Naruszenie zasad etyki zawodowej prokuratorów przez prokuratora Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w związku z podjęciem innego zajęcia polegającego na pełnieniu funkcji członka Rady Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
Prok.2015.4.28
Akt nieocenianyUCHWAŁA Nr 206/2015
KRAJOWEJ RADY PROKURATURY
z dnia 28 kwietnia 2015 r.
w przedmiocie naruszenia zasad etyki zawodowej prokuratorów przez prokuratora Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w związku z podjęciem innego zajęcia polegającego na pełnieniu funkcji członka Rady Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Jednocześnie Rada przedstawia, co następuje:
Zgodnie ze zmienionym z dniem 27 maja 2010 r., ustawą z dnia 18 marca 2010r. o zmianie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz.U. z 2010 r. Nr 79, poz. 522) -art. 15 ust. 1 pkt 1-3 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej -Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 63, poz. 424 z późn. zm.) członkiem Rady Instytutu Pamięci Narodowej może być obywatel polski, który łącznie spełnia warunki w nim określone oraz w art. 11 ust. 1- 3 i 5 tej ustawy, przy czym żaden z nich nie odnosi się do zakazu lub obowiązku wykonywania określonego zawodu przez powoływanego na tę funkcję.
Powołania w skład pierwszej Rady Instytutu Pamięci Narodowej wspomnianego prokuratora, posiadającego stopień naukowy doktora w dziedzinie nauk humanistycznych, dokonał spośród kandydatów przedstawionych przez Krajową Radę Sądownictwa Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej postanowieniem z dnia 8 października 2010 r., o czym następnie drogami służbowymi powiadamiani byli p.o. Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, Dyrektor Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Zastępca Prokuratora Generalnego oraz Prokurator Generalny. Informację o powołaniu skierował do wymienionego Dyrektora także zainteresowany prokurator zamieszczając w niej prośbę o powiadomienie o tym Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej oraz Prokuratora Generalnego.
Dyrektor Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oceniając, iż z chwilą ukonstytuowania się Rady Instytutu Pamięci Narodowej i dalszego zajmowania stanowiska prokuratora pionu śledczego tego Instytutu przez jednego z jej członków może dojść do konfliktu kompetencyjnego z tym związanego, zwłaszcza w zakresie uprawnień Rady dotyczących oceny polityki ścigania przestępstw pozostających we właściwości rzeczowej Instytutu Pamięci Narodowej, formułowania rekomendacji co do podstawowych kierunków jego działalności w przedmiocie ścigania zbrodni oraz zatwierdzenia informacji rocznej o działalności Instytutu Pamięci Narodowej - zagadnienie to przedstawił Prokuratorowi Generalnemu. W odpowiedzi Prokurator Generalny przesłał Dyrektorowi przy piśmie z dnia 30 listopada 2010r. opinię prawną Biura Prokuratora Generalnego z dnia 24 listopada 2010 r. odnoszącą się do przedmiotowej kwestii, zaznaczając, że podziela wnioski w niej zawarte, w której stwierdzono, iż jednoczesne zajmowanie stanowiska prokuratora Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu i członkostwo w Radzie Instytutu Pamięci Narodowej nie stwarza konfliktu kompetencyjnego, a może jedynie spowodować konflikt ról z racji usytuowania tego prokuratora w strukturze organizacyjnej Instytutu Pamięci Narodowej i jego podległości służbowej, zaś ocena wątpliwości w tym przedmiocie należy do organu, który desygnował daną osobę jako członka wspomnianej Rady. Prokurator Generalny wskazał ponadto, że członkostwo prokuratora w Radzie Instytutu Pamięci Narodowej można uznać za dodatkowe zajęcie w rozumieniu art. 49 ustawy o prokuraturze.
Niezależnie od powyższego w uchwale Nr 2/11 z dnia 22 listopada 2011 r. Zgromadzenie Prokuratorów Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu wyraziło zasadniczą wątpliwość co do prawnej dopuszczalności łączenia stanowiska prokuratora Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz członka Rady Instytutu Pamięci Narodowej, po czym spowodowało jej przedstawienie Krajowej Radzie Prokuratury, celem zajęcia stanowiska.
