Przyjęcie informacji o działalności samorządu lekarzy i lekarzy dentystów w 2017 r.
Lekarz.2018.4.20
Akt nieocenianyUCHWAŁA Nr 6/18/VII
NACZELNEJ RADY LEKARSKIEJ
z dnia 20 kwietnia 2018 r.
w sprawie przyjęcia informacji o działalności samorządu lekarzy i lekarzy dentystów w 2017 r.
ZAŁĄCZNIK
Informacja o działalności samorządu lekarzy i lekarzy dentystów w 2017 r.
Informacja o działalności samorządu lekarzy i lekarzy dentystów w 2017 r.
1.
Struktura i zadania samorządu
Struktura i zadania samorządu
Organy samorządu lekarskiego stanowią:
- w Naczelnej Izbie Lekarskiej: Krajowy Zjazd Lekarzy, Naczelna Rada Lekarska, Naczelny Sąd Lekarski, Naczelny Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej oraz Naczelna Komisja Rewizyjna,
- w okręgowych izbach: okręgowy zjazd lekarzy, okręgowa rada lekarska, okręgowy sąd lekarski, okręgowy rzecznik odpowiedzialności zawodowej i okręgowa komisja rewizyjna.
Od 1 stycznia 2010 roku działalność samorządu lekarskiego reguluje ustawa z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich.
Ustawa o izbach lekarskich określa zadania samorządu lekarskiego, a za najistotniejsze z nich należy uznać:
* sprawowanie pieczy nad należytym i sumiennym wykonywaniem zawodów lekarza i lekarza dentysty,
* ustanawianie obowiązujących wszystkich lekarzy i lekarzy dentystów zasad etyki lekarskiej oraz dbanie o ich przestrzeganie,
* reprezentowanie i ochrona zawodów lekarza i lekarza dentysty,
* zajmowanie stanowiska w sprawach stanu zdrowotności społeczeństwa, polityki zdrowotnej państwa oraz organizacji ochrony zdrowia,
* opiniowanie projektów ustaw dotyczących ochrony zdrowia i wykonywania zawodów lekarza i lekarza dentysty,
* prowadzenie lub udział w organizowaniu doskonalenia zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów.
2.
Liczba członków samorządu
Liczba członków samorządu
Według stanu na dzień 31 grudnia 2017 r. łączna liczba osób wykonujących zawód lekarza i lekarza dentysty wynosiła na dzień 172.586 osób.
3.
Organy Naczelnej Izby Lekarskiej VII kadencji
Organy Naczelnej Izby Lekarskiej VII kadencji
4.
Realizacja zadań przejętych od administracji państwowej
Realizacja zadań przejętych od administracji państwowej
* przyznawania prawa wykonywania zawodu lekarza i lekarza dentysty,
* przyznawania prawa wykonywania zawodu felczera i prowadzenia rejestru felczerów,
* prowadzenia postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarzy i lekarzy dentystów,
* prowadzenia postępowania w przedmiocie niezdolności do wykonywania zawodu lekarza lub w przedmiocie niedostatecznego przygotowania do wykonywania zawodu,
* prowadzenia rejestrów lekarzy, rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą w zakresie praktyk lekarskich na zasadach określonych w przepisach o działalności leczniczej, rejestrów podmiotów prowadzących kształcenie podyplomowe lekarzy oraz rejestrów lekarzy tymczasowo i okazjonalnie wykonujących zawód lekarza.
Wydatki ponoszone przez samorząd lekarski na realizację zadań przejętych od administracji państwowej zgodnie z art. 115 ustawy o izbach lekarskich powinny być w całości pokrywane przez budżet państwa.
W roku 2017 r. podpisano umowy między jednostkami samorządu lekarskiego a Ministerstwem Zdrowia na przekazanie środków w celu pokrycia kosztów poniesionych przez samorząd lekarski na realizację niektórych zadań publicznych wykonywanych przez samorząd. Środki przekazywane z budżetu państwa nie pokrywają jednak w pełni kosztów wykonywania przez samorząd lekarski zadań administracji publicznej.
Z dniem 1 maja 2017 r. na mocy przepisu art. 30a ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta na okręgowe izby lekarskie nałożony został obowiązek przechowywania i udostępniania dokumentacji medycznej w przypadku zaprzestania wykonywania działalności leczniczej przez lekarza prowadzącego praktykę zawodową z powodu śmierci tego lekarza. Naczelna Rada Lekarska dostrzegając wagę tego obowiązku oraz przewidując możliwe praktyczne trudności w jego realizacji uchwałą Nr 16/17/VII z dnia 23 czerwca 2017 r. powołała zespół roboczy do opracowania projektu zasad przechowywania i udostępniania przez izby lekarskie dokumentacji medycznej. Prace zespołu pozwoliły zidentyfikować niedostatki regulacji prawnej nakładającej na okręgowe izby lekarskie wyżej wskazany obowiązek oraz doprowadziły do sformułowania zbioru zasad dotyczących zasad przechowywania i udostępniania przez izby lekarskie dokumentacji medycznej.
