Projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw.
Sędz.2016.9.16
Akt nieocenianyOPINIA
KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA
z dnia 16 września 2016 r.
w przedmiocie projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw
Systematyka części szczególnej Kodeksu karnego wskazuje dobra chronione prawem, które uznaje za najważniejsze. Ta systematyka przekłada się na surowość sankcji karnej. Projektodawca zaś w przepisach art. 270 a § 2 kk, 271 a § 2 kk i 294 § 3 kk, których przedmiotem ochrony jest mienie, przewiduje sankcje karne tego samego rodzaju (kara pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 3 lata) jak np. w przypadku przestępstwa zamachu na konstytucyjny organ państwa (art. 128 § 1 kk), pozbawienia wolności ze szczególnym udręczeniem (art. 189 § 3 kk), czy handlu ludźmi (art. 189a § 1 kk), a nawet bardziej restrykcyjne niż np. w przypadku przestępstwa seksualnego wykorzystania małoletniego (art. 200 § 1 kk).
Wprowadzenie natomiast w projektowanych przepisach art. 277a kk i 294 § 4 kk sankcji karnych w postaci zagrożenia karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5 albo karą 25 lat pozbawienia wolności spowoduje wręcz rażącą dysproporcję w wartościowaniu dóbr prawnych podlegających ochronie prawnokarnej. Powyższe czyny byłyby bowiem penalizowane surowiej niż np. w przypadku przestępstwa zgwałcenia w typie kwalifikowanym (art. 197 § 3 i 4 kk), czy znęcania się ze szczególnym okrucieństwem (art. 207 § 2 kk), a na zbliżonym poziomie do sankcji za popełnienie zbrodni zabójstwa.
Jak wynika z powyższego, projektowane przepisy naruszają spójność systemu sankcji karnych, ponieważ przewidują surowszą reakcję prawnokarną w przypadku przestępstw godzących w dobro prawne, jakim jest mienie, niż w przypadku dóbr takich jak życie czy wolność osobista lub seksualna. Tym samym projektowana regulacja narusza również zasadę proporcjonalności reakcji karnej. Zgodnie z tą zasadą ustawodawca nie powinien uciekać się przy stanowieniu prawa do sankcji nadmiernie surowej, a przy określaniu rodzaju i wysokości kary powinien kierować się rodzajem chronionego dobra i stopniem społecznej szkodliwości penalizowanego czynu.
Ponadto Rada zwraca uwagę, że mimo iż projekt zakłada ustanowienie nowych typów przestępstw w systemie prawa karnego, jego uzasadnienie jest zbyt lakoniczne, czym narusza zasady prawidłowej legislacji.