Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności.
Sędz.2016.9.16
Akt nieocenianyOPINIA
KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA
z dnia 16 września 2016 r.
w przedmiocie projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności
W ocenie Krajowej Rady Sądownictwa poważne zastrzeżenia budzi sposób i tryb prowadzenia prac legislacyjnych przedmiotowego projektu, który z uwagi na zakres proponowanych zmian oraz rangę i znaczenie tych przepisów dla ogółu obywateli powinien być procedowany z zachowaniem właściwych standardów. Tego rodzaju prace legislacyjne powinny być poprzedzone stanowiskiem Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego. Wobec powyższego i dotychczasowej praktyki stosowanej przy wprowadzaniu poważnych nowelizacji kodeksów, w ocenie Krajowej Rady Sądownictwa, niewłaściwe jest pominięcie udziału Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego, jako organu właściwego do przygotowania stosownego projektu po wnikliwej analizie obowiązującego stanu prawnego i założeń, którym nowelizacja ma służyć.
Intencją projektodawcy w zakresie wprowadzenia notarialnego nakazu zapłaty, jak wynika z uzasadnienia projektu, było zmniejszenie liczby wpływających do sądów, należących do ich wyłącznej kognicji, spraw dotyczących wydawania nakazów zapłaty. W ocenie Rady przedstawione uzasadnienie nie jest zasadne. Nakazy zapłaty wydawane są sprawnie i proponowane rozwiązanie nie wpływa na szybkość ich wydawania. Podkreślić należy, że nakazy zapłaty co do zasady wydają referendarze i sprawność ich wydawania zależy od liczby referendarzy. Proponowane zmiany pomijają rozwiązania kodeksu postępowania cywilnego odnośnie sposobu rozpoznawania spraw, w tym wydawania nakazów zapłaty w postępowaniu upominawczym, nie powodują zmiany odnośnie konieczność rozpoznawania przez sądy sprzeciwu wniesionego od notarialnego nakazu zapłaty. Ponadto kognicja sądów zostanie rozszerzona o obligatoryjne, w ramach nadzoru, rozpoznawanie wniosków i rozpatrywanie zażaleń związanych z wydawanymi przez notariuszy nakazami zapłaty, co w konsekwencji doprowadzi do zwiększenia liczby spraw rozpoznawanych przez sądy. Zdaniem Rady poważne wątpliwości budzi regulacja pozostawiająca w gestii notariusza kompetencje do oceny czy przytoczone we wniosku
O wydanie notarialnego nakazu zapłaty okoliczności faktyczne uzasadniają żądanie w nim zawarte. Proponowane rozwiązanie przekazuje notariuszom kompetencje zarezerwowane wyłącznie dla sądów powszechnych, naruszając konstytucyjne prawo do sądu. Wskazać również należy, że proponowana regulacja nie rozwiąże przyczyn leżących u podstaw zaległości płatniczych w Polsce. Rada zauważa, że pomijanym zagadnieniem jest odległość czasowa pomiędzy wymagalnością roszczenia, a dochodzeniem roszczeni i wniesieniem sprawy do sądu.
Odnosząc się do szczegółowych rozwiązań proponowanych w projekcie Rada podnosi, że: