Skierowanie wniosku do Ministra Zdrowia w sprawie pilnego rozwiązania problemu kształcenia praktycznego studentów kierunku lekarskiego i lekarsko- dentystycznego w związku z wprowadzeniem nowych standardów kształcenia.
KAAUM.2014.6.13
Akt nieocenianyUCHWAŁA Nr 37/2014
KONFERENCJI REKTORÓW AKADEMICKICH UCZELNI MEDYCZNYCH
z dnia 13 czerwca 2014 r.
w przedmiocie skierowania wniosku do Ministra Zdrowia w sprawie pilnego rozwiązania problemu kształcenia praktycznego studentów kierunku lekarskiego i lekarsko- dentystycznego w związku z wprowadzeniem nowych standardów kształcenia.
Akademickich Uczelni Medycznych wnioskuje do Ministra Zdrowia:
Jeszcze w trakcie przygotowywania zmian prawnych do ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty w październiku 2010 roku członkowie KRAUM zwracali uwagę, że studenci kierunku lekarskiego i lekarsko-dentystycznego na żadnym etapie kształcenia nie posiadają ograniczonego prawa wykonywania zawodu. W opinii KRAUM, zapis art. 22 ust. 3 ustawy stanowiący, że studenci zdobywający kwalifikacje do wykonywania zawodu medycznego oraz uczestnicy studiów doktoranckich, mogą brać udział w udzielaniu świadczeń zdrowotnych, pod bezpośrednim nadzorem osób wykonujących zawód medyczny. Ze względu na treści kształcenia - pozostaje w sprzeczności z art. 19 ust. 3. zgodnie z którym podmiot leczniczy jest zobowiązany zapewnić udzielanie świadczeń zdrowotnych wyłącznie przez osoby wykonujące zawód medyczny. Do tych osób nie można zaliczyć studentów. Uzyskaliśmy wtedy odpowiedź od Dyrektora Departamentu Nauki i Szkolnictwa Wyższego dr hab. Romana Danielewicza, że wprowadzony zapis art. 22 ust. 3 nie traktuje o udzielaniu świadczeń leczniczych przez studenta, ale jedynie o możliwości uczestnictwa w Ich udzielaniu przez studenta.
W opinii Dyrektora Departamentu Nauki i Szkolnictwa Wyższego, w obecnym stanie prawnym brak było zapisu sankcjonującego uprawnienia studentów kierunku lekarskiego i lekarsko-dentystycznego do wykonywania świadczeń medycznych. Jednak do dnia dzisiejszego do uczelni, nie wpłynęła pisemna opinia wskazująca podstawy prawne, na których studenci uczelni medycznych mogą wykonywać czynności medyczne, zwłaszcza, że sytuacja prawna w szpitalach, w których studenci odbywają zajęcia praktyczne uległa daleko idącym zmianom.
Znacząca część pracowników uczelni zatrudniona jest na zasadzie kontraktów' lub umów zadaniowych i opłaca składki odpowiedzialności cywilno-prawnych za siebie, w przypadku zdarzeń medycznych. Dodatkowo ustawodawca wprowadził szybkie ścieżki uzyskiwania odszkodowań od szpitali, w przypadku pojawienia się niepożądanego zdarzenia medycznego, co jeszcze bardziej utrudnia sytuację prawną studenta, mającego wykonywać praktyczne czynności przy chorych, z których znacząca część może grozić wystąpieniem zdarzeń niepożądanych. Szpital nie zamierza ponosić odpowiedzialności za skargi złożone na działania studenta lub wynikające z tych działań skutki niepożądane. Wobec tego nic rozwiązany zostaje problem kto będzie ponosił odpowiedzialność za zdarzenia, wynikające z działalności praktycznej studenta. Student szóstego roku, który zgodnie ze standardami ma stać się częścią zespołu terapeutycznego na dzień dzisiejszy nie posiada żadnych uprawnień, jest tylko studentem, który może uczestniczyć w wykonywaniu czynności medycznych, patrząc jak czynność medyczna jest wykonywana. Jest to w sprzeczności z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30 lipca 2012 roku w sprawie ramowego programu zajęć praktycznych oraz sposobu ich odbywania, dokumentowania i zaliczenia. Sytuacja ta mogła w sposób jednoznaczny być rozwiązana w Ustawie o Szpitalach Klinicznych, jednak prace nad tym dokumentem zostały z nieznanych dla Rektorów powodów wstrzymane przez Ministerstwo Zdrowia. W tej sytuacji pilnego rozwiązania wymagają uprawnienia jakie mogą być przyznane studentom 6-tego roku studiów medycznych, aby mogli oni wykonywać samodzielnie, pod nadzorem opiekuna czynności