5.
Opiniowanie projektów aktów prawnych
Opiniowanie projektów aktów prawnych
Podobnie jak w latach ubiegłych, najwięcej projektów aktów prawnych dotyczących ochrony zdrowia przedkłada Naczelnej Radzie Lekarskiej do zaopiniowania resort zdrowia. Należy odnotować, że w roku 2017 Ministerstwo Zdrowia przejawiało znaczną aktywność w zakresie legislacji, co przełożyło się na dużą liczbę aktów prawnych, które zostały przekazane Naczelnej Radzie Lekarskiej do zaopiniowania w ramach konsultacji społecznych.
W roku 2017 do Naczelnej Rady Lekarskiej trafiły do zaopiniowania aż 172 projekty aktów prawnych dotyczących ochrony zdrowia. W przeważającej większości projektodawcą był Minister Zdrowia - wykazy stanowisk Naczelnej Rady Lekarskiej i Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej podjętych w sprawach projektów aktów prawnych stanowią odpowiednio załącznik nr 1 i 2.
Samorząd lekarski od lat podkreśla, że w dziedzinie ochrony zdrowia uchwalana jest nadmiernie duża liczba aktów prawnych, a - ściślej rzecz ujmując - dochodzi do nieustannego nowelizowania uchwalonych wcześniej przepisów, co nie sprzyja stabilności prawa i sprawia dużą trudność w funkcjonowaniu wszystkim uczestnikom systemu opieki zdrowotnej, przede wszystkim lekarzom, pacjentom oraz osobom zarządzającym podmiotami leczniczymi. Samorząd lekarski wskazuje również, że - mimo pewnej poprawy w tym zakresie - wciąż terminy wyznaczane partnerom społecznym na zgłoszenie uwag do projektów aktów prawnych nie są wystarczające. Bardzo często dochodzi do sytuacji, w której nie jest zachowany termin na zgłaszanie uwag w ramach konsultacji publicznych przewidziany w Regulaminie Pracy Rady Ministrów.
Naczelna Rada Lekarska w tym miejscu przypomina, że konsultacje publiczne są niezbędnym narzędziem do przeprowadzenia kompleksowej oceny projektów aktów prawnych. Konsultacje powinny być prowadzone rzetelnie na każdym etapie pracy nad projektowanym rozwiązaniem. Celem konsultacji publicznych jest zebranie uwag do projektu od podmiotów spoza sektora organów i instytucji państwowych, w tym zwłaszcza zebranie uwago pochodzących od organizacji samorządu zawodowego czy organizacji społecznych. Skracanie terminów zaopiniowania projektów bardzo często utrudnia lub wręcz uniemożliwia zgłoszenie uwag, które dla adresatów uchwalanych norm prawnych miałyby istotne znaczenie.
Niepokoi również zjawisko zgłaszania niektórych ważnych rozwiązań legislacyjnych dotyczących ochrony zdrowia dopiero na etapie prac parlamentarnych, co w ogóle wyklucza konsultacje publiczne i w rezultacie do minimum ogranicza udział organizacji zrzeszających osoby wykonujące zawody medyczne.
W roku 2017 Ministerstwo Zdrowia przedstawiło szereg projektów aktów prawnych, które mają duże znaczenie dla wykonywania zawodu lekarza i lekarza dentysty i funkcjonowania systemu opieki zdrowotnej.
Naczelna Rada Lekarska bardzo krytycznie ocenia art. 40 ust. 3 i 3a ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty wprowadzony na mocy nowelizacji z 2016 r. Przepisy te, przewidujące, że po śmierci pacjenta zgodę na ujawnienie tajemnicy lekarskiej mogą wyrazić osoby bliskie zmarłego pacjenta, budziły stanowczy sprzeciw samorządu lekarskiego jako naruszające podstawową zasadę zaufania pacjenta do lekarza oraz naruszające konstytucyjne gwarancje prawa pacjenta do prywatności. Naczelna Rada Lekarska z zadowoleniem przyjęła, że w roku 2017 Komisja ds. Petycji skierowała do Marszałka Sejmu projekt ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, która zmienia te krytykowane przez samorząd lekarski rozwiązania. Ustawa w tej sprawie została opublikowana w druku sejmowym nr 1998 i została skierowana do prac w Komisji Zdrowia.
W ramach opiniowania projektów aktów prawnych Naczelna Rada Lekarska zajmowała stanowisko w przedmiocie przedkładanego przez Ministerstwo Zdrowia pakietu rozwiązań wprowadzających tzw. sieć szpitali. Zgłoszono wątpliwości m.in. w zakresie kryteriów zakwalifikowania do systemu zabezpieczenia szpitalnego. Zastrzeżenia budził także zamiar wprowadzenia finansowania ryczałtowego szpitali, obejmującego całość opieki w danym okresie powiązanego z poziomem realizacji świadczeń w roku poprzednim. Naczelna Rada Lekarska wyraziła obawę, że zmiana systemu finansowania z rozliczania poszczególnych procedur na system rozliczania ryczałtowego może działać demotywująco na świadczeniodawców i zmniejszyć tym samym dostępność świadczeń.
