Podjęcie działań w zakresie prawnego określenia statusu kuratora rodzinnego, jako organu wykonawczego oraz opracowania procedur postępowania kuratora wykonującego orzeczenia na podstawie art. 598 6-13 kpc.

Akty korporacyjne

Kurat.2011.6.18

Akt nieoceniany

Wersja od: 18 czerwca 2011 r.

UCHWAŁA

KRAJOWEJ RADY KURATORÓW

z dnia 18 czerwca 2011 r.

Postulująca podjęcie działań w zakresie prawnego określenia statusu kuratora rodzinnego, jako organu wykonawczego oraz opracowania procedur postępowania kuratora wykonującego orzeczenia na podstawie art. 598 ^6-13 kpc.

Krajowa Rada Kuratorów działając na podstawie art. 46 ust. 1 pkt 4 oraz pkt 6 ustawy o kuratorach sądowych z dnia 27 lipca 2001 roku postuluje o podjęcie działań legislacyjnych w zakresie prawnego określenia kuratora rodzinnego, jako organu wykonawczego w Kodeksie Postępowania Cywilnego i opracowania procedur postępowania kuratora wykonującego orzeczenia na podstawie art. 598 kpc

Obowiązujące w chwili obecnej przepisy prawa nie pozwalają na precyzyjne określenie zadań i sposobów działania kuratora rodzinnego (procedur jego postępowania), co powoduje powstawanie wielu niepotrzebnych konfliktów i nieporozumień.

Status prawny kuratora dla dorosłych określony jest w art. 2 k.k.w., z mocy którego jest on organem postępowania wykonawczego. Niestety brak takiego przepisu w k.p.c. czy u.p.n. powoduje, że status kuratora rodzinnego jest niesprecyzowany. Kurator rodzinny to bliżej nieokreślony podmiot uczestniczący w wykonaniu orzeczeń i zarządzeń sądu opiekuńczego i sądu dla nieletnich. Rola kuratora rodzinnego, jako podmiotu wykonującego orzeczenie pozostaje praktycznie nieokreślona. Sytuacja taka powoduje, że powstaje dość duża swoboda w zakresie formułowania listy zadań wykonywanych przez kuratorów rodzinnych, a także znaczny stopień arbitralności, w zakresie ich treściowego określenia.

Co prawda jedna z nowelizacji k.p.c wprowadziła do tego kodeksu "Oddział 5. Sprawy o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką ". Wraz z tą zmianą kurator rodzinny faktyczny uzyskał status organu wykonawczego w sprawach o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej...(598^6-13 k.p.c.) ¹ . Pomimo tej nowelizacji na gruncie k.p.c. nie używa się nazwy "organ postępowania" na określenie kuratora sądowego, ani też w żaden sposób nie definiuje się jego roli na gruncie postępowania w sprawach opiekuńczych i w sprawach nieletnich. Jego rola w postępowaniu związanym z wykonywaniem nadzoru jest w dalszym ciągu niesprecyzowana, podobnie jak jego obowiązki i uprawnienia.

Podkreślić należy również, że brak odpowiednich uregulowań normujących zasady postępowania kuratora podczas realizacji zadań wykonywanych na podstawie art. 598^6-13 k.p.c. rodzi poważne trudności w wykonaniu tych zadań, a co za tym idzie niezadowolenie osób, które są zainteresowane wykonaniem orzeczenia. Zatem jeżeli kuratorzy mają skutecznie w wykonywać czynności związane z przymusowym odebraniem osoby podlegającej władzy rodzicielskiej, to powinni otrzymać odpowiednie kompetencje, które umożliwiłyby im w miarę bezkonfliktową realizację takich orzeczeń.

Należy stwierdzić, że obecnie istnieje bardzo poważny konflikt pomiędzy statusem kuratora rodzinnego wynikającym z u.k.s, a tym, który wynika z przepisów k.p.c. Rozdźwięk ten w istotny sposób wpływa na codzienną praktykę działalności kuratora, wykonywania przez niego zadań w środowisku, współpracy z sądem i sędziami rodzinnymi i nieletnich.

Krajowa Rada Kuratorów wielokrotnie w ostatnich latach postulowała podjęcie stosownych prac nad uregulowaniem statusu prawnego kuratora rodzinnego. Przedkładane wielokrotnie pisma zawierały szereg postulatów dotyczących miejsca i roli tego kuratora w postępowaniu oraz uregulowania wykonywanych przez niego zadań.

¹ Por. H. Haak, Ochrona prawna udzielana przez sąd opiekuńczy, Toruń 2002, s. 348, 364n, 374-376.