medyczne opisane w rozporządzeniu Ministra Zdrowia. Naszym zdaniem student 6-tego roku kierunku lekarskiego i student 5-tego roku kierunku lekarsko- dentystycznego powinien mieć jasno określone uprawnienia, pod postacią ograniczonego prawa do wykonywania zawodu lekarskiego, poprzedzone zdaniem egzaminu praktycznego z czterech podstawowych działów medycyny (choroby wewnętrzne, chirurgia, pediatria oraz ginekologia i położnictwo), w przypadku kierunku lekarsko dentystycznego egzamin praktyczny w zakresie stomatologii zachowawczej i chirurgii stomatologicznej. Egzamin powinien być przeprowadzony w sposób jednorodny dla wszystkich studentów kierunku dla danej uczelni w jednostkach symulacji medycznej. Powinno być również określone, kto będzie przyznawał te uprawnienia na podstawie przedstawionych wyników: rektor uczelni, rada samorząd lekarski czy ministerstwo. Student ponadto powinien mieć jasno określone ramy odpowiedzialności cywilnej, z określeniem zakresu obowiązków, co może być podstawą ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilno-prawnej oraz jednoznacznym określeniem kto i w jakim zakresie współuczestniczy w odpowiedzialności wynikłe) z ewentualnego zdarzenia niepożądanego. Bez tego nie będzie możliwe przeprowadzenie właściwego przygotowania studenta do umiejętność: praktycznych i ich zaliczenia przez uczelnię. Absolwent opuści uczelnię nie przygotowany do podjęcia pracy zawodowe) w zakresie umiejętności praktycznych, które przed wprowadzeniem nowych standardów nabywał w czasie stażu podyplomowego. Może to w konsekwencji doprowadzić do zaniechania wprowadzonej zmiany standardów i konieczności przywrócenia stażu podyplomowego.
Zaprzestanie prac nad Ustawą o Szpitalach Klinicznych wstrzymało również pracę nad algorytmem naliczania kosztów ponoszonych przez szpitale kliniczne i inne podmioty na bazie, których odbywają się zajęcia ze studentami. Wprowadzenie nowych standardów kształcenia oraz określenie maksymalnej liczy studentów przypadających na jednego nauczyciela akademickiego na ostatnim roku studiów na 3 osoby powoduje, iż nie ma możliwości prowadzenia zajęć wyłącznie na własnej bazie klinicznej. W rezultacie Uczelnie będą zobowiązane zawrzeć umowy z innymi zakładami opieki zdrowotnej i ponieść dodatkowe koszty udostępnienia tych zakładów uczelniom na prowadzenie zajęć praktycznych. W konsekwencji, koszt likwidacji stażu podyplomowego obciąży uczelnie medyczne, przy braku zagwarantowania przez Ministerstwo Zdrowia środków na realizację nowego, ustawowego zadania nałożonego na uczelnie. Od kilku lat zwracamy uwagę Panu Ministrowi na realne problemy związane z funkcjonowaniem jednostek klinicznych na tzw. bazie obcej oraz jednostek zależnych od władz samorządowych, w tymi głównie konieczność pokrywania kosztów prowadzonej na ich bazie dydaktyki medycznej. Brak algorytmu obowiązującego dla wszystkich jednostek służby zdrowia powoduje, że nie tylko dyrektorzy szpitali klinicznych, ale również dyrektorzy/prezesi szpitali samorządowych co roku domagają się podniesienia opłat przekazywanych przez uczelnie, a przeznaczonych na pokrycie kosztów pobytu studentów w tych jednostkach. W ostatnich latach dyrektorzy/prezesi domagają się już nie tylko pokrycia kosztów pobytu studentów związanych z prowadzeniem regularnych zajęć klinicznych, ale również obowiązkowych praktyk wakacyjnych. Brak jednoznacznego algorytmu powoduje, iż każda jednostka może w dowolny sposób naliczać i żądać od uczelni praktycznie każdej sumy za prowadzone zajęcia.
Dlatego też Rektorzy zwracają się do Pana Ministra z wnioskiem o pilne pojęcie prac nad określeniem algorytmu naliczania kosztów dydaktyki w jednostkach ochrony zdrowia i jak najszybszego wprowadzenia go rozporządzeniem, dla wszystkich jednostek prowadzących działalność medyczną na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. KRAUM jednocześnie domaga się, aby Pan Minister wystąpił do Ministra Finansów o zabezpieczenie środków finansowych na ten cel.