W 2017 roku samorząd lekarski opiniował również projekty ustaw dotyczących warunków wynagradzania w ochronie zdrowia - przy tym do zaopiniowania przedkładany był zarówno projekt rządowy, jak i projekty obywatelskie oraz inicjatywy poselskie. Naczelna Rada Lekarska opiniując te projekty wskazywała, że należy poszukiwać rozwiązań, które są w stanie realnie poprawić warunki pracy pracowników wykonujących zawody medyczne, zatrzymać ich emigrację oraz zachęcić do wykonywania tych zawodów, zapewniając polskim pacjentom
dostępność do wykwalifikowanych pracowników wykonujących zawody medyczne na bezpiecznym, europejskim poziomie. Naczelna Rada Lekarska przypominała przy tym oczekiwania środowiska lekarskiego co do wynagrodzeń lekarzy wyartykułowane w apelu Nr 7 Nadzwyczajnego XIII Krajowego Zjazdu Lekarzy z dnia 14 maja 2016 r.
W roku 2017 opiniowaniu podlegał także projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, który ma zapewnić sukcesywne zwiększanie nakładów na finansowanie opieki zdrowotnej do poziomu 6,0 PKB w roku 2025. Samorząd lekarski ocenił przewidziane w projekcie ustawy rozwiązania w zakresie wzrostu nakładów publicznych na ochronę zdrowia jako stanowczo niewystarczające, ponieważ nie są w stanie doprowadzić do realnej i szybkiej poprawy dostępności i jakości opieki zdrowotnej w Polsce. W apelu z dnia 10 listopada 2017 r. skierowanym przez Naczelną Radę Lekarską do Prezesa Rady Ministrów wyraźnie wskazano, że w ocenie samorządu lekarskiego konieczne jest przeprowadzenie reformy systemu ochrony zdrowia poprzez wzrost w możliwie najkrótszym czasie publicznych nakładów na ochronę zdrowia do 6,8 % PKB.
Naczelna Rada Lekarska opiniowała projekt ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz niektórych innych ustaw dotyczący zastąpienia aktualnej (papierowej) wersji dokumentów "Prawo wykonywania zawodu lekarza" oraz "Prawo wykonywania zawodu lekarza dentysty" nowymi dokumentami wyposażonymi w mikroprocesor umożliwiającymi składanie przez lekarza i lekarza dentystę podpisu elektronicznego. Projekt uzyskał pozytywną rekomendację Naczelnej Rady Lekarskiej, ponieważ unowocześnienie dokumentu, którym posługują się lekarze, było od szeregu lat oczekiwane jako odpowiadające zachodzącym zmianom w zakresie elektronizacji systemu ochrony zdrowia. Nowy dokument prawa wykonywania zawodu będzie umożliwiał wykonywanie zawodu z wykorzystaniem narzędzi informatycznych wprowadzanych w zakresie dokumentacji medycznej czy wystawiania recept i skierowań w formie elektronicznej. Naczelna Rada Lekarska zwróciła jednak uwagę, że wprowadzenie takiego elektronicznego dokumentu oraz utrzymywanie systemu elektronicznego obsługującego system do obsługi tych dokumentów wymaga znacznego wysiłku po stronie samorządu lekarskiego i po stronie lekarzy, dlatego musi być przygotowane z dużą starannością i dbałością o bezpieczeństwo.
Naczelna Rada Lekarska poparła zgłoszony w 2017 r. prezydencki projekt ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami korzystania z solarium.
Naczelna Rada Lekarska opiniowała także projekt ustawy o ochronie danych osobowych przygotowany przez Ministerstwo Cyfryzacji uznając, że uregulowania prawne ochrony danych osobowych w przypadku działalności medycznej są bardzo istotne dla wszystkich grup interesariuszy, w tym lekarzy, podmiotów leczniczych i pacjentów.
Przedmiotem opiniowania przez samorząd lekarski był także szereg przepisów wykonawczych znajdujących zastosowanie w ochronie zdrowia wydawanych przez ministrów, opiniowano również wiele zarządzeń wydawanych przez Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia.
6.
