji, w których może być zastosowany tryb określony w art.180§2 kpk, jak również treść tego przepisu, nakładają na sąd wydający zgodę na przesłuchanie radcy prawnego, obowiązek precyzyjnego określenia zakresu tego przesłuchania, wynikającego z treści wniosku organów prokuratury. Nie stworzenie tych barier spowodować może do utratę przez sąd kontroli nad prawidłowością ingerencji organów prowadzących postępowanie przygotowawcze w ujawnianie przez radców prawnych tajemnicy radcowskiej, w granicach w jakich pozwala na taką ingerencję art.180§2 kpk. Prowadzić to może do sytuacji w których organa prowadzące postępowanie przygotowawcze, po uzyskaniu zgody sądu (na zasadzie ogólnego zwolnienia) mogą określać zakres przedmiotowy przesłuchania radcy prawnego w wymiarze szerszym, aniżeli wynikało to z treści ich wniosku (skierowanego do sądu) i z naruszeniem określonych w tym przepisie kodeksu postępowania karnego norm.
Za budzącą stanowczy sprzeciw uznać należy praktykę uwzględniania przez sądy wniosków zgłaszanych w trybie art.180§2 kpk przez prokuratury, które określając zakres przedmiotowy, w jakim mieliby być przesłuchani w sprawach karnych radcowie prawni wskazują na zakres, który nie jest objęty tajemnicą radcowską, bądź który może być objęty innymi środkami dowodowymi (np. treść pisemnych opinii prawnych, czy też informacja czy umowy były parafowane przez radcę prawnego, czy nie).
Za nieprawidłową i budzącą sprzeciw uznać należy także praktykę stosowania trybu określonego w art.180§2 kpk polegającą na bardzo enigmatycznym określaniu zarówno w kierowanych do sądów wnioskach w sprawach karnych o zwolnienie radców prawnych z obowiązku zachowania tajemnicy radcowskiej, jak i w uzasadnieniach wydawanych w tym zakresie postanowień - dlaczego zwolnienie w indywidualnych przypadku radcy prawnego od tego obowiązku jest "/../ niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości /.../" oraz dlaczego okoliczności objętych takim zwolnieniem nie można ustalić na podstawie innych dowodów.
Krajowa Rada Radców Prawnych podkreśla stanowczo, iż wykonywanie zawodu radcy prawnego, jako zawodu zaufania publicznego oparte musi być na pełnym zaufaniu klienta, a to uzależnione jest od dochowania poufności. Obowiązek przestrzegania tajemnicy zawodowej przez radcę prawnego ma (w świetle ustawy o tym zawodzie) charakter bezwzględny, a jego dochowanie jest powinnością korporacyjną zagrożoną odpowiedzialnością dyscyplinarną. Zwolnienie z tego obowiązku powinno być również dla dobra wymiaru sprawiedliwości stosowane zupełnie wyjątkowo, po odpowiedzialnym rozważeniu wszystkich przesłanek ustawowych zezwalających na takie odstępstwo od kardynalnej zasady gwarantującej poufność relacji z klientem.