Sposób opłacania składek z tytułu umów ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej zawartych w ramach Umowy Generalnej rekomendowane przez Prezydium Krajowej Rady Doradców Podatkowych.

Akty korporacyjne

Podat.2009.2.10

Akt nieoceniany

Wersja od: 10 lutego 2009 r.

STANOWISKO

KRAJOWEJ RADY DORADCÓW PODATKOWYCH

z dnia 10 lutego 2009 r.

w sprawie sposobu opłacania składek z tytułu umów ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej zawartych w ramach Umowy Generalnej rekomendowane przez Prezydium Krajowej Rady Doradców Podatkowych

Krajowa Rada Doradców Podatkowych, zobowiązana postanowieniami części IV uchwały nr 14/2002 I Krajowego Zjazdu Doradców Podatkowych z dnia 27 stycznia 2002 r. w sprawie Programu Działania, zawarła w dniu 18 grudnia 2003 r. z Gerling Polska Towarzystwem Ubezpieczeń S.A. oraz Towarzystwem Ubezpieczeń i Reasekuracji WARTA S.A występujących w koasekuracji Umowę Generalną w sprawie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej doradców podatkowych.

Postanowienia Umowy oparte zostały na założeniu, że ubezpieczającym jest ubezpieczony - doradca podatkowy. Tym samym, Izba nie występuje w roli ubezpieczającego i nie angażuje się finansowo w system ubezpieczeń doradców podatkowych.

Po przeanalizowaniu - w oparciu o opinię Zespołu ds. Ubezpieczeń KRDP z dnia 6 stycznia 2009 r. - koncepcji związanej z włączeniem składek ubezpieczeniowych do składki członkowskiej, a tym samym zmiany roli Krajowej Izby Doradców Podatkowych w systemie ubezpieczeń, Krajowa Rada Doradców Podatkowych dostrzegając zagrożenia wynikające dla Izby z roli ubezpieczającego, jest za zachowaniem dotychczasowych zasad, a tym samym postanawia nie rekomendować III Krajowemu Zjazdowi Doradców Podatkowych włączenia do składki członkowskiej odpłatności za ubezpieczenia obowiązkowe OC doradców podatkowych.

ZAŁĄCZNIK

Opinia z dnia 6. stycznia 2009r.

Zespołu ds. Ubezpieczeń

Krajowej Rady Doradców Podatkowych

1. Uwarunkowania prawne z ustawy o doradztwie podatkowym w zakresie ubezpieczenia OC

Doradca podatkowy podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu czynności doradztwa podatkowego [obowiązkowe ubezpieczenie OC], czyli gdy:

- udziela podatnikom, płatnikom i inkasentom, na ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych;

- prowadzi, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, księgi podatkowe i inne ewidencje do celów podatkowych oraz udziela im pomocy w tym zakresie;

- sporządza, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznania i deklaracje podatkowe lub udziela im pomocy w tym zakresie.

Ponieważ doradca podatkowy wykonuje ten zawód jako:

- osoba fizyczna prowadząca działalność we własnym imieniu i na własny rachunek lub jako uczestnik spółki niemającej osobowości prawnej, z wyjątkiem spółki komandytowo- akcyjnej, lub

- osoba pozostająca w stosunku pracy z podmiotami, o których mowa wyżej, a także innymi podmiotami uprawnionymi do zawodowego wykonywania czynności doradztwa podatkowego, o których mowa w art.3 ustawy o doradztwie podatkowym [dpU], oraz podmiotami uprawnionymi do wykonywania doradztwa podatkowego (art.4 ust.1 dpU),

obowiązek ubezpieczenia OC ciąży na:

- doradcach podatkowych wykonujących zawód we własnym imieniu i na własny rachunek,

- doradcach podatkowych wykonujących zawód w formie spółek niemających osobowości prawnej,

- podmiotach zatrudniających doradców podatkowych,

2. Rola Izby w systemie ubezpieczeń OC doradców podatkowych

I Zjazd KIDP ustalił wysokość składki członkowskiej uwzględniając potrzeby finansowe samorządu na dzień ustalania wysokości składki.

Uwzględniając powyższe uwarunkowania prawne Krajowa Rada Doradców Podatkowych przyjęła w 2004r. założenia dla stworzenia systemu ubezpieczeń odpowiedzialności zawodowej, który mogłaby rekomendować środowisku doradców podatkowych, oparte na założeniu, że Izba - odmiennie niż ma to miejsce w samorządzie adwokackim i radcowskim - nie występuje w roli ubezpieczającego zawierającego umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. Założenia te uwzględniła w całości obowiązująca Umowa Generalna. Ubezpieczenia oferowane doradcom podatkowym w ramach Umowy Generalnej dają możliwości zakupu przez doradców pełnej gamy produktów ubezpieczeniowych dostosowanych do różnych, zróżnicowanych potrzeb środowiska. Monitorując i nadzorując funkcjonowanie Umowy Generalnej samorząd nie angażuje się finansowo w system ubezpieczeń, gdyż ubezpieczającym jest ubezpieczony, czyli doradca podatkowy.