Sytuacja w ochronie zdrowia
Sytuacja w ochronie zdrowia
Naczelna Rada Lekarska zgłaszała zastrzeżenia do działania uruchomionego w 2017 r. Systemu Monitorowania Kształcenia. System Monitorowania Kształcenia działał wadliwie, co było powszechnie wiadome jeszcze przed jego uruchomieniem. Do Naczelnej Izby Lekarskiej trafiały liczne skargi odnośnie do działania SMK wskazujące na to, że lekarze ubiegający się o odbywanie szkolenia specjalizacyjnego doznają poważnych utrudnień w złożeniu wniosku. Wprowadzono system elektroniczny, do którego nie było instrukcji obsługi, co znacznie utrudniało lekarzom złożenie wniosku o specjalizację. Trudności w zgłoszeniu za pośrednictwem SMK nowych miejsc szkoleniowych na specjalizację miały także podmioty szkolące, co stwarzało poważne zagrożenie, że nie zostaną utworzone nowe miejsca szkoleniowe, mimo że podmioty były gotowe do kształcenia nowych specjalistów. O zastrzeżeniach do działania SMK Naczelna Izba Lekarska wielokrotnie informowała Ministra Zdrowia przestrzegając jednocześnie przed wprowadzaniem niesprawdzonego rozwiązania informatycznego w ochronie zdrowia.
W 2017 r. Naczelna Izba Lekarska, zaniepokojona licznymi doniesieniami o śmierci lekarzy w czasie dyżuru, zwróciła uwagę Ministra Zdrowia na problem nadmiernego obciążenia lekarzy pracą, który wiąże się ze stosowaniem tzw. klauzuli opt-out pozwalającej powierzać lekarzowi pracę w wymiarze znacznie przekraczającym dopuszczalną normę 48 godzin tygodniowo. Z tej przyczyny Naczelna Rada Lekarska w apelu z dnia 27 października 2017 r., zwróciła się do lekarzy i lekarzy dentystów o ograniczenie gotowości do świadczenia pracy i wykonywania świadczeń zdrowotnych, również w ramach umów cywilnoprawnych, do maksymalnie 48 godzin w tygodniu. Apel ten podyktowany był troską o jakość udzielanych pacjentom świadczeń zdrowotnych, a także o zapewnienie możliwości regeneracji sił przez lekarzy, którzy są nadmiernie obciążeni pracą. W ocenie samorządu lekarskiego problemy niedostatków i błędów systemu ochrony zdrowia nie mogą być rozwiązywane poprzez oczekiwanie od lekarzy pracy ponad siły, obniża to bowiem bezpieczeństwo pacjentów oraz grozi uszczerbkiem dla zdrowia lekarzy i brakiem czasu dla rodziny.
Naczelna Rada Lekarska sprzeciwiała się również zgłaszanym przez Ministerstwo Zdrowia pomysłom, aby lekarz mógł jednocześnie wykonywać pracę w ramach dyżuru na kilku różnych oddziałach szpitalnych. W ocenie Naczelnej Rady Lekarskiej samodzielnym lekarzem dyżurnym powinien być lekarz, który posiada niezbędną wiedzę specjalistyczną związaną ze specyfiką danego oddziału. Wyznaczenie, w drodze polecenia służbowego, lekarzy nie posiadających wiedzy, kwalifikacji i doświadczenia niezbędnych do pracy w danym oddziale, do pełnienia tam dyżurów jest nie do pogodzenia z postanowieniami Kodeksu Etyki Lekarskiej, wskazywano dodatkowo, że praca na kilku oddziałach jednocześnie może stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa pacjentów.
Naczelna Rada Lekarska w apelu z dnia 10 listopada 2017 r. jednoznacznie wskazała, że konieczny jest wzrost w możliwie najkrótszym czasie publicznych nakładów na ochronę zdrowia do 6,8 % PKB i zmniejszenie narastających obciążeń biurokratycznych lekarzy tak, aby skrócić kolejki do świadczeń zdrowotnych,
zapewnić pacjentom wyższy poziom opieki zdrowotnej a pracownikom medycznym - warunki, w których będą mogli oni lepiej spełniać swą misję pomocy pacjentom.
Samorząd lekarski jednoznacznie poparł postulaty zgłaszane przez lekarzy rezydentów w czasie protestu, który miał miejsce w drugiej połowie roku. Naczelna Rada Lekarska zaapelowała o poparcie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych przygotowanego przez Porozumienie Zawodów Medycznych uznając, że główne założenia projektu ustawy wychodzą naprzeciw oczekiwaniom całego środowiska lekarskiego szybkiego podwyższenia nakładów na ochronę zdrowia, co jest warunkiem koniecznym dla realnej poprawy opieki zdrowotnej obywateli. Uznając postulaty protestujących rezydentów są zasadne Naczelna Rada Lekarska wskazywała, że odzwierciedlają one oczekiwania środowiska lekarskiego od wielu lat artykułowane przez samorząd lekarski. Dlatego Naczelna Rada Lekarska apelowała do pracodawców, kierowników podmiotów leczniczych oraz kierowników specjalizacji, ordynatorów i pracowników środowisk akademickich ochrony zdrowia o stałe i czynne poparcie dla lekarzy rezydentów i niepodejmowanie wobec nich jakichkolwiek działań o charakterze represyjnym.
7.
