Projekt ustawy o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej oraz niektórych innych ustaw.
Lekarz.2014.5.9
Akt nieocenianySTANOWISKO Nr 2/14/VII
NACZELNEJ RADY LEKARSKIEJ
z dnia 9 maja 2014 r.
w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej oraz niektórych innych ustaw
Odnosząc się do przewidzianego w przedmiotowym projekcie uprawnienia pielęgniarek i położnych do samodzielnego ordynowania leków oraz możliwości wystawiania na nie recept, Naczelna Rada Lekarska podkreśla, że samodzielne ordynowanie leków jest końcowym etapem leczenia, poprzedzonym wywiadem, badaniem przedmiotowym, analizą zleconych badań dodatkowych i innych uzyskanych informacji. Lekarz, lekarz dentysta musi dokonać interpretacji badań dodatkowych, mieć wiedzę o chorobach towarzyszących, przeprowadzić diagnostykę różnicową oraz posiadać wiedzę o działaniu leków i o interakcjach w czasie równoczesnego stosowania różnych leków. W okresie trwania choroby, nawet w chorobach przewlekłych, często istnieje konieczność weryfikacji ordynowanego leku, ewentualnie zmiany jego dawki, postaci. Wiedzę tę lekarz uzyskuje w czasie długich i trudnych studiów oraz nauki w czasie specjalizacji i ustawicznego kształcenia podyplomowego.
Istniejący system kształcenia pielęgniarek i położnych nie zapewnia tej grupie zawodowej odpowiedniej wiedzy i umiejętności w tym zakresie, a wprowadzenie zmiany standardów kształcenia wymaga czasu. Dodatkowo projektodawca ustanawiając w proponowanym art. 15a ust. 1 i 2 ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej warunek ukończenia kursu specjalistycznego, nie wskazał ani nie zawarł w projekcie delegacji ustawowej wskazania, kto miałby być organizatorem takiego kursu, jaki miałby być jego program i czas trwania oraz kto ponosiłby jego koszty. Z kolei ust. 4 tego przepisu zwalnia z obowiązku odbycia kursu pielęgniarki, które nabyły odpowiednią wiedzę w szkołach pielęgniarskich, co jest przepisem zbyt ogólnym, gdyż nie odwołuje się do programu kształcenia pielęgniarek i położnych w poszczególnych latach.
Sprzeciw budzą również wprowadzane w projekcie przepisy uprawniające pielęgniarki i położne do wystawiania recept na zlecenie lekarza. Nie wiadomo, kto będzie ponosił odpowiedzialność za tak wystawioną receptę - lekarz, który zlecił wystawienie recepty, czy pielęgniarka, która ją wystawiła? Ponadto wątpliwa jest przydatność tej regulacji w osiągnięciu celów przewidzianych w uzasadnieniu projektu, tj. poprawy dostępności świadczeń oraz poprawy wykorzystania czasu pracy członków zespołu terapeutycznego.
Trudno określić, czym będzie kierował się Minister Zdrowia ustalając wykaz, o którym mowa w ust. 5 pkt 1 dodawanego art. 15a ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej, ponieważ wytyczna zawarta w delegacji do wydania stosownego rozporządzenia jest niejasna i zbyt ogólna.
Uwagę zwraca fakt, iż w dodawanym art. 15a ust. 3 ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej zawarta jest także propozycja wyposażenia pielęgniarek w kompetencję do wystawiania skierowań na określone badania diagnostyczne, przy czym projekt nie zawiera delegacji dla Ministra Zdrowia do określenia wykazu tych badań, nie jest także jasne, kto będzie interpretował ich wyniki.
Duże wątpliwości budzi kwestia odpowiedzialności w przypadku ewentualnej pomyłki czy błędu popełnionego przez pielęgniarkę lub położną przy ordynacji leków. Widoczny jest również brak klarownego rozdziału kompetencyjnego między lekarzem a pielęgniarką, który może zagrozić zdrowiu pacjenta np. w przypadku podwójnej ordynacji leku przez lekarza i pielęgniarkę.
Ogromne zastrzeżenia budzi sposób prowadzenia prac legislacyjnych w tak istotnej dla bezpieczeństwa pacjentów sprawie. Naczelna Rada Lekarska podkreśla, że do projektu ustawy przekazanego w ramach konsultacji społecznych powinny być dołączone projekty aktów wykonawczych, które będą określały szczegółowe rozwiązania dotyczące wystawiania recept oraz wykazu leków, do których ordynacji pielęgniarki lub położne byłyby uprawnione samodzielnie oraz standardów kształcenia pielęgniarek i położnych w zakresie wiedzy i umiejętności, które umożliwią im wykonywanie nowych uprawnień.
W ocenie Naczelnej Rady Lekarskiej projektowana regulacja nie doprowadzi do osiągnięcia celów założonych w jej uzasadnieniu, w szczególności do poprawy dostępności świadczeń opieki zdrowotnej.