Projekt ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej.
Lekarz.2015.1.30
Akt nieocenianySTANOWISKO Nr 10/15/P-VII
PREZYDIUM NACZELNEJ RADY LEKARSKIEJ
z dnia 30 stycznia 2015 r.
w sprawie projektu ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej
Jak wskazuje uzasadnienie projektu omawianej ustawy, podstawowym jej celem jest wdrożenie do polskiego porządku prawnego zmian, jakie do funkcjonującego obecnie systemu uznawania kwalifikacji zawodowych w zawodach regulowanych w ramach Unii Europejskiej wprowadza dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/55/UE z dnia 20 listopada 2013 r. zmieniająca dyrektywę 2005/36/WE w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych i rozporządzenie (UE) nr 1024/2012 w sprawie współpracy administracyjnej za pośrednictwem systemu wymiany informacji na rynku wewnętrznym ("rozporządzenie w sprawie IMI"). Termin implementowania tej dyrektywy do prawa krajowego upływa z dniem 18 stycznia 2016 r.
Dyrektywa 2005/36/WE w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych określa zasady uznawania kwalifikacji w odniesieniu do niemalże wszystkich zawodów regulowanych istniejących w poszczególnych państwach członkowskich, stanowiąc, że co do zasady uznawanie kwalifikacji zawodowych następuje w trybie tzw. ogólnego systemu uznawania kwalifikacji. Jednocześnie odnośnie 7 zawodów, tzw. zawodów sektorowych, do których zalicza się m. in. zawody lekarza i lekarza dentysty, dyrektywa ustanawia system tzw. automatycznego uznawania kwalifikacji zawodowych oparty na koordynacji minimalnych wymogów w zakresie kształcenia.
W polskim porządku prawnym przepisy dyrektywy 2005/36/WE, w zakresie wszystkich zawodów objętych ogólnym systemem uznawania kwalifikacji, są wdrożone ustawą z dnia 18 marca 2008 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Natomiast w zakresie 7 zawodów sektorowych przepisy dyrektywy 2005/36/WE wdrażają ustawy szczegółowe dotyczące wykonywania tych zawodów - w przypadku zawodów lekarza i lekarza dentysty ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty.
W ocenie Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej w taki właśnie sposób należy dokonać wdrożenia zmian do dyrektywy 2005/36/WE wynikających z dyrektywy 2013/55/UE, tj. w zakresie zawodów lekarza i lekarza dentysty poprzez stosowną nowelizację ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty.
Projektowana ustawa o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej nie może mieć bezpośredniego zastosowania do zawodów lekarza i lekarza dentysty (ani do pozostałych zawodów sektorowych), ponieważ te zawody są regulowane odrębnymi ustawami, które w pełni i na zasadzie odrębności określają tryb uznawania kwalifikacji w tych zawodach, a jedynie w niektórych sprawach wyraźnie odsyłają do ogólnej ustawy o uznawaniu kwalifikacji.
W zakresie zawodów lekarza i lekarza dentysty wszystkie wdrażane regulacje wynikające z dyrektywy 2013/55/UE powinny być samoistnie uregulowane drogą nowelizacji ustawy o zawodach lekarza i lekarza - a jedynie w niektórych, wyraźnie wskazanych w ustawie o zawodach lekarza i lekarza dentysty sprawach można dopuścić odpowiednie stosowanie przepisów projektowanej ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej poprzez odesłanie takie jak np. w art. 5c i 16b ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty 1 .
Uwzględniając powyższe, Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej podkreśla, że propozycje zmian do ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty zawarte w projektowanej ustawie są szczątkowe i pomijają większość kwestii wymagających uregulowań ustawowych odnośnie zawodów lekarza i lekarza dentysty.
Projektowana ustawa wykazuje przy tym niekonsekwencje w zakresie proponowanych zmian w ustawach regulujących uznawanie kwalifikacji w zawodach sektorowych, np. w ustawie o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko- weterynaryjnych oraz w ustawie o zawodach pielęgniarki i położnej proponuje się szczegółowe przepisy regulujące tzw. mechanizm ostrzegawczy, podczas gdy zupełnie pomija się to w ustawie o zawodach lekarza i lekarza dentysty.
Zmiany w ustawie o zawodach lekarza i lekarza dentysty powinny mieć szeroki zakres obejmujący wszystkie zmiany do dyrektywy 2005/36/WE wynikające z dyrektywy 2013/55/UE i uwzględniać specyfikę tych zawodów w polskim porządku prawnym.
Zdaniem Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej w ramach prac nad projektowaną ustawą należy dokonać ponownej analizy potrzebnych zmian w ustawie o zawodach lekarza i lekarza dentysty i opracować projekt odrębnej ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty.
Należy dodatkowo podkreślić, że przepisy wdrażające kwestie związane z europejską legitymacją zawodową oraz funkcjonowaniem mechanizmu ostrzegawczego powinny być opracowane z uwzględnieniem regulacji określonych w akcie wykonawczym Komisji Europejskiej, który jest jeszcze przedmiotem prac legislacyjnych.
Uwagi szczegółowe
Najistotniejsze kwestie z punktu widzenia zawodów lekarza i lekarza dentysty, które należy szczegółowo określić w ustawie o zawodach lekarza i lekarza dentysty są następujące:
1) posiada dokument potwierdzający formalne kwalifikacje lekarza lub lekarza dentysty, o którym mowa w art. 5a pkt 1 i 2, art. 5b ust. 1 pkt 1-4, lecz nie może przedstawić zaświadczenia wydanego przez właściwe organy państwa członkowskiego Unii Europejskiej potwierdzającego faktyczne i zgodne z prawem wykonywanie zawodu lekarza lub lekarza dentysty na terytorium tego państwa członkowskiego przez co najmniej trzy kolejne lata w okresie pięciu lat bezpośrednio poprzedzających wydanie zaświadczenia, albo
2) posiada dokument potwierdzający formalne kwalifikacje lekarza lub lekarza dentysty wydany przez inne państwo niż państwo członkowskie Unii Europejskiej i może przedstawić zaświadczenie, że posiada trzyletnie doświadczenie zawodowe w zawodzie lekarza lub lekarza dentysty, uzyskane na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które uznało to potwierdzenie kwalifikacji zawodowych zgodnie z wewnętrznymi przepisami tego państwa oraz potwierdziło uzyskane doświadczenie zawodowe
- okręgowa rada lekarska przyznaje prawo wykonywania zawodu lekarza lub prawo wykonywania zawodu lekarza dentysty, jeżeli minister właściwy do spraw zdrowia uznał kwalifikacje tej osoby do wykonywania zawodu lekarza lub lekarza dentysty w wyniku postępowania określonego w odrębnych przepisach o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej, z zastrzeżeniem ust. 2.