Sprawy w Trybunale Konstytucyjnym
Sprawy w Trybunale Konstytucyjnym
Przedmiotem wniosku do Trybunału Konstytucyjnego są wymienione powyżej przepisy zawarte w ustawie o zawodach lekarza i lekarza dentysty, które ograniczają lekarzom i lekarzom dentystom konstytucyjne prawo do informacji publicznej w zakresie dostępu do pytań testowych z Lekarskiego Egzaminu Końcowego, Lekarsko-Dentystycznego Egzaminu Końcowego i Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego. Naczelna Rada Lekarska powołała się w tym wniosku na fakt, że już raz wygrała sprawę o dostęp do testów egzaminacyjnych - w postępowaniu, które
zakończyło się wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 czerwca 2016 r., sygn. K 8/15, Trybunał uznał, że dostęp do pytań egzaminacyjnych z LEK, LDEK i PES powinien się odbywać w trybie dostępu do informacji publicznej i nie powinien doznawać żadnych ograniczeń.
W 2017 r. w Trybunale Konstytucyjnym znajdował się również oczekując na rozpatrzenie wniosek o zbadanie zgodności z Konstytucją przepisów tzw. pakietu onkologicznego, który został skierowany do Trybunału Konstytucyjnego przez Naczelną Radę Lekarską jeszcze w 2015 r.
W dniu 21 kwietnia 2017 r. Trybunał Konstytucyjny pod. sygn. akt Tw 24/16 wydał postanowienie o odmowie nadania biegu sprawie z wniosku Naczelnej Rady Lekarskiej o zbadanie zgodności z Konstytucją art. 40 ust. 3 i art. 40 ust. 3a ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz art. 14 ust. 3 i art. 14 ust. 4 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Zaskarżone przez Naczelną Radę Lekarską przepisy wskazują, że lekarz jest związany tajemnicą również po śmierci pacjenta, chyba że zgodę na ujawnienie tajemnicy wyrazi osoba bliska w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Kwestionując konstytucyjność tych przepisów Naczelna Rada Lekarska wskazała m.in. że osoby bliskie nie mają z mocy prawa dostępu do informacji na temat stanu zdrowia pacjenta, nawet za jego życia. To pacjent jest dysponentem informacji na temat stanu swojego zdrowia i może według swego uznania określać krąg osób upoważnionych do zapoznania się z takimi informacjami. Przepisy te stanowią zbyt daleko idącą ingerencję w sferę tajemnicy lekarskiej i prowadzą do istotnego osłabienia bezpieczeństwa i poufności informacji objętych ochroną. Ustawowe uprawnienie wszystkich bliskich do poznania informacji chronionych tajemnicą lekarską może być działaniem godzącym w dobre imię zmarłego, zwłaszcza gdy wyraził on w sposób jednoznaczny wolę, aby żadna z jego osób bliskich nie otrzymała dostępu do informacji dotyczących jego stanu zdrowia. Na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania biegu Naczelna Rada Lekarska złożyła zażalenie. Zażalenie nie zostało jeszcze rozpatrzone.
8.
Współpraca międzynarodowa
Współpraca międzynarodowa
Naczelna Izba Lekarska jest członkiem 6 głównych międzynarodowych organizacji lekarskich i lekarsko-dentystycznych na świecie i w Europie:
* Światowego Stowarzyszenia Lekarskiego (WMA)
* Światowej Federacji Dentystycznej (FDI)
* Europejskiej Regionalnej Organizacji Światowej Federacji Dentystycznej (ERO)
* Stałego Komitetu Lekarzy Europejskich (CPME)
* Europejskiej Unii Lekarzy Specjalistów (UEMS)
* Rady Europejskich Lekarzy Dentystów (CED)
W roku 2017 przedstawiciele samorządu lekarskiego brali udział we wszystkich posiedzeniach plenarnych powyższych organizacji, jak również w niektórych spotkaniach funkcjonujących w ich ramach grup roboczych.
Reprezentanci NIL uczestniczyli w pracach nad stanowiskami i uchwałami dotyczącymi różnego rodzaju spraw związanych z ochroną zdrowia i wykonywaniem zawodu lekarza i lekarza dentysty oraz kształceniem przed i podyplomowym.
NIL utrzymywała regularny kontakt z biurami powyższych organizacji, analizując prowadzone prace, przygotowując i przekazując stanowiska NRL w poszczególnych sprawach, opracowując różnego rodzaju materiały, udzielając informacji na temat sytuacji w Polsce.
Kilka spośród ww. organizacji (m.in. WMA, ERO) wyraziło poparcie dla polskich lekarzy rezydentów podczas prowadzonych przez nich akcji protestacyjnej w październiku 2017 r. przekazując wyrazy solidarności i wskazując, że postulaty polskich lekarzy są w pełni uzasadnione jako służące dobru pacjentów.
Jednym z przejawów zaangażowania polskich lekarzy i lekarzy dentystów w prace światowych i europejskich organizacji lekarskich i lekarsko-dentystycznych oraz znaczenia samorządu lekarskiego na arenie międzynarodowej jest w szczególności fakt, że przedstawiciele NIL pełnili w poprzednich latach i nadal pełnią najważniejsze kierownicze funkcje w europejskich organizacjach, na które zostali wybrani przez delegatów z innych państw.