W dniu 23 lutego 2012 r. Krajowa Rada Prokuratury uznała, że zasygnalizowana sprawa nie wymaga zajęcia oczekiwanego przez Zgromadzenie stanowiska, ponieważ nie dotyczy kwestii niezależności prokuratorów, zaś w obowiązującym rozwiązaniu prawnym co do członkostwa w Radzie Instytutu Pamięci Narodowej nie można dopatrzeć się dysonansu. Wnioski te przyjął członek Krajowej Rady Prokuratury reprezentujący w niej prokuratorów Instytutu Pamięci Narodowej.
Wobec ponownego przedstawienia w dniu 23 marca 2015 r. wskazanej sprawy Krajowej Radzie Prokuratury z tym jednak, iż tym razem już tylko w aspekcie możliwego naruszenia zasad etyki zawodowej prokuratorów wynikającego z podjęcia innego zajęcia w rozumieniu art. 49 ust. 2 ustawy o prokuraturze przez prokuratora Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w związku z jego wejściem w skład Rady Instytutu Pamięci Narodowej jako jej członka - Rada zaznacza, że obowiązujące przepisy prawa nie zakazują członkostwa w Radzie Instytutu Pamięci Narodowej obywatelowi polskiemu zajmującemu stanowisko prokuratora. Pełnienie funkcji członka Rady wspomnianego Instytutu przez prokuratora Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu nie wiąże się z wykonywaniem przez niego zadań określonych w art. 3 ust. 1 ustawy o prokuraturze oraz funkcji śledczych określonych w art. 45 - 45a ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej. Dlatego też realizowanie przez wspomnianego prokuratora czynności ustawowych wynikających z jego powołania przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w skład pierwszej Rady Instytutu Pamięci Narodowej, po jej ukonstytuowaniu stanowi w ocenie Krajowej Rady Prokuratury podjęcie przez niego innego zajęcia, o którym mowa w art. 49 ust. 2 ustawy o prokuraturze, tytułem wykonywania którego przysługuje tylko dieta. W powstałej sytuacji prokurator powinien wypełnić obowiązek, o którym mowa w art. 49 ust. 6 pkt 2 ustawy o prokuraturze, a jego przełożony - Prokurator Generalny -ewentualnie skorzystać z uprawnienia wskazanego w art. 49 ust. 7 pkt 2 tej ustawy. Wspomniany obowiązek polega na zawiadomieniu o podjęciu innego zajęcia, zaś uprawnienie dotyczy wydania decyzji o sprzeciwie wobec podejmowania lub kontynuowania innego zajęcia, które przeszkadza w pełnieniu obowiązków prokuratora albo przynosi ujmę godności jego urzędu lub osłabia zaufanie do jego bezstronności.
Krajowa Rada Prokuratury podkreśla, że członkostwo w Radzie Instytutu Pamięci Narodowej prokuratora Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu z oczywistych względów nie przynosi ujmy godności urzędu, który sprawuje oraz nie wpływa negatywnie na zaufanie do jego bezstronności.
Ponadto Rada nie dostrzega, by w tym przypadku obowiązki związane z pełnieniem funkcji członka Rady Instytutu Pamięci Narodowej przez tego prokuratora przeszkadzały w wykonywaniu przez niego zadań służbowych.
Podnieść przy tym należy, że sam prokurator nie stwierdził wystąpienia wspomnianych zagrożeń dla służby skoro nie zrezygnował z członkostwa w Radzie Instytutu Pamięci Narodowej, jak i Prokurator Generalny ich nie spostrzegł, gdyż nie wydał decyzji o sprzeciwie wobec podejmowania lub kontynuowania innego zajęcia.
Zwracając uwagę na przedstawione okoliczności oraz dokonane oceny Krajowa Rada Prokuratury zauważa, iż w przedmiotowej sprawie nie doszło do przejawów konfliktu ról mogących wynikać z pełnienia funkcji członka Rady Instytutu Pamięci Narodowej przez prokuratora Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
Z uwagi na powyższe Krajowa Rada Prokuratury uznaje, że członkostwo wspomnianego prokuratora w Radzie Instytutu Pamięci Narodowej nie narusza zasad etyki zawodowej prokuratorów, a on sam nie złamał ich wypełniając nałożone przez ustawę obowiązki z tym członkostwem związane.