Krajowa Rada Doradców Podatkowych tworząc zespół ds. ubezpieczeń zaleciła między innymi ocenę możliwości i zasadności zmiany tych założeń, tj. taką rekonstrukcję umowy, aby Izba w zakresie ubezpieczenia obowiązkowego była ubezpieczającym zawierającym umowę ubezpieczenia na rachunek wszystkich doradców tworzących samorząd. Taka konstrukcja prawna co do zasady jest możliwa i wynika z art.808 §1 kodeksu cywilnego [kc].

3. Skutki zmiany roli Izby w systemie ubezpieczeń OC

Przyjmując jednakże taką konstrukcję jako hipotetycznie dopuszczalną, należy zważyć, że wówczas zgodnie z art.808 §2 kc roszczenie o zapłatę składki przysługuje ubezpieczycielowi wyłącznie przeciwko ubezpieczającemu. Ponieważ zobowiązanym do zapłaty składki stanie się wówczas wobec ubezpieczyciela Izba, konieczne będzie włączenie składki ubezpieczeniowej płaconej przez doradców do składki członkowskiej, bowiem jedynie składka członkowska jest obligatoryjnym świadczeniem członka samorządu na rzecz samorządu.

Pamiętać należy, że określenie wysokości składki członkowskiej leży w wyłącznej kompetencji Krajowego Zjazdu Doradców Podatkowych. Tak więc, aby można było włączyć składkę ubezpieczeniową do składki członkowskiej jej wysokość musiałby określić Zjazd. Należy zwrócić uwagę, że zmiana składki ubezpieczeniowej skutkująca jej wzrostem związana np. ze wzrostem minimalnej sumy gwarancyjnej określanej przez Ministra Finansów, który określając ją, bierze pod uwagę między innymi specyfikę wykonywanego zawodu oraz zakres realizowanych zadań, skutkująca zmianą proporcji części składkowej i części przeznaczonej na finansowanie samorządu prowadziłaby do zwoływania zjazdu w sprawie zmiany wysokości składki po to, by nie dochodziło do zmniejszenia środków finansujących działalność samorządu. Dla przykładu, w samorządzie adwokackim, składka ustalana jest corocznie przez zgromadzenie izby adwokackiej, a więc ewentualna coroczna zmiana składki ubezpieczeniowej i w konsekwencji składki członkowskiej, w sytuacji gdy ubezpieczającym jest Naczelna Rada Adwokacka, nie rodzi problemów organizacyjnych i finansowych.

Kolejnym elementem, który należy brać pod uwagę, jest w takiej sytuacji ściągalność składek. Ustawa nie daje możliwości ściągania składek w trybie egzekucji w administracji, a dyscyplina w ich płaceniu wskazuje, iż należy liczyć się z tym, że Izba częściowo finansowałaby ubezpieczenie doradców podatkowych z własnych środków nie mając - poza odpowiedzialnością dyscyplinarną i ewentualną drogą sądową w ramach postępowania cywilnego - innych możliwości nacisku na niesolidnych dłużników. Wg optymistycznych, naszym zdaniem, prognoz należy zakładać, że w ten sposób Izba z własnych zasobów angażowałaby się finansowo na ok. 600 tys. zł rocznie, tj. takiej kwoty corocznie nie odzyskiwałaby od doradców, których ubezpieczyła. Wyliczenie oparto na założeniach j/n:

- składa ubezpieczeniowa przy sumie gwarancyjnej 10.000 euro - ok.200 zł rocznie (prognoza zespołu)

- ubezpieczonych doradców podatkowych - ok.10.000 (wg listy)

- ściągalność składki - ok.70% (prognoza zespołu oparta na optymistycznych prognozach ściągalności składki członkowskiej).

Uwarunkowania dla ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej są zróżnicowane również z tego powodu, że zróżnicowane są formy wykonywania zawodu. Część doradców podatkowych wykonuje zawód jako pracownicy. Należy pamiętać ponadto, że:

(1) Izba występując w roli ubezpieczającego i angażując się finansowo w projekt obejmie ubezpieczeniem ok. 5% doradców podatkowych, którzy tego od Izby nie oczekują. Są to te osoby, które zatrudnione w oparciu o umowy o pracę objęte są ochroną ubezpieczeniową z polis ich pracodawców na sumy wielokrotnie przekraczające sumę gwarancyjną dla ubezpieczenia obowiązkowego, a także to, że:

(2) ok. 23% doradców podatkowych korzystających dotychczas z Umowy Generalnej ubezpiecza się na kwoty wyższe niż minimalna suma gwarancyjna i/lub w zakresie szerszym niż zakres obowiązkowego OC przewidziany rozporządzeniem Ministra Finansów.

Uwzględniając powyższe, co najmniej doradcy, o których mowa w pkt (2) będą zmuszeni zawierać odrębne umowy ubezpieczenia, albo ze względu na nich wynegocjowana przez Izbę jako ubezpieczającego suma gwarancyjna musiałaby niepomiernie wzrosnąć, co wiązałoby się z kosztami ubezpieczenia znacznie ponad prognozowane 200 zł.

4. Wnioski

Uwzględniając powyższe, Zespół nie znajduje racjonalnych argumentów dla:

- rekomendowania Krajowej Radzie Doradców Podatkowych przyjęcia pozytywnego stanowiska w sprawie roli Izby jako ubezpieczającego, a tym samym,

- sprawy włączenia składek ubezpieczeniowych do składki członkowskiej, co miałoby być ewentualnie przedmiotem obrad III Zjazdu.