Wiceprezes NRL prof. Romuald Krajewski od 2012 r. jest prezesem UEMS, zastępca sekretarza NRL dr Anna Lella od 2016 r. jest prezesem ERO, zaś w listopadzie 2017 r. Prezes NRL dr Maciej Hamankiewicz został wybrany na stanowisko 1. wiceprezesa CPME.
W dniu 1 lipca 2017 r. zarząd ERO po raz kolejny odbył robocze posiedzenie w Warszawie.
Ponadto, kontynuując wieloletnią już tradycję, przedstawiciele samorządu lekarskiego brali udział w:
- Europejskim Forum Stowarzyszeń Medycznych (EFMA), będącym corocznym spotkaniem krajowych organizacji lekarskich ze wszystkich państw europejskich (zgodnie z definicją regionu europejskiego WHO) mającym na celu wymianę poglądów na tematy dotyczące zdrowia i wykonywania zawodu lekarza, które w 2017 r. odbyło się w Izraelu;
- 24. Sympozjum Izb Lekarskich Państw Europy Środkowej i Wschodniej, corocznym spotkaniu przedstawicieli samorządów lekarskich z państw środkowej i wschodniej Europy służącym integracji i zacieśnianiu współpracy samorządów zawodowych lekarzy, które odbyło się w Lubljanie w dniach 15 - 16 września.
Naczelna Izba Lekarska prowadzi także dwustronną współpracę z organizacjami lekarzy i lekarzy dentystów w innych państwach, ze szczególnym uwzględnieniem samorządów lekarskich i lekarsko-dentystycznych z państw sąsiadujących z Polską. Przedstawiciele NIL brali udział w kilku zjazdach zagranicznych izb lekarskich i lekarsko-dentystycznych oraz konferencjach oraz spotkaniach dotyczących zawodów lekarza i lekarza dentysty.
Naczelna Izba Lekarska współpracuje z instytucjami Unii Europejskiej oraz właściwymi urzędami w innych państwach UE w zakresie spraw związanych z uznawaniem kwalifikacji zawodowych oraz wykonywaniem zawodów lekarza i lekarza dentysty.
Przedstawiciel NIL, na zaproszenie Komisji Europejskiej, uczestniczył jako jeden z prelegentów w warsztatach poświęconych Europejskiej Legitymacji Zawodowej oraz mechanizmowi ostrzegania (First year of operation of the European Professional Card (EPC) and the 'Alert Mechanism'), które odbyły się w Brukseli w dniu 16 maja 2017 r.
Kontynuując kontakty z lekarzami z Ukrainy w szczególności w zakresie pomocy w tworzeniu samorządu zawodowego lekarzy na Ukrainie, przedstawiciele Naczelnej Izby Lekarskiej w czerwcu 2017 r. spotkali się w Kijowie z reprezentantami
Ukraińskiego Stowarzyszenia Lekarskiego. Podczas dwudniowej wizyty przekazano informacje nt. zasad funkcjonowania polskiego samorządu lekarskiego, wymieniono się doświadczeniami oraz dokonano wspólnej analizy projektu ukraińskiej ustawy o samorządzie lekarskim, przygotowanej niedawno przez ukraińskich lekarzy.
Sprawozdania przygotowywane przed osoby uczestniczące w posiedzeniach międzynarodowych organizacji lekarskich oraz lekarsko-dentystycznych są na bieżąco publikowane na stronie Naczelnej Izby Lekarskiej w części poświęconej współpracy zagranicznej i z materiałów tych nierzadko korzystają w swych serwisach informacyjnych niektóre portale medyczne.
9.
System Wymiany Informacji na Rynku Wewnętrznym (IMI)
System Wymiany Informacji na Rynku Wewnętrznym (IMI)
Pierwszą grupą zagadnień, które były obsługiwane w roku 2017 w ramach systemu IMI, były kwestie związane z uznawaniem kwalifikacji zawodowych. Lekarze i lekarze dentyści korzystają z ułatwień w podejmowaniu pracy w innych państwach UE wynikających z unijnego systemu (automatycznego) uznawania kwalifikacji zawodowych. Jako użytkownicy systemu IMI, izby lekarskie mają możliwość przekazywania i uzyskiwania różnego rodzaju informacji związanych z procedurą uznawania kwalifikacji zawodowych lekarza i lekarzy dentystów:
- z jednej strony w przypadku lekarzy, którzy kształcili się za granicą i ubiegają się o przyznanie uprawnień zawodowych w Polsce albo ubiegają się o uznanie w Polsce specjalizacji uzyskanej za granicą,
- z drugiej strony w przypadku lekarzy z Polski zamierzających podjąć pracę w innym państwie w oparciu o uznanie kwalifikacji zawodowych uzyskanych w Polsce.
Możliwość wymiany informacji w systemie IMI pomiędzy właściwymi urzędami nie zastępuje konieczności składania przez lekarza odpowiedniej dokumentacji potwierdzającej uzyskane kwalifikacje.
System IMI obejmuje także inne dziedziny prawodawstwa regulującego rynek wewnętrzny UE, w tym ma zastosowanie w zakresie realizacji praw pacjentów
korzystających z transgranicznej opieki zdrowotnej, którzy ubiegają się w swoim państwie o zwrot kosztów takiego leczenia. System IMI pozwala sprawdzić, czy lekarz, który w innym kraju udzielał danego świadczenia, był do tego uprawniony.
Kolejnym ważnym modułem obsługiwanym w ramach Systemu IMI jest mechanizm ostrzegania, funkcjonujący od stycznia 2016 r. W ramach tego modułu, okręgowe rady lekarskie są zobowiązane do zgłaszania właściwym organom wszystkich pozostałych państw członkowskich ostrzeżenia dotyczące lekarza lub lekarza dentysty, na którego nałożono w Polsce zakaz wykonywania zawodu (czasowy albo trwały) albo którego ograniczono w wykonywaniu zawodu. Dotyczy to rozstrzygnięć organów publicznych i samorządowych.
Z drugiej strony, organy samorządu zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów w Polsce, za pośrednictwem Systemu IMI otrzymują informacje o lekarzach i lekarzach dentystach, wobec których w innych państwach członkowskich została wydana decyzja o zakazie wykonywania zawodu bądź ograniczeniu w wykonywaniu zawodu. W każdym miesiącu do Systemu IMI wpływa około 150 takich informacji. W sumie, w 2017 r. do Systemu IMI wpłynęło około 1800 ostrzeżeń ze wszystkich państw członkowskich. Każda taka informacja została przez Naczelną Izbę Lekarską sprawdzona pod kątem tego, czy dotyczy lekarza, który posiada prawo wykonywania zawodu w Polsce. W celu uporządkowania tak dużej liczby napływających ostrzeżeń, na podstawie informacji uzyskanych za pośrednictwem Systemu IMI co miesiąc było sporządzane szczegółowe sprawozdanie. Ze sprawozdania wynika, ile ostrzeżeń zostało w ciągu miesiąca wysłanych, przez które państwa i, co szczególnie istotne, czy któreś z państw członkowskich przekazało informację o lekarzu, który posiada prawo wykonywania zawodu również w Polsce i dopuścił się za granicą czynu, w związku z którym orzeczono zakaz lub ograniczenie w wykonywaniu zawodu w innym państwie członkowskim. Każde takie ostrzeżenie z zagranicy zostało za pośrednictwem Systemu IMI niezwłocznie przekazane właściwej okręgowej radzie lekarskiej.
W dniach 9-10 listopada 2017 r. odbyło się szkolenie organizowane przez Ministerstwo Rozwoju, dotyczące funkcjonowania Systemu IMI. Podczas warsztatów została zaprezentowana procedura monitorowania ostrzeżeń przez Naczelną Izbę
Lekarską, a także po wspólnej dyskusji zostały wypracowane tezy i propozycje zmian Systemu IMI, mające na celu ułatwić codzienną pracę w systemie.
Naczelna Izba Lekarska w związku ze współpracą z Ministerstwem Przedsiębiorczości i Technologii (Departament Spraw Europejskich, Wydział Rynku Wewnętrznego) informowana jest o posiedzeniach Komitetu Komisji Europejskiej ds. Systemu IMI i ma możliwość zajmowania stanowiska i przekazywania uwag.
Naczelna Izba Lekarska zgłasza m.in., że obecne funkcjonowanie tego modułu systemu IMI stwarza w praktyce pewne wątpliwości co do zakresu przypadków, które powinny być przekazywane - praktyka przyjęta w poszczególnych państwach unijnych wykazuje tu daleko idące odmienności, które prowadzą do niewystarczającej operatywności tego systemu w przekazywaniu informacji.
Poważne wątpliwości budzą także konsekwencje sytuacji, w której lekarz posiadający równocześnie prawo wykonywania zawodu w Polsce, zostaje na skutek decyzji właściwego organu ograniczony lub pozbawiony możliwości wykonywania zawodu za granicą. W obliczu otrzymywania przez samorząd lekarski coraz większej liczby takich informacji należy rozważyć konieczność wprowadzenia regulacji prawnych, które w sposób jednoznaczny wskażą na uprawnienia i tryb postępowania organów samorządu zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów w przedstawionych sytuacjach, w szczególności dotyczy to dopuszczalności procedury przejęcia do wykonania w Polsce orzeczenia zagranicznego sądu lekarskiego.
Dotychczas samorząd zawodowy lekarzy i lekarzy dentystów na podstawie informacji z Systemu IMI powziął informacje o 25 osobach ukaranych za granicą, które równocześnie posiadają prawo wykonywania zawodu w Polsce.
10.
Kształcenie lekarzy i lekarzy dentystów
Kształcenie lekarzy i lekarzy dentystów
Ponadto Naczelna Rada Lekarska zorganizowała szkolenia z zakresu radiologii dla lekarzy dentystów:
* "Ochrona radiologiczna dla lekarzy dentystów wykonujących medyczne procedury radiologiczne" - 8 kursów
* "Kurs dla osób ubiegających się o nadanie uprawnień inspektora ochrony radiologicznej typu S" - 1 kurs.
Łącznie w kursach z zakresu radiologii wzięło udział 584 lekarzy dentystów. Wszyscy uczestnicy mieli możliwość przystąpienia do egzaminu przed Komisją Egzaminacyjną powołaną przez Główny Inspektorat Sanitarny.
Naczelna Izba Lekarska dofinansowuje także szkolenia organizowane dla lekarzy przez okręgowe izby lekarskie.
Znaczną liczbę szkoleń dla lekarzy i lekarzy dentystów organizują także okręgowe izby lekarskie ułatwiając lekarzom dopełnienie obowiązku doskonalenia zawodowego.
W roku 2017 Naczelna Izba Lekarska rozpoczęła realizację projektów współfinansowanych ze środków unii europejskiej:
1) "Zdrowa administracja podstawą skuteczności podmiotów leczniczych"
2) "Podnoszenie kwalifikacji lekarzy poprzez przeprowadzenie ogólnopolskich standaryzowanych szkoleń w zakresie postępowania diagnostycznego, terapii oraz profilaktyki"
3) "Razem dla Zdrowia"
4) "Doskonalenie kwalifikacji zawodowych i kompetencji miękkich fizjoterapeutów"
W 2017 roku zakończono realizację projektu na zlecenie Ministerstwa Zdrowia pn.:
"Mapy potrzeb zdrowotnych - Baza Analiz Systemowych i Wdrożeniowych". Zamówienie polegało na opracowaniu raportów dotyczących stanu kadr lekarzy specjalistów według specjalizacji, bezpośrednio zaangażowanych w proces leczenia pacjentów w ramach 30 grup schorzeń zdefiniowanych przez Ministerstwo Zdrowia, na podstawie Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych Rewizja X, w związku z realizacją projektu pn. "Mapy potrzeb zdrowotnych - Baza Analiz Systemowych i Wdrożeniowych", współfinansowanego przez Unię Europejską
ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój.
11.
Działalność Ośrodka ds. Wytycznych Postępowania w Praktyce Medycznej
Działalność Ośrodka ds. Wytycznych Postępowania w Praktyce Medycznej
1) gromadzenie, publikowanie i upowszechnianie wytycznych;
2) organizowanie i promowanie współpracy interdyscyplinarnej w ich tworzeniu;
3) promowanie i wspieranie ich stosowania w praktyce medycznej;
4) opracowywanie i publikowanie zaleceń dotyczących ich struktury i sposobu opracowywania;
5) monitorowanie działań podejmowanych w Polsce i za granicą w zakresie ich opracowywania i stosowania oraz publikowanie informacji o tych działaniach;
6) prowadzenie portalu internetowego Ośrodka służącego publikacji zaakceptowanych standardów i wytycznych;
7) opracowywanie aplikacji informatycznych i innych narzędzi ułatwiających ich stosowanie w praktyce lekarzy i lekarzy dentystów;
8) pozyskiwanie z zewnętrznych źródeł środków wspierających realizację zadań.
Samorząd lekarski liczy na to, że działalność Ośrodka przyczyni się do upowszechnienia wiedzy o wytycznych postępowania medycznego, ułatwi lekarzom korzystanie z aktualnej wiedzy medycznej oraz przyczyni się do tworzenia w Polsce przez odpowiednie gremia naukowe wytycznych postępowania medycznego i do stałej aktualizacji wytycznych już obowiązujących, zgodnie z postępem wiedzy medycznej.
Wspólnie z Polskim Towarzystwem Onkologii Klinicznej, Polskim Towarzystwem Psychiatrycznym oraz Medycyną Praktyczną Ośrodek realizuje projekt współfinansowany ze środków UE dotyczący tworzenia wytycznych klinicznych i szkoleń w stosowaniu wytycznych. Projekt będzie realizowany w okresie od stycznia
2017 r. do marca 2019 r. W ramach projektu działa 5 grup tworzących wytyczne dla lekarzy POZ. Wytyczne będą obejmowały układ krążenia, układ oddechowy, układ kostno-stawowo-mięśniowy, choroby i zaburzenia psychiczne oraz choroby nowotworowe.
12.
Działalność wydawnicza
Działalność wydawnicza
Do niniejszego sprawozdania dołączono także sprawozdania z pracy Naczelnego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej i Naczelnego Sądu Lekarskiego (zał. 3 i 4), a także sprawozdania okręgowych rad lekarskich (zał. 5).
Załączniki:
1. wykaz stanowisk podjętych przez NRL
2. wykaz stanowisk podjętych przez PNRL
3. sprawozdanie roczne NROZ
4. sprawozdanie roczne NSL
5. sprawozdania okręgowych rad lekarskich